1. Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ δεπηέξνπ
ηεηξακήλνπ επηιέμακε λα αζρνιεζνύκε κε
ηνλ ξαηζηζκό!

2.  Σα θαηλόκελα ησλ δηαθξίζεσλ, ηνπ ξαηζηζκνύ θαη ηεο μελνθνβίαο
δελ απαληώληαη κόλν ζηηο ζύγρξνλεο θνηλσλίεο. Από ηελ
αξραηόηεηα βιέπνπκε παξαδείγκαηα δηαθξηηηθήο ζπκπεξηθνξάο
έλαληη δηαθνξεηηθώλ νκάδσλ θαη θνηλσληώλ. ΢ηε ζύγρξνλε,
βέβαηα, επνρή επαλέξρνληαη κε δηαθνξεηηθή δηάζηαζε απ' όηη
παιηόηεξα αιιά ηα δνκηθά ζηνηρεία πνπ ηα ραξαθηεξίδνπλ
παξακέλνπλ ηα ίδηα.

3. Ο όξνο «μελνθνβία» είλαη ζύλζεηνο
θαη νπζηαζηηθά ζεκαίλεη ην θόβν
πξνο ην μέλν, ην θαηλνύξγην, ην
άγλσζην. Με ηνλ όξν μελνθνβία
νπζηαζηηθά αλαθεξόκαζηε ζηελ
«κε απνδνρή ηνπ θαηλνύξγηνπ»
ζε ζρέζε κε όηη ζεσξνύκε σο
"θνηλσληθό ζσζηό« αιιά κε
Παζεηηθή δξαζηεξηόηεηα.

4. Επίζεο, ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε σο έλα αθόκα ζηνηρείν ηνπ
ξαηζηζκνύ, ηελ ζπγθξηηηθή δηάζηαζε κεηαμύ ησλ νκάδσλ (πνιιέο
θνξέο εθθξάδεηαη κε ιαλζάλνληεο-ππόγεηνπο ηξόπνπο). Με άιια
ιόγηα κία νκάδα πνπ εθθξάδεηαη ξαηζηζηηθά απηνραξαθηεξίδεηαη
σο πιενλαζκαηηθά αλώηεξε άιιεο ή άιισλ νκνεηδώλ νκάδσλ.

5.  Ο ξαηζηζκόο δελ είλαη εληαίνο αιιά αλαιύεηαη ζε πνιιά είδε όπσο:
εζληθόο - θπιεηηθόο, πξνέιεπζεο, ρξώκαηνο, θύινπ, ζξεζθεπηηθήο
ηαπηόηεηαο, νηθνλνκηθήο επηθάλεηαο, πνιηηηθήο - ηδενινγηθήο
έθθξαζεο, ζεμνπαιηθήο επηινγήο, ειηθίαο, θπζηθήο ηθαλόηεηαο
(ΑκεΑ, νξνζεηηθνί, αζζελείο ςπρηθήο πγείαο θιπ).

6.  Οη ιόγνη γέλλεζεο ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ξαηζηζκνύ είλαη πνιινί. Ελδεηθηηθά ζα
κπνξνύζακε λα αλαθέξνπκε:
-Οικονομικοί λόγοι (π.ρ. Εθκεηάιιεπζε αιινδαπώλ, πνπ απνηεινύλ θζελά
εξγαηηθά ρέξηα)
-Έλλειτη παιδείαρ( νη απαίδεπηνη γίλνληαη εύθνια ζύκαηα πξνπαγάλδαο. Δελ
κπνξνύλ λα θξίλνπλ. Οη επηηήδεηνη κπνξνύλ λα θαιιηεξγήζνπλ ζηνπο αλζξώπνπο
αηζζήκαηα θαησηεξόηεηαο ή λα ηνπο θαλαηίζνπλ ελαληίνλ άιισλ νκάδσλ.
-Οικονομικά και πολιηικά πποβλήμαηα μιαρ κοινυνίαρ.(Η βία , ε
εγθιεκαηηθόηεηα, ε αλεξγία δεκηνπξγνύλ έληαζε ε νπνία εθηνλώλεηαη πάλσ ζηνπο
μέλνπο πνπ γίλνληαη ηα εμηιαζηήξηα ζύκαηα).
-Επιθςμία αηόμυν και λαών για απόκηηζη δύναμηρ και εξοςζίαρ. ΢πκθέξνληα
νηθνλνκηθά, εδαθηθά, θνηλσληθά, πνιηηηθά
-Βαθμόρ επιπποήρ ηυν θπηζκεςηικών δοξαζιών.
-Ηθική εξασπείυζη. Οη άλζξσπνη πηνζεηνύλ ξαηζηζηηθέο αληηιήςεηο πξνθεηκέλνπ
λα εθκεηαιιεπηνύλ ηνλ ζπλάλζξσπό ηνπο.
-Κοινυνική διαζηπυμάηυζη. Αληζόηεηα ζηελ παξνρή επθαηξηώλ. Η θνηλσληθή
ηζόηεηα είλαη πεξηζζόηεξν ζεσξία παξά πξαθηηθή.
-Πποκαηαλήτειρ πνπ δεκηνπξγνύληαη από ηελ νηθνγέλεηα, ηελ παξάδνζε, από ην
πεξηερόκελν ησλ ζπνπδώλ ηνπ εθπαηδεπηηθνύ καο ζπζηήκαηνο.
-Εθνικιζηικά αίηια (Οη κηθξνί ιανί θνβνύληαη ηελ αθνκνίσζή ηνπο από ηνπο
κεγάινπο θαη ηζρπξνύο θαη ρξεζηκνπνηνύλ ηνλ εζληθηζκό σο αζπίδα δηαζθάιηζεο
ηεο ηαπηόηεηάο ηνπο).

8.  -Μεξνιεπηηθή αληηκεηώπηζε έγρξσκσλ από ηνπο
ιεπθνύο.
-Εζληθηζηηθέο αληηιήςεηο
-Αληηκεηώπηζε κεηνλνηήησλ ή παξεπηδεκνύλησλ ( πνπ
κέλνπλ πξνζσξηλά ζε έλα ηόπν) αηόκσλ. ( Σζηγγάλνη,
Αιβαλνί, άηνκα από ηξηηνθνζκηθέο ρώξεο)
-Αλαβίσζε λαδηζηηθώλ ζεσξηώλ
-Αληηκεηώπηζε γπλαίθαο
-Κνηλσληθέο νκάδεο κε ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά
(νκνθπιόθηινη, λαξθνκαλείο, άηνκα κε AIDS, άηνκα κε
εηδηθέο αλάγθεο)
-Ραηζηζκόο πνπ πεγάδεη από ηελ επαγγεικαηηθή ζέζε ,
ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, ηελ ζξεζθεπηηθή πίζηε, ηελ
θαηαγσγή ησλ αηόκσλ.

10.  -Οηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε αηόκσλ θαη ιαώλ.
-Τν άηνκν απνδέρεηαη ζθνηαδηζηηθέο αληηιήςεηο κε απνηέιεζκα
ηελ παξαθώιπζε ηεο θξηηηθήο ζθέςεο. Πλεπκαηηθή αλειεπζεξία.
-Υπνλνκεύεηαη ε δεκνθξαηηθή ιεηηνπξγία ησλ ζεζκώλ από ηελ
θπξηαξρία ηεο αδηθίαο, αλαμηνθξαηίαο, ηελ πεξηθξόλεζε ησλ
αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ
-Πεξηζσξηνπνηνύληαη άηνκα θα νκάδεο. Παξεκπνδίδεηαη ε
δεκηνπξγηθή ηνπο ζπκκεηνρή ζηελ θνηλσλία θαη ε εμέιημή ηόζν
ησλ ίδησλ όζν θαη ηεο θνηλσλίαο.
-Σηεξεί από ηνπο ιανύο ζύκαηα ηνπ ξαηζηζκνύ ηελ επθαηξία λα
αλαπηύμνπλ πνιηηηζκό.
-Κπξηαξρεί ν θόβνο αλάκεζα ζηνπο αλζξώπνπο, δεκηνπξγείηαη
θνηλσληθή δπζιεηηνπξγία. Τα άηνκα δε ζπλεξγάδνληαη αξκνληθά.
-Σπρλό είλαη ην θαηλόκελν ησλ εθδειώζεσλ βίαο από ηνπο
ξαηζηζηέο.
-Ο εζληθηζκόο κπνξεί λα νδεγήζεη ζε πνιεκηθέο ζπγθξνύζεηο.

12.  -Παηδεία ηνπ ιανύ .Να θξίλεη , λα κελ πέθηεη ζύκα πξνπαγάλδαο. Η παηδεία πξέπεη
λα είλαη αλζξσπηζηηθή.
-Πνιηηηθή εγεζία. Να κελ ελζαξξύλεη ξαηζηζηηθέο εθδειώζεηο. Παξάιιεια πξέπεη
λα αζθεί ππεύζπλε πνιηηηθή γηα ηα άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο, γηα ηνπο
αιινεζλείο, γηα ηηο κεηνλόηεηεο.
-Η δηακόξθσζε ηεο εζληθήο ζπλείδεζεο πξέπεη λα γίλεηαη ζηε ζσζηή ηεο
δηάζηαζε. Πξέπεη λα γίλεη θαηαλνεηό όηη νη πνιηηηζκνί αιιεινζπκπιεξώλνληαη θα
δελ ππάξρνπλ ζηεγαλά αλάκεζα ηνπο.
-Σα Μ.Μ.Ε. πξέπεη λα κελ θαιιηεξγνύλ ξαηζηζηηθέο αληηιήςεηο. Να πξνβάιινπλ ηα
κελύκαηα θαη ησλ πλεπκαηηθώλ αλζξώπσλ.
-Οη πνιηηηζηηθέο αληαιιαγέο κεηαμύ ησλ ιαώλ θα ε επαθή κε ηα ηδηαίηεξα
ραξαθηεξηζηηθά ηνπο είλαη έλα κέζνλ θαηαπνιέκεζεο ηνπ ξαηζηζκνύ.
-Ο θάζε πνιίηεο πξέπεη λα δηαζέηεη θνηλσληθή ζπλείδεζε. Να κπνξεί λα ζέηεη ην
ζπιινγηθό θαιό πάλσ από ην αηνκηθό.
-Η νηθνγέλεηα πξέπεη λα κελ πεξλάεη απαξραησκέλεο ηδέεο θαη πξνθαηαιήςεηο ζηα
λεαξά κέιε ηεο.
-Οη Δηεζλείο Οξγαληζκνί από ηε κεξηά ηνπο κπνξνύλ λα επηβάιινπλ θπξώζεηο
, νηθνλνκηθέο ή δηπισκαηηθέο, ζε όινπο όζνπο θαηαπαηνύλ ηα αλζξώπηλα
δηθαηώκαηα θαη δελ ζέβνληαη ηελ αλζξώπηλε ππόζηαζε ηνπ θάζε αηόκνπ.

14.  -Είλαη γεγνλόο όηη νη λένη ηεο επνρήο καο δελ δηαθαηέρνληαη
από πξνθαηαιήςεηο θαη ξαηζηζκό ηόζν όζν ζε παιαηόηεξεο
επνρέο. Απηό νθείιεηαη ζε:
-Πην νινθιεξσκέλε θαη ζθαηξηθή παηδεία.
-Ειεύζεξε θαη άκεζε επηθνηλσλία κεηαμύ ησλ ιαώλ. ( π.ρ
ηνπξηζκόο)
-Ιδηαίηεξνο ραξαθηήξαο ησλ λέσλ. Από ηε θύζε ηνπο νη λένη
είλαη αληδηνηειείο, ηδενιόγνη, επαίζζεηνη θαη δεκνθξαηηθνί.
-Πνιηηηζηηθέο αληαιιαγέο, Αζιεηηθέο ζπλαληήζεηο.
-Καιιηέξγεηα πλεύκαηνο εηξήλεο, αλζξσπηζκνύ, δηεζληζκνύ
ηα ηειεπηαία ρξόληα. Δηεζλείο νξγαληζκνί
(Ο.Η.Ε, UNICEF, GREENPEACE) ζπκβάιινπλ ζηελ
άκβιπλζε ησλ δηαθνξώλ, ηελ απόξξηςε ησλ ξαηζηζηηθώλ
αληηιήςεσλ θαη ζηελ πξνζέγγηζε ησλ ιαώλ.

16.  Ο ξαηζηζκόο θαη ε μελνθνβία ζεσξνύληαη σο ζεκειηώδεηο
παξαβηάζεηο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ ηνπ αλζξώπνπ.
Τα άηνκα πνπ πθίζηαληαη ηηο ζπλέπεηεο ηνπ ξαηζηζκνύ
νπζηαζηηθά δέρνληαη πιήγκαηα ζε όινπο ηνπο ηνκείο ηεο
αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηαο θαη θαζεκεξηλόηεηαο.
Από ηα «άγξηα» παξαδείγκαηα ξαηζηζηηθήο αληίιεςεο θαη
ζπκπεξηθνξάο απνηειεί ε πεξίπησζε ηνπ Αδόιθνπ Φίηιεξ, ν
νπνίνο θαηάθεξε κε ηηο ξαηζηζηηθέο ηνπ αληηιήςεηο
(θπιεηηθά πξνζδηνξηζκέλεο) λα αηκαηνθπιίζεη ζρεδόλ όιν
ηνλ θόζκν. Αλ θαη επηζηεκνληθά, αλζξσπνινγηθά αιιά θαη
εζηθά νη αληηιήςεηο ησλ ξαηζηζηώλ απνδεηθλύνληαη
εζθαικέλεο αθόκα θαη ζήκεξα ππάξρνπλ άλζξσπνη πνπ ηηο
αζπάδνληαη θαη ζαπκάδνπλ. Τν «απγό» ηνπ ξαηζηζκνύ είλαη
αθόκα επηθίλδπλν.

37. Αζιαλίδνπ Μαξία, Γηαλληόο Μελέιανο, Γθιεδάθε Νηθνιίλα,
Δνγηάκα Καηεξίλα, Δνπβίθα Δώξα, Νεξαληδάθε Μαξίλα, Νηαληαξή
Υξηζηίλα, Παληζάθε Λεώλε, Παληζάθεο Σάζνο, Πάληζηνπ Μαξία,
Παπαδεκεηξίνπ Ναηάζζα, Παπαθσλζηαληίλνπ Άλλα,
Πνιπκεξνύδε Γηάλλα, ΢αξαθαηζηάλνο Μηράιεο, Σζνιάθεο Παύινο,
Σζνπξαιάθε Καηεξίλα, Υαηδνύδεο Άγγεινο
Τπεύζπλνο θαζεγεηήο: Πάηεξ Νηθόιανο Παξαζθεπατδεο