2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
o Τι είναι η κλασική μουσική;
o Η κλασική μουσική του 19ου αιώνα
o Η Σύνθεση μιας κλασικής ορχήστρας
o Τι είναι η όπερα;
o Οι φωνές στην όπερα
o H πρώτη όπερα
o Η Οπερέτα
o Μινιμαλιστική μουσική
3. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ;
Με τον όρο κλασική μουσική αναφέρεται ευρύτερα
η δυτικοευρωπαϊκή μουσική παραγωγή που
εκτείνεται σε μία αρκετά μεγάλη χρονική περίοδο,
περίπου από το έτος 470 μ.Χ. μέχρι και τη σύγχρονη
εποχή.
Το επίθετο «κλασικός» προέρχεται από τη λατινική
λέξη -classicus, σηματοδοτεί δηλαδή κάτι εξαιρετικό.
Διάφοροι ορισμοί συνδέουν τον όρο με την ελληνική
και λατινική αρχαιότητα, ως «συμμόρφωση του
ύφους ή της σύνθεσης με τα πρότυπα της ελληνικής
και λατινικής αρχαιότητας» (Oxford English
Dictionary). Οι ορισμοί αυτοί μεταφέρθηκαν στην
μουσική για να δηλώσουν περισσότερο την διάκριση
μεταξύ της «έντεχνης» μουσικής από
την λαϊκή ή παραδοσιακή. Η έννοια της κλασικής
μουσικής, παρέπεμπε επομένως σε μία «ανώτερη»
μορφή μουσικής σύνθεσης, με «σοβαρούς» σκοπούς
και πέρα από τον ψυχαγωγικό χαρακτήρα.
10. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΟΠΕΡΑ;
Όπερα, λέξη που στα ιταλικά σημαίνει έργο, είναι ένα είδος σκηνικής τέχνης
όπου ένα θεατρικό κείμενο αποδίδεται από τους καλλιτέχνες τραγουδιστά, με
συνοδεία ορχήστρας. Μπορεί να υπάρχουν πεζοί διάλογοι ή μέρη απαγγελίας
με μουσική συνοδεία.
Όπερα της Πράγας
11. ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΟΠΕΡΑ
Τύποι ανδρικών φωνών
• Βαθύφωνος ή μπάσσος (bass) - καλύπτει τις
χαμηλότερες νότες
• Βαρύτονος (baritone) - καλύπτει τις ενδιάμεσες
περιοχές
• Τενόρος (tenor) ή οξύφωνος - καλύπτει τις
υψηλότερες νότες
• Κοντρα-τενόρος (countertenor) - καλύπτει τις
υψηλότερες νότες που μπορεί να φτάσει ανδρική
φωνή. Επειδή υπάρχουν μόνο λίγοι κοντρα-τενόροι
παγκοσμίως, συχνά οι ρόλοι τους ερμηνεύονται από
γυναίκες
Τύποι γυναικείων φωνών
• Κοντράλτο (contralto) - καλύπτει τις χαμηλότερες
νότες
• Μεσόφωνος ή μέτσο-σοπράνο (mezzo soprano) -
καλύπτει τις ενδιάμεσες περιοχές
• Υψίφωνος ή σοπράνο (soprano) - καλύπτει τις
υψηλότερες νότες
12. Το παλαιότερο ιστορικά έργο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως
όπερα χρονολογείται περίπου στα 1597 και είναι η Δάφνη των Τζάκοπο
Πέρι και Οτάβιο Ρινουτσίνι. Το έργο αυτό αποτέλεσε ουσιαστικά μια
προσπάθεια μίμησης του κλασικού αρχαίου ελληνικού δράματος.
Η Δάφνη δεν είχε διασωθεί. Ένα μεταγενέστερο έργο του Πέρι,
η Ευρυδίκη, αποτελεί το παλαιότερο μουσικό κείμενο (παρτιτούρα)
όπερας που διασώζεται έως σήμερα.
H ΠΡΩΤΗ ΟΠΕΡΑ
Απόσπασμα από την Ευρυδίκη: (link)
13. Η ΟΠΕΡΕΤΑ
Η οπερέτα είναι ένα θεατρικό είδος όπερας σε μικρότερη, απλούστερη και πιο
ελαφριά απόδοσημε κωμικό χαρακτήρα. Στην ελληνική αποδώθηκε με τον όρο
μελοδραμάτιο, όμως η ονομασία αυτή δεν καθιερώθηκε.
Ως θεατρικό είδος
πρωτοεμφανίσθηκε στη Γαλλία της
οποίας δημιουργός φέρεται
ο Ιάκωβος Όφενμπαχ. Από την
Γαλλική οπερέτα δημιουργήθηκε η
Βιεννέζικη (Γερμανική) που
αναδείχθηκε ιδιαίτερα από
τον Γιόχαν Στράους τον νεότερο,
κύριο χαρακτηριστικό της οποίας
πλέον είναι το βαλς.
Σημαντικότερες από τις οπερέτες
του Γιόχαν Στράους Β΄ είναι ο
«Βαρώνος αθίγγανος» και η
«Νυχτερίδα».
Γιόχαν Στράους
14.
15. Η ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Η μινιμαλιστική μουσική εμφανίστηκε αρχικά στην Αμερική, ως ένα
παρακλάδι της Πειραματικής Μουσικής στη δεκαετία του 1960.
Βασίζεται στη λεγόμενη διατονική αρμονία (αρμονία που
χρησιμοποιεί μόνο σύμφωνες συγχορδίες), που χαρακτηρίζεται από
στασιμότητα και που δίνει την εντύπωση ενός στατικού ισοκράτη,
μιας έμμονης συνωδίας, η οποία δημιουργείται με την επανάληψη ή
έστω με πολύ στοιχειώδη
16. ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ
I.Steve Reich
Ο Στηβ Ράιχ αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή
συνθέτες όλου του κόσμου.
It's Gonna Rain (1965)
Come Out (1966)
The Cave (1993)
Three Tales (2002)
(Link)
17. II. Philip Glass
Ο Φίλιπ Γκλας είναι Αμερικανός μουσικός και συνθέτης. Θεωρείται ένας από τους
μεγαλύτερους και γνωστότερους συνθέτες του 20ού αιώνα, καθώς επίσης και ιδρυτής
του κινήματος του μινιμαλισμού στη μουσική, με μεγάλη επίδραση στο χώρο του.
Einstein on the beach
Satyagraha
Mad Rush
(link)
18. III. Max Richter
Ο Richter έχει επιρροή στη μετα-
μινιμαλιστική σύνθεση και στη συνάντηση
σύγχρονων κλασσικών και εναλλακτικών
λαϊκών μουσικών στυλ από τις αρχές της
δεκαετίας του 2000.
On the Nature of Daylight
November
Luminous
(link)