H αρχή και η δημιουργία της Jazz

1. AMISTAD

2. Το 18ο και 19ο μετακινήθηκαν στην Αμερική από τη ΒΔ Αφρική
χιλιάδες μαύροι ως σκλάβοι των ευρωπαίων αποίκων.
 Tέλη του 180υ και το 19ο αιώνα μεταφέρονται από την
Αφρική μέσα σε άθλιες συνθήκες, χιλιάδες σκλάβοι στις
φυτείες στην Νότια Αμερική.
 Μοναδική τους διασκέδαση το τραγούδι αφού δεν τους
επιτρέπεται καμιάς άλλης μορφής διασκέδαση.
 Τραγουδάνε την ώρα της δουλειάς στα χωράφια αλλά και
στις εκκλησίες.
ΟΙ ΣΚΛAΒΟΙ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙKH

3. Στα περισσότερα τραγούδια τους εκφράζεται η δυστυχία που
νιώθουν, αλλά υπάρχουν και τραγούδια για την ίαση των
αρρώστων, καθώς και νανουρίσματα.
Καθώς εκχριστιανίστηκαν στην Αφρική από τους ιεραποστόλους,
πέρασαν στη θρησκευτική μουσική ένα διαφορετικό τρόπο
ερμηνείας που τον ονόμασαν «σπιρίτσουαλς» (spirituals).

4.  Work songs (τραγούδια της δουλειάς)
Ρυθμικό, acapella, με έντονο αυτοσχεδιασμό (οι στίχοι κάθε
φορά αυτοσχεδιάζονται και τραγουδιούνται διαφορετικά).
 Spirituals
 Gospels
Σ΄όλα τα είδη εμφανίζεται η ερώτηση – απάντηση και η
επανάληψη μοτίβων.
EIΔΗ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ

5. • Θρησκευτικό, λαϊκό τραγούδι
• συνδεδεμένο κυρίως με τους Αφροαμερικανούς Προτεστάντες
των νοτίων Η.Π.Α.
• Έντονα συναισθηματικό και μελαγχολικό τραγούδι.
• Οι στίχοι του βασίζονται σε βιβλικά κείμενα.
• Βασίζεται στην Ερώτηση – Απάντηση, και την
• επανάληψη μοτίβων.
SPIRITUAL / ΣΠΙΡIΤΣΟΥΑΛ

6. OH FREEDOM

7. To γκόσπελ είναι:
Εξέλιξη των work songs και των spiritual
Ερώτηση – απάντηση ανάμεσα στον κήρυκα και το
εκκλησίασμα
Ζωηρή μουσική, γεμάτη ενθουσιασμό.
GOSPEL

8. ΚΥΡΙΑ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ GOSPEL
MAHALIA JACKSON (1911-1972)

9.  Δημιουργήθηκε από μία μίξη στοιχείων της μουσικής των
λευκών αποίκων και της αφρικανικής μουσικής.
 Συνυπάρχουν οι δυτικές φόρμες, με εμβατήρια, εκκλησιαστική
μουσική των μαύρων και work songs.
 Διαμόρφωσαν έτσι το δικό τους ιδιαίτερο μουσικό ιδίωμα, το
οποίο μετά την απελευθέρωσή τους ονομάζεται blues.
 Μέσα από το μπλουζ τραγούδι περιγράφουνε τις δύσκολες
συνθήκες που αντιμετωπίζουν.
BLUES

10. BLUES – LEE HOOKER

11. ELLA FITZGERALD AND LOUIS
ARMSTRONG
SUMMERTIME

12. Eίδος μουσικής για πιάνο.
 Οι πρώτοι μουσικοί ήταν περιπλανώμενοι στο Μισισίπι και
έπαιζαν πιάνο σε χαμηλού επιπέδου εστιατόρια.
 Το Ragtime βασιζόταν στις πιανιστικές φόρμες του 19ου αι.,
αλλά παιγμένες με το ιδιαίτερο στυλ των Αφροαμερικανών.
 Σ΄ αυτή τη μορφή το αριστερό χέρι κρατούσε ένα σταθερό
ρυθμό (εναλλαγή μπάσου- συγχορδίας) και το δεξί έπαιζε μια
μελωδία. Έδινε την αίσθηση του μαρς (εμβατήριο).
 Διασημότερος εκπρόσωπος Scott Joplin.
RAGTIME (1880- ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 1890)

13. SCOTT JOPLIN – RAGTIME
THE ENTERTAINER

14.  Η Ν. Ορλεάνη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της
jazz. Υπήρξε η πόλη που ήρθαν σε επαφή οι δύο κουλτούρες, η
ευρωπαϊκή και η Αφρικάνικη.
 Εμφανίζονται οι πρώτοι κρεολοί (γονείς διαφορετικού
χρώματος). Έχουν διαφορετική αντιμετώπιση καθώς
γεννήθηκαν στο Νέο κόσμο κάτω από τη γαλλική κυριαρχία και
κληρονόμησαν ένα μέρος της γαλλικής κουλτούρας και
γλώσσας. Ήταν οι πρώτοι που μπορούσαν να διαβάζουν
μουσική και είχαν γνώση της γαλλικής μουσικής (άριες,
οπερέττες, ελαφρά τραγούδια, μαρς).
ΚΛΑΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

15. Τα παιδιά των νέγρων γεννημένα στη Ν. Ορλεάνη έχουν και τις δύο
μουσικές επιρροές.
Εκεί συνυπάρχουν:
 Κλασικήμουσική (Συμφωνίες, όπερες, μουσική δωματίου)
 Στρατιωτική μουσική (Μαρς σε κηδείες, παρελάσεις)
 Ragtime
 Μπλουζ, σπιρίτσουλς που ακούγονται σε εκκλησίες
Στα τέλη του 19ου αι.
 τα μπλουζ άλλαξαν χαρακτήρα και είναι περισσότερο οργανική
παρά φωνητική μουσική
 ο στρατός μετά τη διάλυσή του πουλά τα όργανα και τα
αγοράζουν σε χαμηλή τιμή οι νέγροι
 1897 ο νόμος για την προστασία των ηθών περιορίζει την
πορνεία άρα περιορίζονται και τα σχετικά κέντρα στο Στόρυβιλλ

16. 1
 1917 η πρώτη ηχογράφηση από ένα γκρουπ λευκών της
Original Dixieland jazz band (Ο.D.J.B). Σ΄ αυτό οφείλεται και
η ονομασία του στυλ.
 Είναι το στυλ των πρώτων γκρουπ της Ν. Ορλεάνης
 Το ρυθμό κρατούσαν: τα ντραμς, μπάντζο, κοντραμπάσο,
πιάνο σε 4/4
 Μελωδία: κορνέττα, τρομπέτα, τρομπόνι, κλαρινέτο.
 Ο αυτοσχεδιασμός του σολίστα περιοριζόταν σε μια φράση
της βασικής μελωδίας.
 Ως το 1924 ηχογραφήθηκαν και άλλοι δίσκοι από μαύρους
και λευκούς.
 Κυριότεροι εκπρόσωποι ο Louis Armstrong και ο Duke
Ellington.
DIXIELAND (1917 – 1920)

17. DIXIELAND

19.  Η ανάπτυξη έφτασε στο αποκορύφωμά της στο Σικάγο τη
δεκαετία του ΄20 και οφειλόταν κυρίως στη διάδοση του
φωνόγραφου.
 Η περίοδος του Σικάγο παίρνει τον ιστορικό της χαρακτήρα
μετά από τις ώριμες εκτελέσεις του τρομπετίστα Louis
Armstrong
 Μεγάλη σημασία παίρνει το σαξόφωνο ως βασικό όργανο ενός
τζαζ γκρουπ.
 Δεκαετία του ΄20 - ΄30: το Σικάγο είναι το κέντρο της τζαζ
ΣΙΚAΓΟ

20. LOUIS ARMSTRONG (1900-1971)
WHAT A WONDERFUL WORLD

21.  Θεωρείται ο πρεσβευτής της τζαζ. Ονομάστηκε μεγαλοφυΐα
της τζαζ και ο μεγαλύτερος τρομπετίστας όλων των εποχών.
 Εμπλούτισε τον ήχο του οργάνου του με μια ποικιλία
χρωματισμών και ποικιλμάτων, χρησιμοποιώντας το σα να
χρησιμοποιούσε τη φωνή του. Είναι επίσης γνωστός για το
λεγόμενο scat singing (πρόκειται για φωνητικό
αυτοσχεδιασμό πάνω σε συλλαβές χωρίς νόημα, το οποίο
αποτέλεσε σημαντική τάση στην ιστορία της τζαζ).
 Ηχογράφησε την τελευταία του επιτυχία, το What a
Wonderful World το 1968, το οποίο χρησιμοποιήθηκε το
1988 στην ταινία Good Morning Vietnam.
LOUIS ARMSTRONG (1900-1971)
(ΛΟΥΙΣ ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ)

22.  Ήταν ο σημαντικότερος συνθέτης και πιανίστας του 20ου αι.,
από πλευράς αριθμού συνθέσεων και ποικιλίας φορμών της
τζαζ.
 Συνέθεσε πολλά είδη Αμερικάνικης μουσικής -ράγκταϊμ,
μπλουζ- με ένα στυλ που το διακρίνει η αμεσότητα και η
απλότητα στην έκφραση.
 Έγινε πολύ γνωστός με τη συμβολή του στη δημιουργία της
διασκευασμένης τζαζ για μεγάλη ορχήστρα (Big Band),
χαρακτηριστικό της περιόδου του σουίνγκ.
DUKE ELLINGTON (1899-1974)
(ΝΤΙΟΥΚ ΈΛΛΙΓΚΤΟΝ)

23. DUKE ELLINGTON (1899 – 1974)
SATIN DOLL

25.  Από το 1935, το νέο στυλ ονομάζεται Swing (Σουίνγκ)
 Η ονομασία του προέρχεται από το αγγλικό ρήμα swing, που
σημαίνει κουνιέμαι. Εξαιτίας του δυναμικού του ρυθμού
συνδέθηκε στενά με το χορό.
 Κύριο χαρακτηριστικό του η ανάπτυξη μεγάλων ορχηστρών
(big band) πράγμα που δικαιολογεί και την ύπαρξη
ενορχηστρωτή.
 Σημειώνεται η εμφάνιση μεγάλων τραγουδιστών/τριών Ella
Fitzgerald, Billie Holiday κλπ.
 Κύριος εκπρόσωπος της μουσικής σουίνγκ θεωρείται ο Benny
Goodman ( Μπένι Γκούντμαν).
SWING -1935

26. BENNY GOODMAN

27. BENNY GOODMAN
SING, SING, SING FROM HOLLYWOOD
HOTEL

28.  Ο Γκούντμαν κατάφερε να συνενώσει μουσικούς διαφορετικής
φυλετικής προέλευσης για πρώτη φορά στην Αμερική εκείνης
της εποχής, που μαστίζονταν από ρατσιστικά φαινόμενα.
 Θεωρήθηκε επίσης μοναδικός εκτελεστής κλαρινέτου (με
μεγάλο κλασικό ρεπερτόριο και ηχογραφήσεις με σπουδαίες
συμφωνικές ορχήστρες).
 Η δεξιοτεχνία του και η αναζήτηση της τελειότητας στην
εκτέλεση, δίκαια του προσδίδουν τον τίτλο του «Βασιλιά του
Swing».
BENNY GOODMAN

29. Το bebop εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’40 ως αντίθεση προς τις
μεγάλες μπάντες του σουίνγκ,
με μικρά σύνολα μουσικών -τεσσάρων ως έξι ατόμων- με ένα
σολιστικό συνήθως όργανο.
Με αυτόν τον τρόπο, οι μουσικοί είχαν περισσότερες ευκαιρίες να
αυτοσχεδιάζουν. Η ίδια η μουσική είχε πιο σύνθετες μελωδίες
και αρμονίες και ιδιαίτερη έμφαση στο ρυθμό.
Οι μουσικοί στο μπήμποπ πειραματίζονταν με ασυνήθιστους
χρωματισμούς, διάφωνους ήχους και τονισμούς κόντρα στη μελωδία,
σηματοδοτώντας έτσι μια στροφή στην εξέλιξη της τεχνικής παιξίματος
των κρουστών και του πιάνου.
BEBOP 1940

30. Χαρακτηριστικά:
 Γκρουπ 5-6 μέλη
 Μεταλλαγή από χορευτική μουσική σε μουσική ακρόασης
(ακατάλληλη για χορό).
 Ταχύτατο τέμπο, γρήγορη εναλλαγή των συγχορδιών
 Αλλαγή ως προς τα ποια όργανα έχουν την υπευθυνότητα του
ρυθμού
 Ένα κομμάτι bebop είναι μια σειρά από σύντομες, απότομες
φράσεις απαλλαγμένες από περιττές νότες, γεμάτο ένταση από
την ώθηση του ρυθμικού τμήματος του γκρουπ.
Κυρίαρχη φυσιογνωμία είναι ο σαξοφωνίστας Charlie Parker
(μοναδική αυτοσχεδιαστική ικανότητα) γίνεται πρότυπο που το
ακολουθούν πολλοί μουσικοί. Επίσης ο τρομπετίστας Dizzy
Gillespie.
BEBOP

31. CHARLIE PARKER

32. DIZZY GILESPIE

33. CHARLIE PARKER
SUMMERTIME

34. Αναπτύχθηκε στα τέλη του 1940, περίπου την ίδια εποχή με το
μπήμποπ.
Ήταν πιο εκλεπτυσμένη, ατμοσφαιρική, χαμηλών τόνων και
συγκρατημένη
και επηρεασμένη από τους σπουδαίους κλασικούς συνθέτες του
20ου.
Οι σπουδαιότεροι εκπρόσωποι της cool τζαζ θεωρείται ο
τρομπετίστας
Mails Davis .
Ο Μάιλς Ντέιβις εισήγαγε μια πιο πειθαρχημένη ενορχήστρωση από το
παραδοσιακό μπήμποπ με αποτέλεσμα να κάνει τη μουσική κουλ να
διαφέρει αισθητά από το προηγούμενο είδος.
Με το έργο του «The Birth of the Cool» («Η γέννηση της κουλ τζαζ»),
ξεφεύγει από τα στερεότυπα χρησιμοποιώντας έντονα την τροπικότητα.
COOL JAZZ (1940-1950)