College voor 3e jaars gezondheidswetenschappers (VU) voor het vak Gezondheidscommunicatie

1. HEALTH 2.0
Nieuwe media voor gezondheidscommunicatie
18-6-2009

2. INHOUD
“ Nieuwe media: overzicht
” Wat is het? Waarom zou je het gebruiken?
“ Relevante toepassingen van deze media in
gezondheidscommunicatie
“ Conclusies/discussie en samenvatting
“ Vragen: stel ze!

3. COMMUNICATIE VERANDERT…

4. GEZONDHEIDSCOMMUNICATIE
OOK..?

5. 2.0?
Web 2.0:
• Input van ‘iedereen’/participatie
• Interactief
• Dialoog ipv monoloog
• Persoonlijk
• Geluid/beeld/virtuele werelden
• Sociale media
• Zender = ontvanger = zender
O'Reilly (2004): ‘a perceived second-generation of Web-based services - such as social networking
sites, wikis, communication tools - that emphasize online collaboration and sharing among users.’

6. WEB 2.0 LANDSCAPE
To all
Poll Forum
One-way-communication Interactive
RSS
Personalized

7. SOCIALE MEDIA GROEIEN

9. WIE GEBRUIKT HET?
http://www.pewinternet.org/~/media//Files/Reports/2009/PIP_Generations_2009.pdf

10. WEB 2.0 + HEALTH = HEALTH 2.0

11. DE EVOLUTIE VAN GEZONDHEID
COMMUNICATIE
1e fase: ‘oneway’ (0.0)
“ Zender-georienteerd, print, radio, tv
2e fase: ‘bottom-up’ (1.0-1.5)
“ Elektronische brochure, tailoring, meeste eHealth toepassingen
3e fase: interactieve, gemodereerde online media (1.5-2.0)
“ Elektronische publicaties met reactiemogelijkheden via fora, chats, blogs, etc.
4e fase: interactieve, niet-gemodereerde online media (2.0)
“ User generated content; sociale netwerken, wiki’s, etc.

12. HEALTH 2.0 > e-HEALTH
‘E-health is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name
internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te
verbeteren‚ (RVZ)
” zorgverlener met een andere zorgverlener (‚doctor to doctor‛; D2D)
“ bijvoorbeeld: elektronisch patienten dossier (EPD) of e-learning
” zorgverlener met een patiënt (‚doctor to patient‛; D2P)
“ bijvoorbeeld: tele-thuiszorg, e-consult of inzage in het medisch dossier
‘Health 2.0 is een innovatie/trend in de zorg, waar doormiddel van ICT
gezondheidszorginformatie, medische data én (patiënt)ervaringen gecombineerd worden’
” patiënt met een andere patiënt (‚patient to patient‛; P2P)
” ‚patient empowered‛ gezondheidszorg
“ bijvoorbeeld: sociale netwerken (hyves, facebook), user-generated content (wikipedia), ratings
(ziekenhuisbeoordelingen), weblogs, fora

13. TOEPASSINGEN I
To all
One-way-communication Interactive
Personalized

14. WEBCAST/
ONLINE VIDEO
Wat is het? Hoe gebruiken?
Videobeeld en -geluid dat – • Voor online trainingen
al dan niet live uitgezonden
wordt. • Voor nieuws
Waarom gebruiken? Tips
• Visueel sterker dan Zorg voor een
geschreven woord levendig beeld:
voorkom ‘pratende
• Grote groepen mensen hoofden’
bereiken
• Mensen in staat stellen
te kijken of leren wanneer
zij willen

15. PODCAST/VODCAST
Wat is het? Hoe gebruiken?
Een audio- (of video-)
•Om boodschap te
programma dat
verspreiden
gedownload kan worden en
•Training, opleiding en
op een pc, mp3-speler of
demonstratie
mobiele telefoon
afgespeeld kan worden
Waarom gebruiken? Tips
•Luisteren / kijken effectiever • Denk aan
dan alleen lezen feedbackmogelijkheden
• Eenvoudige
• Onafhankelijk van plaats opnameapparatuur
• Relatief goedkoop voldoet al
• Goed voorbeeld: Hotlips

16. WIKI
Wat is het? Hoe gebruiken?
Een website (in- of extern) Een interactief ‘intranet’
die alle gebruikers in staat met een zelfregulerend
stelt inhoud toe te karakter
voegen, te wijzigen of te - interactieve reader
verwijderen en naar elkaar - informatie en kennis
te laten verwijzen delen
Waarom gebruiken? Tips
•Betrokkenheid vergroten • Zorg voor een aantal
door mensen in staat te moderators die
stellen zelf kennis te vindbaarheid en fouten
archiveren verbeteren en die
•De mogelijkheid geven vragen kunnen
hun kennis rond specifieke beantwoorden.
onderwerpen te delen • Verzorg een
introductie en een
duidelijke
gebruiksaanwijzing
met richtlijnen

17. TOEPASSINGEN II
To all
Forum
One-way-communication Interactive
Personalized

18. FORUM
Wat is het? Hoe gebruiken?
Een online ruimte / • Kennis en ervaringen
paginawaar iedere delen, elkaars
gebruiker een discussie vorderingen kunnen
kan openen over een volgen
specifiek onderwerp of op • Discussie voeren
een ander onderwerp kan
reageren
Waarom gebruiken? Tips
• Om kennisdeling te •Moderaten is een must
bevorderen bij het gebruik van een
• Om discussies te forum, om misbruik te
bevorderen en inzicht in voorkomen
verschillende meningen te
krijgen •Stel kaders in heldere
• Empowerment forumregels

19. WEBLOG
Wat is het? Hoe gebruiken?
•Een website in •Ideeën verzamelen
dagboekstijl met •Informatie platform
regelmatige updates •Discussie met over
specifiek onderwerp
•en de mogelijkheid voor
lezers te reageren.
Waarom gebruiken? Tips
• Eenvoudig en gratis (bij •Blogs creëren
wordpress.com) discussie
• Nodigt uit tot interactie
• Openheid over organisatie Bij een blog hoort een
• Omgaan met ziekte regelmatige update –
begin er alleen aan als
je er tijd voor hebt

20. CHAT
Wat is het? Hoe gebruiken?
Een dialoog voeren in • Als communicatiemiddel
geschreven tekst via het met hulpverlener
web of een speciaal chat • Lotgenotencontact
programma • Online discussie van
virtuele teams
Waarom gebruiken? Tips
• Een grote groep kan • Baken het onderwerp
realtime een dialoog goed af
voeren over een specifiek • Zorg ervoor dat
onderwerp medewerkers goed
voorbereid deelnemen
• Directe interactie •Zorg voor een goede
moderator tijdens
• Fysieke afstand is geen openbare chats
barrière

21. TOEPASSINGEN III
To all
One-way-communication Interactive
Personalized

22. SOCIAAL NETWERK
Wat is het? Hoe gebruiken?
Website waarbij individuele
personen een profiel
“ Bereiken doelgroep
• Als platform
kunnen aanmaken en via
internet contact met elkaar
leggen en houden
Waarom gebruiken? Tips
• Beveilig persoonlijke
• De onderlinge band gegevens
vergroten
• Jongeren communicreen • Je kan niet voorkomen
hier veel dat mensen zelf ook een
• Eenvoudig integreren van netwerk beginnen
andere bronnen (Youtube,
blog, foto’s, links)

23. US, Pew & internet , 2009

24. TWITTER
“ http://twitter.com/

25. MICROWEBLOG/
TWITTER
Wat is het? Hoe gebruiken?
• Tussen MSN, sociaal • Kennis delen
netwerk en blog in • Elkaars vorderingen
volgen
•Profiel aanmaken en • Elkaar kunnen helpen
berichtjes posten van door vragen te stellen of
maximaal 140 karakters vragen van anderen te
beantwoorden
Tips
• Diabetes management,
• Persoonlijk eetdagboek
Waarom gebruiken? • Gewichtscontrole en
•Kennisdeling support
•Makkelijk, informeel en • Medicatie herinnering
laagdrempelig • Gezondheidstips/nieuws
•Blackberry/I-phone proof • Ervaringen delen
• Hooikoorts alarm
• Pandemien
•... Is het een hype of een blijvertje?

26. GET FITTER
WITH TWITTER?

27. TOEPASSINGEN IV
To all
One-way-communication Interactive
Personalized

28. SECOND LIFE/GAME
GAME Second life
• Een online spel dat
mensen via internet Een virtuele 3D wereld
gezamenlijk of individueel die in 2003 werd
kunnen spelen ontworpen als een
• Het spel kan computer spel, maar al
verschillende vormen snel uitgroeide tot
hebben – van een quiz tot ‘second life’. Maak avater
een ‘adventure’ door het en leef in digitale wereld
bedrijf
Waarom gebruiken? Tips
• Zelf iets doen met • Een spel moet leuk
informatie, in plaats van zijn – zet er geen druk
het alleen te of dwang op.
horen, waardoor de
informatie beter verwerkt
en opgenomen wordt
• Als sociaal middel – om
op een leuke manier
informatie te laten
opdoen

29. SECOND LIFE

30. HEALTH GAME

32. AANDACHTSPUNTEN
1. Doelgroep
Leeftijd, geslacht, achtergrond en opleiding, bekendheid met sociale media,
taalkennis, cultuur
2. Strategie
Inhoud, boodschap, bereik, interactiviteit, timing, evaluatie
3. Technische mogelijkheden en kosten
Bandbreedte, security walls, beschikbaarheid pc’s/internet , kosten
Thackeray R, Neiger B, Hanson C and McKenzie J (2008) Enhancing Promotional Strategies Within Social
Marketing Programs: Use of Web 2.0 Social Media, Health Promotion Practice, 9, 338-343 (2008)

33. 2.0 STRATEGIE
Thackeray R, Neiger B, Hanson C and McKenzie J (2008) Enhancing Promotional Strategies Within Social
Marketing Programs: Use of Web 2.0 Social Media, Health Promotion Practice, 9, 338-343 (2008)

34. IN HET KORT..
“ Web 2.0/Sociale media gebruik stijgt
“ Sociale media worden in toenemende mate ingezet als marketing tool
“ Health 2.0 is actueel thema in gezondheidszorg
“ Health 2.0 > eHealth
”  Gezondheidscommunicatie 2.0
“ Sociale media zijn een aanvulling op bestaande communicatie kanalen
“ 2.0 is niet per definitie beter dan traditionele ‘1.0’ gezondheidscommunicatie
“ Effectiviteit hangt af van boodschap/doelgroep/gebruik media
” Gebruik media die je doelgroep ook gebruikt
” Maak toepassingen ‘shareable’
” Creer mogelijkheden voor participatie ‘wisdom of the crowd’

35. NOG 1 VOORBEELD..
www.internetsoa.nl

36. VRAGEN?
Contact me: evalems @ Hyves, Facebook, Linkedin, Twitter