Αξιοθέατα της Ηπείρου, παρουσίαση για το μάθημα της Γεωγραφίας, Ε΄Δημοτικού

1. Αμηνζέαηα ηεο Ζπείξνπ
Έιιε Γραηζία

2. Α΄ ελόηεηα
 Ζ ζέζε ηοσ δηακερίζκαηος ζηολ
τάρηε.
 Νοκοί ηοσ δηακερίζκαηος.
 ΢ύλορα
 Χαραθηερηζηηθά ηοσ δηακερίζκαηος
Βοσλά-Ποηάκηα-Γεθύρηα
 Σο γεθύρη ηες Άρηας

3. Ήπεηξνο

5. Σα πνιιά πνηάκηα νδήγεζαλ ζηελ αλάγθε λα ρηηζηνύλ ηα
μαθνπζηά γεθύξηα ηεο Ζπείξνπ.

6. ΢πλνιηθά ζε όιε ηελ Ήπεηξν θαη ηε Nόηηα Aιβαλία ( Βόξεην
Ήπεηξν) έρνπλ θαηαζθεπαζηεί γύξσ ζηα 191 γηνθύξηα,
πνπ ηα πην πνιιά δελ ζώδνληαη ζήκεξα.

7. Σα πεξηζζόηεξα ρηίζηεθαλ ηνλ 18ν θαη 19ν αηώλα, αξρηθά
μύιηλα θαη αξγόηεξα πέηξηλα.

8. Χηίζηεθαλ γεθύξηα κε κηα, δπν ή ηξεηο θακάξεο ( ηόμα).

9. Τν γεθύξη ηεο Άξηαο
Γελ είλαη ην νκνξθόηεξν ηνπ είδνπο, αιιά είλαη ην πην
θεκηζκέλν. Tν ζπλνιηθό ζεκεξηλό κήθνο θηάλεη ηα 145
κέηξα. Tν πιάηνο ηνπ γεθπξηνύ είλαη 3,75 κέηξα.

10. Τν γεθύξη ηνπ Παπαζηάζε αλαηνιηθά από ηα Γηάλλελα
κέζα ζην θαξάγγη πνπ ζρεκαηίδνπλ ν Γξίζθνο θαη ε
Πξίμα. Σν γεθύξη απηό ην έρηηζε ην 1746 ν εγνύκελνο ηεο
Mνλήο Bίιδεο Aγάπηνο θαη δαπαλήζεθαλ 175 βελέηηθα
θινπξηά.

11. Από ηα ιίγα γεθύξηα πνπ αλέρηεθε ν πνηακόο Αρειώνο.
Tν κεγαιύηεξν κνλόηνμν ζε όιε ηελ Ήπεηξν. Δλώλεη ην
Πεηξσηό (Ληάζθνβν) ηεο Θεζζαιίαο κε ηηο πεγέο
(Bξεζηελίηζα) ηεο 'Αξηαο. Tν έρηηζε ην 1514-1515 ν
αξρηεπίζθνπνο ηεο Λάξηζαο Βεζζαξίσλαο. Tν γεθύξη
αλαηηλάρηεθε ην 1949.

12. ΢ην Zαγόξη έλα άιιν γεθύξη θνληά ζηνπο Kήπνπο, είλαη ην
γεθύξη ηνπ Πιαθίδα ή Kαινγεξηθό. Aξρηθά ήηαλ μύιηλν, ην
κεηέηξεςε ζε πέηξηλν ην 1814 κε 20.000 γξόζηα έλαο
θαιόγεξνο από ην κνλαζηήξη ηεο Bίηζαο, νλόκαηη
΢εξαθείκ, γη' απηό έρεη η' όλνκα Kαινγεξηθό. Tν όλνκα
Πιαθίδα ην πήξε ην 1865 ρξνληά επηζθεπήο από ηνλ Aιέμε
Πιαθίδα θαη ηνλ αδειθό ηνπ.

13. Β΄ ελόηεηα
 Από ηο γεθύρη ηες Βωβούζας ζηε
Βάιηα Κάιληα.
Μαύρε πεύθε, Ρόκποιο, αρθούδα
 Αρθοσδόρεκα, παραπόηακος ηοσ
Αώοσ ποηακού.
 Γραθόιηκλες ηες Γθακήιας θαη ηοσ
Σόκαροσ
 Φαράγγη ηοσ Βίθοσ

14. Σν γεθύξη ηεο Βσβνύζαο

15. ΢ηελ είζνδν ηεο Κόληηζαο ππάξρεη ην γεθύξη από ην νπνίν πεξλάεη ν
Αώνο πνηακόο. Ξεθηλά από ηελ Βωβνύζα Εαγνξίνπ, από ην βνπλό
Βάιηα Κάιληα θαη από ηηο Πνιηηζηέο ηνπ Μεηζόβνπ.
Σν γεθύξη απηό ελώλεη ηηο δύν όρζεο ηνπ Αώνπ. Δίλαη έλα
αξηζηνύξγεκα ηέρλεο, ην ζαύκα ηεο αξρηηεθηνληθήο εθείλεο ηεο επνρήο.
Ζ κεγάιε ηνπ ηνμσηή θακάξα ζε γεκίδεη δένο. Δίλαη ίζσο ην
κεγαιύηεξν κνλόηνμν πέηξηλν γεθύξη ζην ρώξν ηωλ Βαιθαλίωλ
ζε ύςνο θαη πιάηνο (20x40 κ).
΢ηε κέζε ηεο κεγάιεο θακάξαο ππάξρεη κηα κηθξή θακπάλα ε νπνία
ρηππάεη όηαλ θπζάεη δπλαηόο άλεκνο θαη έηζη πξνεηδνπνηεί ηνπο
δηαβάηεο λα πξνζέρνπλ κήπσο ηνπο παξαζύξεη ν δπλαηόο άλεκνο.
Χηίζηεθε από ιατθνύο απηνδίδαθηνπο καζηόξνπο ηεο πεξηνρήο ην 1823
αξρηθά από μύιν.

16. Βάιηα Κάιληα
ζηε γιώζζα ησλ Βιάρσλ ζεκαίλεη
ε δεζηή θνηιάδα.

17. Βάιηα Κάιληα
Ζ θύζε δύζθνια απεηθνλίδεηαη θαη δπζθνιόηεξα
πεξηγξάθεηαη. Πόζν κάιινλ όηαλ πξόθεηηαη γηα έλα από ηα
πην όκνξθα θαη παξζέλα θνκκάηηα ηεο ρώξαο. Απέξαληα
δάζε καύξεο πεύθεο θαη νμηάο πνπ ην θζηλόπσξν
αιιάδνπλ ρίιηα ρξώκαηα, αιπηθέο ιίκλεο ζηηο θνξπθέο,
δαζηθνί δξόκνη θαη θαηαπξάζηλεο θνηιάδεο.

18. Κνξκόο Ρόκπνινπ,
καύξνπ πεύθνπ

19. Ρόκπνιν
ζηε
Βάιηα
Κάιληα

20. Μαπξόπεπθν ηεο Βάιηα Κάιληα

21. Μαπξόπεπθα

22. Αξθνπδόξεκα

23. Ίρλνο αξθνύδαο

24. Γξαθόιηκλε

25. Οη δύν δξάθνη
΢ύκθσλα κε ηελ παξάδνζε, νη δύν αληηθξηλέο θνξθέο, ην
Αβγό θαη ε Φιέγθα, είραλ ε θαζεκηά από έλα δξάθν. Οη
δξάθνη απηνί ήηαλ αδέιθηα θαη δνύζαλ κνληαζκέλνη, ώζπνπ
κηα κέξα, εθεί πνπ πήγαηλαλ γηα θπλήγη, αληάκσζαλ κηα
πεληάκνξθε θόξε θαη ηελ αγάπεζαλ! Ζ έρζξα κπήθε
αλάκεζά ηνπο. ΢αλ καγεκέλνη όξκεζαλ μνπίζσ ηεο λα ηελ
πξνθηάζνπλ, ελώ εθείλε έηξερε έληξνκε θαηά ηε Φιέγθα
γηα λα γιπηώζεη. Καη έθιαηγε, έθιαηγε θαη ζθόληαθηε, θαη
από ηα δάθξπά ηεο καδεύηεθε λεξό θαη έγηλαλ νη ιίκλεο
ηεο Φιέγθαο. Οη δύν δξάθνη, ζην κεηαμύ, δε ζηακαηνύζαλ
λα καιώλνπλ. Πεηνύζαλ ιηζάξηα ν έλαο από ηε Φιέγθα,
ξόκπνια ν άιινο από ην Αβγό. Θπκσκέλε ε κάλα ηνπο κε
όζα γίλνληαλ, βγήθε ζαλ αθξηζκέλν ξέκα από ηε γε, όπνπ
δνύζε θξπκκέλε. Έηζη γελλήζεθε ε Βάιηα Κάιληα!

26. Οη Γξαθόιηκλεο ησλ Ησαλλίλσλ, θνληά ζηα ζύλνξα κε ηε
Γπηηθή Μαθεδνλία, ζρεκαηίδνπλ κηα λνεηή γξακκή, πνπ
μεθηλά από ην Γξάκκν θαη θαηαιήγεη ζην Μαπξνβνύλη ηνπ
Μεηζόβνπ. Βξίζθνληαη ζην Γξάκκν , ζην ΢κόιηθα, ζηελ
Σύκθε θαη ζηε Φιέγθα.
Ζ επηζηήκε ηηο ζεσξεί σο απνκεηλάξηα παγεηώλωλ ελώ ε
παξάδνζε σο θαηνηθίεο δξάθσλ πνπ ηζαθώλνληαη κεηαμύ
ηνπο, πεηώληαο ν θαζέλαο βξάρνπο ελαληίνλ ηνπ αληηπάινπ
ηνπ ζην απέλαληη βνπλό.

27. Γξαθόιηκλε

28. Γξαθόιηκλε

29. Σν γεθύξη ηνπ Βνϊδνκάηε βξίζθεηαη θνληά ζην ρωξηό
Κιεηδωληά ηεο πεξηνρήο Κόληηζαο, εθεί πνπ ν
παξαπόηακνο ηνπ Αώνπ Βντδνκάηεο βγαίλεη από ηελ άγξηα
θαηάθπηε ραξάδξα ηνπ Βίθνπ πξνο ηνλ θάκπν ηεο
Κόληηζαο.

30. Σν θαξάγγη ηνπ Βίθνπ

31. Ζ πεξηνρή Βίθνπ- Αώνπ βξίζθεηαη βόξεηα ηεο πόιεο ησλ
Ιωαλλίλωλ, ζην βνξεηνδπηηθό ηκήκα ηνπ Εαγνξίνπ, ζηα
όξηα κε ηελ Κόληηζα. Πεξηιακβάλεη ηελ νξνζεηξά ηεο
Τύκθεο ,ην θαξάγγη ηνπ Βίθνπ κε ηνλ πνηακό Βντδνκάηε
θαη ηε ραξάδξα ηνπ πνηακνύ Αώνπ.
΢ηελ πεξηνρή ηνπ Βίθνπ- Αώνπ θαη ζπγθεθξηκέλα ζηα
νξνπέδηα ηεο Τύκθεο ππάξρεη ε ιίκλε Δρακόλιμνη.

32. Ζ ραξάδξα ηνπ Βίθνπ

33. Από ηε ριωξίδα θαη ηελ
παλίδα ηεο Πίλδνπ
΢ηελ περηοτή Βάιηα Κάιληα έτοσλ
θαηαγραθεί θαη 114 είδε
ζποδσιωηώλ κε ζπαληόηερα θαη
πηο ζεκαληηθά ηελ αρκούδα, ηο
λύκο, ηο αγριόγιδο, ηο δαρκάδι,
ηολ αγριόγαηο, ηε βίδρα, ηε
κηθρή οτιά , ο τρσζαεηός θ.α.

34. Κξόθνο

35. Άγξηα νξρηδέα

36. Άγξην θπθιάκηλν

37. Βαιεξηάλα

38. ΢θάξθε

39. Μαύξε Πεύθε (Pinus nigra)
Ζ καύξε πεύθε είλαη δέληξν αεηζαιέο, επξύηεξα γλσζηό κε
ηα θνηλά νλόκαηα αγξηόπεπθν, καπξόπεπθν. Σν ύςνο ηνπ
θηάλεη ζπλήζσο ηα 20- 40 κ. Έρεη θνξκό επζπηελή θαη
θνιηδσηό κε βαζηέο ζρηζκέο θαη ρξώκα θόθθηλν- θαθέ θαη
γθξη- αζεκί.
Ζ καύξε πεύθε εκθαλίδεηαη ζε πςόκεηξα από 600-2.150 κ.
θαη έρεη κεγάιε δηάδνζε ζηελ Διιάδα θαζώο κπνξεί λα
αλαπηπρζεί ζε θησρά θαη μεξά εδάθε.

40. Ρόκπνιν (Pinus heldreichii)
Σν ξόκπνιν είλαη δέληξν αεηζαιέο κε ύςνο από 20 έσο 30
κ. Έρεη ραξαθηεξηζηηθή ππξακηδνεηδή θόκε κε ζηαρηόιεπθν
θαη ζρεηηθά ιείν θινηό όηαλ ην δέληξν είλαη λεαξό. Δίλαη
από ηα πην ζπάληα θωλνθόξα ηεο Βαιθαληθήο θαη ηεο
Δπξώπεο.
Σν ξόκπνιν είλαη είδνο πεύθνπ πνπ απαληάηαη ζηηο νξεηλέο
πεξηνρέο θαη ππναιπηθέο δώλεο, ζε πςόκεηξν από 1.300
σο 2.200κ. ΢ηελ Διιάδα έρεη πεξηνξηζκέλε εμάπισζε θαη
ζηελ Πξνζηαηεπόκελε Πεξηνρή Βόξεηαο Πίλδνπ απαληάηαη
θπξίσο ζην όξνο Γθακήια θαη ζην ΢κόιηθα.

41. Γθπ, Ημόο πάλσ ζε Έιαην

42. Γειεηεξηώδεο, ξαγνθόξνο ίηακνο

43. Μαληηάξη θνξάιιη

44. Μαληηάξη

45. Διιεληθόο πνηκεληθόο

46. Εαξθάδη

47. Αιεπνύ ζε απιή ζπηηηνύ

48. Λαθηάηεο

49. Νεξόθνηα

50. Νεξόθηδν

51. Διιεληθή ρειώλα

52. Καθέ αξθνύδα (Ursus arctos)
΢ηελ Διιάδα ε θαθέ αξθνύδα απεηιείηαη κε εμαθάληζε. ΢ηηο
νξνζεηξέο ηεο Πίλδνπ θαη ηεο Ρνδόπεο έρνπλ απνκείλεη
πεξίπνπ 160 αξθνύδεο. Ζ Πίλδνο θηινμελεί ην κεγαιύηεξν
κέξνο ηνπ πιεζπζκνύ ηεο θαθέ αξθνύδαο ζηε ρώξα καο
πνπ είλαη θαη ην λνηηόηεξν ζεκείν εμάπισζεο ηνπ είδνπο
ζηελ Δπξώπε.
Ζ αξθνύδα δελ έρεη θπζηθνύο ερζξνύο. Ζ κείσζε ηνπ
πιεζπζκνύ θαη ε θαηαζηξνθή ηνπ δαζηθνύ βηνηόπνπ,
δειαδή ηνπ θπζηθνύ ρώξνπ πνπ είλαη απαξαίηεηνο γηα ηελ
επηβίσζή ηεο, νθείιεηαη ζηνλ αλζξώπηλν παξάγνληα.

53. Λύθνο (Canis Lupus)
Ο ιύθνο ππήξμε ην ζειαζηηθό κε ηε κεγαιύηεξε
γεσγξαθηθή εμάπισζε ζηνλ πιαλήηε καο. ΢ήκεξα έρεη
εμαθαληζηεί από έλα κεγάιν κέξνο ηεο πξνεγνύκελεο
θαηαλνκήο ηνπ θη έηζη ε ζπλέρεηα ηεο επηβίσζήο ηνπ
ζεσξείηαη πξνβιεκαηηθή.
Ζ κείσζε ηεο θπζηθήο ηξνθήο ηνπ ιύθνπ θαη ε αξλεηηθή
αληίιεςε πνπ έρνπλ νη άλζξσπνη γη’ απηόλ είλαη νη
θπξηόηεξνη θίλδπλνη πνπ θαζηζηνύλ ην είδνο ηξσηό θαη ην
κέιινλ ηνπ αβέβαην.

54. Αγξηόγηδν (Rupicapra rupicapra)
΢ηελ Διιάδα ην αγξηόγηδν ραξαθηεξίδεηαη ζπάλην είδνο θαη
απεηιείηαη κε εμαθάληζε.
Παξόιν πνπ απνηειεί θπζηθή ιεία γηα ηα άγξηα ζαξθνθάγα
δώα, ε θύξηα απεηιή γηα ην αγξηόγηδν είλαη ην παξάλνκν
θπλήγη θαη ε απώιεηα ηνπ βηνηόπνπ ηνπ.
΢ηηο νξεηλέο πεξηνρέο ηεο Πίλδνπ, ηεο Ρνδόπεο θαη ηεο
΢ηεξεάο Διιάδαο έρνπλ απνκείλεη πεξίπνπ δεθαπέληε
κηθξνί πιεζπζκνί πνπ ζπλνιηθά δελ αξηζκνύλ πεξηζζόηεξα
από 400 αγξηόγηδα.

55. Βίδξα (Lutra lutra)
Ζ βίδξα έρεη εμαθαληζηεί από ηνπο πεξηζζόηεξνπο
βηνηόπνπο ηεο.
Οη ζεκαληηθόηεξνη θίλδπλνη γηα ηελ επηβίσζε ηεο βίδξαο
πξνέξρνληαη από ηνλ άλζξσπν θαη είλαη ε ξύπαλζε ησλ
πνηακώλ θαη ησλ ιηκλώλ, ε απνμήξαλζε ησλ πγξνηόπσλ
θαη ηα πδξνειεθηξηθά θξάγκαηα.
Οη πνηακνί πνπ δηαζρίδνπλ ηελ πεξηνρή ηεο Βόξεηαο
Πίλδνπ έρνπλ πνιύ θαζαξά λεξά θαη γη’ απηό πξνζθέξνπλ
έλαλ ηδαληθό βηόηνπν γηα ηε βίδξα.

56. Χξπζαεηόο (Aquila chrysaetos)
Ο ρξπζαεηόο θσιηάδεη ζε απόθξεκλεο πιαγηέο θαη θπλεγάεη
πεηώληαο ζε νξεηλέο πεξηνρέο. Σξέθεηαη κε κηθξά
ζειαζηηθά θαη πνπιηά, εξπεηά αιιά θαη κε πηώκαηα
θηελνηξνθηθώλ θαη άιισλ δώσλ.
Ο ρξπζαεηόο απεηιείηαη από ηε ιαζξνζεξία, ηα
δειεηεξηαζκέλα δνιώκαηα, ηε δηάλνημε δξόκσλ ζε νξεηλέο
πεξηνρέο, ηηο εληαηηθέο ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηόηεηεο ζηηο
πεξηνρέο θσιενπνίεζεο θαη ηε κείσζε ησλ πιεζπζκώλ
ιαγώλ, πεξδίθσλ θαη αγξηόγηδσλ εμαηηίαο ηεο ιαζξνζεξίαο
θαη ηνπ εληαηηθνύ θπλεγηνύ από ηνλ άλζξσπν ησλ εηδώλ
πνπ απνηεινύλ ηε θπζηθή ιεία ηνπ.

57. Μαύξνο Γξπνθνιάπηεο (Dryocopous martius)
΢ηελ πεξηνρή θαηαγξάθεθαλ 9 είδε δξπνθνιαπηώλ από ηα
10 πνπ ππάξρνπλ ζηελ Διιάδα. Ο καύξνο δξπνθνιάπηεο
είλαη ην κεγαιύηεξν είδνο. Εεη ζηα δάζε ηεο πεξηνρήο. ΢ε
απηά ππάξρνπλ πνιιά γέξηθα δέληξα όπνπ αλαδεηά έληνκα
ζην θινηό θαη ζην λεθξό μύιν.
Ζ θπξηόηεξε απεηιή γηα όια ηα είδε ησλ δξπνθνιαπηώλ
είλαη ε εληαηηθνπνίεζε ηεο δαζηθήο παξαγσγήο , ε
πινηόκεζε ησλ δαζώλ θαη ε πινηνκία αησλόβησλ, γέξηθσλ
θαη ππεξώξηκσλ δέληξσλ.

58. Αιπηθόο Τξίηωλαο (Triturus alpestris)
Δίλαη έλα από ηα ηξία είδε ηξηηώλσλ ηεο Διιάδαο. Εεη ζηηο
αιπηθέο ιίκλεο αιιά θαη ζε λεξόιαθθνπο ρσξίο πνιιή
βιάζηεζε ζηελ πςειή νξεηλή δώλε. Απαληάηαη πάληα κέζα
ζην λεξό ή ζε πγξέο ζέζεηο θνληά ζε απηό. Σξέθεηαη κε
δηάθνξα πδξόβηα αζπόλδπια. Ξερεηκσληάδεη κέζα ζην λεξό
ή θξπκκέλνο θάησ από πέηξεο, ξίδεο θιπ.

59. Γ΄ Δλόηεηα
Σα Εαγοροτώρηα
Σο Μέηζοβο θαη ηα προϊόληα ηοσ
Ο ποηακός Ατέροληας θαη ηο
Νεθροκαληείο.

60. ΕΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ
Σα παλέκνξθα θαη μαθνπζηά Εαγνξνρώξηα είλαη έλα
δίθηπν από 46 ρωξηά
ζθνξπηζκέλα πάλσ ζηα βνπλά βνξεηναλαηνιηθά από ηελ
πόιε ησλ
Ιωαλλίλωλ. Ζ ιέμε Εαγόξη πξσηνεκθαλίζηεθε ζε έγγξαθν
ηνπ 1321 θαη
ζεκαίλεη "πίζω από ηα βνπλά". Σα Εαγνξνρώξηα είλαη
θεκηζκέλα γηα ηελ θπζηθή νκνξθηά ηνπο, ηελ μερσξηζηή
αξρηηεθηνληθή ηνπο , ηε καθξά ηζηνξία ηνπο.
Σν Εαγόξη έρεη έθηαζε πεξίπνπ 1.000 η. ρικ θαη ρσξίδεηαη
ζε ηξία
γεσγξαθηθά ηκήκαηα: ην Γπηηθό, ην Αλαηνιηθό θαη ην
Κεληξηθό Εαγόξη.

71. Μέηζνβν

72. Σν Μέηζνβν είλαη αθόκα γλσζηό γηα ηελ παξαζθεπή δύν
ηπξηώλ, κε ηελ νλνκαζία κεηζνβόλε θαη μετσοβέλαο.
Δπίζεο θεκίδεηαη γηα ηελ παξαγσγή θξαζηνύ κε πην
γλσζηό παξαζθεπαζηή ηνλ ακπειώλα ηνπ θαησΐνπ ηεο
νηθνγελείαο ησλ Αβέρωυ.

73. Ωο γλήζην βιαρνρώξη ην Μέηζνβν είρε θάπνηε ζπνπδαίνπο
ηζέιηγθεο. Μηα άιιε ηέρλε πνπ ην έθαλε δηάζεκν είλαη ε
μπινγιππηηθή. Οη Μεηζνβίηεο ηαιηαδόξνη από ηα ρξόληα
ηεο Σνπξθνθξαηίαο όξγσλαλ ηα Βαιθάληα κε η' άιια
ζηλάθηα ησλ καζηόξσλ ζηνιίδνληαο ζπίηηα θαη εθθιεζίεο κε
ηελ ηέρλε ηνπο. Σν ηέκπιν ηνπ Αε Νηθόια ζην Γαιαμίδη ην
έθηηαμαλ Μεηζνβίηεο .

74. Αρέξνληαο

75. Ο Αρέξωλ Πνηακόο, από ηε ιέμε άρνο - ιύπε, Αρέξσλ -
ρωξίο ραξά, πνηακόο ηεο ιύπεο, είλαη από ηνπο πην
δηάζεκνπο παγθνζκίσο εμ αηηίαο ησλ κύζσλ πνπ
θνπβαιάεη ζηα λεξά ηνπ.
Ο Αρέξνληαο είλαη πνηακόο ηεο Θεζπξωηίαο πνπ δηαξξέεη
ηελ Αρεξνπζία ιίκλε, έινο θνληά ζηελ αξραία πόιε Δθύξα,
βπζίδεηαη ζηε γε θαη ζηε ζπλέρεηα εθξέεη ζην Ηόλην Πέιαγνο.
Τα λεξά ηνπ είλαη πηθξά θαη ζνιά.
Λέγεηαη θαη Μαπξνπόηακνο, γηαηί ζύκθσλα κε ηε
Μπζνινγία, θαηά ηελ Σηηαλνκαρία , νη Σηηάλεο γηα λα
μεδηςάζνπλ ήπηαλ λεξό από ηνλ Αρέξνληα ηόηε ν Γίαο
ζπκσκέλνο καύξηζε , πίθξαλε ηα λεξά ηνπ θαη ηνλ
θαηαδίθαζε λα κείλεη αηώληα θάησ από ηελ Γε.

78. Νεθξνκαληείν

79. ΢ηελ θνξπθή ελόο ιόθνπ, πάλσ από ην ρσξηό
Μεζνπόηακνο, πνπ βξίζθεηαη θνληά ζην ζεκείν όπνπ κε
βνπεηό ζκίγεη ν Κσθπηόο κε ηνλ Αρέξνληα, αλαθαιύθηεθε
έλα λεθξνκαληείν, ζακκέλν θάησ από ην ρξηζηηαληθό λαό
ηεο κνλήο ηνπ Αγίνπ Ησάλλε ηνπ Πξνδξόκνπ.
Από ηηο αλαζθαθέο ζην ρώξν βξέζεθαλ πνιπάξηζκα
επξήκαηα, όπσο αγγεία, ζηδεξέληα αληηθείκελα αιιά θαη
εηδώιηα ηεο βαζίιηζζαο ηνπ Κάησ Κόζκνπ Πεξζεθόλεο.

80. Σν Νεθξνκαληείν, θηίξην ηνπ 5νπ αη. π.Χ. Οη επηζθέπηεο
ζπλέξεαλ από όιν ηνλ ηόηε γλσζηό θόζκν ζην κνλαδηθό
απηό καληείν, όπνπ κπνξνύζαλ κεηά από κία δηαδηθαζία
παξακνλήο θαη κύεζεο λα επηθνηλσλήζνπλ κε ηνύο
λεθξνύο ηνπο.

82. Ζ είζνδνο θαη ε έμνδνο ηνπ
Νεθξνκαληείνπ

83. Έλα από ηα αγαπεκέλα ζέκαηα ηεο
παγθόζκηαο ηέρλεο είλαη ε αξπαγή ηεο
Πεξζεθόλεο από ηνλ Πινύησλα

84. Οξθέαο θαη Δπξπδίθε

85. Πάξγα

87. Γ΄ Δλόηεηα
Νηθόποιε
Πρέβεδα
Εάιογγο

88. Νηθόπνιηο

91. Πξέβεδα

92. Ναπκαρία ηνπ Αθηίνπ

93. Απειεπζέξσζε ηεο Πξέβεδαο 1912

94. Εάινγγν

97. Δ΄ Δλόηεηα
Γηάλλελα
Μοσζείο Βρέιιε*
Δζληθοί εσεργέηες*
΢πήιαηο Περάκαηος
Γωδώλε

98. Ησάλληλα ή Γηάλλελα

99. Σν θάζηξν ησλ Ησαλλίλσλ

100. Τν
θάζηξν

101. Τν ηδακί

102. Ο πληγκόο ηεο Κπξά Φξνζύλεο

103. Ζ ιίκλε ησλ Ησαλλίλσλ θαη ην λεζάθη ηεο

104. Ησάλληλα

105. ΢πήιαην ηνπ Πεξάκαηνο

106. Αλήθεη ζηα αζβεζηνιηζηθά ζπήιαηα θαη είλαη ηκήκα θνίηεο
πνηακνύ πνπ δηαλνίρηεθε πξηλ από 1.500.000 ρξόληα
πεξίπνπ, όηαλ ηα λεξά ηεο ιίκλεο θάιππηαλ νιόθιεξν ην
ιεθαλνπέδην ησλ Ησαλλίλσλ θαη ν ιόθνο Γθνξίηζα ήηαλ κηα
λεζίδα.
Σν ΢πήιαην απνηειείηαη από πνιινύο ζαιάκνπο θαη
δηαδξόκνπο θαη είλαη ζηνιηζκέλν κε ζηαιαθηίηεο, θνιώλεο
θαη ζηαιαγκίηεο. Γηαζέηεη 19 αίζνπζεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί
όηη ην ΢πήιαην Πεξάκαηνο είλαη ην πξώην ζπήιαην πνπ
αμηνπνηήζεθε ηνπξηζηηθά ζηελ Διιάδα θαη αλαθαιύθηεθε
ηπραία ην 1940, όηαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Β’ Παγθνζκίνπ
Πνιέκνπ νη θάηνηθνη ηνπ ρσξηνύ πξνζπαζνύζαλ λα βξνπλ
θαηαθύγην απ’ ηνπο βνκβαξδηζκνύο.
.Δδώ βξέζεθαλ δόληηα θαη νζηά από αξθνύδεο ησλ
ζπειαίσλ θαζώο θαη δηάθνζκνη από ηελ επνρή πνπ ζην
΢πήιαην ιαηξεύνληαλ ν Πινύηωλ θαη ε Πεξζεθόλε.

107. ΋,ηη ππάξρεη εδώ
έγηλε ρσξίο εηδηθά -
αθξηβά εξγαιεία,
ρσξίο ειεθηξηθό
ξεύκα, ρσξίο
πνιύπινθνπο
ππνινγηζκνύο.
΢ηάιεο λεξνύ, κόξηα
αιαηηνύ, πγξόο
αέξαο θαη ιίγα
θύηηαξα από ηα
πιηθά ηνπ ρξόλνπ.

108. Σν απνθνξύθσκα
ηεο δηαθόζκεζεο
ηνπ ζπειαίνπ.
Δίλαη έλα
δηακέξηζκα κηθξό
αιιά πινύζηα
ζηνιηζκέλν από
θαηάιεπθνπο
ζηαιαθηίηεο θαη
ζηαιαγκίηεο πνπ
θαίλεηαη λα
πξνζθπλνύλ ην
ζύκβνιν ηεο
πίζηεο.
Ζ ζύλζεζε απηή
είλαη κνλαδηθή ζε
όιν ηνλ θόζκν.

109. Ο Άγηνο
Βαζίιεο
Δίλαη ληπκέλνο
δεζηά θαη
θνξηωκέλνο
δώξα. Μαο
θαιωζνξίδεη ζ'
έλα ππέξνρν
ρεηκωληάηηθν
ηνπίν.

110. Έλα παιάηη ζηα ζπιάρλα ηεο γεο
Μπξνζηά ζηα κάηηα ζαο αλνίγεηαη έλαο ζόινο ζαλ νπξαλόο κε κπξηάδεο
αζηέξηα πνπ ιακππξίδνπλ αιιά θαη πνπ θαηξαθπινύλ πξνζπαζώληαο λα
θηιήζνπλ ην έδαθνο πνπ θη απηό έρεη ζεθώζεη ακέηξεηα ρέξηα γηα λα ηα πηάζεη
πξηλ ζξπκκαηηζηνύλ ζην έδαθνο πάλω ζην ζθιεξό θνξκί ηνπ. Όιε απηή ε
εηθόλα καξκαξωκέλε. Οη ζηαιαθηίηεο θαη νη ζηαιαγκίηεο, αηκνί πνπ έγηλαλ
θξύζηαιιν. Αλάζα πνπ έγηλε πνιπέιαηνο θξεκαζκέλνο ζην ζόιν ηεο θύζεο.

112. ΢ύκθσλα κε ηελ παξάδνζε ε Γσδώλε θαηνηθείην από ηνπο
΢ειινύο πξηλ από ηνλ θαηαθιπζκό ηνπ Γεπθαιίσλνο θαη
από ηελ θπιή ηνπο ήζαλ νη πξώηνη ηεξνθάληεο ηνπ Θενύ
Γηόο.
Αξρηθά ζηνλ ρώξν ιαηξεπόηαλ ε Θεά Γε ζηελ νπνία
ζπζηαδόηαλ ν ηεξόο ηαύξνο πνπ γνληκνπνηνύζε ηελ γε.
Αξγόηεξα ιαηξεπόηαλ ν Εεύο ν Πειαζγηθόο, Γσδσλαίνο
θαη ε ζύδπγόο ηνπ Γηώλε ( επεηξσηηθή ζύιιεςε ηνπ
«ζειπθνύ» Γηόο πνπ ζρεκάηηδε καδί ηνπ «Ιεξό Εεύγνο»,
πξνζεηέζε αξγόηεξα θαη ε Θεά Αθξνδίηε «Κόξε» ). Οη
ηεξείο ηνπ Μαληείνπ ζηελ αξρή ήζαλ κόλνλ άλδξεο, αιιά
αξγόηεξα πξνζεηέζεζαλ θαη ηξεηο ειηθησκέλεο γπλαίθεο νη
«Πειεηάδεο»

114. Οη ρξεζκνί ηνπ Μαληείνπ δίδνληαλ κεηά ηελ αθξόαζε ηνπ
ζξνΐζκαηνο ηεο Ιεξάο Φεγνύ ( Γξπόο ), ηνπ θειαξύζκαηνο
ηνπ λεξνύ ηεο ηεξάο Ναϊνπ Πεγήο, ηνπ θειαεδήκαηνο ησλ
πεξηζηεξηώλ πνπ δηέκελαλ επάλσ ζηελ Φεγό ( Πέιεηεο ή
Πειεηάδεο ), θαζώο θαη ηνπ ήρνπ ησλ ιεβήησλ πνπ ήζαλ
επάλσ ζε ηξίπνδεο γύξσ από ην ηεξό δέλδξν θαη αξγόηεξα
από ηνλ ήρν ηνπ Γωδωλαίνπ Χαιθείνπ ( κεγάινο
ιέβεηαο ) πνπ ήηαλ αλαξηεκέλνο επάλσ ζε απηό.
΢ύκθσλα κε ηνλ κύζν, από ηελ Ηεξά Φεγό ηνπ Μαληείνπ
ηεο Γσδώλεο πήξε ε Θεά Αζελά ην θνκκάηη μύινπ πνπ
έβαιε ζηελ πιώξε ηεο Αξγνύο θαη είρε ηελ ηθαλόηεηα λα
πξνθεηεύεη ην κέιινλ. Δπίζεο, ζην Μαληείν ηεο Γσδώλεο
είρε έιζεη ν Οδπζζεύο γηα λα πάξεη ρξεζκό ζρεηηθά κε ηελ
επηζηξνθή ηνπ ζηελ Ηζάθε

115. Μεηά ηελ επηθξάηεζε ησλ ρξηζηηαλώλ, ηα νηθήκαηα ηνπ
Μαληείνπ, ηα αγάικαηα θαη ό,ηη ππήξρε ζηελ επξύηεξε
πεξηνρή, θαηεζηξάθεζαλ εθ ζεκειίσλ. Οη κάληεηο θαη νη
ινηπνί ηεξείο ηνπ Θενύ Γηόο είραλ ήδε εθδησρζεί βηαίσο από
ηνλ απηνθξάηνξα Κσλζηαληίλν θαη ην άγαικα ηνπ Γία
κεηαθέξζεθε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε σο ιάθπξν.
Δπί απηνθξάηνξνο Θενδνζίνπ, θόπεθε από ηε ξίδα ε
παλάξραηα Ηεξά Φεγόο θαη θηίζηεθαλ ζην ρώξν ηνπ Ηεξνύ
δύν ρξηζηηαληθέο βαζηιηθέο.