Γεωμετρική Εποχή, Ιστορία Δ΄τάξης, Γεωμετρικά Αγγεία

1. Γεωκεηξηθή Αγγεηνγξαθία
Έιιε Γξαηζία 2009

2. Πξωηνγεωκεηξηθόο ξπζκόο 11νο αη. -
900 π.Χ.
΢ηα ηέιε ηνπ 11νπ αη. π.Υ. δύεη ν
κπθελατθόο πνιηηηζκόο. Σα ιακπξά
αλάθηνξα, ηα θπθιώπεηα ηείρε, ε
γξαθή, ε πνιπηέιεηα απνηεινύλ πηα
παξειζόλ. Ώγγεία θπζηθά
εμαθνινπζνύλ λα παξάγνληαη, γηα λα
θαιύςνπλ ηηο αζηακάηεηεο αλάγθεο ηεο
θαζεκεξηλήο δσήο.

3. Τα ραξαθηεξηζηηθά γλωξίζκαηα ηνπ
πξωηνγεωκεηξηθνύ ξπζκνύ είλαη ηα εμήο:
1. Σα αγγεία πιάζνληαη ζε ηαρύζηξνθν ηξνρό, όπσο
θαίλεηαη από ηηο ζσζηόηεξεο αλαινγίεο.
2. Δ δηαθόζκεζε ζηεξίδεηαη ζηε δνκή ησλ αγγείσλ·
νη αγγεηνγξάθνη εθκεηαιιεύνληαη ην κέγεζνο ηνπ
θάζε κέξνπο ηνπ αγγείνπ θαη δσγξαθίδνπλ
αλάινγνπ κεγέζνπο θαη ζρήκαηνο αληηθείκελα.
3. ΢ην ηέινο ηεο πεξηόδνπ βάθεηαη καύξε όιν θαη
κεγαιύηεξε επηθάλεηα ηνπ αγγείνπ.
4. Σα δηαθνζκεηηθά ζέκαηα είλαη πεξηνξηζκέλα:
νθηνεηδείο γξακκέο, ηεζιαζκέλεο γξακκέο,
ηξίγσλα θαη θπξίσο νκόθεληξνη θύθινη νη νπνίνη
ζρεδηάδνληαλ κε πνιιά πηλέια πνπ ήηαλ
εθαξκνζκέλα ζην δηαβήηε.

4.  Σα ζεκαληηθόηεξα
εξγαζηήξηα ήηαλ
ηεο Αηηηθήο, ζην
Ηεπθαληί ηεο
Εύβνηαο, ζηε
Θαξκάξηαλε ηεο
Θεζζαιίαο, ζηε
Μαθεδνλία, ζηελ
Κξήηε θαη ηέινο
ζηηο απνηθίεο ζηα
παξάιηα ηεο
Μηθξάο Αζίαο,
κεηά ηνλ α'
απνηθηζκό.

5. Σθύθνο. Θνπζείν Ζεξακεηθνύ.
Σν αγγείν είλαη δηαθνζκεκέλν κε νκόθεληξνπο
θύθινπο θαη αβαθσηό θόζκεκα.

6. Ακθνξέαο. 1050 - 1000 π.Υ. Όςνο 39,7 εθ. Σν αγγείν
είλαη δηαθνζκεκέλν κε δύν δεύγε νκόθεληξσλ θύθισλ
πνπ έγηλαλ κε δηαβήηε. Αηαθξίλνληαη αθόκε
θπκαηνεηδείο γξακκέο. Οξηδόληηεο γξακκέο από ζθνύξν
θαθέ δηαηξέρνπλ ην αγγείν.

7. Ππμίδα. 10νο - 9νο αη. Σν αγγείν είλαη δηαθνζκεκέλν
κε κεηόπε καηάλδξνπ θαη παξάιιειεο δηγθ - δαγθ
γξακκέο. Αηαθνζκεηηθά κνηίβα ππάξρνπλ ζην θνπκπί
ηνπ πώκαηνο θαη ζηα ρεξνύιηα.

8. Γεωκεηξηθόο ξπζκόο 900 π.Χ. - 700 π.Χ.
Ο Γεσκεηξηθόο ξπζκόο, ζα δηαξθέζεη πεξίπνπ δηαθόζηα
ρξόληα, από ην 900 σο ην 700 π.Υ. Ο όξνο γεσκεηξηθόο
δόζεθε, γηαηί ηα αγγεία δηαθνζκνύληαη κε γεσκεηξηθά
κνηίβα π.ρ. ηξίγσλα, ξόκβνη, καίαλδξνη. Ώθόκε θαη νη
κνξθέο απνδίδνληαη κε γεσκεηξηθό ηξόπν, έηζη ώζηε ην
αλζξώπηλν ζώκα κνηάδεη κε ηξίγσλν. Ο αγγεηνγξάθνο
δσγξαθίδεη ζύκθσλα κε ηελ παξάδνζε, απηό πνπ μέξεη θη
όρη απηό πνπ βιέπεη. Σν ρξώκα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη
ην καύξν. Γεσκεηξηθή όκσο είλαη θαη ε κνξθή ησλ
αγγείσλ, δειαδή ραξαθηεξίδνληαη "από ζαθή θαη
ηζνξξνπεκέλε άξζξσζε ησλ επηκέξνπο ηκεκάησλ ηνπο,
ελώ ηελ ελόηεηά ηνπο εμαζθαιίδεη, αξθεηέο θνξέο, έλαο
ηνληζκέλνο θάζεηνο άμνλαο".

9. Ο Γεσκεηξηθόο ξπζκόο ρσξίδεηαη
ζε ηξεηο θπξίσο πεξηόδνπο:

10. α. Σε πξώηκν, από ην 900 ωο ην 850 π.Χ.
πεξίπνπ.
Σελ πεξίνδν απηή αξρίδεη ε ρξήζε ηνπ δηαβήηε λα
ππνβαζκίδεηαη όιν θαη πεξηζζόηεξν θαη νη θύθινη
αληηθαζίζηαληαη από καηάλδξνπο, δηθ-δαθ θαη
θακπύιεο. Ζακηά θνξά ρξεζηκνπνηνύληαη θαη δσηθέο
κνξθέο, όπσο ίππνη. ΢πλήζσο ην αγγείν βάθεηαη κε
καύξν ρξώκα (γάλσκα) θαη κέλεη ζην ρξώκα ηνπ
πεινύ ην ζεκείν εθείλν πνπ ζα δερζεί ηε
δηαθόζκεζε.

11. Ακθνξέαο κε ιαβέο ζηελ θνηιηά. Πεξίπνπ 850 π.Υ. Πέξα από ηνπο
νκόθεληξνπο θύθινπο ην αγγείν ρσξίδεηαη ζε θάζεηεο δώλεο ζηηο
νπνίεο θπξηαξρνύλ ν καίαλδξνο, ηα ηξίγσλα θαη νη ξόκβνη.
΢ηε δώλε ηνπ ιαηκνύ έρνπκε ην κνηίβν ησλ "επάιμεσλ".

12. β. Σε κέζν, από ην 850 ωο ην 760 π.Χ.
Σν θύξην ραξαθηεξηζηηθό απηήο ηεο πεξηόδνπ
είλαη ε δηαίξεζε ηνπ αγγείνπ ζε πνιιέο δώλεο.
Γηα ηε δηαθόζκεζε ρξεζηκνπνηνύληαη
παξάιιειεο γξακκέο θαη πεξηζζόηεξα
γεσκεηξηθά ζρήκαηα όπσο άγθηζηξα, ηξίγσλα,
ξόκβνη, ρσξίο θπζηθά λα πάςνπλ λα
ρξεζηκνπνηνύληαη νη καίαλδξνη. Οη νκόθεληξνη
θύθινη, όηαλ ππάξρνπλ, εληάζζνληαη κέζα ζε
δηαθνζκεηηθέο δώλεο. ΢πλαληάκε αξθεηά ζπρλά
δώα ή αλζξώπνπο. Σα λέα ζρήκαηα είλαη ν
θξαηήξαο πνπ ζηεξίδεηαη ζε ςειό θσληθό πόδη
θαη ε πεπιαηπζκέλε ππμίδα, πνπ ε ιαβή ηνπ
θαιύκκαηόο ηεο έρεη ηε κνξθή αιόγσλ.

13. Αηηηθή ππμίδα. 800 π.Υ. πεξίπνπ. Όςνο 0,56 εθ.
Σν ζώκα ηνπ θπξίσο αγγείνπ είλαη δηαθνζκεκέλν κε γεσκεηξηθά κνηίβα.
Ώλάκεζα ζηηο ιαβέο ππάξρεη κηα δώλε κε καίαλδξν. Αεμηά θαη αξηζηεξά ηεο
δώλεο εηθνλίδεηαη από έλα άινγν ζηξακκέλν πξνο ην θέληξν.

14. Ώηηηθή ππμίδα. 750 π.Υ. Όςνο 23,5 εθ. Θνπζείν Ζαιώλ Σερλώλ,
ΐνζηόλε. Σν ζώκα ηνπ αγγείνπ είλαη δηαθνζκεκέλν κε καίαλδξνπο,
ζβάζηηθεο, ηεηξάθπιια άλζε, πνπ ρσξίδνληαη κεηαμύ ηνπο από ζηξίηηα
ηξηώλ θάζεησλ γξακκώλ. Πάλσ θαη θάησ από ηελ θεληξηθή δώλε
δηαθξίλνληαη δώλεο κε γεσκεηξηθά κνηίβα.
Σν θάιπκκα είλαη δηαθνζκεκέλν κε νκόθεληξνπο θύθινπο αλάκεζα
ζηνπο νπνίνπο ππάξρνπλ δώλεο κε ηξίγσλα ή ζηηγκέο.
΢ηελ θνξπθή ηνπ θαιύκκαηνο έρνπλ πξνζηεζεί ηέζζεξα άινγα
(δείγκα πινύηνπ) ηα νπνία είλαη δηαθνζκεκέλα ζην ιαηκό κε ισξίδεο
θαη γξακκέο δηθ-δαθ.

15. γ. ζε ύζηεξν, από ην 760 ωο ην 700 π.Χ.
΢ηγά ζηγά αξρίδνπλ λα ππνρσξνύλ ηα δηάθνξα γεσκεηξηθά
κνηίβα θαη ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπ αγγείνπ
θαηαιακβάλνπλ νη δηάθνξεο εηθνληζηηθέο παξαζηάζεηο.
Θάιηζηα νη παξαζηάζεηο απηέο εθηείλνληαη ζε
πεξηζζόηεξεο από κηα δώλεο. Σν πην ζπλεζηζκέλν ζέκα
είλαη ε εθθνξά θαη ε πξόζεζε. Σα αγγεία κε ζέκα ηελ
εθθνξά θαη ηελ πξόζεζε ρξεζηκνπνηνύληαη σο ηαθηθά
αγγεία, ζήκαηα, ζηνπο ηάθνπο. (Αεο παξαθάησ, ζηα
παξαδείγκαηα, ηνλ ακθνξέα ηνπ δσγξάθνπ ηνπ Αηπύινπ ή
ηνλ θξαηήξα ηνπ δσγξάθνπ ηνπ Hirschfeld). Σν κέγεζόο
ηνπο είλαη κεγάιν, μεπεξλνύλ ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο ην
1,5 κ. Άιια ζέκαηα είλαη ηα δώα, νη ζθελέο κάρεο, νη
πνιεκηζηέο. Σα λέα γεσκεηξηθά κνηίβα πνπ
ρξεζηκνπνηνύληαη είλαη ν δηπιόο ή ηξηπιόο καίαλδξνο, νη
πνιιαπινί ξόκβνη, νη ζεηξέο από θαθνεηδή θύιια.
Οη γπλαίθεο απνδίδνληαη ληπκέλεο θαη κε ζηήζνο από δύν
κηθξέο γξακκέο, αληίζεηα νη άλδξεο παξνπζηάδνληαη γπκλνί
κε μίθνο θαη εγρεηξίδην ζηε κέζε ή κε δόξαηα θαη θνξνύλ
θξάλνο πνπ απνδίδεηαη κε κηα θακπύιε γξακκή ε νπνία
ζπκίδεη ινθίν.

16. Ζξαηήξαο, ίζσο από ηε Θήβα. Όςνο 30,9 εθ. 730-720 π.Υ. Οη ιαβέο ρσξίδνπλ
ην αγγείν ζε δύν δσγξαθηθέο δώλεο. ΢ηε κηα εηθνλίδεηαη έλα θαξάβη κε
θσπειάηεο. ΢ε κηα πξνζπάζεηα απόδνζεο ηνπ βάζνπο νη θσπειάηεο θαίλεηαη
πσο βξίζθνληαη ζε δύν πςνκεηξηθέο δώλεο. ΐέβαηα ζύκθσλα κε κηα άιιε
άπνςε πξόθεηηαη γηα ην πξώην δείγκα ζηε δσγξαθηθή πινίνπ κε δύν ζεηξέο
θσπειάηεο. ΢ηα αξηζηεξά ηνπ θαξαβηνύ κηα γπλαηθεία κνξθή κε καθξηά καιιηά
θαη καθξύ θόξεκα, θξαηάεη ζηα ρέξηα ηεο, πηζαλόλ, έλα ζηεθάλη. Αίπια ηεο
έλαο άληξαο ηελ πηάλεη από ηνλ θαξπό ηνπ αξηζηεξνύ ρεξηνύ θαη ελώ
θαηεπζύλεηαη πξνο ηελ πξύκλε ηνπ θαξαβηνύ, έρεη ζηξακκέλν ην θεθάιη ηνπ
πξνο απηήλ. ΢ηα δεμηά ηνπ θαξαβηνύ, κπξνζηά από ηε καθξηά πιώξε
δηαθξίλεηαη έλα πνπιί, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη σο δηαθνζκεηηθό κνηίβν.

17. Οη δύν κνξθέο πηζαλνινγείηαη πσο είλαη ηα δεπγάξηα: Πάξηο
- Βιέλε, Θεζέαο - Ώξηάδλε, Οδπζζέαο - Πελειόπε. ΢ηελ
άιιε πιεπξά ηνπ αγγείνπ έρνπκε άξκαηα κε ηνπο εληόρνπο.
΢ε κηα πξνζπάζεηα απόδνζεο ηεο πξννπηηθήο ζην άξκα είλαη
δσγξαθηζκέλε κόλν ε κηα ξόδα. Σν ππόινηπν αγγείν είλαη
δηαθνζκεκέλν κε νξηδόληηεο γξακκέο ζαλ ηκάληεο.
Αηαθξίλεηαη κηα δώλε κε s θαη ζην ρείινο ηνπ αγγείνπ κηα
ζεηξά από ζηηγκέο

18. Τα θύξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ γεωκεηξηθνύ ξπζκνύ
είλαη ηα εμήο.
1. Τπάξρεη κεγάιε πνηθηιία από γεσκεηξηθά ζρέδηα ηα νπνία
γεκίδνπλ ηελ επηθάλεηα ηνπ αγγείνπ. 2. ΢πλερίδεηαη ε ρξήζε
ηνπ δηαβήηε, αιιά κε ην πέξαζκα ησλ ρξόλσλ ε ζεκαζία ηνπ
ππνβαζκίδεηαη.
3. Δ δηαθόζκεζε απιώλεηαη ζε δσθόξνπο, νη νπνίεο
ππνδηαηξνύληαη ζπρλά κε θαηαθόξπθεο ηαηλίεο θαη "κεηόπεο"
πνπ κε ηε ζεηξά ηνπο κπνξεί λα δηαθξίλνληαη ζε νξηδόληηα
δηακήθε ηκήκαηα.
4. ΢ηα ηέιε ηεο γεσκεηξηθήο αξρίδνπλ λα ρξεζηκνπνηνύληαη
εηθνληζηηθέο παξαζηάζεηο.
Θα κπνξνύζε θαλείο λα πεη όηη θαηά ηε γεσκεηξηθή πεξίνδν
ην αγγείν γίλεηαη ην πεδίν ζην νπνίν εθαξκόδνληαη κε
καζεκαηηθή αθξίβεηα έλα ηεξάζηην πιήζνο γεσκεηξηθώλ
ζρεκάησλ νξγαλσκέλα κε απίζηεπηε θαληαζία.

19. Αξραϊθή Αγγεηνγξαθία
Μειαλόκνξθε

20. Κνξηλζηαθή Μειαλόκνξθε
ηερληθή

21. Πεξίπνπ ζηα 700 π.Υ. ζηελ Ζόξηλζν νη θαιιηηέρλεο
δσγξαθίδνπλ πάλσ ζηα αγγεία, απνδίδνληαο ηηο κνξθέο
κε καύξν (κέιαλ) ρξώκα θαη γηα λα απνδώζνπλ ηηο
ιεπηνκέξεηεο ραξάδνπλ κε έλα αηρκεξό εξγαιείν ην
αγγείν, αθήλνληαο λα θαλεί ν αλνηρηόρξσκνο πειόο.
Σέινο πξόζζεηαλ ιίγν θόθθηλν ή άζπξν ρξώκα εθεί πνπ
ρξεηαδόηαλ. ΋ιε απηή ε εξγαζία γηλόηαλ πξηλ από ην
ςήζηκν ηνπ αγγείνπ. Ώπηή ήηαλ ε πεξίθεκε
Μειαλόκνξθε ηερληθή.
Οη ιόγνη πνπ νδήγεζαλ ηνπο Ζνξίλζηνπο ζηελ επηλόεζε
ηεο κειαλόκνξθεο ηερληθήο ήηαλ: 1) ε ζηελή ηνπο
εκπνξηθή ζρέζε κε ηνπο αλαηνιηθνύο ιανύο, από ηνπο
νπνίνπο γλώξηζαλ ηελ εγράξαθηε δηαθόζκεζε θαη 2) ε
ζρεδόλ νινθιεξσηηθή απνρή από ην γεσκεηξηθό
ζρεδίαζκα ησλ κνξθώλ πνπ νη κνξθέο ήηαλ γσληώδεηο
θαη απνδίδνληαλ κε ζθηέο.
Δ κειαλόκνξθε ηερληθή θπξηάξρεζε γηα δύν πεξίπνπ
αηώλεο, από ην 720 π.Υ. σο ηελ εκθάληζε ηεο
εξπζξόκνξθεο ην 535 π.Υ.. Θπνξνύκε λα ηε ρσξίζνπκε
ζε δύν κεγάιεο θαηεγνξίεο, νη νπνίεο ρσξίδνληαη ζε
κηθξόηεξεο.

22. Πξώηκε πξωηνθνξηλζηαθή: 720 - 690 π.Χ.
Γσγξαθίδνπλ θπξίσο δώα θαη θπηά ζε κηθξά
αγγεία, όπσο θνηύιεο θαη αξπβάιινπο.

23. Αξύβαιινο. Όςνο 5,5 εθ. Σν αγγείν ρσξίδεηαη ζε ηξεηο
δώλεο. Δ δώλε ηεο βάζεο είλαη δηαθνζκεκέλε κε αθηίλεο.
΢ηελ θεληξηθή δώλε δηαθξίλνληαη ηέζζεξα πνπιηά πνπ
πεξπαηνύλ πξνο ηα δεμηά. ΢ηελ ηειεπηαία δώλε ππάξρνπλ
θπηηθά κνηίβα ζε ελαιιαγή κε ξόκβνπο.

24. Μέζε πξωηνθνξηλζηαθή: 690 - 650 π.Χ.
Ζπξηαξρνύλ θπξίσο νη αθεγεκαηηθέο ζθελέο,
ελώ ηα δώα θαη ηα θπηά ππνρσξνύλ ζε
δεπηεξεύνπζα ζέζε.

25. Κξαηήξαο. Ο Οδπζζέαο θαη νη άληξεο ηνπ ηπθιώλνπλ ηνλ
Πνιύθεκν, πνπ μεθνπξάδεηαη πάλσ ζε βξάρηα.
Υξεζηκνπνηείηαη θόθθηλν ρξώκα ζην ζρέδην θαη ζηε
δηαθόζκεζε ηεο δώλεο ηεο βάζεο.

26. Ύζηεξε πξωηνθνξηλζηαθή: 650 - 625 π.Χ.
Γίλνληαη πεηξακαηηζκνί κε επίζεηα ρξώκαηα
δεκηνπξγώληαο κηα πνιπρξσκία ζην αγγείν.

27. Αξύβαιινο. Όςνο 6.8 εθ. Θεσξείηαη σο έλα από ηα
αξηζηνπξγήκαηα ηεο πξσηνθνξηλζηαθήο ηέρλεο. Σν ζώκα
ηνπ αγγείνπ ρσξίδεηαη ζε πέληε δώλεο. Δ δώλε ηεο
βάζεο είλαη δηαθνζκεκέλε κε αθηίλεο.
΢ηελ ακέζσο επόκελε εηθνλίδεηαη θπλήγη ιαγνύ. Έλαο
ιαγόο, πνπ ηνλ θπλεγά έλαο ζθύινο, ηξέρεη πξνο ηα
δεμηά, ελώ έλαο θπλεγόο είλαη θξπκκέλνο πίζσ από έλα
ζάκλν.
Δ ηξίηε δώλε αλαπαξηζηά ηππηθνύο αγώλεο. Οη ηππείο
θξαηνύλ ζην έλα ρέξη καζηίγην κε ην νπνίν καζηηγώλνπλ
ηα άινγα. Σα θελά θάησ ή αλάκεζα ζηα δώα είλαη
δηαθνζκεκέλα κε δώα θαη πνπιηά.
΢ηελ ηέηαξηε δώλε, ύςνπο κόιηο 2 εθ., εηθνλίδεηαη κάρε
18 πνιεκηζηώλ κε εμαηξεηηθή δσληάληα, αθξίβεηα θαη
επαηζζεζία. Οη πνιεκηζηέο θξαηνύλ αζπίδα κε δηάθνξεο
παξαζηάζεηο, όπσο θύθλνη, πεηεηλνί, θεθάιηα θξηαξηώλ,
πνπιηώλ θ.α. ΋ινη θξαηνύλ δόξπ θαη θάπνηνη απ' απηνύο
έρνπλ δύν δόξαηα. Θεξηθνί πνιεκηζηέο είλαη πεζκέλνη
ζην έδαθνο θαη αληηκεησπίδνπλ απηνύο πνπ ηνπο
επηηίζεληαη.
Δ ηειεπηαία δώλε είλαη δηαθνζκεκέλε κε ηκάληεο θαη
θπηηθά κνηίβα. Σν πάλσ κέξνο ηνπ αγγείνπ αλαπαξηζηά
ιενληνθεθαιή, ζηνηρείν πνπ καξηπξεί αλαηνιηθή
επηξξνή. Ώπνδίδεηαη ζην δσγξάθν ηνπ Θαθ Θίιαλ.
Ηνλδίλν, ΐξεηηαληθό Θνπζείν.

28. ΋ιπε. Όςνο 26,2 εθ. Ρώκε. 650 π.Υ. πεξίπνπ Δ
όιπε απνηειεί έλα θαηλνύξην είδνο αγγείνπ πνπ
πξσηνεκθαλίδεηαη ηελ πεξίνδν απηή. Βίλαη κηα
νηλνρόε κε πεξίγξακκα πνπ θαξδαίλεη ζηε βάζε.
Σν αγγείν απηό είλαη έλα από ηα πην ζεκαληηθά
επξήκαηα ηεο πεξηόδνπ απηήο. Παξνπζηάδεη ζηε
κηα από ηηο ηξεηο δώλεο κάρε κε νπιίηεο, νη νπνίνη
είλαη έηνηκνη λα ζπγθξνπζηνύλ θαηά θάιαγγα κε
ηε ζπλνδεία ήρσλ από ηνλ απιεηή.
Δ δεύηεξε δώλε ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεη ηππείο αλά
δεύγε θαη άξκαηα, κηα παξάζηαζε πνπ
αλαγλσξίδεηαη βάζεη επηγξαθώλ σο "Ζξίζε
Πάξηδνο". Ώπό ηελ πίζσ πιεπξά παξηζηάλεηαη έλα
δσεξό θπλήγη ιηνληαξηνύ. Σν θεθάιη ηνπ
ζεξάκαηνο εηθνλίδεηαη νμύξπγρν, ζύκθσλα κε ηνλ
αζζπξηαθό ηύπν.
΢ηελ ηξίηε δώλε, θνληά ζηε βάζε, δηαθξίλνπκε
ζθελέο από θπλήγη.
΢ην αγγείν επηθξαηεί κηα πνιπρξσκία, δείγκα ησλ
αιιαγώλ πνπ ζπληεινύληαη απηήλ ηελ πεξίνδν.
Υξεζηκνπνηείηαη ιεπθό θαη θόθθηλν. ΢ύκθσλα κε
ηα επξήκαηα ε πνιπρξσκία δε δηήξθεζε γηα
κεγάιν δηάζηεκα

29. Αξύβαιινο. Ο ΐειιεξεθόληεο θαη
ε Υίκαηξα. 630 - 650 π.Υ. Όςνο
0,038 κ. Σν αγγείν ρσξίδεηαη ζε
ηέζζεξηο δηαθνζκεηηθέο δώλεο. ΢ηελ
πξώηε δώλε, ζηε βάζε ηνπ αγγείνπ
εηθνλίδνληαη αθηίλεο. Δ δεύηεξε είλαη
δηαθνζκεκέλε κε θπλεγόζθπια πνπ
θπλεγνύλ έλα ιαγό. ΢ηελ ηξίηε
δώλε, ηελ θεληξηθή, εηθνλίδεηαη ν
ΐειιεξεθόληεο (αξηζηεξά) πάλσ
ζην θηεξσηό άινγν, ηνλ Πήγαζν λα
πεηάεη ελαληίνλ ηεο Υίκαηξαο.
Ώλάκεζά ηνπο βξίζθεηαη κηα
κηθξνζθνπηθή ζαύξα. Δ ηέηαξηε
δώλε είλαη δηαθνζκεκέλε κε έλαλ
ηκάληα ζηνλ νπνίν είλαη ζηεξηγκέλα
θύιια ισηνύ.

30. Πξώηκε θνξηλζηαθή 610 - 580 π.Χ. Ζπξηαξρνύλ
νη αθεγεκαηηθέο ζθελέο απινπζηεπκέλεο θαη
ρσξίο ηδηαίηεξε θξνληίδα, ηα θπηά θαη ηα δώα
βξίζθνληαη ζε δεπηεξεύνπζα ζέζε.

31. Ζηνλσηόο θξαηήξαο. Όςνο 46 εθ. Σν αγγείν ρσξίδεηαη ζε ηξεηο δώλεο.
Δ δώλε θάησ από ην ρείινο πεξηιακβάλεη δύν παξαζηάζεηο. ΢ηελ α'
πιεπξά εηθνλίδεηαη ζθελή από ην ζπκπόζην ηνπ Βπξύηηνπ. Ώπό ηηο
επηγξαθέο πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθόλα δηαβάδνπκε από αξηζηεξά:
ΐΤΡΤΣ΢ΟΘ = ΒΤΡΤΣΕΟ΢ (κε γξαθή από αξηζηεξά πξνο ηα δεμηά),
F΢Φ΢ΣΟΘ = ΕΦΕΣΟ΢ (κε γξαθή από δεμηά πξνο ηα αξηζηεξά), F΢ΟΗΏ
= ΕΟΗΔ (κε γξαθή από αξηζηεξά πξνο ηα δεμηά), ΘΒΡΏΖΗΒΘ =
ΔΡΏΖΗΔ΢ (κε γξαθή από αξηζηεξά πξνο ηα δεμηά). ΢ην αγγείν
εηθνλίδνληαη αθόκε ηα πξόζσπα Σνμέαο, Ζιπηίνο, Αηδαίνο ή Αεηόλαο.

32. ΢ηελ εηθόλα θαίλνληαη ηξία από ηα ηέζζεξα αλάθιηληξα. ΢ην αξηζηεξό
θάζεηαη ν Βύξπηνο κε ην γην ηνπ Αηδαίν. Ο Βύξπηνο θξαηά ζην ρέξη ηνπ
κηα θνύπα. ΢ην δεύηεξν αλάθιηληξν είλαη μαπισκέλνο ν άιινο γηνο ηνπ
Βύξπηνπ, ν Ίθηηνο, πνπ εηνηκάδεηαη λα πηάζεη έλα θάλζαξν. Ώθνινπζεί ε
Εόιε πνπ κπνξεί λα θνηηάεη πξνο ηε κεξηά ηνπ παηέξα ηεο ην ζώκα ηεο
όκσο είλαη ζηξακκέλν πξνο ηνλ Δξαθιή, ν νπνίνο είλαη μαπισκέλνο ζην
ηειεπηαίν αλάθιηληξν. Θπξνζηά από θάζε αλάθιηληξν ππάξρεη έλα
ηξαπέδη κε ηξνθέο θαη θάησ από ηα αλάθιηληξα βξίζθεηαη δεκέλνο από
έλαο ζθύινο. Οη αληξηθέο κνξθέο είλαη ζθεπαζκέλεο κε έλα θόθθηλν
"ζεληόλη" από ην νπνίν μεπξνβάιιεη ην έλα ηνπο ρέξη.
΢ύκθσλα κε ην κύζν ν Βύξπηνο, δεηλόο ηνμόηεο, είρε πξνθεξύμεη αγώλα
ηνμνβνιίαο θαη ζ' όπνηνλ ζα ηνλ ληθνύζε ζα έδηλε ηελ θόξε ηνπ Εόιε. Ο
Δξαθιήο δέρηεθε λα αλακεηξεζεί καδί ηνπ, ηνλ λίθεζε, αιιά νη γηνη ηνπ
Βύξπηνπ δε δέρηεθαλ λα δώζνπλ ηελ Εόιε εθηόο από ηνλ Ίθηην. Γηα ηε
ζπλέρεηα ππάξρνπλ δηάθνξεο εθδνρέο. ΢ύκθσλα κε κία απ' απηέο ν
Βύξπηνο θαηεγνξεί ηνλ Δξαθιή όηη έθιεςε ηα δώα ηνπ. Ο Ίθηηνο, γηα λα
ηνλ βνεζήζεη, δέρεηαη λα ηα ςάμεη καδί ηνπ, ν Δξαθιήο όκσο ηνλ
ζθνηώλεη ζε κηα θξίζε ηξέιαο. Γηα λα εμαγληζηεί από ην θόλν, ν ήξσαο
πνπιηέηαη σο ζθιάβνο ζηνλ Βξκή. Ο Δξαθιήο πξνζθέξζεθε λα πιεξώζεη
ζηνλ Βύξπην απνδεκίσζε γηα ην ζάλαην ηνπ γηνπ ηνπ. Ο Βύξπηνο
αξλείηαη. ΋ηαλ ηειείσζε ν ρξόλνο ηεο ζθιαβηάο ν Δξαθιήο ζθνηώλεη ηνλ
Βύξπην θαη ηνπο γηνπο ηνπ θαη παίξλεη ηελ Εόιε.

33. Μέζε θνξηλζηαθή 580 - 555 π.Χ.
Σα ζώκαηα ησλ δώσλ επηκεθύλνληαη γηα λα
γεκίδνπλ γξήγνξα ηελ επηθάλεηα.

34. Ζηνλσηόο θξαηήξαο. Όςνο 17,6 εθ. Σν αγγείν ρσξίδεηαη ζε ηξεηο
δώλεο. ΢ηε δώλε ηεο βάζεο δηαθξίλνπκε 13 αθηίλεο, ελώ ζηε
δεύηεξε δηάθνξα δώα, όπσο πάλζεξεο, ειάθηα θαη γίδεο. Έρεη
ρξεζηκνπνηεζεί θόθθηλν ρξώκα ζηελ θνηιηά, ην ιαηκό θαη ζην
γνθό ησλ δώσλ. Οη δύν απηέο δώλεο πεξηηξέρνπλ όιν ην
αγγείν. Δ ηειεπηαία δώλε ρσξίδεηαη ζην ζεκείν ησλ ιαβώλ ζε
δύν πιεπξέο. ΢ηε κηα πιεπξά εηθνλίδεηαη θπλήγη θάπξνπ ελώ
ζηελ άιιε γακήιηα ηειεηή. ΢ην θέληξν ηεο δώλεο βξίζθεηαη ν
αγξηόρνηξνο ν νπνίνο δέρεηαη ηα ηειεπηαία θηππήκαηα από ηα
δόξαηα ησλ θπλεγώλ. Ώπό ηελ θνηιηά ηνπ αγξηόρνηξνπ ζηάδνπλ
ζηαγόλεο αίκαηνο. Οη θπλεγνί είλαη ζπλνιηθά επηά. Σξεηο
αξηζηεξά, ηξεηο δεμηά θαη έλα θάησ από ηνλ αγξηόρνηξν. ΋ινη
ηνπο θξαηνύλ δόξαηα θαη νη ηξεηο ζηα αξηζηεξά έρνπλ ζην ρέξη
ηνπο δηπισκέλν ρηηώλα· ην θελό πνπ δεκηνπξγείηαη θάησ από
ηα ρέξηα ησλ θπλεγώλ ηεο δεμηάο πιεπξάο έρεη ζπκπιεξσζεί κε
ξνδέηεο. Σν θπλήγη αθνινπζνύλ ηξία ζθπιηά· δύν αξηζηεξά θη
έλα δεμηά.
Έρεη ρξεζηκνπνηεζεί θόθθηλν ρξώκα γηα ηνπο ρηηώλεο ησλ
θπλεγώλ, γηα ηνπο ιαηκνύο θαη ηηο θνηιηέο ησλ ζθπιηώλ, ζην
πεξίγξακκα ηνπ ζαγνληνύ θαη ηεο θνηιηάο ηνπ αγξηόρνηξνπ θαη
γηα ηηο αηρκέο ησλ δνξάησλ.

36. ΢ην θέληξν ηεο δώλεο ην λπθηθό δεπγάξη θηλείηαη πξνο
ηα δεμηά, επηβηβαζκέλν ζε ηέζξηππν άξκα. Δ λύθε
θνξάεη ρηηώλα θαη ηκάηην ελώ ν γακπξόο ρηηώλα θαη
καλδύα. Πίζσ ηνπο αθνινπζνύλ έλαο γελεηνθόξνο
άληξαο, δύν γπλαίθεο θαη δύν δεπγάξηα γπλαηθώλ. Δ
ακθίεζή ηνπο είλαη αλάινγε κε ηνπ δεύγνπο ησλ
κειινλύκθσλ. Θπξνζηά από ην άξκα κε ην λπθηθό
δεπγάξη θαη θαιππηόκελεο από ηα πίζσ πόδηα ησλ
αιόγσλ δηαθξίλνληαη άιιεο δύν γπλαίθεο. Σέινο,
κπξνζηά από ηα άινγα ζηέθνληαη έλα άληξαο θαη δύν
δεπγάξηα γπλαηθώλ. Δ ακθίεζή ηνπο είλαη παξόκνηα κε
εθείλε ησλ κνξθώλ ηεο αξηζηεξήο πιεπξάο. Ώλάκεζα
ζηηο κνξθέο δηαθξίλνληαη θίδηα θαη ηπηάκελα πνπιηά.
Σνιέδν, Θνπζείν Σέρλεο.

37. Ώξύβαιινο. Όςνο 5,3 εθ. Ζόξηλζνο. Παξάζηαζε κε
απιεηή θαη έμη ρνξεπηέο. Πίζσ από ηνλ απιεηή
δηαβάδνπκε: ΠΟΗΤΣΒΡΠΟ΢. Θπξνζηά από ηνλ απιεηή
δηαβάδνπκε: ΠΤΡFΕΏ΢ ΠΡΟΥΟΡΒΤΟΘΒΙΟ΢ ΏΤΣΟ ΑΒ FΟΕ
ΟΗΠΏ.

38. Ύζηεξε θνξηλζηαθή 555 - 535 π.Χ. Οη
δηάθνξεο ζθελέο δσγξαθίδνληαη ζε
"κεηόπεο".

39. Ζηνλσηόο θξαηήξαο. Όςνο 31 εθ. 570 - 550 π.Υ. Έλαο ελίνρνο ζηα άζπξα
νδεγεί ην άξκα ηνπ πξνο ηα αξηζηεξά· ην άξκα ζέξλνπλ έλα άζπξν
άινγν θαη ηξία καύξα. Ο Δξαθιήο, ζην θέληξν, είλα ζηξακκέλνο πξνο ηα
δεμηά, πξνο ην θήηνο, έρνληαο ην ηόμν ηνπ ηελησκέλν θαη ηνμεύνληαο ην
θήηνο. Αίπια ζηνλ Δξαθιή, ζηξακκέλε πξνο ην θήηνο, ζηέθεηαη ε
Δζηόλε, θνξώληαο έλαλ θεληεκέλν ρηηώλα. Σα ρέξηα ηεο, ην πξόζσπό
ηεο θαη ηα πόδηα ηεο είλαη βακκέλα άζπξα. Αεμηά πξνβάιιεη από κηα
καύξε ηξύπα ην θήηνο, κε ηε γιώζζα ηνπ λα πξνεμέρεη από ην ζηόκα θαη
κε πνιιά δόληηα. ΢ύκθσλα κε ην κύζν ε Δζηόλε ήηαλ θόξε ηνπ βαζηιηά
ηεο Σξνίαο Ηανκέδνληα. Βπεηδή ν Ηανκέδνληαο αξλήζεθε λα πιεξώζεη
ηε ζπκθσλεκέλε ακνηβή ζηνλ Ώπόιισλα θαη ηνλ Πνζεηδώλα γηα ην
ρηίζηκν ησλ ηεηρώλ ηεο Σξνίαο, νη ζενί ζύκσζαλ θαη ηνπ έζηεηιαλ έλα
ζαιάζζην ηέξαο, θήηνο, πνπ θαηαβξόρζηδε ηνπο θαηνίθνπο. Σν καληείν
απάληεζε ζηελ εξώηεζε ηνπ Ηανκέδνληα όηη πξέπεη λα πξνζθεξζεί ζην
ηέξαο ε Δζηόλε. Σελ έδεζαλ θαη πεξίκελαλ. Σελ θαηάιιειε ζηηγκή
έθηαζε ν Δξαθιήο, ζθόησζε ην θήηνο, αθνύ πξώηα ζπκθώλεζε κε ην
Ηανκέδνληα λα ηνπ δώζεη σο ακνηβή ηα άινγά ηνπ. Σειηθά ν
Ηανκέδνληαο αξλήζεθε λα πιεξώζεη ηελ ακνηβή, γη' απηό θαη ν Δξαθιήο
κεηά από πνιιά ρξόληα, αθνύ νξγάλσζε εθζηξαηεία ελαληίνλ ηεο Σξνίαο,
ηελ θαηέιαβε. Ο πξώηνο πνπ αλέβεθε ζην ηείρνο ήηαλ ν Σειακώλαο θαη ν
Δξαθιήο σο αληακνηβή ηνπ έδσζε γηα γπλαίθα ηελ Δζηόλε.

41. ΢ηελ άιιε πιεπξά ηνπ αγγείνπ νθηώ άληξεο κε
ηκάηηα πξνρσξνύλ πξνο ηα αξηζηεξά.
Πξνπνξεύεηαη κηα γπλαίθα κε άζπξν ρηηώλα,
παίδνληαο απιό. ΢ηελ θάησ δώλε εηθνλίδνληαη
ζεηξήλεο, γξύπεο, ηπηάκελα πνπιηά, πδξόβηα
πνπιηά θαη πεηεηλνί.

42. Ακθνξέαο. Όςνο 31,5 εθ. 570 - 550 π.Υ.
΢ηε κηα όςε ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη ην θεθάιη
γελεηνθόξνπ άληξαο κέρξη ηνπο ώκνπο. Σα πινύζηα καιιηά
ηνπ ζπγθξαηηνύληαη κε άζπξε θνξδέια ζηνλ απρέλα.
Αηαθξίλνληαη άζπξα θνξδόληα πνπ δηαζηαπξώλνληαη ζην
θεθάιη. Γηα ην ρξώκα ηνπ δέξκαηνο έρεη ρξεζηκνπνηεζεί
θόθθηλν, αλ θαη ην απηί ηνπ είλαη καύξν.

43. ΢ηελ άιιε όςε εηθνλίδεηαη πξνηνκή αιόγνπ
κε ζεθσκέλν ην κπξνζηηλό αξηζηεξό πόδη.
Σν ζώκα ηνπ είλαη καύξνπ ρξώκαηνο, ελώ
έρεη ρξεζηκνπνηεζεί θόθθηλν ρξώκα ζην
ιαηκό θαη ηε ραίηε.

44. Πξωηναηηηθή
αγγεηνγξαθία
Σελ πεξίνδν πνπ ζηελ Ζόξηλζν άξρηζε λα
ρξεζηκνπνηείηαη ε κειαλόκνξθε ηερληθή ζηελ
Ώζήλα νη αγγεηνγξάθνη απέδηδαλ ηηο κνξθέο
κε ζθίαζε θαη πεξίγξακκα ελώ πνιύ ζπάληα
ράξαδαλ ηηο ιεπηνκέξεηεο. Ώπηόο είλαη
γλσζηόο σο Πξσηναηηηθόο ξπζκόο. Σα
ραξαθηεξηζηηθά ησλ πξσηναηηηθώλ αγγείσλ
είλαη ηα εμήο:

45. Αηαηεξνύλ ην κλεκεηαθό ραξαθηήξα ησλ Γεσκεηξηθώλ ηαθηθώλ
αγγείσλ.
Οη κνξθέο έρνπλ ζπρλά ύςνο 50 εθαηνζηά.
Σν ζρέδην αλαγθαζηηθά είλαη πεξηζζόηεξν απαηηεηηθό ζε ζύγθξηζε
κε ηηο κηθξνγξαθίεο ησλ πξσηνθνξηλζηαθώλ κηθξνγξαθηώλ.
Αίπια ζηηο αλζξώπηλεο κνξθέο εκθαλίδνληαη δώα ή ηέξαηα ηεο
Ώλαηνιήο.
Δ ηερληθή πξνζθέξεη κηα πην πιαζηηθή απόδνζε, εμαζθαιίδνληαο
ηελ ηζνξξνπία αλάκεζα ζηνπο ζθνηεηλνύο θαη ηνπο θσηεηλνύο
όγθνπο.
Δ ηερληθή απηή έθηαζε ζηε κεγαιύηεξή ηεο αθκή κε ηε ρξήζε ηνπ
άζπξνπ ρξώκαηνο, πνπ ζήκαλε ηε δηακόξθσζε ηεο γλσζηήο
"καπξόαζπξεο" ηερληθήο. Ώξγόηεξα ρξεζηκνπνηήζεθαλ
δηαιύκαηα ρξσκάησλ γηα ηελ θάιπςε ηεο γπκλήο ζάξθαο ή
ηελ απόδνζε ησλ πηπρώζεσλ. ΢ηελ Ώηηηθή πνιπρξσκία
πεξηνξίδεηαη γύξσ ζηα ηέιε ηνπ 7νπ θαη ζηηο αξρέο ηνπ 6νπ
αηώλα, ελώ εμαθνινπζεί λα ρξεζηκνπνηείηαη ζηα λεζηά εθείλα
όπνπ θαηαζθεπάδνληαλ αγγεία αλάινγα κε ηα αηηηθά.
Θπνξνύκε λα ρσξίζνπκε ηελ Πξσηναηηηθή αγγεηνγξαθία ζηηο εμήο
πεξηόδνπο:

46. Πξώηκε πξωηναηηηθή, 700 - 675 π.Χ.
Βίλαη θαλεξή ε ζπλέρεηα ηεο γεσκεηξηθήο αγγεηνγξαθίαο
ηόζν ζην κέγεζνο ησλ αγγείσλ όζν θαη ζηα ζέκαηα.
΢εκαληηθόο εθπξόζσπνο ηεο πεξηόδνπ είλαη ν δσγξάθνο ηνπ
Αλαιάηνπ

47. Ώηηηθόο ακθνξέαο. Όςνο 80 εθ. Ηνύβξν. ΢ην
αγγείν δηαθξίλνληαη ηξεηο δώλεο κε απεηθνλίζεηο
πνπ ζπκπιεξώλνληαη από νθηώ δώλεο κε
γεσκεηξηθά θαη θπηηθά κνηίβα.
΢ηελ θεληξηθή δώλε δηαθξίλνληαη άξκαηα δύν
αιόγσλ κε ηππείο. Σα ρξώκαηα ησλ αιόγσλ
ελαιιάζζνληαη κεηαμύ καύξνπ θαη θόθθηλνπ. Οη
ηππείο ζην έλα ρέξη θξαηνύλ ηα ελία θαη ζην άιιν
καζηίγην. Σα θελά ζπκπιεξώλνληαη κε
ηεζιαζκέλεο γξακκέο θαη θπηηθά κνηίβα.
΢ηελ πξώηε δώλε ηνπ ιαηκνύ εηθνλίδνληαη
ζθίγγεο. ΢ηελ ακέζσο επόκελε δύν δεπγάξηα
βξίζθνληαη αξηζηεξά θαη δεμηά κηαο αλδξηθήο
κνξθήο. Οη γπλαίθεο θνξνύλ ζηηγκσηά θνξέκαηα
ζε αληίζεζε κε ηνπο άληξεο νη νπνίνη ζπκίδνπλ ηε
ζρεκαηνπνίεζε ησλ γεσκεηξηθώλ ρξόλσλ
ηαπηόρξνλα όκσο έρνπλ απνθηήζεη πεξηζζόηεξε
κάδα.

49. Ζξαηήξαο. Όςνο 44 εθ. Θόλαρν Σν αγγείν ρσξίδεηαη ζε
δύν δώλεο. ΢ηε κηα αλαπαξίζηαληαη ιηνληάξηα θαη ζηελ
άιιε άξκαηα. Οη ηππείο θξαηνύλ ηα ελία θαη καζηίγην.
Ζπξηαξρνύλ ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά, όκσο
πξνθαινύλ εληύπσζε νη ζγνπξέο ραίηεο ησλ αιόγσλ
θαη νη αθηίλεο ηεο βάζεο

50. Μέζε πξωηναηηηθή, 675 - 650 π.Χ.
Πξνηηκνύληαη αγγεία κεγάινπ ζρήκαηνο θαη αξρίδνπλ λα
αληινύλ ζέκαηα από ηε κπζνινγία. Υξεζηκνπνηείηαη ην
ιεπθό ρξώκα δεκηνπξγώληαο ην καπξόαζπξν ξπζκό.

51. Ώηηηθόο ακθνξέαο. Όςνο 1,42 κ. Θέζα
ηνπ 7νπ αηώλα π.Υ. Ο ηεξάζηηνο απηόο
ακθνξέαο ηνπ δσγξάθνπ ηνπ
Πνιύθεκνπ, ελόο από ηνπο
ζεκαληηθόηεξνπο εθπξνζώπνπο απηήο
ηεο πεξηόδνπ, ρξεζηκνπνηήζεθε γηα
ηαθή παηδηνύ ζηελ Βιεπζίλα.
΢ηε δώλε ηνπ ιαηκνύ ν Οδπζζέαο θαη
νη ζύληξνθνί ηνπ ηπθιώλνπλ ηνλ
θύθισπα Πνιύθεκν. Ο Οδπζζέαο
δηαθξίλεηαη από ηνπο ζπληξόθνπο ηνπ
ράξε ζην δηαθνξεηηθό ρξώκα ηνπ
θνξκηνύ ηνπ. Ο θύθισπαο θξαηά ζην
ρέξη ηνπ θύιηθα κε ηελ νπνία ήπηε ην
θξαζί πνπ ηνπ πξόζθεξε ν Οδπζζέαο.
Ώλάκεζα ζηηο κνξθέο ππάξρνπλ πνιιά
δηαθνζκεηηθά κνηίβα. Σν ύςνο ηεο
δώλεο είλαη πεξίπνπ 42 εθ.

52. ΢ηελ ακέζσο επόκελε
δώλε έλα ιηνληάξη είλαη
έηνηκν λα
θαηαζπαξάμεη έλαλ
αγξηόρνηξν.
΢ηε δώλε ηνπ ζώκαηνο
νη γνξγόλεο θπλεγνύλ
ηνλ Πεξζέα, ελώ πίζσ
ηνπο βξίζθεηαη ζην
έδαθνο
απνθεθαιηζκέλε ε
αδειθή ηνπο ε
Θέδνπζα.

53. Ύζηεξε πξωηναηηηθή, 650 - 630
π.Χ.
Αηαηεξείηαη ην κέγεζνο θαη ε
ζεκαηνινγία. Βπεξεαζκέλνη από ηελ
θνξηλζηαθή κειαλόκνξθε
ρξεζηκνπνηνύλ ιεπθό θαη θόθθηλν.

54. Αζελαϊθή κειαλόκνξθε
ηερληθή
Γύξσ όκσο ζην 630 π.Υ. νη Ώζελαίνη, επεξεαζκέλνη από
ηα θνξηλζηαθά αγγεία πνπ θπθινθνξνύζαλ ζηελ αγνξά
ησλ Ώζελώλ, άξρηζαλ λα ρξεζηκνπνηνύλ θη απηνί κε ηε
ζεηξά ηνπο ηε κειαλόκνξθε ηερληθή γηα όιεο ηηο κνξθέο
ησλ αλζξώπσλ θαη ησλ δώσλ. Θηκνύκελνη ηνπο
Ζνξίλζηνπο δσγξαθίδνπλ κεγάια δώα ζε δώλεο.
Ώξγόηεξα ζπλζέηνπλ αθεγεκαηηθέο ζθελέο.

55. Πξωηνκειαλόκνξθνο ξπζκόο, 630 - 600 π.Χ. Σελ
πεξίνδν απηή έρεη ζρεδόλ επηθξαηήζεη ν κειαλόκνξθνο
ξπζκόο θαη δηαθξίλνληαη, όπσο ήηαλ θπζηθό, νη
θνξηλζηαθέο επηξξνέο. ΢εκαληηθόηεξνο αγγεηνγξάθνο ηεο
επνρήο είλαη ν δσγξάθνο ηνπ Ιέζζνπ
Ο Γσγξάθνο ηνπ Ιέζζνπ πήξε ην όλνκά ηνπ από ην
παξαθάησ αγγείν πνπ εηθνλίδεη ζηελ θνηιηά ηηο Γνξγόλεο
θαη ζην ιαηκό ηνλ Δξαθιή λα παιεύεη κε ην Ιέζζν. Ο
Γσγξάθνο ηνπ Ιέζζνπ δελ εγθαηέιεηςε εληειώο ην
πεξίγξακκα ζηηο κνξθέο ηνπ δεκηνύξγεζε όκσο θαη λέεο
ζπκβαηηθόηεηεο, όπσο ε δηπιή ε ηξηπιή εγράξαθηε
γξακκή γηα ηνλ ηνληζκό ζεκαληηθώλ ιεπηνκεξεηώλ.
Υξεζηκνπνηεί ιίγν άζπξν ρξώκα, αξθεηό θόθθηλν ζε
κεγάιεο επηθάλεηεο ή ζε ελαιιαγή κε ην καύξν. Οη
ζπλζέζεηο ηνπ δηαθξίλνληαη γηα ηε ζθξηγειή
ζσκαηηθόηεηα ησλ κνξθώλ, ηελ έθδειε δξακαηηθόηεηα
θαη ηε δσληάληα ηνπο.

56. Ώηηηθόο κειαλόκνξθνο ακθνξέαο, Όςνο
122 εθ. 615-605 π.Υ. Β.Ώ.Θ.

57. ΢ηελ θνηιηά ηνπ αγγείνπ δηαθξίλνληαη νη θηεξσηέο
γνξγόλεο ΢ζελώ θαη Βπξπάιε, λα πεηνύλ πξνο ηα δεμηά,
πάλσ από ηε ζάιαζζα, ε νπνία δειώλεηαη από κηα ζεηξά
δειθίληα πνπ θηλνύληαη θάησ από ηα πόδηα ησλ
γνξγόλσλ. Ώξηζηεξά δηαθξίλεηαη ε απνθεθαιηζκέλε
Θέδνπζα κε δηπισκέλα ηα θηεξά ηεο, ελώ πάλσ ηεο
πεηά έλαο αεηόο. Ώπό ηε ζύλζεζε απνπζηάδεη ν Πεξζέαο.
΢ην ιαηκό ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη ν Δξαθιήο λα παιεύεη
κε ηνλ θέληαπξν Ιέζζν. Τπάξρνπλ νη επηγξαθέο
HEΡΏΖΗΒ΢ ΙΒΣΟ΢. Ο Δξαθιήο πηάλεη ηνλ θέληαπξν απ'
ηα καιιηά, κε ην αξηζηεξό ηνπ πόδη παηά ζηελ πιάηε
ηνπ θεληαύξνπ θαη είλαη έηνηκνο λα ηνπ βπζίζεη ην μίθνο.
Ο Ζέληαπξνο πξνζπαζεί πηάλνληαο ην γέλη ηνπ Δξαθιή
λα ηνλ ιππεζεί.
΢ην ρείινο ηνπ αγγείνπ δηαθξίλνληαη κηα ζεηξά από
λεξνπνύιηα. Σηο ιαβέο δηαθνζκνύλ θνπθνπβάγηεο θαη
θύθλνη. ΢ην ώκν ηνπ αγγείνπ ππάξρεη έλαο πινρκόο από
αλζέκηα θαη άλζε ισηνύ.
Ο ακθνξέαο θαηαζθεπάζηεθε γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί σο
επηηάθην ζήκα.

58. Μειαλόκνξθνο ξπζκόο, πξώηκε πεξίνδνο 600 - 570 π.Χ.
Θεηά ην 600 π.Υ. ηα παξαπιεξσκαηηθά κνηίβα θαη άιια ζηνηρεία
ηεο πξσηναηηηθήο παξάδνζεο αξρίδνπλ λα αξαηώλνπλ. Παξάιιεια
εηζάγνληαη από ηελ Ζόξηλζν λέα δηαθνζκεηηθά ζέκαηα, αιιά θαη
ζρήκαηα αγγείσλ.

59. Ο Γσγξάθνο ησλ Γνξγόλσλ πήξε ην όλνκά ηνπ
από ην παξαθάησ αγγείν. Ήηαλ καζεηήο ηνπ
δσγξάθνπ ηνπ Ιέζζνπ. Οη κνξθέο ηνπ είλαη
ιηγόηεξν εθθξαζηηθέο θαη θάπσο άθακπηεο θαη
άςπρεο. Δ γξακκή ηνπ ζρεδίνπ ηνπ είλαη ζσζηή
θαη νη ζπλζέζεηο ηνπ δηαθξίλνληαη από απζηεξή
ζπκκεηξηθή νξγάλσζε.

60. Θειαλόκνξθνο ιέβεο, κε ππόζηαην. Όςνο: ζώκα
44 εθ., ππόζηαην 59 εθ. 595-585 π.Υ.

61. ΢ην πάλσ κέξνο ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη ν
απνθεθαιηζκόο ηεο Θέδνπζαο (αξηζηεξά) από ηνλ
Πεξζέα (δεμηά). ΢ηε κέζε νη δπν αδειθέο ηεο Θέδνπζαο,
ε ΢ζελώ θαη ε Βπξπάιε θπλεγνύλ ηνλ Πεξζέα. ΢ηελ
παξάζηαζε εηθνλίδνληαη αθόκε ε Ώζελά θαη ν Βξκήο.
Τπάξρεη αθόκε κηα ζύλζεζε (πνπ δε θαίλεηαη ζηε
δηπιαλή εηθόλα). Πξόθεηηαη γηα κνλνκαρία δύν νπιηηώλ,
νη νπνίνη πιαηζηώλνληαη από δύν ηέζξηππα κε ηνπο
εληόρνπο ηνπο.
Οη ππόινηπεο επηθάλεηεο ηνπ αγγείνπ θαιύπηνληαη κε
δώλεο δώσλ, ηεξάησλ θαη θπηηθώλ πινρκώλ. ΢ηελ
πξώηε από πάλσ δώλε ησλ δώσλ δηαθξίλνληαη αλδξηθέο
κνξθέο αλάκεζα ζηα δώα.
Δ δηαθόζκεζε κε δώλεο δώσλ απνηειεί θνξηλζηαθή
επίδξαζε.

62. Θειαλόκνξθνο ιέβεο, κε ππόζηαην.
Όςνο: 71 εθ. 580 π.Υ.

63. ΢ηελ πάλσ δώλε εηθνλίδεηαη ν γάκνο ηνπ Πειέα κε ηε
Θέηηδα. Θπξνζηά από ην ζπίηη ν Πειέαο ππνδέρεηαη ηνπ
επηζθέπηεο ηνπ. Πξώηε έρεη θηάζεη ε Ίξηδα, ε
αγγειηαθόξνο ησλ ζεώλ θαη αθνινπζνύλ ε Βζηία, ε
Αήκεηξα, ε Υαξηθιώ, ε ζύδπγνο ηνπ θεληαύξνπ Υείξσλα,
ε Ηεηώ, ν Αηόλπζνο, ε Ήβε, ν Υείξσλ, ε Θέκηο θαη ηξεηο
Ιύκθεο. Ώθνινπζεί πνκπή ηεζξίππσλ πνπ θέξνπλ ηνπο
ζενύο. ΢ην πξώην επηβαίλνπλ ν Αίαο θαη ε Ήξα, ελώ από
πίζσ βαδίδνπλ κάιινλ νη ηξεηο ΍ξεο. Θε ην δεύηεξν
άξκα έξρνληαη ν Πνζεηδώλαο θαη ε Ώκθηηξίηε, ελώ δίπια
ηνπο πεξπαηνύλ νη ηξεηο Υάξηηεο. Ώθνινπζνύλ ν Άξεο κε
ηελ Ώθξνδίηε, ν Ώπόιισλαο κε ηνλ Βξκή. Σνπο
αθνινπζνύλ πεξπαηώληαο νη Θνύζεο. ΢ην πέκπην άξκα
βξίζθνληαη ε Άξηεκε κε ηελ Ώζελά θαη θνληά ηνπο
βαδίδνπλ νη Θνίξεο. ΢ην ηέινο εηθνλίδνληαη ν Χθεαλόο, ε
ζύδπγόο ηνπ Σεζύο, ε Βηιείζπηα θαη ηειεπηαίνο ν
Ήθαηζηνο πνπ νδεγεί ην κνπιάξη ηνπ.
Οη ππόινηπεο δώλεο δηαθνζκνύληαη κε δώλεο δώσλ,
ηεξάησλ θαη θπηηθώλ πινρκώλ.

65. Θειαλόκνξθνο
ειηθσηόο θξαηήξαο.
570-565 π.Υ. Όςνο
66 εθ. Φισξεληία,
Museo Archeologico
Etrusco. To αγγείν
είλαη γλσζηό σο
αγγείν Francois,
από ηνλ Al.
Francois πνπ ην
αλαθάιπςε ην 1884
θνληά ζην Chiusi.
΋ιν ην αγγείν είλαη
δηαθνζκεκέλν ζε
έμη δώλεο.

66. ΢ηελ α δώλε ηεο α' πιεπξάο εηθνλίδεηαη ην
θπλήγη ηνπ Ζαιπδσλίνπ θάπξνπ.

67. ΢ηε β' δώλε ηεο α΄ πιεπξάο εηθνλίδεηαη ε
αξκαηνδξνκία πξνο ηηκή ηνπ λεθξνύ Παηξόθινπ.

68. ΢ηε γ' δώλε ηεο α' θαη β' πιεπξάο εηθνλίδεηαη ν
γάκνο ηνπ Πειέα κε ηε Θέηηδα.

69. Μειαλόκνξθνο ξπζκόο,
ώξηκε πεξίνδνο 560 -
530 π.Χ.

70. ΢ην κέζν ηεο ζύλζεζεο ν Θεζέαο κπήγεη ην ζπαζί
ηνπ ζην Θηλώηαπξν, ελώ κε ην αξηζηεξό ηνπ ρέξη
πηάλεη ην ρέξη ηνπ Θηλώηαπξνπ θαη ηνλ εκπνδίδεη λα
πεηάμεη ηελ πέηξα πνπ θξαηά ζην ρέξη ηνπ. Ο
Θεζέαο θνξά ζώξα θαη θνληό ρηηώλα πάλσ ζηνλ
νπνίν είλαη δσγξαθηζκέλε κηα ξνδέηα. Ζάησ από ηα
πόδηα ηνπ ππάξρεη κηα κεγάιε πέηξα, πάλσ ζηελ
νπνία έρεη αθήζεη ηε ριακύδα ηνπ. Ο δαζύηξηρνο
Θηλώηαπξνο ζηελ πξνζπάζεηά ηνπ λα ακπλζεί, έρεη
ιπγίζεη ην δεμί ηνπ πόδη. Σε ζθελή παξαθνινπζνύλ
ηέζζεξηο λένη. Οη δύν είλαη ληπκέλνη, ν έλαο γπκλόο
θη ν άιινο, πίζσ από ην Θηλώηαπξν, έρεη ξηγκέλε
ζηνλ ώκν ηνπ ριακύδα.

71. Ώκθνξέαο - ςπθηήξαο. Όςνο 40,2 εθ.
560 - 540 π.Υ.
Ο Θεζέαο ζθνηώλεη ην Μηλώηαπξν.

72.  Θειαλόκνξθνο
θηνλσηόο θξαηήξαο.
545 π.Υ. Όςνο 56,4 εθ.
Ιέα Τόξθε,
Θεηξνπνιηηηθό
Θνπζείν Σέρλεο.
 ΢ε κηα εληαία
δηαθνζκεηηθή δώλε
εηθνλίδεηαη ε
επηζηξνθή ηνπ
Ηθαίζηνπ ζηνλ
Όιπκπν κε ηε
ζπλνδεία ηνπ
Αηνλύζνπ.
 ΋ιε ε δηαθόζκεζε
θπξηαξρείηαη από ην
θξαζί, ην πνηό γηα ην
νπνίν είλαη
πξννξηζκέλν ην αγγείν.

73. ΢ην κέζν ηεο κηαο πιεπξάο εηθνλίδεηαη ν
Ήθαηζηνο, αλεβαζκέλνο πάλσ ζε κνπιάξη, λα
θαηεπζύλεηαη πξνο ηα δεμηά. Σνλ αθνινπζνύλ
ζεκλνί ζάηπξνη θαη καηλάδεο

74. Δ ζπλνδεία ησλ δύν ζεώλ απνηειείηαη από
ζάηπξνπο θαη καηλάδεο πνπ θξαηνύλ
ηζακπηά από ζηαθύιη, δίαπινπο, θίδηα

75. ΢ην κέζν ηεο β' πιεπξάο εηθνλίδεηαη ν
Αηόλπζνο.

76. Ηπδόο
Ώπό ην ζύλνιν ησλ έξγσλ πνπ έρνπλ ηελ
ππνγξαθή ηνπ, επεηδή δηαθέξνπλ πνηνηηθά,
ζπκπεξαίλνπκε πσο πξέπεη λα ήηαλ ππεύζπλνο
θάπνηνπ εξγαζηεξίνπ. Βίλαη ν ηειεπηαίνο αηηηθόο
αγγεηνγξάθνο πνπ ζηνιίδεη κε κεγάια δώα
νιόθιεξα αγγεία, ζρεδηαζκέλα κε πξνζνρή θαη
αξθεηό ρξώκα. Οη αλζξώπηλεο κνξθέο ηνπο
απνηεινύλ ην κεηαβαηηθό ζηάδην από ηηο
πινύζηα ζηνιηζκέλεο ηνπ Ζιεηηία ζηηο επηβιεηηθέο
ηνπ Βμεθία.

77. Ζωγξάθνο ηνπ Άκαζε
Οθείιεη ην όλνκά ηνπ ζηνλ θεξακέα Άκαζε, ηνπ
νπνίνπ ε ππνγξαθή ζπλαληάηαη ζηα έξγα ηνπ.
Πνιινί ππνζηεξίδνπλ όηη ν αγγεηνπιάζηεο
Άκαζεο ηαπηίδεηαη κε ην δσγξάθν. Οη ζπλζέζεηο
ηνπ δηαθξίλνληαη από ελόηεηα θαη ζπκκεηξία. Οη
αλζξώπηλεο κνξθέο ηνπ έρνπλ κηα ειαζηηθόηεηα
ζηα κέιε. Βίλαη από ηνπο πξώηνπο θαιιηηέρλεο
πνπ εηζάγνπλ ζύλζεηεο θαζεκεξηλέο ζθελέο,
όπσο ηε γακήιηα πνκπή, ην γπξηζκό ηνπ
θπλεγνύ θ.ά.

78. Ώκθνξέαο ηύπνπ ΐ, 550-525 π.Υ. Όςνο 30 εθ. Παξίζη, Ηνύβξν.

79. Ηήθπζνο, 550 π.Υ. Όςνο 17,3 εθ. Ιέα Τόξθε, Θεηξνπνιηηηθό Θνπζείν Σέρλεο.
Γακήιηα πνκπή

80. Έλα θάξν πνπ ην ζέξλνπλ δύν όλνη
κεηαθέξνπλ ηε λύθε, πνπ θξαηά ζηεθάλη
θη έρεη ην θεθάιη ηεο μεζθέπαζην, θαη ην
γακπξό, πνπ θξαηά θεληξί θαη θαηεπζύλεη
ηα δώα. ΢ηελ πιάηε ηνπο θάζεηαη ν
παξάλπκθνο (πάξνρνο).
΢ηνλ ώκν ηνπ αγγείνπ εηθνλίδνληαη ηξεηο
νκάδεο ρνξεπηξηώλ, από ηξεηο ε θαζεκηά,
θη αλάκεζά ηνπο δύν θαζηζηνί κνπζηθνί,
έλαο απιεηήο θη έλαο ιπξάξεο.

81. Βμεθίαο
Ο Βμεθίαο είλαη έλαο από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο
αγγεηνγξάθνπο. "Αηαθξίλεηαη γηα ηελ αθξίβεηα, ηε
ζηγνπξηά, ηελ θαζαξόηεηα θαη ηελ απαξάκηιιε
δεμηνηερλία ηεο γξακκήο ηνπ. Ώγαπά ηε ιεπηνκέξεηα θαη
ηε δηαθνζκεηηθόηεηα, θηάλνληαο ζε απνηειέζκαηα
πξαγκαηηθά αμεπέξαζηα, ρσξίο όκσο λα ράλεηαη θαη ε
ζπλνιηθή εηθόλα ησλ ζπλζέζεώλ ηνπ. ΢πρλά απεηθνλίδεη
ζθελέο πνπ αλαθέξνληαη ζε ρξνληθέο ζηηγκέο πξηλ ή κεηά
ηελ θύξηα δξάζε. Πξνηηκά θπξίσο ηηο ήξεκεο ζηάζεηο,
ρσξίο σζηόζν λα απνπζηάδνπλ εληειώο θαη νη νξκεηηθέο,
θαη αξθεηέο θνξέο κπνξνύκε λα ππνςηαζηνύε ζηηο
εηθνληδόκελεο κνξθέο ηνπ ηελ ςπρνινγηθή ηνπο
θαηάζηαζε θαη ηνλ εζσηεξηθό ηνπο θόζκν."

82. Ζύιηθα ηύπνπ Ώ.
540-535 π.Υ. Όςνο
13,6 εθ.

83.  ΢΄ έλα "καύξν" πνιεκηθό πινίν εηθνλίδεηαη ν
Αηόλπζνο. Ώπό ην πινίν έρνπλ αλαπηπρζεί δύν
θιεκαηαξηέο πνπ δηαθιαδώλνληαη ζε ηέζζεξα
θιαδηά, από ηα νπνία θξέκνληαη επηά ηζακπηά
ζηαθύιηα. Γύξσ από ην πινίν θνιπκπνύλ επηά
δειθίληα. Αύν δειθίληα αθόκε είλαη
δσγξαθηζκέλα ζηελ πιεπξά ηνπ πινίνπ.
 Σν ρξώκα ηεο επηθάλεηαο είλαη έληνλν θνξαιί
πνπ έρεη γίλεη κε εηδηθό πειό.
 Δ απεηθόληζε ζρεηίδεηαη κε ηελ ηζηνξία ηνπ
Αηόλπζνπ, ζύκθσλα κε ηελ νπνία ν ζεόο, όηαλ
θάπνηε είρε πέζεη ζηα ρέξηα Σπξξελώλ πεηξαηώλ,
κεηακόξθσζε ην θαηάξηη ηνπ πινίνπ ζε
θιεκαηαξηά θαη ηνπο πεηξαηέο ζε δειθίληα.

84. Ώκθνξέαο,
535-530 π.Υ. Όςνο 41,3

85.  ΢ηε κηα πιεπξά ηνπ αγγείνπ ν Αρηιιέαο πνπ ζθνηώλεη
ηε βαζίιηζζα ηωλ Ακαδόλωλ Πελζεζίιεηα.
 Ο Ώρηιιέαο έρεη πξνιάβεη ηελ Πελζεζίιεηα πνπ έηξερε λα
μεθύγεη θαη βπζίδεη ην δόξπ ηνπ ζην ιαηκό ηεο. Φνξά
ρηησλίζθν, ζώξαθα, πεξηθλεκίδεο, θξάλνο, θέξεη μίθνο
θαη θξαηά αζπίδα.
 Δ Πελζεζίιεηα έρεη γνλαηίζεη θαη ζηξέθεη ην θεθάιη ηεο
πξνο ηνλ Ώρηιιέα, ελώ ζεθώλεη ην ρέξη ηεο
πξνζπαζώληαο λα ακπλζεί. Φνξά δνξά πάλζεξα πάλσ
από ην ρηησλίζθν θαη θξάλνο, ελώ ζην αξηζηεξό ηεο ρέξη
θξαηά ηελ αζπίδα.
 ΢ηε δεύηεξε πιεπξά ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη ν Αηόλπζνο
κε ην γην ηνπ Οηλνπίσλα, βαζηιηά ηεο Υίνπ.

86. Ώκθνξέαο,
530-525 π.Υ. Όςνο 45,1 εθ.

87.  Βηθνλίδεηαη ν Ώίαο ν ΢αιακίληνο ηε ζηηγκή πνπ πξνζπαζεί
λα ζηεξεώζεη ην μίθνο ηνπ ζηε γε, ιίγν πξηλ
πξαγκαηνπνηήζεη ηελ απόθαζή ηνπ λα βάιεη ηέινο ζηε
δσή ηνπ. Αεμηά βξίζθνληαη ηα όπια ηνπ θαη αξηζηεξά έλα
ςειό θνηληθόδεληξν.
 Δ παξάζηαζε ζεσξείηαη σο κηα από ηηο ζεκαληηθόηεξεο
ηεο αγγεηνγξαθίαο. Ο Βμεθίαο επέιεμε λα απνδώζεη όρη
ην ίδην ην γεγνλόο ηεο απηνθηνλίαο, αιιά θάπνηεο ζηηγκέο
πξηλ από ην γεγνλόο. Δ επηινγή ηνπ απηή ζε ζπλδπαζκό
κε ην ιηηό αιιά κνλαδηθό ζηήζηκν ηεο εηθόλαο δείρλεη ηε
κεγαινθπΎα ηνπ.
 ΢ηελ άιιε όςε ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη έλα ηέζξηππν,
πάλσ ζην νπνίν βξίζθεηαη έλαο ηκαηηνθόξνο κε ηνλ
ελίνρό ηνπ. Σνπο ππνδέρεηαη κηα γπλαηθεία κνξθή, δύν
αληξηθέο θαη έλα παηδί. Πίζσ από ην άξκα βξίζθεηαη έλαο
άιινο ηκαηηνθόξνο.

88. Ώκθνξέαο. 530 π.Υ.

89.  Ο Ώρηιιέαο θαη ν Ώίαο παίδνπλ πεληάγξακκα, έλα
παηρλίδη πνπ ην επηλόεζε ν Παιακήδεο θαη
παηδόηαλ κε πεζζνύο πνπ ηνπο κεηαθηλνύζαλ
πάλσ ζε πέληε γξακκέο. Οη ήξσεο, ησλ νπνίσλ
ηα νλόκαηα αλαγξάθνληαη, είλαη ηόζν
αθνζησκέλνη ζην παηρλίδη ηνπο, ώζηε ην κόλν
πνπ ηνπο ελδηαθέξεη είλαη νη δαξηέο ηνπο· ν
Ώρηιιέαο ςηζπξίδεη "ηέζζεξα" θαη ν Ώίαληαο
"ηξία". Έηζη, δελ έρνπλ αληηιεθηεί ηελ επίζεζε
ησλ Σξώσλ. Σελ ηειεπηαία ζηηγκή ηνπο
εηδνπνίεζε ε Ώζελά θαη θαηόξζσζαλ λα
απνθξνύζνπλ ηελ επίζεζε.
 Σν πεξηζηαηηθό είλαη γλσζηό κόλν από
παξαζηάζεηο ζε αγγεία, ρσξίο ακθηβνιία όκσο νη
αγγεηνγξάθνη αληινύλ ην ζέκα ηνπο από
παιηόηεξε επηθή δηήγεζε.

90. Εξπζξόκνξθε

91. Εξπζξόκνξθε ηερληθή
Οη πξώηνη πεηξακαηηζηέο
 Γύξσ ζηα 530 π.Υ. επηλνήζεθε ζηελ Ώηηηθή κηα λέα
ηερληθή γηα ηελ εηθνληζηηθή δηαθόζκεζε ησλ αγγείσλ.
Πξόθεηηαη γηα ηελ "Εξπζξόκνξθε" ηερληθή πνπ ζα
θπξηαξρήζεη ζηνλ ειιεληθό θόζκν ηνπο επόκελνπο
αηώλεο. Ώλ ζηε "κειαλόκνξθε" πνπ ίζρπε κέρξη ηώξα νη
κνξθέο απνδίδνληαλ κε κειαλό (καύξν) ρξώκα θαη ην
θόλην είρε ην ρξώκα ηνπ πεινύ, ζηελ εξπζξόκνξθε νη
κνξθέο θαη ηα δηαθνζκεηηθά ζέκαηα παξακέλνπλ ζην
ρξώκα ηνπ πεινύ, ην εξπζξό, ελώ νη ιεπηνκέξεηεο
απνδίδνληαη κε καύξεο γξακκέο θαη ην θόλην βάθεηαη
καύξν.
 ΢ηα πξώηα αγγεία ζπλδπάδνληαη θαη νη δύν ηερληθέο. Δ
κηα πιεπξά είλαη κειαλόκνξθε θη άιιε εξπζξόκνξθε.

92. Καηάινγνο κε ηνπο πξώηνπο
πεηξακαηηζηέο

93. Ζωγξάθνο ηνπ Αλδνθίδνπ
Θεσξείηαη από ηνπο πξώηνπο θαιιηηέρλεο
πνπ αζρνιήζεθε κε ηε λέα ηερληθή.
Βξγάζηεθε γύξσ ζηα 530-510 π.Υ. Πήξε
ην όλνκά ηνπ από ηνλ θεξακέα γηα ηνλ
νπνίν εξγαδόηαλ. Έρνπλ ζσζεί πεξίπνπ
δεθαηέζζεξηο ακθνξείο θαη δύν θύιηθεο,
από ηα νπνία ηα κηζά ζπλδπάδνπλ
ζπγρξόλσο θαη ηηο δπν ηερληθέο

95. Ο Δξαθιήο νδεγώληαο ηνλ ηαύξν ηεο
Ζξήηεο. Σν αγγείν απηό απνηειεί θιαζηθό
παξάδεηγκα ησλ πξώησλ αγγείσλ κε ηελ
εξπζξόκνξθε ηερληθή, γηαηί εηθνλίδεηαη θαη
ζηηο δπν πιεπξέο ην ίδην ζέκα κε ηε
δηαθνξά όηη ζηε κηα είλαη ζε κειαλόκνξθε
θαη ζηελ άιιε ζηελ εξπζξόκνξθε.

96.  Ακθνξέαο ηνπ Βεξνιίλνπ

97. πιεπξά Α
Βηθνλίδνληαη δύν δεύγε παιαηζηώλ θη έλαο εθπαηδεπηήο πνπ
παξαθνινπζεί θξαηώληαο ζην δεμί ηνπ ρέξη ξαβδί, ελώ
κε ην αξηζηεξό κπξίδεη έλα ξόδν.

98. πιεπξά Β Ο Δξαθιήο θξαηάεη έλα ηξίπνδν θαη, θνηηάδνληαο
πίζσ ηνπ, πξνζπαζεί λα μεθύγεη από ηνλ Ώπόιισλα πνπ
πηάλεη ην έλα πόδη από ην ηξίπνδν. ΢η' αξηζηεξά ε Ώζελά
παξαθνινπζεί ηνλ αγώλα. Φνξά πιήξε παλνπιία θη έρεη ηελ
αηγίδα ξηγκέλε ζην δεμηό ώκν, ώζηε λα δηαθξίλεηαη ην
γνξγόλεην, από ην νπνίν μεπξνβάιινπλ θίδηα. Αεμηά κηα
γπλαίθα παξαθνινπζεί κπξίδνληαο έλα "δηαθνζκεηηθό"
ινπινύδη.

99. Ακθνξέαο, Λνύβξν

100. Ακθνξέαο, Λνύβξν, Α πι.
Βηθνλίδνληαη δύν πνιεκηζηέο ζε ζηηγκή επίζεζεο κε
ζεαηέο ηελ Ώζελά, ζηα αξηζηεξά θαη ηνλ Βξκή ζηα
δεμηά.
Δ Ώζελά θνξάεη θξάλνο, ην πεξίγξακκα ηνπ νπνίνπ
είλαη βακκέλν θόθθηλν, πεξηδέξαην (θνιηέ),
ζθνπιαξίθηα θαη βξαρηόιη) Γύξσ ζηνπο ώκνπο ηεο
είλαη ηπιηγκέλν έλα θίδη. Ζξαηά δόξπ θαη ινπινύδη.
Ο αξηζηεξόο πνιεκηζηήο θνξά θξάλνο κε θόθθηλν
πεξίγξακκα πνπ εηθνλίδεη θίδηα. ΢ην θξάλνο ηνπ
δεμηνύ έλαο ζθύινο ζηεξίδεη ην ινθίν θαη ζηελ
αζπίδα ηνπ είλαη δσγξαθηζκέλνο έλαο ζθνξπηόο.
Αεμηά ν Βξκήο παξαθνινπζεί ηνλ αγώλα, όπσο ε
Ώζελά.

101. Ακθνξέαο, Λνύβξν, Β πι. Έλαο θηζαξσδόο, ζην κέζν ηεο
παξάζηαζεο, αλεβαζκέλνο ζε δηπιό επίπεδν παίδεη θηζάξα.
Αεμηά έλαο αθξναηήο θξαηά ην ξαβδί ηνπ θαη κπξίδεη έλα
ινπινύδη, ελώ αξηζηεξά κηα γπλαίθα θνξά ηκάηην πνπ
θαιύπηεη θαη ην θεθάιη.

103.  ΢ε κηα εληειώο πξσηόηππε ζύλζεζε ε Δξαθιήο κε
έθδειε ηελ επδαηκνλία ηνπ παξνπζηάδεηαη αλαγεξκέλνο
ζηελ θιίλε. Θπξνζηά ηνπ έλα ηξαπέδη γεκάην κε
δηάθνξα θαιά. Ώξηζηεξά ε Ώζελά ηνπ πξνζθέξεη έλα
ινπινύδη. Ζάησ από ηελ θιίλε είλαη θπηξσκέλε κηα
θιεκαηαξηά πνπ δηαθνζκεί κε ηα θύιια ηεο όιε ηελ
επηθάλεηα. Υξεζηκνπνηήζεθε θόθθηλν ρξώκα γηα ηελ
απόδνζε ηεο γελεηάδαο ηνπ Δξαθιή, ησλ θύιισλ ηεο
θιεκαηαξηάο θαζώο θαη ζηα αληηθείκελα ζην ηξαπέδη. Θε
καύξν ηνλίδεηαη ην ζθεύνο πνπ θξαηά ν Δξαθιήο θαη ε
θύιηθα ζην ηξαπέδη. Έληνλα δηαθνζκεκέλε είλαη ε θιίλε
θαη ν ρηηώλαο ηεο Ώζελάο.
 Σν ίδην ζέκα ζε κειαλόκνξθε εηθνλίδεηαη ζηελ άιιε
πιεπξά ηνπ αγγείνπ.

104. Φίαμ
Ο Φίαμ αλήθεη ζηνπο πξώηνπο πεηξακαηηζηέο
ηεο εξπζξόκνξθεο ηερληθήο. Βίρε
αζρνιεζεί κε ηε κειαλόκνξθε, έρνληαο
δώζεη πξσηνπνξηαθά αγγεία, γύξσ όκσο
ζην 520 αξρίδεη λα αζρνιείηαη κε ηα
εξπζξόκνξθα. Υξεζηκνπνηεί ιεπθό θαη
θόθθηλν ρξώκα γηα λα ηνλίζεη δηάθνξεο
ιεπηνκέξεηεο.

105. Θε ηε κειαλόκνξθε ηερληθή έρεη δηαθνζκεζεί ν ιαηκόο
ηνπ ακθνξέα, ελώ ην ππόινηπν ζώκα είλαη καύξν.

106.  Κύιημ. Τξεηο πνιεκηζηέο. Α' πιεπξά Βηθνλίδνληαη ηξεηο πνιεκηζηέο
ζηνπο νπνίνπο παξεκβάιινληαη δπν νθζαικνί. Ο πνιεκηζηήο ζηε κέζε
είλαη γνλαηηζκέλνο.
 ΢ηνπο νθζαικνύο ρξεζηκνπνηεί κηα θόθθηλε ζηηγκή ζηε κέζε ηεο ίξηδαο
θαη ζην δαθηύιην, θαζώο θαη άζπξν.
 Δ αλαηνκία ηεο θνηιηάο ηνπ κεζαίνπ πνιεκηζηή ζεσξείηαη πώο είλαη
ππεξβνιηθή. Βπίζεο δελ είλαη πεηπρεκέλε ε απόδνζε ζε όςε ηξηώλ
ηεηάξησλ, παξόιε ηελ πξνζπάζεηα κε ην πόδη πνπ ζύξεηαη.

107. Κηζαξωδόο, Β' πιεπξά. ΢ην κέζν ηεο
παξάζηαζεο εηθνλίδεηαη έλαο θηζαξσδόο,
ελώ δπν αθξναηέο ηνλ παξαθνινπζνύλ.
Παξεκβάιινληαη θαη πάιη δπν νθζαικνί
όπσο θαη ζηελ Ώ' πιεπξά.

108. Παζέαο
Έλαο άιινο αμηόινγνο δσγξάθνο ήηαλ ν Παζέαο
πνπ παιηόηεξα νλνκαδόηαλ Γσγξάθνο ηνπ
Ζέξβεξνπ. Ο Παζέαο δσγξάθηδε θπξίσο θύιηθεο.
Πξνηηκνύζε θπξίσο ηηο μεθάζαξεο κνξθέο, κε
κεγάια κάιινλ θεθάιηα, θαη κάηηα ζηελά,
ηνπνζεηεκέλα ςειά. Αελ ελδηαθεξόηαλ ηδηαίηεξα
γηα ην ρξώκα θαη ηε δηαθόζκεζε.

109. Πηλάθην ηεο ΐνζηώλεο. Βηθνλίδεηαη ζηα δεμηά ν
Δξαθιήο λα ηξαβά ηνλ Ζέξβεξν. Πίζσ από ηνλ
Ζέξβεξν αθνινπζεί ν Βξκήο. Ώπό ην πηλάθην
απηό είρε νλνκαζηεί σο δσγξάθνο ηνπ
Ζέξβεξνπ.

110. Οη πξωηνπόξνη
Ώπό ην 520 σο ην 500 ππάξρεη ζηελ Ώηηηθή κηα νκάδα
αγγεηνγξάθσλ κε θάπνηα θνηλά ραξαθηεξηζηηθά. Αελ
ελδηαθέξνληαη ηδηαίηεξα γηα ην ρξώκα θαη γηα ηε
δηαθόζκεζε ηνπ ελδύκαηνο, θαζηεξώλεηαη γηα ηα
πεξηγξάκκαηα ε αλάγιπθε γξακκή (πνπ γίλεηαη κε
ππθλό ρξώκα), γηα ηελ απόδνζε ησλ πηπρώζεσλ
ρξεζηκνπνηνύλ αξαηό ρξώκα, ηα κάηηα θιίλνπλ πξνο ην
δαθξπτθό πόξν, ε θόξε είλαη ζηξνγγπιή θαη βξίζθεηαη
ζην θέληξν ηνπ καηηνύ ή ιίγν πην κπξνζηά, ζηε κύηε. Δ
απόδνζε ησλ κνξθώλ γίλεηαη πην ειεύζεξα θαη είλαη
θαλεξή ε πξνζπάζεηα πνπ γίλεηαη γηα ηελ απόδνζε ηεο
ηξίηεο δηάζηαζεο, ρσξίο θπζηθά λα ιείπνπλ ηα
πξνβιήκαηα.

111. Βπθξόληνο
Βπθξόληνο, πνπ δνύιεςε γύξσ ζην 520-
505, πξνηηκνύζε λα δσγξαθίδεη θπξίσο
κεγάια αγγεία. Σν ζηπι ηνπ κπνξεί λα
ραξαθηεξηζηεί θιαζηθό ρσξίο πνιιέο
ηδηαηηεξόηεηεο. Σα πξόζσπά ηνπ έρνπλ
ήξεκα ραξαθηεξηζηηθά. Υξεζηκνπνηεί
πεξίγξακκα γηα ηελ απόδνζε ηνπ
αλζξώπηλνπ ζώκαηνο, αθόκε θαη ζηελ
παξακηθξή ιεπηνκέξεηα.

113. Ώπό ηα αξηζηνπξγήκαηά ηνπ είλαη ν θξαηήξαο ηνπ
Δξαθιή κε ηνλ Ώληαίν πνπ θπιάζζεηαη ζην
Ηνύβξν. Ο Βπθξόληνο γηα λα δείμεη ηελ αληίζεζε
αλάκεζα ζηνλ πνιηηηζκέλν Δξαθιή θαη ηνλ
αγξνίθν Ώληαίν ζηεξίρηεθε ζηηο αληηζέζεηο ησλ
ραξαθηεξηζηηθώλ. Σν κνύζη θαη ηα καιιηά ηνπ
Δξαθιή είλαη πεξηπνηεκέλα, ελώ ηνπ Ώληαίνπ ην
κνύζη είλαη κεγάιν θη αθξόληηζην, ηα καιιηά
απεξηπνίεηα, έρεη κεγάιν κνπζηάθη θαη ζην
ζηόκα ηνπ δηαθξίλνληαη ηα κεγάια ηνπ δόληηα.
Υξεζηκνπνηήζεθε αξαησκέλν ρξώκα γηα ηελ
απόδνζε ησλ καιιηώλ ηνπ γίγαληα

114. ΢ηε β' πιεπξά ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη έλαο παίθηεο
ηνπ δίαπινπ πνπ αλεβαίλεη ζην βάζξν, γηα λα
παίμεη ζηνπο παξεπξηζθόκελνπο

115. Βπζπκίδεο
Ο Βπζπκίδεο είλαη θίινο θη αληαγσληζηήο
ηνπ Βπθξόληνπ. ΢ε έλα αγγείν ηνπ ράξαμε
ηε θξάζε "Χο νπδέπνηε Βπθξόληνο".
Ώπνδίδεη θαιύηεξα ηηο αλαηνκηθέο
γξακκέο, ρξεζηκνπνηεί πην ζπάηαια ην
ρξώκα θαη δίλεη ζηηο κνξθέο ηνπ έλαλ
αέξα πνπ ζπκίδεη γιππηά.

117. Ώκθνξέαο. Αύν αζιεηέο θαη εθπαηδεπηήο. Θνπζείν ηνπ Θνλάρνπ

118. Φηληίαο
Ο Φηληίαο είλαη ηδηαίηεξα ιεπηνιόγνο·
ελδηαθέξεηαη γηα ηηο ιεπηνκέξεηεο, γηα
παξάδεηγκα ζηα λύρηα, ζηηο αξζξώζεηο,
ζηα πέικαηα. Οη κνξθέο ηνπ είλαη
ιηγόηεξν θπζηθέο ζε ζύγθξηζε κε εθείλεο
ηνπ Βπζπκίδε, θαη κε πην ζθιεξά
ελδύκαηα.

119. Ώκθνξέαο. Ώπόιισλ, Άξηεκε, Ηεηώ
θαη Σηηπόο. Ηνύβξν.
Ο Σηηπόο απαγάγεη ηε Ηεηώ. Θε ην αξηζηεξό ηνπ
ρέξη ηελ έρεη πάξεη αγθαιηά θαη πξνζπαζεί λα ηελ
αλαζεθώζεη. Ώξηζηεξά ν Ώπόιισλαο πξνζπαζεί
λα ζπγθξαηήζεη ηνλ Σηηπό, πηάλνληάο ηνπ ην
ρέξη. Αεμηά ε Άξηεκε έρεη πςσκέλν ην δεμί ηεο
ρέξη, ελώ ζην αξηζηεξό θξαηάεη ην ηόμν ηεο θη
έλα βέινο. Ο Σηηπόο αλ θαη είλαη γίγαληαο
απνδίδεηαη κηθξόηεξνο από ηνπο ζενύο νη νπνίνη
επηβάιινληαη έηζη εθηόο από ηε ζετθή ηνπο
ππόζηαζε θαη από ην κέγεζνο.

121. ΢ηα αξηζηεξά ηεο ζύλζεζεο βξίζθεηαη έλαο γελεηνθόξνο
γπκλαζηήο θαη θξαηά ξαβδί ζην δεμί ηνπ ρέξη. Αίπια ηνπ
έλαο λένο αζιεηήο θξαηά ην δίζθν ζην ύςνο ηνπ ώκνπ
ηνπ. Ώθνινπζεί έλαο δεύηεξνο αζιεηήο ζε δηαζθειηζκό
πνπ θξαηά δηαγώληα πξνο ηα θάησ ην αθόληην. Δ
ηειεπηαία δεμηά κνξθή ινγηθά, αθνύ δε θνξά ξνύρα,
πξέπεη λα είλαη αζιεηήο, από ηελ άιιε όκσο, επεηδή είλαη
γελεηνθόξνο ίζσο λα είλαη γπκλαζηήο.

122. ΋ιηνο
Ο ΋ιηνο είλαη ν θαιύηεξνο από ηνπο
θπιηθνγξάθνπο απηήο ηεο πεξηόδνπ.
Υαξαθηεξίδεηαη από νηθνλνκία ζηηο
γξακκέο πνπ απνδίδνπλ ηηο ιεπηνκέξεηεο
ηνπ ζώκαηνο. Θε κηα καθξηά γξακκή πνπ
ζρεκαηίδεη θακπύιε ζηελ άθξε ζρεκαηίδεη
ην κέησπν θαη ηε κύηε. Σα πόδηα είλαη
ιεπηά θαη ην απηί απνδίδεηαη κε απιή
ζπείξα.

123. Ζύιηθα. Ο Θεζέαο αξπάδεη ηελ βαζίιηζζα ησλ Ώκαδόλσλ Ώληηόπε.

124. Αύν γπλαηθείεο κνξθέο αλάκεζα ζε δύν ηππείο

125. Δ ΐξηζείδα, ην ιάθπξν ηνπ Ώρηιιέα, ηελ νπνία πήξε κε ην δόξη ν
Ώγακέκλνλαο θη απνηέιεζε ηελ αθνξκή γηα ην ζπκό (κήληλ) ηνπ
Ώρηιιέα, όπσο καο ιέεη ν ΋κεξνο ζηελ Ειηάδα.

126. Ύζηεξν -αξραϊθνί αγγεηνγξάθνη
Ύζηεξν - αξραϊθνί αγγεηνγξάθνη. ΢ηα ρξόληα πνπ αθνινύζεζαλ
κεηά ηνπο πξσηνπόξνπο εκπεδόζεθαλ νη θαηαθηήζεηο ηεο λέαο
ηερληθήο, ηεο εξπζξόκνξθεο, θη ππάξρεη ε ηάζε γηα ηελ
ξεαιηζηηθόηεξε απόδνζε ησλ κνξθώλ. Παξάιιεια είλαη θαλεξή ε
πξνζπάζεηα γηα ηελ απόδνζε ηξηζδηάζηαησλ αληηθεηκέλσλ.
Παξακειείηαη ε απόδνζε ησλ αλαηνκηθώλ ιεπηνκεξεηώλ
ελδηαθέξνληαη όκσο πεξηζζόηεξν γηα ηε ζύλζεζε ηεο κνξθήο σο
ζπλόινπ. Ζακηά θνξά ρξεζηκνπνηείηαη αξαηό δηάιπκα βαθήο γηα
λα δειώζεη ζθίαζε. ΋ζνλ αθνξά ηε ζεκαηνγξαθία είλαη θαλεξόο
ν εκπινπηηζκόο από ζθελέο ηεο θαζεκεξηλήο δσήο θη ν
εκπινπηηζκόο ησλ κπζνινγηθώλ ζεκαηηθώλ ή κηα λέα απόδνζε
ησλ ζπλεζηζκέλσλ. Οη ζπνπδαηόηεξνη αγγεηνγξάθνη απηήο ηεο
πεξηόδνπ είλαη ν Γσγξάθνο ηνπ Ζιενθξάδε, ν Γσγξάθνο ηνπ
ΐεξνιίλνπ θαη ν Θύζσλ

127. Ζωγξάθνο ηνπ Κιενθξάδε
Ο Γσγξάθνο ηνπ Ζιενθξάδε εξγάδεηαη
γύξσ ζην 505 κε 475. Πάλσ από εθαηό
αγγεία έρνπλ αλαγλσξηζηεί σο δηθά ηνπ. Οη
κνξθέο ηνπ είλαη βαξηέο θαη δπλαηέο,
δείρλεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηηο ζθελέο
από ηνλ Σξσηθό πόιεκν πνπ ηηο απνδίδεη
κε έλα ηδηαίηεξν ηξόπν. Παξνπζηάδεη ηνπο
ήξσεο κ' έλα ηέηνην ηξόπν πνπ καο
παξαζέξλεη λα πξνβιεκαηηζηνύκε γηα ην
δίιεκκα ηνπ αλζξώπνπ θαη ηνπ ήξσα.

128. Ώκθνξέαο, Θνπζείν Wagner, Παλεπηζηήκην ηνπ
Würzburg. Ώλαρώξεζε πνιεκηζηή θαη
ζπιαρλνζθνπία Ο πνιεκηζηήο ζην κέζν ηεο
ζύλζεζεο εμεηάδεη ηα ζπιάρλα, πξηλ από ηελ
αλαρώξεζε ηνπ. Θπξνζηά ηνπ ζηέθεηαη έλαο
γπκλόο λένο πνπ θξαηά έλα δίζθν κε ηα
ζπιάρλα. Ώξηζηεξά ζηέθεηαη έλαο ΢θύζεο πνπ
θνξά ρεηξνπνίεην πιεθηό, δηαθνζκεκέλν κε
νξηδόληηεο ισξίδεο. ΢ην έλα ρέξη ηνπ θξαηά
πέιεθπ ελώ ην άιιν είλαη ζεθσκέλν δείρλνληαο
ηελ έθπιεμή ηνπ. Θε ηνλ ίδην ηξόπν είλαη
ζεθσκέλν θαη ην ρέξη ηεο γπλαηθείαο κνξθήο,
δεμηά. Ώλάκεζα ζηνλ πνιεκηζηή θαη ζηε γπλαίθα
ππάξρεη έλαο ζθύινο πνπ εηθνλίδεηαη από ηελ
πίζσ πιεπξά, κηα εληειώο πξσηόηππε ζηάζε.

130. Ώκθνξέαο, Θνπζείν Wagner, Παλεπηζηήκην ηνπ Würzburg.
Δ δηαθνπή ηεο κνλνκαρίαο ηνπ Έθηνξα θαη ηνπ Ώίαληα. Ο
Πξίακνο απνκαθξύλεη ηνλ Έθηνξα, ηξαβώληαο ηνλ από ην
ρέξη. Ο Έθηνξαο δε θαίλεηαη θαη ηόζν πξόζπκνο λα
απνρσξήζεη, αλ θαη θξαηά ζην ρέξη ηνπ ην δσζηήξα,
δώξν ηνπ Ώίαληα. Σν πξόζσπό ηνπ είλαη ζηξακκέλν πξνο
ηα πίζσ, ζηελ άιιε πιεπξά ηνπ αγγείνπ.

131. Ζάιπε, γύξσ ζην 480-475 π.Υ. Ώξρ. Θνπζείν Ιεάπνιεο. Πξόθεηηαη γηα
κηα από ηηο ζεκαληηθόηεξεο θάιπεο ηεο αξρατθήο αγγεηνγξαθίαο, γεκάηε
έληαζε, ζιίςε θαη απόγλσζε.

132. ΢θελέο από ηελ άισζε ηεο Σξνίαο. Ο Ώίαληαο νξκεηηθόο
έρεη αξπάμεη ηελ Ζαζζάλδξα από ηα καιιηά θαη θξαηά
απεηιεηηθά ην μίθνο ηνπ. Δ Ζαζζάλδξα ηθέηηζζα ζην
άγαικα ηεο Ώζελάο παξαθαιάεη ηνλ Ώίαληα λα ηε
ιππεζεί. Ώξηζηεξά ν Ώηλείαο θνπβαιάεη ηνλ Ώγρίζε, ελώ
πξνπνξεύεηαη ν κηθξόο Ώζθάληνο.

133. ΢ηε κέζε ν Πξίακνο θάζεηαη ζην βσκό ηνπ Έξθεηνπ Αία,
είλαη πιεγσκέλνο, θξαηά κε ηα δπν ηνπ ρέξηα ην θεθάιη
ηνπ θαη ζηελ αγθαιηά ηνπ θείηεηαη λεθξόο ν κηθξόο
Ώζηπάλαθηαο. Θπξνζηά από ηνλ Πξίακν, ν Ιενπηόιεκνο
πςώλεη ην μίθνο ηνπ απεηιεηηθά.

134. Ώξηζηεξά κηα Σξσαδίηηζζα εηνηκάδεηαη λα θηππήζεη έλα
Έιιελα κε θόπαλν. Αεμηά ν Ώθάκαληαο θαη ν
Αεκνθώληαο ζώδνπλ ηε γηαγηά ηνπο, ηελ Ώίζξα. Γύξσ
γύξσ βξίζθνληαη θαζηζκέλεο ηξεηο Σξσαδίηηζζεο θαη
ζξελνύλ ηε ζθιεξή κνίξα ηνπο. Θα ΄ιεγε θαλείο όηη ν
Ζιενθξάδεο όηαλ δσγξάθηδε απηό ην αγγείν είρε ζην λνπ
ηελ θαηαζηξνθή ηεο Ώζήλαο από ηνπο Πέξζεο.

135. Ζωγξάθνο ηνπ Βεξνιίλνπ
Ο Γσγξάθνο ηνπ ΐεξνιίλνπ ζρεδηάδεη κε ιεπηέο
αλάγιπθεο γξακκέο. Αελ ελδηαθέξεηαη θαη ηόζν
γηα ηηο πνιππξόζσπεο ζθελέο· ηνλ ελδηαθέξεη
θπξίσο ν ζπλδπαζκόο δύν κνξθώλ. Έρνπλ
απνδνζεί πεξίπνπ 300 αγγεία, ηα πεξηζζόηεξα
από ηα νπνία αλήθνπλ ζηα ρξόληα κεηαμύ 500-
480 π.Υ. Αελ απνδίδεη πξννπηηθά νιόθιεξα κέιε
ηνπ ζώκαηνο, ηνπνζεηώληαο όκσο ηα πόδηα ζε
ζηξνθή ηξηώλ ηεηάξησλ θαηαθέξλεη κηα
δηαθνξνπνίεζε ησλ κπώλ ηεο θνηιηάο δεμηά ή
αξηζηεξά.

136. Ο Έθηνξαο ηξαπκαηηζκέλνο, κε ην αίκα λα ηξέρεη
από ην ζηήζνο θαη από ην αξηζηεξό πόδη, είλαη
έηνηκνο λα θαηαξξεύζεη. Ώληίζεηα ν Ώρηιιέαο,
γεκάηνο νξκή θαη δύλακε είλαη έηνηκνο λα δώζεη
ην ηειεησηηθό ρηύπεκα

137.  Ο κηθξόο Δξαθιήο κε ζάξξνο αληηκεησπίδεη ηα
θίδηα πνπ έζηεηιε ε Ήξα. Ο Εθηθιήο θνβηζκέλνο
ηξέρεη λα ρσζεί ζηελ αγθαιηά κηαο δνύιαο. Δ
Ώιθκήλε αξηζηεξά θαη ν Ώκθηηξύσλαο δεμηά
ζεθώλνπλ ην ρέξη ηνπο ζε κηα ζηάζε πνπ
δειώλεη απνξία.
 Οη πηπρώζεηο ησλ ξνύρσλ δελ απνδίδνληαη κε
επζείεο ζθιεξέο γξακκέο, όπσο ζπλεζηδόηαλ
ζηελ αξρατθή ηέρλε, αιιά ζρεκαηίδνπλ ζπζηάδεο
θαηαθόξπθσλ γξακκώλ πνπ θαηαιήγνπλ ζηνλ
πνδόγπξν, ν νπνίνο νξίδεηαη ζε κηα επζεία ή
θπκαηηζηή γξακκή. Παξίζη, Ηνύβξν.

139. Ο Οξέζηεο έρεη ήδε βπζίζεη ην ζπαζί ηνπ
δπν θνξέο ζην ζώκα ηνπ Ώίγηζζνπ θαη ηνλ
έρεη γθξεκίζεη από ην ζξόλν. Ζνηηά όκσο
καδί κε ηελ αδεξθή ηνπ, ηε Υξπζόζεκε,
πξνο ηελ αληίζεηε πιεπξά ηε κεηέξα ηνπ
ηελ Ζιπηαηκλήζηξα, πνπ έξρεηαη νξκεηηθή
πξνζπαζώληαο λα απνζπάζεη ηνλ πέιεθπ
από ηα ρέξηα ηνπ Σαιζύβηνπ.

141.  ΢ηελ α' πιεπξά εηθνλίδεηαη ε
ηζηνξία ηνπ Ζξνίζνπ κε ην
΢όισλα. Ο Ζξνίζνο βξίζθεηαη
πάλσ ζηελ ππξά, πνπ απνηειείηαη
από πνιιέο ζηξώζεηο θνξκώλ.
Ζάζεηαη ζε πνιπηειή ζξόλν,
ζηξσκέλν κε δέξκα
αηινπξνεηδνύο. Βίλαη
ζηεθαλσκέλνο κε δάθληλν
ζηεθάλη. ΢ην αξηζηεξό ηνπ ρέξη
θξαηά ζθήπηξν, ελώ κε ην δεμί
θάλεη ζπνλδή κε κηα θηάιε.
Θπξνζηά από ηα μύια ν
ππεξέηεο Βύζπκνο, κε δπν
δαπινύο εηνηκάδεηαη λα αλάςεη
ηελ ππξά.
 Ο Θύζσλ ζηελ αλαπαξάζηαζε
απηή αθνινπζεί ηελ ηζηνξία όπσο
ηελ αλαθέξεη ν ΐαθρπιίδεο Ο
Ζξνίζνο κεηά ηελ ήηηα ηνπ από
ηνλ Ζύξν, βαζηιηά ησλ Πεξζώλ,
απνθαζίδεη λα απηνππξπνιεζεί.

142. ΢ηε β' πιεπξά ηνπ αγγείνπ εηθνλίδεηαη ε απαγσγή ηεο
βαζίιηζζαο ησλ Ώκαδόλσλ Ώληηόπεο από ην Θεζέα. Δ
Ώληηόπε θνξά ζθπζηθή ελδπκαζία θαη θξαηά ζην ρέξη ηεο ηνλ
ειαθξύ πέιεθπ ησλ Ώκαδόλσλ. Σν Θεζέα βνεζά ν θίινο ηνπ
Πεηξίζνπο. Ζαη νη ηξεηο θνηηνύλ πξνο ηα πίζσ, πξνθαλώο
πξνο ηηο άιιεο Ώκαδόλεο, νη νπνίεο ελλνείηαη όηη ηνπο
θαηαδηώθνπλ

143.  ΢ηελ α' πιεπξά ηνπ αγγείνπ εηθνλίδνληαη αζιεηέο, έλαο
ηνπ αθνληίνπ θη έλαο ηνπ άικαηνο εηο κήθνο.
 ΢ηε β΄ πιεπξά δπν ηππείο κε ηα άινγά ηνπο.