Μια παρουσίαση για τη διδασκαλία του κεφαλαίου 81

1. ΒΙΒΛΙΟ 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 81
1ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

2. Σύνδεση με τα προηγούμενα…
2ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

3. Ενδεικτικοί διδακτικοί
στόχοι.1. Να εκτιµήσουν οι µαθητές τη στάση των Πελοποννησίων και τις
επιπτώσεις της στη συμπεριφορά των Κερκυραίων.
2. Να αξιολογήσουν τις πράξεις και τη συμπεριφορά των
δηµοκρατικών απέναντι στους ικέτες ολιγαρχικούς.
3. Να γνωρίσουν τα όρια του ανθρώπινου πάθους σ έναν εµφύλιο
σπαραγµό, τα συναισθήματα των αντιπάλων και τις ενέργειες
τους, στις οποίες οδηγούνται κάτω από έντονη συναισθηματική
φόρτιση.
4. Να εκτιµήσουν τη στάση που τήρησε ο Ευρυµέδων κατά τη
διάρκεια των σφαγών στην πόλη και να διακρίνουν ευθύνες που
ενδεχομένως του αποδίδει ο ιστορικός.
5. Να συγκρίνουν τη στάση του Ευρυµέδοντα µε αυτή του
Νικόστρατου απέναντι στους Κερκυραίους και να εκτιµήσουν την
ευθύνη της αθηναϊκής δύναµης για τη συνέχιση των σφαγών
στην πόλη.
3ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

4. Κεφάλαιο 81.1 Οι Πελοποννήσιοι
αποπλέουν μέσω Λευκάδας
[81.1] Oἱ μὲν οὖν
Πελοποννήσιοι τῆς νυκτὸς
εὐθὺς κατὰ
τάχος ἐκομίζοντο ἐπ᾽
οἴκου παρὰ τὴν γῆν·
καὶ ὑπερενεγκόντες τὸν
Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς
ναῦς, ὅπως μὴ περιπλέοντες
ὀφθῶσιν, ἀποκομίζονται.
• Ποιες οι ενέργειες των
Πελοποννησίων;
• Ποιες προφυλάξεις
πήραν οι
Πελοποννήσιοι για την
αναχώρησή τους µετά
την είδηση για την
αποστολή της
αθηναϊκής ναυτικής
µοίρας;
4ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

5. [81.1] Oἱ μὲν οὖν
Πελοποννήσιοι τῆς νυκτὸς
εὐθὺς κατὰ
τάχος ἐκομίζοντο ἐπ᾽
οἴκου παρὰ τὴν γῆν·
καὶ ὑπερενεγκόντες τὸν
Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς
ναῦς, ὅπως μὴ περιπλέοντες
ὀφθῶσιν, ἀποκομίζονται.
• Ρήματα;
• Σύνδεσμοι;
5ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

6. [81.1] [Oἱ μὲν οὖν
Πελοποννήσιοι τῆς νυκτὸς
εὐθὺς κατὰ
τάχος ἐκομίζοντο ἐπ᾽
οἴκου παρὰ τὴν γῆν·]
[καὶ ὑπερενεγκόντες τὸν
Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς
ναῦς, (ὅπως μὴ
περιπλέοντες
ὀφθῶσιν), ἀποκομίζονται.]
Κομίζομαι, ἐκομιζόμην, κομιοῦμαι,
κομισθήσομαι, ἐκομισάμην,
ἐκομίσθην, κεκόμισμαι, ἐκεκομίσμην
ὀφθῶσιν: γ’ πληθ. υποτακτικής
παθητικού αορίστου του ρ. ὁράομαι-
ῶμαι
ὁράομαι-ῶμαι, ἑωρώμην, ὀφθήσομαι,
εἰδόμην, ὤφθην, ἑόραμαι και
ὦμμαι, ἑωράμην και ὤμμην.
6ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

7. [81.1] Oἱ μὲν οὖν
Πελοποννήσιοι τῆς
νυκτὸς εὐθὺς κατὰ
τάχος ἐκομίζοντο ἐπ᾽
οἴκου παρὰ τὴν γῆν·
καὶ ὑπερενεγκόντες τὸν
Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς
ναῦς,
(ὅπως μὴ περιπλέοντες
ὀφθῶσιν), ἀποκομίζονται.
Για τις τελικές
προτάσεις
βλέπε 75.2
Βρείτε τις μετοχές στη
δεύτερη ημιπερίοδο και
αναγνωρίστε τις
γραμματικά
7ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

8. [81.1] [Oἱ μὲν οὖν
Πελοποννήσιοι τῆς νυκτὸς
εὐθὺς κατὰ
τάχος ἐκομίζοντο ἐπ᾽
οἴκου παρὰ τὴν γῆν·]
[καὶ ὑπερενεγκόντες τὸν
Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς
ναῦς, (ὅπως μὴ
περιπλέοντες
ὀφθῶσιν), ἀποκομίζονται.]
ὑπέρ + φέρω
• Φέρω
• ἔφερον
• οἴσω
• ἤνεγκον
• ἐνήνοχα
• ἐνηνόχειν
Περί+πλέω
• Πλέω
• ἔπλεον
• Πλεύσομαι
• ἔπλευσα
• πέπλευκα
• ἐπεπλεύκειν
8ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

9. Οἱ µὲν οὖν Πελοποννήσιοι τῆς νυκτός εὐθὺς κατὰ τάχος
ἐκοµίζοντο ἐπ’ οἴκου παρὰ τὴν γῆν:
Ποια σηµασία έχει η συσσώρευση χρονικών και τοπικών
προσδιορισµών στη φράση;
ὑπερενεγκόντες τὸν Λευκαδίων ἰσθµόν τὰς ναῦς, ὅπως µὴ
περιπλέοντες ὀφθῶσιν: α) Ποια πληροφορία έχουµε για τη
Λευκάδα, β) πώς ακριβώς έγινε η αναχώρηση των
Πελοποννησίων και γ) γιατί δεν ήθελαν να τους δουν οι Αθηναίοι;
9ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

10. Ερμηνευτικά σχόλια
 Τῆς νυκτὸς εὐθὺς κατὰ τάχος ἐκομίζοντο
Ειρωνική αιχμή του Θουκυδίδη για το χρόνο και τον τρόπο φυγής των
Πελοποννησίων. Η κρυφή αυτή αποχώρηση του Αλκίδα φανερώνει
ανέντιμη συμπεριφορά (βλ. αντίστοιχη στάση του Αλκίδα στο 3.33.1).
Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι τα 60 πλοία του Ευρυμέδοντα μαζί με τα
12 του Νικόστρατου και τα τριάντα των Κερκυραίων σχημάτιζαν μία
ισχυρότατη ναυτική δύναμη, την οποία δύσκολα θα μπορούσαν να
αντιμετωπίσουν τα 53 πελοποννησιακά πλοία.
 καὶ ὑπερενεγκόντες τῶν Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς ναῦς
Ο Στράβων (10.452) μας πληροφορεί ότι αρχικά η Λευκάδα ήταν
χερσόνησος της Ακαρνανίας. Οι Κορίνθιοι ήταν οι πρώτοι που κατά τον 7ο
αι. π.Χ. έκαναν πορθμό τον ισθμό, μετατρέποντας έτσι τη χερσόνησο σε
νησί. Στα χρόνια του Θουκυδίδη φαίνεται πως ο πορθμός είχε προσχωθεί
και έτσι οι Κορίνθιοι αναγκάστηκαν να σύρουν τα πλοία τους για να
περάσουν. Οι Αθηναίοι, όμως, πλέοντας προς την Κέρκυρα, δεν
μπορούσαν να κάνουν το ίδιο, αφενός διότι η φύση του εγχειρήματος ήταν
περισσότερο κοπιώδης από το να παρακάμψουν το νησί, αφετέρου διότι η
Λευκάδα είχε ταχθεί με το μέρος των Σπαρτιατών. Έτσι ο Αλκίδας,
γνωρίζοντας ότι πλησιάζει ο αθηναϊκός στόλος, αγνοώντας όμως πού
ακριβώς μπορούσε να τον συναντήσει διέσχισε νύχτα ένα μέρος της
απόστασης των 90 χλμ. που χωρίζουν τη Λευκίμμη από τη Λευκάδα και
αποφεύγοντας να κάνει το γύρο του νησιού έσυρε τα πλοία του πάνω στο
στενό πέρασμα ξηράς.
10ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

11. 11ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

12. 12ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

13. 13ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

14. 14ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

15. 15ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

16. 16ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

17. 17ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

18. Πηγή:https://aromalefkadas.gr/
18ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

19. ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 19
[81.1] Oἱ μὲν οὖν
Πελοποννήσιοι τῆς
νυκτὸς εὐθὺς κατὰ
τάχος ἐκομίζοντο ἐπ᾽
οἴκου παρὰ τὴν γῆν·
καὶ ὑπερενεγκόντες τὸν
Λευκαδίων ἰσθμὸν τὰς
ναῦς, ὅπως μὴ
περιπλέοντες
ὀφθῶσιν, ἀποκομίζονται.
• Οι Πελοποννήσιοι λοιπόν
αμέσως κατά τη νύχτα
αναχωρούσαν γρήγορα για την
πατρίδα τους (πλέοντας) κοντά
στη στεριά. Και αφού μετέφεραν
τα πλοία πάνω από τον ισθμό
της Λευκάδας, για να μη γίνουν
αντιληπτοί κάνοντας το γύρο της
Λευκάδας, απομακρύνονται.

20. Λεξιλογική ερώτηση
 ὀφθῶσιν: Από το θέµα αυτό του
ρήµατος να γράψετε πέντε παράγωγα,
απλά και σύνθετα.
20ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ

21. ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 21
[81.2] Κερκυραῖοι δὲ αἰσθόμενοι τάς τε
Ἀττικὰς ναῦς προσπλεούσας τάς τε τῶν
πολεμίων οἰχομένας, λαβόντες τούς τε
Μεσσηνίους ἐς τὴν πόλιν ἤγαγον πρότερον
ἔξω ὄντας, καὶ τὰς ναῦς περιπλεῦσαι
κελεύσαντες ἃς ἐπλήρωσαν ἐς τὸν Ὑλλαϊκὸν
λιμένα, ἐν ὅσῳ περιεκομίζοντο, τῶν
ἐχθρῶν εἴ τινα λάβοιεν, ἀπέκτεινον· καὶ ἐκ
τῶν νεῶν ὅσους ἔπεισαν
ἐσβῆναι ἐκβιβάζοντες ἀπεχρῶντo, ἐς τὸ
῞Ηραιόν τε ἐλθόντες τῶν ἱκετῶν ὡς
πεντήκοντα ἄνδρας δίκην ὑποσχεῖν ἔπεισαν
καὶ κατέγνωσαν πάντων θάνατον.
• Ρήματα;
• Σύνδεσμοι;
•Χωρισμός
προτάσεων
Προσοχή: καλύτερα
να οριοθετείς
πρώτα τις
δευτερεύουσες
μέσα σε
παρενθέσεις

22. ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 22
[81.2] Κερκυραῖοι δὲ αἰσθόμενοι τάς τε
Ἀττικὰς ναῦς προσπλεούσας τάς τε τῶν
πολεμίων οἰχομένας, λαβόντες τούς τε
Μεσσηνίους ἐς τὴν πόλιν ἤγαγον
πρότερον ἔξω ὄντας, καὶ τὰς ναῦς
περιπλεῦσαι κελεύσαντες (ἃς ἐπλήρωσαν)
ἐς τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα, ( ἐν
ὅσῳ περιεκομίζοντο,) (τῶν ἐχθρῶν εἴ
τινα λάβοιεν,) ἀπέκτεινον· [καὶ ἐκ τῶν
νεῶν (ὅσους ἔπεισαν
ἐσβῆναι )ἐκβιβάζοντες ἀπεχρῶντo], [ἐς τὸ
῞Ηραιόν τε ἐλθόντες τῶν ἱκετῶν ὡς
πεντήκοντα ἄνδρας δίκην
ὑποσχεῖν ἔπεισαν] καὶ [κατέγνωσαν
πάντων θάνατον. ]
ἄγω
πληρόω-ῶ
περικομίζομαι
λαμβάνω
ἀποκτείνω
πείθω
ἀποχρήομαι-ῶμαι
καταγιγνώσκω

23. ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 23
ρήματα
ἄγω
ἦγον
ἄξω
ἤγαγον
ἀγήοχα/ἦχα
ἠγηόχειν/ἤχειν
ἀποκτείνω
ἀπέκτεινον
ἀποκτενῶ
ἀπέκτεινα
ἀπέκτονα
ἀπεκτόνειν
Γιγνώσκω
ἐγίγνωσκον
Γνώσομαι
ἔγνων
ἔγνωκα
ἐγνώκειν

24. ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 24
Η Ελλάδα θα εισάγει
ή θα εισαγάγει
αυτοκίνητα από τη
Γερμανία;

25. ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΠΑ 53ο ΓΕΛ ΑΘΗΝΩΝ 25
αγωγή
διαγωγή
παραγωγή
άξιος
άξονας
άμαξα
αγέλη
Αγωγός
Παιδαγωγός, νηπιαγωγός,
δημαγωγός,
υδραγωγείο
άγημα
παρείσακτος
στρατηγός
λοχαγός
ουραγός
ξεναγός
ἄγω