More Related Content
Similar to 12 risk and refinements in capital budgeting (17)
12 risk and refinements in capital budgeting
- 1. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved.
Chapter 12
Risk and
Refinements in
Capital
Budgeting
- 2. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-2
Судлах з йлсү
1. Капитал т с вл лтийн т слийнө ө ө ө
шинжилгээнд эрсдлийг х лээнү
з вш р хийн ач холбогдлыг ойлгох.ө өө ө
2. Эрсдэлтэй холбоотой зан т л вийнө ө
хандлагууд болох хугарлын цэгийн орох
м нг н урсгал, хувилбарт шинжилгээө ө
болон симуляцийн талаар хэлэлцэх.
3. ДК-иудад тулгардаг онцгойҮ
эрсдл дийг хэлэлцэх.үү
- 3. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-3
Судлах з йлсү
4. Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын хувь
(RADR), багцын н л болон RADR-ийнө өө
практик талуудын хэрэглээг тайлбарлах.
5. Жилийн цэвэр н гийн нэ цэнийг (ANPVs)ө өө ү
ашиглан хамтын онцгой т сл дийн хамгийнө үү
сайн б лгийг сонгох.ү
6. Бодит сонголтын рэг болон х р нгийнүү ө ө
хязгаарлалтын дагуу т сл дийг сонгохө үү
зорилго ба процедурыг тайлбарлах.
- 4. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-4
Капитал т с вл лт д эрсдлийг авчө ө ө ө
зэх ньү
• Бид капитал т с вл лтийн судалгаандаа б хө ө ө ү
т сл дийг ижил эрсдэлтэй гэж зсэн.ө үү ү
• Аливаа т слийг х лээн з вш р х нь компанийө ү ө өө ө
нийт эрсдлийг рчл хг й.өө ө ү
• нэн хэрэгтээ ийм н хц л байдал ховор байдаг баҮ ө ө
т слийн м нг н урсгал ихэвчлэн р р эрсдлийнө ө ө өө өө
т вшинтэй байдаг ба т слийг х лээн з вш р х ньү ө ү ө өө ө
компаний нийт эрсдэлд н л лд г.ө өө ө
• Энэ б лэгт эрсдлийг хэрхэн зохицуулах талаар авчү
знэ.ү
- 5. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-5
Капитал т с вл лт д эрсдлийг авчө ө ө ө
зэх ньү
Х снэгт 10.1ү Bennett компаний т сл дийн м нг нө үү ө ө
урсгал ба NPV
- 6. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-6
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага
• Энэ б лэгт хэлэлцсэн капитал т с вл лтийнү ө ө ө
т сл дийн х рээнд анхны гарах м нг н урсгалө үү ү ө ө
ер нхийд мэдэгдэж байгаа тул эрсдэл ньө өө
бараг б хэлдээ ирээд йд орох м нг н урсгалынү ү ө ө
тодорхой бус байдлаас сдэг.үү
• Эдгээр эрсдэл нь ирээд йн орлого, зардал, болонү
татвартай холбоотой тоодорхойг й байдлын янзү
б рийн х чин з йлсээс бий болдог.ү ү ү
• Иймээс боломжит т слийн эрсдлийг нэлэхийнө ү
тулд шинжээч орох м нг н урсгалын эрсдлийнө ө
нэлгээг хийх хэрэгтэй.ү
- 7. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-7
Дугуйны жижиглэн худалдааны Treadwell Tire
компаний капиталын рт г 10% ба A ба B т с лдө ө ө ө
хоёуланд нь х р нг оруулах гэж байгаа гэе. Т с л тусө ө ө ө ө
б р $10,000 анхны х р нг оруулалт шаардах баү ө ө ө
хоёулаа 15 жилийн хугацаанд жил б р ижил орохү
м нг н урсгалтай байхаар х лээгдэж байна. Аль альө ө ү
т слийг х лээн з вш р хийн тулд NPV тэгээс их байхө ү ө өө ө
ёстой. Бид дараахыг ашиглан CF-г шийдэж чадна:
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага: Эрсдэл ба м нг н орлогоө ө
- 8. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-8
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийн хандлага:ө ө
Эрсдэл ба м нг н орлогоө ө
- 9. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-9
Treadwell Tire компаний х р нг оруулалтын эрсдлийгө ө ө
дараагийн слайд дээрх Х снэгт 10.2-т харуулсанү
мэдрэмжийн шинжилгээг ашиглан тооцож болно. Энэхүү
жишээний хувьд санх гийн менежер т с л б рийн хувьдүү ө ө ү
орох м нг н урсгалын др г, хамгийн их магадлалө ө өө ө
б хий, гутранги тооцооллыг хийсэн гэе.ү
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага: Мэдрэмжийн шинжилгээ
- 10. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-10
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага: Мэдрэмжийн шинжилгээ
Х снэгт 10.2ү
Treadwell-
ийн A ба B
т слийнө
хувилбарт
шинжилгээ
- 11. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-11
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага: Хувилбарт шинжилгээ
• Хувилбарт шинжилгээ нь мэдрэмжийн
шинжилгээтэй ижил зан т л вийн хандлагаө ө
боловч ил рг н х рээтэй арга юм.үү ө ө ү
• Уг арга нь орох болон гарах м нг н урсгал,ө ө
капиталын рт г зэрэг олон тооны хувьсагчдынө ө
нэгэн зэрэг рчл лт нь компаний г жидөө ө ө өө
з лэх н л г нэлдэг.ү үү ө өө ү
• Хувьсагчийн таамаглалуудын янз б рийнү
багцын хувьд NPV-г тооцдог.
- 12. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-12
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага: Симуляци
• Симуляци нь статистикт суурилсан зан
т л вийн арга б г д эрсдэлтэй р д нгө ө ө өө ү ү
тооцоход урьдчилан тодорхойлсон магадлалын
тархалт болон санамсарг й тоог ашигладаг.ү
• Зураг 10.1 нь т слийн NPV-ийн симуляцийн схемө
зургийг харуулсан байна.
• Компьютер ашиглах нь симуляцийн хэрэглээг
эдийн засгийн хувьд хэрэгжих боломжтой
болгодог ба р д нгийн гарц нь шийдвэр гаргахү ү
маш сайн суурь болдог.
- 13. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-13
Эрсдэлтэй ажиллах зан т л вийнө ө
хандлага
Зураг 10.1
NPV
Симуляци
- 14. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-14
Олон улсын эрсдлийн асуудлууд
• Валютын ханшийн эрсдэл нь т слийн м нг нө ө ө
урсгалын NPV-г бууруулах валютын ханшийн
х лээгдээг й рчл лтийн эрсдэл юм.ү ү өө ө
• Богино хугацаанд гадаад валютын фьючерс,
опцион зэрэг санх гийн хэрэгслийг ашиглан угүү
эрсдлийн ихэнх хэсгийг хедж хийж болно.
• Урт хугацааны валютын ханшийн эрсдлийг
т слийн санх жилтийг б хэлд нь эсвэлө үү ү
хэсэгчлэн орон нутгийн валютаар санх ж лэхүү үү
замаар хамгийн сайн багасгах боломжтой.
- 15. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-15
Олон улсын эрсдлийн асуудлууд
• Улс т рийн эрсдлээсө т с л хэрэгжсэний дарааө ө
хамгаалалт хийхэд ил хэц байдаг.үү үү
• Гадаадын засгийн газар ашгаа татан авахыг хаах,
тэр ч байтугай компаний х р нгийг хураан авжө ө
болох юм.
• Т слийн м нг н урсгалыг хорогдуулах хувийгө ө ө
тохируулах эсвэл м нг н урсгалыг ньө ө
тохируулах замаар эдгээр эрсдлийг тусгаж
болно.
- 16. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-16
• ДК-иудын хил дамнасан худалдааныҮ
ихэнх хэсэг нь салбаруудын хооронд
хийгддэг тул т слийн нийт м нг нө ө ө
урсгалын с н нэмэгдэх цэвэр нэмэлтө ө
н л ллийг тодорхойлох нь чухал юм.ө өө
• р д нд нь олон улсын х р нгийнҮ ү ө ө
т сл дийг санх гийн хатуу зэлө үү үү ү
баримтлалаас ил стратегийн талаас ньүү
авч зэх нь чухал юм.ү
Олон улсын эрсдлийн асуудлууд
- 17. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-17
Эрсдлээр тохируулсан
хорогдуулалтын хувь
• Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын хувь
нь тухайн компаний эзэмшигчдэд хангалттай
хэмжээний н х н т лб р олгохын тулд г гдс нө ө ө ө ө ө ө
т сл дээс олох ёстой г жийн хувь б г д энэө үү ө өө ө өө
нь компаний хувьцааны нийг сг д г.ү ө ө ө
• Т слийн эрсдэл нд р байх тусам RADR нд рө ө ө ө ө
байх ба улмаар т слийн NPV бага байна.ө
- 18. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-18
Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын
хувь: CAPM-ын тойм
- 19. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-19
Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын
хувь: RADR-г олоход CAPM-г ашиглах нь
Insert Figure 10.2 here
Зураг 10.2 CAPM ба SML
- 20. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-20
Bennett компани A эсвэл B т слийг хэрэгж лэх эсэхээө үү
тодорхойлохын тулд Эрсдлээр тохируулсан
хорогдуулалтын хувийн (RADR) аргыг ашиглахыг
х ссэн. мн танилцуулсан г гдл с гадна Bennett-ү Ө ө ө ө өө
ийн удирдлага дараах х снэгтэд харуулсанчланү
“эрсдлийн индексийг” А т слийн хувьд 1.6, B т слийнө ө
хувьд 1.0 болгосон. Эдгээр индекстэй холбоотой
шаардлагатай г жийн хувийг хоёр т слийн NPV-гө өө ө
тодорхойлох хорогдуулалтын хувь болгон хэрэглэнэ.
Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын
хувь: RADR-ийн хэрэглээ
- 21. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-21
Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын
хувь: RADR-ийн хэрэглээ
- 22. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-22
Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын
хувь: RADR-ийн хэрэглээ
Зураг 10.3 RADR-г ашиглан Bennett компаний капитал
зарцуулалтын альтернативын NPV-г тооцох нь
- 23. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-23
Эрсдлээр тохируулсан хорогдуулалтын
хувь: RADR практикт
Х снэгт 10.3ү Bennett компаний эрсдлийн ангилал ба
RADR
- 24. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-24
Эрсдлийг тохируулах арга техник:
Багцын н лө өө
• мн тэмдэглэсэнчлэн хувь х р нг оруулагчидӨ ө ө ө ө
тархаагдах эрсдлээс шагнал х ртэхг й тулү ү
диверсификаци хийсэн багцыг эзэмших ёстой.
• Бизнесийн байгууллагуудыг х р нгийн багц гэж здэгө ө ү
тул тэд м н т р лжс н багцыг эзэмшиж байх нь чухалө ө ө ө
болох нь харагдаж байна.
• Гайхалтай нь эмпирик нотолгоогоор диверсификаци нь
компаний нэ цэнэд н л лд гг й болохыг харуулдаг.ү ө өө ө ү
• р р хэлбэл диверсификаци хийх нь ихэвчлэнӨө өө
ашигг й байдаг тул ер нхийд шаардлагаг й гэсэн гү ө өө ү ү
юм.
- 25. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-25
Эрсдлийг тохируулах арга техник:
Багцын н лө өө
• Х р нг оруулагчид рсд хийхө ө ө өө өө
боломжтой тул диверсификаци нь
компанид шагнал авч ирдэгг й байна.ү
• Х р нг оруулагч хувьцааны багцыгө ө ө
эзэмших замаар хялбар б г д зардалг йө өө ү
т р лж лэх боломжтой юм.ө ө үү
- 26. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-26
Капитал т с вл лтийн сайжруулалт:ө ө ө
р р хугацаатай т сл дийг харьцуулах ньӨө өө ө үү
• Хэрэв т сл д бие даасан байвал ижил бишө үү
хугацаатай т сл дийг харьцуулах нь тийм чө үү
чухал биш юм.
• Гэвч ижил биш хугацаатай т сл д нь харилцанө үү
г йсгэх т сл д бол харьцуулах боломжтой цагү ү ө үү
хугацаанд йлчилгээ з лэхг й тул р р цагү ү үү ү өө өө
хугацааны н л г авч зэх ёстой.ө өө ү
• Ялангуяа т слийг ргэлжл лэн авч зэхө ү үү ү
шаардлагатай ед энэ нь чухал юм.ү
- 27. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-27
Орон нутгийн кабелийн телевизийн AT компани X ба Y
т сл дийг нэлсэн. Т слийн м нг н урсгал болон 10%-ийнө үү ү ө ө ө
капиталын рт г б хий NPV-ийн р д нг доор харуулав.ө ө ү ү ү
Капитал т с вл лтийн сайжруулалт:ө ө ө
р р хугацаатай т сл дийг харьцуулах ньӨө өө ө үү
- 28. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-28
Орон нутгийн кабелийн телевизийн AT компани X ба Y
т сл дийг нэлсэн. Т слийн м нг н урсгал болон 10%-ийнө үү ү ө ө ө
капиталын рт г б хий NPV-ийн р д нг доор харуулав.ө ө ү ү ү
Капитал т с вл лтийн сайжруулалт:ө ө ө
р р хугацаатай т сл дийг харьцуулах ньӨө өө ө үү
- 29. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-29
Хугацааны ялгааг л харгалзан хоёр т слийг хоёуланг ньү ө
х лээн авна (эерэг NPV-тэй). Цаашлаад хэрэв уг т сл д ньү ө үү
харилцан г йсгэх т сл д бол Y т слийг ил д знэ. Гэсэнү ү ө үү ө үү ү
хэдий ч 3 дахь жилийн эцэст т слийг солих буюуҮ ө
шинэчлэх ёстойг х лээн з вш р х нь чухал юм.ү ө өө ө
Хэдийгээр ижил бус хугацаатай т сл дэд ашиглахө үү
боломжтой хэд хэдэн арга байгаа ч бид хамгийн рү
ашигтай арга болох жилийн NPV аргыг танилцуулах
болно.
Капитал т с вл лтийн сайжруулалт:ө ө ө
р р хугацаатай т сл дийг харьцуулах ньӨө өө ө үү
- 30. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-30
ANPV арга нь хамгийн сайн т слийг сонгохын тулд ижилө
биш хугацаатай харилцан г йсгэх т сл дийн NPV-гү ү ө үү
жилийн эквивалент д нд (NPV-ийн хувьд) х рв лэхэдү ө үү
ашигладаг арга юм.
1. Зохих капиталын ртгийг ашиглан т с л тус б рийнө ө ө ү
хугацааны турш дахь NPV-г тооцно.
2. Т с л тус б рийн ANPV-г олж авахын тулд эерэг NPVө ө ү
б хий т с л б рийн NPV-г г гдс н капиталын рт гү ө ө ү ө ө ө ө ө
болон т слийн хугацаа б хий PVIFA-д харьцуулна.ө ү
3. Хамгийн нд р ANPV б хий т слийг сонгоно.ө ө ү ө
Annualized NPV (ANPV)
Капитал т с вл лтийн сайжруулалт:ө ө ө
р р хугацаатай т сл дийг харьцуулахӨө өө ө үү
нь
- 31. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-31
1. 10% т вшинд X ба Y т сл дийн NPV-г тооцно.ү ө үү
NPVX = $11,248; NPVY = $18,985.
2. X ба Y т сл дийн ANPV-г тооцно.ө үү
ANPVX = $11,248/PVIFA10%,3 years = $4,523
ANPVY = $18,985/PVIFA10%,6 years = $4,359
3. нд р ANPV б хий т слийг сонгоно.Ө ө ү ө
X т слийг сонгоно.ө
Annualized NPV (ANPV)
Капитал т с вл лтийн сайжруулалт:ө ө ө
р р хугацаатай т сл дийг харьцуулах ньӨө өө ө үү
- 32. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-32
Бодит сонголтуудыг х лээнү
з вш р х ньө өө ө
• Бодитууд сонголтууд нь м нг н урсгал баө ө
эрсдлийг рчл х замаар т слийг х лээнөө ө ө ү
з вш р х д н л л х боломжийг х р нгө өө ө ө ө өө ө ө ө ө
оруулалтын т сл дэд тусгасан менежер дэдө үү үү
олгосон боломжууд (NPV).
• Бодит сонголтыг заримдаа стратегийн сонголт
гэж нэрлэдэг.
• Бодит сонголтын ил нийтлэг зарим т рлийгүү ө
дараах слайд дээр х снэгтээр харуулав.ү
- 33. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-33
Бодит сонголтуудыг х лээнү
з вш р х ньө өө ө
Х снэгт 10.4ү Бодит сонголтын гол т рл дө үү
- 34. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-34
Bennett компаний A ба B т слийн (Х снэгт 10.1-г хар)ө ү
стратегийн шинжилгээгээр A т с лд бодит сонголтыгө ө
тусгааг й, харин B т с лд хоёр бодит сонголтыг тусгасанү ө ө
болохыг олж мэдэв:
1. Эхний хоёр жилийн туршид B т с лд гэрээт ажлыгө ө
г йцэтгэхэд ашиглаж болох ашиглагдааг й йлдвэрлэлийнү ү ү
чадавхиас шалтгаалан цаг хугацаа алдсан байв.
2. B т слийн компьютержсэн хяналтын систем нь р хоёрө өө
машиныг хянаж чадах тул х д лм рийн зардлыг бууруулна.ө ө ө
NPVstrategic = NPVtraditional + Value of Real Options
Бодит сонголтуудыг х лээнү
з вш р х ньө өө ө
- 35. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-35
Bennett-ийн удирдлага гэрээ г йцэтгэх сонголтын NPV-г $1,500,ү
компьютерийн хяналтыг хуваах сонголтын NPV-г $2,000 гэж тооцсон.
Цаашлаад тэд гэрээ г йцэтгэх сонголтыг хэрэгж лэх боломж 60%,ү үү
компьютерийн хяналтыг хуваах сонголтыг хэрэгж лэх боломж 30%үү
гэж зсэн.ү
B т слийн бодит сонголтын нэ цэнэ = (60% x $1,500) +ө ү
(30% x $2,000) = $900 + $600 = $1,500
NPVstrategic = $10,924 + $1,500 = $12,424
NPVA = $12,424; NPVB = $11,071; Одоо А-г сонгоно.
Бодит сонголтуудыг х лээнү
з вш р х ньө өө ө
- 36. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-36
Х р нгийн хязгаарлалтө ө
• Компаниуд ихэвчлэн х р нгийн хязгаарлалттайө ө
н хц лд ажиллаж байдаг—санх ж лж чадахаасаа илө ө үү үү үү
бие даасан т сл дтэй байдаг.ө үү
• Онолын хувьд х р нгийн хязгаарлалт байх ёсг й—ө ө ү
компаниуд эерэг NPV-тэй б х т слийг х лээн авах ёстой.ү ө ү
• Гэсэн хэдий ч судалгаагаар удирдлага нь “хэт их” шинэ
санх жилтийн т вшингээс (ялангуяа р т лб р)үү ү ө ө ө
зайлсхийхийн тулд капитал зарцуулалтын
хязгаарлалтыг дотооддоо хэрэгж лдэг.үү
• Иймээс х р нгийн хязгаарлалтын зорилго нь т свийнө ө ө
х рээнд хамгийн нд р нийт NPV болон IRR б хий б лэгү ө ө ү ү
т слийг сонгох явдал юм.ө
- 37. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-37
Хурдан с лттэй яваа хуванцар йлдвэрлэгч Tateө ө ү
компаний капиталын рт г 10% ба $250,000-ийнө ө
тогтмол т свийн х рээнд рс лд х 6 т сл с сонголтө ү ө ө ө ө өө
хийх болов. Т с л тус б рийн анхны х р нгө ө ү ө ө ө
оруулалт болон IRR-г доор харуулав:
Х р нгийн хязгаарлалтө ө
- 38. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-38
Х р нгийн хязгаарлалт: IRR аргаө ө
Зураг 10.4 Х р нг оруулалтын боломжуудын хуваарьө ө ө
- 39. Copyright © 2009 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 10-39
Х р нгийн хязгаарлалт: NPV аргаө ө
Х снэгт 10.5ү Tate компаний т сл дийн зэрэглэлө үү