A10 - 3
Валютынханшийн эрсдэл
чухал уу?
Худалдан авах чадварын паритийн аргумент
Валютын ханшийн х д лг н нийнө ө өө ү
х д лг н р тохируулагддаг.ө ө өө өө
PPP заавал оршин байх албаг й.ү
4.
A10 - 4
Валютынханшийн эрсдэл
чухал уу?
Х р нг оруулагчийн хедж аргументө ө ө
ДК-ийн хувьцаа эзэмшигчид рсдҮ өө өө
валютын ханшийн хэлбэлзлийн эсрэг
хедж хийж чадна.
Х р нг оруулагчид корпорацийнө ө ө
эрсдлийн талаар б рэн мэдээлэлг й байжү ү
болно. Тэд м н рсдийн эрсдлийг з вө өө ө
ялгах боломжг й байж болно.ү
5.
A10 - 5
Валютындиверсификацийн аргумент
Сайн диверсификаци хийсэн ДК ньҮ
н х х н л ний р д нд валютынө ө ө өө ү ү
ханшийн х д лг нд рт хг й байжө ө өө ө ө ү
болно.
Энэ нь гэнэн т с л л юм.ө өө ө
Валютын ханшийн эрсдэл
чухал уу?
A10 - 15
Эдийнзасгийн эрсдэл
• Эдийн засгийн эрсдэл гэж валютын
ханшийн хэлбэлзэл компаний ирээд йнү
м нг н урсгалын н гийн нэ цэнэдө ө ө өө ү
н л л х зэргийг хэлнэ.ө өө ө
• Валютын х рв лэлт хийх шаардлагаг йө үү ү
м нг н урсгал нь г йлгээний эрсдэлдө ө ү
тусахг й. Гэсэн хэдий ч эдгээр м нг нү ө ө
урсгалд валютын ханшийн х д лг н ихө ө өө
хэмжээгээр н л лж болно.ө өө
16.
A10 - 16
Эдийнзасгийн эрсдэл
Компаний м нг нө ө
урсгалд н л лд гө өө ө
г йлгээү
Орон нутгийн
валют с хө ө
Орон нутгийн
валют унах
Орон нутгийн борлуулалт
(орон нутгийн зах зээлд
гадаад рс лд нтэйө ө өө
харьцуулахад)
Компаний орон нутгийн
валютаар илэрхийлэгдсэн
экспорт
Компаний гадаад
валютаар илэрхийлэгдсэн
экспорт
Гадаад х р нгө ө ө
оруулалтаас х лээн авахү
хүү
Бууралт
Бууралт
Бууралт
Бууралт
с лтӨ ө
с лтӨ ө
с лтӨ ө
с лтӨ ө
Г йлгээнд з лэх н лү ү үү ө өө
Г йлгээний эрсдлийг тусгасан ажил г йлгээ.ү ү
17.
A10 - 17
Эдийнзасгийн эрсдэл
Компаний гарах
м нг н урсгалдө ө
н л лд г г йлгээө өө ө ү
Орон нутгийн
валют с хө ө
Орон нутгийн
валют унах
Г йлгээнд з лэх н лү ү үү ө өө
Г йлгээний эрсдлийг тусгасан ажил г йлгээ.ү ү
Компаний орон
нутгийн валютаар
илэрхийлэгдсэн
импортын хангамж
Компаний гадаад
валютаар
илэрхийлэгдсэн
импортын хангамж
Гадаад
санх жилтийнүү
зээлийн хүү
рчл гд хгӨө ө ө ү
й
Бууралт
Бууралт
рчл гд хг йӨө ө ө ү
с лтӨ ө
с лтӨ ө
18.
A10 - 18
•Тэр ч байтугай орон нутгийн зах зээлд
гадаад рс лд н байгаа ед цэвэрө ө өө ү
дотоодын компани эдийн засгийн
эрсдэлд рт ж болно.ө ө
• ДК-ууд нь валютын ханшийнҮ
хэлбэлзэлд ил рт х магадлалтай юм.үү ө ө
ДК-уудын бие даасан йл ажиллагааныҮ ү
шинж чанар болон цэвэр валютын
позицоос хамаарч тэдгээрийн хооронд
н л нь р р байна.ө өө өө өө
Эдийн засгийн эрсдэл
19.
A10 - 19
•Эдийн засгийн эрсдлийн нэг хэмжигдэх н ньүү
орлогын тайлангийн з йлсийн доторү
компаний м нг н урсгалыг ангилах явдалө ө
б г д дараа нь орлогын тайлан дахьө өө
ашгийн таамаглал нь альтернатив валютын
ханшийн хувилбарын хариуд хэрхэн
рчл гд хийг хянана.өө ө ө
• Ер нхийд гадаад орлогоосоо илө өө үү
зардалтай компаниудад х чтэй гадаад валютү
муугаар н л лд г.ө өө ө
Эдийн засгийн эрсдэл
20.
A10 - 20
•Компаний эдийн засгийн эрсдлийн
зэргийг нэлэх р нэг арга нь т хэнү өө үү
м нг н урсгал болон гадаад валютынө ө
г гд лд регрессийн шинжилгээө ө ө
ашиглах явдал юм.
Эдийн засгийн эрсдэл
21.
A10 - 21
PCFt= a0 + a1et + µt
PCFt = t еийн туршидү
компаний ндэсний валютаарү
хэмжигдсэн инфляциар
тохируулагдсан м нг н урсгалынө ө
рчл лтийн %өө ө
et = t еийн турш дахь валютынү
ханшийн рчл лтийн %өө ө
µt = санамсарг й алдааны утгаү
a0 = тогтмол коэффициент
Эдийн засгийн эрсдэл
22.
A10 - 22
•Нэмэлт л хамааран хувьсагчид болгонү
оруулах эсвэл валютын индексийг
(нийлмэл) ашиглах замаар олон валютыг
удирдахын тулд регрессийн загварыг
сайжруулж болно.
• Хамааран хувьсагч, компаний нэ цэнэдү
з лэх валютын ханшийн н лү үү ө өө
(хувьцааны нээр хэмжигдэнэ), ашиг,ү
экспорт, борлуулалт гэх мэтийг рчл хөө ө
замаар м н нэлж болно.ө ү
Эдийн засгийн эрсдэл
A10 - 24
Хрв лэлтийн эрсдэлө үү
Х рв лэлтийн эрсдэл асуудал м н ?ө үү ө үү
• М нг н урсгалын хэтийн т л вө ө ө ө -
Нэгтгэсэн тайлагналын зорилгоор
санх гийн тайланг х рв лэх нь ДК-үү ө үү Ү
ийн м нг н урсгалд н л л хг й.ө ө ө өө ө ү
• Гэсэн хэдий ч н дрийн сул гадаадө өө
валют нь ед сул валютын ханшийнү
таамаглал хийхэд х ргэж охин компанийү
ашиг нэхээр багасч болзошг й.ү ү
25.
A10 - 25
Хрв лэлтийн эрсдэлө үү
• Хувьцааны нийн хэтийн т л вү ө ө – ДК-Ү
ийн х рв лэлтийн эрсдэл нэгтгэсэнө үү
ашигт н л л х тул /олон х р нгө өө ө ө ө ө
оруулагчид компанийг нэлэхдээ ашгийгү
ашиглах хандлагатай байдаг/ ДК-ийнҮ
нэлгээнд н л лж болно.ү ө өө
Х рв лэлтийн эрсдэл асуудал м н ?ө үү ө үү
26.
A10 - 26
•Ер нхийд дараах шалтгааны улмаасө өө
х рв лэлтийн эрсдэл ач холбогдолтойө үү
Зарим ДК-ийн охин компаниуд одоо толгойҮ
компани руугаа ашгаа гуйвуулахыг х счү
болно,
Ирээд йн м нг н гуйвуулгын р д н болохү ө ө ү ү
х лээгдэж буй м нг н урсгалыг таамаглахадү ө ө
зонхилох валютын ханшийг ашиглаж болно,
Олон х р нг оруулагчид ДК-ийг нэлэхдээө ө ө Ү ү
нэгтгэсэн ашгийг ашигладаг.
Х рв лэлтийн эрсдэлө үү
A10 - 58
Алтернативхедж арга техник
• Валютын диверсификаци б хий компаниү
х чтэй эерэг хамааралг й валютуудү ү
б хий олон тооны улс орнуудын дундү
бизнесээ т р лж лдэг.ө ө үү
59.
A10 - 59
Гйлгээний эрсдлийн хеджийн ДК-ийн нэү Ү ү
цэнэд з лэх н лү үү ө өө
( ) ( )[ ]
( )∑
∑
+
×
=
n
t
t
m
j
tjtj
k1=
1
,,
1
ERECFE
=Value
E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү
компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү
м нг н урсгалө ө
E (ERj,t ) = t еийн эцэст доллар руу х рв хү ө ө j
валютын х лээгдэж буй ханшү
Г йлгээний эрсдлийгү
хедж хийх шийдвэр
A10 - 67
•Х рв лэлтийн эрсдэлө үү нь ДК нэгтгэсэнҮ
санх гийн тайлан гаргахын тулд охинүү
компани б рийнхээ санх гийнү үү
мэдээллийг рийн ндэсний валют рууөө ү
х рв лэх ед бий болдог.ө үү ү
• Х рв лэлтийн эрсдэл нь м нг нө үү ө ө
урсгалд шууд н л лд гг й ч заримө өө ө ү
компаниуд тайлагнах нэгтгэсэн ашигт
з лэх боломжит н л н с нь болоодү үү ө өө өө
энэ талаар санаа зовдог.
Х рв лэлтийн эрсдэлө үү
68.
A10 - 68
•ДК гадаад р т лб р гадаадҮ ө ө ө өө
х р нг тэйгээ тохируулах замаарө ө ө
х рв лэлтийн эрсдлээс зайлсхийхийгө үү
оролдож болно.
• Х рв лэлтийн эрсдлийг хедж хийхийн тулдө үү
форвард эсвэл фьючерсийн гэрээг ашиглаж
болно. Ялангуяа ДК гадаад охинҮ
компанийхаа ашгийн форвард болгон х лээнү
авах валютыг худалдаж болох тул тухайн
валютаар н х х гарах м нг н урсгалыг бийө ө ө ө
Х рв лэлтийн эрсдэлө үү
69.
A10 - 69
•Жишээ нь Британи ашгийнхаа
х рв лсэн нэ цэнийн талаар санааө үү ү
зовж буй АНУ-ын ДК фунт зарах нэгҮ
жилийн форвардын гэрээн орж болно.
• Хэрэв санх гийн жилийн турш фунтынүү
ханш унасан бол форвард гэрээний
позицоос олсон ашиг нь х рв лэлтийнө үү
алдагдлыг н х х д туслах болно.ө ө ө
Х рв лэлтийн эрсдэлө үү