Мониторинг

1. Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн
Хуульд хийсэн мониторинг
Гүйцэтгэсэн: Г.Ганцэцэг, А.Даваадорж, Ц.Түмэнжаргал
/социологи 3-р курс /
2016 он

2. Оршил
 “Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай” хуулийг анх 1996 оны 4 дүгээр
сарын 30-ны өдөр 5 бүлэг 20 зүйлтэйгээр баталж байсан.
 Сүүлийн 4 жилийн байдлаар тээврийн хэрэгслийн тоо 2.6 дахин өссөн ба үүнээс
хотод 62.1 хувь, 37.9 хувь нь орон нутагт бүртгэлтэй байна.
 Улсын хэмжээнд 2014 оны 11сарын байдлаар “Тээврийн хэрэгслийн
хөдөлгөөний аюулгүй байдал ашиглалтын журмын эсрэг” гэмт хэргийн
улмаас 368 хүн нас барж, 1001 хүн гэмтсэн статистик үзүүлэлт гарч байгаа
хэдий ч бодит нас баралт 498, нийслэлд 122 байна.
 Нийслэлд 105 хүн нас барж, 500 хүн гэмтсэн статистик үзүүлэлтийг урьд оны
үзүүлэлттэй харьцуулахад нас баралт 26,5 хувиар, гэмтсэн
хүн 8,0 хувиар өсчээ.
 2014 оны 9 сард Нийслэлд бүртгэгдсэн зам тээврийн ослын
улмаас 4193 хүн гэмтэл, бэртэл авч 122 хүний амь нас хохирч, иргэн аж
ахуйн нэгж байгууллагад 4 тэрбум 34,1 сая төгрөгийн хохирол учирсаны 3
тэрбум 184,1 сая төгрөгийн буюу 78,9 хувийг нөхөн төлүүлсэн байна.
2015 оны 07 сарын 08 өдөр 7 бүлэг 55 зүйл бүхий шинэчилсэн найруулга хийж
баталсан.
 Есдүгээр сараас хэрэгжиж эхлэх тус шинэ хуульд замын хөдөлгөөнд оролцож
буй дүрэм зөрчсөн явган зорчигч болон жолооч нарт хүлээлгэх торгуулийн
хэмжээг өндөрсгөж, тэдэнд ноогдуулах хариуцлагыг чангатгажээ.
 Одоо мөрдөж буй хуулиар зөрчил гаргасан иргэдэд хүлээлгэх хариуцлагыг
/санкци/ сонгон хэрэглэдэг байсан бол шинэ хуулиар 9600 төгрөгөөс нэг сая
хүртэлх мөнгөн торгууль ногдуулах юм.
 1970-аад онд японд зам тээврийн осол маш их гардаг байсан бөгөөд торгуулийн
хэмжээг өсгөн, согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол 400 ам.доллараар
торгох болсноор ослын тоо 80 хувиар буурсан туршлага бий аж. Хуулийн
төслийг боловсруулахдаа зургаан орны замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын
хуулийг Ажлын хэсгийнхэн судлан үзсэн ажээ.
Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн хууль хэрэгжээд 11 сарыг ардаа орхижээ. Хууль
хэрэгжиж, торгуулийн хэмжээ нэмэгдсэн явдлыг жолооч хэрхэн үнэлж байна, жолооч
нарын замын хөдөлгөөнд оролцох зан үйл өмнөхөөсөө өөрчлөгдсөн эсэхэд хэсэгчилсэн
дүн шинжилгээ хийх шаардлагатай байна.
Зорилго
Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрэм, жолооч нарын зан байдалд нөлөөлсөн эсэхийг
судлах
Зорилт
Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрэм, жолооч нарын зан байдалд хэрхэн нөлөөлж
байгаага үнэлэхийн тулд дараах зорилтуудыг дэвшүүлж байна. Үүнд:

3.  Экспертүүдтэй ярилцах (жолооч)
 Замын хөдөлгөний шинэчилсэн дүрмийн хууль эрх зүйн орчинг судлах
 Хэвлэл мэдээлэлд суурилсан материалуудад дүн шинжилгээ хийх
 Газар дээр хөндлөнгийн ажиглат хийх
Судалгааны аргачлал
 Баримт бичгийн судалгаа
 Суурь судалгаа
 Хууль эрх зүйн орчинг судлах
 Чөлөөт ярилцлагын арга
Таамаглал
 Шинэчилсэн дурэм хэрэгжсэнээс хойш жолооч нар өмнөхөөсөө илүү
дүрмээ биелүүлдэг болсон.
 Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд орсон нэмэлт
өөрчлөлт нь жолооч нарын зан байдалд эерэгээр нөлөөлж байна.
 Торгуулийн хэмжээ ихэссэн учраас зөрчил дагаад буурсан.
2015 он- Замын хөдөлгөөнийн шинэчилсэн дүрэм нь 7 бүлэгтэй. Замын
хөдөлгөөнийн шинэчилсэн дүрэм торгуулийн хэмжээг ихэсгэж, замын
хөдөлгөөнд оролцогч талуудын харилцан хүлээх үүрэг, явган зорчигчын эрх
үүргийг нарийвчлан зааж өгсөнөөрөө өмнөх замын хөдөлгөөний хуулиас
ялгаатай. Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрмийг авч үзье. Үүнд:
1. Хүүхдээ ганцааранг нь замын хөдөлгөөнд оролцуулбал 192 мянган
төгрөгөөр торгоно.
2. Замын орчим ойр орчим үйлчилгээ явуулахдаа орчноо цэвэрлээгүй бол
торгоно.
3. Жолооны ард утсаар яривал 9600 төгрөгөөр торгоно
4. Дугаарын хязгаарлалттай өдөр өөр дугаар ашиглавал торгоно
5. Хамгаалалтын бүс зүүгээгүй бол торгоно
6. Урсгал сөрвөл эрхээ хасуулна
7. Зам муу зассан бол 9600 мянган төгрөгөөр торгуулж, хохирлыг нөхөн
төлнө
8. Явган зорчигч гарцгүй газраар гарах зэргээр дүрэм зөрчвөл 19200
төгрөгөөр торгуулна. Хэрвээ согтуу байвал торгуулийн хэмжээ нэмэгдэж
48 мянган төгрөг болох юм байна.
9. Согтуу машин жолоодвол баривчлагдана.
2003 он- Замын хөдөлгөөний хуучин дүрэм(нийт 23 бүлэг) нь 2003 онд
нэмэлт өөрчлөлт оруулсан. Энэ хуульд замын заалт, нэр томъёоны тэмдэг
заалтыг илүүтэйтэй тусгаж өгсөн байна. Үүнд:
1. Нэр томъёоны тодорхойлолтод “Аюултай ачаа”, “Жолооч”, “Зам”, “Зам
тааврийн осол”, “Замын хөдөлгөөн”, “Тээврийн хэрэгслээр зорчигч”,

4. “Хүүхдийг зохион байгуулалттайгаар тээвэрлэх”, “Цуваа” гэсэн нийтдээ
12 нэр томъёоны тайлбар нэмж оруулж өгсөн.
2. Бусдын тээврийн хэрэгслийг өмчлөгч буюу эзэмшигч нь хамт яваа
тохиолдолд жолоодож хөдөлгөөнд оролцохдоо итгэмжлэл шаардахгүй.
3. Зам тээврийн осолд холбогдсон жолооч нар харилцан зөвшилцаж чадвал
хэргийг дуусгавар болгох.
4. Гар утсыг (чихэвчгүйгээр юмуу суурин тоноглолгүйгээр) тээврийн
хэрэгслийн хөдөлгөөний үеп хэрэглэхийг хориглоно.
5. Тээврийн хэрэгслээр явган хүний зам дээгүүр явахыг хориглосон.
6. Явган хүний гарцгүй хэсэг дээр явган зорчигч болон тэврийн хэрэгслийн
хөдөлгөөний дарааллыг тогтоож өгөв.
7. Хөдөлгөөний дараалал нь дүрмийн бусад заалтуудад тусгагдаагүй газарт
тээврийн хэрэгслүүдийн хөдөлгөөн огтлолцвол хэрхэн нэвтрэх талаар
тусгав.
8. Чиглэлийн тээврийн хэрэгслийн буудал орчимд (20 метр) саад болохгүй
байх.
9. Эсрэг хөдөлгөөнтэй хоёр эгнээгээр зорчдог замд хэрхэн байрлаж явах
талаар тусгав.
10.Суурийн газарт жолооч нь аль тохиромжтой эгнээг сонгон явах эрх зүйн
орчин бүрдүүлж өгсөн.
11.Трактор, өөрөө явдаг машин механизм, унадаг дугуй, мопед, ердийн
хөсөг болон цагт 40-с бага хурдтай явдаг тээврийн хэрэгслийн жолооч
нар зөвхөн баруун гар талын эгнээнд байрлаж явах.
12.Зарим тээврийн хэрэгслийн хурдны хязгааралтанд өөрчлөлт оруулсан.
13.Харанхуй үед гэрэлтүүлэггүй замаар зөвхөн жижиг гэрлийг асааж явж
болох тухай хуулийг хасав.
14.Тусгай дуут гэрлэн дохио ажиллуулсан тээврийн хэрэгслээр хамгаалуулж
яваа тээврийн хэрэгсэл ойрын гэрлээ асааж явах заалт.
15.Унадаг дугуй, мопед, ердийн хөсгийг хөдөлгөөний журамд хамаарах
заалт оруулсан.
16.Хажуугийн салхитай, хонгил, уртын хязгаарлалт, хоорондын зай
хязгаарлалт, явган хүний гарц, чиглэлийн дугаар зэрэг шинээр 9 тэмдэг,
төрөл хэлбэрийг олшруулсан 20 тэмдэг, шинээр 5 тэмдэглэийг нэмж
тусгасан байна.
2003 он, 2015 онд Замын хөдөлгөөний дүрэмд шинэчилсэн найруулгыг тус
тус хийсэн. 2003 оны найруулга нь замын хөдөлгөөний тэмдэг, тэмдэглэгээ,
шинэ нэр томъёог илүүтэй тусгаж өгсөн. Харин 2015 оны шинэчилсэн
хуулийн заалтад замын хөдөлгөөнд оролцогч талуудын харилцан хүлээх
эрх, үүргийг илүүтэй тусгаж, торгуулийн хэмжээ ихэсгэсэн.
2015 онд батлагдсан Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн хуулийн дүрэмд
мониторинг хийх нь:

5. 1. Таамаглал P1-д торгуулийн хэмжээ ихэсгэсэн нь зөрчил дагаад буурсан.
P1 таамаглалыг дор дурьдсан статистик мэдээллэр батлагдсан.
Дээрх хүснэгтийг харахад зам тээврийн ослын дуудлага, хүн гэмтсэн осол,
эд материалын хохирол, хүүхэд өртсөн осол, согтуу жолооч илрүүлэлт,
журамлагдсан автомашин зэрэг замын хөдөлгөөний шалгуур үзүүлэлт 2014
оны 09.01-12.31-ны өдрийг 2015.09.01-12.31-ны өдөртэй харьцуулахад
дунджаар 21.5 хувиар буурсан байна.
2. P2 таамаглал ёсоор Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд
орсон нэмэлт өөрчлөлт нь жолооч нарын зан байдалд эерэгээр нөлөөлж
байна. Жишээ нь ЗХАБ-н тухай шинэчилсэн хууль батлагдсанаас хойш
жолоочдын хувьд суудлын бүсээ байнга зүүдэг болсон, тогтмол
даатгуулдаг болсон, бичиг баримтаа байнга авч явдаг болсон.
Тийм Үгүй
Би байнга суудлын бүсээ зүүдэг болсон 130 65% 70 35%
Би нэгдүгээр эгнээгээр зорчихоо больсон 108 54% 92 46%
Би машин барих үедээ гар утас хэрэглэдэггүй болсон 99 49,5% 101 50,5%
Би согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ замын
хөдөлгөөнд оролцохоо больсон
105 52,5% 95 47,5%
Би бичиг баримтаа байнга авч явдаг болсон 117 58,5% 83 41,5%

6. 1. Таамаглал P3-д Шинэчилсэн дүрэм хэрэгжсэнээс хойш жолооч нар
өмнөхөөсөө илүү дүрмээ биелүүлдэг болсон.
ЗХАБ-ын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын хэрэгжилтийн талаар ЗЦГ-аас
тодруулахад:
 Шинэ хууль хэрэгжиж эхэлхээс өмнө цагдаа нар өдөрт 4000-5000 зөрчил
илрүүлдэг байсан бол шинэ хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш энэ тоо 50%-
иар буурч 2000 гаруй болсон.
 Замын хөдөлгөөнд оролцож буй 10 жолоочийн 9 нь хамгаалалтын бүсээ
зүүдэг болсон.
 Улаанбаатар хотын гудамж талбайд хийсэн хяналт шалгалтаар хамгийн
багадаа 80-90, хамгийн ихдээ 100-120 согтуугаар тээврийн хэрэгсэл
жолоодож буй зөрчил илрүүлдэг байсан аж.
 Харин шинэчилсэн журам хэрэгжиж эхэлсэн эхний өдөр 49 согтуу жолооч
журамдлагдсан ба сүүлийн 4 сарын байдлаар согтуугаар тээврийн
хэрэгсэл жолоодсон зөрчлийн тоо өдөрт дунджаар 28 хүртлээ буурчээ.
Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрмийг мониторингийн 4 шалгуураар авч
үзье. Үүнд: нөлөөлөл, нийгэмд үзүүлэх үр ашиг, гүйцэтгэл, процесын үнэлгээ
орно. Үнэлгээний шалгуур тус бүрээр үнэлэх нь:
1. Нөлөөлөл: тухайн хөтөлбөрийн нийгэмд үзүүлэх нөлөөг хэмжих
зорилготой.
Би замын хөдөлгөөнд оролцохдоо урсгал сөрөхөө
больсон
98 49% 102 51%
Би тогтмол даатгуулдаг болсон 130 65% 70 35%
Өөрчлөлт ороогүй 38 30,6% 86 69,4
Тийм Үгүй
Би байнга суудлын бүсээ зүүдэг
болсон
130
65%
70
35%
Би нэгдүгээр эгнээгээр зорчихоо
больсон
108
54%
92
46%
Би машин барих үедээ гар утас
хэрэглэдэггүй болсон
99
49,5%
101
50,5%
Би согтууруулах ундаа хэрэглэсэн 105 95

7. Дээрх хүснэгтээс харахад 2015.09.01-ий өдрөөс хэрэгжиж эхэлсэн замын
хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрэм нийгэмд хурдацтхй, сайнаар нөлөөлж
байгааг харж болно. Торгуулийн хэмжээ өндөр, цагдаагийн хяналт хатуу
болохоор жолоочийн хувийн хариуцлага, зан байдал өөрчлөгдөж байна.
Шинэ дүрэм хэрэгжсэнээс хойш 69,4 хувь өөрчлөлт орсон гэж хариулсан
байна.
ЗХАБ-ын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын хэрэгжилтийн талаар ЗЦГ-аас
тодруулахад:
 Улаанбаатар хотын гудамж талбайд хийсэн хяналт шалгалтаар хамгийн
багадаа 80-90, хамгийн ихдээ 100-120 согтуугаар тээврийн хэрэгсэл
жолоодож буй зөрчил илрүүлдэг байсан аж.
 Харин шинэчилсэн журам хэрэгжиж эхэлсэн эхний өдөр 49 согтуу жолооч
журамдлагдсан ба сүүлийн 4 сарын байдлаар согтуугаар тээврийн
хэрэгсэл жолоодсон зөрчлийн тоо өдөрт дунджаар 28 хүртлээ буурчээ.
Энэ утгаараа замын хөдөлгөөнд жолоочоос гарч болох осол, аваарын
тоо мөн адил буурсан үзүүлэлттэй байгааг харж болно.
2. Гүйцэтгэл: тухайн хуулийн төсөл хэрэгжихэд сонирхогч талууд хэр их
сэтгэл ханамжтай байна.
Шинэчилсэн дүрэм хэрэгжиж эхэлснээс хойш замын хөдөлгөөнй осол,
аваар, гэмтэл, хохирол 21,5 хувиар буурсан үзүүлэлттэй байгаа нь
сонирхогч талууд болох замын цагдаагийн газар, жолооч нарт эерэг үр
дүнтэй байна. (Нандин-Эрдэнэ, 2016 он)
үедээ замын хөдөлгөөнд оролцохоо
больсон
52,5% 47,5%
Би бичиг баримтаа байнга авч явдаг
болсон
117
58,5%
83
41,5%
Би замын хөдөлгөөнд оролцохдоо
урсгал сөрөхөө больсон
98
49%
102
51%
Би тогтмол даатгуулдаг болсон 130
65%
70
35%
Өөрчлөлт ороогүй 38
30,6%
86
69,4

8. Нийт судалгаанд оролцогчдийн 49 хувь мөнгөн торгуулийн хэмжээ өндөр,
42,5 хувь торгуулийн хэмжээ тохирсон гэж хариулсан байна. (Нандин-
Эрдэнэ, 2016 он)
Харин хүйсээр нь авч үзвэл: Замынх хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрмийн
санал асуулгаар жолооч нарын эрэгтэй жолооч нарын 31% буюу дийлэнх
нь эмэгтэйчүүдтэй харьцуулахад торгуулийн хэмжээ өндөр гэж хариулсан
бол, эмэгтэйчүүдийн хувьд торгуулийн хэмжээ их болон тохирсон гэсэн
хариулт ойролцоо байна. (Нандин-Эрдэнэ, 2016 он)
Дээрх дүгнэлтээс харахад хэрэгжүүлэгч байгууллагийн дүрэм журмыг
оролцогч талууд эсэргүүцсэн байгааг харж болно.
3. Нийгэмд үзүүлэх үр ашиг: Сүүлийн жилүүдэд Улаанбаатар хотын хүн
амын механик өсөлт, төвлөрөл ихэсч, автомашинэы тоо, гэр хорооллын
эзлэх талбай ихэссэний улмаас хүрээлэн буй орчинд хүн амын эрүүл
мэнд, тав тохитой ажиллах амьдрах орчин алдагдахад хүрсэн. Ялангуяа
замын хөдөлгөөнд оролцох, тээврийн хэрэгслийн тоо, гудамж талбайн
хөдөлгөөийн ачаалал болон эрчим нэмэгдэж зам тээврийн осол, хэргийн
тоо өссөөр байна.
 Монгол улсын сүүлийн гурван жилийн дундаж дэлхийн дундаж
үзүүлэлтээс 2,6 дахин өндөр, Польш, Франц зэрэг орнуудаас 1,2
дахин өндөр байна. (Т.Оюунцэццг, 2014 он)
Харин замын хөдөлгөөний шинэ дүрэм хэрэгжиж эхэлснээс хойш замын
хөдөлгөөний осол, гэмтлийн тоо 2014 онтой харьцуулахад 21,5 хувиар
буурсан үзүүлэлттэй байна. (Монгол, 2016 он)
 Зам тээврийн гэмт явдлын шалтгаан, нөхцөлд хүн, тээврийн
хэрэгсэл, зам-орчны олон хүчинзүйл хамаардаг гэж шинжлэх
ухааны түвшинд томьёолон авч үздэг ба Монгол Улсад гарч буй
зам тээврийн осол, хэргийн 99.9% нь хүний буруутай үйл
ажиллагаанаас болсон гэсэн 2014 оны тоон мэдээлэл байдаг.
Үүний 95.3% нь жолоочийн, 4.6% нь явган зорчигчийн буруугаас
гэжээ. Автозам, замын байгууламж, хөдөлгөөн зохицуулах техник
хэрэгслээс шалтгаалж гарсан зам тээврийн ослын 33 тохиолдол
бүртгэгдсэн нь нийт бүртгэлтэй ослын 0.1 хувьтай тэнцүү байна.
Техникийн шалтгаанаар гарсан зам тээврийн осол бүртгэгдээгүй
байна. (24 tsag, 2016 он)

9. Иймээс замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрэм нь замын хөдөлгөөнд
оролцогч талууд болох жолооч, явган зорчигчийн эрх үүргийг нарийн
тусгаж, жолоочийн хариуцлагыг нарийн зааж өгсөн нь зам тээврийн
осол, гэмтлийн тоо буурах шалтгаан болж байна.
ЗХАБ-ын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын хэрэгжилтийн талаар ЗЦГ-аас
тодруулахад:
 Шинэ хууль хэрэгжиж эхэлхээс өмнө цагдаа нар өдөрт 4000-5000 зөрчил
илрүүлдэг байсан бол шинэ хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш энэ тоо 50%-
иар буурч 2000 гаруй болсон.
 Улаанбаатар хотын гудамж талбайд хийсэн хяналт шалгалтаар хамгийн
багадаа 80-90, хамгийн ихдээ 100-120 согтуугаар тээврийн хэрэгсэл
жолоодож буй зөрчил илрүүлдэг байсан аж.
 Харин шинэчилсэн журам хэрэгжиж эхэлсэн эхний өдөр 49 согтуу жолооч
журамдлагдсан ба сүүлийн 4 сарын байдлаар согтуугаар тээврийн
хэрэгсэл жолоодсон зөрчлийн тоо өдөрт дунджаар 28 хүртлээ буурсан үр
дүнтэй байна.
2014 оны зам тээврийн ослыг 2015 онтой харьцуулан үзэхэд 21,8 хувиар
буурсан үзүүлэлттэй байгаа нь замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрмийн
хэрэгжилт үр дүнтэй байгааг харуулж байна.
4. Процессын үнэлгээ: хэрэгжүүлж буй шинэ дүрэм нь өөрөө хуулийн дагуу
хэрэгжиж байгаа эсэх?
 Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн хууль 2015.09.01-ий өдрөөс хүчин
төгөлдөр хэрэгжиж эхэлсэн. Гэвч хуульд тусгагдаагүй заалтаар
жолооч нарыг торгож байгаа талаар жолооч нар бухимдалтай
байна. Жишээ нь: автомашин, жолоочийн хариуцлагын даатгалыг
жолооч сайн дураараа даатгуулах эрхтэй байдаг ч, даатгалгүй
байвал цагдаа нар торгож байгаа нь хууль бус, жолоочийн эрхийг
ноцтойгоор зөрчиж байна.
 Жолооч нарыг иргэний үнэмлэх, жолооны үнэмлэхгүй жолоо барьж
болно гэсэн заалт оруулсан. Энэ заалтын хүрээнд хурууны хээ
уншдаг машиныг замын цагдаа нар хэрэглэж байсан. Гэтэл
2015.09.01-ий өдрөөс шинэ дүрмийн дагуу заавал биедээ жолооны
үнэмлэхээ авч явах шаардлагатай гэж өөрчилсөн нь үр ашиггүй
зардал бий болгосон.
 Жолоочид жилд нэг удаа 10 оноо өгнө. Зөрчил гаргавал энэ
оноогоос хасуулаад явна. Харин оноогоо нэмэхийн тулд шалгалт
өгөөд тэнцэж чадвал, оноогоо нэмэх боломжтой. Иймээс жолооч
нарын замын хөдөлгөөний талаарх мэдлэг өсөх хандлагатай.

10. Дүгнэлт
1. Замын хөдөлгөөний шинэчилсэн дүрэм батлагдсанаар жолооч нарын
жолоо барих үеийн зан байдалд өөрчлөлт орсон гэж 69,4 хувь үзсэн.
2. Торгуулийн хэмжээг өндөр тогтоож өгсөнөөр зам тээврийн осол, гэмтэл,
зөрчил 2014.09.01-12.31-ий өдрөөс 2015.09.01-2015.12.31-ий өдөртэй
харьцуулахад 21,5 хувиар буурсан байгаа нь хуулийн хэрэгжилтийн үр
дүн сайн байгааг харуулж байна.
3. Шинэчилсэн дүрэм хэрэгжсэнээс хойш жолооч нар өмнөхөөсөө илүү
дүрмээ биелүүлдэг болсон нь суудлын бүсээ байнга зүүдэг, жолооны
үнэмлэхээ биедээ авч явах, зогсоолгүй газар машинаа тавихгүй, согтуу
үедээ жолоо барихгүй, нэгдүгээр эгнээгээр зорчихгүй, машин барих үедээ
гар утас хэрэглэхээ больсон зэрэг шалгуур үзүүлэлтээр харагдаж байна.
4. Хуулийн хэрэгжилт маш үр дүнтэй байна. Өмнө нь цагдаа нар хүссэн
торгуулиа тавьж, бэлэн мөнгө хураадаг байсан бол одоо зөвхөн цаасаар
хэвлэж, банкинд очиж тушаадаг болсоноор мөн жолооч нарын торгуулдаг
байдал 2014 онтой харьцуулахад 50 хувиар буурсан байна.
5. 10 оноогоо нэмэхийн тулд шалгалт өгөөд тэнцэж чадвал, оноогоо нэмэх
боломжтой. Иймээс жолооч нарын замын хөдөлгөөний талаарх мэдлэг
өсөх хандлагатай.
Санал зөвлөмж
1. Жолоочийн даатгалын хуулийн эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх
2. Осол гаргасан хоёр машины жолоочид хариуцдага тооцох хуульд нэмэлт
өөрчлөлт оруулах
3. Торгуулийн хэмжээг нэмбэл, зөрчил дагаад буурна.