Báo Cáo Thực Tập Tìm Hiểu Thừa Kế Theo Di Chúc Của Bộ Luật Dân Sự Dân Sự Việt Nam.

Nhận Làm Báo Cáo Thực Tập Thuê Trọn Gói – Điểm Cao
Zalo/Tele Nhắn Tin Báo Giá : 0909.232.620
KHOA LUẬT
BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
TÌM HIỂU THỪA KẾ THEO DI CHÚC CỦA BỘ LUẬT DÂN
SỰ DÂN SỰ VIỆT NAM
NGÀNH ĐÀO TẠO :
Giảng viên hướng dẫn: Vũ Anh Sao
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Trần Trung
Mã sinh viên: 1511270604 Lớp: 15DLK06

TP. Hồ Chí Minh, 2023

KHOA LUẬT
BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
TÌM HIỂU THỪA KẾ THEO DI CHÚC CỦA BỘ LUẬT DÂN
SỰ DÂN SỰ VIỆT NAM
NGÀNH ĐÀO TẠO :
Giảng viên hướng dẫn: Vũ Anh Sao
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Trần Trung
Mã sinh viên: 1511270604 Lớp: 15DLK06
TP. Hồ Chí Minh, 2023

PHẦN I: NHẬT KÝ THỰC TẬP VÀ TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ THỰC
TẬP
1. Nhật ký thực tập
1.1. Lời cảm ơn
Để hoàn thành chuyên đề báo cáo thực tập này trước hết em xin gửi đến
quý thầy,cô giáo trong khoa Luật, trường Đại học Công nghệ Hutech lời cảm
ơn chân thành.
Đặc biệt, em xin gởi đến thầy Vũ Anh Sao, người đã tận tình hướng
dẫn, giúp đỡ em hoàn thành chuyên đề báo cáo thực tập này lời cảm ơn sâu
sắc nhất.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh Đạo, các phòng ban của công ty
TNHH Luật AD, đã tạo điều kiện thuận lợi cho em được tìm hiểu thực tiễn
trong suốt quá trình thực tập tại công ty.
Cuối cùng em xin cảm ơn các anh chị trong công ty đã giúp đỡ, cung
cấp những thông tin thực tế để em hoàn thành tốt chuyên đề thực tập tốt
nghiệp này.
Đồng thời nhà trường đã tạo cho em có cơ hội được thưc tập nơi mà em
yêu thích, cho em bước ra đời sống thực tế để áp dụng những kiến thức mà
các thầy cô giáo đã giảng dạy. Qua công việc thực tập này em nhận ra nhiều
điều mới mẻ và bổ ích trong việc kinh doanh để giúp ích cho công việc sau
này của bản thân.
Vì kiến thức bản thân còn hạn chế, trong quá trình thực tập, hoàn thiện
chuyên đề này em không tránh khỏi những sai sót, kính mong nhận được
những ý kiến đóng góp từ cô cũng như quý công ty.
Sinh viên
(ký tên, ghi đầy đủ họ tên)
Nguyễn Trần Trung

1.2. Lời cam đoan
Tôi tên: Nguyễn Trần Trung, MSSV: 1511270604
Tôi xin cam đoan các số liệu, thông tin sử dụng trong bài Báo cáo thực
tập tốt nghiệp này được thu thập từ nguồn thực tế tại Đơn vị thực tập, trên các
sách báo khoa học chuyên ngành (có trích dẫn đầy đủ và theo đúng qui định) ;
Nội dung trong báo cáo này do kinh nghiệm của bản thân được rút ra
từ quá trình nghiên cứu và thực tế tại công ty TNHH Luật AD KHÔNG SAO
CHÉP từ các nguồn tài liệu, báo cáo khác.
Nếu sai sót Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm theo qui định của Nhà
Trường và Pháp luật.
Sinh viên
(ký tên, ghi đầy đủ họ tên)

1.3. Nhật ký thực tập tốt nghiệp
KHOA LUẬT
1. Tên đề tài: Thừa kế tài sản theo di chúc
2. Giảng viên hướng dẫn: Vũ Anh Sao
3. Sinh viên thực hiện: Nguyễn Trần Trung
MSSV:1511270604 Lớp:15DLK06
Tuần
lễ
Từ ngày
đến ngày
Nội dung Ghi chú
1
18/02-
24/02
Làm quen với các anh chị trong công ty, đặc
biệt là gặp người hướng dẫn trực tiếp tại cơ sở
thực tập và trao đổi về các nội dung thực tập
và các hoạt động của công ty để sắp xếp lịch
thực tập cụ thể.
2
25/02-
03/03
Gặp gỡ, giao lưu với nhân viên của công ty.
Nghe anh chị trong phòng ban hướng dẫn , chỉ
bảo công việc. Được học nội quy dành cho
nhân viên.
3
04/03-
10/03
Tham gia hoạt động trong công ty như in hồ
sơ, photo giấy tờ nhằm làm quen với việc sử
dung một số máy móc văn phòng tại công ty.
4
11/03-
17/03
Được hướng dẫn và giao nhiệm vụ làm một số
đơn từ , hợp đồng theo mẫu liên quan đến đề
tài thực tập.
5
18/03-
24/03
Nghe điện thoại, check mail hằng ngày để
thông tin kịp thời cho khách hàng cũng như
công ty.

6
25/03-
31/03
Trực tiếp đi đến các sở như sở Lao động để
làm thủ tục giấy tờ cho công ty hoặc khách
hàng khi nhờ sự trợ giúp của công ty.
7
01/04-
07/04
Được dự các buổi gặp gỡ khách hàng ở công
ty để tìm hiểu một số thông tin cũng như cách
thức làm việc với khách hàng.
8
08/04-
14/04
Xem qua một số hợp đồng , tài liệu về lĩnh vực
thừa kế tài sản. Xin sao chép hoặc mượn một
số tài liệu cần thiết nếu muốn tham khảo thêm.
Kết thúc quá trình thực tập tại công ty.
Cán bộ hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên)
TP. HCM, ngày 14tháng 04năm 2023
Sinh viên
Xác nhận của đơn vị thực tập

1.4. Nhận xét của đơn vị thực tập
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Trần Trung Năm sinh: 30/05/ 1997
Thời gian thực tập : 02 tháng Từ 18/02/2023 đến 14/04/2023
1. Đơn vị thực tập - Bộ phận thực tập
Công ty TNHH Luật AD - Nhân viên tập sự phòng hành chính
2.Ý thức chấp hành nội quy, quy chế
Tốt  khá  bình thường  chưa tốt 
3.Tinh thần trách nhiệm với công việc và hiệu quả công việc được giao
Tốt  khá  bình thường  chưa tốt 
4. Kết quả thực tập :
......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
5. Nhận xét chung :
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Cán bộ hướng dẫn của cơ quan đến thực tập
Ngày ....... tháng ........ năm .........
Thủ trưởng cơ quan
(Ký tên và đóng dấu)

1.5. Nhận xét giảng viên hướng dẫn
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
---------
NHẬN XÉT GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên sinh viên : Nguyễn Trần Trung
MSSV : 1511270604
Khoá : 2015-2023
1. Thời gian thực tập
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
2. Bộ phận thực tập
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
3. Nhận xét chung
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
Giảng viên hướng dẫn

2. Tổng quan về đơn vị thực tập
2.1. Giới thiệu chung về đơn vị thực tập
CÔNG TY LUẬT TNHH AD
Mã số thuế: 0313377685
Địa chỉ: Phòng 502, Lầu 5, 101 Nguyễn Văn Thủ, Phường Đa Kao, Quận 1,
TP Hồ Chí Minh
Giấy phép kinh doanh: 41.07.2309 - ngày cấp: 31/07/2015
Ngày hoạt động: 01/08/2015
Giám đốc: CHU ĐỨC NAM ANH / CHU ĐỨC NAM ANH
Điện thoại: 0936096179
Công ty Luật AD cung cấp dịch vụ pháp lý trong các lĩnh vực như: Hình sự,
Dân sự, Kinh tế, Hành chính, Lao động, Đất đai, Hôn nhân và gia đình ... ngoài ra
chúng tôi tư vấn cho các cá nhân, doanh nghiệp các quy định pháp luật liên quan
đến Thuế, Đầu tư nước ngoài, Thương mại, Tài chính, Ngân hàng…, cụ thể:
+ Tư vấn hợp đồng Dân sự, kinh doanh – thương mại;
+ Tư vấn Doanh nghiệp: Tư vấn thành lập, tổ chức lại, quản lý nội bộ,
mua bán, sáp nhập, chia tách, giải thể, phá sản... doanh nghiệp có vốn đầu tư trong
nước và nước ngoài;
+ Tư vấn sở hữu trí tuệ: Tư vấn, đại diện cho khách hàng đăng ký bản
quyền tác giả, nhãn hiệu hàng hóa, kiểu dáng công nghiệp... và các vấn đề khác
trong sở hữu trí tuệ;
+ Tư vấn pháp luật về tài chính, ngân hàng, thuế, xuất nhập khẩu, đất đai,
nhà ở, thừa kế, hôn nhân gia đình, lao động, hành chính...
2.2. Vị trí công việc thực tập
Công việc thực tập : được giao nhiệm vụ hỗ trợ bên mảng pháp luật trong
phòng kinh doanh
 Đánh máy, soạn thảo văn bản Hợp đồng
 Học hỏi và thực hành các công việc thuộc bộ phận pháp lý;
 Nghiên cứu hồ sơ, hỗ trợ bộ phận pháp lý;
 Nghiên cứu quy định về những vấn đề pháp lý mà Công ty gặp phải,
soạn thảo giấy tờ, làm hồ sơ cho Khách hàng;
 Cập nhật các tin tức pháp lý; viết báo cáo cho các vấn đề pháp lý;
 Hỗ trợ tối ưu hóa tiến trình công việc nội bộ

 Các công việc khác theo hướng dẫn, phân công của cấp trên quản lý trực tiếp

PHẦN II: ĐỀ TÀI THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................Error! Bookmark not defined.
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài .........Error! Bookmark not defined.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ..............................Error! Bookmark not defined.
3. Phạm vi nghiên cứu đề tài.................................Error! Bookmark not defined.
4. Phương pháp nghiên cứu ..................................Error! Bookmark not defined.
5. Kết cấu của đề tài..............................................Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ DI CHÚC VÀ HÌNH THỨC CỦA DI
CHÚC........................................................................Error! Bookmark not defined.
1.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại di chúc.........Error! Bookmark not defined.
1.2. Hình thức của di chúc theo pháp luật Việt nam qua các thời kỳ........... Error!
Bookmark not defined.
1.2.1. Hình thức của di chúc trong luật Hồng ĐứcError! Bookmark not
defined.
1.2.2. Hình thức của di chúc trong luật Gia LongError! Bookmark not
defined.
1.2.3. Hình thức của di chúc dưới thời Pháp thuộcError! Bookmark not
defined.
1.3. Hình thức di chúc theo quy định của BLDS 2015Error! Bookmark not
defined.
1.3.1. Di chúc bằng văn bản (điều 628 BLDS năm 2015)Error! Bookmark
not defined.
1.3.2. Di chúc miệng (Điều 629) ......................Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG LUẬT PHÂN CHIA DI SẢN THEO DI
CHÚC VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HÌNH THỨC
CỦA DI CHÚC.........................................................................................................12
2.1. Các vấn đề tranh chấp về di chúc ..................................................................12
2.1.1. Tranh chấp về việc hiểu nội dung của di chúc: Cho hay cho sử dụng tài
sản.....................................................................................................................12
2.1.2. Tranh chấp khi một người để lại nhiều di chúc khác nhau ....................15
2.1.3. Di chúc của người không biết chữ..........................................................18

2.1.4. Người làm chứng cho di chúc ................................................................20
2.1.5. Di chúc giả..............................................................................................22
2.1.6. Hiệu lực của di chúc...............................................................................23
2.2. Nguyên nhân xảy ra tranh chấp khi phân chia di sản theo di chúc................25
2.3. Phương hướng hoàn thiện quy định pháp luật về hình thức di chúc .............26
KẾT LUẬN...............................................................................................................28
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................29

12
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG LUẬT PHÂN CHIA
DI SẢN THEO DI CHÚC VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN
THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HÌNH THỨC CỦA DI CHÚC
2.1. Các vấn đề tranh chấp về di chúc
2.1.1. Tranh chấp về việc hiểu nội dung của di chúc: Cho hay cho sử dụng
tài sản
Giải quyết tranh chấp về thừa kế theo di chúc thì việc hiểu đúng nội dung
di chúc có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Chỉ khi hiểu đúng nội dung di chúc, các
cấp Tòa án mới có thể giải quyết vụ án theo đúng quy định của pháp luật.
Trong việc giải quyết tranh chấp về thừa kế theo di chúc, có quan điểm cho
rằng di chúc phải định đoạt cho ai, cho ai bao nhiêu tài sản… thì di chúc đó mới có
hiệu lực. Nhưng cũng có quan điểm khác cho rằng, định đoạt được hiểu theo nhiều
khía cạnh khác nhau: Có thể là cho, nhưng cũng có thể chỉ cho sử dụng, cho hưởng
lợi đến một giai đoạn nào đó...
Ví dụ:
Cụ Phan văn Đờn và cụ Nguyễn Thị Kẻo có một con chung là ông Phan
Văn Cư. Năm 1975, ông Cư rời Việt Nam, sang sinh sống tại Mỹ. Cụ Đờn và cụ Kẻo ở
Việt Nam, được các cháu trông nom, chủ yếu là ông Phan Văn Đấu. Cụ Đờn và cụ
Kẻo tạo lập được căn nhà trên thửa đất có diện tích 1.442,6 m2
tại số nhà 23/5 Lê
Hồng Phong, phường Phú Hòa, thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ngày 25-12-
1993, ủy ban nhân dân thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương đã cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng 300 m2
đất thổ cư, 583,2 m2
đất nông nghiệp cho cụ Phan Văn Đờn.
Ngày 14-3-1996, cụ Đờn lập di chúc có nội dung: Để lại ngôi nhà trên đất thổ cư và đất
nông nghiệp có diện tích 883,2 m2
cho ông Phan Văn Đấu được toàn quyền sử dụng,
bảo quản ngôi nhà và diện tích đất để ở, không được bán, chuyển nhượng, trao đổi
với người khác. Di chúc có chữ ký, điểm chỉ của cụ Đờn, có xác nhận của chính quyền
địa phương.

13
Tháng 2-1997, cụ Kẻo chết. Tháng 10-1997, cụ Đờn chết. Ngày 19-7-2000
ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và
quyền sử dụng đất ở 300 m2
cho ông Phan Văn Đấu và vợ là bà Võ Thị Quế.
Ông Cư cho rằng di chúc của cụ Đờn chỉ giao cho ông Đấu giữ hộ nhà đất.
Ông Cư yêu cầu hưởng toàn bộ di sản của cụ Đờn và cụ Kẻo vì ông Cư là người
thừa kế duy nhất. Ông Cư đồng ý trả công chăm sóc, nuôi dưỡng… hai cụ cho ông
Đấu từ 40 triệu đồng đến 70 triệu đồng và đồng ý thanh toán giá trị các công trình
mà ông Đấu đã xây dựng trên đất của cụ Đờn và cụ Kẻo.
Ông Đấu không đồng ý trả nhà đất cho ông Cư vì cho rằng cụ Đờn đã viết
di chúc cho ông Đấu nhà đất và ông Đấu đã được ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương
cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà năm 2000.
Tại bản án sơ thẩm số 07/DSST ngày 12-6-2003 Tòa án nhân dân tỉnh B đã
hủy một phần nội dung di chúc do cụ Phan Văn Đờn lập ngày 14-3-1996. Công
nhận di sản thừa kế của cụ Kẻo để lại được xác định trong khối tài sản chung của cụ
Đờn, cụ Kẻo trị giá 819.987.400đ.
Ông Phan Văn Cư được sở hữu 1/2 di sản thừa kế của cụ Kẻo là
409.993.700đ do ông Đấu giao lại bằng giá trị.
Ông Phan Văn Đấu được thừa hưởng di sản thừa kế của cụ Đờn theo ý chí
di chúc lập ngày 14-3-1996. Ông Phan Văn Đấu được sở hữu, quản lý, sử dụng toàn
bộ di sản bao gồm nhà, đất, cây trồng tọa lạc tại ấp Phú Thuận, Phú Hòa, thị xã Thủ
Dầu Một, tỉnh Bình Dương, nhưng ông Đấu phải thanh toán cho ông Cư
409.993.700đ.
Bản án còn tuyên án phí và quyền kháng cáo.
Ngày 15-6-2001 ông Cư kháng cáo: Ông mang quốc tịch Mỹ nhưng là
người Việt Nam định cư tại nước ngoài có đầu tư về Việt Nam làm ăn, nên ông xin
hưởng toàn bộ hiện vật vì ông không công nhận di chúc.
Ngày 21-6-2003 ông Đấu kháng cáo yêu cầu hưởng toàn bộ nhà đất, không
đồng ý thanh toán cho ông Cư.
Tại bản án phúc thẩm số 281/ DSPT ngày 25-8-2003, Tòa phúc thẩm M đã
xác định di chúc không có hiệu lực, sửa bản án sơ thẩm:

14
- Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Phan Văn Cư. Ông Phan Văn Cư được
hưởng toàn bộ khối di sản của cụ Phan Văn Đờn và cụ Nguyễn Thị Kẻo để lại gồm:
Căn nhà số 23/5 Lê Hồng Phong, phường Phú Hòa, thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình
Dương trên diện tích đất 1.442,6 m2
gồm 300m2
đất thổ cư và 1.142,6 m2
đất nông
nghiệp, tổng trị giá 1.639.974.800đ.
Ông Phan Văn Cư có quyền lập ủy quyền cho người đại diện nhận toàn bộ
khối di sản trên do ông Phan Văn Đấu giao lại. Ông Phan Văn Cư được quyền liên
hệ với chính quyền địa phương và cơ quan thi hành án để thực hiện việc nhận thừa
kế khối di sản trên theo quy định tại Nghị định số 81/2001/NĐ-CP ngày 5-11-2001
của Chính phủ.
Buộc ông Phan Văn Đấu phải giao lại toàn bộ khối di sản do cụ Phan Văn
Đờn và cụ Nguyễn Thị Kẻo để lại cho đại diện của ông Phan Văn Cư nhận cả phần
diện tích nhà, vật kiến trúc khác mà ông Đấu đã xây dựng nguyện trạng theo biên
bản định giá ngày 23-10-2002.
Buộc ông Phan Văn Cư phải hoàn lại cho ông Phan Văn Đấu giá trị nhà, vật
kiến trúc khác trên đất với số tiền 131.664.000đ.
Hủy giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở số
295/GCN/2000 ngày 19-7-2000 do ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã cấp cho
ông Phan Văn Đấu và bà Võ Thị Quế về sở hữu nhà số 23/5 Lê Hồng Phong,
phường Phú Hòa, thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương và 300m2
đất ở và các loại
giấy tờ khác đã cấp cho ông Phan Văn Đấu có nguồn gốc từ di sản của cụ Phan Văn
Đờn và cụ Nguyễn Thị Kẻo để lại.
Bản án còn tuyên án phí.
Sau khi xét xử phúc thẩm, ông Phan Văn Đấu có nhiều đơn khiếu nại yêu
cầu được xem xét theo trình tự giám đốc thẩm.
Qua vụ án trên, thấy rằng: Việc hiểu nội dung di chúc, đánh giá hiệu lực
pháp luật di chúc của Tòa án hai cấp có sự khác nhau. Tòa án cấp sơ thẩm cho rằng
di chúc của cụ Đờn đã định đoạt cho ông Đấu toàn bộ di sản là tài sản chung của cụ
Đờn và cụ Kẻo là không đúng, nhưng cũng có hiệu lực đối với phần di sản của cụ
Đờn. Vì vậy, 1/2 nhà đất tại 23/5 Lê Hồng Phong, phường Phú Hòa, thị xã Thủ Dầu

15
Một, tỉnh Bình Dương thuộc sở hữu của ông Đấu theo di chúc của cụ Đờn, còn 1/2
thuộc sở hữu của ông Cư (hưởng phần di sản của cụ Kẻo).
Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng, di chúc của cụ Đờn không phát sinh hiệu
lực vì cụ Đờn chỉ cho ông Đấu sử dụng nên thực chất là ông Đấu chỉ có quyền quản
lý di sản. Vì vậy, khi ông Cư (người thừa kế theo pháp luật duy nhất của cụ Đờn)
yêu cầu thì ông Đấu phải trả lại di sản.
Qua nghiên cứu vụ án trên, tác giả thấy rằng: Di chúc đề ngày 14-3-1996
của cụ Đờn có nội dung để lại ngôi nhà 23/5 Lê Hồng Phong, phường Phú Hòa, thị
xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương cho ông Đấu được toàn quyền sử dụng, bảo quản
ngôi nhà và diện tích đất để ở, không được bán, chuyển nhượng cho người khác.
Với nội dung di chúc trên, cụ Đờn đã tự nguyện chuyển một số quyền tài sản của
mình cho ông Đấu sau khi cụ Đờn chết. Cụ Đờn vừa ký, vừa điểm chỉ vào di chúc,
có xác nhận của chính quyền địa phương, do vậy, di chúc của cụ Đờn đủ điều kiện
là di chúc hợp pháp. Mặc dù di chúc của cụ Đờn không trao quyền định đoạt cho
ông Đấu, nhưng sự hạn chế này không trái pháp luật. Theo di chúc thì ông Đấu chỉ
được chiếm hữu, sử dụng phần tài sản thuộc quyền sở hữu của cụ Đờn cho đến khi
ông Đấu chết. Sau khi ông Đấu chết, di sản của cụ Đờn sẽ được giải quyết theo quy
định của pháp luật. Bản án phúc thẩm cho rằng di sản của cụ Đờn chưa được định
đoạt bởi di chúc nên đã không chấp nhận di chúc, chia toàn bộ di sản của cụ Đờn
theo pháp luật là chưa áp dụng đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, di chúc của
cụ Đờn đã định đoạt toàn bộ tài sản chung của cụ Đờn và cụ Kẻo là không đúng. Do
vậy, di chúc của cụ Đờn chỉ có hiệu lực một phần tương ứng với phần di sản của cụ
Đờn.
2.1.2. Tranh chấp khi một người để lại nhiều di chúc khác nhau
Thực tế cho thấy, không phải ai khi chết cũng để lại di chúc. Tuy nhiên,
cũng có những người để lại nhiều di chúc định đoạt một loại tài sản. Khi có tranh
chấp xảy ra thì di chúc sau cùng của người lập di chúc có giá trị pháp lý.
Tác giả xin nêu ví dụ:
Cụ Lê Thị Mẹo có một con trai là Lê Vinh Sang. Ông Sang (chết năm 1975)
có vợ là Lan và có 3 con chung là: Lê Thị Ngọc ¸nh, Lê Thị Ngọc Mỹ và Lê Thị Bạch

16
Tuyết. Cụ Mẹo tạo lập được thửa đất 1.972,9 m2
gồm 100m2
đất thổ cư và 1.872,9
m2
đất nông nghiệp trồng cây hàng năm tại phường Đức Long, thành phố P, tỉnh B có
giá trị 31.979.000đ. Năm 1975, cụ Mẹo đứng tên xây dựng nhà cấp 2B trị giá
174.722.000đ và tường bao quanh trị giá 18.816.000đ.
Cụ Mẹo chết ngày 4-5-2001, để lại 4 di chúc:
- Di chúc thứ nhất ngày 20-4-1993: Cụ Mẹo để lại căn nhà 692 đường Trần
Hưng Đạo, phường Đức Long, thành phố P và đất vườn cho Tòa giám mục thành
phố P.
- Di chúc thứ hai ngày 20-2-1995: Hiện tôi (Mẹo) là chủ mảnh đất thổ cư và
đất vườn tại phường Phước Long với diện tích 1840 m2
. Tôi (Mẹo) đã được Sở Xây
dựng B xét cấp giấy phép cho xây dựng một ngôi nhà kiên cố để ở trên diện tích
100 m2
nhà chính, chưa kể nhà phụ. Nhưng bản thân tôi không đủ khả năng tài chính
để thực hiện ý định của mình, đồng thời không thể sống tự lập trong tuổi già, có thể
chết bất ngờ. Do đó, tôi làm chúc thư giao cho Đức giám mục Huỳnh Văn Nghi và
Giáo hội công giáo được toàn quyền sở hữu chủ toàn bộ nhà đất. Sau khi tôi qua đời,
Giáo hội được quyền bán hoặc sang nhượng.
Bù lại, tôi kính xin Đức giám mục và Giáo hội giúp đỡ tôi xây dựng một
căn nhà theo thiết kế đã được xét duyệt, nâng đỡ cuộc sống tuổi già của tôi cho đến
chết…
Di chúc được cụ Mẹo ký tên, có xác nhận của công chứng nhà nước.
- Di chúc thứ 3 (ngày 21-7-1996): Xin dâng cúng cho xứ đạo hiện do linh
mục Nguyễn Tiến Huynh làm chứng toàn bộ tài sản của tôi (Mẹo) gồm:
1 mảnh đất thổ cư + đất vườn 1804m2
, 1 căn nhà xây kiên cố 200m2
và của cải
trong nhà và trong vườn. Linh mục Nguyễn Tiến Huynh và các linh mục kế vị đại
diện giáo xứ sở hữu chủ toàn quyền sử dụng phục vụ lợi ích chung...
Người thay mặt tôi (Mẹo) đứng ra thực hiện di chúc này là linh mục
Nguyễn Văn Lạc. Linh mục Lạc có thể ủy quyền cho bất cứ linh mục nào nếu được
sự đồng ý của Đức giám mục P...

17
Di chúc có lăn tay của cụ Mẹo, có 2 người làm chứng, có chữ ký của người
đánh máy, có xác nhận của Phòng Công chứng nhà nước số 1.
- Di chúc thứ 4 được cụ Mẹo lập ngày 17-2-2000 có nội dung: Cụ Mẹo giao
toàn bộ tài sản gồm 1.840m2
đất và vườn cùng ngôi nhà xây 100m2
cho bà Lê Thị
Bạch Tuyết. Bà Tuyết được toàn quyền định đoạt số tài sản này.
Các giấy tờ định đoạt nhà đất ghi trước chúc thư này đều không có giá trị.
Di chúc được cụ Mẹo lăn tay, ký, có xác nhận của ủy ban nhân dân phường
Đức Long.
Sau khi cụ Mẹo chết, Tòa giám mục thành phố P yêu cầu: Được thừa kế
theo di chúc 1995, 1996 của cụ Mẹo, hưởng toàn bộ di sản của của Mẹo.
ý kiến bà Tuyết: Cụ Mẹo có di chúc lập ngày 17-2-2000 cho bà được hưởng
toàn bộ nhà đất. Vì vậy, bà Tuyết đề nghị bác yêu cầu của nguyên đơn.
Bản án sơ thẩm 09/DSST ngày 18-4-2003 của Tòa án nhân dân thành phố P
đã nhận định:
- Mọi thủ tục xin xây dựng nhà đều đứng tên cụ Mẹo nên nhà thuộc sở hữu
của cụ Mẹo.
- Ba bản di chúc của cụ Mẹo cho Tòa giám mục thành phố P hưởng di sản
không có giá trị vì cụ Mẹo có di chúc thứ 4 lập ngày 17-2-2000.
- Phía nguyên đơn cho rằng di chúc thứ 4 vô hiệu vì bản giám định sức khỏe
của cụ Mẹo được thực hiện không đúng các thủ tục, các giấy tờ xác nhận của Hội đồng
giám định pháp y sử dụng là không có giá trị vì không đúng theo mẫu là không có căn
cứ để bác di chúc ngày 17-2-2000.
Bản án sơ thẩm đã bác yêu cầu của nguyên đơn yêu cầu hưởng di sản là nhà
đất của cụ Mẹo.
- Bà Tuyết được hưởng nhà đất của cụ Mẹo và có nghĩa vụ hoàn tất thủ tục
theo quy định của pháp luật.
Ngày 19-4-2003 ông Lương Vĩnh Phú (đại diện Tòa giám mục thành phố P)
kháng cáo: Di chúc 17-2-2000 của cụ Mẹo có nhiều khiếm khuyết mà Tòa sơ thẩm
công nhận là sai.

18
Bản án phúc thẩm số 24/DSPT ngày 7-1-2004 Tòa án nhân dân tỉnh B nhận
định: Việc nguyên đơn cho rằng di chúc ngày 17-2-2000 có nhiều khiếm khuyết là
không đúng vì có xác nhận của y tế, có xác nhận của ủy ban nhân dân phường. Tòa
án cấp sơ thẩm bác yêu cầu của Tòa giám mục, công nhận di chúc 17-2-2000 cho bà
Tuyết được hưởng di sản của cụ Mẹo là đúng pháp luật.
Bản án phúc thẩm đã y án sơ thẩm.
Như vậy, trong vụ án trên cụ Mẹo đã có tới 4 bản di chúc định đoạt một loại
tài sản là nhà đất tại phường Đức Long, thành phố P, tỉnh B. Di chúc ngày 17-2-
2000 được cụ Mẹo lập sau cùng, được cụ Mẹo lăn tay và ký, có xác nhận của ủy
ban nhân dân phường Đức Long, thành phố P. Trước khi lập di chúc này, cụ Mẹo có
đi khám sức khỏe, có xác nhận của cơ quan y tế về việc cụ Mẹo đầy đủ sức khỏe để
lập di chúc. Tòa án hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm đã công nhận di chúc này là đúng
pháp luật.
2.1.3. Di chúc của người không biết chữ
Hiện nay, do nền giáo dục của nước ta phát triển, nên đại đa số nhân dân
đều đã biết chữ. Tuy vậy, cũng có một số người còn chưa biết chữ. Những người
này thường là những người tuổi đã cao. Đã có một số người lập di chúc bằng hình
thức nhờ người khác viết hộ. Tuy nhiên, đã có những di chúc không đáp ứng được
yêu cầu đòi hỏi của pháp luật. Khi có tranh chấp xảy ra, thì Tòa án các cấp cũng
có những đánh giá khác nhau về giá trị của di chúc.
Tác giả xin nêu ví dụ:
Cụ Đỗ Văn Chiều và cụ Vũ Thị Lê có 5 con chung gồm các ông, bà: Đỗ
Văn Tùng, Đỗ Thị Hảo, Đỗ Văn Hiếu, Đỗ Thị Khiếu và Đỗ Thị Hiểu. Khoảng năm
1977, cụ Lê và cụ Chiều ly hôn.
Năm 1987, cụ Lê và ông Tùng trực tiếp đi giao dịch mua bán 232 m2
đất
trên có một số cây lâu năm tại 42/2/4 Trần Phú, phường 1, thành phố V của ông
Nguyễn Văn Ngà.
Năm 1990, vợ chồng bà Hảo có xin ông Tùng cho về ở nhờ trên đất, có viết
giấy xin ở nhờ.

19
Ngày 5-1-1994 cụ Lê có nhờ ông Trịnh Văn Thân viết hộ di chúc do cụ Lê
không biết chữ; sau đó, cụ Lê nhờ ông Trần Công Khanh và bà Nguyễn Thị Tạnh
làm chứng. Di chúc có nội dung cụ Lê cho bà Hảo toàn bộ nhà đất tại 42/2/4 Trần
Phú, phường 1, thành phố V. Di chúc không được chứng nhận, chứng thực. Khi lập
di chúc cụ Lê đã bị bệnh, sức khỏe yếu nhưng vẫn tỉnh táo, minh mẫn.
Bà Hảo yêu cầu hưởng toàn bộ nhà đất theo di chúc của cụ Lê. Ông Tùng
không công nhận di chúc.
Ông Trịnh Văn Thân (người viết hộ di chúc) khai: Cụ Lê và bà Hảo có nhờ
ông viết hộ di chúc vì cụ Lê không biết chữ. Lúc ông Thân viết di chúc thì có mặt
bà Tạnh và ông Khanh.
Ông Trần Công Khanh (người làm chứng di chúc) khai: Di chúc đã được
viết từ trước. Ông Khanh có đọc nội dung di chúc và ký do cụ Lê nhờ làm chứng.
Lúc đó cụ Lê còn khỏe, khoảng 3 tháng sau mới chết.
Bà Nguyễn Thị Tạnh khai: Theo bà Tạnh biết thì đất này ông Ngà bán cho
cụ Lê và ông Tùng. Di chúc do ông Thân viết từ trước. Khi viết di chúc không có
mặt bà Tạnh. Sau khi di chúc được viết xong, cụ Lê có mời bà Tạnh sang làm
chứng. Lúc đó bà Tạnh và ông Khanh cùng ký vào di chúc, nhưng không đọc nội
dung. Vài ngày sau khi lập di chúc, cụ Lê chết.
Bản án sơ thẩm số 02/DSST ngày 7-1-1997 của Tòa án nhân dân thành phố
V đã công nhận nhà đất tại tỉnh B là do ông Tùng và cụ Lê cùng mua vì giấy tờ mua
đứng tên 2 người; không công nhận di chúc vì cụ Lê không biết chữ mà di chúc
không được chứng thực theo quy định của Điều 655 Bộ luật dân sự năm 1995.
Bà Hảo kháng cáo: Yêu cầu công nhận di chúc.
Bản án phúc thẩm số 18/DSPT ngày 9-4-1997 Tòa án nhân dân tỉnh B đã
công nhận di chúc là hợp lệ, giao cho bà Hảo nhà đất theo di chúc của cụ Lê.
Ngày 30-6-1997, ông Tùng khiếu nại không đồng ý việc Tòa án cấp phúc
thẩm công nhận di chúc.
Tại quyết định số 71/KN-VKSTC-V5 ngày 5-11-1997 Viện kiểm sát nhân
dân tối cao đã kháng nghị bản án phúc thẩm trên bởi vì di chúc của cụ Lê không
hợp pháp do nhà đất không phải toàn bộ của cụ Lê mà cụ Lê định đoạt toàn bộ cho

20
bà Hảo là sai và các con cụ Lê đều thừa nhận cụ Lê không biết chữ nhưng di chúc
của cụ Lê lại không có chứng thực hay chứng nhận của cấp có thẩm quyền là vi
phạm Điều 655 Bộ luật dân sự năm 1995.
Tại quyết định giám đốc thẩm số 50/GĐT-DS ngày 24-3-1998 Tòa D đã
cho rằng ngày 5-1-2001, cụ Lê có nhờ ông Trịnh Văn Thân viết hộ di chúc thể hiện
ý chí của cụ Lê, có chữ ký, điểm chỉ của cụ Lê và di chúc có 2 người làm chứng nên
di chúc trên hợp lệ. Quyết định giám đốc thẩm đã bác kháng nghị của Viện kiểm sát
nhân dân tối cao.
Sau khi nghiên cứu vụ án trên, tác giả thấy cụ Lê là người không biết chữ
nhưng di chúc của cụ Lê lại không có chứng nhận của công chứng nhà nước hoặc
chứng thực của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nên di chúc không phát sinh
hiệu lực theo quy định tại khoản 3 Điều 655 Bộ luật dân sự. Mặt khác, cả hai người
làm chứng đều khai là không có mặt khi ông Thân viết di chúc, nên không phù hợp
với quy định tại Điều 659 Bộ luật dân sự về việc người làm chứng cho di chúc phải
có mặt khi lập di chúc.
Bản án sơ thẩm và kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao xác định
di chúc không phát sinh hiệu lực là đúng. Bản án phúc thẩm và quyết định giám đốc
thẩm lại cho rằng di chúc hợp lệ là sai.
2.1.4. Người làm chứng cho di chúc
Cụ Đỗ Thới Kiệt (chết ngày 2-3-1998) và cụ Nguyễn Thị Biết (chết ngày
14-1-2001) có hai con chung là bà Đỗ Minh Thuyết và bà Đỗ Thị Nguyệt. Cụ Kiệt và
cụ Biết để lại tài sản gồm một ngôi nhà và vườn cây ăn trái trên diện tích 6.278 m2
tọa
lạc tại ấp Bình Phước, xã Bình Nhâm, huyện T, tỉnh B. Diện tích đất này, hai cụ đã
được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 1997.
Theo bà Nguyệt khai: Ngày 15-9-2000 cụ Biết lập di chúc cho vợ chồng bà
Nguyệt, ông Thủy toàn bộ tài sản trên. Nội dung di chúc do cụ Biết thảo, bà Nguyệt
mang đi đánh máy. Sau đó cụ Biết ký trước mặt ông Sinh. Ông Sinh xác nhận vào
di chúc. Ngày 16-9-2000 bà Nguyệt đưa bản di chúc cho cho bà Lê Thị Diệu và ông
Võ văn Tư ký tên xác nhận.

21
Bà Nguyệt, ông Thủy yêu cầu được hưởng thừa kế toàn bộ di sản của cụ
Kiệt và cụ Biết.
Theo bà Thuyết khai: Ngày 16- 9-1997 cụ Kiệt lập tờ ủy quyền cho cụ Biết
được toàn quyền quyết định trong các giao dịch dân sự đối với những tài sản thuộc
quyền sở hữu của cụ Kiệt. Tờ ủy quyền này được ủy ban nhân dân huyện T xác
nhận.
Ngày 20-9-1997, cụ Biết lập tờ truất quyền hưởng di sản với nội dung: Cụ Biết
được cụ Kiệt giao quyền định đoạt tài sản theo tờ ủy quyền ngày 16-9-1997. Cụ Biết
truất quyền hưởng di sản thừa kế của bà Nguyệt cùng chồng và con nuôi của bà
Nguyệt đối với những tài sản riêng và chung của cụ Kiệt, cụ Biết. Cụ Biết di tặng
tài sản riêng và chung của vợ chồng bà cho 3 đứa cháu ngoại là Hùng, Diễm, Hoàng
(ba con của bà Thuyết). Tờ truất quyền có chữ ký và lăn tay của cụ Biết.
Ngày 3-1-2001 cụ Biết lập di chúc có nội dung: Sau khi cụ qua đời thì bà
Thuyết được toàn quyền thừa hưởng phần tài sản ngôi nhà và đất vườn cây là tài sản
của cụ Kiệt và cụ Biết. Di chúc này cụ Biết nhờ ông Nguyễn Văn Thắng viết hộ. Cụ
Biết ký tên và lăn tay. Ông Nguyễn Văn Thắng và ông Lương Văn Dầm làm chứng
ký tên.
Bà Thuyết yêu cầu được thừa kế toàn bộ di sản của cụ Kiệt và cụ Biết theo
di chúc lập ngày 3-1-2001 hoặc đề nghị cho anh Hùng, chị Diễm, anh Hoàng (3 con
của bà Thuyết) được thừa hưởng di sản của cụ Kiệt và cụ Biết theo tờ truất quyền
lập ngày 20-9-1997.
Bản án sơ thẩm số 55/DSST ngày 14-11-2002 của Tòa án nhân dân huyện T
quyết định:
- Bác yêu cầu khởi kiện của bà Nguyệt về việc yêu cầu chia di sản thừa kế
của cụ Kiệt và cụ Biết theo di chúc lập ngày 15-9-2000.
- Chấp nhận yêu cầu của bà Thuyết về việc chia di sản thừa kế của cụ Kiệt
và cụ Biết theo di tặng lập ngày 20-9-1997.
Ông Hùng, bà Diễm, ông Hoàng được đồng thừa hưởng chung di sản của cụ
Kiệt và cụ Biết theo di tặng ngày 20-9-1997 gồm toàn bộ nhà đất là di sản của cụ
Kiệt và cụ Biết.

22
Ngày 25-11-2002 bà Nguyệt kháng cáo.
Bản án phúc thẩm số 48/DSPT ngày 21-4-2003 Tòa án nhân dân tỉnh B đã
nhận định:
- Đối với tờ truất quyền hưởng di sản của cụ Biết được lập ngày 20-9-1997 với
nội dung truất quyền hưởng di sản của vợ chồng, con cái bà Nguyệt, di tặng tài sản
cho 3 con của bà Thuyết, nhưng các con bà Thuyết (người được di tặng) đã không
thực hiện việc đăng ký theo quy định của pháp luật về tặng cho tài sản là bất động
sản theo quy định của Điều 463 Bộ luật dân sự năm 1995 nên giấy này không còn
giá trị.
- Đối với di chúc ngày 15-9-2000 có chữ ký của cụ Biết, nhưng cụ Biết chỉ
ký trước mặt có một nhân chứng là ông Sinh, nên di chúc không phát sinh hiệu lực.
- Đối với di chúc ngày 3-1-2001: Ông Nguyễn Văn Thắng là người viết hộ
di chúc cho cụ Biết, lại đồng thời là người làm chứng cho di chúc nên không đủ độ
tin cậy đối với di chúc. Di chúc không có hiệu lực.
Bản án phúc thẩm trên đã phân chia di sản của cụ Kiệt và cụ Biết theo pháp
luật.
Sau khi nghiên cứu vụ án trên, tác giả thấy rằng, việc cụ Biết di tặng toàn bộ
nhà đất cho 3 con bà Thuyết là không phù hợp với quy định của Điều 674 Bộ luật dân sự
năm 1995. Mặc dù có nhận định chưa chính xác về việc di tặng, nhưng bản án phúc
thẩm vẫn không công nhận việc di tặng của cụ Biết là đúng pháp luật. Đối với di chúc
ngày 3-1-2001, Bản án phúc thẩm cho rằng, ông Nguyễn Văn Thắng là người viết
hộ di chúc thì không được làm chứng cho di chúc là không đúng theo quy định tại
Điều 657 Bộ luật dân sự quy định về người làm chứng cho việc lập di chúc.
2.1.5. Di chúc giả
Cụ Nguyễn Văn Tam (chết năm 1957) và cụ Phan Thị Dần (chết năm 1983)
có 10 con chung gồm các ông, bà: Nguyễn Thị Mạnh, Nguyễn Thị Ba, Nguyễn Thị
Tư, Nguyễn Thị Tốt, Nguyễn Thị Hấn, Nguyễn Văn Túc, Nguyễn Thị Chăm,
Nguyễn Hữu Hạnh, Nguyễn Tấn Tài và Nguyễn Văn Chích. Di sản của cụ Tam và
cụ Dần để lại gồm 1 căn nhà trên 502 m2
đất thổ cư, 12 cây dừa, 1 cây gòn, 1 cây

23
bát, 1 tủ đứng, 1 tủ thờ. Năm 1997, khi Nhà nước làm sân vận động có thu hồi 350
m2
đất là di sản của cụ Tam và cụ Dần và đền bù 100 triệu đồng.
Ông Nguyễn Hữu Hạnh (nguyên đơn) khai: Cụ Tam và cụ Dần chết, không
có di chúc. Ông yêu cầu chia thừa kế.
Bà Nguyễn Thị Chăm (bị đơn) cho rằng năm 1993, cụ Dần có di chúc cho
bà Chăm toàn bộ nhà đất, nên bà Chăm không đồng ý chia thừa kế.
Bản án 201/DSST ngày 10-12-1997 của Tòa án nhân dân thị xã Long
Xuyên và bản án số 126/DSPT ngày 3-4-1998 của Tòa án nhân dân tỉnh An Giang
đã hủy di chúc năm 1993 do bà Chăm xuất trình; chia thừa kế theo pháp luật.
Như vậy, trong vụ án này, bà Chăm xuất trình di chúc của cụ Dần mà bà
Chăm cho rằng cụ Dần đã lập năm 1993. Lời khai và tài liệu do bà Chăm xuất trình
mâu thuẫn với sự kiện: Cụ Dần chết năm 1983. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp
phúc thẩm đã hủy di chúc do bà Chăm xuất trình là đúng pháp luật vì cụ Dần đã
chết năm 1983 thì không thể lập di chúc vào năm 1993.
2.1.6. Hiệu lực của di chúc
Cụ Nguyễn Thiện Chơn và cụ Võ Thị Thành có hai con là ông Nguyễn
Thiện Nhơn và bà Nguyễn Thị Trực đều đang định cư tại Mỹ. Ông Nhơn có con là
chị Nguyễn Thị Phương Oanh; bà Trực có con là chị Nguyễn Thị Kim Hoa. Cụ
Chơn chết năm 1972, không có di chúc. Năm 1973, cụ Thành phá nhà cũ (của cụ
Chơn và cụ Thành), làm nhà mới trên đất của cụ Chơn và cụ Thành.
Ngày 28-1-1997 cụ Thành lập di chúc giao toàn bộ tài sản của cụ Chơn và cụ
Thành tại ấp Thạnh Yên, xã Thạnh Trị, huyện Gò Công Tây, tỉnh T cho chị Oanh
gồm: 0,8 ha đất canh tác, 0,42 ha đất màu và một ngôi nhà tổ xây tường lợp ngói
cùng một hồ nước mưa. Di chúc của cụ Thành có hai người làm chứng, có xác nhận
của Công an ấp và ủy ban nhân dân xã Thạnh Trị.
Cụ Thành chết ngày 30-6-1998. Di sản của hai cụ do chị Hoa quản lý.
Chị Oanh xin hưởng toàn bộ di sản thừa kế theo di chúc.
Chị Hoa xuất trình hai tài liệu: Một tài liệu ghi ngày 28-3-1997, một tài liệu
ghi ngày 28-5-1997 mà chị Hoa cho rằng đó là di chúc của cụ Thành, có nội dung:

24
Cụ Thành để lại toàn bộ tài sản cho hai con là Trực và Nhơn. cả hai tài liệu này đều
có 2 nhân chứng xác nhận, có chữ ký ghi là "Thành".
Do chị Oanh không công nhận hai tài liệu do chị Hoa xuất trình, nên Tòa án
cấp sơ thẩm phải trưng cầu giám định. Tại công văn số 297/ĐN-PC21 ngày 16-6-
1999 Tổ chức giám định kỹ thuật hình sự Công an tỉnh T đã kết luận không đủ yếu
tố tiến hành giám định, đề nghị thu thêm mẫu chữ ký của cụ Thành. Tuy nhiên, chị
Hoa không thu thêm được mẫu chữ ký.
Bản án 16/DSST ngày 6-10-1999 Tòa án nhân dân tỉnh T đã quyết định:
Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của chị Nguyễn Thị Phương Oanh.
Công nhận di chúc do cụ Võ Thị Thành lập ngày 28-1-1997 là hợp pháp.
Chị Oanh được hưởng toàn bộ di sản.
Chị Hoa kháng cáo: Cụ Thành định đoạt cả phần tài sản của cụ Chơn là sai,
cụ Thành lập di chúc 28-1-1997 khi cụ Thành đã 96 tuổi, không còn đủ sự minh
mẫn, mà chưa có xác nhận của bác sĩ nên di chúc không đủ độ tin cậy. Hơn nữa, sau
khi lập di chúc ngày 28-1-1997, cụ Thành còn lập thêm 2 di chúc nữa vào ngày 28-
3-1997 và 28-5-1997. Tòa án cấp sơ thẩm công nhận di chúc của cụ Thành ngày 28-
1-1997 là sai.
Tại quyết định số 14/QĐ-KN ngày 18-10-1999 Viện kiểm sát nhân dân tỉnh T
đã kháng nghị bản án sơ thẩm với lý do: Di chúc ngày 28-1-1997 chưa bày tỏ được
ý chí của cụ Thành. Sau đó cụ Thành còn lập thêm 2 di chúc nữa vào ngày 28-3-
1997 và 28-5-1997, cụ Thành lập di chúc không có y chứng của bác sĩ, di chúc ngày
28-1-1997 của cụ Thành định đoạt cả phần tài sản của cụ Chơn là không đúng.
Tại bản án phúc thẩm số 86/DSPT ngày 29-3-2000 Tòa phúc thẩm H đã
quyết định:
- Bác đơn kháng cáo của chị Nguyễn Thị Kim Hoa và kháng nghị số
14/QĐ-KN ngày 18-10-1999 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh T và y án sơ thẩm.
Trong vụ án này, nảy sinh các vấn đề cần trao đổi sau:
- Trong số 3 di chúc trên, di chúc nào có độ tin cậy: Cụ Thành lập 3 di chúc
trong khoảng thời gian 4 tháng, nhưng chỉ có di chúc đầu tiên ngày 28-1-1997 do bà Oanh
xuất trình có xác nhận của ủy ban nhân dân xã, nên đáng tin cậy. Đối với di chúc

25
ngày 28-3-1997 và di chúc ngày 28-5-1997 do bà Hoa xuất trình lại không có xác
nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bà Oanh lại không công nhận 2 di chúc
này. Tòa án cấp sơ thẩm đã giám định và không đủ cơ sở để kết luận có đúng cụ
Thành ký vào 2 di chúc này hay không. Vì vậy, hai di chúc này không đủ độ tin cậy.
- Hiệu lực pháp luật của di chúc: Tại di chúc ngày 28-1-1997, cụ Thành đã
định đoạt toàn bộ tài sản chung của cụ Thành và cụ Chơn (định đoạt cả tài sản của
người khác), nên di chúc này chỉ có hiệu lực đối với phần di sản của cụ Thành. Tòa
án hai cấp đã công nhận di chúc này có hiệu lực toàn bộ là sai.
- Về việc có cần thiết phải có y chứng của bác sĩ hay không: Theo quy định
của pháp luật thì chưa có quy định bắt buộc người ở độ tuổi bao nhiêu, trạng thái
tinh thần như thế nào, sức khỏe ra sao phải đi khám sức khỏe trước khi lập di chúc.
Hơn nữa, nếu phải đi khám sức khỏe thì phải khám tại những cơ sở nào mới được
coi là hợp pháp thì pháp luật chưa có quy định. Vì vậy, cụ Thành mặc dù đã 96 tuổi,
nhưng việc không có y chứng của bác sĩ trước khi cụ Thành lập di chúc vẫn không
làm ảnh hưởng đến hiệu lực của di chúc.
2.2. Nguyên nhân xảy ra tranh chấp khi phân chia di sản theo di chúc
Tranh chấp thường phát sinh khi người thừa kế theo pháp luật của người để
lại di sản thấy rằng nếu việc thừa kế được phân chia theo di chúc sẽ ảnh hưởng tới
quyền hưởng di sản theo pháp luật của họ, đồng thời họ cho rằng di chúc của người
để lại tài sản là di chúc không có hiệu lực pháp luật nên thực trạng của tranh chấp
này là tranh chấp về hiệu lực của di chúc. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên chủ
yếu là do tính xác thực của di chúc mà cụ thể là:
Người lập di chúc không theo đúng trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định
định, để nâng cao tính xác thực của di chúc, pháp luật quy định rất chặt chẽ và cụ
thể về mặt trình tự và thủ tục đối với từng loại di chúc. Vì vậy, những người lập di
chúc nên tuân thủ các quy định trên để tránh những tranh chấp về sau hay nói cách
khác nếu không tuân theo các quy định trên nó sẽ tạo ra những căn cứ pháp lý để
những người có quyền liên quan kiện yêu cầu Tóa án xác định di chúc là vô hiệu.
Hình thức thể hiện của di chúc không đúng với quy định của pháp luật : Hình
thức của di chú bao gồm di chúc bằng văn bản và di chúc bằng miệng, trong đó mỗi

26
loại được thể hiện bằng các phương tiện khác nhau, có thể viết tay, đánh máy, in
bằng văn bản.
Người làm chứng, người chứng thực, chứng nhận di chúc không hợp pháp
Do trình độ ngôn ngữ và sự hiểu biết pháp luật còn hạn chế nhiều người lập
di chúc đã sử dụng ngôn ngữ không chuẩn xác, cấu trúc ngữ pháp không rõ ràng,
rành mạch, thậm chí có những người còn viết tắt hoặc viết bằng kí hiệu khiến cho
bản di chúc không được hiểu một cách thống nhất dẫn đến tranh chấp.
2.3. Phương hướng hoàn thiện quy định pháp luật về hình thức di chúc
Mặc dù các quy định của pháp luật về hình thức của di chúc trong BLDS
năm 2015 đã phát huy và điều chỉnh có hiệu quả các quan hệ tranh chấp thừa kế.
Tuy nhiên còn nhiều quy định không cụ thể, chưa rõ ràng. Do đó, em xin đưa ra một
số giải pháp nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật về hình thức của di chúc
- Đối với di chúc có chữ viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu
Theo Điều 631, BLDS thì đây là một quy định mang tính định hướng với mục
đích hướng dẫn người lập di chúc không nên viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu để tránh
sự hiểu nhầm sai ý chí của người lập di chúc dẫn đến những tranh chấp không đáng
có giữa những người thừa kế. Tuy nhiên, để áp dụng quy định trên sao cho đúng với
quy định của điều luật thì trên thực tế vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc, hiểu sai so
với quy định pháp luật khiến thực tiễn xét xử nhiều vụ án được giải quyết còn chưa
thỏa đáng. Do vậy, để khắc phục tình trạng trên cơ quan chức năng cần có hướng
dẫn ban hành quy định theo hướng:
Nếu mà di chúc có chữ viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu mà toàn bộ những
người thừa kế được hiểu theo một nghĩa thống nhất thì chữ viết tắt hoặc viết bằng
ký hiệu đó đã không ảnh hưởng đến hiệu lực của di chúc nên trong trường hợp này
vẫn thừa nhận di chúc và di chúc sẽ phát sinh hiệu lực pháp luật. Nếu những người
thừa kế hiểu khác nhau không có sự thống nhất thì giải quyết theo hai hướng: Di
chúc mà có nhiều chữ viết tắt hoặc bằng ký hiệu chỉ ảnh hưởng đến phần đó của di
chúc thì chỉ phần có chữ viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu đó là không có hiệu lực
pháp luật còn những phần còn lại vẫn có hiệu lực; còn nếu chữ viết tắt hoặc viết

27
bằng ký hiệu đó ảnh hưởng đến toàn bộ nội dung của di chúc thì di chúc đó sẽ
không có hiệu lực pháp luật.
-Đối với di chúc miệng: Nếu người di chúc miệng sau khi di chúc miệng còn
sống mà họ không muốn lập di chúc mới và họ có khả năng mang di chúc miệng đi
công chứng và chứng thực thì người di chúc miệng phải tự mình mang di chúc
miệng đi công chứng hoặc chứng thực. Nếu người di chúc miệng không còn sống
hoặc mặc dù còn sống nhưng không có khả năng mang di chúc miệng đi công
chứng, chứng thực thì người có nghĩa vụ mang di chúc miệng đi công chứng, chứng
thực sẽ là một trong những người làm chứng trong di chúc miệng
-Hình thức di chúc chung của vợ chồng: Chúng ta cần phải tách di chúc
chung của vợ, chồng ra khỏi di chúc của cá nhân và xây dựng thành một mục trong
chương thừa kế theo di chúc.

28
KẾT LUẬN
Qua trình bày và phân tích trong bài viết ta có được cái nhìn tổng quan về
hình thức của di chúc trong pháp luật dân sự Việt Nam. Qua đó, ta đánh giá được
thực trạng các quy định của pháp luật về hình thức của di chúc, về thực trạng áp
dụng pháp luật về hình thức của di chúc trong việc phân chia di sản thừa kế. Các
quy định hiện hành của BLDS năm 2015 về hình thức của di chúc đã có nhiều điểm
tích cực tuy nhiên, cũng không tránh khỏi những hạn chế nhất định vì vậy cần phải
tiếp tục được hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu của đời sống xã hội, phát huy hiệu quả
pháp luật về hình thức của di chúc.

29
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ luật Dân sự của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2005;
2. Bộ luật Dân sự của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2015;
3. Hiến pháp của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, 2013
4. Luật Hôn nhân và gia đình 2000, 2014
5. Giáo trình luật Dân sự Việt Nam của trường Đại học luật Hà Nội, Nxb
Công an nhân dân, Hà Nội;
6. Giáo trình luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam (2015), Nxb Công an nhân
dân, Hà Nội;
7. Thừa kế của công dân Việt Nam từ 1945 đến nay, Nxb Tư pháp 2014, sách
chuyên khảo của t.s Phùng Trung Tập;
8. Luật sư Lê Kim Quế (2013), 90 câu hỏi – đáp pháp luật về thừa kế, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội;
9. Luật sư Trần Hữu Bền và tiến sĩ Đinh Văn Thanh (2005), Hỏi đáp về pháp
luật thừa kế, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội;
10. Thạc sĩ Vũ Thị Lan Hương - Bộ môn luật, Đại học lao động xã hội - Mối
liên hệ giữa di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc với di sản
thừa kế theo di chúc;
11. Ph. Ăngghen (1961), Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và của
nhà nước, Nxb Sự thật, Hà Nội;
12. Ph. Ăngghen, tuyển tập, tập 16;
13.Http: // Thuvienluanvan.com;
14. Http: // Www.vietlaw.biz

Báo Cáo Thực Tập Tìm Hiểu Thừa Kế Theo Di Chúc Của Bộ Luật Dân Sự Dân Sự Việt Nam.

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Báo Cáo Thực Tập Tìm Hiểu Thừa Kế Theo Di Chúc Của Bộ Luật Dân Sự Dân Sự Việt Nam.

Similar to Báo Cáo Thực Tập Tìm Hiểu Thừa Kế Theo Di Chúc Của Bộ Luật Dân Sự Dân Sự Việt Nam. (20)

More from Nhận Viết Thuê Đề Tài Baocaothuctap.net / 0909.232.620

More from Nhận Viết Thuê Đề Tài Baocaothuctap.net / 0909.232.620 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Báo Cáo Thực Tập Tìm Hiểu Thừa Kế Theo Di Chúc Của Bộ Luật Dân Sự Dân Sự Việt Nam.