Panitikan sa Panahon ng Mga Katutubo (Tula)

1. Ano ang TULA??

2. Depinisyon/Kahulugan
Ito ay isang sangay ng panitikan na
naglalarawan ng buhay at kalikasan na likha
ng mayamang guniguni o imahinasyon ng
makata.Karaniwan itong binubuo ng mga
taludtod,tugma,sukat,kariktan at
matalinhagang mga pahayag.

3. Apat na Uri ng Tula
1. Tulang Liriko o Pandamdamin
-nagtataglay ito ng mga karanasan,guniguni,kaisipan at mga
pangarap tungkol sa pag-ibig,ligaya,lungkot,hinanakit
atbp.Karaniwan itong maikli at payak at itinatampok dito ng
makata ang kanyang sariling damdamin.
2. Tulang Pasalaysay
-ito ay naglalahad ng makulay at mga mahahalagang
tagpo sa buhay sa anyong patula tulad ng pag-ibig at
pagkabigo,tagumpay na mula sa kahirapan.Inilalahad din
dito ang katapangan at kagitingan ng mga bayani sa
pakikidigma.

4. 3. Tulang Dula
-ito ay isang tula na isinasagawa ng padula na
itinatanghal sa isang entablado o dulaan.Ang
usapan dito ng mga tauhan ay sa paraang patula.
4. Tulang Patnigan
-tulang sagutan na itinatanghal ng mga
nagtutunggaling makata ngunit hindi sa paraang
padula,kundi sa tagisan ng mga katwiran at
tagisan ng mga talino sa paraang patula.

5. Mga Uri ng Tulang Pandamdamin
1. Oda
-tulang nagpapahayag ng paghanga o pagpuri
sa isang bagay.Ito ay walang tiyak na bilang
ng pantig o bilang ng taludtod sa isang
taludturan. Hal: “Manggagawa” ni Jose
Corazon de Jesus
2. Elehiya
-tulang nagpapahayag ng panimdim o
pagkalumbay dahil sa isang namatay na
minamahal. Hal: “Babang-Luksa”

6. 3. Soneto
Tulang may labing-apat na taludtod (14) at ang
bawat taludturan/saknong ay may dalawang
taludtod.Karaniwang pumapaksa sa damdamin at
kaisipan at nakikilala sa matinding kaisahan at
kasiksikan ng nilalaman. Hal: “Ang Buhay at
Kamatayan” ni Jose Villa Panganiban

7. Mga Uri ng Tulang Pasalaysay
1. Epiko
-isang tulang pasalaysay na ang karaniwang paksa ay
tungkol sa pakikipagsapalaran,katapangan at
kabayanihan ng mga tao noong unang
panahon.Kinapapalooban ito ng mga pangyayaring
hindi kapani-paniwala at mga kababalaghan. Hal:
Maragtas,Hinilawod,Biag ni Lam-ang atbp.
2. Awit
-tulang pasalaysay na hango sa buhay ng dugong mahal at
pumapaksa sa pag-ibig,pagtatagisan ng talino o
tapang,pananampalataya at pagtulong sa
kapwa.Nagtataglay din ito ng kababalaghan at hindi kapani-
paniwalang pangyayari.Binubuo ito ng 12 pantig sa bawat
taludtod at madalang kapag inaawit. Hal: “Florante at

8. 3. Korido
-magkapareho sila ng pinapaksa ng
awit.Binubuo ito ng walong pantig sa
bawat taludtod at nagsisimula sa isang
panalangin na kung awitin ay
mabilis.Galing ito sa salitang “currido’ ng
Mehiko na nanggaling naman sa
Kastila.

9. Mga Uri ng Tulang Dula
1. Moro-moro
-isang uri ng tulang dula na gumagamit ng
nakaugaliang martsa para sa pagpasok at pag-alis ng
entablado,batalla o labanan na may koreograpiya,at
magia o mga mahihiwagang epekto sa palabas.Ito ay
kadalasang itinatanghal ng 2-3 araw upang
ipagdiwang ang piyesta ng patron ng
baryo.Masasayang diyalogo ang ginagamit dito at
nagwawakas nang masaya.
-tulang dula na pumapaksa sa paglalaban ng mga
Muslim at Kristiyano na laging nagwawakas sa
tagumpay ng mga Kristiyano.
2. Komedya

10. 3. Tibag
-pagsasadula ng paghahanap ng krus na
pinagpakuan kay Kristo nina Reyna Elena at
Prinsipe Constantino.Ito ay ginaganap tuwing
buwan ng Mayo sa mga lalawigan ng
Bulacan,Nueva Ecija,Bataan at Rizal.
4. Panunuluyan
-isang prusisyong ginaganap kung bisperas ng
pasko.Isinasadula rito ang paghahanap nina Maria
at Jose ng bahay na matutuluyan sa nalalapit na
pagsilang kay Hesus.Ang mga gumaganap na
tauhan ay nagtataglay ng magandang tinig dahil
ang usapan dito ay sa paraang paawit.

11. 5. Sarsuwela
-isang dulang musikal o isang
melodramang may 3 yugto na ang mga
paksa ay tungkol sa pag-
ibig,paninibugho,paghihiganti,pagkasukla
m at iba’t-ibang masisidhing
damdamin.Naglalarawan din ito ng pang-
araw-araw na buhay nating mga Pilipino.

12. Mga Uri ng Tulang Patnigan
1. Karagatan
-isang paligsahan sa pagtula na kabilang sa
tinatawag na “libangang itinatanghal” na ang
taglay na pamagat ay nanggaling sa isang
alamat ng singsing ng isang dalaga na
nahulog sa dagat.
2. Duplo
-madulang pagtatalo na karaniwang ginaganap
sa isang maluwang na bakuran ng
namatayan.Ang paksa ng pagtatalo ay tungkol sa
nawawalang loro ng hari.

13. 3. Balagtasan
Tagisan ito ng talino sa pagbigkas ng tula
bilang pangangatwiran sa isang paksang
pagtatalunan.Ito’y sa karangalan ni Francisco
“Balagtas” Baltazar.
4. Batutian
-ito ay isang sagutang patula na may
halong pangungutya at pagpapatawa.

14. SALAMAT PO!!!
Inihanda ni :
ARISTON A. BORAC
MAYDOLONG NATIONAL HIGH SCHOOL