3. Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
1. Humingi ng pahintulot sa mga potensyal na kasangkot sa pag-
aaral;
Tungkol sa paghingi ng permiso sa mga indibidwal na kalahok sa
pananaliksik at pagkilala sa posisyon nila bilang “kalahok”
Mahalagang kilalanin ang kalahok sa pananaliksik (hal., ang populasyong
inobserbahan o nakapanayam, nasarbey, atbp.) bilang aktibong sangkot
at kung gayon ay kapwa may karapatang-ari sa datos/ impormasyong
naibahagi sa pananaliksik.
4. Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
2. Pag-iwas na makapagdulot ng masamang epekto sa
mga kasangkot sa pag-aaral;
Bigyang halaga ang pagbibigay-proteksyon sa nararamdaman at
iniisip. Maging ang kalagayang panlipunan ay dapat ding bigyang
pansin upang maiwasang makasakit ng pagkatao.
5. Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
6. Respeto sa pagmamay-ari ng iba
Igalang ang intelektuwal na kakanyahan (Intellectual Property)
• Bigyang respeto ang mga taong unang nakaisip ng ideya, disenyo,
pamamaraan o metodo ng pananaliksik na ginagamit.
6. Paggamit ng teksto ng ibang manunulat o mananaliksik
(Plagiarism)
Ito ay ang paggamit ng mga salitang hinango mula sa ibang
teksto at inangkin nang buong-buo at hindi binabanggit ang
orihinal na pinagkukunan. Upang maiwasan ito, kailangang
banggitin ang librong pinaghanguan ng ideya at ang pangalan
ng may akda.
7. Ayon sa www.plagiarism.org. (nasa Atanacio, et.al, 2013)
may iba’t ibang anyo o paraan ang plagiarism:
A. Pag-angkin sa gawa ng iba.
B. Pangongopya ng mga salita o ideya nang hindi
kinikilala ang orihinal na sumulat.
C. Hindi paglalagay ng panipi sa mga siniping pahayag.
D. Pagbibigay ng maling impormasyon tungkol sa
pinagmulan ng siniping pahayag.
E. Pagpapalit ng mga salita ngunit pareho lamang ang
estruktura ng pahayag.
8. Ito ang muling paggamit ng mga nailathalang
material o mga papel na naipasa na sa ibang
kurso.
Pagreresiklo ng mga material (Recycling)
9. Ito ay ang pagbuo ng akademikong papel na hindi
pinagtutuunan ng masusing pag-aaral ang mga datos at
mabilisang nagbigay ng kongklusyon o rekomendasyon
para matapos lamang ang sulatin. Nangyayari ito kapag
bumuo ng kongklusyon nang hindi sapat ang mga datos na
pagbabatayan. Madalas itong ginagawa kapag nagagahol
na sa panahon sa pagsulat ng pananaliksik o kinulang sa
pagkukunan ng karagdagang datos.
Agarang pagbibigay ng kongklusyon nang walang
sapat na batayan
18. Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
7. Konpidensyal
Laging proteksyunan ang mga pinagkukunan ng datos
(resources), mga liham pangkomunikasyong ginamit, mga tala
(records) na nakuha mula sa iba’t ibang institusyon lalo’t higit ang
impormasyon ng mga respondente.
19. Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
8. Responsableng paglalathala
Maging matapat sa pag-uulat ng mga datos at kinalabasan ng
pananaliksik, metodo at pamamaraang pampananaliksik, at
maging sa paglalathala.
20. Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
9. Responsableng pagtuturo
Magbigay ng karunungan, magturo, magbigay ng payo sa
mambabasa.
21. 10. Respeto sa kasamahan
Walang pag-aaral na higit o angat sa iba.
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Karaniwan ang pangkatang gawain sa pagbuo ng pananaliksik. Mahalaga
ang pagkakaroon ng bukas na komunikasyon upang mapag-usapan ang
kinakaharap na isyu. Tanggapin ang gawa ng iba lalo na kung ito ay
kapaki-pakinabang. Kung hindi naman, daanin sa maayos na usapan.
Alamin at pagtulungang ayusin ang kahinaan sa output ng kasamahan.
22. 11. Tungkulin sa Lipunan
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Gamitin ang gawaing pananaliksik para isulong ang higit na kabutihan
para sa lahat na magbubunga ng pagbabagong makabuluhan, gayundin
upang higit na makatulong sa kapwa.
Iwasan ang mga isyung sisira sa imahen ng isang tao, Samahan, o
institusyon. Kung hindi naman maiwasan ang paglalahad ng negatibong
isyu, maging obhetibo at responsable sa paglalahad.
23. 12. Walang Diskriminasyon
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Hindi nagtatangi ng mga kasamahan o kamag-aral, ni ng kasarian,
relihiyon, kultura, lahi at iba pang salik na maaaring sumira sa kahusayan
at integridad ng ginawang pananaliksik.
24. 13. Kahusayan
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Panatilihin ang propesyunal na kagalingan sa pamamagitan ng patuloy
na pag-aaral.
Hindi nagtatapos ang gawaing pananaliksik kapag nakapaglathala na.
25. 14. Legalidad
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Gawing legal ang lahat ng transaksiyon sa pagitan ng mananaliksik at ng
isponsor, kalahok, katuwang at institusyon.
26. 15. Pangangalaga sa mga hayop
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Ipakita ang nararapat na paggalang at pangangalaga samga hayop kapag
ginagamitang mga ito sa pagsasaliksik. Huwag magsagawa ng hindi kinakailangan
o hindi magandang disenyo ng mga eksperimento sa mga hayop.
27. 16. Proteksyon sa tao na paksa ng pananaliksik
Sa aktwal na kaganapan, ito ay
nagpapaalala sa mga mananaliksik na:
Bigyang halaga ang pagbibigay proteksyon sa nararamdaman at iniisip.
Maging ang kalagayang panlipunan ay dapat bigyang pansin upang
maiwasang makasakit ng pagkatao.