More Related Content Similar to Dc chan thuong va benh ly cs Similar to Dc chan thuong va benh ly cs (20) More from Ngoc Quang (20) Dc chan thuong va benh ly cs7. CHAÁN THÖÔNG COÄT
SOÁNG
Coät soáng coå cao: chaåm-C1-C2
Coät soáng coå thaáp: C3 –C7
Coät soáng löng: L1- L10
Coät soáng löng- thaét löng: L10 –
TL2
Coät soáng thaét löng: TL3 – TL5
Coät soáng cuøng cuït
8. CHAÁN THÖÔNG COÄT
SOÁNG
COÙ NHIEÀU PHAÂN LOAÏI
Toån thöông ñoát soáng
Toån thöông ñoát soáng vaø
daây chaèng
Toån thöông ñóa soáng vaø
daây chaèng
9. Chaán thöông coät soáng
Toån thöông vöõng hay khoâng vöõng
(coù khaû naêng di leäch thöù phaùt)
Keøm vôùi toån thöông tuûy soáng
Keøm vôùi nhöõng toån thöông khaùc
Coù nhieàu möùc thöông toån khaùc
(5%)
10. Chaán thöông coät
soáng
Khaùm toaøn dieän: coät soáng vaø tuûy
soáng
Nghó ñeán toån thöông CS (khoâng loaïi
tröø hoaëc khoâng chaéc chaén phaûi xöû
trí nhö 1 bn tt coät soáng cho tôùi khi loaïi
tröø ñöôïc), traùnh toån thöông thaàn kinh
naëng hôn (hoân meâ sau chaán thöông, teâ
bì, dò caûm, yeáu chi , ñau coå hay ñau
löng)
12. CHAÁN THÖÔNG TUÛY
SOÁNG ?
• Vaän ñoäng: löïc cô, cô khoaù
• Caûm giaùc: noâng, saâu, möùc
caûm giaùc
• Cô voøng: boïng ñaùi, haäu moân
• Phaûn xaï: gaân xöông, beänh lyù
• Dinh döôõng
FAIRBANKS
14. Chaán thöông tuûy
soáng
Toån thöông tuûy hoaøn toaøn
Toån thöông tuûy khoâng hoaøn
toaøn
Toån thöông tuûy beân (BrownSeùquard)
Toån thöông tuûy trung taâm
Toån thöông tuûy tröôùc
15. Toån thöông tuûy tröôùc
Toån thöông tuûy sau
Toån thöông tuûy beân
Toån thöông tuûy trung taâm
17. KHAÙM LAÂM
SAØNG
ABCDE
Coá ñònh coät soáng keå caû luùc khaùm
Xoay trôû BN CTCS theo khoái
Quan saùt vaø sôø naén
Ñaùnh giaù vaän ñoäng – caûm giaùc theo
FRANKEL
18. TOÅN THÖÔNG NHÌN THAÁY TREÂN X QUANG BAN
ÑAÀU
X QUANG ÑUÛ ÑEÅ CHAÅN
ÑOAÙN
DÒ DAÏNG
XÖÔNG
XÔ CÖÙNG
KHU TRUÙ
X QUANG KHOÂNG ÑUÛ ÑEÅ
CHAÅN ÑOAÙN
DD
ÑÓA
CAÙC DD
KHAÙC
ROÄNG OÁNG
TUÛY
DD
QUANH
SOÁNG
SIEÂU AÂM
19. CHAÁN THÖÔNG COÄT
SOÁNG COÅ
•
•
•
•
•
•
•
•
CTCS coå do saûn khoa
Traät chaåm ñoäi
Gaõy ñoát ñoäi
Maát vöõng C1C2 (MV ngang)
Traät xoay C1C2
Gaõy moûm raêng C2
Gaõy chaân cung C2
Caùc toån thöông döôùi truïc
22. HÌNH AÛNH HOÏC
Chæ soá Power
(BC/OA) > 1 laø
baát thöôøng
Khoaûng
caùch truïc
ñoäi (ADI)
Khoaûng
caùch cho tuyû
(SAC)
Kyõ thuaät
Wiesel vaø
Rothman > 1
mm laø baát
thöôøng ôû
phim Xquang
23. HÌNH AÛNH HOÏC
Gaõy doïc khoái beân traùi cuûa C1 ôû treû 5 tuoåi (1).
Chuù yù coøn suïn taêng tröôûng ôû cung tröôùc (2). Hôû
24. HÌNH AÛNH HOÏC
A. Voøng Harris nhìn thaáy treân phim nghieâng
B. Gaõy chaân moûm raêng
C. Gaõy ñaùy moûm raêng keøm theo gaõy cung sau
C1
25. A.Ñöôøng Swischuk töø bôø tröôùc cung sau C1C3 neáu ñöôøng naøy ra tröôùc bôø tröôùc
cung sau C2 coù theå gaõy chaân cung, STH
cung thaàn kinh, hay cung sau
26. PP Cattel vaø Filzer cho pheùp ñaùnh giaù
söï maát vöõng C2C3 baèng phim xquang
ñoäng
27. TOÅN THÖÔNG TUÛY KHOÂNG
THAÁY BAÁT THÖÔØNG TREÂN XQUANG
SCIWORA
Hình caét doïc CS cuûa treû bò
ngöôïc ñaõi minh hoïa bong taám
suïn giöõa C3C4 gaây ñöùt tuyû
vaø toån thöông tuûy xuyeân qua
29. GAÕY C1 – C2
• CT SCAN
• CAÙC LOAÏI GAÕY KHOÂNG VÖÕNG
30. A. Gaõy bong suïn tieáp hôïp moûm raêng
B. Coá ñònh baèng neïp minerve tö theá öôõn coå
nhieàu
C. Xquang ñoäng kieåm tra sau 8 tuaàn
36. XQUANG GAÕY PHÖÙC
TAÏP
1, 2. Gaõy thaân C4 ñöôøng
gaõy ñi töø treân xuoáng
döôùi vaø ra sau gaây daõn
roäng moûm khôùp sau
C4C5
3. Gaõy keøm theo thaân cuûa
C2
39. HÌNH AÛNH XQUANG
ÑOÄNG
Traät chaåm coå
A. Hình aûnh treân phim Xquang nghieâng
B. C. traät loài caàu chaåm ñoäi raát khoâng vöõng, töï
naén khi ngöûa coå, traät khi gaäp coå
40. Caùc chaán thöông CS
ngöïc vaø CS thaét löng
• Gaõy cuùi (gaõy luùn)
• Gaõy luùn naëng (>50% thaân tröôùc,
luùn nhieàu ñoát)
• Gaõy nhieàu maûnh
• Gaõy cuùi caêng
• Gaõy traät
• Gaõy nhoû caùc moûm raêng , gai
44. CAÙC BEÄNH LYÙ VUØNG
COÄT SOÁNG
Caùc vaán ñeà cô hoïc
Baát thöôøng veà phaùt trieån
Toån thöông do vieâm
Böôùu
Phaûn öùng chuyeån hoùa
46. BEÄNH LYÙ VEÀ CÔ
HOÏC
Tö theá quaù taûi
Caùc beänh lyù veà cô
"Hoaït ñoäng quaù möùc"
Thoaùt vò ñóa ñeäm
Raùch ñóa ñeäm
47. THOAÙT VÒ ÑÓA
ÑEÄM
Hieám gaëp ôû thieáu nieân, thöôøng
thaáy nhaát sau moät gaéng söùc quaù
möùc (theå gia ñình)
Thoaùt vò döôùi vaønh suïn thaân
soáng ñaëc hieäu ôû thieáu nieân
Ñieàu trò baûo toàn hay phaãu thuaät
52. CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP ÑAU
COÄT SOÁNG GAÂY LO LAÉNG
ÔÛ TREÛ
• 50% BEÄNH NHAÂN COÙ TRIEÄU
CHÖÙNG ÑAU KHOÂNG ÑAËC
HIEÄU
TURNER
53. CHAÁN THÖÔNG BEÄNH
LYÙ
Gaõy cs ngöïc hay thaét löng
nhieàu nôi
Teù vôùi löïc taùc ñoäng nheï
Beänh caûnh loaõng xöông
55. GAÕY XÖÔNG CHAÁN THÖÔNG NHEÏ ÑÖÔÏC TÌM THAÁY
TRONG LOAÕNG XÖÔNG THIEÁU NIEÂN
56. BEÄNH LYÙ
PHAÙT TRIEÅN BAÁT
THÖÔØNG
Baát thöôøng hình thaùi hoïc:
baåm sinh hay töï phaùt hay
maéc phaûi
Huûy eo ñoát soáng
Tröôït thaân ñoát soáng
Heïp oáng soáng
Loaïn döôõng taêng tröôûng
61. VEÏO COÄT SOÁNG TRONG
HOÄI CHÖÙNG
HOÄI CHÖÙNG MARFAN
BEÄNH VON RECKLINGHAUSEN
63. VEÏO / GUØ
BAÅM SINH
KEØM BAÁT THÖÔØNG KHAÙC:
TUÛY CHEÛ ÑOÂI
ROÃNG TUÛY
BÖÔÙU MÔÕ
TUÛY BAÙM THAÁP
BEÄNH CAÛNH: BAØN CHAÂN VOØM
HOAËC BAØN CHAÂN KHOEØO, CHEÂNH
LEÄCH CHIEÀU DAØI HAI CHAÂN,
TIEÅU KHOÂNG TÖÏ CHUÛ
67. Veïo coät soáng thaét löng ôû
ngöôøi tröôûng thaønh
2 nguyeân nhaân chính:
1. Tieán trieån VCS luùc thieáu nieân
2. Thoùai hoùa cs thaét löng thöôøng sau
tuoåi 50: do ñóa thoaùi hoùa hay do
loõang xöông
Tuy nhieân trong haàu haát caùc ca thì
khoâng roõ nguyeân nhaân
68. BEÄNH COØNG LÖNG
THIEÁU NIEÂN
SCHEUERMANN
• 3 ñoát soáng keá caän nhau coøng
hôn 50
• Baát thöôøng cuûa caùc cao
nguyeân thaân soáng
• Noát Schmorl
• -
Giaûm chieàu cao ñóa ñeäm
• = caùc daáu chöùng ñi keøm
nhöng khoâng phaûi tieâu chuaån
chaån ñoaùn
69. BEÄNH COØNG LÖNG
THIEÁU NIEÂN
SCHEUERMANN
Khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù
trieäu chöùng cô naêng
Neáu ñau:
• + Ngang möùc coøng löng
• + ÔÛ döôùi möùc coøng löng
• + Daïng ôû vuøng thaét löng vaø
ngöïc-thaét löng hieám gaëp, nhöng
72. TRÖÔÏT ÑOÁT
SOÁNG
• SPONDYLO = THAÂN SOÁNG
• LITHESIS = TRÖÔÏT
• ÑAU LÖNG COÙ LIEÂN QUAN
VÔÙI TÌNH TRAÏNG DI LEÄCH,
MAÁT VÖÕNG VAØ QUAÙ TAÛI
CHÖÙC NAÊNG
73. HÌNH AÛNH HOÏC COÄT
SOÁNG
• X quang vuøng baûn leà
• X quang nghieâng
• X quang chöùc naêng
• Ñaùnh giaù tình traïng taêng tröôûng (Risser,
tuoåi xöông)
• Nhaáp nhaùy ñoà xöông: neáu (+) coù gaõy
meät; coù theå chöõa laønh vôùi neïp thaân
74. DÒCH TEÃ HOÏC DÒ
TAÄT HUÛY EO ÑOÁT
SOÁNG
XUAÁT ÑOÄ TRONG DAÂN SOÁ:2-4%
XUAÁT ÑOÄ Ôû NGÖÔØI CHÔI THEÅ THAO: 525%
YEÁU TOÁ THUAÄN LÔÏI VEÀ CHUÛNG TOÄC
VAØ DI TRUYEÀN
TUOÅI XUAÁT HIEÄN: 5 – 8 TUOÅI = LOAÏN
SAÛN
GAÕY MEÄT ÔÛ TUOÅI DAÄY THÌ
TUØY THUOÄC VAØO MOÂN THEÅ THAO VAØ
TRÌNH ÑOÄ CHÔI THEÅ THAO
76. GAÕY DO STRESS
CAÙC YEÁU TOÁ
THUAÄN LÔÏI
• Loaïn saûn coù saün
• Daây chaèng loûng leûo quaù
möùc
• Moûm khôùp döôùi ñoát TL 4
quaù daøi
• Daùng ngöôøi nghieâng ra tröôùc
nhieàu
77. PHÖÔNG PHAÙP ÑÖÔÏC CHOÏN ÑEÅ
LAØM ROÕ TÌNH TRAÏNG GAÕY EO
ÑOÁT SOÁNG DO QUAÙ TAÛI:
NHAÁP NHAÙY ÑOÀ SPECT
78. BEÄNH LYÙ
VIEÂM VAØ NHIEÃM TRUØNG
• Vieâm ñóa ñeäm
• Vieâm thaân soáng ñóa ñeäm
• Vieâm tuûy xöông coät soáng
• Lao xöông soáng
• Coát hoùa ñóa ñeäm
• Nhieãm truøng khôùp cuøng-chaäu
• Toån thöông do thaáp khôùp
79. VIEÂM THAÂN SOÁNG ÑÓA
ÑEÄM
ÑAU VUØNG LÖNG-THAÉT LÖNG
CO THAÉT CÔ
TÖ THEÁ GIAÛM ÑAU
SOÁT +/-
• KHAÛO SAÙT CAÄN LAÂM
SAØNG:
X QUANG (-) ; IRM (+)
NHAÁP NHAÙY ÑOÀ (+)
CAÁY MAÙU (+)
CHOÏC DOØ DÖÔÙI CT
• SINH THIEÁT
83. VIEÂM KHÔÙP CUØNG CHAÄU
• Trieäu chöùng hoïc raát taûn
maïn:
Coät soáng
Buïng
Chi döôùi
• = Chaån ñoaùn
• Chaäm treã
84. BEÄNH LYÙ BÖÔÙU
Trong oáng soáng
Xöông soáng / suïn
Cô
Laønh / aùc
Nguyeân phaùt / thöù
phaùt
85. BÖÔÙU LAØNH DAÏNG
XÖÔNG – BÖÔÙU NGUYEÂN
BAØO XÖÔNG
Böôùu xöông cung sau
Ñau saâu. Ñau ban ñeâm
Coät soáng coøng vaø ñô
Nguy cô cheøn eùp bao maøng cöùng
Ñau reã
86. BÖÔÙU LAØNH DAÏNG
XÖÔNG – BÖÔÙU NGUYEÂN
BAØO XÖÔNG
• CHAÅN ÑOAÙN: X quang, nhaáp nhaùy
ñoà, CT
•
Khu truù ôû ñænh
cuûa bôø loõm
• ÑIEÀU TRÒ:
• Böôùu laønh daïng xöông: APRANAX
•
Phaãu thuaät
caét boû +/•
Phaãu thuaät
90. VEÏO COÄT SOÁNG
VAØ ÑAU LÖNG
• Veïo coät soáng voâ caên thöôøng khoâng
ñau
• Vaäy, neáu ñau +++ thì phaûi tìm
nguyeân nhaân
• (böôùu laønh daïng xöông – böôùu
nguyeân baøo xöông – nhieãm truøng
xöông soáng, beänh lyù trong oáng soáng
92. CAÙC BÖÔÙU AÙC
TÍNH
• Nguyeân phaùt: böôùu EWING, sarcome
xöông
• Thöù phaùt: böôùu EWING, böôùu xöông,
ung thö maùu, beänh HODGKIN, nguyeân
baøo thaàn kinh, böôùu cô vaân, böôùu
WILM’S
• Ñieàu trò: böôùu nguyeân phaùt: caét boû
toaøn boä neáu coù theå ñöôïc
95. KEÁT LUAÄN
• Beänh lyù coät soáng
–Ña daïng caàn nhìn toaøn dieän
–Toån thöông thaàn kinh phaûi ñieàu
trò tích cöïc coù khuynh höôùng phaãu
thuaät
–Roái loaïn CS caàn chaån ñoaùn chính
xaùc vaø ñieàu trò baûo toàn tröôùc
khi phaãu thuaät