The Book of Wisdom, or the Wisdom of Solomon, is a Jewish work written in Greek and most likely composed in Alexandria, Egypt.

2. ROZDZIAŁ 1
1 Miłujcie sprawiedliwość, wy, którzy jesteście
sędziami ziemi, myślcie o Panu dobrym sercem i w
prostocie serca szukajcie Go.
2 Można go bowiem znaleźć wśród tych, którzy go nie
kuszą; i objawia się tym, którzy mu nie ufają.
3 Bo myśli przewrotne oddzielają się od Boga, a moc
jego, gdy jest wypróbowana, upomina niemądrych.
4 Bo do duszy złośliwej mądrość nie wejdzie; ani nie
mieszkają w ciele poddanym grzechowi.
5 Bo święty duch karności będzie uciekał przed
oszustwem i od myśli nierozumnych, i nie ostoi się, gdy
wejdzie nieprawość.
6 Mądrość bowiem jest duchem miłującym; i nie
uniewinni bluźniercy słów swoich, gdyż Bóg jest
świadkiem jego wodzy, prawdziwym obserwatorem
jego serca i słuchaczem jego języka.
7 Albowiem Duch Pański napełnia świat, a to, co
zawiera wszystko, ma wiedzę o głosie.
8 Dlatego nie może się ukryć, kto mówi nieprawość, i
nie ominie go zemsta, gdy karze.
9 Bo w radach bezbożnych wniknie się dociekanie, a
dźwięk jego słów dotrze do Pana dla ujawnienia jego
niegodziwych uczynków.
10 Bo ucho zazdrości słyszy wszystko i nie kryje się
głos szemrania.
11 Strzeżcie się więc szemrania, które nie jest
pożyteczne; i powstrzymuj się od obmowy, bo nie ma
słowa tak tajnego, które by nie poszło na marne, a usta
kłamliwe zabijają duszę.
12 Nie szukajcie śmierci w błędzie swego życia i nie
ściągajcie na siebie zagłady dziełami rąk swoich.
13 Albowiem Bóg nie stworzył śmierci i nie ma
upodobania w zagładzie żyjących.
14 On bowiem stworzył wszystko, aby istniało, a
pokolenia na świecie były zdrowe; i nie ma w nich
trucizny zagłady ani królestwa śmierci na ziemi.
15 (Bo sprawiedliwość jest nieśmiertelna:)
16 Ale bezbożni ludzie swoimi uczynkami i słowami
wzywali ją do siebie; bo gdy myśleli, że mają ją za
przyjaciela, wyniszczyli ją i zawarli z nią przymierze,
ponieważ są godni mieć z nim udział.
ROZDZIAŁ 2
1 Bo bezbożni powiedzieli, myśląc sami ze sobą, ale
niewłaściwie, Życie nasze jest krótkie i nudne, a na
śmierć człowieka nie ma ratunku; i nie było żadnego
człowieka, który by powrócił z grobu.
2 Bo rodzimy się z każdą przygodą i będziemy dalej,
jakbyśmy nigdy nie istnieli, bo oddech w naszych
nozdrzach jest jak dym i iskierka w poruszeniu naszego
serca.
3 Które zgasną, nasze ciało zamieni się w popiół, a nasz
duch zniknie jak miękkie powietrze,
4 I imię nasze z czasem zostanie zapomniane i nikt nie
będzie pamiętał o naszych uczynkach, a życie nasze
przeminie jak ślad obłoku i rozproszy się jak mgła
rozpędzona promieniami słońca słońce i zwyciężyć jego
żarem.
5 Bo nasz czas jest cieniem, który przemija; a po
naszym końcu nie będzie już powrotu, gdyż jest ono
szybko zapieczętowane i nikt już nie przyjdzie.
6 Chodźcie więc, cieszmy się obecnymi dobrami i
szybko korzystajmy ze stworzeń jak za młodu.
7 Napełnijmy się drogim winem i olejkami, a żaden
wiosenny kwiat niech nas nie omija.
8 Ukoronujmy się pąkami róż, zanim uschną:
9 Niech nikt z nas nie odejdzie bez swojej części naszej
rozkoszy: zostawmy znaki naszej radości na każdym
miejscu, bo taki jest nasz dział i taki jest nasz los.
10 Uciskajmy biednego sprawiedliwego, nie
oszczędzajmy wdowy i nie szanujmy odwiecznych
siwych włosów starców.
11 Niech naszą siłą będzie prawo sprawiedliwości, bo to,
co słabe, okazuje się nic niewarte.
12 Dlatego czyhajmy na sprawiedliwych; ponieważ nie
jest z naszej strony i jest czysty wbrew naszym
uczynkom; karci nas za to, że naruszamy prawo, i
sprzeciwia się naszej hańbie za przestępstwa naszego
wychowania.
13 Wyznaje, że ma wiedzę Boga, i siebie samego
nazywa dzieckiem Pańskim.
14 Został stworzony, aby karcić nasze myśli.
15 Przykro nam na to patrzeć, bo życie jego nie jest
takie jak życie innych ludzi, inne są jego drogi.
16 Uważani jesteśmy przez niego za podróbki;
wstrzymuje się od naszych dróg jak od nieczystości,
ogłasza koniec sprawiedliwych do błogosławieństw i
chlubi się, że Bóg jest jego ojcem.
17 Zobaczmy, czy prawdziwe są jego słowa, i
przekonajmy się, co się z nim stanie na końcu.
18 Bo jeśli sprawiedliwy jest synem Bożym, pomoże mu
i wybawi go z rąk jego wrogów.
19 Zbadajmy go ze złośliwością i męką, abyśmy poznali
jego łagodność i doświadczyli jego cierpliwości.
20 Potępmy go haniebną śmiercią, bo według własnych
słów będzie szanowany.
21 Takie rzeczy sobie wyobrażali i dali się zwieść, bo
ich zaślepiła ich niegodziwość.
22 A tajemnic Bożych nie znali; i nie spodziewali się
zapłaty za sprawiedliwość, ani nie spodziewali się
nagrody dla dusz nienagannych.
23 Bóg bowiem stworzył człowieka nieśmiertelnego i
uczynił go obrazem własnej wieczności.
24 Jednakże przez zazdrość diabła śmierć przyszła na
świat, a ci, którzy trzymają się jego boku, znajdują ją.
ROZDZIAŁ 3
1 Ale dusze sprawiedliwych są w ręku Boga i nie
dotknie ich żadna męka.
2 W oczach niemądrych zdawało się, że umarli, a
odejście ich poczytuje się za nędzę,
3 A ich odejście od nas będzie całkowitą zagładą, a oni
są w pokoju.
4 Choć bowiem w oczach ludzi zostaną ukarani, ich
nadzieja jest jednak pełna nieśmiertelności.

3. 5 A trochę ukarani, otrzymają wielką zapłatę, gdyż Bóg
ich doświadczył i uznał za godnych siebie.
6 Doświadczył ich jako złoto w piecu i przyjął je jako
ofiarę całopalną.
7 A w czasie ich nawiedzenia będą świecić i biegać tam
i z powrotem jak iskry wśród ścierniska.
8 Będą sądzić narody i panować będą nad ludami, a ich
Pan będzie królował na wieki.
9 Ci, którzy mu zaufali, zrozumieją prawdę, a wierni w
miłości trwać będą przy nim, gdyż łaska i miłosierdzie
jest dla jego świętych, a on ma pieczę nad swoimi
wybranymi.
10 Ale bezbożni zostaną ukarani według własnych
wyobrażeń, którzy zaniedbali sprawiedliwych i opuścili
Pana.
11 Bo kto gardzi mądrością i wychowaniem, ten jest
nędzny, a nadzieja ich daremna, trudy ich bezowocne, a
uczynki ich nieużyteczne.
12 Ich żony są głupie, a ich dzieci niegodziwe.
13 Ich potomstwo jest przeklęte. Dlatego błogosławiona
jest niepłodna, nieskalana, która nie zaznała grzesznego
łoża: będzie miała owoc w nawiedzeniu dusz.
14 Błogosławiony eunuch, który rękami swoimi nie
dopuścił się nieprawości i nie zamyślał się
niegodziwego przeciwko Bogu, bo jemu zostanie dany
szczególny dar wiary i dziedzictwo w świątyni Pańskiej,
bardziej przyjemne dla jego umysłu.
15 Bo chwalebny jest owoc dobrych prac, a korzeń
mądrości nie uschnie.
16 Synowie cudzołożników nie dojdą do doskonałości, a
nasienie łoża nieprawego zostanie wykorzenione.
17 Choćby długo żyli, nie będą uważani za nic, a ich
ostateczny wiek będzie bez honoru.
18 A jeśli umrą szybko, nie mają nadziei ani pocieszenia
w dniu próby.
19 Bo straszny jest koniec pokolenia nieprawych.
ROZDZIAŁ 4
1 Lepiej nie mieć dzieci, a mieć cnotę, bo pamięć o niej
jest nieśmiertelna, bo jest znana Bogu i ludziom.
2 Kiedy jest obecny, ludzie biorą z niego przykład; a
kiedy już go nie ma, pragną go: nosi koronę i triumfuje
na wieki, odniósłszy zwycięstwo, walcząc o nieskalaną
nagrodę.
3 Ale mnożące się potomstwo bezbożnych nie będzie się
rozwijać, ani nie zapuści korzeni w wyniku bękartów,
ani nie założy żadnego trwałego fundamentu.
4 Choć przez pewien czas kwitną na gałęziach; choć nie
stoją jako ostatnie, wiatr wstrząśnie nimi i siłą wiatrów
zostaną wykorzenieni.
5 Niedoskonałe gałęzie zostaną odłamane, a ich owoce
będą nieużyteczne, niedojrzałe do jedzenia, zaiste, na nic.
6 Dzieci bowiem zrodzone z łóżek niezgodnych z
prawem są świadkami niegodziwości wobec rodziców w
procesie.
7 Choćby sprawiedliwy nie mógł umrzeć, to jednak
odpocznie.
8 Bo wiek zaszczytny nie jest tym, który trwa przez
długi czas i który nie mierzy się liczbą lat.
9 Ale mądrość jest dla ludzi siwym włosem, a życie
nieskalane jest starością.
10 Podobał się Bogu i był przez niego umiłowany, tak
że żyjąc wśród grzeszników, został przemieniony.
11 Tak, szybko został zabrany, aby niegodziwość nie
zmieniła jego zrozumienia i oszustwo nie zwiodło jego
duszy.
12 Bo czary niegrzeczności przyćmiewają to, co
uczciwe; a wędrówka pożądliwości podkopuje prosty
umysł.
13 On, będąc doskonałym w krótkim czasie, wypełnił
długi czas:
14 Bo dusza jego podobała się Panu, dlatego spieszył się,
aby go zabrać spośród bezbożnych.
15 Lud to widział, ale nie zrozumiał i nie zaprzątnął
sobie tym głowy, że jego łaska i miłosierdzie jest z jego
świętymi i że ma szacunek dla swoich wybranych.
16 W ten sposób sprawiedliwy, który umarł, potępi
bezbożnych, którzy żyją; i młodość, która wkrótce się
udoskonali, przez wiele lat i starość nieprawych.
17 Bo ujrzą koniec mądrych i nie zrozumieją, co
postanowił o nim Bóg w swojej radzie i w jakim celu
Pan go zapewnił.
18 Zobaczą go i wzgardzą nim; lecz Bóg wyśmieje ich
na pogardę, i będą odtąd obrzydliwą padliną i
pośmiewiskiem wśród umarłych na wieki.
19 Bo ich rozerwie i powali na głowę, tak że oni nie
będą mogli mówić; i strząśnie je od fundamentu; i
zostaną całkowicie spustoszeni i pogrążeni w smutku; i
pamięć o nich zginie.
20 A gdy rozliczą swoje grzechy, przyjdą ze strachem, a
ich własne winy przekonają ich w twarz.
ROZDZIAŁ 5
1 Wtedy sprawiedliwy stanie z wielką odwagą przed
obliczem tych, którzy go uciskali, i nie zliczy się ze
swoich trudów.
2 Gdy to ujrzą, przestraszą się straszliwego strachu i
zdumieją się dziwnością jego zbawienia, wykraczającą
poza wszystko, czego oczekiwali.
3 A oni, pokutując i wzdychając z powodu udręki ducha,
będą mówić w sobie: To był ten, którego czasami
naśmiewaliśmy się i przysłowio wyrzutu:
4 My, głupcy, uznaliśmy jego życie za szaleństwo, a
jego koniec za bezczelność:
5 Jakże jest on zaliczony do dzieci Bożych i jego los jest
wśród świętych?
6 Dlatego zbłądziliśmy z drogi prawdy i nie zajaśniało
nam światło sprawiedliwości, a słońce sprawiedliwości
nie wzeszło nad nami.
7 Utrudnialiśmy się na drodze niegodziwości i zagłady;
tak, przeszliśmy przez pustynie, gdzie nie było drogi, ale
drogi Pańskiej nie poznaliśmy.
8 Cóż nam dała pycha? albo co dobrego przyniosło nam
bogactwo naszą pychą?
9 Wszystko to przeminęło jak cień i jak słup, który się
spieszył;

4. 10 I jak statek, który przepływa przez fale wodne, a gdy
przepłynie, nie można znaleźć jego śladu ani ścieżki
stępki w falach;
11 Albo jak ptak przelatujący w powietrzu, nie można
znaleźć znaku jego drogi, lecz lekkie powietrze uderzane
uderzeniem jego skrzydeł i rozdzielane przez gwałtowny
hałas i ruch ich, przechodzi przez nie, i tam później nie
można znaleźć żadnego śladu, dokąd poszła;
12 Albo jak strzała wystrzelona w cel, rozcina powietrze
i natychmiast się zbiera, tak że człowiek nie może
wiedzieć, dokąd przeszła.
13 Podobnie i my, gdy tylko się urodziliśmy, zaczęliśmy
zbliżać się do końca i nie mieliśmy żadnego znaku cnoty,
który moglibyśmy wykazać; ale pochłonęła nas nasza
niegodziwość.
14 Bo nadzieja bezbożnych jest jak pył rozwiany przez
wiatr; jak cienka piana, którą burza unosi; jak dym,
który tu i ówdzie burza rozwiewa i który przemija jak
wspomnienie gościa, który zostaje tylko jeden dzień.
15 Ale sprawiedliwi żyją na wieki; ich nagroda także
jest u Pana, a opieka nad nimi u Najwyższego.
16 Dlatego otrzymają chwalebne królestwo i piękną
koronę z ręki Pana, bo prawicą ich okryje i ramieniem
swoim będzie ich chronił.
17 Zabierze do siebie swoją zazdrość, aby uzyskać pełną
zbroję, a stworzenie to uczyni swoją bronią do zemsty
na swoich wrogach.
18 Przyobleczy się w sprawiedliwość jak napierśnik, a
prawdziwy sąd zamiast hełmu.
19 Świętość weźmie za tarczę niezwyciężoną.
20 Zaostrzy swój gniew na miecz, a świat będzie z nim
walczył przeciwko niemądrym.
21 Wtedy wyjdą pioruny celowane prosto; i z obłoków,
jak z dobrze napiętego łuku, polecą do celu.
22 A grad pełen gniewu zostanie rzucony jak z
kamiennego łuku, a wody morskie wzburzą się
przeciwko nim, a powodzie okrutnie ich zatopią.
23 Zaiste, powstanie przeciwko nim potężny wiatr i jak
burza ich rozwieje. W ten sposób nieprawość spustoszy
całą ziemię, a niegodziwość obali trony możnych.
ROZDZIAŁ 6
1 Słuchajcie więc, królowie, i zrozumcie; uczcie się, wy,
którzy jesteście sędziami krańców ziemi.
2 Słuchajcie wy, którzy rządzicie ludem, i chlubcie się w
mnóstwie narodów.
3 Bo dana wam jest władza od Pana i władza od
Najwyższego, który wypróbuje wasze uczynki i zbada
wasze rady.
4 Ponieważ będąc sługami jego królestwa, nie
osądziliście sprawiedliwie, nie zachowaliście prawa i nie
postępowaliście według rady Bożej;
5 Straszliwie i szybko przyjdzie na was, bo ostry sąd
będzie dla tych, którzy są na wyżynach.
6 Bo miłosierdzie wkrótce przebaczy najmniejszemu,
ale mocarze będą bardzo męczeni.
7 Bo Ten, który jest Panem wszystkich, nie będzie się
bał nikogo ani nie będzie się lękał wielkości nikogo, bo
On stworzył małych i wielkich i o wszystkich
jednakowo się troszczy.
8 Ale na mocarzy przyjdzie ciężka próba.
9 Dlatego do was, królowie, mówię, abyście nauczyli się
mądrości i nie odstępowali.
10 Bo ci, którzy strzegą świętości, będą osądzeni za
świętych, a ci, którzy się tego nauczyli, znajdą
odpowiedź.
11 Dlatego kierujcie swoje uczucia na moje słowa;
pragnijcie ich, a zostaniecie pouczeni.
12 Mądrość jest chwalebna i nie gaśnie. Tak, łatwo ją
widać przez tych, którzy ją miłują, i znaleźć tych, którzy
jej szukają.
13 Ona przeszkadza tym, którzy jej pragną, dając im się
poznać.
14 Kto będzie jej szukał wcześnie, nie będzie miał
wielkiego bólu, bo znajdzie ją siedzącą u swoich drzwi.
15 Myślenie o niej to doskonałość mądrości, a kto się jej
strzeże, szybko straci troskę.
16 Bo ona chodzi i szuka godnych siebie, okazuje im
łaskę na drogach i spotyka ich w każdej myśli.
17 Prawdziwym jej początkiem jest bowiem pragnienie
karności; a troska o dyscyplinę jest miłością;
18 A miłość to przestrzeganie jej praw; a zważanie na
jej prawa jest gwarancją nieskazitelności;
19 A niezniszczalność przybliża nas do Boga:
20 Dlatego pragnienie mądrości prowadzi do królestwa.
21 Jeśli więc macie upodobanie w tronach i berłach,
królowie ludu, czcijcie mądrość, abyście królowali na
wieki.
22 A co do mądrości, czym ona jest i jak powstała,
powiem wam i nie będę przed wami zatajać tajemnic,
ale będę jej szukać od początku jej narodzin, i wiedzę o
niej wywnioskuję na światło dzienne, i nie przeminie
prawdy.
23 Nie pójdę też z wyniszczającą zazdrością; bo taki
człowiek nie będzie miał nic wspólnego z mądrością.
24 Ale mnóstwo mądrych jest dobrem świata, a mądry
król jest podporą ludu.
25 Przyjmijcie więc naukę przez moje słowa, a wyjdzie
wam to na dobre.
ROZDZIAŁ 7
1 Ja sam jestem człowiekiem śmiertelnym, jak wszyscy,
i potomkiem Pierwszego, który powstał na ziemi,
2 I w łonie mojej matki zostało ukształtowane w ciało w
ciągu dziesięciu miesięcy, zagęszczone we krwi, z
nasienia ludzkiego i przyjemności, która przyszła ze
snem.
3 A gdy się urodziłem, zaczerpnąłem powietrza
pospolitego i upadłem na ziemię, która ma podobną
naturę, a pierwszy głos, który wydałem, wołał, jak
wszyscy inni.
4 Karmiono mnie w pieluszkach i to z troskami.
5 Nie ma bowiem króla, który miałby inny początek
narodzin.
6 Bo wszyscy ludzie mają jedno wejście do życia i jedno
wyjście.

5. 7 Dlatego modliłem się i dano mi zrozumienie. Wołałem
do Boga, i przyszedł na mnie duch mądrości.
8 Wolałem ją ponad berła i trony, a bogactwa nie
ceniłem w porównaniu z nią.
9 I nie porównywałem z nią żadnego drogiego kamienia,
bo wszelkie złoto w jej przypadku jest jak odrobina
piasku, a srebro będzie przed nią policzone jak glina.
10 Umiłowałem ją nad zdrowie i urodę i wybrałem ją
zamiast światła, bo światło, które od niej pochodzi,
nigdy nie gaśnie.
11 Wraz z nią przyszły do mnie wszystkie dobra, a w jej
rękach niezliczone bogactwa.
12 I radowałem się z nich wszystkich, bo mądrość ich
poprzedzała, a nie wiedziałem, że była ich matką.
13 Uczyłem się pilnie i udzielam jej szczodrze: nie
ukrywam jej bogactw.
14 Jest bowiem dla ludzi skarbem, który nie zawodzi, a
ci, którzy korzystają, stają się przyjaciółmi Boga,
chwaleni za dary wiedzy.
15 Bóg pozwolił mi mówić, jak chcę, i myśleć zgodnie z
tym, co mi jest dane, gdyż On prowadzi do mądrości i
kieruje mądrymi.
16 Bo w jego ręku jesteśmy my i nasze słowa; także
wszelka mądrość i umiejętność wykonania.
17 On bowiem dał mi pewną wiedzę o tym, co jest, a
mianowicie, jak został stworzony świat i działanie
żywiołów.
18 Początek, koniec i środek czasów: zmiany obrotów
słońca i zmiany pór roku:
19 Obwody lat i położenie gwiazd:
20 Natura stworzeń żywych i wściekłość dzikich
zwierząt, gwałtowność wiatrów i rozumowanie ludzkie,
różnorodność roślin i zalety korzeni:
21 I wszystko, co jest albo tajne, albo jawne, ja je znam.
22 Nauczyła mnie bowiem mądrość, sprawczyni
wszystkiego, bo w niej jest duch rozumny, święty,
jedyny, różnorodny, subtelny, żywy, jasny, nieskalany,
prosty, nieskazitelny, miłujący dobro prędcy, na co nie
można pozwolić, gotowy do czynienia dobra,
23 Dobry dla człowieka, stały, pewny, wolny od trosk,
mający wszelką władzę, nadzorujący wszystko i
przechodzący przez wszelki umysł, duch czysty i
najsubtelniejszy.
24 Bo mądrość jest bardziej poruszająca niż jakikolwiek
ruch: przechodzi i przechodzi przez wszystko dzięki
swojej czystości.
25 Ona bowiem jest tchnieniem mocy Bożej i czystym
wpływem, który wypływa z chwały Wszechmogącego;
dlatego nie może na nią wpaść żadna skalana rzecz.
26 Ona bowiem jest blaskiem wiecznej światłości,
nieskazitelnym zwierciadłem mocy Boga i obrazem
Jego dobroci.
27 A będąc jedną, wszystko może, a pozostając w sobie,
wszystko czyni nowe, a wchodząc w dusze święte przez
wszystkie wieki, czyni je przyjaciółmi Boga i prorokami.
28 Bo Bóg nie kocha nikogo, tylko tego, który mieszka
mądrze.
29 Bo jest piękniejsza od słońca, a przede wszystkim od
porządku gwiazd; porównywana ze światłem, znajduje
się przed nią.
30 Bo po tej nocy nadejdzie, ale występek nie zwycięży
mądrości.
ROZDZIAŁ 8
1 Mądrość sięga od krańca do krańca potężnie i słodko
rządzi wszystkim.
2 Kochałem ją i szukałem jej od młodości mojej,
pragnąłem ją uczynić swoją małżonką i kochałem jej
piękność.
3 W tym, że obcuje z Bogiem, wywyższa swą
szlachetność; zaiste, sam Pan wszystkich rzeczy ją
umiłował.
4 Ona bowiem jest wtajemniczona w tajemnice poznania
Boga i miłuje dzieła jego.
5 Jeśli w tym życiu bogactwo jest czymś pożądanym;
cóż jest bogatszego nad mądrość, która wszystko
sprawuje?
6 A jeśli roztropność działa; kto z nich jest bardziej
przebiegłym pracownikiem niż ona?
7 A jeśli ktoś miłuje sprawiedliwość, jego trudy są
cnotami, bo uczy wstrzemięźliwości i roztropności,
sprawiedliwości i męstwa, a to są rzeczy, ponieważ
ludzie nie mogą mieć nic bardziej pożytecznego w
swoim życiu.
8 Jeśli mężczyzna pragnie wiele doświadczenia, ona zna
dawne rzeczy i trafnie domyśla się tego, co ma nastąpić;
zna subtelności przemówień i potrafi objaśniać ciemne
zdania: przewiduje znaki i cuda, wydarzenia pór roku i
czasów.
9 Dlatego postanowiłem zabrać ją do siebie, aby
zamieszkała ze mną, wiedząc, że będzie doradczynią
dobrych rzeczy i pocieszeniem w troskach i smutkach.
10 Przez wzgląd na nią zyskam uznanie w tłumie i cześć
u starszych, chociaż jestem młody.
11 Okażę się osobą zarozumiałą w sądzie i będę
podziwiany w oczach wielkich mężów.
12 Gdy będę milczał, będą odpoczywać, a gdy będę
mówił, będą mnie słuchać dobrze; jeśli będę dużo mówił,
ręce swoje położą na ustach.
13 Za jej pośrednictwem zdobędę nieśmiertelność i
pozostawię po sobie wieczną pamiątkę tym, którzy
przyjdą po mnie.
14 Uporządkuję lud, a narody będą mi poddane.
15 Straszliwi tyrani będą się bać, gdy tylko o mnie
usłyszą; Okażę się dobrym wśród tłumu i dzielnym na
wojnie.
16 Gdy wejdę do domu mojego, odpocznę przy niej, bo
rozmowa jej nie ma goryczy; i żyć z nią nie ma smutku,
ale radość i radość.
17 A kiedy rozważałem te rzeczy w sobie i rozważałem
je w swoim sercu, jakże połączenie się z mądrością
oznacza nieśmiertelność;
18 I wielką przyjemnością jest mieć jej przyjaźń; a w
dziełach jej rąk są nieskończone bogactwa; a w naradach
z nią roztropność; a rozmawiając z nią, dobry raport;
Chodziłem i szukałem, jak zabrać ją do siebie.
19 Byłem bowiem dzieckiem mądrym i dobrego ducha.
20 A raczej, będąc dobrym, wszedłem w ciało
nieskalane.

6. 21 Jednakże gdy zrozumiałem, że nie mógłbym jej
zdobyć inaczej, gdyby mi Bóg jej nie dał; i to było
mądre, wiedzieć, czyim była darem; Modliłem się do
Pana, błagałem go i całym sercem mówiłem:
ROZDZIAŁ 9
1 Boże moich ojców i Panie miłosierny, któryś wszystko
uczynił swoim słowem,
2 I przez swoją mądrość ustanowiłeś człowieka, aby
panował nad stworzeniami, które stworzyłeś,
3 I zarządzajcie światem według prawości i prawości, i
sprawujcie sąd w prostocie serca:
4 Daj mi mądrość, która siedzi przy twoim tronie; i nie
odrzucaj mnie spośród swoich dzieci:
5 Bo ja, twój sługa i syn twojej służebnicy, jestem osobą
słabą i krótkotrwałą, i zbyt młodą, aby zrozumieć sąd i
prawa.
6 Choćby bowiem człowiek nigdy nie był tak doskonały
wśród synów ludzkich, to jednak jeśli nie będzie z nim
twojej mądrości, nie będzie on brany pod uwagę.
7 Wybrałeś mnie na króla swego ludu i sędziego twoich
synów i córek.
8 Rozkazałeś mi zbudować świątynię na twojej świętej
górze i ołtarz w mieście, w którym mieszkasz, na
podobieństwo świętego przybytku, który przygotowałeś
od początku.
9 I była z tobą mądrość, która zna uczynki twoje i była
obecna, gdy stworzyłeś świat, i wiedziała, co jest miłe w
twoich oczach i słuszne w twoich przykazaniach.
10 Ześlij ją z twoich świętych niebios i z tronu twojej
chwały, aby będąc obecna, mogła pracować ze mną,
abym wiedział, co ci się podoba.
11 Ona bowiem wie i rozumie wszystko, i będzie mnie
prowadzić trzeźwo w moich poczynaniach i zachowa
mnie w swojej mocy.
12 W ten sposób moje uczynki będą miłe i wtedy będę
sądził twój lud sprawiedliwie i będę godzien zasiadać na
tronie mego ojca.
13 Bo jakiż jest człowiek, który zna radę Bożą? albo
któż może pomyśleć, jaka jest wola Pana?
14 Bo myśli śmiertelników są nędzne, a nasze zamysły
są niepewne.
15 Bo zniszczalne ciało uciska duszę, a ziemski
przybytek obciąża umysł, który zastanawia się nad
wieloma sprawami.
16 I ledwie zgadujemy, co jest na ziemi, i z trudem
znajdujemy to, co jest przed nami; ale to, co jest w
niebie, kto bada?
17 A twoja rada, która poznała, jeśli nie dasz mądrości i
nie ześlesz z góry swego Świętego Ducha?
18 W ten sposób bowiem zmieniły się zwyczaje
mieszkańców ziemi i nauczono ludzi tego, co Tobie się
podoba, i zostali zbawieni dzięki mądrości.
ROZDZIAŁ 10
1 Ona zachowała pierwszego ukształtowanego ojca
świata, który został stworzony sam, i wyprowadziła go z
upadku,
2 I dał mu władzę panowania nad wszystkim.
3 Ale gdy niesprawiedliwy w swym gniewie odszedł od
niej, zginął także w furii, w której zamordował swego
brata.
4 Z którego powodu ziemia została zatopiona przez
powódź, mądrość ją ponownie zachowała i skierowała
los sprawiedliwych w kawałku drewna o małej wartości.
5 A gdy narody w swym niegodziwym spisku zostały
zawstydzone, ona znalazła sprawiedliwego i zachowała
go nienagannie przed Bogiem, i umocniła go w obliczu
jego czułego współczucia wobec syna.
6 Gdy bezbożny zginął, wybawiła sprawiedliwego,
który uciekł przed ogniem, który spadł na pięć miast.
7 O których niegodziwości aż po dziś dzień świadczy
dymiąca ziemia, i rośliny przynoszące owoc, który
nigdy nie dojrzeje, a stojący słup soli jest pomnikiem
duszy niewierzącej.
8 Bo nie mając mądrości, zadali sobie nie tylko tę
krzywdę, że nie znali rzeczy dobrych; ale także
pozostawił po sobie światu pamiątkę ich głupoty, tak że
w tym, w czym się zgorszyli, nie można było się ukryć.
9 Ale mądrość wybawiła od bólu tych, którzy jej
towarzyszyli.
10 A gdy sprawiedliwy uciekał przed gniewem swego
brata, ona go prowadziła po właściwych ścieżkach,
pokazała mu królestwo Boże, dała mu wiedzę o
rzeczach świętych, wzbogaciła go w podróżach i
pomnożyła owoc jego pracy.
11 W pożądliwości uciśnionych stanęła przy nim i
wzbogaciła go.
12 Broniła go przed wrogami i chroniła przed
czyhającymi, a w zaciętej walce dała mu zwycięstwo;
aby wiedział, że dobroć jest silniejsza od wszystkiego.
13 Gdy sprawiedliwy został zaprzedany, nie opuściła go,
ale wybawiła go od grzechu: zeszła z nim do dołu,
14 I nie pozostawiła go w więzach, aż mu dała berło
królestwa i władzę nad tymi, którzy go gnębili; a tych,
którzy go oskarżali, okazała ich kłamcami i dała mu
wieczną chwałę.
15 Wybawiła lud sprawiedliwy i nienaganne nasienie od
narodu, który ich uciskał.
16 Weszła w duszę sługi Pańskiego i przeciwstawiała
się strasznym królom w cudach i znakach;
17 Oddawał sprawiedliwym zapłatę za ich trud,
prowadził ich w cudowny sposób i był dla nich osłoną w
dzień i światłem gwiazd w porze nocnej;
18 Przeprowadził ich przez Morze Czerwone i
przeprowadził przez wielkie wody.
19 Ale ona potopiła ich wrogów i wyrzuciła ich z dna
głębiny.
20 Dlatego sprawiedliwi łupili bezbożnych i wysławiali
święte imię Twoje, Panie, i jednomyślnie wysławiali
Twoją rękę, która za nich walczyła.
21 Bo mądrość otworzyła usta niemych i uczyniła języki
tych, którzy nie potrafią mówić wymownie.
ROZDZIAŁ 11
1 Pomożyła ich dziełom w ręku świętego proroka.

7. 2 Przeszli przez pustynię niezamieszkaną i rozbili
namioty w miejscach, gdzie nie było żadnej drogi.
3 Wystąpili przeciw swoim wrogom i pomścili się na
swoich przeciwnikach.
4 Gdy byli spragnieni, wzywali Cię i dana im była woda
z krzemiennej skały, a ich pragnienie zostało ugaszone z
twardego kamienia.
5 Bo czym zostali ukarani ich wrogowie, tym samym
odnieśli korzyść oni w potrzebie.
6 Bo zamiast rzeki płynącej wiecznie, skażonej brudną
krwią,
7 Dla jawnego nagany wobec tego przykazania, na mocy
którego zabijano niemowlęta, dałeś im obfitość wody w
sposób, jakiego się nie spodziewali:
8 Opowiadając więc przez to pragnienie, jak ukarałeś
ich przeciwników.
9 Bo gdy byli poddani próbie, choć ukarani z
miłosierdzia, poznali, że bezbożni byli sądzeni w
gniewie i dręczeni, pragnąc inaczej niż sprawiedliwi.
10 Tych bowiem napominałeś i poddawałeś karze jako
ojciec, drugiego zaś, jako król surowy, potępiałeś i
karałeś.
11 Niezależnie od tego, czy byli nieobecni, czy obecni,
byli jednakowo zirytowani.
12 Bo przyszedł na nich podwójny smutek i jęk na
wspomnienie przeszłych wydarzeń.
13 Gdy bowiem usłyszeli, że dzięki swoim karom inni
odnieśli korzyść, mieli pewne poczucie Pana.
14 Bo którego szanowali z pogardą, gdy już dawno go
wyrzucono z powodu porzucania niemowląt, w końcu,
gdy zobaczyli, co się stało, podziwiali go.
15 Ale za głupie wymysły ich niegodziwości, którymi
zwiedzeni czcili węże pozbawione rozumu i podłe
zwierzęta, zesłałeś na nie mnóstwo nierozumnych
zwierząt w celu pomsty;
16 Aby wiedzieli, że czym człowiek grzeszy, to i on
zostanie ukarany.
17 Bo Twoja wszechmocna ręka, która stworzyła świat z
materii bez formy, nie chciała posłać między nich
mnóstwa niedźwiedzi i dzikich lwów,
18 Albo nieznane dzikie zwierzęta, pełne wściekłości,
nowo stworzone, wydychające albo ognistą parę, albo
brudną woń rozproszonego dymu, albo strzelające
strasznymi iskrami z oczu:
19 I nie tylko krzywda może ich natychmiast zabić, ale i
straszny widok całkowicie ich zniszczyć.
20 Tak, a bez nich mogliby upadli jednym uderzeniem,
prześladowani dla zemsty i rozproszeni tchnieniem
twojej mocy; ale ty uporządkowałeś wszystko według
miary, liczby i wagi.
21 Bo zawsze, kiedy chcesz, możesz okazać swą wielką
siłę; i kto może się oprzeć potędze Twojego ramienia?
22 Bo cały świat przed tobą jest jak ziarnko na wadze, i
jak kropla rosy porannej, która spada na ziemię.
23 Ale ty masz litość nad wszystkimi; bo Ty możesz
wszystko i mrugasz na grzechy ludzkie, bo powinny się
poprawić.
24 Bo miłujesz wszystko, co istnieje, i nie brzydzisz się
niczym, co stworzyłeś; bo nigdy nie stworzyłbyś żadnej
rzeczy, gdybyś ją nienawidził.
25 A jakżeby cokolwiek mogło przetrwać, gdyby nie
była to Twoja wola? lub zostały zachowane, jeśli nie
zostały przez Ciebie wezwane?
26 Ty jednak oszczędzasz wszystkich, bo oni są Twoi,
Panie, miłujący dusze.
ROZDZIAŁ 12
1 Bo twój niezniszczalny Duch jest we wszystkim.
2 Dlatego karcisz stopniowo tych, którzy obrażają, i
ostrzegaj ich, przypominając im, w czym zgrzeszyli, aby
porzuciwszy swoją niegodziwość, uwierzyli w Ciebie,
Panie.
3 Bo Twoją wolą było wytracić rękami naszych ojców
obu dawnych mieszkańców Twojej świętej ziemi,
4 Którego nienawidziłeś za to, że dopuszczał się
najohydniejszych czarów i niegodziwych ofiar;
5 A także bezlitosni mordercy dzieci i pożeracze
ludzkiego ciała oraz krwawe uczty,
6 Z ich kapłanami spośród ich bałwochwalczej załogi i z
rodzicami, którzy własnymi rękami zabijali dusze
pozbawione ratunku:
7 Aby ziemia, którą cenisz ponad wszystko, przyjęła
godną kolonię dzieci Bożych.
8 Mimo to nawet tych, których oszczędziłeś jako ludzi, i
wysłałeś osy, zwiastuny twojego zastępu, aby je
stopniowo wytracać.
9 Nie dlatego, że nie mogłeś w bitwie wprowadzić
bezbożnych w ręce sprawiedliwych i wytępić ich od
razu okrutnymi zwierzętami lub jednym szorstkim
słowem:
10 Ale dokonując na nich stopniowo swoich wyroków,
dałeś im miejsce do pokuty, nie będąc nieświadomym,
że są niegrzecznym pokoleniem i że wrodziła się w nich
ich złośliwość, i że ich myślenie nigdy się nie zmieni.
11 Bo było to od początku przeklęte nasienie; ani ty ze
strachu przed kimkolwiek nie udzieliłeś im przebaczenia
tego, w czym zgrzeszyli.
12 Bo któż powie: Cóżeś uczynił? albo kto się oprze
Twojemu sądowi? albo kto będzie cię oskarżał za
narody, które giną, któreś stworzył? albo kto wystąpi
przeciwko tobie, aby się zemścić za nieprawych?
13 Albowiem nie ma innego Boga, jak tylko Ty, który
troszczy się o wszystkich i któremu mógłbyś pokazać,
że twój sąd nie jest niesprawiedliwy.
14 Ani król, ani tyran nie będzie mógł zwrócić swego
oblicza na ciebie z powodu tego, którego ukarałeś.
15 Skoro więc sam jesteś sprawiedliwy, wszystko
sprawiedliwie zarządzasz, mniemając, że nie jest zgodne
z twoją władzą potępianie tego, który nie zasłużył na
karę.
16 Bo twoja moc jest początkiem sprawiedliwości, a
ponieważ jesteś Panem wszystkiego, sprawia, że jesteś
łaskawy dla wszystkich.
17 Bo gdy ludzie nie uwierzą, że masz pełną moc,
okazujesz swoją siłę i wśród tych, którzy to wiedzą,
objawiasz ich śmiałość.
18 Ale ty, panując nad swoją mocą, sądź sprawiedliwie i
rozkazuj nam z wielką łaską, bo możesz używać mocy,
kiedy chcesz.

8. 19 Ale przez takie uczynki nauczyłeś swój lud, że
sprawiedliwy powinien być miłosierny, i dałeś swoim
dzieciom dobrą nadzieję, że dasz pokutę za grzechy.
20 Bo gdybyś z taką rozwagą ukarał wrogów swoich
dzieci i skazanych na śmierć, dając im czas i miejsce,
dzięki którym mogliby się uwolnić od ich złości:
21 Z jak wielką ostrożnością osądzałeś swoich synów,
którym ojcom przysięgałeś i zawierałeś przymierza
dobrych obietnic?
22 Dlatego, karcąc nas, biczujesz naszych wrogów po
tysiąckroć więcej, abyśmy osądzając, starannie myśleli o
Twojej dobroci, a gdy sami jesteśmy sądzeni,
szukaliśmy miłosierdzia.
23 Dlatego chociaż ludzie żyli rozpustnie i nieprawie,
dręczyłeś ich ich własnymi obrzydliwościami.
24 Bo zbłądzili bardzo daleko drogami błędu i uważali
ich za bogów, którymi nawet wśród zwierząt ich
wrogów wzgardzili, dając się zwieść, jak dzieci
nierozumne.
25 Dlatego na nich, jak na dzieci nierozumne, zesłałeś
sąd, aby się z nich naśmiewać.
26 Ale ci, którzy nie dadzą się nawrócić przez to
napomnienie, w którym się z nimi bawił, odczują sąd
godny Boga.
27 Bo popatrzcie, czego żałowali, gdy zostali ukarani, to
znaczy za tych, których uważali za bogów; teraz, będąc
w nich ukarani, gdy to zobaczyli, uznali go za
prawdziwego Boga, którego wcześniej zaprzeczyli
poznaniu: i dlatego przyszło na nich najwyższe
potępienie.
ROZDZIAŁ 13
1 Zaprawdę, marni są z natury wszyscy ludzie, którzy
nie znają Boga i nie mogą poznać Go z rzeczy
widzialnych, ani też przez rozważanie uczynków nie
uznali mistrza dzieła;
2 Ale uważajcie albo ogień, albo wiatr, albo szybkie
powietrze, albo krąg gwiazd, albo gwałtowną wodę,
albo światła niebieskie, za bogów rządzących światem.
3 Czyim pięknem, jeśli byli zachwyceni, wzięli ich za
bogów; niech wiedzą, o ileż lepszy jest Pan ich, bo
stworzył ich pierwszy twórca piękna.
4 A jeśli zdumiewali się nad ich mocą i cnotą, niech
przez nich zrozumieją, o ileż potężniejszy jest Ten,
który ich stworzył.
5 Albowiem po wielkości i pięknie stworzeń
proporcjonalnie widać ich twórcę.
6 Jednak za to mniej można ich winić, bo być może
błądzą, szukając Boga i pragnąc Go znaleźć.
7 Ponieważ są biegli w jego dziełach, pilnie go badają i
wierzą swoim oczom, gdyż rzeczy, które się widzi, są
piękne.
8 Ale i oni nie zasługują na przebaczenie.
9 Gdyby bowiem mogli wiedzieć tak wiele, aby mogli
celować w świat; jakże nie dowiedzieli się o tym
wcześniej Pana?
10 Ale nędzni są oni i w rzeczach martwych jest ich
nadzieja, którzy nazywają ich bogami, którzy są dziełem
rąk ludzkich, złotem i srebrem, aby ukazać sztukę i
podobieństwo zwierząt lub kamień do niczego, dzieło
starożytnej ręki.
11 A cieśla, który ścina drewno, po tym jak przepiłował
drzewo przeznaczone do tego celu i zręcznie zdjął całą
korę wokoło, pięknie ją obrobił i przygotował z niej
naczynie, które służyło życiu człowieka;
12 A gdy wydał śmieci swej pracy na przystrojenie
swego mięsa, napełnił się;
13 I wziąwszy śmieci spośród tych, które nie nadawały
się do użytku, będące krzywym kawałkiem drewna i
pełnym sęków, wyrzeźbił je pilnie, gdy nie miał nic
innego do roboty, i uformował je umiejętnością swego
zrozumienia, i ukształtował go na obraz mężczyzny;
14 Albo uczynili go podobnym do jakiejś okropnej
bestii, pokrywszy go cynobrem i pomalowawszy go
farbą na czerwono oraz pokrywając każde miejsce na
nim;
15 A gdy przygotował dla niego wygodne miejsce,
umieścił go w murze i umocował żelazem.
16 On bowiem zadbał o to, aby nie upadła, wiedząc, że
nie może się powstrzymać; bo to jest obraz i potrzebuje
pomocy:
17 Potem modli się za swój majątek, za swoją żonę i
dzieci, i nie wstydzi się mówić do tego, co nie ma życia.
18 O zdrowie wzywa słabego, bo życie modli się do
umarłego; o pomoc pokornie błaga tego, kto ma
najmniejsze środki, a o dobrą podróż prosi tego, co nie
może ruszyć naprzód.
19 A dla zdobywania i zdobywania oraz dla pomyślnego
powodzenia rąk jego wymaga się zdolności do czynienia
tego, który jest najbardziej niezdolny do niczego.
ROZDZIAŁ 14
1 I znowu, kto przygotowuje się do wypłynięcia i ma
zamiar przejść przez wzburzone fale, wzywa kawałek
drewna bardziej zgniły niż statek, który go niesie.
2 Zaprawdę, pragnienie zysku to wymyśliło, a robotnik
zbudował to swoją umiejętnością.
3 Ale rządzi nim Opatrzność Twoja, Ojcze, bo
stworzyłeś drogę przez morze i bezpieczną ścieżkę
wśród fal;
4 Pokazując, że możesz ocalić od wszelkich
niebezpieczeństw: tak, chociaż człowiek wyruszył w
morze bez sztuki.
5 Niemniej jednak nie chcesz, aby dzieła twojej
mądrości pozostały bezczynne, dlatego też ludzie
poświęcają swoje życie małemu kawałkowi drewna i
zostają uratowani, płynąc przez wzburzone morze na
słabym statku.
6 Bo także w dawnych czasach, kiedy wyginęli dumni
olbrzymy, nadzieja świata rządzonego przez twoją rękę
uciekła w słabym naczyniu i pozostawiła wszystkim
wiekom nasienie pokoleń.
7 Błogosławione jest drzewo, z którego wychodzi
sprawiedliwość.
8 Ale to, co zostało zrobione rękami, jest przeklęte,
podobnie jak i ten, który to uczynił: on, ponieważ to
uczynił; i to, ponieważ będąc zniszczalnym, nazywano
go bogiem.

9. 9 Albowiem bezbożny i jego bezbożność są jednakowo
nienawistni Bogu.
10 Bo to, co zostało stworzone, zostanie ukarane razem
z tym, który to stworzył.
11 Dlatego i na bożki pogańskie będzie nawiedzenie,
gdyż w stworzeniu Bożym stały się obrzydliwością i
zgorszeniem dla dusz ludzkich i sidłem dla nóg
niemądrych.
12 Bo wymyślanie bożków było początkiem duchowego
rozpusty, a ich wymyślanie - zepsuciem życia.
13 Bo nie byli od początku i nie będą na wieki.
14 Bo przez próżną chwałę ludzką weszli na świat i
dlatego wkrótce dobiegną końca.
15 Albowiem ojciec pogrążony w przedwczesnej
żałobie, gdy stworzył obraz swego dziecka, które
wkrótce zostało zabrane, teraz czcił go jako boga, który
był wtedy martwym człowiekiem, i oddawał tym, którzy
byli pod nim, ceremonie i ofiary.
16 W ten sposób z biegiem czasu bezbożny zwyczaj
ugruntował się jako prawo, a na mocy przykazań królów
oddano cześć rzeźbionym wizerunkom.
17 Którego ludzie nie mogli uczcić w obecności,
ponieważ mieszkali daleko, z daleka wzięli podróbkę
jego oblicza i sporządzili wyraźny wizerunek króla,
którego czcili, aby swoją śmiałością schlebiać mu i był
nieobecny, jakby był obecny.
18 Również szczególna pracowitość rzemieślnika
rzeczywiście przyczyniła się do skierowania ignorantów
w stronę jeszcze większych przesądów.
19 On bowiem, chcąc przypadkiem przypodobać się
osobie sprawującej władzę, zmusił wszystkie swoje
umiejętności, aby upodobnić się do najlepszej mody.
20 I tak tłumy, zwabione łaską dzieła, brały go teraz za
boga, który jeszcze chwilę wcześniej był czczony.
21 I to była okazja do oszukania świata, bo ludzie,
służąc nieszczęściu lub tyranii, przypisywali kamieniom
i łomom tajemniczą nazwę.
22 I tego im było mało, że zbłądzili w poznaniu Boga;
lecz podczas gdy oni żyli w wielkiej wojnie ignorancji,
te tak wielkie plagi nazwały ich pokojem.
23 Albowiem podczas gdy zabijali swoje dzieci w
ofiarach lub odprawiali tajne ceremonie lub urządzali
biesiady na temat dziwnych obrzędów;
24 Nie zachowywali już życia ani małżeństw bez skazy,
lecz albo jeden zabijał drugiego zdradliwie, albo
zasmucał go cudzołóstwem.
25 I tak zapanowała we wszystkich bez wyjątku krew,
zabójstwo, kradzież i obłuda, zepsucie, niewierność,
zamieszanie, krzywoprzysięstwo,
26 Niepokój dobrych ludzi, zapominanie o dobrych
sprawach, skalanie dusz, zmiana rodzaju, nieporządek w
małżeństwach, cudzołóstwo i bezwstydna nieczystość.
27 Bo oddawanie czci bożkom niewymienionym jest
początkiem, przyczyną i końcem wszelkiego zła.
28 Albowiem albo szaleją, gdy się weselą, albo
prorokują kłamstwa, albo żyją niesprawiedliwie, albo
lekko się wyrzekają.
29 O ile bowiem pokładają ufność w bożkach, które nie
mają życia; choć przysięgają fałszywie, jednak
wyglądają, jakby nie doznali krzywdy.
30 Jednakże z obu powodów zostaną sprawiedliwie
ukarani: zarówno dlatego, że źle myśleli o Bogu,
zważając na bożki, jak i niesprawiedliwie przysięgali
podstępem, gardząc świętością.
31 Bo to nie moc tych, na których przysięgają, lecz
sprawiedliwa zemsta grzeszników, która zawsze karze
przewinienie bezbożnych.
ROZDZIAŁ 15
1 Ty zaś, Boże, jesteś łaskawy i prawdziwy, cierpliwy i
w miłosierdziu wszystko zarządzasz,
2 Bo jeśli zgrzeszymy, jesteśmy twoi, znając twoją moc,
ale nie zgrzeszymy, wiedząc, że jesteśmy poczytani za
twoich.
3 Poznanie ciebie jest bowiem doskonałą
sprawiedliwością; tak, poznanie twojej mocy jest
korzeniem nieśmiertelności.
4 Nie zwiódł nas bowiem ani przewrotny wymysł ludzi,
ani obraz nakrapiany różnorodnymi kolorami,
bezowocna praca malarza;
5 Jego widok pobudza głupców do pożądania i dlatego
pragną postaci martwego posągu, który nie ma tchu.
6 Zarówno ci, którzy je tworzą, jak i ci, którzy ich
pragną, i ci, którzy im oddają cześć, miłują zło i są
godni, aby na nich polegać.
7 Albowiem garncarz, hartując miękką ziemię, z
wielkim wysiłkiem formuje każde naczynie na naszą
służbę; owszem, z tej samej gliny wyrabia zarówno
naczynia służące do czystego użytku, jak i wszystko, co
służy przeciwnie; ale co jest w przypadku użycia
któregokolwiek z nich, sędzią jest sam garncarz.
8 I lubieżnie wykonując swoją pracę, czyni próżnego
boga z tej samej gliny, nawet tego, który chwilę
wcześniej był stworzony z ziemi, a po krótkiej chwili
powraca do niej, gdy życie, które mu pożyczono,
zostanie zażądał.
9 Mimo swej troski nie oznacza to, że będzie miał dużo
pracy i że jego życie będzie krótkie, ale stara się
prześcignąć złotników i złotników, stara się postępować
jak robotnicy z mosiądzu i uważa za swoją chwałę
wytwarzanie podróbek.
10 Jego serce jest popiołem, jego nadzieja jest bardziej
podła niż ziemia, a jego życie jest mniej wartościowe
niż glina:
11 Bo nie znał swego Stwórcy i tego, który natchnął go
duszą czynną i tchnął ducha żywego.
12 Ale oni uważali nasze życie za rozrywkę, a nasz czas
tutaj za rynek zysku, bo – mówią – musimy zdobywać
wszystko, choćby złymi środkami.
13 Bo ten człowiek, ziemski, robi kruche naczynia i
rzeźbione obrazy, wie, że jest gorszy od wszystkich
innych.
14 A wszyscy wrogowie twojego ludu, którzy go
trzymają w niewoli, są najgłupsi i bardziej nędzni niż
dzieci.
15 Bo za bogów poczytali wszystkie bożki pogańskie,
które nie mają oczu do patrzenia, ani nosa do tchnienia,
ani uszu do słyszenia, ani palców rąk do dotykania; a co
do ich stóp, to powolnie chodzą.

10. 16 Bo stworzył je człowiek i ukształtował je ten, który
pożyczył ducha swego; nikt jednak nie może stworzyć
boga podobnego do siebie.
17 Bo będąc śmiertelnym, w złych rękach czyni coś
martwego, bo sam jest lepszy od tego, co czci, choć raz
żył, a oni nigdy.
18 Tak, i oni oddawali cześć zwierzętom, które są
najbardziej wstrętne; ponieważ przy porównywaniu
jedni są gorsi od innych.
19 Nie są też piękne, by można było je mieć u zwierząt,
ale obeszły się bez chwały Bożej i błogosławieństwa
jego.
ROZDZIAŁ 16
1 Dlatego przez podobne osoby zostali godnie ukarani i
przez mnóstwo zwierząt dręczonych.
2 Zamiast tej kary, okazując łaskę swojemu ludowi,
przygotowałeś dla nich mięso o dziwnym smaku, a
nawet przepiórki, aby pobudzić ich apetyt.
3 Aby pragnąc pożywienia, mogli na widok brzydkiego
widoku zwierząt wysłanych między nich nienawidzić
nawet tego, czego muszą pragnąć; ale ci, cierpiący przez
krótki czas nędzę, mogą stać się uczestnikami dziwnego
smaku.
4 Było bowiem konieczne, aby na nich, którzy
sprawowali tyranię, spadła nędza, której nie mogli
uniknąć, ale tym trzeba było tylko pokazać, jak dręczeni
byli ich wrogowie.
5 Gdy bowiem przyszła na nich straszliwa zawziętość
zwierząt i zginęły od użądleń zakrzywionych węży,
Twój gniew nie trwał na wieki.
6 Ale zaniepokoili się na krótki czas, aby ich napomnieć,
mając znak zbawienia, i przypomnieć im o przykazaniu
twojego prawa.
7 Bo ten, który się ku niemu zwrócił, nie został ocalony
przez to, co widział, ale przez Ciebie, który jesteś
Zbawicielem wszystkich.
8 I w ten sposób sprawiłeś, że twoi wrogowie wyznali,
że to ty wybawiasz od wszelkiego zła:
9 Zabili ich ukąszenia koników polnych i much i nie
znalazło się żadne lekarstwo na ich życie, bo byli godni
takiej kary.
10 Ale synowie twoi nie przemogli zębów jadowitych
smoków, bo zawsze było nad nimi miłosierdzie twoje i
uzdrowiło ich.
11 Bo zostali urażeni, aby przypomnieli sobie słowa
twoje; i zostali szybko zbawieni, aby nie popadając w
głębokie zapomnienie, stale pamiętali o Twojej dobroci.
12 Bo ani ziele, ani plastry łagodzące nie przywróciły
im zdrowia, lecz słowo Twoje, Panie, które wszystko
leczy.
13 Ty bowiem masz władzę nad życiem i śmiercią,
prowadzisz do bram piekielnych i wyprowadzasz.
14 Rzeczywiście człowiek zabija przez złość swoją, a
duch, gdy wyjdzie, nie wraca; ani dusza wzięta nie
wróci.
15 Ale nie można uciec przed twoją ręką.
16 Albowiem bezbożni, którzy nie chcieli Cię poznać,
byli biczowani mocą Twojego ramienia: dziwnymi
deszczami, gradem i ulewami byli prześladowani,
których nie mogli uniknąć, i ginęli w ogniu.
17 Bo, co jest najbardziej godne zdumienia, ogień miał
większą siłę w wodzie, która wszystko gasi, bo świat
walczy za sprawiedliwych.
18 Czasem bowiem płomień przygasł, aby nie spalił
zwierząt wysłanych na bezbożnych; lecz sami mogli
zobaczyć i dostrzec, że byli prześladowani sądem
Bożym.
19 Innym razem płonie nawet w środku wody ponad siłę
ognia, aby zniszczyć owoce niesprawiedliwej ziemi.
20 Zamiast tego nakarmiłeś swój lud pokarmem aniołów
i zesłałeś im z nieba chleb przygotowany bez ich pracy,
zdolny zadowolić każdego i odpowiadający każdemu
gustowi.
21 Twoje bowiem pożywienie oznajmiło twoją słodycz
dzieciom twoim i zaspokajając apetyt zjadacza,
dostosowało się do upodobań każdego człowieka.
22 Ale śnieg i lód przetrwały ogień i nie stopiły się, aby
poznali, że ogień płonący w gradzie i iskrzący się w
deszczu zniszczył owoce wrogów.
23 Ale i ten zapomniał nawet o własnej sile, aby
sprawiedliwi mogli się nakarmić.
24 Bo stworzenie, które ci służy, które jest Stwórcą,
zwiększa swoją siłę przeciwko nieprawym za ich karę i
osłabia swoją siłę na korzyść tych, którzy ci ufają.
25 Dlatego już wtedy uległo to zmianie i było posłuszne
Twojej łasce, która karmi wszystko, zgodnie z
pragnieniem potrzebujących.
26 Aby poznali synowie twoi, Panie, którego miłujesz,
że nie wydawanie owoców karmi człowieka, ale że
słowo Twoje strzeże tych, którzy w Tobie pokładają
ufność.
27 Bo to, co nie zostało zniszczone przez ogień, ogrzane
odrobiną promienia słońca, szybko się stopiło:
28 Aby było wiadomo, że nie wolno nam dziękować
słońcu, a o poranku modlić się do ciebie.
29 Bo nadzieja niewdzięcznych rozpłynie się jak szron
zimowy i ucieknie jak nieużyteczna woda.
ROZDZIAŁ 17
1 Bo wielkie są twoje sądy i nie można ich wyrazić;
dlatego zbłądziły dusze niewychowane.
2 Bo gdy niesprawiedliwi ludzie zamierzali uciskać
naród święty; zamknięci w swoich domach, więźniowie
ciemności i spętani więzami długiej nocy, leżeli tam
wygnani od wiecznej opatrzności.
3 Choć bowiem przypuszczali, że ukrywają się w
swoich tajemnych grzechach, zostali rozproszeni pod
ciemną zasłoną zapomnienia, straszliwie zdumieni i
niepokojeni dziwnymi objawieniami.
4 Albowiem róg, który ich trzymał, nie mógł ich
uchronić od strachu, lecz rozległ się wokół nich hałas,
jakby spadającej wody, i ukazały im się smutne wizje z
ciężkimi obliczami.
5 Żadna moc ognia nie mogła im oświecić, ani jasne
płomienie gwiazd nie mogły rozświetlić tej strasznej
nocy.

11. 6 I ukazał się im ogień, który sam się zapalił, bardzo
straszny. Ponieważ byli bardzo przerażeni, myśleli, że to,
co widzieli, jest gorsze od tego, czego nie widzieli.
7 Jeśli chodzi o iluzje magii artystycznej, zostały one
stłumione, a ich przechwalanie się mądrością zostało
skarcone.
8 Bo ci, którzy obiecali oddalić strach i kłopoty od
chorej duszy, sami byli chorzy ze strachu i godni
śmiechu.
9 Choć nie bała się ich żadna straszna rzecz; lecz bojąc
się przechodzących zwierząt i sykując węże,
10 Umarli ze strachu, zaprzeczając, że widzieli
powietrze, którego w żaden sposób nie można było
uniknąć.
11 Bo niegodziwość, potępiona przez własne
świadectwo, jest bardzo bojaźliwa, a uciskana
sumieniem zawsze przepowiada rzeczy złe.
12 Strach bowiem nie jest niczym innym jak zdradą
pomocy, jaką daje rozum.
13 A wewnętrzne oczekiwanie, będąc mniejsze, liczy się
z niewiedzą bardziej niż przyczyną, która sprowadza
mękę.
14 Ale tej nocy spali tym samym snem, który był
rzeczywiście nie do zniesienia i który spadł na nich z
dna nieuniknionego piekła,
15 Częściowo nękali ich potworne zjawiska, a
częściowo zemdlali i serce im zamarło; bo przyszedł na
nich nagły, nieoczekiwany strach.
16 Zatem każdy, kto tam upadł, był ściśle trzymany,
zamknięty w więzieniu bez krat żelaznych,
17 Bo czy był rolnikiem, czy pasterzem, czy
robotnikiem w roli, został wyprzedzony i zniósł tę
konieczność, której nie można było uniknąć, bo wszyscy
byli związani jednym łańcuchem ciemności.
18 Czy był to gwiżdżący wiatr, czy też melodyjny szum
ptaków wśród rozłożystych gałęzi, czy przyjemny
upadek gwałtownie płynącej wody,
19 Albo straszny dźwięk rzucanych kamieni, albo
niewidzialny bieg skakających zwierząt, albo ryczący
głos najdzikszych dzikich zwierząt, albo odbijające się
echo od pustych gór; te rzeczy sprawiły, że mdleli ze
strachu.
20 Cały świat bowiem jaśniał jasnym światłem i nikt nie
miał przeszkód w swojej pracy.
21 Nad nimi rozpościerała się tylko noc ciężka, obraz
ciemności, która miała ich potem ogarnąć, lecz oni sami
byli dla siebie bardziej bolesni niż ciemność.
ROZDZIAŁ 18
1 Jednakże wasi święci mieli bardzo wielką światłość,
której głos słyszeli, a nie widząc ich kształtu, ponieważ i
oni nie cierpieli tego samego, uważali ich za
szczęśliwych.
2 Ale za to teraz nie wyrządzili im krzywdy, przez którą
zostali wcześniej skrzywdzeni, dziękowali im i błagali o
przebaczenie za to, że byli wrogami.
3 Zamiast tego dałeś im płonący słup ognia, aby był
przewodnikiem w nieznanej podróży, i nieszkodliwe
słońce, aby ich zabawiać honorowo.
4 Bo godzien byli pozbawieni światła i uwięzieni w
ciemności, którzy trzymali twoich synów w zamknięciu,
przez których miało zostać dane światu nieskazitelne
światło prawa.
5 A gdy postanowili zabić dzieci świętych, jedno
dziecko zostało wyrzucone i zbawione, aby je skarcić,
zabrałeś mnóstwo ich dzieci i wytraciłeś ich całkowicie
w potężnej wodzie.
6 Tej nocy nasi ojcowie zostali już wcześniej
poświadczeni, że wiedząc, jakim przysięgom pokładali
wiarę, mogli później być dobrej myśli.
7 Tak przyjęło się wśród twojego ludu zarówno
zbawienie sprawiedliwych, jak i zagłada wrogów.
8 Bo tym, czym ukarałeś naszych przeciwników, tym
samym uwielbiłeś nas, których powołałeś.
9 Bo sprawiedliwi synowie dobrych ludzi potajemnie
składali ofiary i za jedną zgodą ustanowili święte prawo,
aby święci byli uczestnikami tego samego dobra i zła, a
ojcowie śpiewają teraz pieśni pochwalne.
10 Ale po drugiej stronie rozległ się przeraźliwy krzyk
wrogów i rozległ się żałosny hałas nad opłakanymi
dziećmi.
11 Pan i sługa zostali ukarani w jeden sposób; i jak król,
tak cierpiał zwykły człowiek.
12 I tak wszyscy razem mieli niezliczoną liczbę
umarłych, mających jeden rodzaj śmierci; nie było też
dość żywych, aby ich pochować, bo w jednej chwili
najszlachetniejsze z nich zostało zniszczone.
13 Bo nie chcieli wierzyć w nic z powodu czarów; po
zagładzie pierworodnego uznali ten lud za synów
Bożych.
14 Gdy bowiem wszystko było w cichej ciszy, a noc
była w środku swego szybkiego biegu,
15 Twoje wszechmocne słowo zeskoczyło z nieba z
twojego królewskiego tronu, jak zawzięty mąż wojenny
w środek ziemi zagłady,
16 I przyniosłem twoje niekłamliwe przykazanie jako
ostry miecz, a powstanie napełniło wszystko śmiercią; i
dotknął nieba, lecz stanął na ziemi.
17 Wtedy nagle zaniepokoiły ich wizje strasznych snów
i ogarnęły ich nieoczekiwane przerażenie.
18 I jeden rzucony tu, drugi tam, na wpół martwy,
wskazał przyczynę swojej śmierci.
19 Bo przepowiadały to sny, które ich dręczyły, aby nie
zginęli i nie wiedzieli, dlaczego zostali dotknięci.
20 Tak, i sprawiedliwych dotknął smak śmierci, i
nastąpiła zagłada rzeszy na pustyni, ale gniew nie trwał
długo.
21 Wtedy bowiem nienaganny człowiek pośpieszył i
stanął w ich obronie; i przynosząc tarczę swojej
właściwej posługi, modlitwę i przebłaganie z kadzidła,
przeciwstawił się gniewowi i w ten sposób położył kres
nieszczęściu, ogłaszając, że jest twoim sługą.
22 I zwyciężył niszczyciela nie siłą ciała ani siłą oręża,
ale słowem ujarzmił tego, który ukarał, powołując się na
przysięgi i przymierza zawarte z ojcami.
23 Bo gdy umarli już padali stosami, jeden na drugiego,
stojąc pomiędzy, powstrzymał gniew i rozstał się z
żywymi.

12. 24 Bo w długiej szacie był cały świat, a w czterech
rzędach kamieni wyryta była chwała ojców i Twój
Majestat na diademie jego głowy.
25 Tym ustąpił niszczyciel i bał się ich, bo wystarczyło,
że tylko zakosztowali gniewu.
ROZDZIAŁ 19
1 A na bezbożnych przyszedł gniew bezlitosny aż do
końca. Wiedział bowiem przedtem, co uczynią;
2 Gdy pozwolili im odejść i pospiesznie ich odesłali,
pokutowali i ścigali ich.
3 Bo gdy jeszcze opłakiwali i lamentowali nad grobami
zmarłych, dodali kolejny głupi pomysł i ścigali ich jak
zbiegów, których pragnęli, aby zniknęli.
4 Los, którego byli godni, pociągnął ich do tego celu i
sprawił, że zapomnieli o tym, co już się wydarzyło, aby
mogli dopełnić kary, która nie dostąpiła ich męki.
5 I aby lud twój przeszedł cudowną drogę, ale śmierć
dziwną spotkał.
6 Całe stworzenie bowiem zostało na nowo
ukształtowane według swego rodzaju, służąc osobliwym
przykazaniom, które zostały im dane, aby dzieci wasze
mogły być zachowane bez szkody.
7 Mianowicie obłok zacieniający obóz; a gdzie
wcześniej stała woda, ukazał się suchy ląd; i z Morza
Czerwonego drogę bez przeszkód; a z wzburzonego
strumienia zielone pole:
8 Przez który szedł cały lud, który bronił się Twoją ręką,
oglądając dziwne cuda Twoje.
9 Bo szli jak konie i skakali jak barany, chwaląc Ciebie,
Panie, który ich wybawił.
10 Bo jeszcze pamiętali, co się działo, gdy przebywali w
obcej krainie, jak ziemia zamiast bydła rodziła muchy i
jak rzeka wyrzucała mnóstwo żab zamiast ryb.
11 Ale potem zobaczyli nowe pokolenie ptactwa, gdy
wiedzieni apetytem, poprosili o delikatne mięsa.
12 Albowiem przyszły do nich od morza przepiórki, aby
się zadowolić.
13 I kary spadły na grzeszników nie bez wcześniejszych
znaków w postaci grzmotów, gdyż sprawiedliwie
cierpieli zgodnie z własną niegodziwością, o ile
zachowywali się bardziej surowo i nienawistnie wobec
obcych.
14 Sodomici bowiem nie przyjęli tych, których nie znali,
gdy przyszli, ale ci wprowadzili w niewolę przyjaciół,
którzy na nich zasłużyli.
15 I nie tylko to, ale być może będzie można mieć do
nich pewien szacunek, ponieważ posługiwali się obcymi,
którzy nie byli przyjaźni:
16 Ale bardzo dotkliwie dotknęli ich ci, których przyjęli
na ucztach, a już z nimi stali się uczestnikami tych
samych praw.
17 Dlatego też ślepotą zostali dotknięci, jak ci, którzy
byli u drzwi sprawiedliwego, gdy otoczony straszliwą,
wielką ciemnością, każdy szukał przejścia przez własne
drzwi.
18 Bo elementy zmieniły się same w sobie przez rodzaj
harmonii, jak w nutach psałterium zmieniają nazwę
melodii, a jednak zawsze są dźwiękami; które można
łatwo dostrzec na podstawie tego, co się wydarzyło.
19 Bo rzeczy ziemskie zamieniły się w wodę, a to, co
przedtem pływało w wodzie, teraz zeszło na ziemię.
20 Ogień miał moc w wodzie, zapominając o swojej
cnocie, a woda zapomniała o swojej gaszącej naturze.
21 Z drugiej strony płomienie nie trawiły ciał
zniszczalnych istot żywych, chociaż po nich chodziły;
ani nie stopili, ani nie stopili lodowatego rodzaju
niebiańskiego mięsa, które w naturze ma skłonność do
topienia.
22 Bo we wszystkim wywyższyłeś, Panie, lud Twój i
wysławiłeś go, i nie lekceważyłeś go, ale pomagałeś mu
w każdym czasie i miejscu.