Principais formas acelulares: viroides, prións e virus.

1. FORMAS ACELULARES
VIRUS, VIROIDES E PRIÓNS
©monografias.com
Profesor: Adán Gonçalves

2. 1. INTRODUCIÓN
O concepto de formas acelulares refírese a certas partículas micros
cópicas de carácter infeccioso e que polo tanto poden provocar enfermi
dades .
Dentro deste concepto, están os máis coñecidos virus, pero tamén outras
partículas de máis recente descubrimento e menor tamaño como son os
viroides e prións.
2. VIROIDES

Son de pequeño tamaño (unha milésima parte dun virus pequeno).

Constituídos por una molécula de ARN circular monocatenario.

Ata agora, só detectados en vexetais.

Non sabemos como producen enfermidades, pero utilizan os enzimas do
hóspede para replicarse.

Pensamos que puderon orixinarse a partir de intróns vexetais.

3. 3. PRIÓNS

As encefalopatías esponxiformes transmisibles (TSEs) son un grupo de enfermidades
cerebrais dexenerativas que afectan a numerosos mamíferos, incluído o home.

Son coñecidas dende fai anos (scrapie, 250 anos en ovellas), pero saltaron a actualidade
a partir dos anos 90 polo famoso “mal das vacas tolas” debido a unha encefalopatía bovina
que podía afectar os seres humanos. Descubríuse que as vacas eran alimentadas con
pienso obtido a partir de ovellas, posiblemente algunhas con scrapie.

En 1982 Stanley Prusiner identificó e ailslou a proteína causante dunha TSE e chamouna
prión, acrónimo de “proteinaceus infective particle”.

Estas encefalopatías son provocadas por unha anomalía nunha proteína de membrana das
células cerebrais.

Parece que a proteína anómala afecta a proteína normal transformándola tamén en
anómala. Por eso, os prións son consideradas partículas infecciosas que teñen unha
estrutura terciaria diferente da forma normal.

4. 4. VIRUS

Foron descubertos a finais do século XIX (experimentos de Pasteur da rabia e
Mayer e finalmente Iwanoski no VMT)

Stanley en 1935 demostrou a súa simplicidade no MTV (proteínas e ARN).

Son partículas infecciosas (organismos acelulares) e parásitos celulares obrigados.

Son moi pequenos (<0,3 micras).

Carecen de metabolismo propio, non se nutren, nin se relacionan.

Non son células.

Cando están fora da célula denomínanse virións.

En función do hóspede que parasitan clasificámolos en :
Virus bacterianos ou bacteriófagos ou fagos
Virus vexetais
Virus animais

5. 4.1. Estrutura dos virus
Un virus ou virión está sempre constituido por:
1) Un ácido nucleico, que pode ser ADN ou ARN, nunca os dous xuntos.
Poden serde cadea dobre ou simple (o máis frecuente ADN bc ou ARN mc):
– ADN monocatenario: microvirus (fagos)
– ARN monocatenario:p.e. Os que provocan a rabia, o sarampelo, a rubeola,
a gripe ou a polio en humanos. Tamén vexetais como VMT. E o grupo
especial dos retrovirus que posúen a enzima retrotranscriptasa, p.e VIH,
virus carcinóxenos (oncovirus)
– ADN bicatenario: Moitos fagos como Myovirus, Stylovirus. Tamén outros
como os Herpesvirus (varicela, herpes zoster, herpes xenital...) ,os
Poxvirus (viruela e enfermidades da pel) ou o virus da hepatite B que
afectan a animais.
– ARN bicatenario: Cystovirus (fagos)

6. 4.1. Estrutura dos virus
2) Unha envoltura proteica que rodea o ácido nucleico denominada
cápside ou cápsida que está formada por unhas subunidades
proteicas ou capsómeros. As cápsides poden ter, atendendo a como
se dispoñen os capsómeros, diversas formas: poliédricas,
helicoidais, complexas...
Os virus complexos posúen unha cabeza de tipo icosaédrico onde se
atopa o ácido nucleico e unha cola de natureza helicoidal que
constitúe a estrutura de fixación á célula hóspede. Ésta é a
estrutura típica dos fagos. Nestes virus que infectan bacterias a
cola pode estar formada por un eixe tubular proteico rodeado dunha
vaina contráctil; no extremo da cola podemos atopar a estrutura de
anclaxe formada por unha placa basal con espiñas basais e filamentos
caudais que lle serven para adherirse a parede bacteriana. (T2).

7. 4.1. Estrutura dos virus
Bacteriófago T2
©microinmunio

8. 4.1. Estrutura dos virus
Nalgúns virus pode aparecer unha membrana que rodea a cápside.
A esta membrana se lle denomina envoltura externa, e os virus que
a posúen chámanse virus con envoltura diferenciándoos dos
denominados virus desnudos.
A maioría dos virus animais posúen envoltura, pero case todos os
vexetais e os fagos son virus desnudos.
Os fosfolípidos desta membrana case sempre proceden das
membranas da célula hóspede.
Exemplos de virus con envoltura: Herpesvirus (nucleocápside
poliédrica) e virus da gripe (nucleocápside helicoidal).

9. 4.1. Estrutura dos virus
©cepvi.com
©virology.net
©aid-sida.org

10. 4.2. CICLO VITAL DOS VIRUS
Hai unha serie de características esenciais que comparten os ciclos de
multiplicación dos distintos virus, que son:

Entrada no citoplasma da célula hóspede.

Reprodución para producir unha descendencia de virións.

Liberación dos virións no ambiente e supervivencia nel.

Os virus nunca se reproducen por división senón que se multiplican mediante
un proceso no que os seus compoñentes son sintetizados por separado e
posteriormente ensamblados para formar os virións completos.

11. 4.2. CICLO VITAL DOS VIRUS
Dentro dos ciclos vitais tamén hai grandes diferenzas e peculariedades:

O xeito de fixarse a célula hóspede (Adsorción) débese a presenza na
membrana das células de receptores que se unen a glicoproteínas da
envoltura vírica ou si son virus desnudos a proteínas da cápside.

A forma de penetrar na célula hóspede tamén pode variar:
1) Nos fagos habitualmente inxectan o ácido nucleico cando posúen unha
cola contráctil.
2) Nos v. animais entra todo o virión (endocitose; fusión de membranas).
3) Nos v. vexetais utilizan vectores (insectos) ou por rozamento (a
través de feridas).

12. 4.2.1. Ciclo lítico dun bacteriófago
Consta das seguintes fases:

Fase de fixación ou adsorción: na membrana bacteriana hai receptores que
permiten a fixación do virión a través das fibras caudais e por enlaces
químicos. Posteriormente, clavan as espiñas basais na parede bacteriana.

Fase de penetración: o fago mediante lisozimas destrúe a parede bacteriana
e inxecta o seu ácido nucleico que pasa o citoplasma da célula hóspede.

Fase de eclipse: chamada así porque non observamos virus no interior da
célula. En realidade, o xenoma vírico (ADN bc) valéndose da ARN-polimerasa da
bacteria replica ARNm vírico que fabrica endonucleasas que destrúen o ADN
bacteriano e bloquean o funcionamento celular; o xenoma vírico “secuestra” a
maquinaria metabólica da célula ( os enzimas, proteínas e demais produtos
necesarios) para duplicarse e sintetizar as proteínas víricas que constituirán os
capsómeros.

13. 
Fase de ensamblaxe: Os capsómeros reúnense para formar a cápside.
Simultaneamente o con posterioridade o ácido nucleico prégase e
introdúcese na cápside.

Fase de de lise ou liberación: os virus saen ao exterior da célula rompendo
as membranas (lise celular)
4.2.2. Ciclo lisoxénico dun bacteriófago
Os fagos inxectan o ácido nucleico no citoplasma celular, pero non se replica
de xeito inmediato, senón que o xenoma vírico e quen de integrarse no ADN
bacteriano e replícase con él. A este xenoma vírico inserto se lle denomina
virus atenuado ou profagos e a célula hóspede chámaselle célula lisóxena. O
virus pode permanecer latente, sen producir lise nin dano a célula, durante
sucesivas xeracións ata que un estímulo produza o ciclo lítico. Un exemplo
típico deste tipo de bacteriófago é o fago λ que infecta a E. Coli.

14. ©geneticabacterianaauc

15. 4.2.3. Ciclo vital dun retrovirus: VIH
O xenoma vírico é ARN mc e posúen unha enzima a transcriptasa
inversa ou retrotranscriptasa . O ciclo pódese dividir nas seguintes
fases:

Fase de fusión e penetración: o VIH únese a receptores de membrana
específicos dos linfocitos TCD4 (receptor CD4 e coreceptores) e
prodúcese a fusión de membranas (lembrar que o VIH é un virus con
envoltura). Entra dentro da célula o virión xa que o ARN está protexido
pola súa cápside. Posteriormente elimínase (dixestión) esta cuberta
quedando libre o ARN vírico e disposto para ser procesado.

Fase de eclipse: a retrotranscriptasa do VIH posibilita a transformación
do ARN vírico en unha molécula de ADN bc que pode inxertarse no ADN
da célula como un xene máis (integrasa).

16. O ADN vírico integrado no xenoma celular chámase provirus e pode
permanecer inactivo anos. Chegado un momento o provirus actívase e
transcríbese a ARNm vírico, a expensas da maquinaria celular, que será
traducido a proteínas víricas (basicamente capsómeros, glicoproteínas da
cuberta vírica e retrotranscriptasa).

Fase de ensamblaxe: os capsómeros reúnense e rodean o ARN vírico formado
e a retrotranscriptasa. A súa vez as glicoproteínas virais sitúanse na parte
externa da membrana celular por onde sairán os novos virións.

Fase de Xemación ou liberación: os virións saen da célula por xemación,
levándose consigo unha parte da membrana onde se atopan as glicoproteínas
virais necesarias para que o virus poda unirse os receptores doutras células e
infectalas.

17. ©gtt-vih

18. GRAZAS POR ATENDERME