2. A célula:
Aplicando a teoría celular, sabemos que todos os
organismos están compostos por células, pero as
células poden ser de distintos tipos. Ademais, os
seres vivos poden estar formados dunha ou máis
células.
As células clasifícanse atendendo ao grao de
complexidade que presentan na súa estrutura.
Deste xeito distínguense:
Célula procariota: Son todas aquelas cuxo
material xenético non se atopa protexido por
unha membrana e o citoplasma non está
compartimentado. É o tipo celular máis sinxelo.
Célula eucariota: Son todas aquelas cuxo
material xenético atópase no interior dunha
estrutura, o núcleo, protexido por unha
membrana. O citoplasma está
compartimentado. É o tipo celular máis
complexo.
3. Os organismos están formados por células. Segundo o número
delas que presenten poden ser de dous tipos:
● Organismos unicelulares:
Son aqueles que están formados por unha soa célula. A célula
realiza todas as funcións vitais. Poden ser procariotas ou eucariotas.
Exemplo deste tipo de organismos son as bacterias, as algas
cianofíceas, os protozoos e moitas algas eucariotas.
Ás veces viven en grupos estables, denominados colonias. Neste
caso, unhas células realizan un tipo de función e outras células
outro. Con todo, cada célula pode vivir de forma independente da
colonia, asumindo todas as funcións vitais.
● Organismos pluricelulares:
Son seres vivos, todos eles eucariotas, formados por moitas células.
Todas as células do organismo xurdiron a partir dunha única célula
que formou ás demais. Por iso, todas as células presentan a mesma
información xenética, aínda que non a expresen da mesma maneira.
As células non sobreviven illadas, xa que perden algunhas
capacidades, co fin de especializarse nunha función concreta. Así se
forman os distintos tecidos que poden formar un organismo
pluricelular. Exemplo de organismos pluricelulares son os animais,
incluída a especie humana, as plantas, os fungos e moitas algas
eucariotas.
A célula:
4. A célula procariota:
As células procariotas non conteñen núcleo que protexa ao material xenético. Os
organismos procariotas son as bacterias e as algas cianofíceas. Todos eles pertencen
ao Reino Moneras.
Xeralmente presentan as seguintes partes:
● Parede ríxida que lle dá forma.
● Membrana plasmática que lles separa do medio onde viven e que controla o
paso de sustancias. Presenta unhas engurras cara ao seu interior que se
denominan mesosomas. Neles realízase gran cantidade de actividades celulares,
como fixar o ADN, realizar a respiración celular, producindo enerxía ou
controlar a división da célula.
● Citoplasma, que está cheo de auga e contén gran cantidade de sustancias
disoltas, pingas de lípidos ou inclusións de sustancias de reserva como o
almidón. No citoplasma realizarase o conxunto de reaccións químicas que lle
permiten á célula sobrevivir. Isto é, o metabolismo celular.
● Ribosomas, son os lugares onde se constrúen as proteínas.
● ADN, que é o material xenético que controla a actividade celular. O ADN
atópase formando unha estrutura circular, constitúe o único cromosoma da
célula. Parece nunha zona do citoplasma denominada nucleoide.
● Plásmidos, pequenas secuencias de ADN circular extracromosómico que lle
confiren á célula a capacidade de intercambiar material xenético con outras
células ou resistencia fronte a antibióticos.
5. As células procariotas estruturalmente son as máis simples
e pequenas. Como toda célula, están delimitadas por unha
membrana plasmática que contén pliegues cara ao interior
(invaxinacións) algúns dos cales son denominados
laminillas e outro é denominado mesosoma e está
relacionado coa división da célula.
A célula procariota por fóra da membrana está rodeada por
unha parede celular que lle brinda protección.
O interior da célula denomínase citoplasma. No centro é
posible achar unha rexión máis densa, chamada nucleoide,
onde se atopa o material xenético ou ADN. É dicir que o
ADN non está separado do resto do citoplasma e está
asociado ao mesosoma.
No citoplasma tamén hai ribosomas, que son estruturas
que teñen a función de fabricar proteínas. Poden estar
libres ou formando conxuntos denominados
polirribosomas.
As células procariotas poden ter distintas estruturas que lle
permiten a locomoción, por exemplo as cilias (que
parecen pelitos) ou flagelos (filamentos máis longos que
as cilias).
A célula procariota:
6. NUTRICIÓN:
A nutrición pode ser autótrofa (quimiosíntese ou fotosínteses) ou heterótrofa (saprófita, parásita ou
simbiótica). En canto ao metabolismo os organismos poden ser: anaerobios estritos ou facultativos, ou
aerobio.
A quimiosínteses é a conversión biolóxica de moléculas inorgánicas e nutrientes en materia orgánica usando a
oxidación de moléculas inorgánicas como fonte de enerxía, sen a luz solar, a diferenza da fotosínteses Unha
gran parte dos organismos viventes basea a súa existencia na produción quimiosintética en ambientes termais,
cepas frías ou outros hábitats extremos aos cales a luz solar é incapaz de chegar.
A fotosínteses é a base da vida actual na Terra. Consiste nunha serie de procesos mediante os cales as
plantas, algas e algunhas bacterias captan e utilizan a enerxía da luz para transformar a materia inorgánica do
seu medio externo en materia orgánica que utilizan para o seu crecemento e desenvolvemento.
Os organismos capaces de levar a cabo este proceso denomínanse fotótrofos e se ademais son capaces de fixar
o CO2 atmosférico (o que ocorre case sempre) chámanse autótrofos. Salvo nalgunhas bacterias, no proceso de
fotosínteses prodúcense liberación de osíxeno molecular (proveniente de moléculas de auga) cara á atmosfera
(fotosínteses oxigénica).
A célula procariota:
7. É amplamente admitido que o contido actual de
osíxeno na atmosfera xerouse a partir da aparición e
actividade dos devanditos organismos fotosintéticos.
Isto permitiu a aparición evolutiva e o
desenvolvemento de organismos aerobios capaces de
manter unha alta taxa metabólica (o metabolismo
aerobio é moi eficaz desde o punto de vista enerxético).
A outra modalidade de fotosínteses, a fotosínteses
anoxigénica, na cal non se libera osíxeno, é levada a
cabo por un número reducido de bacterias, como as
bacterias púrpuras do xofre e as bacterias verdes do
xofre; estas bacterias usan como doador de hidróxenos
o H2S, co que liberan xofre.
● Nutrición saprofita: é a base de restos de animais
ou vexetais en descomposición.
● Nutrición parásita: obteñen o alimento dun
hospedador ao que prexudican pero non chegan a
matar.
● Nutrición simbiótica: os seres que realizan a
simbiose obteñen a materia orgánica doutro ser
vivo, o cal tamén sae beneficiado.
A célula procariota:
8. A célula procariota:
REPRODUCIÓN:
Dáse de dúas maneiras: reprodución asexual ou parasexual
Reprodución asexual por bipartición ou fisión binaria: é a forma máis sinxela e rápida en organismos unicelulares,
cada célula se parte en dúas, previa división do material xenético e posterior división de citoplasma (citocinesis).
9. A célula procariota:
Reprodución parasexual: para obter variabilidade e
adaptarse a diferentes ambientes, entre as bacterias pode
ocorrer intercambio de ADN como a conxugación, a
transdución e a transformación.
Conxugación: Proceso que ocorre cando unha bacteria fai
contacto con outra usando un fío chamado PILI. No
momento no que os citoplasmas están conectados, o
individuo doante (considerado como masculino) transfire
parte do seu ADN a outro receptor(considerado como
feminino) que o incorpora (a través do PILI) á súa dotación
xenética mediante recombinación e transmíteo á súa vez ao
reproducirse.
Transdución: Neste proceso, un axente transmisor, que
xeralmente é un virus, leva fragmentos de ADN dunha
bacteria parasitada a outra nova receptora, de tal forma que
o ADN da Bacteria parasitada intégrase ao ADN da nova
bacteria.
Transformación: Unha bacteria pode introducir nos seus
interior fragmentos de ADN que están libres no medio.
Estes poden provir do rompemento ou degradación doutras
bacterias á súa ao redor.
10. A célula procariota:
Reprodución parasexual: para obter variabilidade e
adaptarse a diferentes ambientes, entre as bacterias pode
ocorrer intercambio de ADN como a conxugación, a
transdución e a transformación.
Conxugación: Proceso que ocorre cando unha bacteria fai
contacto con outra usando un fío chamado PILI. No
momento no que os citoplasmas están conectados, o
individuo doante (considerado como masculino) transfire
parte do seu ADN a outro receptor(considerado como
feminino) que o incorpora (a través do PILI) á súa dotación
xenética mediante recombinación e transmíteo á súa vez ao
reproducirse.
Transdución: Neste proceso, un axente transmisor, que
xeralmente é un virus, leva fragmentos de ADN dunha
bacteria parasitada a outra nova receptora, de tal forma que
o ADN da Bacteria parasitada intégrase ao ADN da nova
bacteria.
Transformación: Unha bacteria pode introducir nos seus
interior fragmentos de ADN que están libres no medio.
Estes poden provir do rompemento ou degradación doutras
bacterias á súa ao redor.