1. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
TABURAN KESUKARAN ITEM SOALAN PEPERIKSAAN
PENILAIAN MENENGAH RENDAH BAHASAMELAYU
BERDASARKAN MODELRASCH
Zamri Mahamod, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
Fakulti Pendidikan
Universiti Kebangsaan Malaysia
43600 Bangi, Selangor.
d-zam@ukm.my, 019-3952626
ABSTRAK
Kajian ini bertujuan untuk mengukur ketepatan Model Rasch dalam
mengukur item soalan peperiksaan Bahasa Melayu bagi peringkat Penilaian
Menengah Rendah dari tahun 2005 – 2007 serta dan mengaitkannya dengan
aras Taksonomi Bloom. Sampel kajian terdiri daripada 50 orang pelajar
Tingkatan 3 yang menduduki peperiksaan pada tahun 2007. Kumpulan
pelajar ini menjawab soalan peperiksaan tahun 2005 dan 2006 sebelum
menduduki peperiksaan sebenar, manakala jawapan soalan tahun 2007
diperoleh selepas pelajar menduduki peperiksaan sebenar pada tahun
tersebut. Data kajian diproses dalam perisian SPSS versi 11.5 dan seterusnya
dianalisis menggunakan program Winsteps 3.57.2 yang mengaplikasikan
Model Analisis Rasch. Hasil analisis menunjukkan taburan kesukaran item
bagi soalan PMR 2005, 2006 dan 2007 mencapai aras 1.00, iaitu
menunjukkan nilai kesahan yang sangat tinggi. Indeks kebolehpercayaan
item yang dihasilkan juga menunjukkan nilai yang sangat boleh dipercayai
iaitu melebihi 0.80. Tahun 2005 menunjukkan nilai 0.82 , tahun 2006 (0.84)
dan tahun 2007 (0.92). Item kajian pada tahun 2005 tersebar pada skala logit
aras maksimum (3.07), minimum (-2.74), tahun 2006 maksimum (4.25),
minimum (-2.28), dan tahun 2007 maksimum (4.50), minimum (-2.75). Aras
kesukaran item kajian tersebar mengikut kedudukan aras
Taksonomi Bloom berdasarkan terdapatnya taburan item
paling sukar dan paling mudah serta lebihan soalan yang lain berada dalam
kategori sederhana. Kesimpulannya, kajian ini menunjukkan peperiksaan
PMR Kertas I Bahasa Melayu untuk tahun 2005, 2006 dan 2007
benar-benar dapat menguji tahap kebolehan kepelbagaian
pelajar berdasarkan aras taburan kesukaran item yang ditunjukkan.
Abstract: The purposes of this study are to measure the item
difficulty of the questions of Bahasa Melayu Paper 1, Penilaian Menengah
Rendah (PMR) year 2005, 2006 and 2007 and to relate it with the Taxonomy
Bloom item difficulty level. The subjects are 50 form 3 students who sat for
the examination in year 2007. These subjects have sat for an examination in
the year 2005 and 2006 before sitting for the actual examination and the
answers obtained for this research was from the actual examination sat in
the year 2007. The data is processed with the SPSS system, version 11.5 and
1
2. it is analyzed with the use of the Winsteps 3.57.2 program. The validity and
reliability was tested through Rasch Analysis Model. The results of the
analysis shows the Infit MNSQ value for
3. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
the year 2005, 2006 and 2007 reaches a very high validity level of 1.00. The
reliability index proves a very high value which is above .80. Examination
item of the year 2005, the reliability index shows 0.82, year 2006 (0.84) and
year 2007 (0.92). Examination item of the year 2005 shows the maximum
logit scale of (3.07), minimum scale is (-1. 74), and year 2006 the maximum
scale is (4.25), minimum is (-2.28) and year 2007 maximum scale is (4.50),
and minimum is (- 2.75). Taken as a whole, item difficulty of this research as
according to the level of Taxonomy Bloom, it proves that the items are
categorized as most difficult items, easiest items and the remainder items are
in the medium category. By conclusion, the results of this study proves that the
Bahasa Melayu Paper 1, PMR examination of the year 2005, 2006 and 2007
is valid in testing students proficiency as according to the level of item difficulty.
PENGENALAN
Selaras dengan Dasar Pendidikan Kebangsaan yang termaktub dalam Akta
Pendidikan 1996, Bahasa Melayu ialah mata pelajaran teras di semua sekolah
rendah dan menengah. Bahasa Melayu berperanan sebagai bahasa kebangsaan
dan bahasa perpaduan rakyat Malaysia. Dalam sistem pendidikan kebangsaan,
bahasa Melayu ialah bahasa pengantar di sekolah dan di institusi pengajian
tinggi. Bahasa Melayu merupakan alat perhubungan dan perpaduan antara
kaum di negara ini (Abd. Aziz 2000). Pendidikan Bahasa Melayu berhasrat
membina rasa bangga terhadap bahasa yang mencerminkan akal budi dan
pemikiran rakyat, juga berperanan sebagai pemangkin kepada semangat cinta
akan tanah air yang dikongsi bersama oleh semua rakyat dalam satu wawasan.
Pendidikan Bahasa Melayu mempunyai potensi untuk dimartabatkan dan
diperluas ke peringkat antarabangsa menerusi teknologi maklumat dan
komunikasi.
Kurikulum Bahasa Melayu sekolah menengah bertujuan untuk
memenuhi hasrat Falsafah Pendidikan Kebangsaan untuk melahirkan insan
yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, emosi, rohani, dan jasmani
(Sukatan Pelajaran Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah 2001).
Kurikulum Bahasa Melayu menyediakan pelajar untuk menguasai kecekapan
berbahasa dan berkomunikasi dengan menggunakan peraturan tatabahasa
secara betul dan tepat. Pelajar mampu mengungkapkan bidang ilmu daripada
pelbagai disiplin atau mata pelajaran di samping mengembangkan kemahiran
berfikir.
Kajian ini secara keseluruhannya ada kaitan dengan item soalan yang
digunakan dalam peperiksaan awam di Malaysia serta penguasaan tatabahasa
bahasa Melayu di peringkat sekolah menengah rendah. Kajian ini melibatkan
soalan Kertas 1 Bahasa Melayu Penilaian Menengah Rendah (PMR)
melibatkan tahun 2005, 2006 dan 2007.
PERNYATAAN MASALAH
Dalam sistem pendidikan negara kita yang bertumpukan kepada peperiksaan
awam dan ujian-ujian di sekolah, tumpuan utama adalah kepada kemahiran
3
5. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
(membaca, menulis dan mengira). Asas penilaian adalah kepada kertas-kertas
penilaian berupa item-item yang perlu dijawab oleh pelajar. Item-item dalam
sesuatu instrumen ialah satu inti pati penting bagi menjalankan sesuatu
pengujian dan pengukuran. Sekolah yang menghasilkan peratus kelulusan
yang tinggi akan terus dicanangkan sebagai sekolah yang berkualiti.
Kecemerlangan seseorang guru pula dikaitkan dengan bilangan muridnya
yang mendapat gred A. Oleh itu, kualiti setiap soalan atau item wajar dinilai
semula selepas sesuatu ujian itu diadakan (Mohamad Sahar 2008). Terdapat
berbagai-bagai cara untuk menilai item yang telah diuji, salah satunya
dikenali sebagai analisis item. Hasil daripada proses analisis item akan
memperoleh maklumat tentang kualiti soalan yang telah digunakan.
Maklumat ini menyumbang kepada usaha membentuk ujian yang boleh
dipercayai. Analisis ini juga akan menunjukkan tahap kesukaran dan tahap
diskriminasi sesuatu soalan tertentu. Item-item yang disahkan baik dan
berkualiti boleh disimpan dalam bank soalan yang diwujudkan peringkat
sekolah. Usaha sebegini akan mengurangkan risiko kebergantungan kepada
soalan-soalan yang diperoleh secara tidak sah yang boleh dipertikai dari segi
mutu dan kualitinya. Hasil yang diharapkan, mutu ujian yang dijalankan benar-
benar dapat menguji pelajar serta menghasilkan keputusan yang betul-betul boleh
dipercayai.
Kajian tinjauan ini bertujuan untuk mengetahui taburan aras
kesukaran item soalan Bahasa Melayu Kertas 1 Peperiksaan PMR, iaitu salah
satu peperiksaan peringkat kebangsaan yang perlu diduduki oleh pelajar pada
akhir tahun pembelajaran tingkatan tiga. Banyak kajian yang dihasilkan
mengaitkan faktor-faktor yang berkaitan pelajar, guru dan sekolah dengan
pencapaian. Pengkaji berhasrat untuk menyumbangkan maklumat dengan
memberi fokus kepada alat pengukuran berasaskan Model Rasch yang
digunakan untuk mengukur pencapaian pelajar. Kaedah Rasch dapat
menunjukkan satu pola perkaitan antara individu yang dikaji dengan item
dalam soalan kajian, yang mana pola sebegini tidak dapat ditunjukkan
melalui kaedah pengukuran biasa yang digunakan sebelum ini. Tidak terdapat
kajian sebelum ini yang memberi fokus kepada perkaitan antara kebolehan
individu dengan aras kesukaran soalan dalam mata pelajaran Bahasa Melayu.
Pemilihan kertas I peringkat peperiksaan PMR memandangkan peperiksaan
tersebut hanya merangkumi soalan obj ektif aneka pilihan yang boleh
memberi kesahan yang tinggi (Abd. Rashid & Siti Rahayah 2001).
Menurut Kumar (1996), kajian tinjauan biasanya dijalankan apabila
pengkaji ingin meneroka isu baru atau membangunkan, memurnikan,
menguji alat dan prosedur pengukuran. Pengkaji melakukan kajian secara
tinjauan kerana belum ada maklumat awal tentang perkaitan soalan dengan
pencapaian pelajar dalam peperiksaan PMR, iaitu salah satu peperiksaan
kebangsaan Malaysia yang diduduki oleh pelajar dalam tingkatan tiga pada
akhir pembelajarannnya. Bagi mencapai tujuan kajian, item-item dalam
kertas soalan peperiksaan PMR dianalis untuk mencari bukti yang
menunjukkan aras kesukaran item yang diketengahkan sebagai masalah
dalam kajian ini. Instrumen kajian yang utama ialah kertas soalan PMR untuk
5
6. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
mata pelajaran Bahasa Melayu Kertas 1 bagi tahun 2005, 2006 dan 2007.
6
7. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
TUJUAN KAJIAN
Kajian ini bertujuan untuk melihat taburan kesukaran item soalan Bahasa
Melayu PMR Kertas I tahun 2005, 2006 dan 2007 dan akan dibuat satu
perbandingan berdasarkan susunan aras Taksonomi Bloom. Secara khusus,
tujuan kajian ini adalah untuk:
1. Mengenal pasti kesahan dan kebolehpercayaan soalan peperiksaan
PMR bagi tahun 2005, 2006 dan 2007
2. Mengenal pasti taburan aras kesukaran item soalan peperiksaan
PMR bagi tahun 2005, 2006 dan 2007.
3. Mengenal pasti bentuk-bentuk soalan yang sukar bagi peperiksaan
PMR bagi tahun 2005, 2006 dan 2007 dan kaitannya dengan
Taksonomi Bloom.
PERSOALAN KAJIAN
Dalam melengkapkan kajian ini, tiga persoalan kajian ditimbulkan untuk
mendapatkan jawapan yang pasti seperti berikut:
1. Apakah kesahan dan kebolehpercayaan item soalan peperiksaan
PMR bagi tahun 2005, 2006 dan 2007 menepati Model Rasch?
2. Apakah taburan aras kesukaran item soalan peperiksaan PMR bagi
tahun 2005, 2006 dan 2007?
3. Apakah kaitan aras kesukaran soalan peperiksaan PMR bagi tahun
2005, 2006 dan 2007 dengan aras Taksonomi Bloom?
METODOLOGI
Pengkaji menggunakan kaedah penyelidikan kuantitatif untuk mengumpul
dan menganalisis data. Menurut Wiersma (2000), kaedah penyelidikan
kuantitatif dijalankan untuk menentukan perkaitan, kesan dan punca sesuatu
fenomena. Pengkaji menggunakan data kuantitatif untuk mengemukakan
bukti emperikal serta meneroka perkara-perkara lain yang boleh dikaitkan
dengan fenomena aras kesukaran item. Dalam kajian ini, data kuantiatif
dikumpul dengan menggunakan kertas soalan PMR Bahasa Melayu Kertas 1.
Data dianalisis secara deskriptif untuk menghuraikan prestasi kumpulan
kajian dan prestasi setiap item ujian. Kumar (1996) menyatakan, setiap
statistik deskriptif digunakan untuk menerangkan sesuatu keadaan,
permasalahan dan fenomena secara sistematik. Pengkaji menggunakan
statistik deskriptif (purata, kekerapan, peratusan, julat dan sisihan lazim)
untuk menghuraikan ciri-ciri dan prestasi item ujian. Bagi mencapai tujuan
kajian, item-item dalam kertas soalan peperiksaan Bahasa Melayu Kertas 1
bagi tahun 2005, 2006 dan 2007 dianlisis.
7
8. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
Populasi kajian terdiri daripada 50 orang pelajar Tngkatan 3 di daerah
Bachok, Kelantan. Pelajar-pelajar ini yang dipilih secara rawak, dikehendaki
menjawab soalan peperiksaan Bahasa Melayu Kertas 1 PMR untuk tahun
2005,
8
9. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
2006 dan 2007. Pelajar terlibat adalah pelajar yang menduduki peperiksaan PMR
pada tahun 2007. Pelajar terbabit dikehendaki menjawab soalan peperiksaan
PMR Bahasa Melayu Kertas 1 untuk tahun 2005 dan 2006 sebelum
menghadapi peperiksaan sebenar pada tahun tersebut. Pelajar-pelajar ini,
menjawab soalansoalan tersebut setelah selesai sukatan pelajaran menengah
rendah, iaitu sebelum pelajar menduduki peperiksaan sebenar PMR untuk tahun
2007. Manakala untuk kertas soalan tahun 2007, pelajar terbabit dikehendaki
menanda semula jawapan yang telah dijawab dalam pepriksaan sebenar
setelah selesai menghadapi peperiksaan PMR pada tahun tersebut.
Instrumen kajian yang digunakan dalam kajian ini ialah soalan
peperiksaan PMR Bahasa Melayu Kertas 1 yang dikendalikan oleh Lembaga
Peperiksaan Malaysia (LPM) untuk tahun 2005, 2006 dan 2007. Dalam hal
ini, kajian rintis tidak dijalankan terhadap instrumen kajian memandangkan
instrumen tersebut telah diterima pakai di seluruh sekolah di Malaysia.
Pemilihan soalan berdasarkan tahun 2005, 2006 dan 2007 disebabkan pada
tahun 2005 bermulanya format baru peperiksaan PMR untuk soalan Bahasa
Melayu Kertas 1 dan Kertas 2 (Format Pentaksiran PMR 2005). Ini
bermaksud, soalansoalan sebelumnya adalah tidak sama dari segi formatnya
sama ada bilangan soalan, ataupun kandungan pemberatan soalan yang
berbeza. Pemilihan soalan yang sama formatnya bermula soalan tahun 2005,
2006 dan 2007 bertujuan untuk dibuat perbandingan taburan indeks kesukaran
antara soalan tersebut.
Sebelum analisis prestasi responden dilakukan, respons setiap pelajar
disemak berpandukan panduan pemarkahan yang telah disediakan. Data-data
yang diperolehi daripada respon 50 pelajar dimasukkan ke dalam perisian
Statistical Packages for The Social Science (SPSS) versi 11.5 dan diproses
dengan menggunakan program Winsteps 3.63.0. Perisian ini membolehkan
analisis dijalankan tanpa perlu ujian normaliti kerana corak taburan data tidak
mempengaruhi hasil analisis (Linacre 2004). Pendekatan Model Rasch tidak
mengandaikan taburan normal bagi individu atau item bagi membolehkan
analisis dijalankan. Salah satu sifat yang paling penting Model Rasch ialah
objektiviti khususnya (Rasch 1977). Maksudnya, perbandingan antara dua
item tidak bergantung kepada aras kebolehan individu yang digunakan untuk
pengukuran aras kesukaran item dan perbandingan terhadap kebolehan dua
individu berbeza tidak bergantung kepada aras kesukaran item-item yang
diguna untuk mengukur kebolehan individu .
Model Rasch dipilih kerana model ini dapat menunjukkan dengan jelas
taburan kesukaran soalan dalam bentuk data dan graf. Menurut Linarce (1992)
dan Van der Linden, (1992), Model Rasch dipilih kerana item dan individu
diukur pada satu skala yang sama serta skor ujian adalah mencukupi untuk
analisis statistik Ini bermakna jika data serasi dengan model, maka skor ujian
mengandungi semua maklumat tentang kebolehan individu yang diuji lalu
menyebabkan pengelasan individu berdasarkan skor ujian adalah dijustifikasi.
Dalam Model Rasch kebarangkalian individu untuk menjawab sesuatu item
dengan betul bergantung kepada kebolehan individu tersebut dan kesukaran
item. Oleh itu, seseorang yang lebih berkebolehan mempunyai kebarangkalian
9
10. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
yang lebih besar untuk menjawab item itu dengan betul berbanding dengan
individu kebolehan rendah.
10
11. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
DAPATAN KAJIAN
Rajah 2 hingga 4 memperlihatkan taburan aras kesukaran dipadankan dengan
susunan dalam Taksonomi Bloom bermula dengan aras paling bawah dan
dikatakan mewakili aras kognitif paling mudah iaitu pengetahuan, diikuti
dengan kefahaman, aplikasi, analisis, sintesis dan paling sukar, penilaian. Aras
taksonomi ini disusun mengikut skala logit yang diperoleh daripada hasil
analisis Model Rasch yang juga menunjukkan bacaan paling atas skala adalah
item yang paling sukar. Manakala bacaan menghala ke bawah skala mewakili
soalan paling mudah.
Analisis Item Bahasa Melayu Peperiksaan PMR 2005
Rajah 2 menunjukkan taburan kesukaran item pada skala logit lebih tersebar
berbanding dengan taburan kebolehan kedudukan individu. Bacaan nilai logit
item tersebar pada kedudukan 4.00 logit hingga bacaan paling bawah -3.00
logit. Sedangkan kedudukan individu hanya tersebar pada kedudukan nilai
logit paling atas dengan bacaan 3.12 logit dan bacaan paling bawah -.17 nilai
logit. Hal ini menunjukkan item soalan tahun 2005 tersebar pada aras
kesukaran paling sukar pada bacaan 4.00 nilai lagit dan aras yang paling
mudah pada bacaan -3.00 nilai logit.
Kelihatan item juga banyak tertumpu berhampiran bacaan min item
(M / 0.00). Nilai min individu yang dihasilkan ialah 1.39 logit manakala min
item telah ditetapkan pada aras 0.00. Menurut Wright dan Masters (1982),
apabila nilai min kebolehan individu menghampiri nilai min bagi kesukaran
item (0.00 logit), menunjukkan item-item kajian bersesuaian atau berpadanan
dengan kebolehan individu. Jarak antara nilai logit min kebolehan individu
(1.39 logit) dengan nilai min bagi kesukaran item (0.00 logit) menunjukkan
kesukaran item Kertas 1 PMR tahun 2005 tidak tersebar kepada semua
kebolehan individu.
Dari segi taburan aras kesukaran dipadankan dengan susunan dalam
Taksonomi Bloom, nilai bacaan paling tinggi (maksimum) pada skala logit
ialah 3.07 mewakili S2, manakala bacaan paling bawah (minimum) ialah
-2.74 mewakili S3. Didapati item bertaburan mengikut aras Taksonomi Bloom
dan bagi soalan Penilaian Menengah Rendah (PMR) Tahun 2005, kelihatan
item banyak bertumpu di kawasan domain aplikasi dan kefahaman. Kajian
ini memberi tumpuan kepada item paling sukar yang mewakili satu item (S2).
Agihan yang dipersetujui oleh penggubal-penggubal soalan dan
Lembaga Peperiksaan Malaysia (LPM), untuk membentuk soalan ujian yang
bermutu memerlukan agihan mengikut perkadaran 5 (mudah), 3 (sederhana)
dan 2 (sukar). Berdasarkan perkadaran ini, agihan yang sepatutnya untuk
sejumlah 40 item ujian ialah 20 item untuk soalan berbentuk mudah, 12 item
untuk soalan jenis sederhana dan 8 item untuk jenis soalan jenis sukar.
Berdasarkan Jadual 2, terdapat 12 soalan yang terletak pada aras pengetahuan
dan kefahaman yang boleh dikaitkan dengan soalan jenis mudah. Susunan
11
12. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
soalan tersebut mengikut skala logit ialah S3, S38, S31, S29, S24, S22, S12,
S37, S1, S18, S16 dan S11. Terdapat tiga item soalan yang berada pada aras
penilaian dan sintesis yang
12
13. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
dapat dikaitkan dengan soalan jenis sukar (S2, S28 dan S39). Selebihnya iaitu
sebanyak 25 soalan dapat digolongkan dalam kumpulan sederhana.
INP
UT:
4
3
50 students 40
items
students
- MAP
<more> |
<rare>
+
s2
|
X |s28,
+
T|
XX|
|T
MEASURED:50
students 40 -
items
s3
9
items 2 CATS 3.64.2
Penilaian
Sintesis
2 +
XXXXXXXXX
|
| s35 s3
6 AnalisisXX
|
M|
XXX
XX
XXXXX
|
S
s40
ss6
s5
1 XXXXXX +
XX |
XXX S|
|
s33
s10 s3
2
s
3XXX | s13 s2
1
s
2
s9 Aplikasi
X |
X |
0 +M
X T|
s19
s20
s4
s2
s
7
|
|
|
s14
s17
s11
s1
5
s2
7
s1
s
2
5
s30
-1 + s18 Kefahaman
| s1 s3
| s12 s2
2
s
2
s29
-2 + s31
|
T
s38 Pengetahuan
-3 + s3
13
14. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
<less> | <frequ>
RAJAH 2. Perkaitan Aras Kesukaran dan Taksonomi Bloom
Berdasarkan analisis yang dijalankan soalan paling sukar bagi tahun
2005 ialah soalan nombor 2. Soalan nombor 2 berdasarkan Kertas I PMR
tergolong dalam soalan yang menguji kemahiran morfologi pelajar. Jawapan
yang dicadangkan untuk soalan 2 peperiksaan PMR tahun 2005 ialah A,
memandangkan ‘di’ merujuk kepada kata sendi nama yang merujuk kepada
tempat. Pengganggu dalam soalan ini amat berkesan sehingga tidak ada
pelajar yang menanda jawapan A untuk soalan tersebut. Soalan 2 untuk
peperiksaan PMR tahun 2005 adalah seperti berikut:
2. Ketua kelas itu menampalkan jadual
peperiksaan kenyataan kelas.
papan
A. di C. atas
B. pada D. kepada
Berdasarkan analisis, juga didapa
ti
soalan nombor 3 bagi tahun
peperiksaan 2005, iaitu soalan yang menguji kemahiran morfologi pelajar
dikatakan soalan paling mudah yang mana semua pelajar menjawab betul
bagi soalan tersebut. Cadangan jawapan bagi soalan 3 ialah D. Petikan soalan
3 Peperiksaan PMR Bahasa Melayu Kertas I untuk tahun 2006 ialah (LPM
2006):
3. Peserta Bengkel Bahasa Melayu______________pandangan bagi
menyiapkan tugasan untuk dibentangkan pada akhir kursus.
A. berbantah-bantah C. berubah-ubah
B. berbalas-balas D. bertukar-tukar
Analisis Item Bahasa Melayu Peperiksaan PMR 2006
Merujuk Rajah 3, didapati item soalan bertaburan mengikut aras kesukaran,
bersesuaian dengan kedudukan aras Taksonomi Bloom. Bacaan paling tinggi
(maksimum) pada skala logit dengan merujuk kembali Jadual 3 ialah 4.25
mewakili S1 1, manakala bacaan paling bawah (minimum) ialah -2.28
mewakili S1 7 dan S2. Didapati item soalan PMR tahun 2006 lebih banyak
tertumpu pada aras domain aplikasi dan kefahaman dan hanya item S1 1 yang
berada pada aras penilaian. Kajian ini memberi tumpuan kepada mengenal
pasti item paling sukar yang mewakili item (S1 1).
Agihan yang dipersetujui oleh penggubal-penggubal soalan dan
Lembaga Peperiksaan Malaysia (LPM), untuk membentuk soalan ujian yang
bermutu memerlukan agihan mengikut perkadaran 5 (mudah), 3 (sederhana)
dan 2 (sukar). Berdasarkan perkadaran ini, agihan yang sepatutnya untuk
sejumlah 40 item ujian ialah 20 item untuk soalan berbentuk mudah, 12 item
untuk soalan jenis sederhana dan 8 item untuk jenis soalan jenis sukar.
Berdasarkan Jadual 3, terdapat 14 soalan yang terletak pada aras pengetahuan
dan kefahaman yang boleh dikaitkan dengan soalan jenis mudah. Susunan
14
16. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
skala logit ialah S1, S12, S29, S9, S14, S34, S40, S5, S6, S28, S36, S7, S17 dan
S2. Hanya terdapat satu item soalan yang boleh dikaitkan dengan soalan
jenis sukar iaitu soalan yang berada pada aras penilaian dan sintesis (S1
1). Selebihnya iaitu sebanyak 25 soalan dapat digolongkan dalam
kumpulan sederhana.
INPUT:50 students 40 items MEASURED: 50 students 40 items 2 CATS 3.64.2
16
18. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
-3 + s17 s2
<less>| <frequ>
RAJAH 3. Perkaitan Aras Kesukaran dan Taksonomi Bloom
Analisis yang dijalankan untuk soalan tahun 2006, didapati soalan
paling sukar ialah soalan nombor 11. Soalan nombor 11 berdasarkan Kertas I
Bahasa Melayu PMR, masih tergolong dalam soalan yang menguji kemahiran
morfologi pelajar. Dalam soalan ini, pelajar dikehendaki memilih penggunaan
perkataan yang salah dari segi tatabahasa berdasarkan jawapan bergaris yang
bertanda A, B atau C. Jika semua perkataan dalam ayat tersebut didapati tidak
mengandungi kesalahan, pelajar dikehendaki memilih jawapan D. Jawapan
yang dicadangkan untuk soalan 11 ialah C, memandangkan ejaan yang betul
bagi perkataan ‘perkarangan’ mengikut Kamus Dewan Edisi Keempat (2007)
ialah ‘pekarangan’. Terdapat 5 orang daripada 50 orang yang menanda betul
untuk soalan ini. Petikan soalan 11 Peperiksaan PMR Bahasa Melayu Kertas I
untuk tahun 2006 ialah (LPM 2006):
Deretan pasu bunga dan tompokan rumput yang terdapat di perkarangan
A B C
rumah Kak Hasnah sangat menarik perhatian kami. Tiada
kesalahan.
D
Hasil analisis didapati terdapat dua soalan yang dikatakan paling
mudah untuk tahun kajian 2006 iaitu soalan nombor 17 dan 2 (Rajah 3).
Semua pelajar menjawab betul untuk kedua-dua soalan ini. Kedudukan soalan
17 lebih hampir dengan garis logit, berbanding soalan 2. Perkara ini
menggambarkan soalan 17 lebih cenderung kepada Model Rasch berbanding
soalan 2. Soalan 17 menguji kemahiran sintaksis pelajar, iaitu pelajar
dikehendaki memilih pasangan ayat yang menggunakan huruf condong
dengan betul. Cadangan jawapan bagi soalan 17 ialah C iaitu untuk pasangan
jawapan III dan IV. Soalan 2 pula menguji kemahiran morfologi iaitu menguji
penggunaan kata ganda yang sesuai dalam ayat. Jawapan untuk soalan 2 ialah
C. Petikan soalan 17 Peperiksaan PMR Bahasa Melayu Kertas I untuk tahun
2006 ialah (LPM 2006):
I. Dia makan nasi itu dengan berseleranya hingga tidak
meninggalkan basi
II. Adik menunjukkan wajahnya yang basi setelah dimarahi oleh
abang.
III. Ani bernasib baik kerana tidak termakan kuih yang basi itu.
IV. Cerita yang disampaikannya kepada kami sudah basi.
A. I dan II C. III dan IV
B. II dan III D. I dan IV
18
19. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
|
|S
Contoh petikan soalan 2 Peperiksaan PMR Bahasa Melayu Kertas I
untuk tahun 2006 adalah seperti berikut:
Kedengaran ________________ suara orang menjerit meminta tolong
ketika saya duduk bersendirian pada petang itu.
A. jauh-jauh C. sayup-sayup
B. jelas-jelas D. samar-samar
Analisis Item Bahasa Melayu Peperiksaan PMR 2007
Merujuk Rajah 4 didapati item soalan bertaburan mengikut aras kesukaran,
bersesuaian dengan kedudukan aras Taksonomi Bloom. Bacaan paling tinggi
(maksimum) pada skala logit ialah 4.50 mewakili S20, manakala bacaan
paling bawah (minimum) ialah -2.75 mewakili S22. Didapati item soalan
PMR tahun 2007 lebih banyak tertumpu pada aras domain kefahaman dan
hanya item S20 yang berada pada aras penilaian. Kajian ini memberi
tumpuan kepada mengenal pasti item paling sukar yang mewakili item (S20).
Terdapat 17 soalan yang terletak pada aras pengetahuan dan kefahaman yang
boleh dikaitkan dengan soalan jenis mudah. Susunan soalan tersebut
mengikut skala logit ialah S12, S32, S36, S14 S18, S33, S7, S1, S16, S2,
S28, S3, S30, S4, S31, S6 dan S22. Terdapat
19 soalan yang boleh dikaitkan dengan jenis sederhana (S25, S39, S34, S38,
S1 1, S35, S19, S5, S9, S26, S15, S21, S8, S29, S27, S10, S13, S17 dan
S24). Terdapat empat soalan boleh dikaitkan dengan soalan berbentuk sukar
(S20, S23, S40 dan S37).
Analisis yang dijalankan untuk soalan tahun 2007, didapati soalan
paling sukar ialah soalan nombor 20. Soalan nombor 20 berdasarkan Kertas I
Bahasa Melayu PMR, tergolong dalam soalan yang menguji bidang sintaksis.
Soalan ini menghendaki pelajar menentukan bahagian bergaris pada soalan
sama ada mengandungi kesalahan ataupun tidak. Pelajar dikehendaki
memilih cadangan jawapan yang disediakan sama ada A, B dan C atau
memilih jawapan D jika ayat tersebut tidak mengandungi kesalahan.
Jawapan yang dicadangkan untuk soalan
20 ialah D memandangkan kedudukan ayat tersebut perkataan ikut tidak
perlu dimasukkan sebarang imbuhan. Hanya terdapat dua orang yang
menjawab betul untuk soalan ini. Soalan 20 untuk tahun 2007 disisipkan
sebagaimana berikut:
Pandulah kenderaan ikut peraturan supaya kemalangan jalan raya
dapat dielakkan.
A. Pandulah kenderaan mengikut peraturan
B. Memandulah kenderaan mengikut peraturan
C. Memandulah kenderaan ikut peraturan
D. Pandulah kenderaan ikut peraturan
Soalan nombor 22 bagi tahun peperiksaan 2007 merupakan soalan
yang paling mudah. Soalan yang menguji kemahiran sintaksis iaitu pelajar
dikehendaki memilih ayat-ayat yang mempunyai maksud sama ataupun
19
20. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
|
|S
maksud yang hampir sama dengan ayat yang dicetak tebal. Cadangan
jawapan bagi soalan 22 ialah B. Semua pelajar memilih B untuk soalan ini.
Pengganggu yang
20
21. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
|
|S
dikemukakan tidak dapat berfungsi dengan baik sehingga semua pelajar
menjawab betul. Petikan soalan 22 Peperiksaan PMR Bahasa Melayu Kertas I
untuk tahun 2007 ialah (LPM 2007):
“Jangan berbual-bual dan membuat kerja lain ketika saya mengajar,”
kata Cikgu Rosnah kepada murid-muridnya.
A. Cikgu Rosnah melarang murid-muridnya bercakap atau
membuat kerja lain sewaktu saya sedang mengajar.
B. Cikgu Rosnah melarang murid-muridnya bercakap atau
membuat kerja lain semasa dia sedang mengajar.
C. Cikgu Rosnah berkata kepada murid-muridnya jangan
membuat kerja lain atau bercakap semasa cikgu sedang
mengajar.
D. Cikgu Rosnah berkata kamu jangan bercakap atau melakukan
kerja lain semasa dia mengajar murid-muridnya.
INP
UT:
5
50 students 40 items
MEASURED: 50
students - MAP -
items <more> |
<rare>
students 40
items
2 CATS 3.64.2
Penilaian| s20
4 +
|T
s4
0
|
3 + s37
X |
Sintesis
| s25
XXX T|
2 + s39
X |S
s34S|
XXXXXX |
XXXXXXXXX
X
| s38
| s35
1 XXXXX + s19
AnalisisXXXXX S| s5 s9
XXXX | s26
| s15
s2
1
s8
XXXX |
T| s29
| s27
0 +M
| s10
| s13 s1
7
Aplikasi
| s24
|
21
22. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
-1 + s12 s3 s36
| s14
| s18
s3
3
s7
Kefahaman
22
23. Seminar Pendidikan Kejuteraan dan Alam Bina 2008
|
|S
-2 + s1 s16 s2 s28 s3
| s31 s30 s4 s6
|
-3 + s22 Pengetahuan
<less> | <frequ>
RAJAH 4. Perkaitan Aras Kesukaran dan Taksonomi Bloom
PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN
Susunan dalam aras Taksonomi Bloom disusun secara menaik mengikut garis
logit pada graf pemetaan item-individu (Wright map) sehingga kepada aras
paling sukar iaitu penilaian. Setelah dibuat perbandingan antara taburan item
dengan kedudukan aras Taksonomi Bloom didapati:
1. Taburan item soalan Bahasa Melayu PMR 2005 banyak bertumpu di
kawasan domain aplikasi dan sebahagian yang lain tertumpu pada
domain aplikasi, analisis dan kefahaman. Item yang lain didapati
bertaburan mengikut aras Taksonomi Bloom. Bacaan paling tinggi
(maksimum) pada skala logit ialah 3.07 mewakili S2, manakala
bacaan paling bawah (minimum) ialah -2.74 mewakili S3.
2. Taburan item soalan Bahasa Melayu PMR 2006 juga banyak
tertumpu
pada domain aplikasi, analisis dan kefahaman dan item yang lain
bertaburan mengikut aras kesukaran, bersesuaian dengan kedudukan
aras Taksonomi Bloom. Bacaan paling tinggi pada skala logit ialah
4.25 mewakili S1 1, manakala bacaan paling bawah ialah -2.28
mewakili S1 7 dan S2.
3. Taburan item soalan Bahasa Melayu PMR 2007 lebih banyak
tertumpu
atau berfokus di bahagian bawah skala logit iaitu pada domain
analisis dan kefahaman dan hanya satu item sahaja berada pada
aras paling tinggi iaitu S20 yang dikaitkan dengan aras penilaian.
Didapati juga item soalan bertaburan mengikut aras kesukaran,
bersesuaian dengan kedudukan aras Taksonomi Bloom. Bacaan
paling tinggi pada skala logit ialah 4.50 mewakili S20, manakala
bacaan paling bawah ialah -2.75 mewakili S22.
RUJUKAN
Abd Aziz Abd Talib. 2000. Pedagogi bahasa Melayu: Prinsip, kaedah dan
teknik. Kuala Lumpur: Utusan Publications.
Abd. Rashid Johar & Siti Rahayah Ariffin. 200 1. Isu pengukuran dan penilaian
pendidikan. Bangi: Penerbitan Universiti Kebangsaan Malaysia.
23
24. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
Alias Baba. 1997. Statistik penyelidikan dalam pendidikan dan sains sosial.
Bangi: Penerbitan Universiti Kebangsaan Malaysia.
24
25. Zamri Mahamo, Mohd Sarifuddin Mat Salleh & Anita Abdul Rahman
BhasahAbu Bakar. 2003. Asas pengukuran dalam bilik darjah. Tanjong Malim:
Quantum Books.
Bond, T.G. & Fox, C.M. 2001. Applying the Rasch Model: Fundamental
measurement in the humans sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum
Associates.
Bond, T.G. 2004. Validity and assesment: A Rasch measurement perpective.
Metodoligia de las Ciencias del Comportamiento, 5(2): 179-
194. http://www.faess.jcu.edu.au/dowmloads/bondValidity.pdf(10
Januari 2005)
Borg, R.W. & Gall D.M. 1989. Educational research: An introduction.5th
Edition. New York: Longman Inc
Hanizah Hamzah. 2007. Kebezaan kefungsian item berkaitan gender dalam
peperiksaan Matematik peringkat kebangsaan: kewujudan dan
perkaitan dengan jenis item. Tesis Dr. Fal. Universiti Kebangsaan
Malaysia, Bangi.
Kementerian Pendidikan Malaysia. 2001. Sukatan Pelajaran Kurikulum
Bersepadu Sekolah Menengah: Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Pusat
Perkembangan Kurikulum.
Kumar, R. 1996. Research methodology. Australia: Longman.
Linacre, J. M. 2004. Winstep Rasch measurement computer program.
Chicago: Winsteps.com.
Mohamad Sahari Nordin. 2008. Pengujian dan penaksiran di bilik darjah.
Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Islam Antarabangsa Malaysia.
Mohd Majid Konting. 1998. Kaedah penyelidikan pendidikan. Kuala Lumpur:
Dewan Bahasa & Pustaka.
Rasch Measurement Transactions, 18:3. 2004. When does a gap between
measures matter? atas talian pada 17 November 2004.
htp:/www.209.41. 153/rmt/rmt32a.htm
Siti Rahayah Ariffin. 2003. Teori, konsep dan amalan dalam pengukuran dan
penilaian. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Wiersma, W. 2000. Research methode in education. 7th Edition. Boston:
Allyn & Bacon.
Wright, B. D. & Linacre, J. M. C. 1989. Observations are always ordinal;
measurements, however, must be interval. Physical Medicine and
Rehabilitation, 70(12): 857-860
http://www.rasch.org/memo44.htm (8 Ogos 2004).
Wright, B. D. & Masters, G. N. 1982. Rating scale analysis. Chicago: MESA
Press.
Wright, B. D. & Stone, M. H. 1979. Best test design. Chicago: MESA Press,
2387 - 2396.
25
