TOPIK 1 PENGENALAN KONSEP DALAM PENTAKSIRAN DAN PENILAIAN
60386857 assiment-pengukuran
1. FAKULTI BAHASA DAN PENDIDIKAN
SEMESTER 2 / TAHUN 2011
HBEF 3203
PENILAIAN DAN PENGUKURAN
DALAM PENDIDIKAN
NO. MATRIKULASI : 761028115384001
NO. KAD PENGENALAN : 761028-11-5384
NO. TELEFON : 012-9901142
E-MEL : rosmalizamamat@yahoo.com
PUSAT
PEMBELAJARAN : PUSAT PEMBELAJARAN
KELANTAN
4. 1. SEKAPUR SIRIH
Bersyukur kehadrat Allah SWT kerana dengan izinNya saya telah berjaya
menyiapkan kerja kursus yang telah diamanahkan.
Setelah meneliti kehendak soalan tugasan yang diberi oleh pihak Universiti
Terbuka Malaysia, maka saya telah memutuskan untuk memilih mata pelajaran Sains
Tahun 4. Sebagai permulaan, kami telah merujuk kepada sukatan mata pelajaran Sains
Tahun 4. Kami mengenalpasti topik pilihan dan seterusnya menetapkan objektif-objektif
pengajaran yang dikehendaki. Kemudian untuk mengukur dan menilai kefahaman pelajar
terhadap topik tersebut, maka suatu bentuk ujian formatif berupa 20 soalan aneka pilihan
dan 5 soalan subjektif telah digubal. Penilaian formatif ini telah dijalankan di Sekolah
Kebangsaan Pasir Tumboh Gua Musang Kelantan dengan jayanya.
Kami mengucapakan ribuan terima kasih kepada Puan Noorashikim bt Noor
Ibrahim pensyarah HBEF 3203 , di atas bimbingan dan panduan yang telah diberikan.
Tidak lupa juga kepada Guru Besar, Guru panitia sains dan murid-murid Tahun 4
Sekolah Kebangsaan Pasir Tumboh yang telah memberi kerjasama bagi menjalankan
ujian yang berkaitan dengan kerja kursus. Sepanjang tugasan ini saya dapat mempelajari
sesuatu yang langsung tidak di ketahui sebelum ini. Sekaligus dapat digunakan untuk
meningkatkan profesion sebagai seorang guru.
Seterusnya kepada keluarga kami yang telah banyak memberi sokongan
sepanjang saya menyiapkan tugasan ini. Moga-moga segala bimbingan,sumbangan, dan
sokongan yang telah diberikan dinilai sebagai ibadah di sisi Allah swt.
Sekian, Wassalam.
i
2. Pengenalan
5. Proses Pengajaran dan pembelajaran merupakan satu sistem pendidikan yang sangat
berkesan bagi melihat pencapaian pelajar / murid. Pengajaran adalah satu aktiviti bagi
membantu pelajar mencapai hasil pembelajaran yang telah ditetapkan.
2.1 - Objektif Pengajaran
Objektif pengajaran adalah perubahan tingkah laku pelajar yang ingin dicapai oleh guru
dalam satu-satu proses pembelajaran . Perubahan ini boleh dicapai melalui aktiviti
pengajaran dan pembelajaran yang dirancang dengan baik. Setiap perubahan atau
kemajuan pelajar itu perlu dinilai dari semasa ke semasa.
Penilaian berterusan akan menentukan tahap keberkesanan pengajaran guru dan juga
pembelajaran pelajar / murid. Kemajuan atau perubahan pelajar perlu dinilai dari masa ke
semasa. Ini jelas menunjukkan wujudnya hubungan antara objektif pengajaran,
pengujian, pengukuran dan penilaian.
2.2 - Pengukuran
Pengukuran ialah satu proses / prosedur yang sistematik bagi mengukur perubahan
tingkah laku pelajar yang boleh dibuat secara pemerhatian, lisan atau secara bertulis.
Pengukuran juga merupakan proses yang menentukan takat, dimensi atau kuantiti / gred /
skor dengan membandingkan perkara itu dengan sesuatu standard. Tujuan pengukuran
ialah untuk menentukan perubahan tingkah laku pelajar termasuk pencapaian akademik,
penguasaan kemahiran dan sikap pelajar.
2.3 - Penilaian
Penilaian adalah satu proses yang sistematik bagi membuat pertimbangan dalam
mentafsir hasil pengukuran. Penilaian juga merupakan satu proses untuk menentukan,
mendapat dan memberikan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbangan
mengenai tindakan selanjutnya. Tujuan penilaian ialah untuk memberi maklumat tentang
pencapaian akademik, kemahiran dan sikap.
1
2.4 -Pengujian
6. Pengujian merupakan sebahagian penting dalam proses pengajaran dan pembelajaran.
Pengujian juga adalah satu teknik untuk mendapatkan maklumat tingkah laku seseorang
individu. Ujian hanya merupakan satu alat yang sistematik bagi menentukan prestasi
atau peringkat pencapaian seseorang pelajar dalam sesuatu bidang.
Dalam melaksanakan penilaian, guru perlu membuat ujian terlebih dahulu. Terdapat
beberapa criteria dalam pembinaan ujian. Untuk menggubal sesuatu kertas ujian, ia perlu
mengikut spesifikasi yang telah ditetapkan anataranya ialah ujian yang hendak ditadbir
sebaiknya mewakili keseluruhan sukatan pelajaran. Ini dibuat untuk memastikan para
pelajar diuji dengan menggunakan soalan-soalan yang relevan dengan sukatan pelajaran
atau objektif pengajaran.
Ujian ini dikatakan sebagai prosedur yang bersistematik kerana soalan-soalan yang dibina
mengikut peraturan tertentu. Prosedur mentadbir ujian ditentukan dan prosedur
pemarkahan dinyatakan secara terperinci. Ujian membantu murid membina sikap positif
terhadap pengajaran guru.
Ujian yang digunakan untuk menentukan pencapaian murid dijalankan dengan cara ujian
bertulis. Jenis ujian bertulis boleh dibahagikan kepada dua sahaja iaitu ;
i ) Ujian Objektif / Aneka pilihan
ii ) Ujian Subjektif.
2
3. Ujian Objektif
7. Ujian objektif bermaksud item / soalan yang mempunyai jawapan yang tepat / tertentu /
spesifik. Ujian yang dijalankan adalah untuk menguji pengetahuan, kefahaman, aplikasi,
analisis, sintesis dan penilaian. Soalan / item bagi ujian objektif boleh dibahagikan
kepada empat iaitu :
i) Soalan aneka pilihan – jawapan secara tepat, soalan sukar dibina dan dijawab
tetapi
mudah untuk dipereksa.
ii) Item Betul / Salah - sesuai digunakan untuk menguji fakta yangmengkehendaki
pelajar menentukan sama ada penyataan yang
diberikanadalah betul atau salah.
iii) Item mengisi ruang kosong) - amat sesuai digunakan untuk menguji fakta yang
menghendaki pelajar memberi jawapan pendek yang
tepat.
iv) Item Padanan - sesuai untuk mengukur kefahaman dan keupayaan pelajar
mengaitkan fakta konsep.
3.1 - Langkah-langkah Pembinaan
Terdapat langkah-langkah yang telah disusun dengan teratur sebelum membina ujian
agar penggubal / guru boleh melaksanakan ujian dengan baik. Langkah-langkah tersebut
ialah :
1. Menyediakan Jadual Penentu Ujian / Jadual Spesifikasi Ujian
2. Menulis item / soalan ujian
3. Menyemak item / soalan ujian
4. Menilai item / soalan ujian
3
JADUAL PENENTUAN UJIAN / SPESIFIKASI UJIAN
Mata Pelajaran : SAINS Tahun : 4
8. Unit : MENYIASAT
ALAM KEHIDUPAN
PENGETAHUA
N
KEFAHAMA
N
APLIKASI ANALISIS
BAHAGIAN A
1. Keperluan asas
benda hidup
M P S M P S M P S M P S
1.1 keperluan asas
tumbuhan
1
4
6
10
2 7,
8,
15
11,
12
13
16
17
19
1.2 keperluan asas
haiwan
9 3
5
14 18
20
JUMLAH SOALAN A 2 3 3 3 2 2 5
1. Keperluan asas
benda hidup
1.1 keperluan asas
tumbuhan
2 5
1.2 keperluan asas
haiwan
4
Perlindungan
Ciri-ciri khas haiwan
1
(a)
1c 3 1
b
1d
JUMLAH SOALAN B 1 3 1
4
9. 5. Indeks Kesukaran Item ( p)
Indeks Kesukaran Item adalah ciri uta9irriang dapat menunjukkan aras kesukaran sesuatu
item / soalan ; iaitu sama ada sesuatu itu mudah dijawab atau susah dijawab. Indeks ini dikira
dengan menggunakan nisbah bilangan calon yang memberi jawapan betul dengan dibahagikan
kepada jumlah calon yang menjawab. Pengiraannya adalah seperti di bawah :-
Bilangan calon yang memberi jawapan betul
Nilai p = ---------------------------------------------------------
Jumlah calon yang menjawab
30 (Bilangan yang menjawab betul)
Contoh : p = -----------------------------------------------
35 (Jumlah calon yang menjawab)
= 0.86
0.00 0.50 1.00
Item Sukar Sederhana Mudah
Item yang sukar mempunyai nilai p yang rendah, sebaliknya item yang mudah
mempunyai p yang tinggi. Untuk lebih jelas lagi dalam menilai aras kesukaran item ini dapat
dijelaskan dalam jadual di bawah.
Aras Kesukaran dan Pengkelasan Item
Nilai p Pengkelasan Item Keputusan
0.00 - 0.20 Terlalu Sukar Ubah suai
0.21 - 0.40 Sukar Terima
0.41 - 0.60 Sederhana Sukar Terima
0.61 - 0.80 Mudah Terima
0.81 - 1.00 Terlalu Mudah Ubah suai
5
10. Kajian Rintis
Untuk menjamin item yang digubal mempunyai cirri-ciri keesahan, kebolehpercayaan,
keobjektifan, kebolehtadbiran dan kemudahtafsiran, item yang telah disemak eloklah ditujukan
kepada sebahagian kecil pelajar untuk memastikan keesahannya. Soalan-soalan ini telah
diberikan kepada 11 orang murid Tahun 4 dari Sekolah Kebangsaan Pasir Tumboh Gua
Musang Kelantan.
Kelemahan-kelemahan item ini boleh diperbaiki dengan maklumat yang didapati dari
kajian rintis tersebut. Set instrument yang baik dan yang telah dibaiki boleh digunakan sebagai
ujian yang sah, atau disimpan dalam bank item untuk kegunaan pada masa hadapan.
Keputusan kajian rintis digunakan untuk menganalisa dan mentafsir item. Dalam hal
ini Indeks Kesukaran (p) dan Indeks Diskriminasi (d) dikira bagi setiap item untuk
menentukan kuantiti sesuatu item, sama ada item itu benar-benr sesuai digunakan atau
sebaliknya.
11. JADUAL INDEKS KESUKARAN (P)
ANALISIS ITEM SOALAN OBJEKTIF
Item
Bilangan Menjawab
Betul(n)
Indeks Kesukaran
Item(p) Pengkelasan Item Keputusan
1 7 0.636363636 Mudah TERIMA
2 8 0.727272727 Mudah TERIMA
3 5 0.454545455 Sederhana sukar TERIMA
4 7 0.636363636 Mudah TERIMA
5 8 0.727272727 Mudah TERIMA
6 7 0.636363636 Mudah TERIMA
7 7 0.636363636 Mudah TERIMA
8 10 0.909090909 Terlalu mudah UBAHSUAI
9 9 0.818181818 Terlalu mudah UBAHSUAI
10 6 0.545454545 Sederhana sukar TERIMA
11 5 0.454545455 Sederhana sukar TERIMA
12 1 0.090909091 Terlalu sukar UBAHSUAI
13 6 0.545454545 Sederhana sukar TERIMA
14 8 0.727272727 Mudah TERIMA
15 7 0.636363636 Mudah TERIMA
16 8 0.727272727 Mudah TERIMA
17 6 0.545454545 Sederhana sukar TERIMA
18 7 0.636363636 Mudah TERIMA
19 7 0.636363636 Mudah TERIMA
20 4 0.363636364 Sukar TERIMA
ANALISIS ITEM SUBJEKTIF
ITEM MARKAH PURATA INDEKS KESUKARAN
PENGKELASAN
ITEM KEPUTUSAN
1 37 0.85 TERLALU MUDAH UBAHSUAI
2 30 0.68 MUDAH TERIMA
3 28 0.51
SEDERHANA
SUKAR TERIMA
4 22 0.67 MUDAH TERIMA
5 25 0.57
SEDERHANA
SUKAR TERIMA
12. 5.3 ULASAN ANALISA INDEKS KESUKARAN ITEM OBJEKTIF
Berdasarkan indeks kesukaran item objektif kita dapat membuat kesimpulan bahawa
JPU yang telah dibina seperti yang telah ditetapkan dalam langkah pembinaan JPU/JSU.
Ulasan untuk analisa item subjektif pula ialah, item no 1 perlu di ubahsuai kerana
mempunyai P 0.85 iaitu 85 % murid dapat menjawab soalan ini. Item ini terlalu mudah dan tidak
dapat membezakan murid pandai dan lemah. Bagi soalan lain yang berada dalam aras mudah,
sederhana sukar, akan disimpan dalam bank soalan dan akan digunakan bila-bila masa yang di
perlukan. Begitu juga dengan soalan objektif soalan-soalan lain boleh terus di gunakan dan tidak perlu
diubahsuai kerana ianya dibina mengikut aras yang dikehendaki dan telah dapat membezakan
pencapaian murid-murid.
8
Item Indeks Kesukaran Ulasan
1 & 2
4 - 7
0.72
0.63
- Peratusan yang murid dapat menjawab soalan ini adalah
sama seperti yang telah di tetapkan dalam JPU iaitu
sebanyak 5 soalan aras senang dan murid dapat ramai dapat
menjawab soalan ini dan pengekelasan soalan ini adalah
mudah adalah menepati seperti dalam JPU. Walaupun item
3 indeks kesukarannya bernilai 0.45 iaitu sederhana sukar
namun soalan ini tidak perlu di ubahsuai kerana sebahagian
daripada murid dapat menjawab soalan ini kerana ianya
masih beraras senang.
8
9
0.81
0.91
- Semua murid dapat menjawab soalan ini dengan betul. Item ini
perlu di ubahsuai kerana mengikut pengkelasan item, item ini
terlalu mudah dan kerana P masing-masing bernilai 0.81 dan 0.91.
Berdasarkan JPU yang dibina item beraras sederhana, dan di
anggarkan murid ada yang tidak dapat menjawab soalan ini. (Sila
lihat lampiran untuk item yang telah diubahsuai.)
13. 6. Indeks Diskriminasi
Indeks diskriminasi item digunakan untuk menentukan perbezaan keupayaan pelajar. Item /
soalan yang baik akan dapat membezakan antara mereka yang berkeupayaan rendah dan berkeupayaan
tinggi. Langkah-langkah diskriminasi telah dicadangkan oleh Mehrens & Lehmann seperti di bawah ;
a) Membahagikan pelajar kepada 3 kumpulan iaitu 27% pencapaian pelajar tertinggi,
27% pencapaian pelajar terendah dan 46 % pencapaian pelajar antara tertinggi dan
terendah.
b) Mengira pelajar menjawab dengan betul di kalangan berpencapaian rendah (R u),
bilangan pelajar menjawab dengan betul di kalangan pelajar berpencapaian tinggi (R L)
dan jumlah pelajar berpencapaian tinggi ( T ( L– U ) )
c) Indeks diskriminasi boleh dikira dengan membahagikan perbezaan
( R U - R L ) dengan separuh T ( L - U ) seperti berikut:
(R U - R L )
d = ---------------------
( ½ T ( L + U ) )
Indeks diskriminasi boleh bernilai antara -1.00 hingga 1.00. Secara amnya, item yang
mempunyai Indeks Diskriminasi positif menunjukkan soalan tersebut adalah baik manakala bagi
soalan yang mempunyai indeks diskriminasi negative dikira tidak baik untuk penilaian rujukan norma.
Sebagai panduan, aras kesukaran item boleh ditafsirkan mengikut jadual di bawah
Aras Diskriminasi dan Pengkelasan Item
Nilai ( d ) Pengkelasa Item Keputusan
0.00 – 0.10 Tidak baik Ubah suai
0.11 – 0.20 Kurang baik Terima
0.21 – 0.30 Sederhana baik Terima
0.31 – 0.40 Baik Terima
0.41 – 1.00 Sangat baik Ubah suai
9
14. RUJUKAN
1. Proaktif science year 4 KBSR ( UNIK )
2. UJIAN TOP A UPSR Science Year 4 KBSR ( info
didik )
3. Kertas Peperiksaan Pertengahan Tahun Oleh MGB
Gua Musang
4. Zoom-a Pembelajaran Interaktif Berasaskan Komputer
5. Modul HBEF 3203 PENILAIAN DAN
PENGUKURAN DALAM PENDIDIKAN
15
15.
16.
17.
18. ANALISA INDEKS DISKRIMINASI ITEM OBJEKTIF
Jadual di atas menunjukkan analisa indeks Diskriminasi terhadap item sebanyak 20
item. Berdasarkan jadual di atas Indeks Diskriminasi adalah baik. Item yang disediakan dapat
membezakan murid bercapaian tinggi atau pandai dengan murid bercapaian rendah atau lemah.
Kita juga dapat melihat terdapat item yang indeks diskriminasi bernilai -1.00. Ini dapat
memberi peluang kepada pelajar bercapaian rendah untuk mendapat markah. Secara logiknya
kita memang mengandaikan murid yang bercapaian tinggi akan dapat menjawab sesuatu soalan
dengan betul berbanding dengan murid yang bercapaian rendah atau lemah.
Justeru itu, guru atau pengkaji perlu tahu soalan yang bernilai -1.00 adalah tidak baik
untuk PRN sebab tidak berupaya untuk membezakan murid pandai dengan murid lemah. Oleh
itu saya sebagai guru atau pengkaji akan memperbaiki atau ubahsuai item yang mempunyai
indeks diskriminasi yang rendah atau negatif.
Item Jawapan betul
Right
Upper(RU)
Jawapan
betul Right
Lower
(RL)
RU - RL
(d)= ----------
½ T
Pengkelasan
Item
Keputusan
1 0 3 -1.00 Tidak baik Ubahsuai
2 3 0 1.00 Sangat baik
3 3 1 0.66 Sangat baik Terima
4 3 2 0.33 Baik
5 3 1 0.66 Sangat baik Terima
6 2 1 0.33 Baik
7 3 1 0.33 baik Terima
8 3 1 0.33 baik
9 3 1 0.66 Sangat baik Terima
10 3 0 1.00 Sangat baik
11 2 1 0.33 Baik Terima
12 1 0 0.33 Baik
13 3 2 0.33 baik Terima
14 3 0 1.00 Sangat baik
15 3 1 0.66 Sangat baik Terima
16 3 1 0.66 Sangat baik
17 3 1 0.66 Sangat baik Terima
18 3 0 1.00 Sangat baik
19 3 1 0.66 Sangat baik Terima
20 2 0 0.66 Sangat baik
21. Item Indeks Diskriminasi Ulasan / Catatan
1
2
0.00
(Tidak Baik)
- Item yang tidak baik akan tetap
diterima dan digunakan kerana
memberi peluang kepada murid
yang aras rendah untuk
mendapat markah. Soalan ini
juga terdapat dalam JPU iaitu
soalan berbentuk mudah.
Walaubagaimana pun guru
boleh mengubahsuai soalan ini .
4 0.11
(Kurang Baik)
- Item yang kurang baik juga
tetap digunakan dalam pengujian
27 % adalah soalan dari aras
sukar. Soalan ini dapat menguji
minda murid dengan lebih bernas
Bagi item yang berada dalam kategori baik, sederhana baik dan sangat baik, ia akan terus
disimpan di bank soalan dan akan digunakan pada pelajar-pelajar lain pada bila-bila masa yang
diingini oleh guru. Soalan yang tidak baik dan kurang baik pula boleh diubahsuai.
********************************
13
Rumusan / Kesimpulan
22. Penilaian / pengujian memerlukan beberapa proses sistematik dari awal hingga akhir.
Dengan adanya langkah-langkah yang sistematik akan terbentuknya satu set ujian yang
berkualiti. Ini adalah kerana memberi ujian adalah sebahagian dari proses pengajaran dan
pembelajaran. Dalam menjalankan ujian, guru mestilah mengenal pasti soalan-soalan yang
dibina menepati semua objektif pengajaran dan pembelajaran yang telah dilaksanakan.
Jika dilihat keputusan Indeks Kesukaran dan Indeks Diskriminasi dari kertas kerja kursus
yang kami sediakan ini, item / soalan yang dibina adalah baik dan sesuai untuk digunakan oleh
pelajar bagi tujuan pengujian. Ini adalah kerana kedua-dua indeks tersebut tidak menunjukkan
sebarang kesukaran / perbezaan yang melampau.
Oleh itu setiap guru mestilah mempunyai pengetahuan yang secukupnya dalam bidang
pembinaan ujian agar murid / pelajar dapat menguasai kemahiran yang dipelajari dengan lebih
berkesan, dan item yang dibina bersesuaian dan mencabar kebolehan murid agar dapat
mencambahkan daya pemikiran mereka.
14
