1. ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
PARA VE KIYMETLİ
EŞYA TAŞIMA
FOKUS:
SPOR
GÜVENLİĞİ
ÖZEL DOSYA
KONUSU:
DRONE
TEKNOLOJİSİ
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR ŞUBAT 2022 SAYI: 104
ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
ŞUBAT
2022
SAYI:
104
ŞUBAT 2022 SAYI: 104
4. ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
PARA VE KIYMETLİ
EŞYA TAŞIMA
FOKUS:
SPOR
GÜVENLİĞİ
ÖZEL DOSYA
KONUSU:
DRONE
TEKNOLOJİSİ
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR ŞUBAT 2022 SAYI: 104
ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
ŞUBAT
2022
SAYI:
104
ŞUBAT 2022 SAYI: 104
10. 4 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
6 BAŞKANDAN
8 EDİTÖR
10 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
20 KÖŞE / Hayata Bakış
KAPAK
22 Biyometrik kimlik sistemi, bireyin “KİM”
olduğunu kanıtlar!
26 NAKİT LOJİSTİĞİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
32 Güvenlik sektöründe para ve değerli eşya
taşımacılığı
FOKUS
36 Spor güvenliğin fiziksel güvenliğin sağlanması
açısından önemli
40 Spor müsabakalarında özel güvenliğin rolü
44 Columbus Crew yüksek verimli edge bilişim
uygulamasıyla destekleniyor
ÖZEL DOSYA KONUSU
46 DRON TEKNOLOJİLERİ
52 Otonom Türkiye Yazılım Teknolojileri
ekibi robotik insansız Drone istasyonunun
testini tamamladı.
56 “Drone lar artık daha hızlı, daha güvenli,
daha akıllı”
SEKTÖRDEN
60 “Hedefimiz geleceğin teknolojisini
üretmek”
20 52
i çindekiler
44
11. ELEKTRONİK GÜVENLİK
62 Yapay zekalı video analiz, gerçek zamanlı
verilerle verimliliği artırıyor
66 İnsanı taklit eden insan!
DİJİTAL SOSYAL 2*
YANGIN GÜVENLİĞİ
70 Demiryolu tünellerinde fiber optik
sensör teknolojisiyle yangın algılama
74 Editoryal takvim
76 Reklam indeksi
70
62
Şubat 2022
Özel Güvenlik Federasyonu adına
imtiyaz sahibi
O. Oryal ÜNVER
Yürütme Kurulu
O. Oryal ÜNVER
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Levent GÜLER
Alp SAUL
Genel Yayın Yönetmeni
Devrim BOZKURT
devrim@guvenlikyonetimi.com
Yazı İşleri
info@guvenlikyonetimi.com
Danışma Kurulu
Alp SAUL
Arzu YÜKSEL
Prof. Dr. Gazi UÇKUN
Deniz GÜRKAN
Gültekin FİŞEK
Hakan ÖZALP
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Okyay ŞENTÜRK
O. Oryal ÜNVER
Osman Levent CELASUN
Prof. Abdurrahman KILIÇ
Taner ALBAYRAK
Yusuf Ziya ÖNCEL
Görsel Yönetmen
Derya BOZKURT
derya@guvenlikyonetimi.com
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın. Ayda bir yayınlanır.
Yönetim Adresi
Arkhe Tanıtım Hizmetleri
Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat:6 No:672
Okmeydanı / Şişli / İstanbul
Tel: (212) 210 54 45
Tel: (533) 413 78 08
Baskı
Net Copy
444 0 708
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü
bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü
haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar
tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar,
çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm
reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki
görüşler sahibine aittir.
Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden
hiçbir şekilde kullanılamaz.
tanıtım hizmetleri
Gsm: (533) 413 78 08 - (542) 250 72 49
GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ AYDA BİR YAYINLANIR
12. 6 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
BAŞKAN
d
Değerli Dostlar,
Dergiler nitelikli kâğıtlara basılmaktadır. İçeriğinde çeşitli konulara,
sektörlere dair haber, röportaj, eleştiri, araştırma ve makalelerin yanı
sıra, çoğunlukla renkli fotoğraf, resim ve karikatür de yer almaktadır.
Farklı disiplinlerde bilgi edinmeyi kişisel ilgi alanı olarak benimsemiş
olan bireyler, basılı bir kitabı elinde tutmak, sayfalarını çevirmek,
o kitabın kokusu hepsi büyük bir mutluluk ve keyif, olduğunu ifade
ederler. Dergiler aynı zamanda bir çoğumuz için kütüphanelerimizde
kimi zaman ciltleterek sakladığımız ve bazen içindeki bilgileri
ya da kaynakçaları yeni yazılarımızda referans aldığımız kaynak
dokümanlardır. Ben çocukluğumdan bu yana çizgi roman, mizah ve
çocuk dergilerini, Türk ve dünya klasikleri vs. biriktiren, koleksiyonunu
yapan bir kişiyim ve bunda büyük keyif alırım. Gelecek nesillere tüm
boyutları ile aktarılmasından yanayım.
Dergiyi satın alma aracı olan para, bir emek karşılığı elde ediliyor.
Dolayısıyla satın alınan nesneler o emeğin cisimleşmiş hali. Böyle
olunca da parayla satın alınan her şey, daha değerli oluyor. Aksini
söylemek bence mümkün değil.
“Bir gün kâğıt nasıl olsa bitecek! İşte o zaman herkes ‘’e-yayın
okuyacak!” diye düşünebiliriz, fakat sonsuza kadar kâğıt üretebilecek
teknolojiler üretmek zaten mümkün. Fiziksel olarak okuduğu yayına
dokunma hissini tatmış insanların bundan vazgeçeceklerini pek
sanmam. İnsanın dokunma duygusu ile sevdiği şeye dokunmak
istemesi, canlıların ortak özelliğidir. Bir şeyi dokunmadan sevmek
olası mı?
Ancak oluşan fiyat artışlarında en çok etkilenen sektörlerden biri olan
yayıncılık sektöründe, hayatta kalmamız için geçici olarak, Dijital
Dergi (online dergi) şeklinde yayınımıza devam etme kararı aldık.
Dijital Dergi (online dergi) haline getirdiğiniz Güvenlik Yönetimi
dergimizi ise, binlerce kişiye mail yoluyla bile ulaştırabilir, anında
etkileşime geçilmesini sağlayabilirsiniz. Bu konudaki katkılarınızı
bekliyoruz.
Saygı ve sevgilerimle…
Güvenlik Yönetimi Dergisi
artık dijital dünyada
O. Oryal ÜNVER
GÜSOD - GESİDER ONURSAL
BAŞKANI
Fiziksel olarak
okuduğu yayına
dokunma hissini tatmış
insanların bundan
vazgeçeceklerini pek
sanmam. İnsanın
dokun ma duygusu ile
sevdiği şeye dokunmak
istemesi, canlıların
ortak özelliğidir. Bir
şeyi dokunmadan
sevmek olası mı?
14. EDİTÖR
y
Değerli okuyucularımız, bizlere değerli katkılarını sunan
paydaşlarımız; interaktif dijital dergimizin ikinci sayısıyla
sizlerleyiz. Ocak sayımız için olumlu dönüşler aldığımızı
paylaşmak isteriz. Okuyucularımız 365 gün 24 saat akıllı
cihazlardan giriş yapıp ulaştıkları Güvenlik Yönetimi Dergisi
bu ay olduğu gibi her ay e-mailling yoluyla onbinlerce kişiye
iletilmektedir. İnteraktif dijital dergimiz Turkcell Dergilik,
Turk Telecom Dergilik, www.guvenlikyonetimi.com
platformlarında yayınlanmaktadır. Dergimize katkıda
bulunan siz değerli paydaşlarımıza, istemeleri halinde pdf
olarak gönderilmektedir. Reklam sayfalarına firmaların
web sitesi linkleri yerleştirilerek, tıklama anında ilgili siteye
yönlendirilmesi sağlanmaktadır.
Kapak konumuz Para ve Kıymetli Eşya Taşıma.
Sektörün, dünyadaki gelişimi, taşıma güvenliği
açısından yapılan çalışmaları takip edilmesi, güncel risk
değerlendirmeleri, taşınan kıymetli emtianın ve nakdin
güvenliğini sağlamak için yapılan elektronik güvenlik
sistemlerini ve entegrasyon çalışmalarını sizler için inceledik.
Fokus konumuz Spor Güvenliği. Stadyum gibi oldukça
kalabalık mekanlar, arenalarda seyircilerin güvenliği,
stadyum riskleri, normalin dışında gerçekleşebilecek olayların
algılanması, dijital araçlarla taraftar takibi, fiziksel güvenliğin
sağlanması gibi spor güvenliği alanın önemli konuları derledik.
Özel dosya konumuz Drone Teknolojsi. İnsansız Hava
Araçları olarak da bilinen dronların teknolojik gelişimi, fiziksel
ve aerodinamik gereksinimler, dronların tipleri, dronların
kontrol, uçuş güvenlik ve emniyet sistemleri, kullanım amaçları,
diğer teknolojilerdeki paralel gelişmeleri, dronun tasarım
süreci, havada tutunma sürati, maksimum hızı vb. tüm
detaylarını dergimizde okuyabilirsiniz.
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısını kınıyor ve devletlerin halkların
güvenliği ve refahı için varolması gerektiği gerçeğini bir kez
daha hatırlıyoruz. Umudumuz Rusya'nın biran önce saldırılara
son vermesidir.
İyi okumalar…
Dijital sayımız...
Derya Bozkurt
8 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
Okuyucularımız 365
gün 24 saat akıllı cihazlardan
giriş yapıp ulaştıkları
Güvenlik Yönetimi Dergisi
bu ay olduğu gibi her ay
e-mailling yoluyla onbinlerce
kişiye iletilmektedir.
İnteraktif dijital dergimiz
Turkcell Dergilik, Turk
Telecom Dergilik,
www.guvenlikyonetimi.
com platformlarında
yayınlanmaktadır.
15.
16. GÜNCEL
Merkezi ABD’de bulunan market
araştırmaları şirketi International Data
Corporation (IDC) Türkiye tarafından
düzenlenen 15’inci ‘IDC Güvenlik
Zirvesi’ için geri sayım başladı. Bu yıl
‘Geleceğin Şirketlerinde Güçlü Güven-
lik’ temasının işleneceği etkinlik, 11-12
Mart 2022’de Sapanca’da gerçekleşe-
cek. Zirve 24 Mart’ta ise dijital platform
üzerinden sektör liderlerini bir araya
getirecek.
Şirketler güvenlik stratejilerini
yeniden yazıyor
Pandemi ile başlayan ve yeni
normal ile devam eden süreçte
CISO’ların (bilgi güvenliği yönetici-
leri) ve güvenlik ekiplerinin sorum-
lulukları her geçen gün artıyor.
IDC Türkiye’nin araştırmalarına
göre şirketler, 2022 yılında güvenlik
stratejilerini sıfır güven yaklaşımı
çerçevesinde gözden geçirirken, BT
(bilgi teknolojileri) altyapısının gü-
venliğini güçlendirmeyi, operasyon
teknolojileri güvenliği, veri gizliliği
ve veri güvenliği alanında yatırım-
larını sürdürmeyi planlıyor. 11-12
Mart’ta Sapanca’da, 24 Mart’ta ise
dijital platformda sektör liderlerini
ağırlayacak olan IDC Güven-
lik Zirvesi 2022’de, bugünün ve
yarının güvenlik stratejilerine yön
verecek konular, farklı sektörlerin
önde gelen BT güvenliği yöneticile-
ri tarafından masaya yatırılıyor. Bu
yıl ‘Geleceğin Şirketlerinde Güçlü
Güvenlik’ temasının işleneceği
etkinlikte CISO oturumları, IDC
global ve yerel analist sunumları,
paralel oturum ve teknoloji odaklı
çalışma grupları yer alıyor.
‘İnovasyon başarı yolunda önem-
li bir fırsat sunuyor’
IDC Türkiye Ülke Direktörü
Nevin Çizmecioğulları konuyla
ilgili olarak, “COVID-19 salgı-
nı, dijital işletme olma yolunda
ilerleyen kuruluşların çok daha iyi
ayakta kaldıklarını, hatta yoğun
baskı altında başarılı olduklarını
kanıtladı. Gelecekteki başarı, artık
geleceğin nasıl görüneceğini hayal
Geleceğin şirketleri için ‘güçlü güvenlik’
masaya yatırılacak
etmeye veya kriz durumlarına
hızlı uyum sağlamak için çaba-
lamaya değil, ‘her an’ zorluklara
ve fırsatlara yanıt olarak sürekli
inovasyona dayanmaktadır. Yenilik
sadece içsel değildir; kuruluşların
inovasyon ortakları da dahil olmak
üzere ekosistemlerine yaymaları
gerekiyor. İnovasyonun artan hızı,
inovasyon için yapı taşlarına erişimi
temelde demokratikleştiren dijital
teknolojiler, yazılımlar, yapay zeka
ve bulut tarafından sağlanmayı
sürdürüyor. IDC olarak, inovasyon
çağında güvenlik teknolojilerinin
şirketler için bir fırsat ve hatta
inovasyonun hızlandırıcısı olduğu-
nu düşünüyoruz. Bu nedenle Mart
ayında gerçekleştireceğimiz IDC
Güvenlik Zirvesi’nde, güven ve
güvenlikle ilgili birçok konuyu de-
rinlemesine konuşacağız. Sektörel
deneyim paylaşımları ve güvenlik
ekosistemiyle yaratacağımız sinerji,
etkinliğimizde sunacağımız birçok
değerden yalnızca birkaçını oluştu-
ruyor” dedi.
Securitas Türkiye Marmara Ana-
dolu Bölge Müdürlüğü görevine
Turgay Varol getirildi. Varol aynı
zamanda aynı zamanda Doğu
Marmara Bölge Müdürlüğü’nde
Bölge Müdürü pozisyonuna veka-
let edecek.
Turgay Varol, 1997 yılında Polis
Akademesi’nden mezun oldu. Va-
rol 14 yıl kamuda çalıştıktan sonra
özel sektöre geçti. Securitas’ta
çeşitli pozisyonlarda görev alan
Varol, en son Ege Bölge Mü-
dürlüğü görevini yürütüyordu.
2022 başı itibariyle Marmara
Anadolu Bölge Müdürü olan
Turgay Varol, İstanbul Anado-
lu yakasının bir bölümündeki
projeleri yürütecek. Vekaleten
yürüttüğü Doğu Marmara
Bölge Müdürü olarak da yine
Anadolu Yakası’nın bir bölümü,
Kocaeli ve Sakarya’dan sorum-
lu oldu.
Turgay Varol , Securitas Türkiye
Marmara Anadolu Bölge Müdürü Oldu
10 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
17.
18. GÜNCEL
BTS Yangın Ana Yüklenici
DEMİRER KABLO ile
Tepeören-Çolakoğlu-Diliskelesi
420kV GIS İrtibatı (TTFO)
(Hat+Kablo) Yapım İşi Projesinde
380kV çift devre yüksek gerilim
güç kablosu üzerinde uygulanacak
olan DTS (Distributed Temperatu-
re Sensing) ve RTTR (Real Time
Temperature Rating) sistemlerinin
projelendirilmesi, malzeme temini,
devreye alma ve eğitim işlerini
tamamlayarak TEİAŞ’a (Türkiye
Elektrik İletim A.Ş.) teslimatını
yapmıştır.
Bu projemizde Bandweaver
T-Laser DTS sistemi ile Bandwea-
ver RTTR Hesaplama ve Max-
View Grafik Görsel Yazılımları
TEIAŞ Tepeören-Çolakoğlu-Diliskelesi
GIS İrtibatının DTS ve RTTR Sistemleri
tamamlanarak teslim edildi
kullanılmıştır. Bu uygulama Türkiye
de bir Türk firması tarafından yapı-
lan ilk RTTR sistemidir.
Bu sayede TEİAŞ tarafından, güç
verimliliği ve yüksek akım kabloları
yük taşıma kapasitesi sürekli on-line
izlenebilecek ve hat üzerindeki
kablo güvenliği kesintisiz olarak
sağlanabilecektir.
Kale Endüstri Holding’in 70 yıla yaklaşan
tecrübesini teknolojinin getirdiği yenilik-
lerle birleştiren Kale Alarm, ev ve iş yerle-
ri için tasarladığı alarm sistemleri ve 7/24
hizmet veren Kale Alarm İzleme Merkezi
ile müşterilerine kesintisiz destek sunuyor.
Kaliteli ürünleri, doğru fiyatlandırma
politikası, yaygın, hızlı ve profesyonel tek-
nik servis ağı ile müşteri memnuniyetini
her zaman ön planda tutan Kale Alarm,
2021 yılında en fazla yeni abone kazanan
başarılı bayilerine ödüllerini takdim etti.
“Güvenlik ve Ötesi” sloganı ile alarm
sistemlerini tüketicilerin ihtiyaçlarına göre
tasarlayan Kale Alarm; 2021 yılının en
başarılı bayilerini ödüllendirdi. “Siz yoksa-
nız biz varız” anlayışını benimseyerek pek
çok farklı kategoride güvenlik çözümleri
sunan Kale Alarm’ın 2021 yılında en faz-
la yeni abone kazanan bayileri Optimum
Grup, Saga Güvenlik ve GR Güvenlik
oldu. Kale Alarm Bireysel Satış Müdürü
Kerem Özkan, bayilerini ofislerinde
ziyaret ederek ödüllerini takdim etti.
Özverili çalışmaları için bayilere teşekkür
eden Özkan, “İş ortaklarımız bizim için
çok değerli, birlikte büyüyoruz. Müşteri
memnuniyetini her zaman ön planda
tutan kalite anlayışımız ile abone sayımızı
artırmaya ve müşterilerimize kaliteli hiz-
met sunmaya devam edeceğiz.” dedi.
Kale Endüstri Holding’in 70 yıla yak-
laşan tecrübesini teknolojinin getirdiği
yeniliklerle birleştiren Kale Alarm, ev ve
iş yerleri için tasarladığı alarm sistemleri
ve Kale Alarm İzleme Merkezi hizmetiyle
365 gün boyunca 7 gün 24 saat kesintisiz
destek veriyor. Şirket, kaliteli ürünlerinin
yanı sıra doğru fiyatlandırma politikası, yay-
gın, hızlı ve profesyonel teknik servis ekipleri
ile müşteri memnuniyetini odağına alıyor.
Bu noktada markaya yönelik her geçen gün
artan güvenin sonucu olarak Kale Alarm,
The ONE Awards Bütünleşik Pazarlama
Ödülleri kapsamında Güvenlik Sistemleri
kategorisinde halk jürisi tarafından 2020 ve
2021 yıllarında üst üste iki kez birinci seçile-
rek “Yılın En İtibarlı Markası” oluşuyla da
dikkat çekiyor.
Kale Alarm’dan başarılı bayilerine ödül
12 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
19.
20. GÜNCEL
Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve
SAHA İstanbul Savunma, Havacı-
lık ve Uzay Kümelenmesi Derneği
arasında uzay ve havacılık alanında
yapılacak projeler için iş birliği
protokolü gerçekleştirildi.
İmzalanan protokol kapsamında;
kurumların sahip oldukları yetkin-
liklerle koordinasyon içerisinde,
ulusal ve uluslararası organizasyon-
larda Türkiye’nin temsil edilmesi
amaçlanıyor.
İki kurum arasında 5 yıl süreyle
geçerli olacak iş birliğine ilişkin pro-
tokol, TUA Başkanı Serdar Hüseyin
Yıldırım ve SAHA İstanbul Genel
Sekreteri İlhami Keleş tarafından
Türkiye Uzay Ajansı’nda gerçekleşti-
rilen bir törenle imzalandı.
Protokolde, uzay ve havacılık ala-
Türkiye Uzay Ajansı ve Saha İstanbul
arasında iş birliği protokolü
nında yapılan uluslararası organi-
zasyonların Türkiye’de gerçekleş-
tirilmesi için uzay sanayi alanında
yapılacak iş birliklerinin altı çizildi.
Protokol ile amaçlanan bir diğer
konu da; Türkiye’de faaliyet göste-
ren kuruluşların birlikte hareket ede-
bilmelerini sağlayacak bir kümelen-
menin oluşması için iş birliklerinin
sağlanması.
Sentez Medya tarafından yapılan ve
siber güvenlik konusunda artık bir
klasik olan e-Safe Siber Güvenlik
Zirvesi’nin 6’ncısı 17 Mart 2022
tarihinde Ankara’da Bilgi Tekno-
lojileri ve İletişim Kurumu (BTK)
Merkez Binası’nda gerçekleştirile-
cek. Bu konuda uzman kabul edilen
20’ye yakın konuşmacının sunumlar
yapacağı etkinlikte, ‘’Kamu ve Özel
Sektördeki Siber Güvenlik Zafiyetleri
2.0’’ konusu ele alınacak.
Her yıl olduğu gibi, 15 kişilik danışma
kurulunun 50 sunum başlığı arasın-
dan seçerek belirlediği 15 konudan
oluşan sunum başlıkları da şimdiden
belirlenmiş durumda. Etkinliğin açılış
bölümünün ardından üç ayrı teknik
bölümde yer alarak gerçekleştirilecek
olan sunum başlıkları ise şu şekilde:
• Siber Güvenlik Bilinci: Her
Yaştan Bireyin ve Her Büyüklükteki
Kuruluşun Sorumlulukları
• Siber Güvenlik Uzmanı Ol-
mak Neden Bu Kadar Kolay/Zor?
Gençlerin Siber Güvenlik Alanında
Eğitilmesi, Değişen Dünyada Klasik
İK Yaklaşımlarıyla ve Kurumsal
Duruşla Güvenlikçi Bulmak
• Yöneticilere Siber Güvenliği
Anlatabilmek: Anlamak Bu Kadar
mı Zor? Yoksa İşlerine mi Gelmiyor?
• Siber Güvenlik=Sızma Testi.
Artık O Devir Bitti! Gelişen Dünyada
Karmaşık Siber Güvenlik Rolleri,
Sorumlulukları. Artık Her Renk
Güvenlik Takımı Var!
• Mutlak Güvenlik Mümkün mü?
Yoksa Bir Serap mı? İspatlanabilir
Güvenlik, Güvenlik Mimarileri ve
Sıfır Güven Politikası
• Düşman Zaten İçimizde mi? İçe-
rideki Düşman Saldırılarına Alınabi-
lecek Önlemler
• Dijital Para, Dijital Cüzdan ve
Dijital Hayat Güvenliği; Blok Zincir
Teknolojileri
• Yazılım ve Donanım Perspekti-
finden Nesnelerin İnterneti ve 5G
Teknolojilerinin Güvenlik Riskleri
• Sivil Denizcilik Sektöründe Siber
Güvenlik
• Otomotiv Siber Güvenliği:
Otonom ve Yarı Otonom Araçlarda
Güvenlikte Nereye Gidiyoruz?
Kamu ve özel sektördeki siber güvenlik
zafiyetleri masaya yatırılıyor
• Devlet Destekli Siber Savaş ve
Gözetlemede Üstünlük Arayışı; Top-
lumsal Etkileri
• Bulut Teknolojilerinin Kullanımı
ve Potansiyel Açıkları: Askeri, Kamu
ve Şirketler Perspektifi
• Kritik Altyapılar ve Endüstriyel
Kontrol Sistemleri Güvenliği: Başla-
malı Ama Nereden?
• Havacılık Platformu Siber Gü-
venliği: Yeni Nesil Uçaklar, İnsansız
Hava Araçları ve Ötesi
• Sertifikasyon, Akreditasyon, Stan-
dartlaşma ve Yönergeler Dünyasında
Siber Güvenliğin Yer Alması
14 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
21.
22. GÜNCEL
Dassault Systèmes ve Inria’dan sağlık ve
siber güvenlik alanlarında ortaklık
Latin Amerika’daki bir merkez bankasına
yönelik siber soygunu önlendi
Kaspersky ve INTERPOL’ün ortak
çabaları, siber suçluların Latin Ame-
rika’daki bir merkez bankasından
fon çalmasını önlemeye yardımcı
oldu.
Kaspersky uzmanları, olayı saldır-
ganlar ek kötü niyetli faaliyetler
yürütmelerine yardımcı olacak işbir-
likçileri ararken keşfetti. Saldırının
farklı aşamalarından farklı grupların
sorumlu olduğu bu tür saldırılar son
Günümüzde toplum, dünyanın hızla
dijitale geçmesiyle birlikte deneyim eko-
nomisinde yaşamaya başlıyor. Özellikle
sağlık hizmetlerindeki yeni teknolojiler,
vatandaşlara yeni bir güven çerçevesi
sunmayı da gerektiriyor. Bu bağlamda
Fransa ve Avrupa, dijital sağlık ve siber
güvenlik alanlarında sahip oldukları
anahtar teknolojik yetenekleri bağım-
sız bir endüstriyel teklif ve küresel
anlamda lider, bilimsel bir mükemmellik
geliştirmek ve sürdürmek için kullanı-
yor. Amaçları ise, insanlara en yüksek
düzeyde güven ve hizmete dayalı yeni
deneyimsel çözümler sunmak.
birkaç yılda özellikle yaygın hale
geldi. Bunlar başlangıçta kurbanla-
rın sistemlerine girenler, asıl saldırı-
yı gerçekleştirenler (örneğin verileri
şifreleyip çalanlar), fidye talep eden-
ler ve saldırının finansal tarafını
yönetenler şeklinde ayrışıyor.
Saldırganların üçüncü partilere
kuruluşa erişimlerinin kanıtı olarak
sundukları verileri de keşfetti.
Çalınan bu verileri analiz eden
Fransa’daki ilaç keşif ve geliştirme süreç-
lerini dijital olarak dönüştürmeye odakla-
nan endüstriyel ve akademik ortaklardan
oluşan “BioIntelligence” konsorsiyumu-
nun üyeleri olarak da yer aldılar.
Toplumun dijitalleştirilmesi, insanlara en
üst düzeyde deneyim ve güven sağlamak
için yeni bilimsel ve teknolojik temel-
leri gerektirir. Yaptığımız bu iş birliği
sayesinde artık Avrupa ve Fransa, Inria
ve Dassault Systèmes’in liderliğinin yanı
sıra kendi alanlarında çok yenilikçi star-
tup’ların öncülüğünde şekillenen birinci
sınıf araştırma ve teknolojik yeteneklere
sahip. Dolayısıyla bu ortaklık, toplum
uzmanlar, saldırganların ulusla-
rarası para transfer sistemleri de
dahil olmak üzere Latin Ameri-
ka’daki bir merkez bankasının tüm
altyapısına erişim sağlayabildiğini
buldu. Kaspersky, daha fazla kötü
amaçlı etkinliği önlemek için derhal
INTERPOL’ü ve International
Payments Framework’ü (Uluslararası
Ödemeler Kadrosu) saldırı hakkında
bilgilendirdi. Ortak soruşturmanın
ardından bankanın kurumsal ağla-
rındaki tüm güvenlik açıkları kapatıl-
dı ve ek saldırı fırsatları engellendi.
INTERPOL Polis Hizmetleri Genel
Müdürü Stephen Kavanagh şunları
söyledi: “Geçtiğimiz birkaç yılda
hibrit ekipler tarafından gerçekleş-
tirilen birçok fidye yazılımı saldırısı
gördük. Ancak daha önce hedefleri
ağırlıklı olarak ticari şirketlerdi.
Kaspersky ile bölge ekonomisini
etkileyebilecek bir saldırıyı önleyebil-
diğimiz için mutluyuz. Küresel top-
lumu etkili bir şekilde koruyabilmek,
ancak uluslararası düzeyde etkili iş
birliği yoluyla olur.”
olarak içerisinde bulunduğumuz zorlukların
üstesinden gelmek için kamu-özel ayrımını
herkesin yararına aşacak yeni ekosistemler
ortaya çıkarıyor.
Alanında dünya lideri Dassault Systèmes’le
gerçekleştirdikleri bu stratejik ortaklığın,
Fransa ve Avrupa’nın dijital gücünü güç-
lendirmeye yönelik eylem planlarının bir
parçası olduğunu ifade eden Inria CEO’su
Bruno Sportisse, “Bu ortaklık birinci sınıf
üniversiteleri, yeni kurulan ve hatta lider
olan şirketleri daha bağımsız kılarken; araş-
tırma, teknoloji, yenilik ve beceri geliştirme
konusunda da aynı ortak yol haritasıyla
hareket etmelerini destekleyecek” dedi.
16 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
23.
24. GÜNCEL
Iron Mountain yangın algılama sisteminin
devreye alma çalışmaları tamamlandı…
Engelli park alanı ihlallelerine akıllı
bariyer çözümü
Tamamı Türk mühendisler tarafın-
dan geliştirilen ve kalitesi uluslarara-
sı sertifikalarla tescillenen dünyanın
bariyer markası Arma Kontrol,
alışveriş merkezlerine yönelik çö-
zümleriyle fark yaratıyor. Bluetooth
ve Wi-Fi ağları ile mobil uygulama-
lara kolaylıkla entegre olan mantar
bariyerler ile tek bir noktadan tüm
güvenlik süreci kolaylıkla yönetilebi-
liyor. Bu sayede de sıklıkla karşıla-
şılan engelli park alanı ihlalleri tek
merkezden önlenebiliyor.
İnsan sirkülasyonunun yoğun
olduğu alışveriş ve yaşam merkezle-
Iron Mountain Gebze Depolarının
Erken Yangın Algılama ve İhbar
Sistemleri malzeme temini ve Devreye
Alma çalışmaları BTS Yangın ekibin-
ce tamamlanmıştır.
rinde riskleri önceden tespit etmek
ve güvenlik açıklarını ortadan
kaldırmak hayati önem taşıyor.
Gerek toplumsal olaylar, gerekse
terör olayları, hırsızlık ve gasp gibi
suçların sıklıkla yaşanabileceği alış-
veriş merkezleri her zaman önleyici
tedbirlere ihtiyaç duyuyor. 16 yıllık
geçmişiyle 65’ten fazla ülkede,
5 bini aşkın firmaya bariyer
sistemleriyle destek olan Arma
Kontrol, tasarımlarıyla şehirlere
değer katarken, şehirde yaşayan
vatandaşların da yaşam kalitesini
yükseltiyor.
Sistemde 3 adet Tyco ZETTLER
Kontrol Paneli, 3 adet Tekrarlama
Paneli, 6 Loop, 505 Adresli Cihaz, 46
adet VESDA Hava Emmeli Dedektör
ve toplamda 11.250 m hava emme
Her ihtiyaca farklı otomatik
çözümler
AVM’lerin bulunduğu noktanın
çevre sınırlarını PAS68 Otomatik -
Sabit Mantar Bariyerlerle kontrol
altına alan ve AVM içerisinde en-
gelli park alanları, özel yer ayırma,
rezerve sistemi, ödemeli otopark sis-
temleri ve insansız ödeme çözümleri
sunan Arma Kontrol, her ihtiyaca
yönelik olarak farklı mimarilerde
projeler üretiyor.
Tasarladıkları sistemlerle
AVM’lerdeki engelli park ihlallerine
çözüm sunduklarını belirten Koray
Kartal, geliştirdikleri otomatik
mantar bariyerlerin, bluetooth ve
Wi-Fi ağları ile mobil uygulamalara
kolaylıkla entegre olabildiğini, bu
sayede de sürecin tek bir noktadan
kolaylıkla yönetildiğini ifade etti.
Koray Kartal, “İstenildiğinde
tek merkezden kontrol edilebilen
otomatik mantar bariyerlerimizle
AVM’lerdeki engelli ve özel park
alanı ihlallerini önlüyoruz. Tüm
aşamalarında teknoloji ve inovas-
yona dayanan çözümlerimizle en-
gellilerin hayatını kolaylaştırıyoruz.
Onlarca otopark alanının kontrolü-
ne imkan tanıyan sistemimiz, akıllı
şehirlerin ve akıllı otoparkların yani
geleceğin teknolojilerine öncülük
ediyor” dedi.
borusu kullanılmıştır.
Böylelikle İşletme içinde çıkabilecek
muhtemel bir yangın çok erkenden
tespit edilerek can ve mal güvenliği
hızlı ve doğru sağlanabilecektir.
18 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
25.
26. HAYATA BAKIŞ
Oğuz GÜLAY
y
Yıllar önce, Edinburgh Üniversitesi’nde bir profesör öğrencilerin
okumalarını dinlemektedir. Bir genç öğrenci okumaya başladığında
profesör onu durdurur ve eleştirir. “Kitabı yanlış elinde tutuyorsun
sağ eline al ve oku”. Genç adam bu azarlamaya sağ kolunu
kaldırarak karşılık verir; sağ eli yoktur. Ölüm sessizliğine bürünen
diğer öğrenciler sıralarında kıpırdanmaya başlarlar. Profesör şaşkına
dönmüştür; öğrenciye yaklaşır kolunu onun omzuna koyar gözü yaşlı
bir şekilde konuşur “söylediğimden pişmanım, lütfen beni bağışla”.
Bazen bu profesör gibi bağışlanmayı istemek alçak gönüllülük
gerektirir. Herkes her zaman haklı olmadığını bilmelidir. İlerlemek
için kendimizi bağışlamakla birlikte bazen başkalarının bizi
bağışlamasını istememiz gerekebilir. Yoksa olayı aklımızda tekrar
tekrar yaşar ve davranışımızdan uzun süre pişmanlık duyarız.
Birisi ya da bir şeyler bizi haksızlığa uğrattıysa ve incindiysek
bağışlama gerektiren bir durumla karşı karşıyayız, demektir.
Birçoğumuzun kendimizi haksızlığa kurban gitmiş bir ruh halinde
hissettiği olmuştur. İnsanların kendileri izin vermedikçe hiçbir şeye
kurban gidemeyeceklerini anlamalarında büyük yarar vardır.
Geçmişi anlamak elbette önemlidir, bağışlamanın bir parçasıdır bu.
Öncelikle sizi incittiğini hissettiğiniz olayı ya da kişiyi tanımanız
gerekir. Bağışladıkça kendi duygu-düşünce ve eylemlerimizin
sorumluluğunu almamız ve haksızlığa kurban gitme düşüncesinden
kurtulmamız gerekir. Bağışlamamak davranışımızı çok şiddetli
biçimde etkiler ve sonuç olarak ilişkilerimiz zarar görür.
Bağışlamamanın sonucunda üç temel davranış kalıbı ortaya çıkabilir.
İnsanlarla etkileşimlerinizde bu kalıpların dışa vuruşunu görmüş
olabilirsiniz. Bu üç davranış türü “kendine acıma”, “sorumluluk
ve kendini haklı çıkarma” ile “düşmanlık beslemedir”. Öncelikle
her davranış türünü kendinizde ve başkalarında teşhis edebilmek
için buna yönelik bir anlayış kazanmalısınız. Sonra kendiniz ya
da başkaları için bu şekilde davranmanın neler “kazandırdığını”
görebilirsiniz yani bu davranış türünün bir şeyler kazandırdığı
düşünülüyordur, yoksa zaten sergilenemez. Örneğin kazanılan şey
davranışı yapan kişinin daha fazla dikkat çekmesi olabilir. Davranışı
değiştirmek için kazanımdan vazgeçmeye hazır olmak lazım.
Kendine acıyan insanlar bir olumsuzluğa “saplanıp” kalırlar. Bu
tepkinin dışına çıkıp yaşamlarını denetimlerine almaya zorluklarını
aşmaya çalışmazlar. Bu davranış kalıbını kendimizde gözlemek zor
değildir.
Uygulayabilmek dileğimle…
Bağışladıkça
kendi duygu-düşünce
ve eylemlerimizin
sorumluluğunu
almamız ve haksızlığa
kurban gitme
düşüncesinden
kurtulmamız gerekir.
Bağışlamamak,
davranışımızı çok
şiddetli biçimde
etkiler ve sonuç olarak
ilişkilerimiz zarar
görür.
“Bağışlanmak”
20 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
27.
28. Biyometrik kimlik sistemi,
bireyin “KİM” olduğunu kanıtlar!
"Yaptığımız işi güvenli lojistik olarak tanımlamak
mümkün. Bu doğrultuda kuyumculuk sektöründe ciddi
bir büyüme yaşadık. Halk arasında çantacı olarak
adlandırılan özel kuryeler yerini zırhlı araçlara ve
deneyimli silahlı ekiplere bıraktı."
L
oomis, İsveç merkezli
dünyanın en büyük
nakit ve değerli eşya
taşıma şirketlerinden
biri. Geçmişi 160 yıl
öncesine, California’da altına
hücum dönemine kadar daya-
nıyor.
Kendi alanımızda dünyanın
en büyük 3 firmasından biri,
bölgesel olarak da Avrupa
ve Amerika’da ilk iki firma
arasında yer almakta. Türkiye
pazarına 2011 yılında girerek,
operasyonları pazarın ihtiyaçları-
na göre her geçen gün daha da
ileriye taşındı. İlk yıldan bu yana
her yıl çift haneli büyüme ra-
kamları yakalayan şirket, 2018
yılında G4S Türkiye’nin Değerli
Eşya bölümünü satın alarak
pazar liderliğini güçlendirdi.
Loomis’in ana iş kolları arasında
nakit taşıma ve nakit yönetimi
bulunuyor. Bu kapsamda banka-
ların şube ve ATM noktalarının
nakit trafiğini yönetmek, kasa-
lamak ve taşıma hizmetlerini
üstlenmekte. Banka şubesi gibi
çalışan Loomis nakit toplama
merkezleri aracılığıyla sayılan
ve paketlenen nakdin ihtiyaç
duyulan noktaya ulaştırılması
KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
Selçuk ÇOLAK / İş Geliştirme ve Satış Direktörü
LOOMIS TÜRKIYE
22 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
29. ve ihtiyaç fazlasını kasalama iş-
lemi yapıyor. Hizmetlerin diğer
önemli bir bölümü ise altın,
gümüş gibi kıymetli madenle-
rin yanı sıra kuyum, döviz ve
çek-senet gibi kıymetli evrak
taşımacılığını kapsıyor.
Bizim sektörümüz oldukça
geniş yelpazeli ve çok farklı
sektörlere özellikli hizmetler
sunmaktadır. Bunların arasında
başta bankacılık, perakende
ve kuyum sektörü olmak üzere
3000e yakın firmaya hizmet
vermekteyiz. Has altınların,
gümüşlerin, efektiflerinin, nakit-
lerinin, kredi kartı, hologram,
çip ve kıymetli eşyalarının ulus-
lararası ve yurtiçinde taşınma-
sı, sayılması ve kasalanması
hizmetlerini vermekteyiz. Ayda
350 bin servis sayısına ulaşan
büyük bir işlem hacmimiz mev-
cut. B2B bir iş olması nedeniy-
le bilinirliği sektör dışında az
da olsa, 1200’e yakın profes-
yonel özel güvenlik kadromuz
ile tüm Türkiye’de faaliyet gös-
teriyor, Türkiye’nin her noktası-
na hizmet ulaştırıyoruz.
Dünyadaki trendin aksine
Türkiye’de pazar yayılımı, global
pazarın çok gerisinde. Paza-
rın sadece yüzde 30’u bizim
hizmetlerimizden yararlanıyor,
diğerleri bu işi kendi içlerinde
çözüyorlar. Bu kurumların dış
kaynak olarak biz ve bizim gibi
firmaları kullanması açısından
pazarda büyük bir potansiyel
var. Dijitalleşmenin bu süreci
de hızlandıracağı ATM ve nakit
merkezi yönetimi, buna bağlı
taşımacılık hizmetlerinin dışarı-
dan destek alınma kapsamında
taşere edileceğini düşünüyoruz.
Yaptığımız işi güvenli lojistik
olarak tanımlamak mümkün. Bu
doğrultuda kuyumculuk sektö-
ründe ciddi bir büyüme yaşadık.
Halk arasında çantacı olarak
adlandırılan özel kuryeler yerini
zırhlı araçlara ve deneyimli
silahlı ekiplere bıraktı.
Yine özellikle gıda perakendeci-
si müşterilerimiz, zamandan ve
kaynaktan ciddi tasarruf sunan
“safe point” akıllı kasa ürünü-
müze büyük ilgi gösterdiler.
Ancak bu dönemin yıldızı bizim
“Mikro Kargo” olarak adlandır-
dığımız, e-ticaret firmalarının
büyük ilgi gösterdiği sigortalı
küçük değerli paket taşımacı-
lığı oldu. İletişimini yapmadan
sadece kendi müşterilerimize
duyurmamıza ragmen bir yılda
200 binin üzerinde işlem yapıl-
dı. En çok talep de kuyumculuk
sektöründen geldi. Yurtiçi 5 bin,
yurtdışı 50 bin dolara kadar kü-
çük ve değerli paketleri sigortalı
olarak istenilen yere ulaştırı-
yoruz. Bireysel ya da kurumsal
müşteriler için geliştirilen bu
özel hizmet ile ister mücevher
isterse değerli bir makina par-
çası olsun, gönderiler kapıdan
alınıyor ve Loomis güvencesiyle
istenilen yere zamanında teslim
ediliyor. Paketler, yüzde 100
sigortalı olarak taşındıkları için
maddi risk de ortadan kalkıyor.
Tüm dünyada nakit/ATM yöneti-
mi ve bizim CIT dediğimiz nakit
taşımacılığı bankalar ve büyük
perakende için riski yüksek,
yönetimi zor ve uzmanlık iste-
yen bir maliyet kalemi. Bundan
dolayı dünyada bankalar bu iş-
leri taşere ederek kendi ‘core’/
ana işlerine yoğunlaşıyorlar.
Müşterilerimizin kendi işlerine
odaklanmalarını sağlıyor, tüm
riskleri üstleniyoruz. Süreç-
leri sorunsuz ve sıfır hata ile
yürütmeyi hedefliyoruz. Böylece
müşteri bizim gibi uzmanlaş-
mış firmaları kullanarak hem
riskini dağıtıyor, hem de ölçek
ekonomisi ile maliyet tasarrufu
yaratıyor.
Loomis’in ana
iş kolları arasında
nakit taşıma ve nakit
yönetimi bulunuyor.
Bu kapsamda
bankaların şube ve
ATM noktalarının
nakit trafiğini
yönetmek, kasalamak
ve taşıma hizmetlerini
üstlenmekte.
Selçuk ÇOLAK
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 23
30. Bizi rakiplerimizden ayıran en
önemli özelliklerin başında
global gücümüz ve tecrübemiz
geliyor. Hizmet çeşitliliğimiz ve
yaygın ağımız da önemli özel-
liğimiz. Biz binlerce mağazası
olan bir perakende zincirine
de, kuytu köşedeki bir kuyum-
cuya da hizmet verebiliyoruz.
Uluslararası sigortamız saye-
sinde taşıdığımız değerleri,
dünya çapında sigortalı olarak
taşıyoruz. Teknoloji ve altyapıya
yaptığımız yatırımlarla müşte-
rilerimize optimum hizmetler
sunuyoruz. Hedefimiz en son
teknolojiyi en iyi hizmet ile bir
araya getirerek fark yaratmak…
Bugün Türkiye’de her ay yapı-
lan 350.000 üzerinde değerli
toplama, iletişim ve görüntülü
haberleşme sistemlerinin de
katkısıyla canlı olarak izlenebi-
liyor ve operasyonel risklerimiz
kontrol altında tutuluyor. Hiz-
met süreçlerinde dijitalleşme
– yani el terminali kullanımı,
zırhlı araçlarda canlı video ak-
tarımı, iş süreçlerinde verimli
yönetimi mümkün kılıyor.
Bunun yanı sıra tüm dünyada
kullanılan Safepoint – akıllı
kasa çözümü gibi perakende
kanalı için geliştirilmiş yenilikçi
ürünler ile digital çözümler
sunuyoruz.
Covid-19 sürecinde dijitalleş-
me için alt yapımıza yaptığımız
yatırımların karşılığını aldık
diyebiliriz. Araçların ve
çalışanların birbirine bağlı
olduğu bir güvenlik ağına
sahibiz. Tüm araç ve sevkiyat-
ları anlık olarak takip ediyor,
pandemi ile hayatımıza giren
hijyen ve sosyal mesafe gibi
çalışanların uyması gereken
kuralların takibinde dahi
teknolojiden yararlanıyoruz.
Bunun sonucu olarak da
Türkiye’nin her yerinde aynı
kalitede hizmet vermeye de-
vam ediyoruz.
Elbette yatımlarımıza devam
edeceğiz. Özellikle gıda pera-
kendecilerinin ilgi gösterdiği
safe point akıllı kasa yatırımla-
rımız devam edecek. Akıllı kasa
SafePoint ile perakende sektö-
rüne zamandan ve maliyetten
tasarruf sağlayan basit ve etkin
bir para işleme çözümü sun-
makta. Bankayı adeta mağaza-
nın içine getiriyoruz.
Mikro kargoya ağırlık vereceğiz.
Özellikle e ticaret şirketlerinin
bu konuda talepleri oldukça
arttı.
Öte yandan dijital ödeme nok-
taları için pilot çalışmalara baş-
ladık. Ayrıca yeni dijital ödeme
çözümümüz Loomis Pay’i,
dünyayla paralel Türkiye’de
kullanıma sunmak için altyapı
çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
Covid-19
sürecinde dijitalleşme
için alt yapımıza
yaptığımız
yatırımların
karşılığını aldık
diyebiliriz. Araçların
ve çalışanların
birbirine bağlı olduğu
bir güvenlik ağına
sahibiz.
24 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
32. NAKİT LOJİSTİĞİ VE
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
"Yaşamın devamı için doğal kaynakların yanı sıra
sosyal ve ekonomik kaynaklara da ihtiyacımız
olduğu kabulüne dayanmaktadır. Sürdürülebilirlik
sadece çevrecilik değildir. Sürdürülebilirliğin çoğu
tanımında sosyal eşitlik ve ekonomik kalkınma ile
ilgili endişeler de yer almaktadır."
S
ürdürülebilirlik
Nedir?
İlk kez 1987
yılında hayatımıza
Birleşmiş Milletler
tarafından yapılan çalışmalarla
ve kalkınma bağlamında giren
sürdürülebilirlik kavramı, ge-
lecek nesillerin kendi ihtiyaç-
larını karşılama kabiliyetinden
ödün vermeden kendi ihti-
yaçlarımızı karşılamak olarak
tanımlanmaktadır. Yaşamın
devamı için doğal kaynakların
yanı sıra sosyal ve ekonomik
kaynaklara da ihtiyacımız oldu-
ğu kabulüne dayanmaktadır.
Sürdürülebilirlik sadece çevre-
cilik değildir. Sürdürülebilirliğin
çoğu tanımında sosyal eşitlik
ve ekonomik kalkınma ile ilgili
endişeler de yer almaktadır.
Sürdürülebilirliğin temelinde,
ister büyük ister küçük olsun,
sürdürülebilir uygulamaları
benimsemenin uzun vadede
önemli etkileri olabileceği inan-
cı yatmaktadır.
Sürdürülebilirlik üç temel boyut-
ta tanımlanmaktadır:
Çevresel sürdürülebilirlik
Ekolojik bütünlük korunmalı,
dünyanın tüm çevresel sis-
temleri dengede tutulurken,
içindeki doğal kaynaklar
insanlar tarafından kendilerini
yenileyebilecekleri bir oranda
tüketilmelidir.
Ekonomik Sürdürülebilirlik
Dünyanın her yerindeki insan
toplulukları, bağımsızlıklarını
koruyabilmeli, ihtiyaçlarını
karşılamak için finansal ve diğer
gerekli kaynaklara erişebilmeli-
dir. Ekonomik sistemler, sağlam
ve güvenli geçim kaynakları gibi
faaliyetler herkesin kullanımına
açık olmalıdır.
Sosyal Sürdürülebilirlik
Evrensel insan haklarına ve te-
mel gereksinimler saygı gösteril-
meli, herkes ailesini ve toplumu-
nu sağlıklı ve güvende tutmak
için yeterli kaynağa erişebilmeli-
dir. Toplulukların, kişisel hakları-
na, çalışma haklarına ve kültürel
haklarına saygı gösterilmeli ve
tüm insanların ayrımcılığa karşı
korunması sağlanmalıdır.
Hâlihazırda BM tarafından tanım-
lanmış ‘Sürdürülebilir Kalkınma
Amaçları’[1], yoksulluğu ortadan
kaldırmak, dünyamızı korumak
ve tüm insanların barış ve refah
içinde yaşamasını sağlamak için
evrensel eylem çağrısı niteliğin-
dedir. Toplam 17 başlık altında
toplanan amaçlar seti, insanlığın
ortak geçmişinin deneyimleri
BANTAŞ A.Ş.
KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
26 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
33. üzerine inşa edilmekte ve özel-
likle iklim değişikliği, ekonomik
eşitsizlik, yenilikçilik, sürdürü-
lebilir tüketim, barış ve adalet
gibi yeni alanları içermektedir.
Amaçlar, birbiriyle bağlantılı olup
bir amaçta başarı sağlamak
için, birbiriyle ortak yönleri olan
sorunları hep birlikte ele almayı
gerektirmektedir.
Kurumsal Sürdürülebilirlik
BM tarafından tüm insanlık için
tanımlanan ortak ve sürdürü-
lebilir kalkınma amaçlarından
kişisel, kurumsal, kamusal ve
toplumsal alanda uygulanmak
üzere pay çıkarmak gerekmekte-
dir. Bu kapsamda her kurumun
kendi ortam ve koşullarına,
kendi büyüklüğüne ve olanakla-
rına bakarak bir sürdürülebilirlik
çerçevesi çizmesi, politikalarını
belirlemesi söz konusudur.
Kurumsal sürdürülebilirlik, bir
işletmenin mal ve hizmetlerini
hem çevresel açıdan sürdürülebi-
lir hem de ekonomik büyümesini
destekleyen bir şekilde sunduğu
iş anlayışı ve yönetim stratejisi
olarak tanımlanabilir. İşletme-
lerde sürdürülebilir uygulamaları
benimsemek yalnızca çevreye
yardımcı olmakla kalmaz; daha
iyi bir marka imajı, itibar, azalan
maliyetler, daha mutlu paydaş-
lar, artan verimlilik ve üretkenlik
gibi birçok faydayı da beraberin-
de getirir. Bu nedenle, giderek
daha fazla işletmede Sürdürü-
lebilirlik, stratejik yönetim ve
kurumsal uygulamaların ayrılmaz
bir parçası haline gelmektedir.
Sürdürülebilirlik stratejileri
kurumdan kuruma değişen
yaklaşımlar ve amaçlar seti içer-
mektedir. Bir genelleme yapmak
mümkün olmamakla birlikte şir-
ketler hazırlıklarını ve çalışmala-
rını genellikle aşağıdaki başlıklar
altında yürütürler:
Kurumsal Yönetişim: Şirke-
tin yönetişim anlayışında doğaya,
topluma, insanlığa ve gelecek
nesillere karşı sorumlulukları dik-
kate alan bir yaklaşım benimsen-
meli; sürdürülebilirlik ve sosyal
sorumluluk stratejik yönetimin
ayrılmaz parçası olmalıdır.
Cinsiyet Eşitliği ve Kapsa-
yıcılık: Şirket tüm çalışanlarına
fırsat eşitliği çerçevesinde eşit,
adil ve hakkaniyetli yaklaşmalı,
hiçbir temelde ayrımcılık yap-
mamalıdır.
Yaratıcılık ve Sürekli
Gelişim: Personelin eğitimi ve
sürekli gelişimi desteklenme-
BM tarafından
tüm insanlık için
tanımlanan ortak
ve sürdürülebilir
kalkınma
amaçlarından kişisel,
kurumsal, kamusal
ve toplumsal alanda
uygulanmak üzere
pay çıkarmak
gerekmektedir.
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 27
34. li, yaratıcılık teşvik edilmeli ve
ödüllendirilmelidir.
Risk Yönetimi: İnsan
sağlığı ve can güvenliği en önem-
li öncelik; kaza, hasar ve kayıp-
lar için ‘hedef sıfır’ kuralı geçerli
olmalıdır. Mesai yönetiminden
İSG uygulamalarına kadar tüm
şirket politikaları evrensel de-
ğerlere ve yasal mevzuata uygun
olarak düzenlenmelidir.
Çevreye Duyarlılık: Her
türlü faaliyetin çevreye etkisi göz
önüne alınmalı, çevre üzerindeki
geçici veya kalıcı etkileri en aza
indirilmeli, mümkünse tamamen
kaldırılmalıdır.
Dijital Dönüşüm ve Oto-
masyon: Hatasız çalışma,
kâğıtsız ortam, durumsal
farkındalık, yüksek güvenlik,
verimlilik ve tasarruf için modern
teknolojiler azami oranda kulla-
nılmalıdır.
Sosyal Sorumluluk: Gönül-
lülük esasına dayalı, etik odaklı
uygulamalara katılım sağlayarak
veya bunları destekleyerek iyilik
içeren, yardımseverlik kapsamın-
daki toplumsal hedeflere katkıda
bulunulmalıdır.
Etik Davranış ve Uyum:
Kurumsal etik ilkeler belirlen-
meli; çalışanlar, paydaşlar,
kamu otoritesi ve toplumla ve
tüm dünya ile ilişkilerde bu ilke-
lere uygun hareket edilmelidir.
Sürdürülebilirlik konusunda
duyarlılığa sahip her kurum
ve kuruluş politika ve uygula-
malarında yukarıdaki etkenleri
göz önünde bulundurduğunda
toplumun ve tüm insanlığın
sürdürülebilir kalkınmasına da
katkıda bulunmaktadır.
Nakit Lojistiğinde
Sürdürülebilirlik
Nakit tedarik zincirinde görev
alan oyuncular da birer ku-
rumdur ve uygulamalarında
yukarıdaki etkenleri değişen
şekillerde ve ağırlıklarla dikkate
alırlar. Nakit tedarik zincirinde
operasyonlar yönüyle bakıldı-
ğında sürdürülebilirlik kap-
samında verimlilik, teknoloji,
geri dönüşüm ve emisyonlarla
(salınım) ilgili birçok gelişime
açık alan bulunmaktadır. Nakit
lojistiğinde, özellikle acil (plan-
sız) siparişler, müşteriye özel
uygulamalar ve hizmet noktala-
rındaki farklı süreçler nedeniyle
verimsizliğin yönetilmesi özel
güçlükler içermektedir. Verim-
sizliğin yönetilememesi, yüksek
maliyetler ve düşük hizmet
kalitesi yanında çevreye etkileri
yönüyle olumsuz sonuçlar üret-
mektedir: Daha yüksek maliyet-
ler, daha uzun mesailer, daha
fazla karbon salınımı, daha
yüksek risk ve daha mutsuz
paydaşlar.
Buradan hareketle, nakit lojis-
tiği operasyonlarına doğrudan
etki eden dört amaç öne çık-
maktadır. Bu amaçlar doğrudan
KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
Nakit
tedarik zincirinde
operasyonlar
yönüyle bakıldığında
sürdürülebilirlik
kapsamında
verimlilik, teknoloji,
geri dönüşüm
ve emisyonlarla
(salınım) ilgili birçok
gelişime açık alan
bulunmaktadır.
28 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
36. KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
veya dolaylı olarak güvenli,
verimli ve çevreye duyarlı ope-
rasyon hedefine ulaşılmasına
hizmet ederler:
Yönetişim: Genel sürdürü-
lebilirlik amaçları çerçevesinde,
personelin, hizmetlerin, operas-
yonların, yönetilmesi
Risk Yönetimi: Önce insan
hayatı ve cam emniyeti olmak
üzere her türlü kaza, hasar
ve kaybın önlenmesi; riskin
önlenerek, azaltılarak, transfer
edilerek veya kabullenilerek
yönetilmesi
Teknoloji (Dijital dönüşüm
ve otomasyon): Süreçlerde
insan hatalarını azaltmak ve
verimliliği arttıracak şekilde
maliyet tasarrufunu amaçla-
mak; lojistiğin temel amaç
fonksiyonuna (en fazla işi, en
az kaynakla, en kısa sürede ve
en az hata, kayıp ve kaza ile
yapmak) uygun şekilde gerekli
teknolojileri etkin şekilde kul-
lanmak.
Çevreye duyarlılık: Her tür-
lü operasyonda karbon salını-
mını en düşük düzeyde tutmak,
çevreye en az zararı vermek.
Bu amaçlar arasında ‘çevreye
duyarlılık’ görece yeni olup
daha fazla ilgi çekmekte, daha
fazla dikkat toplamaktadır.
Son zamanlarda Sürdürülebi-
lirliğe ilişkin artan farkındalık
nedeniyle bankacılık ve nakit
lojistiği sektörü, sürdürülebilirli-
ğin farklı boyutlarında
kurumsal sorumluluklarını
gözetirken ‘ekolojik ayak izini’
azaltmak için kendisini daha
fazla baskı altında hissetmeye
başlamıştır. Yurtdışında doğ-
rudan nakde yönelik ve somut
hedefleri olan bazı Sürdürülebi-
lirlik kampanyalar başlamıştır
[2]-[4].
Nakit ekosistemi, madeni para
ve banknot üretimi ve nakit
döngüsü boyunca tüm süreç ve
işlemleri dikkate almaktadır.
Nakit operasyonları, nakdin
çevresel etkisinin yaklaşık üçte
ikisi kadar bir etkiye sahiptir ve
nakdin geleceği ile ilgili tartış-
manın önemli bir parçasıdır. Bu
kapsamda günümüzde aşağıda-
ki çalışmalar öncelik almıştır:
Araçlardaki karbon salını-
mı –aynı zamanda bir maliyet
konusu olduğu için- özel takip
edilmektedir.
Sahada ekonomik ve güvenli
araç kullanımının takibi ve kaydı
için özel yazılımlar kullanılmak-
tadır.
Hibrid veya %100 elektrikli
zırhlı araçların saha testlerine
başlanmaktadır.
Plastik para poşetlerinin
kumaşa döndürülmesi yaygın-
laşmaktadır.
Plastik malzeme seçiminde
geri dönüşüm özelliği olanlar
tercih edilmektedir.
Ömrünü tamamlamış araç
lastiklerinin geri dönüşümü
yenilemelerde değerlendirilmek-
tedir.
Aydınlanma için düşük güç
tüketen ürün ve çözümler (LED)
tercih edilmektedir.
Nakit tedarik zinciri boyunca
taşıma ve nakit merkezleri ile
çevresel etkiyi en aza indirmek
öncelikli bir konu haline gelmek-
tedir. Bu nedenle Sürdürülebilir-
liğin çevreye duyarlılık boyu-
tunda, hizmet kalitesi ve fiyat
gibi sürdürülebilir ‘yeşil lojistik’
uygulamaları da yakın zamanda
toplum ve müşteriler tarafından
aranan bir ölçüt olacaktır.
Kaynaklar:
[1] https://sdgs.un.org/
[2] reconnaissance.net/cash-
industry-maps-out-route-to-
sustainability
[3] https://currencyassoci-
ation.org/wp-content/uplo-
ads/2021/02/ICA-Sustainabi-
lity-Charter-2.pdf
[4] www.natwestgroup.com/
news/2021/04/uk-cash-
industry-charter.html
Nakit
ekosistemi, madeni
para ve banknot
üretimi ve nakit
döngüsü boyunca
tüm süreç ve işlemleri
dikkate almaktadır.
Nakit operasyonları,
nakdin çevresel
etkisinin yaklaşık üçte
ikisi kadar bir etkiye
sahiptir ve nakdin
geleceği ile ilgili
tartışmanın önemli
bir parçasıdır.
30 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
38. Güvenlik sektöründe
para ve değerli eşya taşımacılığı
"Her geçen gün dünyada ve ülkemizde önem arz eden
güvenlik sektörünü güvenlik mühendisliği alanı gibi algılamak
gerekir. Son zamanlarda dünyada ve ülkemizde güvenlik
kaygısı ve ihtiyacına paralel olarak özel güvenlik endüstrisinde
çalışanlarının sayısını gün geçtikçe artırmaktadır."
Rıdvan TÜRKOĞLU / Genel Koordinatör
DRN ÖZEL GÜVENLIK VE KORUMA HIZ.LTD.ŞTI.
KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
32 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
39. P
ara ve kıymetli eşya
taşımacılığı da ticari
yaşamın bir kayıp ve
zarara uğramaması
için güvenli bir orta-
ma ihtiyaç duyuyor. Bu değerle-
rin güvenli olarak taşınması ve
yerine ulaşması da detaylı bir
güvenlik prosedürünün ve stra-
tejisinin uygulanmasını gerekli
kılıyor. Bu durum özel güvenlik
yöntem ve uygulamalarının
bilgi, uzmanlık ve teknoloji
ile desteklenmesinin zorunlu
olduğunu gösteriyor.
Bu açıdan bir çalışma yaptı-
ğımızda branş olarak; nakit
taşıma ve teslimat, banka ve
finans kurumları, kuyumcu-
luk ve mücevherat, tedarik
zincirleri, organizasyonlar,
nakit işleme, ATM’ler, elekt-
ronik kilit sistemleri, kargo ve
lojistik vb. gibi kıymet ve varlık
unsurlarının sorumluluğunu
taşıyan güvenlik personelinin
önemi günümüzde daha da
öne çıkıyor. Para ve kıymetli
eşya taşımacılığı işleyişi içeri-
sinde; fiziki güvenlik önlemleri,
elektronik güvenlik önlemleri
ve bütün bunların koordinas-
yonunu sağlayan özel güvenlik
görevlileri önemli bir misyonu
üstlenmiş durumdadır. Bura-
da eğitim, denetim ve dene-
yim tüm süreçlerin aksaksız
işlemesi yönünden olmazsa
olmaz önemdedir. Özel güven-
lik görevlisi; fiziki ve mental
olarak sürekli aktif olmalıdır.
Daha önceden oluşan olaylar-
dan hareketle gerçekleşmiş
problem ve çözümleri ile
işlenmiş suçların analizi, belge
ve görseller, test ve değerlen-
dirmeler ile sürekli eğitim ve
denetime tabi olmaları gerek-
mektedir. Bu eğitimleri özel
güvenlik görevlisine verirken
pratik eğitimlerin önemi daha
ön plana çıkmaktadır.
Bu kapsamda verilecek hizmet
açısından bakıldığında; güven-
lik ile koordineli yürütülen iş
de yönetim, güvenlik görevlileri
ve çalışanların eğitimi, görev
alanlarının belirlenmesi ve
görev tanımlarının yapılması,
hizmet güvenliği için personel
seçimlerinin uygun yapılma-
sı ve sorumluluk alanlarının
tespiti, Operasyon ve Müşteri
bilgi güvenliği, ATM güvenliği,
iletişim güvenliği gibi durumla-
rın planlaması ve eğitimlerinin
yapılması, eğitimlerde fiziki ve
sahada güvenliğin işlevsel bo-
yutta olması için başta özel gü-
venlik görevlileri olmak üzere
yönetici ve çalışanlara güvenlik
bilincini aşılanması, oluşabi-
lecek ve planda olmayan ani
durumlarda kaşı hamlelerin ne
olacağı ve yapılabileceklerin
riski minimize edilmesine dik-
kat edilmesi gerekmektedir.
Değerli eşya veya para taşı-
macılığında güvenlik şirketleri
açısından dikkat edilecek en
önemli konulardan biri görev-
lendirdiği personelin tecrübe
ve birikimli olması, eğitimleri
ve oluşabilecek ani olumsuz
durumlarda personelin nasıl
karşı hareket edeceğidir.
Müşteri bazlı bakıldığında
ise, malını kimin daha güvenli
koruyabileceği ve ulaşması
gereken yere en sağlam ve
uygun şekilde ulaştırabilecek
kurumlara emanet edeceğidir.
Değerli eşya ve para nakli
yapan özel güvenlik şirketi;
taşıyacağı eşyanın ne olduğu-
nu, nereye gideceğini, gideceği
güzergahı, taşınacak aracın
niteliğini, taşıyacak personelin
Değerli
eşya veya para
taşımacılığında
güvenlik şirketleri
açısından dikkat
edilecek en önemli
konulardan biri
görevlendirdiği
personelin tecrübe
ve birikimli olması,
eğitimleri ve
oluşabilecek ani
olumsuz durumlarda
personelin nasıl
karşı hareket
edeceğidir.
Rıdvan TÜRKOĞLU
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 33
40. niteliğini ve görev tanımlarını
iyi analiz ederek planlamasını
bu çerçevede yapmak zorunda-
dır. Sektörün teknolojik alt ya-
pısı; zırhlı araç içi ve araç dışı-
nı sürekli izleyen kamera kayıt
sistemleri, uzaktan erişim ile
mürettebat -yol güzergâhının
gerçek zamanlı olarak takibi,
kayıtların elektronik ortama
aktarılması, anlık ve geçmişe
yönelik her türlü olumsuzluk-
ların tespiti, verimlilik, saha
planlamaları yapılması, araç
kapılarından giriş-çıkışı kontrol
eden otomasyon sistemle-
ri, araca uzaktan müdahale
ederek motorunu durduran ve
kapılarını kilitleyen sistemler
ile personellerin güvenliğini
sağlamak amacıyla yüksek
teknoloji ile üretilmiş çelik
yelekler, özel taşıma çantaları,
sürücü davranışlarını kontrol
eden ve uyaran sistemler, el
terminalleri ile entegre edil-
miş ERP sistemleridir. Ayrıca,
binalara ve kasalara giriş-çı-
kışları kontrol eden parmak izi
kontrol ve iris kontrolü yapan,
SMS ile sistem üzerinden şifre
gönderen sistemler kullanıl-
maktadır.
Bu kapsamda 5188 sayılı
Özel Güvenlik Hizmetleri Dair
Kanun ve ilgili mevzuat hüküm-
leri çerçevesindeki para ve
değerli eşya nakil işlemlerini
incelemek, teori ve uygulama-
daki sorunları tespit ederek
bu sorunları giderici çözüm
önerileri oluşturmak ve özel
güvenlik hizmetlerinin çağın
gereksinimlerine uygun hale
getirilmesini sağlamak ama-
cıyla 2-4 Mart 2020 tarihleri
arasında Antalya’da Emniyet
Genel Müdürlüğü tarafından
çalıştay düzenlenmiştir.
ÇALIŞTAY’a Özel Güvenlik
Denetleme Başkanlığı Merkez
ve Taşra Teşkilatı, Asayiş Daire
Başkanlığı personeli, Trafik
Başkanlığı personeli ile sektör
temsilcileri katılmışlardır.
ÇALIŞTAY’da görüşülen
konular:
1. Para ve Değerli Eşya Taşıma
faaliyetlerinde standartlar,
2. Dış ataklarda alınacak ted-
birler ve öneriler,
3. Zırhlı araçlar ile yapılan faali-
yetlerde park problemleri,
4. Bankaların 3 üncü şahısla-
rın parasını ve değerli eşyasını
taşıma faaliyetinde konunun
yasal boyutu ile birlikte değer-
lendirilmesi,
5. Belediye Şirketlerinin kendi
bünyelerinde para ve değerli
eşya nakli yapmaları konusunun
hukuki boyutunun değerlendiril-
mesi,
6. Para ve değerli eşya taşıma
faaliyetlerinde özel güvenlik
görevlilerinin kullanılması,
7. Para ve değerli eşya taşıma
faaliyetlerinde silah kullanma,
8.Zırhlı araçlarda kullanılan
balistik camlar ve zırhlar.
Hizmet alan açısından bakıldı-
ğında “Mal canın yongasıdır”
sözü doğrultusunda şahıslar
veya kurum/kuruluşlar varlıkları-
nı korumak adına sorumluluklar
üstlenmektedir. Bu doğrultudan
bakıldığında güvenlik tasarruf
edilecek bir alan olmaktan çık-
maktadır. Günümüzde önümüze
gelen güvenliğin olmazsa olmaz
bir ihtiyaç olduğudur.
KAPAK PARA VE KIYMETLİ EŞYA TAŞIMA
34 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
42. FOKUS SPOR GÜVENLİĞİ
Spor güvenliğin fiziksel güvenliğin
sağlanması açısından önemli
S
por, toplumların
sağlıklı nesiller yetiş-
tirmek, toplumsal bağ-
ları kuvvetlendirmek
ve temelde eğlenmek
için yaptığı aktivitelerdir. Toplu-
mun kültür ve uygarlık seviyesini
de yansıtan farklı spor dalları,
oynanış türlerine göre farklı plat-
formlarda, bireysel ya da takım
halinde gerçekleştirilmektedirler.
Her spor dalının gerçekleştirildiği
mekânın hem fiziksel hem de
siber güvenliğinin sağlanması için
çalışmalar yapılmaktadır. Örne-
ğin stadyumda gerçekleştirilen
spor müsabakalarında öncelikle
sporcuların ve seyircilerin fiziksel
alana girişleri, geçiş kontrol sis-
temleri ile sağlanmaktadır. Yetkili
geçişlerin yapılmasına imkân sağ-
layan kontrollü geçiş sistemleri
ile sporcuların, diğer katılımcılar
ve mekânın fiziksel olarak korun-
masına yardımcı olunmaktadır.
ÖLÇSAN’ın geliştirdiği KIMO, ge-
çiş kontrol sistemi, günün farklı
saatlerinde farklı kişilere erişim
yetkisi vermekte veya bu erişim
yetkisini farklı zamanlarda kapat-
maktadır. Özel bölümlerde geçiş
kontrolünde ihlaller olduğunda
sistem yetkili kişilere bildirim
göndermektedir. KIMO, marka
bağımsız çalışan, birden fazla
donanıma dayalı teknolojinin aynı
anda kullanılabildiği bir yazılımdır.
Çevrim içi ve anlık hareketleri
takip edebilmesi, anlık ekran
görüntüleri ile geçiş anlarını kayıt
altına alabilmesi ile geçiş kontrol
sistemi alanında büyük avantaj
sağlamaktadır. Platform, geçiş-
lerde fiziksel güvenlik için önemli
olan hijyeni destekleyen ürünlerin
kullanımını desteklemektedir. Si-
ber güvenlikte yaşanılacak riskleri
en aza indirgeyecek şekilde risk
analizi, uçtan uca şifreli haberleş-
me, şifreli veri saklama ve çoklu
biyometri desteği sağlamaktadır.
Geniş raporlama seçenekleri,
sınırsız ve esnek vardiya kulla-
nım avantajları ve Mobil cihaz
destekleri ile KIMO, Fortune 500
Spor güvenliğinde stadyum gibi büyük ve kalabalık mekanlarda
atmosfer, seyircilerin psikolojileri ve stadyum riskleri konusunda
normalin dışında gerçekleşen olayların hızla algılanması fiziksel
güvenliğin sağlanması açısından önemli olmaktadır.
Nedim Burak SONDAL / Genel Müdür
ÖLÇSAN Teknoloji A.Ş.
36 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
43. Türkiye Araştırması verilerine
göre belirlenen Türkiye’nin en
büyük ilk 3 şirketinden 2’sinin
tercihi olmaktadır.
Geçiş kontrollerinde çevre güven-
liğini etkileyen farklı bir bileşen
de “Sızma Tespit Sistemleri”dir.
Yüksek risk içeren geçiş nokta-
larının çoğunda, entegre akıllı
kart ve biyometrik cihazları olsa
bile tam güvenlik sağlayama-
maktadır. Bu hassas alanlar,
kontrolsüz geçiş noktası olarak
sınıflandırılmaktadır. Kart sahibi
böyle bir kapıdan geçerken,
yetkisiz geçişe sebep olabilir.
ÖLÇSAN’ın geliştirdiği sızma
tespit sistemi FalconEYE 3D, bu
güvenlik ihlallerini engellemekte
ve sızmaları önlemeyi sağlamak-
tadır. Aynı zamanda FalconEYE
3D açık alandaki geçişlerde
güvenliği sağlarken kişi de say-
maktadır.
Spor güvenliğinde stadyum gibi
büyük ve kalabalık mekanlarda
atmosfer, seyircilerin psikolojileri
ve stadyum riskleri konusunda
normalin dışında gerçekleşen
olayların hızla algılanması fiziksel
güvenliğin sağlanması açısından
önemli olmaktadır. Maçlar süre-
since veya sonrasında şiddetli
rekabet ve bunun doğurduğu
fanatizm sonucu çıkacak olayların
önüne geçilmesi ve zamanında
tespit edilmesi kamera sistemleri
ile mümkün olmaktadır. Ayrıca,
Video Yönetim ve Analiz Sistemle-
ri ile de hızla tespit edilmektedir.
ÖLÇSAN, KIMO’ya entegre çalışan
Video Yönetim ve Analiz Sistemle-
ri ile gerçek zamanlı olarak;
İnsan Sayma
Kişi Tespit / Takip
Yüz Tanıma
Yüz saklama tespiti
İzinsiz Geçiş Takip
Kuyruk/Bekleme Sırası Analizi
Sıcaklık Analizi
Demografik Bilgiler
ÖLÇSAN’ın
geliştirdiği KIMO,
geçiş kontrol
sistemi, günün farklı
saatlerinde farklı
kişilere erişim yetkisi
vermekte veya bu
erişim yetkisini
farklı zamanlarda
kapatmaktadır.
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 37
44. FOKUS SPOR GÜVENLİĞİ
Plaka Tanıma
Obje Tanıma / Bulma /
Takip Etme
Park Alanı Kontrol
Trafik Analizi
ve bir çok diğer başlıkta arama ve
vaka yönetimi yapılmaktadır.
Tüm bu güvenlik bileşenleri ile
BYS (Bina Yönetim Sistemi), HYS
(Havalandırma Yönetim Sistemi),
Enerji Verimliliği Yönetimi gibi
daha birçok sistemin ise tek bir
platform üzerinden yönetilmesi
ÖLÇSAN’ın STMS platformu ile
mümkündür. STMS, birçok alarm
üretebilecek tehdit ve unsuru de-
netleyen teknolojilerin tek yazılım
üzerinden kontrol edilerek anlam-
landırılmasını sağlamaktadır.
ÖLÇSAN, Entegre Güvenlik
Tehdit Yönetim Sistemi platfor-
mu STMS ile stratejik öneme
sahip kritik tesislerin komuta ve
kontrolünü gerçekleştirmektedir.
STMS, güvenlik operatörlerine ve
ilgili yönetime, tesisin güvenlik
durumu hakkında gerçek zamanlı
durumsal farkındalık sağlamak-
tadır. Siber ve fiziksel güvenlik
katmanlarından oluşan sistem,
güvenlik operatörlerine her bir
operatörün rolüne göre uyarlan-
mış fonksiyonlara erişimle, tesis
güvenlik durumunun bütünleşik
bir görünümü sunmaktadır.
ÖLÇSAN’ın birincil hedefi tüm
yazılımlarını kullanıcı ihtiyaçları
doğrultusunda ve donanım ba-
ğımsız olarak hayata geçirmektir.
Bu hedefini şu ana kadar birçok
kurum ve kuruluşta çalıştırdığı
ürün ve yazılımlarıyla sağlayan
ÖLÇSAN, yazılım ile donanım
arasındaki tüm yolun güvenliği,
kriptolaması gibi unsurları da
yüksek güvenlikli algoritmalarıyla
elde etmektedir.
ÖLÇSAN,
Entegre Güvenlik
Tehdit Yönetim
Sistemi platformu
STMS ile stratejik
öneme sahip kritik
tesislerin komuta
ve kontrolünü
gerçekleştirmektedir.
38 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
46. FOKUS SPOR GÜVENLİĞİ
Türkiye’de sporda yaşanan şiddet olayları her geçen gün artarak
kamu düzen ve güvenliğini tehdit edici boyutlara ulaşmaktadır.
Bu sorunu sadece yasaları değiştirerek, özel güvenliği sistemin
dışına atarak, kendimize yeni sorun alanları, kutuplaşmalar
yaratarak çözmemiz de mümkün görünmemektedir.
Spor müsabakalarında
özel güvenliğin rolü
Fahri Akbaş / Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler MYO Öğretim Görevlisi
40 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
47. D
ünya ülkeleri arasında-
ki sınırların gerek fiziki
gerekse siyasi yönden
kaldırılması, nüfustaki
artış, yaşam stan-
dartları, ekonomik ihtiyaçlar ve
kazanımlar gibi birçok gelişmeler,
insanların özellikle güvenlik konu-
sunda tedirgin olmalarına sebep
olmuştur. Bireysel ve toplu olarak
güvenliklerinin sağlanması mutlu
ve huzurlu olmalarının garantisi
görülmüştür. Güvenlik ihtiyacının,
koruma, korunma, kollama ve ye-
rine getirmenin en büyük sorum-
lusu genel kolluktur. Genel kolluk
(Polis ve jandarma) bulundukları
şehir ve kırsal alanlarda emniyet
ve asayişi sağlamakla görevlidir-
ler. İşte bu kurumların en büyük
yardımcısı özel güvenliktir.
Özel güvenlik hizmetlerinde; alan-
lar ve eylemler yönünden çeşitli
sınırlamalar vardır. Özel güvenlik
görevlisinin işyeri ve yaşam alanı
görev yaptığı yerdir.
Bakma, görme, izleme, muha-
keme, analiz-sentez, sonuç,
koruma-kollama, müdahale,
muhafaza, bilgi özel güvenlik
görevlisinin görev başlıkları-
dır. Bu konulara baktığımızda
eğitimin, eğitimli olmanın
önemini açıkça görmek müm-
kündür. Görevli olarak hepsini
bir arada bulundurmak, emni-
yet ve asayişi sağlamak için
profesyonel bir donanıma sahip
olmayı gerektirir. Bunlardan bir
tanesi spor müsabakalarında
alınacak güvenlik tedbirleridir.
Bu bağlamda ülkemizde sporda
yaşanan şiddet olayları her
geçen gün artarak kamu düzen
ve güvenliğini tehdit edici boyut-
lara ulaşmaktadır. Bu sorunu
sadece yasaları değiştirerek,
özel güvenliği sistemin dışına
atarak, kendimize yeni sorun
alanları, kutuplaşmalar yaratarak
çözmemiz de mümkün görünme-
mektedir.
Sporda şiddet sorununu çözmek
için atılacak en önemli adımlardan
bir tanesi, belki de en önemlisi
olan müsabakaları izlemeye gelen
insanların bu konu ile ilgili kaygıları
olmalıdır. İnsanlar hangi amaçla
maç izlemeye gelir? Sorusunun
cevabı bulmalıyız. Takımlarına olan
aidiyet duyguları mı yoksa güzel
bir zaman geçirme isteği mi? Tüm
bu sorular ışığında, günümüzde
stadyuma gelen taraftar profilleri-
nin incelediğimizde, her geçen gün
stadyumlara ve spor salonlarına
gelen taraftar sayısında ciddi bir
düşüş yaşandığı, gelen taraftar
kitleleri arasında ailelerin azaldığı
görülmektedir. Tekrar aileleri spor
müsabakalarına çekebilmek ve
futbolda şiddetin önlenmesi için
futbol paydaşlarının eğitim, dene-
tim ve yasal uygulamalar açısından
yeniden bir yapısallaşmaya ihtiyacı
bulunmaktadır.
Türkiye ve Avrupa ülkelerinde
yaşanan şiddet olaylarından
örnekler
Ülkemizde ilk şiddet olayı 1967
yılında Kayserispor - Sivasspor
arasındaki futbol maçında yaşan-
mış ve iki komşu kenti birbirine
düşman etmiştir. Bu maçta çıkan
olaylarda 43 kişi hayatını kaybet-
miş ve 600 kişi de yaralanmıştır.
1964 yılında Peru’da oynanan
Arjantin - Peru maçında, Peru’nun
attığı golün hakem tarafından
sayılmaması üzerine seyircilerin
çıkardığı olaylarda 318 kişi ölmüş,
500 kişi yaralanmıştır.
1989 yılında İngiltere’de oyna-
nan Liverpool - Nottingham Forest
maçında Polisin dışarıda bulunan
Özel güvenlik Görevlileri müsabaka
güvenliği konusunda eğitilerek alanlarında
uzmanlaşmaları sağlanmalıdır. Stadyumlarda spor
ve stadyum güvenliği alanında uzmanlaşmış özel
güvenlik görev yapmalıdır.
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 41
48. FOKUS SPOR GÜVENLİĞİ
kalabalığı yatıştırmak amacıyla sta-
dın kapılarını açması sonucunda
çıkan kargaşada 95 kişi hayatını
kaybetmiştir.
Yasal düzenlemelere bakış
“Spor Müsabakalarında Şiddet ve
Düzensizliğin Önlenmesine Dair Ka-
nun “ile sporda şiddet bir kabahat
olarak ele alınmış ve yaptırım için
idari cezalar öngörülmüştür.
2011 yılında seyirci sayısının
artması ve müsabaka düzeninin
fanatik ve holigan taraftar grupların-
ca bozulması nedeniyle 6222 sayılı
Sporda Şiddet ve Düzensizliğin
Önlenmesine Dair Kanun yürürlüğe
konulmuştur. Diğerlerinden farklı
olarak bu kanunla adli yaptırım
öngörülmüştür.
6222 sayılı yasanın yürürlüğe
girdiği 2011 yılından bu yana,
profesyonel futbol liginde meydana
gelen olaylar incelendiğinde; 2010-
2011 sezonunda 227, 2011-2012
sezonunda 265 ve 2012-2013 se-
zonunda ise 304 olayın meydana
geldiği ve bu olayların %83’ünün
stat içinde, %17’sinin de stat dı-
şında olduğu görülmektedir. Bu dö-
nemde, Türkiye genelinde yaklaşık
olarak 4400 kişi hakkında yasal
işlem yapıldığı anlaşılmıştır. 2013
yılında derbi maçlarında yaşanan
ve belleklere kazınan birçok şiddet
eylemi hala sıcaklığını koruyor.
Spor müsabakalarında şiddetin
önlenmesi için yapılması gere-
kenler
Stadyum güvenliği konusunda
uzmanlaşmış bir güvenlik yapısı
özel güvenlik ve kamu güvenliği
anlamında eşgüdüm sağlayacak
şekilde UEFA kriterleri doğrultu-
sunda yeniden dizayn edilmelidir.
TFF (Türkiye Futbol Federasyonu)
ve Kulüpler bu konuda etkin bir
işbirliğine girerek yeni bir özel
güvenlik yapısı oluşturmalı, bu
alanda uzmanlaşmış özel güvenlik
görevlilerinin görev alması sağ-
lanmalı ve futbolun tüm paydaş-
larının etkin işbirliği gerçekleştiril-
melidir. Özel Güvenlik Görevlileri
“Müsabaka Güvenliği” konusun-
da eğitimlere önem verilmeli,
akademik destek sağlanarak
meslek yüksekokullarından
mezun olan öğrenciler bu alanda
daha çok istihdam edilmelidir.
Müsabaka esnasında karşılaştı-
ğı ani durumlar karşısında ne ya-
pacağını bilen, kendinden emin,
toplum psikolojisine hâkim
güvenlik görevlileri ile bu sorun
Özel güvenlik Görevlileri müsabaka
güvenliği konusunda eğitilerek alanlarında
uzmanlaşmaları sağlanmalıdır. Stadyumlarda spor
ve stadyum güvenliği alanında uzmanlaşmış özel
güvenlik görev yapmalıdır.
42 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
49. aşılabilecektir. Mevcut sertifika
kurslarında sadece teorik ders-
lerde kitabi bilgiler aktarılmakta,
pratik uygulamalar es geçilmek-
tedir. Hal böyle olunca sahaya
giren taraftarın bile saha dışına
çıkarılmasında sıkıntı yaşanmak-
tadır. Çünkü mevcut güvenlik
görevlileri savunma taktikleri, kişi
taşıma ve müdahale konusunda
hiçbir eğitimden geçmemekte-
dirler. 5188 Sayılı Özel Güvenlik
Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair
Kanun ve 6222 sayılı Sporda
Şiddet ve Düzensizliğin Önlen-
mesine Dair Kanun görev yapan
güvenlik görevlisine yetkiler
tanımaktadır. Geçen yıl Beşik-
taş-Galatasaray maçında yaşa-
nan olaylara baktığımızda, özel
güvenlik görevlilerinin organize
olamadıkları ve birbirleriyle olan
iletişimlerinin kopuk olduğunu
bize göstermiştir.
Özel güvenlik görevlileri müsaba-
ka güvenliği konusunda eğitile-
rek alanlarında uzmanlaşmaları
sağlanmalıdır. Stadyumlarda spor
ve stadyum güvenliği alanında
uzmanlaşmış özel güvenlik görev
yapmalıdır.
Özel güvenlik görevlileri maç
günü toplanan geçici görevliler-
den ziyade kurumsal anlamda
sürekli aynı stadyumda görev
alan ve güvenlik sistemiyle en-
tegre ve koordineli bir yapıda ol-
malıdır. Akademik Özel Güvenlik
yapısı bu alanda uzmanlaşmayı
ve eğitim eksikliğini kapatabilir.
TFF ve Kulüplerle işbirliği içinde
güvenlik sağlanmalı ve sadece
kulüplere bırakılmamalıdır. Bu
konuda kolluk gücü eğitilmeli ve
en üst düzeyde işbirliği yapılma-
lıdır.
Statların mimari yapıları ve dü-
zenlemeleri güvenlik yönünden
güçlendirilmeli ve proje aşama-
sında buna göre tasarlanmalıdır.
Kalabalık Yönetimi, Acil Durum
Yönetimi ve Tahliye Sistemleriyle
ilgili uygulamalara ve tatbikatlara
önem verilmelidir.
Güvenli Stadyum
Müsabaka öncesi, sırası ve
sonrasında güvenliğin güvenlik
plan ve gerekliliklerine uygun
olarak sağlandığı, deplasmanlar
da ve geliş- gidişlerde ulaşım
güvenliğinin korku ve tedirginlik
yaratmadığı, güvenli ve düzenli
bir spor iklimine sahip, mimari
tasarımları oynamaya ve seyret-
meye odaklı, evrensel değerlere
ve kurallara göre düzenlenmiş
bina ve tesisleri, fiziksel ve
elektronik güvenlik sistemleriyle
donatılmış yüksek ölçekli güven-
lik algısı, acil durum, kalabalık
yönetimi ve stadyum güvenliği
konularında uzmanlaşmış özel
güvenlik görevlileri ve kolluk
gücü ile güvenli bir örgütsel
yapısı, futbol paydaşları ile
uyumlu ve işbirliği içinde, ön
yargılardan uzak, kin, nefret ve
düşmanca duyguların olmadığı,
dostluğun kardeşliğin ve centil-
menliğin egemen olduğu, takı-
mını centilmence destekleyen
taraftarları, sorumluluklarının
farkında ve ortak akıl yürüten
yönetsel kurumları ile güven içe-
risinde olaylardan uzak güvenli
stadyumlardır.
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 43
50. FOKUS SPOR GÜVENLİĞİ
Columbus Crew yüksek verimli
edge bilişim uygulamasıyla
destekleniyor
M
LS Kupası şam-
piyonu Columbus
Crew’un yeni evi
Lower.com Field,
her oyunda 20
bine kadar taraftara hızlı ve kolay
erişim sağlayan sınıfının en iyisi
giriş sistemiyle, modern sporda
dijital olarak en gelişmiş taraftar
deneyimlerinden birini sunuyor.
Bu sistem Crew’un diğer dijital
araçlarıyla birlikte kusursuz bir
taraftar deneyimi sağlarken
dünya çapında ek stadyumlar ve
arenalar için bir prototip görevi
görüyor. Kritik dijital altyapı ve
süreklilik çözümlerinin küresel
bir sağlayıcısı olan Vertiv (NYSE:
Her oyunda 20 bine kadar taraftara hızlı ve kolay erişim sağlayan
sınıfının en iyisi giriş sistemiyle, modern sporda dijital olarak en
gelişmiş taraftar deneyimlerinden birini sunuyor.
COLUMBUS CREW
44 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
51. VRT), Crew’un gururlu bir destek-
çisi ve komşusu olarak her şeyin
sorunsuz çalışmasını sağlıyor.
Lower.com Field’daki giriş
kapıları, stadyuma giren taraftar-
lar için iki seçeneğe sahip. Bu
seçeneklerden biri telefondaki
bir barkodu kullanarak insansız
bir turnikeden hızlı bir şekilde
geçmek, diğeri de stadyumun
önceden kayıtlı taraftarları
tanıyan ve ek bir işlem gerekme-
den onları hızla kabul eden yüz
tanıma sistemini kullanmak.
Mobil sipariş ve satın alma tek-
nolojileri, teması en aza indiriyor
ve uzun kuyrukları ortadan kaldı-
rıyor. Stadyumda yer alan çeşitli
skorbordlar ve dijital ekranlar,
maç öncesinde, sırasında ve
sonrasında taraftarların sürekli
bilgilendirilmesini sağlıyor. Tüm
bunları mümkün kılan edge
bilişim kaynakları ve altyapısı;
taraftar deneyimini kolaylaştırıp
geliştiren sofistike, bağlantılı ve
güvenilir bir dijital ekosistemin
parçası olarak öne çıkıyor.
“Taraftarlar ve teknoloji arasın-
daki boşluğu kapatmaya karar
verdik ve tamamen taraftar kon-
foruna, rahatlığına ve eğlencesi-
ne odaklanan bir stadyum inşa
ettik” diyen Columbus Crew
ve Cleveland Browns NFL takımı-
nın ana hissedarı Haslam Sports
Group’un (HSG) bilgi teknolojisi
başkan yardımcısı Brandon Co-
vert, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Vertiv’in altyapı desteği, imtiyaz
ve biletleme ortaklarımıza ihtiyaç
duydukları güvenilir bağlantıyı
sağlamamıza yardımcı olurken,
oldukça yüksek bir verimlilikle
çalışmalarını mümkün kılıyor.
Örneğin eğer biletleme sistemi
10 saniyeliğine kapalı olduğun-
da bile bu etkinlik için kritik bir
öneme sahip. Beklentimiz mü-
kemmel ve kesintisiz bir taraftar
deneyimi yaratmak, bu dene-
yim de daha binaya girmeden
başlıyor. Bu stadyuma 20 bin
kişiyi getirdiğinizde her saniye
önemli.”
Vertiv, stadyumun kritik öneme
sahip sistemlerini kesintisiz güç
kaynağı (UPS) sistemleri, güç
dağıtım üniteleri (PDU’lar) ve
biletsiz girişten uzaktan siparişe
ve nakitsiz yeme içme alanlarına
kadar tüm dijital uygulamaların
kullanılabilirliğini sağlayan so-
ğutma sistemleriyle destekliyor.
Stadyum yayın kontrol odasında,
yayın mühendisleri, skoarbordlar
ve dijital tabelalar arasında gü-
venli, sorunsuz, düşük gecikme
süreli veri ve videolar sağlamak
için Vertiv™ yüksek performanslı
KVM ağ donanımına güveniyor.
Vertiv™ BT yönetim araçları ve
uzaktan izleme yazılımı, altyapı
sistemleri genelinde basitleş-
tirilmiş, güvenli görünürlük ve
kontrol sağlarken, stadyum
boyunca ve stadyum dışındaki
yakın lokasyonlarda konumlanan
Vertiv™ kabinleri, BT ekipmanı
için fiziksel güvenlik sağlıyor.
Bu çözümler; interaktif taraf-
tar deneyimini destekleyen BT
ağlarının çalışma süresini ve
sorunsuz, entegre çalışmasını
korumak için uyum içinde faali-
yet gösteriyor.
Columbus Crew ve Lower.com
Field operasyon ekipleri ayrıca
Liebert® DSE ve Liebert® DS
termal yönetim sistemlerinin
sektörün en verimli sistemleri
arasında olduğunu, işletim ma-
liyetlerini ve bütçelerini kontrol
altında tutarken veri merkezi
ekipmanı için uygun çalışma ısı-
sı sağladığını belirtiyor. Vertiv’in
baş strateji ve geliştirme sorum-
lusu Gary Niederpruem, “Şeh-
rimizin taraftarlarına ve Colum-
bus’taki ziyaretçilere sınıfının en
iyi stadyum deneyimini sunmak
için Crew ile iş birliği yapmaktan
gurur duyuyoruz” diyor. Niederp-
reum, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Kuruluşlarımızın ortak noktası
Central Ohio’da derin kökleri
olması. Ayrıca, her iki kuruluş
da ekip çalışmasının değerine
inanıyor ve yaptığı her şeyde
mükemmelliği taahhüt ediyor.”
Vertiv, Lower.com Field’ın
kurucu ortağı ve birden fazla
topluluk etkinliğinde Crew ile
birlikte çalışıyor. Bu etkinlikler
arasında Orlando’daki 2022
ABD Oyunları’nda Özel Olimpi-
yatlar Ohio ve onların Team Ohio
futbol takımına sponsorluk, Özel
Olimpiyat atletlerine krampon
bağışları,
Columbus Kız ve Erkek Kulüpleri
için Lower.com Field’da STEM
Günü etkinliklerine ev sahip-
liği yapmak ve Kick Çocukluk
Kanseri Gecesi’nin tanıtımını
yapmak da yer alıyor.
Crew’un diğer dijital araçlarıyla birlikte
kusursuz bir taraftar deneyimi sağlarken dünya
çapında ek stadyumlar ve arenalar için bir
prototip görevi görüyor.
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 45
52. ÖZEL DOSYA DRONE TEKNOLOJİSİ
D
ronların gelişimindeki
kilometre taşlarına
kısaca göz atacak
olursak; UAV tanımı-
na uyan ilk insansız
sıcak hava balonu 1783’te
Fransa’da kullanıldı. Sonrasın-
da, söz konusu insansız balo-
nun askeri amaçlı ilk kullanımı
1849 yılında, Avusturya’nın
Venedik bombardımanı esnasın-
da oldu ve pek de etkili değildi1
.
1858’de insansız balondan
ilk defa hava fotoğrafı çekildi.
1896 balondan roket teknoloji-
sine geçen ve üzerine kamera
monte edilen ilk İHA uçurul-
du. Nikola Tesla’nın 1898’de
geliştirdiği radyo sinyali ile
kontrol edilen ilk tekne, uzak-
tan kumandalı dronlar için de
ilham kaynağı oldu. Günümüz-
deki modern dronların prototipi
diyebileceğimiz ilk UAV İngiltere
Hava Kuvvetlerinin 1935’te
hava hedefi olarak geliştirdi-
ği “Queen Bee” adı verilen
dronlardı. 1936 yılında ABD’nin
dron programını başlatmasıy-
la ağırlıklı olarak askeri İHA
projeleriyle 2000’li yıllara kadar
gelindi. Bu süreçte II. Dünya
Savaşı, Kore Savaşı, Vietnam
Savaşı, Arap-İsrail Savaşı ve
Körfez Savaşı farklı amaçlara
yönelik dronların geliştirilmesi,
test edilmesi ve kullanılması
için önemli aşamaların kayde-
dildiği süreçler oldu. Dronların
sivil amaçlarla kullanımı ise
2006’dan itibaren yaygınlaş-
maya başladı. Bu çerçevede
DRON TEKNOLOJİLERİ
Yeni teknolojilerin 21. yüzyılda her zamankinden daha hızlı
bir tempoyla geliştiğine şahit oluyoruz. Her yeni teknolojik
gelişmenin diğer çağdaş buluşlarla entegre olmasından
kaynaklanan katma değerinin katlanarak arttığı dikkat
çekiyor. İnsansız Hava Araçları (İHA) olarak da bilinen
dronların teknolojik gelişimine baktığımızda, diğerleri gibi
birbirine bağımlı ve paralel bir hızda olduğu görülüyor.
46 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
Faruk DOĞAN / ISPS ve IMDG Yöneticisi
TEPE SAVUNMA VE GÜVENLİK A.Ş.
53. Katrina Kasırgası sonrasında
arama, kurtarma ve afet yardım
harekâtında etkinlikle kullanıldı.
2010 yılı “Quadcopter” adı veri-
len dört döner kanatlı insansız
hava araçlarının sivil sektör
tarafından daha yoğunlukla kul-
lanılmaya başlandığı görüldü.
Son 10 yılda ise insansız hava
araçları günlük hayatın neredey-
se her yönünde farklı hizmetler-
de kullanılmaya başlandı.
Modern İHA teknolojisinin ilk
modeli sayılan dronun 1935
yılında kullanılmasından bu
yana, İnsansız hava araçlarının
gelişim hızı diğer teknolojik ino-
vasyonun temposu ile hemen
hemen aynı seviyede oldu.
Bu süreçte, dron teknolojile-
rinin gelişimine etki eden en
önemli faktörleri:
Fiziksel ve aerodinamik
gereksinimler,
Dronların tipleri,
Dronların kontrol, uçuş
güvenlik ve emniyet sistemleri,
Kullanım amaçları,
Diğer teknolojilerdeki geliş-
meler başlıkları altında incele-
mek mümkündür.
DRONLARIN FİZİKSEL
VE AEORODİNAMİK
GEREKSİNİMLERİNİN DRON
TEKNOLOJİLERİNE ETKİLERİ
Bir dronun tasarım süreci, havada
tutunma sürati, maksimum hızı,
seyir yüksekliği, azami irtifa,
dönüş yarıçapı ve dönüş hızı dahil
olmak üzere, performans gereksi-
nimlerinin tanımlanmasıyla başlar.
Kanat ağırlığı ve batarya ağırlı-
ğı, ihtiyaç duyulan performans
gereksinimlerine göre hesaplanır.
Kanat alanı, İHA’nın kütlesine,
güç gereksinimlerine ve faydalı
yük gereksinimlerine göre belirle-
nir. Güç gereksiniminde önemli bir
girdi de motorun boyutudur. Seçi-
len kanat profiline göre belirlenen
kanat alanı da aerodinamik ve
stabilite tasarımlarında önemli bir
faktördür. Tasarım tamamlandık-
tan sonra İHA kompozit malzeme-
ler kullanılarak üretilir2
.
Tipik bir insansız hava aracı, ağır-
lığı azaltmak ve manevra kabili-
yetini artırmak için hafif kompozit
malzemelerden yapılır. Kompozit
malzeme özellikle askeri dronların
yüksek irtifalarda seyretmesine
olanak tanır. Dronların amacına
uygun olarak taşımaları gereken
cihaz, sistem ve yükler (silah,
bomba, kamera, lazer, kargo vs.)
göz önüne bulundurulduğunda,
dronun dayanıklı, buna mukabil
hafif yapısını sağlayan kompozit
materyaller günümüzün en önemli
teknoloji ürünlerinden birisidir. Bu
malzemeler hafif olduğu gibi sesi
ve titreşimi azaltan veya radar sin-
yallerini emen farklı ve karmaşık
yapılarda üretilebilir.
İnsansız hava aracının burnu, tüm
sensörlerin ve navigasyon sistemle-
rinin bulunduğu yerdir. İHA’nın geri
kalanı bölümü ihtiyaca uygun dron
teknolojisi sistemleriyle doludur.
Dronların aerodinamik gereksinim-
leri uçaklardan veya helikopterler-
den çok farklı değildir. Bu nedenle
tasarım ve üretim sürecinde uçma-
sı istenen hava şartlarına (rüzgar,
yağmur, kar, aşırı sıcak/soğuk
gibi) uygun testlere tabi tutulması
gereklidir3
. Örneğin geçtiğimiz yıl
Haziran ayında Mars’ta kullanılan
dron -80 oC’de uçuş yapabilecek
şekilde tasarlanmıştı4
.
DRONLARIN TİPLERİNİN DRON
TEKNOLOJİLERİNE ETKİLERİ
Dron’ların üç ana sınıflandırması
vardır5
;
Dörtlü (veya çoklu) rotorlu
dron
Faruk DOĞAN
1 https://consortiq.com/uas-resources/short-history-unmanned-aerial-vehicles-uavs
2 Design, Manufacturing, and Flight Testing of an Experimental Flying Wing UAV Pei-Hsiang
Chung, Der-Ming Ma and Jaw-Kuen Shiau
3 https://www.tytorobotics.com/blogs/articles/a-new-era-of-wind-tunnel-testing-for-drons
4 https://theconversation.com/nasas-ingenuity-helicopter-flight-on-mars-opens-up-new-frontiers-
in-space-exploration-159401
5 https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1757-899X/1012/1/012023/pdf
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 47
54. ÖZEL DOSYA DRONE TEKNOLOJİSİ
Tek rotorlu dron
Sabit kanatlı dron
Sabit kanatlı hibrit VTOL dron
Çok rotorlu dronlar havadan
fotoğraf veya film çekimi için
en kolay ve en ucuz seçenektir.
Çoklu rotorların bu kadar yaygın
hale gelmesinin bir nedeni de
başlamanın kolay olmasıdır;
herkes ucuz bir dörtlü helikopter
satın alabilir ve arka bahçele-
rinde becerilerini deneyerek
ve güvenle uçurmayı kolaylıkla
öğrenebilir.
Çoklu rotorların dezavantajı,
dayanıklılıklarının az olması
ve limitli hızlarıdır. Bu nedenle
büyük ölçekli hava haritalama,
uzun süreli izleme, boru hatları,
yollar ve enerji hatları gibi uzun
mesafeli incelemeler için çok
uygun değildir. Teknoloji sürekli
gelişiyor olsa da çoklu rotorlar
temelde verimsizdir. Sadece yer-
çekimi yenmek ve onları havada
tutmak çok fazla enerji gerekti-
rir. Mevcut pil teknolojisiyle ve
hafif bir kamera yüküyle yaklaşık
20-30 dakika havada kalabilir.
Çoklu rotorları daha fazla ağırlık
taşıyabilseler de bunu kısa
süreli olarak yapabilirler. Benzin
motoru ile çalıştırılması çok
pratik değildir, bu nedenle bu
tip dronlarda genellikle elektrik
motorları kullanılır6
. Bununla
birlikte söz konusu dezavantajla-
rının en aza indirilmesi üzerinde
çalışılan çoklu rotorlu dronlara,
yeni teknolojilerin uygulanması
ile şehir içi kargo ve insan taşı-
macılığında kullanılmak üzere
tasarlanan daha dayanıklı, den-
geli ve güvenli dronlar deneme
uçuşlarına başladı.
Tek rotorlu dronlar, çok rotorlu
bir İHA’ya göre çok daha verim-
lidir. Benzin motoruyla uzun me-
safeler gitme ve ağır yük taşıma
avantajına sahiptir.
Dezavantajları, karmaşıklık,
maliyet, titreşim ve ayrıca dönen
büyük pal bıçaklarının yarata-
bileceği tehlikelerdir. Zorluk
açısından, tek rotorlu helikopter
uçakları, çok rotorlu ve sabit
kanatlı uçaklar arasında bir
yerde bulunur. Havada durma
avantajına karşın dengeli bir
iniş yapamazsa kullanılamaz
hale gelebilir. Ayrıca karmaşık
mekanik yapısı nedeniyle bakım-
tutumu zordur.
Sabit kanatlı dronlar, döner
kanatlıların aksine havalanmayı
sağlamak için dikey kaldırma
rotorları yerine normal bir uçak
gibi kanat kullanır. Başka bir
deyişle sadece ilerlemek için
enerji kullanmaları gerekir. Ken-
dilerini havada tutmak için ilave
güç harcamadıklarıdan çok daha
verimlidirler, bu nedenle daha
uzun mesafeleri kat edebilir,
çok daha geniş alanları taraya-
bilirler. Benzin motorlu olanlar
16 saat veya daha fazla havada
kalabilir.
Sabit kanatlı bir uçağın ana
dezavantajı tek bir noktada uça-
mamalarıdır. Boyutlarına bağlı
olarak, onları havaya çıkarmak
için bir piste veya fırlatıcıya
gereksinim duyarlar. Uçuş son-
rasında tekrar güvenli bir şekilde
iniş bir piste, paraşüte veya
ağa ihtiyaç olabileceğinden, bu
aynı zamanda onları fırlatmayı
ve indirmeyi çok daha zor hale
getirir. Yalnızca en küçük sabit
kanatlı dronlar, açık bir alanda
elle fırlatma ve “göbek inişi” için
uygundur. Diğer olumsuz yönleri
ise maliyetlerinin yüksek olması
ve sabit kanatlı dronları kullan-
mayı öğrenmenin çok daha zor
olmasıdır. Sabit kanatlı bir dron
fırlatıldığında, kalkışı, uçuşu ve
yumuşak inişi sağlayacak kont-
rol yeteneklerinin geliştirilmesi
için eğitim ve sertifikasyona
ihtiyaç vardır. Dron pilotu tara-
fından dikkate alınması gereken
farklılık, sabit kanatlı bir dronun
her zaman ileri ve çok rotorlu bir
drondan çok daha hızlı hareket
ettiğidir.
Sabit kanatlı hibrit VTOL dronlar,
sabit kanatlı İHA’ların avantajları
ve havada asılı kalma yetene-
ğinin birleştirilmesi ile dikey
olarak da inip kalkabilen yeni
bir hibrit kategoridir. Geliştiril-
mekte olan çeşitli tipleri vardır,
bunların bazıları temelde sadece
dikey kaldırma motorlarının
hareket özelliği olmayan sabit
kanatlı tasarımlardır. Diğer
modellerinde ise yukarı-aşağı
hareket edebilen pervaneleri ile
kalkış için yukarıya, ileri uçuş
yatay olarak dönebilir. Modern
6 https://www.auav.com.au/articles/dron-types/
48 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
55. otopilotların, cayroskopların
ve ivme ölçerlerin bu alanda
kullanılmaya başlanmasıyla bu
dronları kullanmak daha kolay
hale gelmiştir.
DRONLARIN KONTROL,
UÇUŞ GÜVENLİK VE EMNİ-
YET SİSTEMLERİNİN DRON
TEKNOLOJİLERİNE ETKİLERİ
Bir insansız hava aracı (İHA),
sensörler ve GPS’li yazılımlar
kullanılarak uzaktan kontrol edi-
lebilen veya otonom olarak uça-
bilen bir robottur. Bir insansız
hava aracı, dron teknesi, tahrik
sistemi ve kontrol sistemi ol-
mak üzere üç ana kısımdan olu-
şur. Dronların tipine ve kullanım
amaçlarına göre kontrol, uçuş
güvenlik ve emniyet sistemleri
farklılık gösterse de kullanılan
temel teknolojiler aşağıdadır.
Radyo kontrol sistemleri
Otopilot sistemleri
Radar Mevkilendirme sis-
temleri
Eve (Ana Noktaya) Dönüş
sistemleri
Engel Algılama ve Çarpışma
Önleme Teknolojisi
Cayroskop Stabilizasyonu
Atalet ölçüm birimi
Uçuş Kontrolörleri
Dron Tahrik Teknolojisi
Gerçek Zamanlı Telemetri
Uçuş Parametreleri
Uçuşa Yasak Bölge Teknoloji-
si
GPS Uçmaya Hazır Modu
Teknolojisi
Dahili Pusula ve Arıza Bypass
Canlı Video Aktarımı Teknolo-
jisi
4G / LTE Ağları Üzerinden
data aktarımı
Firmware ve Uçuş Asistanı
Bağlantı Noktası
LED Uçuş Göstergeleri
İHA Uzaktan Kumanda Siste-
mi
İHA Uzaktan Kumanda Alıcısı
Menzil Genişletici İHA Tekno-
lojisi
Yer İstasyonu İşlevine Sahip
Akıllı Telefon Uygulaması
Yüksek Performanslı/zoom
Kamera sistemleri
Dron Kamerası stabilizasyon
Sistemi (Gimbals)
Düşme Önleyici Kit
Dron Teknolojisinde İşletim
Sistemleri
Akıllı Uçuş Sistemleri
Otomatik takip/izleme,
Işık Tespiti ve Uzaklık Tayini
(LIDAR),
Uçuş Zamanı (ToF) sensörü
Termal, Multispektral, IR
Kamera sistemleri
Bu teknolojiler elbette mevcut
dron sistemlerinin tamamı
değildir. Modern dron sistemle-
rinin en önemli özelliği her yeni
teknolojinin amaca uygun olarak
uyarlanabilme imkânıdır. Örneğin
sülfür dedektörü ile donatılmış
bir dron ile gemilerin baca gazı
salınımlarının denetlemesinin
veya termal kameralı ve CO2
dedektörlü bir dron ile orman
yangını keşfinin yaptırılması
mümkündür.
DRONLARIN KULLANIM
AMAÇLARININ DRON
TEKNOLOJİLERİNE ETKİLERİ
Dron teknolojilerini şekillendiren
bir diğer unsur da kullanım mak-
satlarıdır.
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 49
Sabit kanatlı
hibrit VTOL
dronlar, sabit
kanatlı İHA’ların
avantajları ve
havada asılı kalma
yeteneğinin
birleştirilmesi ile
dikey olarak da
inip kalkabilen
yeni bir hibrit
kategoridir.
56. ÖZEL DOSYA DRONE TEKNOLOJİSİ
21. yüzyılın başına kadar dron-
ların kullanımı ve geliştirilme
motivasyonu hep askeri maksat-
larla olsa da günümüzde dronla-
rın hem ticari hem de kâr amacı
gütmeyen sektörlerde kullanımı
yaygınlaşmaktadır. Yakın gele-
cekte hem farklı alanlarda kulla-
nım imkanlarının artacağı hem
de teknolojik fonksiyonlarının
çeşitleneceği değerlendirilmekte-
dir. İHA’ların günümüzdeki askeri
maksatlar dışındaki bazı kullanım
alanları ve yeni teknolojilerle
geliştirildiğinde daha farklı neler
yapılabileceğine dair öngörüler
aşağıdadır7
.
Tarım: Dünyanın birçok yerin-
de çiftlik hayvanlarını yönetmek
ve ekinleri araştırmak için haliha-
zırda dron teknolojisini kullanı-
yor. Gelecekte çiftçiler ürünlerini
stratejik olarak izlemek, ekim
ve ilaçlama için insansız hava
araçlarını kullanabilirler.
Koruma: Nesli tükenmekte
olan türleri izlemek ve dünyadaki
ekosistemlerdeki değişiklikleri
haritalamak için insansız hava
araçları kullanılmaktadır. Dron
teknolojisi ilerledikçe, İHA’ların
doğal alanların korunması mak-
sadıyla daha etkinlikle kullanıla-
bileceği anlaşılmaktadır.
Teslimat/yerine getirme:
Postacının taşıyabileceği her şey
dron ile de teslim edilebilir. Yi-
yecekler, reçeteler, doğum günü
hediyesi gibi. Yakın gelecekte,
paketlerin kapılarımıza gelme
biçiminde büyük değişiklikler
olacaktır.
Afet yardım: Dronlar insan-
ların erişemeyeceği yerlere gide-
bilir, bu nedenle tehlikeli arama
ve kurtarma çalışmaları ve uzak
konumlara veya afet bölgelerine
acil durum malzemeleri ulaştır-
mak için ideal bir çözümdür.
Lojistik: Ağır hizmet tipi
dronlar, envanter yönetimi ve de-
polar arasında mal taşımak için
kamyonların yerini alabilir. Bu
durumda muhtemelen karayolu
trafiği önemli ölçüde rahatlaya-
caktır.
Film yapımı ve fotoğrafçılık:
Düşük bütçeli film yapımcıları
havadan çekim yapmak için şim-
diden dronları kullanıyor. Dron
kullanımının film sektöründeki ya-
ratıcılığa ve kaliteye önemli katkı
sağlayabileceği anlaşılmaktadır.
İnternet Servis Sağlayıcıları
(ISP’ler): Facebook ve Google
gibi büyük teknoloji şirketleri,
interneti uzak yerellere ışınlamak
için güneş enerjili dron tekno-
lojisini deniyorlar. Bu durum,
bildiğimiz ağ ve internet bağlan-
tılarını gelecekte yeni hız, kalite
ve hizmet içeriği olarak farklı
seviyelere getirebilecektir.
Kolluk Kuvvetleri: Kolluk güç-
leri tarafından kullanılan insansız
hava araçları özellikle halka açık
etkinliklerde veya suç mahallinin
keşfinde ya da trafiğin kontrolün-
de daha etkinlikle kullanılabile-
cektir.
Emlak: Satılık veya kiralık
gayrimenkul listesinde bulunan
evlerin hem mahalledeki konumu
hem de iç detayları dronlarla
çekilen videolarla daha gerçekçi
şekilde gösterilebilecektir.
Şehircilik: Şehirlerin alt yapı
planlamaları, haritalama ve
surveylerinde dronların etkinlikle
kullanılması imar faaliyetlerine
büyük katkı sağlayabilecektir.
Dronların kullanılabileceği
diğer alanlar: Varlık Denetimi,
Yaban Hayatının Kontrolü, Mah-
sul İzleme, Adli Tıp, Madencilik,
Yangın söndürme, Kaçak Avcıları
İzleme, Sigorta, Meteoroloji vs.
Dronların günümüzdeki kullanım
yerleri ve yakın gelecekte kullanı-
labileceği alanlar göz önüne alın-
dığında, İHA’ların bu ihtiyaçları
karşılayacak şekilde geliştirilme-
ye ihtiyaç duyacağı, bu durumun
da yeni teknolojilerin dronlarla
adaptasyonunda veya doğrudan
yeni model İHA’ların tasarlan-
masına yeni fırsatlar yaratacağı
değerlendirilmektedir.
DİĞER TEKNOLOJİLERDEKİ
GELİŞMELERİN DRON
TEKNOLOJİLERİNE ETKİLERİ
Mevcut sistemlere yeni tekno-
lojilerin adaptasyonu ve birlikte
kullanımıyla eski sistemimizin
performansını yükseltmek müm-
kündür. İHA’ların tarihçesinde de
görüleceği üzere radyo sinyalleri-
nin kullanılması, ilk dron örnek-
lerinde uzaktan kontrol yeteneği
kazandırmış, yeni sensörlerin
ilavesiyle dronların kullanım alan-
ları genişletilebilmiştir.
Birleşmiş Milletler 2021 yılı
UNCTAD Teknoloji ve İnovasyon
Raporuna8
göre içinde bulundu-
ğumuz inovasyon sürecinin en
önemli 11 teknolojisinden biri de
Dronlardır. Diğer teknolojiler ise;
Yapay zeka (AI)
Nesnelerin interneti (IoT)
Büyük veri (Big Data)
Blok Zinciri (Blockchain)
Üç Boyutlu Baskı (3D Prin-
ting)
Robotik Robotlar (Robotics)
Gen Düzenleme
5G teknolojisi
Nanoteknoloji
Güneş Pilidir.
Günümüzde bu teknolojilerin
neredeyse tamamının birbiriyle
etkileşim içerisinde olduğu, çe-
şitli modellemelerin içinde birden
fazla teknolojinin birlikte kulla-
nıldığı görülmektedir. Örneğin
“Akıllı Limanlarda” AI, IoT, Büyük
7 https://www.calu.edu/academics/undergraduate/associate/dron-technology/future-dron-
technology-and-uses.aspx
50 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
57. Veri, 5G ve Dronlar aynı anda
kullanılabilmektedir. Böylelikle
“teknolojik sinerji” etkisi yara-
tılarak, limanların performans
ve verimliliğini önemli ölçüde
artırmak mümkün olmuştur.
Konuya Dron teknolojileri
açısından baktığımızda, olası
bir modelleme olarak, gövde-
si, pervanesi ve bazı motor
parçalarının önemli bir kısmı 3D
yazıcı ile üretilmiş, Yapay Zeka
ve Nesnelerin İnterneti tekno-
lojileriyle donatılmış, Güneş pili
ile menzili bugünkü İHA sınırla-
rının çok üzerine çıkarılmış, 5G
teknolojisi ile topladığı büyük
verileri çok süratli bir şekilde
işleyip aktarabilen ve gönderil-
diği noktada robotik özellikleri
ile teknik müdahalede buluna-
bilen bir dronun bir çok sek-
törde “oyun değiştiren” (game
changer) bir teknolojik gelişme
olabileceği kesindir.
Başta dron teknolojisi olmak
üzere gelişen teknolojilerin
üretimi, ekonomideki pazar
payı ve bilimsel katkısı dik-
katle takip edilmesi gereken
diğer konulardır. Günümüzde
bu teknolojileri büyük ölçüde
Amerika Birleşik Devletleri, Çin
ve Fransa tarafından sağlan-
maktadır. Teknolojilerin her
biri için mevcut patentlerin
ve bilimsel yayınların %70’i
söz konusu ülkeler tarafından
yapılmaktadır. Ticari insansız
hava araçlarının fiyatları 50 ila
300.000 ABD Doları arasında
değişirken, dron pazarındaki bü-
yüme daha mütevazıdır. Pazar
geliri 2017’de 69 milyar dolardı
ve 2023’te 141 milyar dolara
ulaşması beklenmektedir.
Ayrıca dron teknolojilerindeki
gelişmeler mevcut ve yeni iş
alanlarında birçok istihdam
yaratmaya adaydır. Yapılan
çalışmalarda, 2025’e kadar
Amerika Birleşik Devletleri’nde
dron kullanılan 100.000’den
fazla yeni iş sahası oluşması
beklenmektedir.
Sonuç olarak; teknolojiler
geliştikçe dronların yetenek-
lerinin ve kullanım alanlarının
da gelişeceği açıktır. Dronların
taşıma kapasiteleri, harekât
yarıçapları arttıkça, kontrol ve
uçuş güvenlik sistemleri daha
güvenli ve dengeli hale geldik-
çe birçok sektörde kullanımı
yaygınlaşacaktır. Bu durum bir
kısım hizmet sektöründe iş
gücü tasarrufu sağlarken, diğer
taraftan gelişen İHA teknolojile-
rinin kontrolü ve yeni kullanım
yerlerinde çeşitli istihdam ola-
nakları da yaratabilecektir.
Yeni teknolojiler açısından bakıl-
dığında; Dronlar mevcut teknolo-
jilerin son kullanıcısı gibi görülse
de ihtiyaçlarla yönlendirilen tek-
nolojik inovasyonun gelişiminde
önemli bir araçtır. Zira bir dronu
daha uzak bir mesafeye, daha
güvenle taşımak için geliştirilen
teknolojiler, başka projelerde
de farklı amaçlarla kullanılabile-
ceği gibi, son teknoloji dronun
kullanıldığı görevde ortaya çıkan
yeni ihtiyaçlar ve eksiklikler yeni
teknolojik gelişmelerin başlangıç
noktası olacaktır. Dronları Mars
yüzeyinde uçuran teknolojiler,
bu dronlar sayesinde Mars’ta
yapılan yeni keşifleri ve bu keşif-
lerde yeni teknolojik gelişmeleri
ortaya çıkaracaktır. Teknolojinin
çağımızda katlanarak artma-
sını sağlayan da işte bu “çığ
etkisi”dir.
8 UNCTAD TECHNOLOGY AND INNOVATION REPORT 2021
2022 Şubat GüvenlikYönetimi n 51
58. ÖZEL DOSYA DRONE TEKNOLOJİSİ
Otonom Türkiye Yazılım Teknolojileri
ekibi robotik insansız Drone
istasyonunun testini tamamladı.
Türkiye'nin ilk robotik seri insansız istasyonu Dronoport HIVE'ın
test denemelerini Ekim 2021 tarihinden itibaren İzmir UTAEM’de
başarıyla tamamladı. İstasyonun etkinliği, proses ekipmanının
çalışmasının izlenmesi, işletmeye bitişik yollarda trafik güvenliği,
termal kamera yarımıyla ısı haritasının çıkarılması-cisim tespiti ve
güvenlik kurallarına uygunluğun izlenmesi de dahil olmak üzere,
Drone hizmetinin en yaygın görevlerinde test edildi. Bu, Türkiye’de
bir Otonom Drone istasyonunun (droneport'un) ilk testidir.
52 n GüvenlikYönetimi Şubat 2022
Haluk İSKENDER / Yönetim Kurulu Başkanı
OTONOM TÜRKIYE YAZILIM TEKNOLOJILERI A.Ş.