2. univerist.com
• Hakkımız olduğunu düşündüğümüz
şeylerin engellenmesine gösterilen
duygusal tepkidir.
• Doğal ve evrensel bir duygudur.
• Sağlıklı bir şekilde ifade
edilebildiğinde yapıcı, düzelticidir.
Kontrol edilemediğinde yıkıcı,saldırgan, tahrip edici tepkilere
dönüşme potansiyeline sahiptir.
En az iki kişiyi mutsuz eder.Kavga, şiddet, terör ifade edilemeyen öfke
duygularının etkisidir.
3. univerist.com
ÖFKE, bir taraftan bizi bir problem olduğu konusunda uyarırken, diğer
taraftan da kendini koruma adına saldırganlık eğilimini harekete geçirir.
Şiddet; saldırganlık içeren, öfkenin kontrolsüz olarak ortaya çıkan
davranış biçimidir.
4. univerist.com
• Öfkenin kronikleşmesi halinde (sürekli öfke hali) kişide düşmanca
duygu ve davranışlara doğru yönelim artar.
• Sağlık problemleri kalp damar hastalıkları, baş ağrısı, yüksek
tansiyon, mide hastalıkları, psikolojik bozukluklar.
• Sosyal problemler, uyumsuzluk, dışlanma v.b.
5. univerist.com
Durumluk Öfke:
* Kas gerilimi, sinir sisteminin uyarılması durumudur.
Şiddeti algılama ve engellenmenin etkisine göre artar.
Sürekli Öfke:
* Çok sayıda durumu sıkıcı, engelleyici algılayarak sürekli öfke yaşama
durumudur.
Sağlık (fiziksel, ruhsal) ve sosyal uyum sorununa neden olur.
10. univerist.com
• Dikkatini toplamada güçlük
• Oyunlarda ‘oyun bozan tutum’ sergileme
• Diğer çocuklarla sık sık kavga etme
• Çok az arkadaşının olması
• TV’da şiddet içeren filmleri tercih etmesi
• Şiddet temalı oyunlar oynaması
• Kontrolsüz, korkusuz olması
• Yetişkinleri ve kuralları hiçe sayması
11. univerist.com
• Öfkeniz çocuğunuzun davranışının altındaki gerçek nedeni
anlamanızı ve engeller.
• Anlayamadığınız için çözüme yönelik davranmanızı önler.
• Öfkeli davranışınız çocuğunuza
kendisinin kötü olduğunu düşündürür.
• Kendini yalnız hisseder ve size karşı
öfke duyar.
• Gücenir, kırılır.
• Kendini değersiz hisseder.
12. univerist.com
• Ortamı terk edin
• Nefes egzersizi
• Size iyi gelen şeyleri yapın
• Sizi öfkelendiren gerçek sebebi ve gerçek
duygunuzu bulun.
• Konuşmak için uygun zamanı seçin
• ‘Neye kızdığını anlamaya çalışıyorum, ama
bağırırsan konuşamayız.’
• ‘Seni şimdi kesinlikle duymak istemiyorum.’
• ‘Sakinleşince gel konuşalım.’
• İletişimi kesin.
13. univerist.com
• Çocuğun davranışlarını yaşına göre değerlendirin.
• Çocuğun olumsuz davranışlarının sizden kaynaklanan nedenlerini fark
edin.
• Onunla savaşmayın.
• Davranışının sebebine odaklanın.
• Sizi kışkırtan tetikleyici düşüncelerden uzaklaşın.
• Size iyi gelecek bir yöntem geliştirin.
14. univerist.com
• Beni daha çok neler öfkelendirir?
• Öfkemi ne şekilde dışa vuruyorum?
• Sonuç istediğim gibi oluyor mu?
• Öfkemden sonra ne hissederim?
• Öfkemin olumsuz sonuçları nelerdir?
• Öfkemin başkalarına etkisi ne oluyor?
• Öfkemin asıl kaynağı ne var?
• Öfkemi nasıl kabul edebilir ve nasıl zararsız bir şekilde ifade
edebilirim?
15. univerist.com
• Öfkenizi tetikleyen durumları ve biçimini
tanıyın.
• Sakinleşme yönteminizi belirleyin.
• Derin nefes alın, nefes ve nabzınızı
kontrol altında tutun.
• Kendinize sizi sakinleştirecek cümleler
söyleyin.
16. univerist.com
Genellikle insanlar öfke ile ilgili sıkıntılarını
kabul edip yardım istemek yerine,öfkelerini
bastırma,yok sayma eğilimindedirler.
Bastırılmış öfke zamanla kronikleşir(Kalıcı)
Başlıca üç objeye yönelik ortaya çıkar
* Kişinin kendisine
* Başkalarına
* Başına gelenlere, yaşadığı dünyaya karşı
17. univerist.com
Kişisel Gelişim Çalışmaları
• Empati geliştirme ( anlama becerisi)
• Stres yönetimi (öfkeyle baş etme)
• Öz disiplin
• Çatışma yönetimi
• Etkin problem çözme becerileri
• İletişim becerileri
KENDİNİZ İÇİN…
18. univerist.com
• Köknel’e göre stres;iç ve dış ortamdan kaynaklanan etkenlerin, birey
tarafından tehdit edici ya da zararlı olarak değerlendirilmesi sonucunda,
bedensel ve psikolojik boyutlarda ortaya çıkan aşırı uyarılma
halidir.(Akt.Aydın,2006)
• Stres kısaca, bizi zorlayan, kısıtlayan ve engelleyen olaylar, durumlar
karşısında verdiğimiz tepkilerin tümüdür.(Telman,2003)
19. univerist.com
1. Fiziksel Stres Kaynakları
• Sıcak
• Soğuk
• Gürültü
• Kötü çalışma şartları ve donanım
• Yangın
• Trafik
• Şiddet
• Kişinin hasta veya rahatsız olması
20. univerist.com
2. Sosyal Stres Kaynakları
2.2.Sosyal, ekonomik ve politik koşullar
• İşsizlik
• Enflasyon
• Kira sorunu
• Vergiler
• Yüksek suç oranı
• Çevre kirliliği
• Teknolojik değişiklikler
2.1.Aile ortamı
• İş yükünün paylaşılmaması
• Kıskançlık
• Cinsiyet rolleri
• Farklı değerler
• Ailede ölüm veya hastalık
• Farklı yaşam tarzları
• Maddi sorunlar
21. univerist.com
2.4.Kişilerarası ve çevresel ilişkiler
• Farklı değer yargıları
• Zorunluluklar
• Bekleme ile geçen zaman
• Kötü servis
• Sigara içen ve içmeyenler
• Kötü araba kullanma alışkanlıkları
• Sosyal beklentiler
2.3.İş ve kariyer
• Yetiştirilmesi gereken işler
• Yanlış anlaşılmalar
• İş seyahatleri
• İşin bölünmesi
• Rekabet
• Kendini kabul ettirme çabası
• Eğitim
2. Sosyal Stres Kaynakları
22. univerist.com
1.Fiziksel Belirtiler
• Çarpıntı
• Soğuk ya da sıcak basması
• Mide, bağırsak bozukluğu, sindirim
zorluğu
• Nefes darlığı
• Ellerde titreme
• Gürültüye,sese karşı aşırı duyarlılık
• Uykusuzluk,aşırı ya da düzensiz uyku
• Bitkinlik
• Mide krampları
• Boyunda,ensede,belde,sırtta
ağrı,gerginlik
24. univerist.com
3.Zihinsel Belirtiler
• Unutkanlık
• Konsantrasyonda azalma
• Kararsızlık
• Organize olamamak
• Zihin karışıklığı
• İlgi azalması
• Matematik hataların artması
• Zihinsel durgunluk
• Sosyal hayatın yoksunlaşması
• Olumsuzluklar üzerine odaklanmak
25. univerist.com
• Göz bebekleri büyür.
• Tükürük artar.
• Solunum derinleşir.
• Terbezi faaliyeti artar.
• Kalp vurum sayısı ve şiddeti artar.
• Kan basıncı yükselir.
• Mide asiti artar.
• Karaciğerde glikojen olarak depolanmış
şeker salınır.
26. univerist.com
• Stresin hepsi kötü değildir.
• Olumlu olan stres, hoşa giden aktivitelerin
getirdiği yaşamsal zorluklardan kaynaklanır.
• Olumsuz stres ise, uyum sağlamamız gereken
nahoş durumlar olduğunda yaşadığımız
strestir.
27. univerist.com
Aşırı Genellemelerden Kaçınma
Tek bir olaydan hareketle, bütüne yönelik olumsuz düşünceler
geliştirilmemelidir. Sınavım kötü geçti, ben bu sene sınıfı geçemeyeceğim
gibi. Oysa bu sınavım kötü geçti ama diğer sınavlara daha iyi hazırlanabilirim
tarzı düşünce daha yapıcıdır. Kişinin kendi kendine yaptığı bu tarz olumsuz
genellemeler, zaman geçtikçe otomatikleşir ve olumlu bir içerikle kolaylıkla yer
değiştirmez.
28. univerist.com
Kişiler Arası İlişkileri Geliştirme
Stresli durumlar insanlarla ilişkilerden
kaynaklanabiliyor olsa da, bu kişilerle
tartışabilmek, çözüm için bir anahtar olabilir.
Tartışmalar sırasında “sen” dilini kullanmadan
“ben”li cümlelerle sorumluluğu üzerine almak
iletişimi ve ilişkiyi güçlendirebilir. ”Sen beni
anlamak istemiyorsun” yerine “kendimi
yeterince anlatamadığımı düşünüyorum” daha
yapıcı olacaktır.
29. univerist.com
Sosyal Etkinlikleri Geliştirme
Rutinler dışında farklı bir etkinliği denemek, yeni bir şeyler öğrenmeye
çalışmak, zihni dinlendirmeye yardımcı olabilir. Farklı bir öğün, farklı bir saç
kesimi, eski bir arkadaşı aramak, konsere, sinemaya, tiyatroya gitmek, dergi ya
da roman okumak gibi etkinlikler rutinlerin oluşturduğu stresten uzaklaşmak için
yararlı olabilir.
30. univerist.com
Fiziksel Aktivite
Doğru egzersiz birçok amaca birden hizmet
edebilir. Bireyin becerilerini,
kas gücünü artırabilir, kilo vermeye ve
almamaya yardımcı olabilir, kalbin beden
dokularına kolaylıkla oksijen almasını
kolaylaştırarak bedenin genel fizyolojik
koşullarını iyileştirebilir. Egzersiz, bedenin
stresle oluşan hormonlardan arınmasına
yardımcı olur dolayısıyla stres karşısında ani
tepki vermeyi engelleyebilir
31. univerist.com
Dengeli Beslenme: Çay, kahve,kakao,
kolalı içecekler kendiliklerinden strese yol
açan besinlerdendir. Bu besinler, stres
tepkisini başlatan kimyasal maddelere
içerirler. Uyanıklık ve hareketliliği artırırlar.
Dolayısıyla bu besinlerin yerine ıhlamur,
adaçayı gibi bitki çayları, meyve
tüketilebilir. Beslenme alışkanlıklarını
düzenleyerek, enerji düzeyi, strese karşı
gösterilen tepkiler ve genel sağlık üzerinde
bireyin kontrolü artırılabilir.
32. univerist.com
Zihinde Canlandırma
Bireyin kendisini rahatlatan bir durumu ya da
ortamı hayal etmesi stresin yarattığı olumsuz
duygu ve düşüncelerden uzaklaşmasına, stresle
başa çıkmada alternatif yollar bulmasına yardımcı
olabilir.
33. univerist.com
Kendimizle Olumlu Diyalog
Stresli bir durumla başa çıkmaya çalışırken
kişinin kendisine olumsuz şeyler yerine, olumlu
ve mantıklı şeyler söylemesinin yararlı etkisi
olur. Olaylar karşısında gösterilen olumsuz
tutumlar, kişinin kendine söylediği olumsuz
sözler, o olay sırasında hissedilen gerginliği
artırmaktadır.
34. univerist.com
Gereksiz Rekabetten Kaçınma
Hayatta zaten kaçınamadığımız pek çok alanda rekabet duygusunu yaşarız.
Ancak hayatın her alanında kazanmak için kendinizi zorlamanız, sizde gereksiz
gerginliğe ve saldırganlaşmanıza neden olur.
Ağlamaktan Çekinmeme
Ağlamak istediğimizde ağlamak sağlıklıdır. Eğer içinizden geliyorsa ağlayın,
İçinizde tutmayın.
49. univerist.com
• KÖSE, A., (2004), Çok Amaçlı Karar Alma Yöntemleri ve Türk Sigorta
Sektörüne Yönelik Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul
• MDT Training, (2010), Leadership Skills, BookBoon
• MILKMAN, K.L., CHUGH, D., BAZERMAN, M.H., (2009), How Can Decision
Making be Improved?, Perspectives on Psychological Science, Vol. 4, No. 4,
379-383
• ÖNDER, M., (1998), Örgütsel ve Yönetsel Eklektizm: Toplam Kalite Yönetimi,
Amme İdaresi Dergisi, 31(3), s.37-74
• ÖZBAY, Ö., (2008), Koçluk Yaklaşımının Yönetici Üzerine Etkileri ve Bir
Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü: Denizli