Thiết kế tình huống dạy học chủ đề tích phân theo hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh lớp 12. Dạy học định hướng phát triển năng lực nhằm thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, khả năng vận dụng vào thực tiễn. Đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh là hướng tới hoạt động học tập chủ động, sáng tạo cho người học tiếp thu tri thức mới. Trong chương trình giáo dục phổ thông môn Toán do Bộ Giáo Dục và Đào Tạo ban hành ngày 26 tháng 12 năm 2018 đã đưa ra mục tiêu chung là “Hình thành và phát triển năng lực toán học bao gồm các thành tố cốt lõi sau: năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực mô hình hoá toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán”.

1. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Dạy học định hướng phát triển năng lực nhằm thực hiện bước chuyển từ
chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, khả
năng vận dụng vào thực tiễn. Đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát
triển năng lực cho học sinh là hướng tới hoạt động học tập chủ động, sáng tạo cho
người học tiếp thu tri thức mới. Trong chương trình giáo dục phổ thông môn Toán
do Bộ Giáo Dục và Đào Tạo ban hành ngày 26 tháng 12 năm 2018 đã đưa ra mục
tiêu chung là “Hình thành và phát triển năng lực toán học bao gồm các thành tố
cốt lõi sau: năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực mô hình hoá toán học;
năng lực giải quyết vấn đề toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực sử
dụng công cụ, phương tiện học toán”.
Trong các thành tố của năng lực toán học thì năng lực giao tiếp toán học
chiếm một vị trí rất quan trọng, là một trong những thành phần cốt lõi của năng lực
toán học. Việc phát triển năng giao tiếp giúp học sinh khả năng đọc hiểu các thông
tin toán học, tìm được trọng tâm trong văn bản nói hoặc viết; tạo cơ hội để học sinh
trình bày, diễn đạt theo nhiều hình thức khác nhau; chuyển đổi được từ ngôn ngữ
đời thường sang ngôn ngữ toán học. Vì vậy, phát triển năng lực giao tiếp toán học
cho học sinh là việc làm cần thiết trong việc dạy học toán, là điều kiện nâng cao
chất lượng dạy và học trong môn Toán và một số môn học khác trong chương trình
phổ thông.
Trong dạy học việc giao nhiệm vụ, thiết kế tình huống và tổ chức dạy học tình
huống có vai trò quan trọng bởi vì thông qua tình huống dạy học là cầu nối để học
sinh thực hiện các hoạt động học tập, từ đó đạt được kiến thức mới. Tổ chức dạy học
nhằm giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất là quá trình tổ chức
dạy học để thể hiện được việc phát huy năng lực cá nhân, tạo điều kiện cho học sinh

2. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
phát huy được tính sáng tạo và phối hợp, tương trợ lẫn nhau trong học tập, trong
mỗi đơn vị kiến thức, mỗi tiết học, hoạt động giáo dục vẫn cần sự thay đổi và thay
đổi cụ thể trong mỗi giáo viên. Nếu tổ chức tình huống không tốt sẽ hạn chế việc
kiến tạo tri thức mới cho học sinh.
Trong chương trình Toán trung học phổ thông thì tích phân được giới thiệu
trong chương trình lớp 12, chiếm nhiều thời lượng trong phân phối chương trình.
Thực tế hiện nay có rất nhiều học sinh gặp khó khăn khi đối mặt với các bài toán
tích phân. Nguyên nhân chủ yếu : nguyên hàm, tích phân là bài toán ngược của đạo
hàm; học sinh không thấy rõ mối liên hệ giữa đạo hàm và tích phân; số lượng công
thức rất nhiều; đa số học sinh học thuộc khái niệm, định lý và công thức tính mà
chưa liên kết kiến thức đã học lại với nhau, ít tham gia tranh luận trong các hoạt
động học tập; tính tích phân một cách hết sức máy móc đó là: tìm một nguyên hàm
của hàm số cần tính tích phân rồi dùng định nghĩa của tích phân hoặc phương pháp
đổi biến số, phương pháp tính tích phân từng phần mà ít để ý đến nguyên hàm của
hàm số tìm được có phải là nguyên hàm của hàm số đó trên đoạn lấy tích phân hay
không? Phép biến đổi hàm số có tương đương không?. Một số giáo viên thì truyền
thụ kiến thức một chiều, ít tổ chức các hoạt động, tình huống để học sinh trao đổi,
tìm hiểu, khám phá ra khái niệm, định lý tích phân. Vì thế trong quá trình học chủ
đề tích phân học sinh thường lúng túng trong học khái niệm, định lý tích phân và
mắc sai lầm trong giải các bài tập.
Có một số công trình nghiên cứu liên quan đến các phương pháp, thiết kế và tổ
chức tình hướng dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học chủ đề nguyên hàm, tích
phân và một số công trình nghiên cứu phát triển năng lực giao tiếp toán học như:
- Tác giả Bùi Hải Linh (2015) với đề tài: Phát triển tư duy sáng tạo cho học
sinh trung học phổ thông thông qua dạy học chủ đề nguyên hàm, tích phân, đề tài

3. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
đã đề ra 5 biện pháp nhằm phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh trung học phổ
thông thông qua dạy học chủ đề nguyên hàm, tích phân.
- Tác giả Đoàn Xuân Cương (2015) với đề tài: Dạy học tích phân theo hướng
khám phá cho học sinh lớp 12 trung học phổ thông, đề tài đã xây dựng quy trình
dạy học tích phân theo hướng khám phá trên cơ sở chương trình, kế hoạch, nội
dung của chương “Nguyên hàm, tích phân và ứng dụng”.
- Tác giả Phạm Thị Thu Hà (2015) với đề tài: Phát triển năng lực giao tiếp toán
học cho học sinh trong dạy học chủ đề quan hệ vuông góc trong không gian lớp 11,
đề tài đề xuất thiết kế và tổ chức một số tình huống dạy học“ quan hệ vuông góc
trong không gian” theo hướng phát triển năng lực giao tiếp cho học sinh lớp 11.
- Tác giả Lê Văn Minh Trí (2017) với đề tài: Thiết kế và sử dụng tình huống
dạy học hình học góp phần phát triển năng lực toán học cho học sinh lớp 10, đề tài
đề xuất thiết kế và sử dụng tình huống dạy học hình học góp phần phát triển năng
lực toán học cho học sinh lớp 10.
- Tác giả Hà Thị Lựu (2019) với đề tài: Bồi dưỡng năng lực giao tiếp toán học
cho học sinh lớp 10 trường trung học phổ thông Tỉnh Cao Bằng qua dạy học toán,
đề tài đã đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng năng lực giao tiếp toán học cho học
sinh lớp 10 trường trung học phổ thông Tỉnh Cao Bằng qua dạy học toán.
- Tác giả Nguyễn Việt Chung (2019) với đề tài: Rèn luyện năng lực giao tiếp
cho học sinh thông qua dạy học chủ đề Bất phương trình - Hệ phương trình một ẩn
Đại số 10, đề tài đã đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực giao tiếp cho học
sinh thông qua dạy học chủ đề Bất phương trình - Hệ phương trình một ẩn Đại số
10.
- Tác giả Nguyễn Văn Sang (2020) với đề tài: Phát triển năng lực giao tiếp toán
học cho học sinh trong dạy học hình học 11, đề tài đề xuất một số định hướng, biện
pháp phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học hình học
11.

4. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào nghiên cứu về Thiết kế tình huống dạy
học chủ đề tích phân theo hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học
sinh 12.
Từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Thiết kế tình huống
dạy học chủ đề tích phân theo hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học
cho học sinh lớp 12” nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở trường phổ
thông để làm luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Lý luận và Phương pháp dạy học
bộ môn Toán.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu năng lực toán học và xác định các thành tố năng lực
giao tiếp toán học. Từ đó đề xuất một số tình huống dạy học để phát triển năng lực
giao tiếp toán học cho học sinh lớp 12 thông qua dạy học chủ đề tích phân nói
riêng và môn Toán trung học phổ thông nói chung.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau đây:
Câu hỏi 1: Năng lực giao tiếp toán học là gì ? Có những quan điểm nào về
năng lực giao tiếp toán học và dạy học phát triển năng lực giao tiếp toán học cho
học sinh ?
Câu hỏi 2: Vai trò của tích phân trong chương trình toán THPT như thế nào?
Tình huống dạy học chủ đề tích phân nhằm phát triển năng lực giao tiếp toán học
phải thỏa mãn các điều kiện gì ?
Câu hỏi 3: Thực trạng của việc dạy học khái niệm, định lý, quy tắc, bài tập
tích phân hiện nay như thế nào ?

5. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Câu hỏi 4: Cần thực hiện các định hướng sư phạm gì để thiết kế tình huống
dạy học chủ đề tích phân theo định hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học
cho học sinh ?
Câu hỏi 5: Cần thiết kế tình huống dạy học khái niệm, định lý, quy tắc, bài
tập như thế nào để phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh?
Câu hỏi 6: Khi tổ chức dạy học khái niệm, định lý, quy tắc, bài tập tích phân
theo định hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học thì học sinh có biểu hiện
như thế nào?
4. Giả thuyết khoa học
Nếu thiết kế được một số tình huống dạy chủ đề tích phân thích hợp thì sẽ
góp phần phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh lớp 12 đồng thời nâng
cao chất lượng dạy học môn toán ở trường phổ thông.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
5.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu quá trình phát triển năng lực toán học, năng lực giao tiếp toán
học và các tình huống dạy học chủ đề tích phân nhằm phát triển năng lực giao tiếp
cho học sinh.
5.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi kiến thức: Luận văn tập trung nghiên cứu các năng lực toán học,
năng lực giao tiếp toán học và cách thiết kế các tình huống dạy học chủ đề tích
phân để phát triển năng lực giao tiếp cho học sinh 12.
- Phạm vi điều tra: Học sinh khối 12 ở trường trung học phổ thông Phan
Ngọc Tòng và các trường trung học phổ thông huyện Ba Tri.

6. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu về vấn đề liên quan đến năng lực toán học
và quá trình phát triển năng lực giao tiếp toán học; thiết kế các tình huống dạy học
theo định hướng phát triển năng lực giao tiếp cho học sinh khi dạy học chủ đề tích
phân.
6.2. Phương pháp điều tra – quan sát
Quan sát - điều tra thực trạng của việc thiết kế tình huống dạy học chủ đề
tích phân và việc thực hiện thiết kế tình huống đó theo hướng phát triển năng lực
giao tiếp cho học sinh 12 của giáo viên ở trường trung học phổ thông Phan Ngọc
Tòng nói riêng và huyện Ba Tri nói chung.
6.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Tiến hành thực nghiệm sư phạm một số tiết dạy chủ đề tích phân theo định
hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học của học sinh, từ đó đánh giá tính khả
thi và hiệu quả của luận văn.
6.4. Phương pháp thống kê toán học
Lập bảng số liệu, so sánh điểm kiểm tra theo học lực của học sinh và tính
các số đặc trưng của mẫu.
7. Dự kiến đóng góp của luận văn

7. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
7.1. Về lí luận
- Luận văn góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về phát triển các năng lực
toán học; năng lực giao tiếp toán học.
- Thiết kế một số tình huống trong dạy học chủ đề tích phân theo hướng
phát triển năng lực giao tiếp toán học.
7.2. Về thực tiễn
- Luận văn này đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực giao tiếp
toán học, thiết kế một số tình huống dạy chủ đề tích phân theo hướng phát triển năng
lực giao tiếp toán học cho học sinh góp phần nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán
ở trường trung học phổ thông, đồng thời tăng cường tính tích cực, linh hoạt, chủ
động và sáng tạo của học sinh trong quá trình học môn toán.
- Là tài liệu tham khảo cho giáo viên trung học phổ thông để dạy học môn
toán theo chương trình giáo dục mới.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo thì luận văn gồm
có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn
Chương 2: Thiết kế tình huống dạy học chủ đề tích phân theo hướng phát
triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh 12
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm

8. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
NỘI DUNG
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn
1.1. Một số vấn đề về năng lực giao tiếp toán học
1.1.1. Năng lực
1.1.2. Năng lực toán học
1.1.3. Năng lực giao tiếp toán học
1.2. Tình huống dạy học
1.2.1. Khái niệm tình huống dạy học
1.2.2. Yêu cầu của tình huống dạy học
1.2.3. Tình huống dạy học phát triển năng lực giao tiếp toán học
1.3. Mục đích, nội dung của chủ đề tích phân
1.3.1. Vị trí, vai trò của tích phân trong chương trình trung học phổ thông
hiện nay
1.3.2. Biểu hiện của năng lực toán học, năng lực giao tiếp toán học trong học
chủ đề tích phân
1.4. Thực trạng việc dạy học chủ đề tích phân lớp 12
1.4.1. Mục đích khảo sát
1.4.2. Đối tượng khảo sát
1.4.3. Nội dung khảo sát
1.4.4. Tiến hành khảo sát
1.4.5. Kết quả khảo sát

9. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
1.4.6. Phân tích đánh giá kết quả
1.5. Kết luận chương 1
Chương 2. Thiết kế tình huống dạy học theo hướng phát triển năng lực giao
tiếp toán học trong dạy học chủ đề tích phân cho học sinh 12
2.1. Các định hướng thiết kế tình huống dạy học theo hướng phát triển năng
lực giao tiếp toán học
2.2. Thiết kế tình huống dạy học chủ đề tích phân theo hướng phát triển năng
lực giao tiếp toán học
2.2.1. Thiết kế tình huống dạy khái niệm tích phân theo hướng phát
triển năng lực giao tiếp toán học
2.2.2. Thiết kế tình huống dạy học định lý tích phân theo hướng phát triển
năng lực giao tiếp toán học
2.2.3. Thiết kế tình huống dạy học quy tắc tính tích phân theo hướng phát
triển năng lực giao tiếp toán học
2.2.4. Thiết kế tình huống dạy học bài tập tích phân theo hướng phát triển
năng lực giao tiếp toán học
2.3. Kết luận chương 2
Chương 3. Thực nghiệm sư phạm
3.1 Mục đích thực nghiệm sư phạm
3.2 Tổ chức và nội dung thực nghiệm
3.2.1 Tổ chức thực nghiệm sư phạm
3.2.2 Nội dung thực nghiệm

10. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
3.3 Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm
3.3.1 Đánh giá định tính
3.3.2 Đánh giá định lượng
3.4 Kết luận chương 3
KẾT LUẬN CHUNG