3. Objektivat:
1.Ndarja e punes ne grupe. (Organizimi)
•2.Promovimi i vlerave kulturore.
•3.Sensibilizimi publik.
•4.Realizimi i nje reportazhi ne te cilin do te paraqitet problematika e mos mirmbajtjes se
ketyre monumenteve me vlera kulturore e historike.
•5.Intervista ( qytetarve ose familiareve)
•6.Realizimi i nje sondazhi (ne nje
komunitet te caktuar)
•7.Vizita ne monumentet
kulturore. ( Foto ,video)
•.Nxjerrja e konkluzioneve dhe ideve inovatore per
permirsimin e situates.
4. Anteret e grupit
:
TeaSulo
Romina Dedej
Xhesjan Shahu
Selda Lika
Rei Shuteriqi
Kristo Naso
Mikele Sali
Stelina Dervishi
Realizimi i nje posteri .
Informaciane, foto dhe kuriozitete.
Selda Xhesian
Realizimi i nje vidioje per per rendesine
e ruajtjes se monumenteve kulturore.
Rei Kristo
Promovimi i vlerave kulturore .
Ndertimi i fletpalosjeve.
Stelina Mikele
Realizimi I projektit dhe reportazhit.
Tea Romina
Vizita ne monumentet kulturore.
Pjesmarres: Te gjithe antaret.
Realizimi I intervistave
Pjesmarres : Te gjithte antaret.
8. Intervistat
Intervista me nje student
Sa te informuar jane studentet e Durresit mbi trashegimine kulturore te qytetit tone?
E them me bindjen me te plote se pjesa me e madhe e studenteve nuk jane aspak te informuar mbi trashegimine
kulturore te qytetit tone dhe kjo eshte per tu ardhur keq dhe me keqardhjen me te madhe me duhet te pranoj se
objektet kulturore dhe historike ne qytetin tone jane lene nen pluhurin e harreses me se shumti nga te rinjte.
C’mund te themi mbi mbrojtjen e trashegimise kulturore ne Durres?
Trashegimia kulturore eshte ajo qe ruan identiten dhe deshmon per historine e lashte te qytetit tone , por nuk po I
kushtohet aspak rendesi.Sot po shkaterrohen me qindra ndertesa ,ndersa mbi ndertesen e vjeter e cila ndodhet ne
qender te amfiteatrit nujk eshte vene dore nga asnje autoritet gje qe I jep nje pamje te shemtuar atij objekti teper te
vecante.Dime qe Durresi eshte permbytur disa here dhe si pasoje sa me shume gerrmime te behen aq me shume
objekte antike dhe mozaike te ndryshem dalin ne pah, por per to nuk flet askush sepse ato betonizohen menjehere per
tu bere qielgervishtese.
Por c’mund te behet per mbrojtjen e ketyre objekteve ?Si mund te sensibilizohen qytetaret dhe autoritet qe jane ne
mbrojtje te tyre?
Kjo qe po beni ju eshte nje menyre sensibilizimi , por eshte shume pak per nje qytet te madh si ky I yni.Qyteti yne ka
shume intelektuale dhe te moshuar te cilet jane te interesuar per mbrojtjen e trashegimise kulturore dhe kane
kontribouar per mbrojtjen e tyre, sebashku me to ndoshta mund te behemi te gjithe bashke per nje fushate sensibilizuese
te mirefillte per mbrojtjen e trashegimive kulturore.Keshtu njerezit mund te sensibilizohen sado pak,te pakten per
mbajtjen paster te ketyre objekteve dhe te kujdesen per to duke iu kushtuar sa me shume vemendje sepse fundja fundit
ato jane historia jone , mbi te gjitha duke pate sensibilizimin e qytetareve dhe autoritetet mund te sensibilizohen .
Stelina Dervishi
9. Intervista
o Interviste me nje qytetar intelektual Durrsak.
-Pershendetje ! Do t’ju marr pak kohe nga koha jua per te ditur me shume rreth trashgimise kulturore te qyteti tone,Durresit.
Duke qene se ju jeni vendas prej 8-shekujsh durresak keni me shume per t’na thene.
o -Jeni e mirkpritur ! Do t’ju them gjithcka qe ju doni te dini.
o -Athere, pyetja ime e pare per ju eshte : A eshte e njejt informimi mbi trashgimin kluturore te qutetit te Durresit nga brezi
juaj ne brezin e sotem ?
o -Nje pyetje me vend . Di te them se brezi yne eshte me shume I informuar se sa brezi I ri per sa I perket kesaj ceshjte .Ne
kohen tone keto vende kishin nje rendesi te madhe ndersa tani trashgimia kulturore eshte krejt e paperfillur nga te rinjte .
Ndoshat keto jane zevendesuar nga tenkologjia ,e keshtu keto vende me vlera jane lene ne harrese .
o -Po persa I perket mirembajtjes c’mund te na thuash ?
o -Ne qofte se keto vende nuk mirembahen ato do te vazhdojne te treten dale-ngadal ashtu sic sapo kane nisur sepse jane
lene ne meshir te fatit . Harresa I ka lene ato ne hije dhe autoritete lokale nuk kane marre masa mbrojtese.
o -Si mendoni ju se c’masa mund te marrim ne per te ngritur lart figuren e trashgimise kulturore ?
o Me vjen mire qe ka akoma nga ato individ qe mendoje per kulturen e historin e qytetit te tyre . Bashkimi I ketyre individeve
mund te bej fuqin e te permbyse harresen e ketyre kulteve mjaft te rendesishme . Duke filluar nga fletepalosjet,pankartat,
sensibilizimi publik,promovimi I vlerave kulturore mund te arrijme ne nje rezultat te kenaqshem .
o -Ketu I vjen fundi intervistes sime ,ju falenderoj pa mase e j’u jam mirenjohese per gjithcka qe na treguat.
o -Asgje ,kenaqesia ishte e imja.
Romina Dedej
11. Sondazh (Sa informuar jeni ju per vendodhjen
e monumenteve me kulturore? )
Numri I personave te pyetur:
Pergjigjiet:
PO Jo
•Jane pyetur rretho 100
qytetare te rastesishem fhe
pergjigjiet e tyre jane keto:
41 (pra, 40%) 59 (pra, 59%)
Ky rezultart negastiv I sondazhit vjene si pasoje e :
1.Mos informimit mbi pasurine kulturore si nje vlere kombetare e
hisrtorike.
2. Mos reklamimit te tyre (qofte edhe me ane te fletpalosjeve.)
12. Reportazh: ‘’Trashegimia kulturore e
qytetit tim’’
Durresi,qyteti I vjeter bregdetar qe shtrihet kah brigjeve te Adriatikut,kryelarte,kah qiellit
mrkullisht te kalter qe pershkohet nga vija e holle e horizontit.Gjithandej sheh gjurme te lena
nga historia, te zbuluara e te pazbuluara, qe mbajne emrin e nje kulture te lashte iliro-
shqipetare.
Aty nen rrenojat e qytetit te vjeter antic, ose sic u pelqen ta quajne banoret Durrsit te
vjeter,Dyrrahut dikur te lulezuar , te mahnitshem e te vlersuar ne menyre te vecante edhe nga
pushtuesi lakmitar.
Po te hysh ne zemer te qytetit, amfitatri I vjeter e hijerende shpaloset si nje relike e pathyeshme
e kohes qe daton qysh para eres sone.Fatekeqsisht jo lehtesisht I dallueshem, I mbetur aty duke
mbajtur ne kurriz Durresin e ri te pushtuar nga ndertime epanumerta qe dukt sukur nuk kane
aspak respect per me te vjeterit .
Por edhe me keq te vjen kur pyet banoret per trashgimin, kulturen dhe historine e ketij qyteti ,
ku te pakte jane ata qe din te tjapin nje pergjigjeje apo te te thon dicka mvi vendodhjen e
ktyre monumenteve qe deshmojne historine , nderkoh qe durrsaket e vjeter I ruajne me
fanatizem keto kujtime qe kan mbetur te tilla sepse sipas tyre e tashmja nuk premton shume…
13. Keto monumente te kahershme vazhdojne te jene aty si nje deshmi per boten e pa infektuar
nga teknologjia,si deshmi e qyteterimit antic qe here- here kerkon te flase e here-here nuk
mundet te ngrej zerin , I mbytur mes ndertesave dhe harreses…
Duket sikur keto monumente vemendhen me te madhe e marrin prej te huajve te cilet krahas
kushteve te ofruara vijne te nxitur nga kureshtja qe nga ana tjeter e botes.
Mjafton kaq per te kuptuar se njerzit ketu ,me perjashtim te vendasve te vjeter, kane harruar ti
kushtojne vemendje tradites, origjines ,histories dhe kultures qe na lidh me te shkuaren e
‘’legjendat’’ per Dyrrahun e vjeter qe sot po perfshihet gjithashtu ne vorbullen virtuale te
teknologjise qe dita-dites po shtohet edhe me shume e po manipulon ne menyre t e
pavetedijeshme edhe Shqiperine tone dikur autarkike.
Eshte e vertete qe duam ti hapemi botes perms teknologjive te reja ,por nuk eshte kjo menyra e
duhur. Te mos harrojme se jane keto trashegimi kulturore qe mbajne ne kembe indentitetin
kombetar per ruajtjen e tecili punuan sa e sa rilindes.Nfonese ka edhe nga ata qe ja dine vlerat
ketij qyteti, qe te motivojne te shkruash e qe nxisin tek ti deshiren per mbrojten e ksaj pasurie jo
vetem kulturore por edhe kombetare dhe qe te bejne te krenohesh me te , te krenohesh me
origjine tende , per Shqiperine…
Sot ne mund te bejme dicka per te kthyer vemendjen serisht nga keto relike te cmuara
historike , per ti terguar botes se nga vime dhe se ende ruajme origjinen tone…
Sepse ne gjenerata qe po rritet jemi rruga drejt te ardhmes … nje e ardhme qe mund te jete me
e mire…
Punoi : TEA SULO
14. Programi i trashëgimisë kulturore 2013-
2017
Informacionet nga sistemi dhe raportimet në media nga ky sektor flasin jo aq për një sistem krejt të gabuar
sesa për një abuzim të frikshëm të sistemit, për një neglizhencë dhe zvarritje të menaxhimit në të gjitha
instancat, devijime dhe shkelje të ligjit nga njerëz brenda sistemit, që e kanë keqpërdorur me dashje ose prej
paaftësisë.
Pikërisht për këto arsye, trashëgimia kulturore ka nevojë për një vizion afatgjatë zhvillimi në përputhje me
detyrat dhe për korrektim në përputhje me vizionin e ri.
Për këtë duhet kryer menjëherë diagnostikimi i detajuar dhe fizik i gjendjes së trashëgimisë kulturore në të
gjithë territorin. Vetëm pas një analize të thelluar faktike, institucionale dhe ligjore mund të vazhdohet me
plane zhvillimi afatgjata. Ky vizion do të shprehet në:
1) përgatitjen e një strategjie kombëtare, duke përfshirë të gjithë aktorët e fushës;
2) ristrukturimin e burimeve njerëzore sipas kompetencave të tyre konkurrenciale;
3) riorganizimin e zyrave rajonale dhe të rrjetit kombëtar të muzeve;
4) përditësimin e rregullt dhe rigoroz të listës, si dhe verifikimin e statusit të monumenteve të shpallura dhe
atyre të propozuara për heqje nga lista;
5) përpilimin e një harte risku për të gjitha monumentet e veçanta, por edhe për qendrat historike dhe parqet
arkeologjike;
6) përkufizimin më të saktë të kompetencave dhe të funksioneve të institucioneve të rrjetit;
7) rishikimin e hierarkisë së institucioneve qendrore dhe këshillave kombëtare që ekzistojnë brenda sistemit të
trashëgimisë kulturore dhe riorganizimin e të gjitha procedurave të vendimmarrjes së tyre;
8) rishikimin në një dritë më të qartë ligjore të kushteve në të cilat janë dhënë në përdorim objektet e
trashëgimisë kulturore;
15. …
9) ngritjen e një grupi të posaçëm pune për shqyrtimin e të gjitha rekomandimeve të Komitetit
të Trashëgimisë Botërore dhe përgatitjen e një plani veprimi energjik, në përputhje me
skadencat e dhëna nga UNESCO, e cila e ka futur Shqipërinë në një periudhë dyvjeçare prove
për ruajtjen e statusit të mbrojtur nga UNESCO
10) ndërtimin e një strategjie të re koordinimi dhe monitorimi të projekteve me donatorët në
parqet arkeologjike dhe qendrat historike; në bashkëpunim me ta do të zhvillohen partneritetet
PP për rijetësimin kulturor e social të tyre, duke garantuar transparencë, monitorim dhe mbrojtje
e restaurim të qendrave të trashëgimisë kulturore;
11) përmirësimin e kuadrit ligjor për trashëgiminë kulturore;
12) verifikimin e denoncimeve të bëra në media lidhur me dëmtimet e trashëgimisë kulturore,
në bashkëpunim me policinë e shtetit, si dhe ndjekjen me rreptësi të të gjitha ngjarjeve; hartimin
e një marrëveshjeje për të specifikuar mekanizmat e represionit kundër krimit mbi trashëgiminë
kulturore, për të trajnuar njësi speciale të policisë në mbrojtje të trashëgimisë kulturore;
13) organizimin e fushatave sensibilizuese, në bashkëpunim me shoqërinë civile dhe median, për
mbrojtjen e monumenteve të kulturës nëpërmjet denoncimeve me telefon dhe me foto në linjë
e në media;
14) frymën e tërësishme të MK, si në qendrat arkeologjike edhe në rrjetin e muzeve, ku modeli i
parë do të fillojë me Muzeun Historik Kombëtar, i cili do të kthehet në një qendër të gjallë
aktivitetesh për nxënësit dhe të rinjtë duke forcuar rolin e vet edukativ me vlerat kombëtare, me
njohjen e historisë, me shijet estetike dhe me qëndrimet qytetare;
15) rivlerësimin e trashëgimisë kulturore jomateriale, e harruar deri sot, që do të shërbejë jo
vetëm si një rigjallërim i jetës kulturore dhe sociale në të gjithë territorin, por edhe si një bazë e
bashkëpunimit kulturor ndërkufitar dhe ndërajonal, i cili do të jetë prioritar për MK;
16) ndërtimin e një plani për restaurimin dhe rijetësimin e disa monumenteve të rëndësishme të
trashëgimisë së vonët historike, si piramida, Teatri i Kukullave dhe Teatri Kombëtar.
16. Konkluzione
Gjate zhvillimit te ketij projekti ne arritem ne perfundimin qe :
1. Te organizosh nje ndryshim ne nje shoqeri te gjere eshte e veshtire.
2.Gjithsecili prej nesh mund te bej nje perpjekje per permirsimin e situates.
3.Konkretisht: te rinjte duhet te jene nxites te rritjes se kesaj veprimtarie.
4. Qyteti jone ka vlera te medha qe presin per tu zbuluar.
5.Ti vizitosh kto monumente do te thot te njihesh nga afer me historine dhe faktet.
6. Vlerat e qytetit kane nevoj te reklamohen.
7. Ne propozojem se duhet te miratohet ne fond me I gjere dhe efektiv per mbrojtjen e
promivimin e ketye monumenteve.
8. Duhet te hartohet nje skice me e qarete e vendodhjes se tyre dhe duhet te vazhdonje kerkimet
arkeologjike .
9. Gjithashtu mund te hapet nje donacion per te gjith ata qytetare qe kane deshire dhe mundesi ti
‘’birsojne’’ keto monumente.
