การวิจัยการอ่านแบบพาโนรามา

1. รายงานการวิจัย
การพัฒนาการจัดการเรียนรู กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย

เรื่อง การอานโดยใชเทคนิคการอานแบบพาโนรามา ระดับชันมัธยมศึกษาปที่ 2
้
ศรีรันทรัตน กันทะวัง
กลุมนิเทศติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สํานักงานเขตพื้นที่
การศึ ก ษาลํ า ปาง เขต 1 สํ า นั ก งานคณะกรรมการการศึ ก ษาขั้ น พื้ น ฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ
ธันวาคม 2548

2. บทคัดยอ
การวิจยครั้งนี้ มีวัตถุประสงคเพื่อสรางแผนการจัดการเรียนรูกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย
ั
เรื่อง การอานโดยใชเทคนิคการอานแบบพาโนรามาและศึกษาผลสัมฤทธิ์ความเขาใจในการอาน
ของนักเรียนทีเ่ รียนโดยใชเทคนิคการอานแบบพาโนรามา
กลุมตัวอยางทีใชในการวิจย เปนนักเรียนชันมัธยมศึกษาปที่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา
่ ั ้
2548 โรงเรียนกิ่วลมวิทยา อําเภอเมืองลําปาง จังหวัดลําปาง จํานวน 40 คน ดําเนินการทดลองโดย
ใชแผนการจัดการเรียนรูกลุมสาระภาษาไทยเรื่องการอาน โดยใชเทคนิคการอานพาโนรามาที่ผูวิจย
 ั
สรางขึ้น จํานวน 9 แผน 12 คาบ
ผูวิจัยใหครูผูสอนทําการทดสอบกอนการทดลองและหลังการทดลองโดยใชแบบทดสอบ
วัดความเขาใจในการอานที่ผวิจัยสรางขึ้น จากนั้นเปรียบเทียบคะแนนกอนและหลังการทดลองโดย
ู
ใชการทดสอบที(t-test)
ผลการวิจัย พบวา นักเรียนที่เรียนโดยใชเทคนิคการอานแบบพาโนรามา มีความเขาใจใน
การอานหลังการทดลองสูงกวากอนการทดลองอยางมีนยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .001
ั

3. สารบัญ
เรื่อง หนา
บทที่ 1 การอาน 1 - 13
- ความหมายของการอาน
- จุดมุงหมายของการอาน
- ประเภทของการอาน
- ความเขาใจในการอาน
- ระดับความเขาใจในการอาน
- ความสนใจในการอานของเด็กวัย 11-14 ป
บทที่ 2 การสอนอาน 14 - 19
- ทฤษฎีเกี่ยวกับการสอนอาน
- การสอนทักษะการอาน
- ความสําคัญของการสอนอานวิชาภาษาไทย
- ความมุงหมายในการสอนอานภาษาไทย
บทที่ 3 เทคนิคการอานแบบ พาโนรามา 20 -27
ภาคผนวก
1. ก แผนการจัดการเรียนรูเรื่องการอาน โดยใชเทคนิคการอานพาโนรามา
2. ข แบบทดสอบกอน –หลังเรียน

4. บทที่ 1
บทนํา
ความเปนมาและความสําคัญของปญหา
การอานมีบทบาทสําคัญตอชีวิตประจําวันเปนอยางมาก และเปนกระบวนการที่สําคัญใน
การแสวงหาความรู การอานเปนสิ่งจําเปนอยางยิ่งสําหรับนักเรียน นักศึกษา โดยเฉพาะนักเรียน
ระดับชวงชั้นที่ 3 เพราะถานักเรียนระดับนี้อานหนังสือเปนก็จะเปนแนวทางในการศึกษาคนควาใน
ระดับที่สูงขึ้นตอไป การอานเปนปจจัยสําคัญในการศึกษาหาความรูดวยตนเอง ในทุกสาขาวิชา
นอกจากการอานจะใหประโยชนโดยตรงแกผูอานแลว ยังสามารถนําความรูความคิดที่ไดจากการ
อานไปพัฒนาสังคมไดอีกดวย ดังที่ ฉวีลักษณ บุญยะกาญจน (2524, หนา 1-3) ไดกลาวถึง
ความสําคัญของการอานไดวาการอานมีความจําเปนตอชีวิตของคนในปจจุบันยิ่งกวาทุกยุคที่ผานมา
เนื่องจากโลกปจจุบันเปลี่ยนแปลงทั้งทางวัตถุ วิทยาการ เทคโนโลยี และความนึกคิด ฯลฯ
จึงจําเปนอยางยิ่งที่มนุษยตองสนใจการอาน และตองอานเพื่อสามารถติดตามความเคลื่อนไหว
ความกาวหนาตาง ๆ ใหทันตอเหตุการณ เพราะการอานเปนประโยชนแกมนุษยดานความรูในการ
ประกอบอาชีพและการพักผอนหยอนใจ ทั้งยังชวยสงเสริมความรูความคิดของคนเราใหเพิ่มพูนขึ้น
จะเห็นไดวา การอานมีความสําคัญตอชีวิตประจําวันของผูใฝศึกษาหาความรูอยูเสมอ
เพราะการอานชวยพัฒนาสติปญญาของคนเราใหสูงขึ้น ใหรูจักเลือกอานอยางถูกวิธี สามารถแปล
ความ ตีความเรื่องราวตาง ๆ ไดถูกตองมีเหตุผล การอานชวยขยายความคิดใหมีความคิดริเริ่ม
ประสบการณจากการอานสามารถนํามาแกปญหาชีวิตได
ดังนั้น ครูควรฝกฝนใหนักเรียนมีความสามารถในการอาน คือ สามารถจับใจความสําคัญ
ของเรื่อง สามารถถายทอดความเขาใจ สามารถนําความรูไปใชไดถูกตอง สามารถในการวิเคราะห
ขอเท็จจริงและมีวิจารณญาณในการอาน ดังที่ นฤนาท ดวงมุสิทธิ์ (2532, หนา 2) กลาววา
การสอนอ า นควรเนน ความเขาใจในการอ า นใหมาก แตตามสภาพที่ เ ปน จริงการสอนอา นใน
โรงเรียนทั่วไปไมคอยไดรับความสนใจเทาใดนัก จึงทําใหเด็กขาดประสิทธิภาพทางการอาน
ดวยเหตุนี้ ครูจึงควรฝกฝนการอานใหแกนักเรียนอยางสม่ําเสมอ และควรสงเสริมใหนักเรียน
รักการอานหนังสือ โดยเฉพาะในระดับชวงชั้นที่ 3 ครูควรสอนใหนักเรียนอานจับใจความสําคัญ
ใหไดสามารถตีความที่อานได และเขาใจความคิดเห็นที่ผูเขียนสอดแทรกไว
จากสภาพการสอนอานในโรงเรียน พบวา นักเรียนจํานวนมากอานหนังสือไมเปน คือ
อานแลวไมสามารถจับใจความสําคัญของเรื่องที่อานได ไมเขาใจเนื้อเรื่อง ไมสามารถวิเคราะห

5. เรื่องที่อานได การที่นักเรียนมีปญหาการอานเชนนี้ อาจเปนเพราะครูยังสอนอาน โดยใหอานจาก
หนังสือแบบเรียนแลวถามเนื้อเรื่องที่อาน หรือบางครั้งครูนําเรื่องที่ครูเปนฝายพอใจมาใหนักเรียน
อาน จากนั้นครูก็ตั้งคําถามในเรื่องนั้น ๆ ถาใจจําเรื่องไดดี ก็ถือวาผูนั้นอานไดดี
จากผลการวิจัยของกรมวิชาการ (2534, หนา 43) พบวา สมรรถภาพทางภาษาดานาหนึ่ง
ในรายวิชาภาษาไทย ที่นักเรียนทําคะแนนไดเกณฑต่ํา คือ สมรรถภาพเกี่ยวกับการอานไดแก
ความเขาใจและความเร็ วในการอาน นอกจากนั้น สมาคมการอ านแหงประเทศไทยซึ่ งไดจัด
ประชุมทางวิชาการระดับนานาชาติ เรื่องการรูหนังสือและการพัฒนาเชิงเทคโนโลยี เมื่อวันที่ 20 –
24 สิงหาคม 2530 ( อางใน กัญญา มั่งคั่ง , 2530 ) การสอนอานในปจจุบันยั งมิไดชวยให
นักเรียนมีทักษะการอานระดับสูง โดยเฉพาะอยางยิ่งการอานเชิงวิเคราะห และเชิงวิเคราะห ซึ่ง
ขอบกพรองนี้มีสาเหตุหลายประการกลาวคือ การสอนอานมีลักษณะการสอนเนื้อหามากกวาทักษะ
การสอนมิ ไ ด กํ า หนดจุ ด มุ ง หมายที่ ชั ด เจน ทั้ ง ยั ง ใช ห นั ง สื อ เป น เครื่ อ งมื อ สอนคํ า ศั พ ท แ ละ
โครงสรางเทานั้น โดยยังเขาใจผิดวาการสอนอานคือการใหนักเรียนอานในใจและตอบคําถาม
เทานั้น และสาเหตุสําคัญอีกประการหนึ่งก็คือ หนังสือที่ใชอานไมมีองคประกอบของเนื้อเรื่องที่
ทําใหเกิดการพัฒนาทักษะการอาน
นักการศึกษาและผูเชี่ยวชาญดานการสอนภาษาทั้งในและตางประเทศ ไดพยายามศึกษา
เกี่ ย วกั บ เทคนิ ค การสอนและการจั ด กิ จ กรรมเพื่ อ ช ว ยพั ฒ นาการอ า นของนั ก เรี ย นในระดั บ
มัธยมศึกษาใหดีขึ้น เพราะเล็งเห็นถึงความจําเปนที่นักเรียนควรไดรับการสงเสริม มีผูเสนอแนว
ทางการสอนมากมาย เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพในการอาน ซึ่งอาจแบงไดเปน 3 ประเภท คือ
ประเภทแรก เปนแนวการสอนโดยใชหลักประยุกตจากภาษาศาสตร (สวนมากนํามาจากการสอน
ภาษาตางประเทศ) ประเภทที่สอง เปนแนวการจัดกิจกรรมการสอนอานดวยกระบวนการของการ
สื่อสาร ซึ่งเนนเกี่ยวกับความสนใจและความตองการในการอานของนักเรียน และประเภทที่สาม
เปนแนวการสอนอานแบบตรง โดยใชหลักทฤษฎีการรับขาวสาร
จากแนวการสอนโดยใชหลักประยุกตภาษาศาสตร ไดมีผูคิดคนกิจกรรมสงเสริมการอาน
ในหลายรูปแบบ รูปแบบหนึ่งที่นาสนใจคือ การสอนอานโดยใชเทคนิคการอานแบบพาโนรามา
ซึ่ง ปเตอร เอดเวิรดส ( Edwards, 1973,pp. 132-135) ไดคิดคนโดยพัฒนามาจากเทคนิคการอาน
แบบ SQ3R OK4R PQRST และ OARWET ( อางใน กัญญา มั่งคั่ง , 2530 , หนา 25 )
ความมุงหวังของการพัฒนาเทคนิคดังกลาวขึ้นก็เพื่อนํามาใชในการสอนอานแกนักเรียนระดับ
มัธยมศึกษา เพื่อใหนักเรียนสามารถอานขอความจํานวนมาก เก็บขอความตาง ๆ อยางมีระเบียบ
และนํ า ไปใช อ ย า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพโดยเอดเวิ ร ด ส ไ ด ท ดลองใช กั บ นั ก เรี ย นมั ธ ยมศึ ก ษา ใน
มหาวิทยาลัยบริติช โคลัมเบีย ( University of British Columbia ) ปรากฏวา นักเรียนมีทักษะ
การอานดีขึ้นตามจุดมุงหมาย นอกจากนั้น กัญญา มั่งคั่ง (2530, หนา 76 ) ไดนําเทคนิคการอาน
แบบพานรามามาทดลองใชสอนภาษาอังกฤษกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา ปรากฏวา นักเรียนมี

6. ความเขาใจในการอานสูงขึ้น อยางมีนัยสําคัญทางสถิติ ดังนั้น จึงทําใหผูวิจัยสนใจที่จะพัฒนา
แผนการจั ดการเรีย นรูกลุ มสาระการเรียนรูภาษาไทย ในระดั บชั้น มั ธยมศึ กษาปที่ 2 เพื่ อเปน
แนวทางในการพัฒนาแผนการจัดการเรียนรูกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทยตอไป
วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อสรางแผนการจัดการเรียนรูกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย เรื่อง การอานโดยใช
เทคนิคการอานแบบพาโนรามา
2. เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ความเขาใจในการอานของนักเรียนที่เรียนโดยใชเทคนิคการอาน
แบบพาโนรามา
ขอบเขตของการวิจัย
1. ประชากรกลุมตัวอยาง
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 โรงเรียนกิ่วลมวิทยา อําเภอเมือง จังหวัดลําปาง
ภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548
2. เนื้อหาที่ใชในการทดลอง
ผูวิจัยไดคัดเลือกเนื้อหาที่เหมาะสมกับระดับชั้นและความสนใจของผูเรียน
ประกอบไปดวยเรื่องทั้งที่เปนรอยแกวและรอยกรอง ดังนี้
1) ความดีไมรูจักสิ้นสุด
2) นิทานชาดกมหานิลวานร
3) บทรอยกรอง
4) ขอคิดเรื่องการบวช
3. ระยะเวลาที่ใชในการทดลอง
ดําเนินการทดลองในภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2548 กับกลุมตัวอยาง จํานวน
12 คาบ คาบละ 50 นาที เปนเวลา 3 สัปดาห
4. ตัวแปรที่จะศึกษา
1. ตัวแปรอิสระ ไดแก การสอนอานโดยใชเทคนิคการอานแบบพาโนรามา
2. ตัวแปรตาม ไดแก ความเขาใจในการอาน
5. สมมุติฐานการวิจัย
ผลสัมฤทธิ์ความเขาใจในการอานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2 หลังจาก
ไดรับการสอนอานโดยใชเทคนิค พาโนรามา สูงกวากอนเรียนอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ

7. นิยามศัพทเฉพาะ
1. แผนการจัดการเรียนรู หมายถึง กระบวนการจัดการเรียนการสอนเรื่องการอานโดยใช
เทคนิคการอานแบบพาโนรามา
2. เทคนิคการอานแบบพาโนรามา เปนเทคนิคที่ใชฝกฝนทักษะทางการอานโดยใหผูอาน
มองเห็นภาพรวมกวาง ๆ ทั้งหมดกอนแลวจึงแยกแยะไปสูรายละเอียด
3. ความเข า ใจในการอ า น หมายถึ ง การอ า นที่ ผู อ า นสามารถแปลความ ตี ค วาม
ขยายความ จับใจความสําคัญ สรุปเรื่องราวจากการอานได
ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ
1. ครูผูสอนกลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย มีแผนการจัดการเรียนรู เรื่อง การอานโดยใช
เทคนิคการอานแบบพาโนรามา
2. ผูเรียนมีทักษะการอานในชีวิตประจําวัน ในการแสวงหาความรูเพื่อพัฒนาตนเอง
3. เป น แนวทางในการพั ฒ นาแผนการจั ด การเรี ย นรู กลุ ม สาระการเรี ย นรู ภ าษาไทย
เรื่อง การอานสําหรับครูผูสอนในระดับชั้นอื่น ๆ ตอไป

8. บทที่ 2
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
1. เอกสารที่เกี่ยวกับการอาน
- ความหมายของการอาน
- จุดมุงหมายของการอาน
- ประเภทของการอาน
- ความเขาใจในการอาน
- ระดับความเขาใจในการอาน
- ความสนใจในการอานของเด็กวัย 11-14 ป
2. เอกสารที่เกี่ยวของกับการสอนอาน
- ทฤษฎีเกี่ยวกับการสอนอาน
- การสอนทักษะการอาน
- ความสําคัญของการสอนอานวิชาภาษาไทย
- ความมุงหมายในการสอนอานภาษาไทย
3. เอกสารที่เกี่ยวของกับการสอนอาน
4. งานวิจัยที่เกี่ยวของกับความเขาใจในการอาน
1. เอกสารที่เกี่ยวของกับการอาน
ความหมายของการอาน
การอานเปนสิ่งจําเปนและสําคัญอยางยิ่งสําหรับมนุษย โดยเฉพาะปจจุบันวิทยาการ ตาง ๆ
เจริญกาวหนาไปอยางรวดเร็ว นักการศึกษาจึงไดคนควาเรื่องการอานในรูปแบบตาง ๆ กันอยาง
กวางขวาง และไดใหความหมายของการอานไวดังนี้
เปลื้อง ณ นคร ( 2511 , หนา 12 ) ไดอธิบายความหมายของการอานวา คือการถายทอด
ความคิดจากหนังสือของผูประพันธไปยังผูอาน ดวยผูประพันธตองการใหผูอานไดเห็นความคิด

9. ความรู สึ ก ของตน ถ า ผู อ า นสามารถตี ค วามหมายของหนั ง สื อ ได ลามารถรู จุ ด มุ ง หมายของ
ผูประพันธไดก็จะเชื่อไดวา “อานหนังสือเปน”
ฉวีลักษณ บุญยะกาญจน ( 2524 , หนา 2-3 ) กลาววา การอาน หมายถึง การ
แปลความหมายของตั ว อั ก ษรออกมาเป น ถ อ ยคํ า แล ว นํ า ความคิ ด นั้ น ไปใช ใ ห เ กิ ด ประโยชน
ตัวอักษรเปนเพียงเครื่องหมายแทนของจริงอีกทอดหนึ่ง เพราะฉะนั้นหัวใจของการอานจึงอยูที่
การเขาใจความหมายของคําที่ปรากฏอยูในขอความนั้น
จุฑามาศ สุวรรณโครธ ( 2519 , หนา 27-36 ) กลาววา การอานคือการรับรูขอความใน
สิ่งพิมพ หรือในสิ่งที่เขียนขึ้น หรือการับรูเครื่องหมายสื่อสารซึ่งมีความหมายและสามารถสราง
ความเขาใจแกผูอานโดยอาศัยประสบการณที่ผานมาของผูอานประกอบดวย
ประทิน มหาขันธ ( 2523 , หนา 17 ) กลาววา การอาน หมายถึง กระบวนการในการ
แปลความหมายของตั ว อั ก ษรหรื อ สั ญ ลั ก ษณ ที่ มี ก ารจดบั น ทึ ก ไว กระบวนการอ า นเป น
กระบวนการที่ซับซอน เมื่อเด็กเปลงเสียงตัวอักษรหรือสัญลักษณออกมาเปนคําพูด ถาหากไม
เขาใจคําพูดนั้นจัดวาไมใชการอานที่สมบูรณ แตเปนเพียงสวนหนึ่งของการอานเทานั้น ลักษณะ
ของการอานที่แทจริงไดแกการทําความเขาใจความหมายของเรื่องที่อาน ความหมายของเรื่องที่
กลาวนี้มิใชเกิดจากตัวอักษร หรือสัญลักษณเทานั้น หากขึ้นอยูกับการกระตุนใหเกิดความคิด
รวบยอดหรือจินตนาการของผูอานเปนสําคัญ การเขาใจความหมายของตัวอักษรหรือสัญลักษณที่
อานขึ้น อยู กับความหมายที่ ผูอานตองทําความเขาใจโดยอาศั ยประสบการณเ ดิมของผูอ านเปน
พื้นฐาน การอานจึงเปนกระบวนการที่ประกอบดวยการแปลความ การตอบสนอง การกําหนด
ความมุงหมาย และการลําดับภาพของตัวอักษรหรือสัญลักษณที่ผูอานเห็นมากระตุนการทํางานของ
สมองซึ่งขึ้นอยูกับคุณธรรม และปริมาณของประสบการณที่ผูอานมีอยูกอนแลว
จะเห็นวาการอานที่แทจริงไมใชการออกเสียงไดถูกตองตามอักขรวิธีเทานั้น แตตองเขาใจ
ในสิ่งที่อานหรือที่เรียกวา อานเปนดวย ดังที่มีผูกลาวไวดังนี้
ดุษฎี ลีหละเมียร ( 2521 , หนา 67-76 ) กลาววา การอานหนังสือไดกับการอานหนังสือ
เปนนั้นตางกันมาก ผูอานหนังสือเปนยอมสามารถอานและเขาใจเรื่องราวไดอยางรวดเร็วสามารถ
จับใจความไดอยางถูกตองครบถวน ทั้งยังแยกไดวาใจความใดเปนใจความสําคัญและใจความใด
เปนใจความรอง นอกจากนี้ควรจะเขาใจและเขาถึงความตั้งใจ อารมณ และทัศนคติของผูเขียน
ซึ่งถายทอดออกมาเปนตัวหนังสือไดอยางลึกซึ้ง และในขั้นสุดทายก็อาจชี้ใหเห็นกลวิธีการเขียน
และประเมินคุณคาของการเขียนหรือหนังสือเลมหนึ่ง ๆ ไดอยางนาสนใจ
จุฑามาศ สุวรรณโครธ ( 2519 , หนา 27-28 ) กลาววา การอานเปน หรือผูที่อานเปนตอง
มีคุณสมบัติดังนี้
1. รูจักเลือกอานไดตรงตามตองการ
2. จับใจความได

10. 3. รูจักบันทึกการอาน
4. มีวิจารญาณในการอาน
5. มีนิสัยรักการอาน
ทํานอง สิงคาลวนิช ( 2515 , หนา 17 ) กลาววา การอานเปน มิใชหมายความแตเพียงวา
อานออกเขียนไดเทานั้น ไดมีนักการศึกษาบางทานกลาววา ความหมายที่แทจริงของการอาน
หนังสือออก ตองประกอบดวย R3 ตัว คือ Reading Writing และ Arithmetic นอกจากนั้น
ยังตองมีความสามารถในการติดตามขอความในหนังสือที่อานแลวนําไปพิจารณาเพื่อกอใหเกิดการ
พัฒนาตนเองทุก ๆ ดานอีกดวย
ชุติ มา สัจจานัน ท ( 2526, หนา 28 ) กลาววา การอานมิไ ดเ ปนเพียงทอดสายตาผาน
ตัวอักษรเทานั้น แตตองเขาใจความหมายของขอความ นัยของคําแตละคํา เขาใจวัตถุประสงคของ
ผูเขียน สามารถสังเกตอคติ หรือการโฆษณาชวนเชื่อ ตลอดจนแสดงทัศนคติของตนเองและใหขอ
วินิจฉัยได
บุญเสริม ฤทธาภิรมย ( 2519 , หนา 32-34 ) กลาววา การอานเปนทักษะที่ตองอาศัย
ทักษะยอยหลายประการเกี่ยวโยงกัน ทักษะตาง ๆ จะเปนไปไดอยางคลองตัวก็ตองอาศัยกลไก
ระบบประสาท ตลอดจนความสามารถทางสมองที่มีความพรอมและสามารถทําหนาที่ไดอยาง
ฉับพลันตอเนื่องกันเปนจังหวะ ตลอดเวลา เชน การกวาดสายตาดูตัวอักษร สมองก็ตองสั่งงาน
จะตองสื่อความหมาย แปลความหมาย และสรางสังกัป ( Concept ) วา ที่อานไดแลวนั้นเขาใจวา
อะไรสมองหรือสติปญญาตองนําไปใชในความจํา ซึ่งผูเปนนักอานที่ดีก็จะมีการนําความสัมพันธ
การวิเคราะห สังเคราะห และประเมินคามาใชแปลความ ซึ่งเปนความสามารถทางสมองที่สูงขึ้น
ไปอีกชั้นหนึ่ง การอานหนังสือเปนทักษะที่ตองปลูกฝงมาตั้งแตเด็ก และผูที่เปนนักอานที่ดีตอง
ไดรับการฝกฝนอยางถูกวิธี เขาใจหลักการอานที่ถูกตอง ตลอดจนรูจักเลือกเฟนหนังสือที่มีคุณคา
มาอานดวย
วลี พันธมณี ( 2529 , หนา 24 ) ไดกลาวถึงการอานวาขึ้นอยูกับความมุงหมายในการอาน
แตละครั้งซึ่งอาจแบงได 3 ประการคือ
1. อานเพื่อความเพลิดเพลิน เปนการอานเพื่อฆาเวลาเพื่อความพอใจ เพื่อแสวงหาความรู
และการศึกษาคนควา
2. อานเพื่อการศึกษา ซึ่งตองอาศัยทักษะความสามารถในการอานสูง เพื่อแสวงหาความรู
และการศึกษาคนควา
3. อานเพื่อขาวสารหรือเพื่อความจําเปนในการดํารงชีวิต
มิลเลอร ( Miller , 1972 . p.15 ) ไดแบงจุดมุงหมายของการอานไว 6 ประการคือ

11. 1. อานเพื่อจับใจความคราว ๆ
2. อานเพื่อจับใจความสําคัญ
3. อานเพื่อสํารวจรายละเอียดและจับใจความสําคัญทั่วไป
4. อานเพื่อความเขาใจอยางถองแท
5. อานเพื่อใชวิจารณญาณติดตามขอความที่อาน
6. อานเพื่อการวิเคราะหขอความหรือแนวความคิดในเรื่องที่อาน
สุนันทา มั่นเศรษฐวิทย ( 2527 , หนา 125 , อางใน Murcica and Meiutash n.d. ) สรุป
การอานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาไวดังนี้
1. การอานในระดับมัธยมศึกษา เปนการมุงใหผูอานไดรูจักคํากวางขวางมากขึ้นและ
สามารถนําคําเหลานี้มาใชในการพูด การเขียน ตลอดจนการเรียนวิชาอื่น ๆ ไดอยางถูกตอง
2. การอ า นนอกจากผู อา นจะเข า ใจเรื่อ งราวที่ ต นอ า นแลว ยังต องสามารถเรี ย งลําดั บ
เหตุการณใหผูอื่นเขาใจไดดวย
3. การอานมุงใหผูอานนําไปใชในชีวิตประจําวัน ดังนั้นจึงตองรูจักพิจารณาตัดสินแยก
ความจริงและขอคิดเห็นได และการตัดสินขอคิดเห็นของผูเขียนไปสูผูอาน ซึ่งการติดตอสื่อสารนี้
จะเกิดขึ้นเมื่อผูอานสามารถหาความหมายจากสิ่งที่อานได
สายใจ เกตุชาญวิทย ( 2527 , หนา 36 , อางใน Dechaut , 1964 , pp 1-2 ) กลาววา
การอานคือกระบวนการติดตอสื่อสาร การอานเปนกระบวนการที่เคลื่อนไหวอยูเสมอ เปนการ
ติดตอจากผูเขียนไปสูผูอาน ซึ่งการติดตอสื่อสารนี้จะเกิดขึ้นเมื่อผูอานสามารถหาความหมายจากสิง ่
ที่ อานได
บุช และเฮิบเนอร ( Bush and Hueber , 1970 , p 4 ) ใหความหมายของการอานวาเปน
กระบวนการคิด การอานเพียงออกเสียงตามตัวอักษรไดนั้นยังไมถือวาเปนการอานที่แทจริง แต
เปนเพียงทั กษะหนึ่งของการอานเทานั้น หัวใจของการอานคื อตองเขาใจความหมายของสิ่งที่
ตนอาน
แอรโรสมิส ( Arrowsmith , 1972 , p.84 ) ใหความหมายการอานวา การอาน คือ
ความคิด ความรูสึกหรือสภาพทางจิตใจที่เกิดขึ้นดวยความเขาใจขอความที่เขียนหรือตีพิมพขึ้นมา
ความเขาใจในการอานที่สมบูรณจะเกิดขึ้นไดก็ตอเมื่อความรูสึกของผูอานตรงกับความรูสึกของ
ผูเขียนกอนจะเขียนออกมาเปนถอยคํา
แฮรรีส และสมิธ ( Harris and Smith, 1976 , p.14 ) ใหความหมายวา การอานเปน
กระบวนการคิดที่ใชความรู ประสบการณเดิม ทัศนคติของผูอาน เพื่อคนหาความหมายความคิด
ขาวสารที่ตองการจากสิ่งที่ตนอาน

12. จากความหมายของการอ า นที่ ก ล า วมาแล ว จึ ง สรุ ป ได ว า การอ า นเป น กระบวนการ
ติ ด ต อ สื่ อ สารความคิ ด จากผู เ ขี ย นไปยั ง ผู อ า น ซึ่ ง ผู อ า นจะต อ งแปลความหมายตั ว อั ก ษรหรื อ
สัญลักษณโดยใชประสบการณเดิมใหไดความหมายชัดเจนสมบูรณ และสิ่งสําคัญที่สุดในการอาน
คือ ผูอานจะตองเขาใจความหมายของสิ่งที่อานใหใกลเคียงกับความเขาใจของผูเขียน
จุดมุงหมายของการอาน
การอานหนังสือของแตละคนมีจุดมุงหมายที่แตกตางกัน ไดมีผูกลาวถึงจุดมุงหมายของ
การอานไวดังนี้
ดุษฎี ลีหละเมียร (2521, หนา 18) กลาววา ความมุงหมายของการอานแบงไดเปนลําดับคือ
ขั้นแรก อานเพื่อรู และความเพลิดเพลิน
ขั้นที่สอง อานเพื่อการศึกษาและทําความเขาใจ ซึ่งมีผลเนื่องถึงขั้นสาม
ขั้นที่สาม อานเพื่อทองจําการทดสอบ
ขั้นที่สี่ อานเพื่อใหเขาถึงรสของหนังสือ ซึ่งประกอบดวยภาพ เสียง จินตนาการ
อารมณ ทัศนคติ จุดมุงหมาย และศิลปะการประพันธ
ขั้นที่หา อานเพื่อแสดงความคิดเห็นที่มีตอหนังสือ ตอเรื่องราวนั้น ๆ
สนิท ตั้งทวี ( 2526 , หนา 1-2 ) กลาวถึง จุดมุงหมายของการอานไววา
1. เพื่อศึกษาหาความรูเรื่องราวตาง ๆ โดยละเอียด
2. เพื่อศึกษาหาความรูในเรื่องราวตาง ๆ โดยยอ
3. เพื่อสนองความอยากรูอยากเห็น หรือความสงสัย
4. เพื่อตองการทราบขาวสารขอเท็จจริง
5. เพื่อการศึกษาคนควา
6. เพื่อตองการเปนที่ยอมรับในวงสังคม และสามารถปรับตัว วางตัวเขากับคนอื่นได
7. เพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน
สนิท ตั้งทวี ( 2526 , หนา 2-3 ) กลาววาการอานมีความสําคัญตอชีวิตมนุษย ดังนั้น เรา
ตองอานเพื่อจุดมุงหมายดังนี้
1. เพื่อชวยแกปญหาตาง ๆ ใหตนเอง
2. เพื่อสงเสริมบุคลิกภาพ
3. เพื่อความรู
ชุติมา สัจจานันท (2525 , หนา 8-15 ) กลาววา วัตถุประสงคอันเปนพื้นฐานการอาน
ไดแก
1. เพื่อฆาเวลา

13. 2. เพื่อปฏิบัติตามหนาที่
3. เพื่อใหทันตอเหตุการณ
4. เพื่อสนองความพอใจสวนตัว
5. เพื่อนําไปใชประโยชนในชีวิตประจําวัน
6. เพื่อขยายความรอบรูในแขนงชีวิต
7. เพื่อสงเสริมความสนใจในทางวิชาการ
8. เพื่อความเปนพลเมืองดี
9. เพื่อปรับปรุง หรือพัฒนาตน
อัมพร สุขเกษม ( 2520 , หนา 5-6 ) ไดสรุปจุดมุงหมายในการอานวา
1. อานเพื่อบันเทิงใจหรือพักผอน
2. อานเพื่อหาความรู ผูอานตองมีพื้นฐานการอานพอสมควร ตองรูจักจับใจความสําคัญ
ของเรื่อง บันทึกขอความสําคัญหรือใชการทองจําดวย
3. อานเพื่อเสริมสรางความคิด ผูอานตองมีความรูในเรื่องที่อานเปนอยางดี อานแลว
สามารถไตรตรองเพื่อประเมินความคิดนั้น เพื่อใหเกิดปญญาและแนวทางใหม ๆ
ดังนั้นจึงสรุปไดวา จุดมุงหมายที่สําคัญของการอานคือ เพื่อเพิ่มพูนความรู ความคิด และ
ความเพลิดเพลิน ทั้งนี้ขึ้นอยูกับความมุงหมาย ความสนใจของผูอาน เพื่อจะนําไปใชใหเปน
ประโยชนในชีวิตประจําวัน
ประเภทของการอาน
วาสนา เกตุนาค ( 2521, หนา 1-2 ) ในการสอนอานเราแยกประเภทของการอานได 2
ประเภทคือ
1. การอานออกเสียงคือ การอานตามตัวหนังสือใหผูอื่นฟง ผูอานจะตองอานไดชัดเจน
ถูกตอง ตามหลักภาษาและความนิยม
2. การอานในใจ คือ การทําความเขาใจกับตัวอักษร เปนการอานเพื่อตัวผูอานเองซึ่งจะ
ไดรับประโยชนมากนอยเพียงใดขึ้นอยูกับความสามารถของผูอานแตละคน
วิจิตรา แสงพลสิทธิ์ และคนอื่น ๆ (2522, หนา 135 ) ไดแบงประเภทของการอานไว 2
ชนิดคือ
1. การอานในใจ เปนการอานเพื่อขวนขวายหาความรูและความเพลิดเพลินใหแกตนเอง
การอานประเภทนี้มุงฝกอัตราเร็วและจับใจความสําคัญ ซึ่งเปนการอานนับวันแตจะมีความสําคัญ
เพิ่มขึ้น การอานประเภทนี้ไมเพียงแตอานไดออกเทานั้น แตจะตองมีความสามารถในการสรุป
ความแปลความ ขยายความ วิเคราะหคํา วิเคราะหความหรือเนื้อหา และวิจารณเรื่องได

14. 2. การอานออกเสียงไดแก
2.1 อานออกเสียงแบบรอยแกวเพื่อสื่อสารใหผูอื่นรูเรื่องและเขาใจ
2.2 อานออกเสียงรอยกรองประเภทตาง ๆ เพื่อความไพเราะใหผูฟงเกิดความ
ซาบซึ้ง
พวา พันธุเมธา ( 25185 , หนา 38 ) ไดแบงประเภทของการอานออกเปน 3 ชนิดตาม
ลักษณะของการอานดังนี้
1. การอานออกเสียง ใชเมื่อตองการใหตัวเราหรือผูอื่นไดยินขอความที่อาน หรือใชเมื่อ
ตองการฝกออกเสียงใหถูกตองชัดเจน หรือเพื่อซาบซึ้งในขอความที่อาน อัตราเร็วทั่วไปในการ
อานชนิดนี้ 120-150 คําตอนาที
2. การอานออกเสียงเงียบ เปนการอานปากขมุบขมิบไปตามจังหวะอานเหมือนออกเสียง
การอานแบบนี้ไมมีประโยชนอยางใดแกผูอาน เพราะไมมีเจตนาตองการใหผูอื่นไดยินหรือฝกออก
เสียงแตอยางใด ทําใหเปลืองเวลาในการอาน ซึ่งอัตราความเร็วจะเทากับการอานออกเสียงเทานั้น
3. การอานในใจ การอานแบบนี้อวัยวะที่ออกเสียงตาง ๆ ไมเคลื่อนไหวเลย ใชเฉพาะ
สายตากวาดไปบนหนังสือ ตารับภาพแลวสงสายตา ไปยังปราสาทสมองใหรับเพื่อจดจําตีความ
ตาง ๆ เหมาะสําหรับในการอานคนควา ซึ่งการอานแบบนี้มุงใหอานไดเร็ว และมีความพรอมทั้ง
สามารถเก็บความที่อานไดมาก
ความเขาใจในการอาน
ชวาล แพรัตกุล ( 2520 , หนา 134 ) ไดใหความหมายของความเขาใจวาเปนความสามารถ
ในการผสมแล ว ขยายความี รู ค วามจํ า ให ไ ด ไ ปไกลจากเดิ ม อย า งสมเหตุ ส มผล ซึ่ ง จะต อ งมี
คุณสมบัติ 4 ประการ คือ
1. รูความหมาย และรายละเอียดยอย ๆ ของเรื่องนั้นมากอนแลว
2. รูความเกี่ยวของความสัมพันธระหวางขั้นความรูยอย ๆ เหลานั้น
3. สามารถอธิบายสิ่งเหลานั้นไดดวยภาษาของตนเอง
4. เมื่อพบสิ่งอื่นใดที่สภาพทํานองเดียวกับที่เคยเรียนรูมาแลวก็สามารถอธิบายได
การเขาใจสามารถแสดงออกไดดังนี้
1. การแปลความ ( Translation ) คือสามารถแปลความหมายของสิ่งตาง ๆ ไดโดยแปล
ตามลักษณะและนัยของเรื่องราวซึ่งเปนความหมายที่ถูกตอง และใชไดดีสําหรับเรื่องราวนั้น ๆ
โดยเฉพาะ

15. 2. การตีความ ( Tntepretation ) คือสามารถจับความสัมพันธระหวางชิ้นสวนยอย ๆ ของ
เรื่องนั้น จนสามารถนํามากลาวแบบนัยหนึ่งได
3. การขยายความ ( Extrapolation ) คือสามารถขยายความหมาย และนัยของเรื่องนั้นให
กวางไกลไปจาสภาพขอเท็จจริงเดิมได
สมบูรณ ซิตพงค ( 2511ล หนา 27 ) กลาววา ความเขาใจ ( Comprehension ) เปน
ความสามารถทางดานสมองในการคิดเกี่ยวกับสิ่งตาง ๆ ในดานการแปลความ ตีความ และขยาย
ความในเรื่องราวเหตุตาง ๆ ในชีวิต
เบอรตัน ( Burton , 1956 , p 321 ) ไดใหความเห็นเกี่ยวกับเรื่องความเขาใจในการอานวา
ตองอาศัยความสามารถหลายดานประกอบกันคือ
1. การเขาใจความหมายของศัพท
2. การเรียงลําดับความได
3. การจับใจความสําคัญได
4. การสังเกตความสัมพันธของขอความที่อาน
5. การแยกแยะประเภทได สรุปความได และคาดการลวงหนาได
บอนด และทิงเคอร ( Bond and Tinker , 1957 , p.235 ) กลาววา ความสามารถในการ
อานขึ้นอยูกับทักษะพื้นฐานดังตอไปนี้
1. การเขาใจความหมายของคํา ( Word meanings ) การเขาใจความหมายของคําเปน
ทักษะพื้นฐานของการอาน ถาหากนักเรียนรูความหมายของคําไมเพียงพอ นักเรียนจะไมสามารถ
เขาใจประโยค ( Sentence ) อนุเฉท ( Paragraph ) ทําใหไมสามารถที่จะพูดหรืออานได
2. การเขาใจความหมายของกลุมคํา ( Thought units ) นักเรียนจะเขาใจความหมายของ
ประโยคไดก็ตอเมื่อนักเรียนรูจักอานเปนกลุมคํา การอานทีละคําทําใหไมเขาใจในเรื่องที่อาน
3. การเขาใจประโยค ( Sentence comprehension ) นอกจากนักเรียนจะตองเขาใจ
ความหมายเปนรายคําและเปนรายกลุมคําแลว นักเรียนจะตองมองเห็นความสัมพันธระหวางคํา
และความสัมพันธระหวางกลุมคําในประโยคดวย นักเรียนที่ไมสามารถมองเห็นความสัมพันธ
ระหวางคําและระหวางกลุมคําในประโยคไมเขาใจเรื่องที่อาน
4. การเขาใจในอนุเฉท ( Paragraph comprehesion ) นักเรียนจะเขาใจอนุเฉทไดก็ตอเมื่อ
นักเรียนมองเห็นความสัมพันธระหวางประโยคกับอนุเฉท การเขาใจความสัมพันธระหวางประโยค
คอนขางจะยาก แตถานักเรียนขาดความสามารถทางดานนี้แลว นักเรียนจะไมสามารถเขาใจเรื่อง
ที่อาน
5. การเขาใจความสัมพันธระหวางอนุเฉท ( Comprehension of larger units ) นักเรียนจะ
สามารถเขาใจเนื้อเรื่องที่ยาวขึ้นได ก็ตอเมื่อนักเรียนสามารถจัดลําดับความคิดของเรื่องที่อานได
และจะมองเห็นความสัมพันธระหวางอนุเฉทดวย

16. ทักษะพื้นฐานทั้งหมดที่กลาวมาแลวนี้จะมีความสัมพันธซึ่งกันและกัน กลาวคือ ผูอานจะ
เข า ใจเนื้ อ เรื่ อ งที่ อ า นได ก็ ต อ เมื่ อ ผู อ า นเข า ใจความหมายของคํ า รู จั ก อ า นเป น กลุ ม คํ า ซึ่ ง เป น
องคประกอบสําคัญของการเขาใจประโยค การเขาใจความสัมพันธระหวางประโยคจะทําใหเขาใจ
อนุเฉท และการเขาใจความสัมพันธระหวางอนุเฉพาะทําใหเขาใจเรื่องที่อานทั้งหมด
เซฟเพิรด (Shepherd, 1973, p.79) ไดสรุปวา ความเขาใจในการอานเปนความสามารถของ
ผูอานที่ใชความคิด คิดตามขอเขียนที่ผูเขียนไดเขียนไว ผูอานจะตองเขาใจภาษาของผูเขียน และ
ตีความหมายใหตรงกับความตั้งใจของผูเขียน
คารและคนอื่นๆ (Carr and other, 1983, pp. 1-2) กลาวา จากงานวิจัยเกี่ยวกับการอานนั้น
สรุปไดวา ความเขาใจในการอาน คือ การตีความหมายจากเรื่องที่อานและจากปฏิสัมพันธระหวาง
เรื่องที่อานกับความรูเดิมของผูอาน ซึ่งผูอานใชความรูเดิมนั้นในการตีความหมาย (Interpretation)
และตัดสินความนั้นอยางมีเหตุผล และผูอานใชความรูเดิมนั้นในการตัดสินใจเลือกสิ่งที่ผูอานคิดวา
จําเปนจะตองเขาใจและเลือกความรูเดิมกับความรูใหมใหเหมาะสมกัน
คารเรลล (Carrell, 1984, p.87) กลาววา ความเขาใจในการอานนั้นคือความเขาใจใน
ประโยคหรือนุเฉท (Paragraph) และโดยเฉพาะอยางยิ่งความเขาใจในรูปแบบการจัดหรือเรียบเรียง
เรื่อง (Rhetorical organization) ซึ่งสอดคลองกับ ความเห็ นของ คิน ติซ และยารโบ (Kintseh
and Abrough, p.828) ที่วาความเขาใจในการอานมี 2 ระดับ คือ ความเขาใจในระดับแคบ
(Microprocesses in comprehension) คือเขาใจคํา วลี และประโยคกับความเขาใจระดับกวาง (Macro
recesses in comprehension) คือความเขาใจเรื่องทั้งหมดที่อาน
สรุปไดวา ความเขาใจวาการอาน คือ ความสามารถในการเขาใจคํา วลี ประโยคอนุเฉท
ตลอดจนเรื่ อ งราวทั้ ง หมดที่ อ า นมี ค วามสํ า พั น ธ กั น อย า งไร สามารถจั บ ใจความสํ า คั ญ และ
รายละเอียดของเรื่องได เรียงลําดับความและสรุปความได
ระดับความเขาใจในการอาน
สําหรับการอานนั้นยอมขึ้นอยูกับจุดประสงคของผูอาน ซึ่งแตกตางออกไปเชน อานเพื่อ
ความบันเทิง อานเพื่อแสวงหาความรู เปนตน ดังนั้น ลักษณะการอานของแตละคนจึงไมเหมือนกัน
รวมทั้งยังทําใหระดับความเขาใจเรื่องที่อานตางกันดวย เชน การอานเพื่อแสวงหาความรู อาจตองใช
ความสามารถในการอานขั้นตีความประกอบดวย สวนการอานเพื่อความบันเทิง อาจจะเขาใจตาม
ตัวอักษรก็ใชไดแลว

17. นักการศึกษาหลายทานไดแบงระดับความเขาใจในการอานที่แตกตางกันออกไปดังนี้
นพรัตน สรวยสุวรรณ (2527, หนา 23) ไดอางถึงระดับความเขาใจในการอานตามแนวคิด
ของ Burmiste โดยอาศัยแนวคิดพื้นฐานของ Sanders ซึ่งไดดัดแปลงมาจาก Bloom’s Taxomomy
อีกทีหนึ่ง เขาไดกลาวถึงระดับตาง ๆ ของความเขาใจในการอาน ดังนี้
1. ระดับความจํา (Memory) เปนระดับของการจําในสิ่งที่ผูเขียนไดกลาวไว ไดแกการจํา
หรือการเขาใจเกี่ยวกับขอเท็จจริง วันที่ คําจํากัดความ ใจความสําคัญ ของเรื่อง และลําดับเหตุการณ
ของเรื่อง
2. ระดับแปลความ (Translation) เปนการนําขอความหรือสิ่งที่เขาใจไปแปลเปนรูปอื่น เชน
การแปลภาษาหนึ่งเปนอีกภาษาหนึ่ง การถอดความ การนําความสําคัญของเรื่องไปแปลเปนแผนภูมิ
เปนตน
3. ระดั บ การตี ความ (Interpretation) คื อ การเข า ใจและมองเห็ น ความสั มพั น ธข องสิ่ ง ที่
ผูเขียนไมไดบอกไว เชน หาเหตุเมื่อกําหนดผลมาให ใหคาดการณวาอะไรจะเกิดขึ้นตอไป การจับ
ใจความของเรื่อง โดยที่ผูเขียนไมไดบอกไว
4. ระดับการประยุกตใช (Application) เปนการเขาใจหรือมองเห็นหลักการแลวนําหลักการ
ไปประยุกตใช จนประสบความสําเร็จ
5. ระดับการวิเคราะห (Analysis) คือความเขาใจและรูในแงของการตรวจตราสวนยอยที่
ประกอบเขาเปนสวนเต็ม เชน การวิเคราะหโฆษณาชวนเชื่อ การแยกแยะวิเคราะหคําประพันธ
การรูถึงการใหเหตุผลที่ผิด ๆ ของผูเรียน
6. ระดับการสังเคราะห (Synthesis) เปนการนําความคิดเห็นที่ไดจากการอานมาผสมผสาน
กันแลวจัดเรียบเรียงใหม
7. การประเมินผล (Evaluation) เปนการวางเกณฑแลวตัดสินสิ่งที่อาน โดยอาศัยหลักเกณฑ
ตั้ ง ไว เ ป น บรรทั ด ฐาน เช น เรื่ อ งราวที่ อ า นอะไรบ า งที่ เ ป น จริ ง (Facts) และอะไรบ า งที่ เ ป น
จินตนาการ (Fantasy) อะไรบางที่เปนความคิดเห็น (Opinion) และอะไรบางที่เปนความเชื่อของ
เรื่องที่อาน เปนตน
เพ็ญศรี รังสิยากุล (2528, หนา 123) ไดแบงความเขาใจออกเปน 3 ระดับ คือ
1. ความเขาใจตามตัวอักษร หมายถึง การที่ผูอานมีความเขาใจตามตัวอักษรที่ปรากฏอยูบน
แตละวรรคเปนความเขาใจถึงคําพูดที่ผูเขียนใชนั่นเอง
2. ความเขาใจที่เกิดขึ้นจากการตีความหมาย หมายถึง การที่ผูอานมีความเขาใจวาผูเขียน
หมายถึงสิ่งใด
3. ความเขาใจที่นําไปสูการสรุป เปนความเขาใจที่เกิดขึ้นภายหลังการอานเรื่องราวทั้งหมด
แลวนําสิ่งตางๆ ที่ไดจากการอานมารวบรวมทําเปนสรุป

18. นอกจากนี้ สมุทร เซ็นเชาวนิจ (2526, หนา 88) ไดแบงประเภทของความเขาใจออกเปน 2
ประเภท คือ
1. ความเขาใจแบบทันที (Receptive Comprehension) เปนความเขาใจที่ตองอาศัยความรู
ความหมายของศัพท สํานวนในประโยคตาง ๆ และตองอานอยางมีสมาธิ
2. ความเขาใจแบบไตรตรอง (Reflective Comprehension)
สําหรับนักการศึกษาตางประเทศนั้น ก็มีหลายทานที่ไดแสดงทรรศนะเรื่องระดับความ
เขาใจในการอาน อยางเชน สมิธ และวารเร็ตต (Smith and Barrett Citing Harris and Sipay, 1979,
p.317) กลาววา ระดับความเขาใจในการอานมี 4 ระดับ
1. Literal Comprehension
เปนความเขาใจในระดับตน เขาใจตามตัวอักษรวาผูเขียน เขียนวาอยางไร สวนใหญ
เปนเรื่องการระลึกถึงรายละเอียด (details) ใจความสําคัญ (Main Ideas) ลําดับเรื่อง (Cause-Effect)
และเขาใจคุณลักษณะของตัวละคร หรือของเรื่อง (Character traite)
2. Interference
เขาใจขอบขายที่เกี่ยวโยงเขากับเหตุการณอื่นได
3. Evaluation
เขา ใจเนื้อเรื่อ งแล ว ประเมินผลเกี่ย วกับ เรื่องที่อา นไดวาผูเ ขีย นมีเ ป า หมายอย า งไร
อารมณของเรื่องเปนอยางไร เจตคติของผูเขียนเปนอยางไร เปนตน
4. Appreciation
เกิดความซาบซึ้ง เปลี่ยนแปลงความเชื่อ ความรูสึกนึกคิด
สมิธ (Smith, 1972 ; Citing Harris and Sipay, 1979, p.318) แบงระดับความเขาใจออกเปน
4 ระดับคือ
1. Literal Comprehension
เขาใจและไดความหมายจากสิ่งที่อานตามตัวอักษร
2. Interpretation
เปนการตีความหมายสิ่งที่อาน เชน ความหมายที่แทจริงของผูเขียนคืออะไรกันแน
ผูอานตองใชวิจารณญาณมากขึ้น เปนการเขาใจที่สําคัญวาแบบแรก
3. Critical Reading
คือ อานแลวสามารถวิพากษวิจารณได
4. Creative Reading
คือ อานแลวเขาใจมากกวาหรือนอกเหนือจากผูที่เขียนเขียนบอกไว

19. จะเห็นได ว า ระดั บความเขาใจในการอาน เปนองคประกอบสําคั ญที่ผูสอนควรนํ า ไป
พิจารณากับปจจัยอื่น ๆ ดวย สําหรับการวิจัยครั้งนี้ จะศึกษาเฉพาะความสามารถในการอานระดับ
แปลความ ตีความ ขยายความและจับใจความสําคัญ
ความสนใจในการอานของเด็กวัย 11-14 ป
รั ญ จวน อิ น ทรกํ า แหง (2519, หน า 96-97) ได จํ า แนกความสนใจการอ า นของวั ย รุ น
ตามลําดับ ดังตอไปนี้
อายุ 11 ป เด็กชายยังคงชอบเรื่องผจญภัยลึกลับ และเพิ่มความสนใจในการคนควาประดิษฐ
และวิทยาศาสตรมากขึ้น หนังสือเกี่ยวกับเครื่องยนตกลไกล หนังสือการตูนยังคงเปนที่ถูกใจอยู แต
บางคนจะลดความสนใจในเรื่องสัตวไปบาง สวนเด็กหญิงชอบเรื่องเกี่ยวกับชีวิตในบานสัตวเลี้ยง
เรื่องเกี่ยวกับธรรมชาติ และเริ่มชอบเรื่องเกี่ยวกับรักๆ ใครๆ บางทีก็ชอบอานนิยายผจญภัยอยาง
เด็กชายเหมือนกัน
อายุ 12 ป เด็กชายชอบเรื่องที่มีการจบขมวดปมไวใหคิด ชอบอานหนังสือเกือบทุกชนิด
ผจญภัย ประวัติศาสตร ชีวประวัติ กีฬา ฯลฯ สวนเด็กหญิงสวนมากยังคงชอบเรื่องเกี่ยวกับชีวิตใน
บาน ในโรงเรียน ชอบเรื่องรักๆ ใครๆ มากขึ้น เรื่องผจญภัยยังคงชอบอยู และเริ่มอานนวนิยาย
สํา หรั บผู ใ หญ และบางที ก็ชอบเรื่ องเกี่ย วกับอาชีพ ดว ย ในวัน นี้เ ด็ก หญิ งเริ่มอานเกือบทุก อยาง
เหมือนกัน
อายุ 13 ป เด็กชายยังคงชอบเรื่องเครื่องยนตกลไก แตใหยุงยากซับซอนมากขึ้น ชอบเรื่อง
เกี่ยวกับงานอดิเรก การเพาะปลูก ความงามของรางกาย เปนตน สวนเด็กหญิงคงอานนวนิยายของ
ผูใหญตอไป ไมชอบหนังสือที่เปนหลักวิชาจนเกินไป เริ่มชอบหนังสือคําประพันธบทละคร เรื่อง
เกี่ยวกับสัตวเลี้ยงก็ยังคงชอบอยู
อายุ 14 ป เปนวัยเขาสูวัยรุนเต็มที่ ระยะนี้จะอานหนังสือนอยลง แตชอบนิตยสารมากขึ้น
เด็กชายชอบอานชีวประวัติ ประวัติศาสตร การเดินทาง เครื่องยนตกลไกตางๆ ชอบอานหนังสือที่มี
แผนผังแบบแปลน เด็กหญิงชอบเรื่องรักๆ ใครๆ ที่สะเทือนอารมณ มักสนใจเรื่องราวที่แตงเกิน
ความจริงแตงายๆ บางคนอาจสนใจหนังสือเกี่ยวกับอาชีพมากขึ้น และยังสนใจคําประพันธดวย
วรณี สุนทรเวช (2510, หนา 110-118) ไดสํารวจความสนใจ และความตองการในการอาน
ของนักเรียนอายุ 11-16 ป โดยแบงออกเปน 2 กลุม คือ อายุ 11-13 ป และอายุ 14-16 ป กอนอายุ 11-
13 ป ซึ่งเปนชวงอายุใกลเคียงกับระดับชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 นั้น วรณี สุนทรเวช ไดสรุปไววา ชอบ
อานหนังสือประเภทตางๆ จากมากไปหานอย ตามลําดับดังนี้
1. หนังสือเกี่ยวกับวิทยาศาสตร นิทาน นิยาย

20. - วิทยาศาสตร ชอบอานเรื่องสัตว รองลงไป ไดแก การประดิษฐตางๆ อวกาศ การ
สํารวจทะเล มหาสมุทร ดวงดาว เครื่องจักรกล ลมฟาอากาศ พืช ดิน หิน แร และอื่น ๆ
- นิทาน นิยาย เด็กหญิงชอบนิทานพื้นเมือง และนิทานมีคติสอนใจ เด็กชายชอบ
นิทานโบราณคดีและนิทานที่แปลมาจากภาษาตางประเทศ
2. หนังสือพิมพ และหนังสือตางประเทศ
3. วรรณคดี ชอบอานสังขทอง ขุนชาง-ขุนแผน มากที่สุด รองลงไป ไดแก พระอภัยมณี
รามเกียรติ์ พระรวง เปนตน
4. สารคดี ชอบเรื่องประวัติบุคคลสําคัญรองลงไป คือ ประวัติศาสตร
5. นิตยสาร
6. เรื่องแปล
จะเห็นไดวาความสนใจในการอานของเด็กแตละวัยนั้น มีความสนใจที่แตกตางกัน การ
เลือกเรื่องที่จะนํามาใหนักเรียนอานเพื่อฝกทักษะในการอาน จึงตองเลือกใหเหมาะสมกับวัย และ
ความสนใจของนักเรียน
เอกสารที่เกี่ยวกับการสอนอาน
ทฤษฎีที่เกี่ยวกับการสอนอาน
ประเทิน มหาขันธ (2523, หนา 47) กลาวถึงทฤษฎีพัฒนาการทางสติปญญาของเปยเจท
(Piaget) วาเด็กมีพัฒนาการทางสติปญญาเปน 4 ขั้น ดังนี้
ระยะตั้งแตเกิดถึง 2 ขวบ (sensorimotor period) ระยะนี้เปนระยะที่เด็กจดจําสิ่งของตางๆ
โดยจับตอง
ระยะตั้งแต 2-4 ขวบ (preoperational thought period) ระยะนี้เปนระยะที่การจําแนกขึ้นอยู
กับดานใดดานหนึ่งเพียงดานเดียวและระยะตั้งแต 4-7 ขวบ (intuitive phase) เปนระยะที่ความคิด
เปนไปโดยการหาความสัมพันธของสิ่งตาง ๆ
ระยะตั้งแต 7-11 ขวบ (concrete operation period) ระยะนี้เปนระยะที่การคิดอยางมีเหตุผล
ระยะตั้งแต 11-15 ขวบ (formal operation period) ระยะนี้เปนระยะที่การคิดอยางนามธรรม
และการสรางความคิดรวบยอดเกิดขึ้นอยางมั่นคง
จากทฤษฎีของเปยเจท เกี่ยวกับทฤษฎีพัฒนาการทางสติปญญาของเด็ก สามารถนํามาเปน
หลัก ในการสอนอ า นได เ ป น อยา งดี โดยในระยะแรกๆ ของพั ฒ นาการ เด็ ก จะคิ ด ไดโดยอาศั ย
รูปธรรมเปนสําคัญ ดังนั้น ในระยะแรก ๆ ของการสอนอานจึงจําเปนตองใชรูปธรรมเปนอันมาก
เชน ในการทําความเขาใจความหมายของคํา เปนตน ตอมาเมื่อเด็กพัฒนาขึ้น การสอนอานจึงเปนไป
ในลักษณะของนามธรรม การทําความเขาใจความหมายของคํา ใชวิธีอธิบายใหเด็กเขาใจและใหเด็ก

21. คิดดวยตนเอง เมื่อเด็กรูวิธีทําความเขาใจความหมายของคําในการอานแลว ครูจึงสอนใหเด็กอาน
อยางอนุมาน และการอานเพื่อประเมิน
กิลฟอรด (Guilford, 1966, p.125) ไดกลาวถึงเรื่องการอาน ที่เกี่ยวของกับเรื่องความรูและ
ระดับสติปญญาวาสติปญญานั้นประกอบดวยระบบปฏิบัติการ ซึ่งประกอบดวยลักษณะตางๆ ไดแก
ปฏิบัติการดานความรูความจํา ความคิดอยางจําแนก คิดอยางรวม และการประเมินกิลฟอรด ไดให
คําแนะนําวาเนื้อหาที่เกี่ยวกับความรูก็ดี ความจําก็ดี ความคิดก็ดี จะตองประกอบกันเปนหนวยหรือ
เปนระบบที่ใหญพอสมควร แนวคิดดังกลาวของกิลฟอรด สามารถนํามาใชเปนหลักในการสอน
อานได เชน การสอนอยางเปนคํา การสอนอานอยางวิพากษวิจารณ การสอนอานอยางอนุมาน
เปนตน
นอกจากนี้ยังมีนักการศึกษาอีกหลายทานไดศึกษาเกี่ยวกับการสอนอานและไดเขียนเปน
ทฤษฎีไวดังนี้
ดอรสัน (Dowson, 1959, p.7) กลาวถึงการสอนอานวามีจุดมุงหมาย ดังนี้
1. เราใหนักเรียนสนใจทั้งเพื่อความบันเทิงและเพื่อเสริมสรางปญญา
2. เพื่อสรางความพรอมในการอานแตละระดับ
3. เพื่อใหมีประสบการณในการอานมากขึ้น
4. เพื่อใหมีรสนิยมดี ทั้งการอานและการฟง
5. ใหสามารถเลือกหนังสือ และอุปกรณการเรียน ที่เหมาะสมตรงกับจุดมุงหมายในการ
เรียนได
แฮรีส (Harris, 1983, p.487) มีความเห็นวา วิธีที่จะสงเสริมใหนักเรียนรักการอานควรจะ
ชักจูงและแนะนําใหอานดวยวิธีที่เหมาะสม คือ ขึ้นแรกควรใหนักเรียนอานหนังสือที่งาย สั้น และ
ตรงกับความสนใจ เมื่อนักเรียนเกิดทัศนคติตอการอานแลวนักเรียนจะหาหนังสือตางๆ มาอานเอง
โอลม (Holm, 1962, p.64) ไดสรุปทฤษฎีที่นํามาอธิบายการอานวา การอานตองอาศัย
องคประกอบตางๆ ดังนี้
องคประกอบที่ 1 เปนองคประกอบที่มีความสําคัญที่สุดกับความสามารถในการอาน มี
องคประกอบยอย ดังนี้ คือ
ความเขาใจในการฟง
ความเขาใจความหมายของคําที่มีอยูในเนื้อหาของเรื่อง
ความเขาใจความหมายของคําที่เห็นโดยตา
ความเขาใจความหมายของศัพทแตละตัว
การเขาใจความหมายของคําอุปมาอุปไมย
องคประกอบที่ 2 ความสามารถในการใชเหตุผล
องคประกอบที่ 3 ความสามารถในการรับรู