1. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 1 - ม.ต้น www.focus-physics.com
พาราโบลา
สมการพาราโบลา
หมายถึง สมการกาลังสองที่เขียนได้ในรูป y = ax2
+ bx + c เมื่อ x แทนจานวนจริง; a, b, c เป็นค่าคง
ตัว และ a 0 หมายเหตุ ถ้า a = 0 จะได้y = bx + c ซึ่งเป็นสมการเชิงเส้นจะได้กราฟเป็นเส้นตรงนั่น
คือ พาราโบราเป็นกราฟที่เกิดจากสมการ y = ax2
+ bx + c
รูปทั่วไป y = ax2
+ bx + c เมื่อ x แทนจานวนจริง a, b, c เป็นค่าคงที่ และ a 0
ถ้า c = 0 จะได้ว่า y = ax2
+ bx
ถ้า b = 0 จะได้ว่า y = ax2
+ c
ถ้า b = 0 และ c = 0 จะได้ว่า y = ax2
ลักษณะของกราฟ
1. ถ้า a เป็นบวกกราฟเป็นพาราโบลาหงาย จุดยอดที่ได้เป็นจุดต่าสุด
2. ถ้า a เป็นลบกราฟเป็นพาราโบลาคว่า จุดยอดที่ได้เป็นจุดสูงสุด
3. ถ้า a มีค่ามากกราฟจะแคบ กว่าสมการที่ a มีค่าน้อย (พิจารณาเฉพาะตัวเลข)
สมการ จุดยอด แกนสมมาตร ค่าต่าสุด/ค่าสูงสุด
1. y = ax2
( 0 , 0 ) x = 0 0
2. y = ax2
+ c ( 0 , c ) x = 0 c
3. y = a (x - h)2
( h , 0 ) x = h 0
4. y = a (x - h)2
+ c ( h , c ) x = h c
5. y = ax2
+ bx + c ( - b
2a
,
2
4ac b
4a
) x = - b
2a
2
4ac b
4a
2. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 2 - ม.ต้น www.focus-physics.com
ให้สมการถามหาจุดต่างๆ
1.) กาหนดให้
2
y 5 x 3 1 แล้วพิจารณาข้อใดต่อไปนี้กล่าวไม่ถูกต้อง
1. เป็นกราฟพาราโบลาหงาย 2. จุดยอดหรือจุดต่าสุด คือ 3, 1
3. แกนสมมาตร คือ x 3 4. ค่าสูงสุด คือค่า y 1
จากสมการ
2
y a x h k จะได้ h 3,k 1 และ a 5
1. a > 0 จะได้พาราโบลาหงาย
2. จุดยอดหรือจุดต่าสุด คือ h,k 3,1
3. แกนสมมาตร คือ x h จะได้ x 3
4. ค่าต่าสุด คือค่า y k จะได้ y 1 (ตอบข้อ 2)
2.) กราฟในข้อใดมีจุดยอดที่ 3, 5
1. 2
y 3x 6x 5 2. 2
y 5x 30x 50
3. 2
y 6x 36x 59 4. 2
y 7x 42x 69
จาก 2
y 5x 30x 50 จะได้ a 5,b 30,c 50
b 30
h 3
2a 2 5
22
30b 900
k c 50 50 50 45 5
4a 4 5 20
จุดยอด คือ h,k 3, 5 (ตอบข้อ 2)
3.) กราฟในข้อใดมีจุดยอดที่ 2, 3
1. 2
y x 4x 1 2. 2
y x 4x 2
3. 2
y x 4x 4 4. 2
y x 4x 1
จุดยอด คือ h,k 2, 3
จากสมการ
2
y a x h k
แทนค่า
2
y x 2 3
2
y x 4x 4 3
2
y x 4x 1 (ตอบข้อ 1)
11. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 11 - ม.ต้น www.focus-physics.com
ข. 0x12x3y2 2
ข้อนี้เอาจุดยอด x 2 , y 6 ไปแทนจะได้จะได้
2
2 6 3 2 12 2 0
0 0 ข้อนี้จึงถูกต้อง
11. จากกราฟของ 2
x3y มีส่วนที่แรเงาเป็นรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก โดยที่ AB = CD = EF = a จงหา DE
วิธีทา 2
DE y 3x
2 2
DE 3 3a 3 2a
2 2
DE 27a 12a
2
DE 15a
12. กราฟใดแสดงความสัมพันธ์ 1x4x2y 2
Y Y
ก. ข.
X X
Y Y
ค. ง.
X X
Y
E F
C D
A B
x
ก. 2
a8
ข... 2
a10
ค. 2
a15
ง... 2
a18
12. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 12 - ม.ต้น www.focus-physics.com
13. จากรูปเป็นกราฟ ซึ่งกาหนดด้วยสมการ cbxaxy 2
จงพิจารณาว่าข้อใดถูกต้อง
14. จากรูปเป็นกราฟ ซึ่งกาหนดด้วยสมการ cbxaxy 2
จงพิจารณาว่าข้อใดถูกต้อง
15. จากกราฟพาราโบลาลักษณะดังรูป ข้อใดต่อไปนี้เป็นจริง
16. จากกราฟ พาราโบลาที่มีสมการ cbxaxy 2
มีลักษณะดังรูป ข้อใดต่อไปนี้เป็นจริง
ก. b > 0 และ c > 0
ข. b > 0 และ c < 0
ค. b < 0 และ c > 0
ง. b < 0 และ c < 0
Y
X
O
ก. b > 0 และ c > 0
ข. b > 0 และ c < 0
ค. b < 0 และ c > 0
ง. b < 0 และ c < 0
ก. a > 0, ac4b2
ข. a > 0, ac4b2
ค. a < 0, ac4b2
ง. a < 0, ac4b2
Y
X
Y
X
ก. a > 0, ac4b2
ข. a > 0, ac4b2
ค. a < 0, ac4b2
ง. a < 0, ac4b2
Y
cbxaxy 2
X
O
13. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 13 - ม.ต้น www.focus-physics.com
จัดเป็นกาสองสมบูรณ์
17. ถ้า 13x12x3y 2
และ khxay
2
แล้ว a, h, k ตรงกับข้อใดตามลาดับ
ก. 1, 2, 3 ข. 3, 2, 1 ค. 1, 3, 5 ง. 5, 3, 1
วีธีทา 13x12x3y 2
2
y 3(x 4x) 13
2
y 3(x 4x 4 4) 13
2
y 3(x 2) 12 13
2
y 3(x 2) 1 (ตอบข้อ 2)
15.) ถ้าสมการ
2
y a x h k เมื่อ a 0 เป็นสมการทั่วไปของพาราโบลาซึ่งมีจุดยอดอยู่ที่
จุด h,k และจากสมการ 2
y 7 x 6x แล้ว a h มีค่าเท่าใด
1. –2 2. 3 3. 4 4. 5
สมการ y 7 2
x 6x
จัดรูป y 2
x 6x 7 จะได้ a 1,b 6 และ c 7
b 6
h 3
2a 2 1
a h 3 1 4 (ตอบข้อ 3)
16.) เปลี่ยนสมการ 2
y 2x 4 x ให้อยู่ในรูป
2
y a x h k ได้เท่ากับข้อใด
1.
2
y x 1 3 2.
2
y x 1 3
3.
2
y x 1 3 4.
2
y x 1 3
จากสมการ 2
y 2x 4 x
จะได้ 2
y x 2x 4
2 2 2
y x 2x 1 1 4
2
y x 1 3 (ตอบข้อ 4)
14. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 14 - ม.ต้น www.focus-physics.com
17.)
2
y 2 x 1 3 ทาให้อยู่ในรูป 2
y ax bx c ตรงกับข้อใด
1. 2
y 2x 4x 5 2. 2
y 2x 4x 9
3. 2
y 2x 4x 6 4. 2
y 2x 4x 5
จากสมการ
2
y 2 x 1 3
จะได้ 2
y 2 x 2x 1 3
2
y 2x 4x 2 3
2
y 2x 4x 5 (ตอบข้อ 4)
1.จากสมการ 2
y x 8x 1 จงทาให้อยู่ในรูป
2
y a x h k คือข้อใด
ก.
2
y x 4 17 ข.
2
y x 4 1
8.
2
y x 4 15 ง.
2
y x 4 17
2.จากสมการ 2
y 2x 8x 1 จงทาให้อยู่ในรูป
2
y a x h k คือข้อใด
ก .
2
y 2 x 2 7 ข.
2
y 2 x 2 5
ค.
2
y 2 x 2 3 ง .
2
y 2 x 4 31
ถามหาตัวแปร
18.) พาราโบลารูปหนึ่งมีสมการเป็น 2
y c 2x x มีค่าสูงสุดเท่ากับ –2 จะมีจุดตัดแกน y คือ
จุดใด
1. 0, 1 2. 0, 2 3. 0, 3 4. 0, 4
จากสมการ 2
y c 2x x จะได้ a 1,b 2,c c
ค่าสูงสุด คือ
2
b
k c
4a
2
2
c
4 1
2
c 1 2
c 3
จะได้สมการพาราโบลาคือ 2
y 3 2x x
จุดตัดแกน y คือ แทน x = 0 จะได้ y 3 นั่นคือ 0, 3 (ตอบข้อ 3)
15. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 15 - ม.ต้น www.focus-physics.com
18. ถ้า a และ b เป็นจานวนจริงที่ทาให้กราฟของสมการ 3x1bx1ay 2
ตัดแกน X
ที่จุด (–1, 0) และ (1, 0) แล้วค่าของ 22
ba เท่ากับข้อใดต่อไปนี้
ก. 5 ข. 10 ค. 15 ง. 20
วิธีทา โจทย์ข้อนี้และลักษณะแบบนี้จาไว้คิดลัดไม่ได้ต้องคิดตรงๆๆ
จากสมการ 3x1bx1ay 2
เอา จุด (–1, 0) ไปแทนจะได้
2
0 a 1 1 b 1 1 3
a b 3
เอา จุด (1, 0) ไปแทนจะได้
2
0 a 1 1 b 1 1 3
a b 5
2a 8
a 4 และจะได้ b 1
2 2 2 2
a b 4 1
2 2
a b 16 1
2 2
a b 15
19. ถ้าพาราโบลารูปหนึ่งมีสมการเป็น 2
xx2cy มีค่าสูงสุดเท่ากับ 2 แล้ว c มีค่าเท่าใด
ก. 1 ข. 2 ค. –1 ง. –2
วิธีทา จากสมการพาราโบลา 2
xx2cy
2
b
y c
4a
2
2
2 c
4 1
c 1
20. ถ้าจุดสูงสุดของพาราโบลา 2
y c 2x 2x อยู่บนเส้นตรง 2y – 3 = 0 แล้ว c มีค่าเท่าใด
ก. 1 ข. 2 ค. –1 ง. –2
วีธีทา จุดสูงสุดอยุ่บนแกน 3
2y 3 0 y
2
หมายความว่าจุดยอดอยู่ที่จุด
b 2 1
x
2a 2 2 2
1 3
,
2 2
แทนจุดยอดในสมการ 2
y c 2x 2x
2
3 1 1
c 2 2
2 2 2
16. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 16 - ม.ต้น www.focus-physics.com
3 1
c 1
2 2
c 1
21. ถ้ากราฟของสมการ k3x2y
2
ผ่านจุด (–4, 3) แล้ว k จะมีค่าตรงกับข้อใด
ก. 1 ข. 2 ค. –1 ง. –2
วิธีทา
จาก k3x2y
2
แทนจะผ่าน(–4, 3) จะได้
2
3 2 4 3 k
3 2 k
k 1
การเลื่อนแกน
22. กราฟของสมการในข้อใดต่อไปนี้ เป็นภาพที่ได้จากการเลื่อนขนานกราฟของสมการ 2
x3y
ตามแนวแกน X ไปทางซ้าย 4 หน่วย
ก. 4x3y 2
ข. 4x3y 2
ค. 2
4x3y ง. 2
4x3y
วิธีทา จากการเลื่อนขนานกราฟของสมการ 2
x3y ตามแนวแกน X ไปทางซ้าย 4 หน่วย
22
y 3x y 3 x 4
2
y 3 x 4
19.) เรือลาหนึ่งจอดทอดสมออยู่ที่จุดยอดของกราฟพาราโบลา
2
y x 2 5 ถ้ากราฟ
เคลื่อนที่ไปตามเรือ โดยที่เรือแล่นไปทางทิศตะวันออกเป็นระยะ 10 ไมล์ทะเลแล้ว แล่นลงไป
ทางทิศใต้อีก 6 ไมล์ทะเล จึงจอดทอดสมออีกครั้งหนึ่ง จงหาสมการพาราโบลาใหม่
1.
2
y x 8 1 2.
2
y x 10 6
3.
2
y x 8 11 4.
2
y x 12 11
จาก
2
y x 2 5
สมการ
2
y x h k จะได้ h 2,k 5
สมการใหม่
2
y x h k
2
y x 8 1 (ตอบข้อ 1)
17. บันไดเซียนคณิตศาสตร์คิดลัดขั้นเทพ - 17 - ม.ต้น www.focus-physics.com
23. กราฟของสมการในข้อใดต่อไปนี้ เป็นภาพที่ได้จากการเลื่อนขนานกราฟของสมการ
5x8x2y 2
ตามแนวแกน X ไปทางขวา 4 หน่วย
ก. 5x4x2y 2
ข. 5x4x2y 2
ค. 5x8x2y 2
ง. 5x8x2y 2
ถามหาระยะระหว่างจุด
24. จุดยอดของพาราโบลาซึ่งมีสมการเป็น 2
x2x1629y อยู่ห่างจากจุดกาเนิดกี่หน่วย
ก. 1 ข. 3 ค. 5 ง. 7
วีธีทา 2
x2x1629y
16b
x 4
2a 2 2
22
16b
y c 29 3
4a 4 2
ได้จุดยอดคือ 4, 3 ห่างจากจุดกาเนิด 0,0
สูตรการหาระยะระหว่างจุดสองจุด
2 2
2 1 2 1d x x y y
2 2
d 4 0 3 0
d 25 5
1. กาหนด y = x2
+ 3 และ y = x 2
- 8x + 16 ถ้าเขียนกราฟของสมการทั้ง 2 บนแกนเดียวกัน แล้วจุด
ยอดของกราฟทั้ง 2 อยู่ห่างกันกี่หน่วย
ก. 3 หน่วย ข. 4 หน่วย ค. 5 หน่วย ง. 8 หน่วย
2. ถ้ากราฟพาราโบรา y = x 2
+14x + 48 ตัดแกน x ที่จุด A และ B ระยะทางจาก A ถึง B ยาวกี่หน่วย
ก. 2 หน่วย ข. 6 หน่วย ค. 8 หน่วย ง. 14 หน่วย
3.A เป็นจุดยอดของพาราโบลา 3x2xy 2
จุด B และ C เป็นจุดตัดแกน X จุด A อยู่ห่างจากจุด
กึ่งกลางของ BC เป็นระยะเท่าใด
ก. 1 หน่วย ข. 2 หน่วย ค. 3 หน่วย ง. 4 หน่วย