1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
--- ---
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
HỆ ĐÀO TẠO: VỪA LÀM VỪA HỌC
KHÓA 2017 – 2021
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ CƠ SỞ ĐÀO TẠO TÔN
GIÁO. THỰC TIỄN VỚI CƠ SỞ ĐÀO TẠO PHẬT
GIÁO TẠI TỈNH KIÊN GIANG
Cần Thơ, 6/2021
2. LỜI CẢM ƠN
Luận văn này được thực hiện tại trường Đại học Cần Thơ Khoa Luật.
Để hoàn thành được luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên, giúp đỡ của
nhiều cá nhân và tập thể.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến Thầy Võ Nguyễn Nam Trung bộ môn
luật hành chính đã tận tình hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu của mình.
Xin cùng bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới tập thể thầy cô giáo của trường Đại học Cần
Thơ đã đem lại cho tôi những kiến thức bổ trợ vô cùng có ích trong suốt thời gian học
tập vừa qua.
Cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, khoa Luật của trường Đại học
Cần Thơ đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Cuối cùng, tôi cũng cảm ơn những lời động viên từ gia đình, bạn bè và những người đã
luôn bên tôi, khuyến khích, giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu của
mình.
Xin chân thành cảm ơn!
3. NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
4. MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................................6
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CƠ SỞ ĐÀO TẠO TÔN GIÁO..........Error!
Bookmark not defined.
1.1. Những vấn đề chung về tôn giáo..............................Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm tôn giáo....................................................Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Các tôn giáo ở Việt Nam..........................................Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Vai trò của tôn giáo trong đời sống xã hội.............Error! Bookmark not defined.
1.2. Những vấn đề chung về cơ sở đào tạo tôn giáo .....Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm cơ sở đào tạo tôn giáo............................Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Phân loại cơ sở đào tạo tôn giáo..............................Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Vai trò của cơ sở đào tào tôn giáo đối với các tôn giáo và xã hội .............Error!
Bookmark not defined.
1.3. Lược sử các quy định của pháp luật về cơ sở đào tạo tôn giáoError! Bookmark
not defined.
CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ CƠ SỞ ĐÀO TẠO TÔN GIÁO ....Error!
Bookmark not defined.
2.1. Cơ quan quản lý nhà nước đối với các vấn đề liên quan đến cơ sở đào tạo tôn giáo
..............................................................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Cơ quan quản lý nhà nước đối với các vấn đề liên quan đến cơ sở đào tạo tôn
giáo ở trung ương.................................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Cơ quan quản lý nhà nước đối với các vấn đề liên quan đến cơ sở đào tạo tôn
giáo ở địa phương ................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2. Quy định về thành lập cơ sở đào tạo tôn giáo ........Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Điều kiện thành lập cơ sở đào tạo tôn giáo............Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Trình tự, thủ tục, thẩm quyền chấp thuận thành lập cơ sở đào tạo tôn giáo
................................................................................................Error! Bookmark not defined.
2.3. Hoạt động của cơ sở đào tạo tôn giáo .....................Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Các hoạt động về đào tạo của cơ sở đào tạo tôn giáoError! Bookmark not
defined.
2.3.2. Các hoạt động về bồi dưỡng của cơ sở đào tạo tôn giáo.Error! Bookmark not
defined.
5. 2.4. Giải thể cơ sở đào tạo tôn giáo .................................Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Các trường hợp giải thể cơ sở đào tạo tôn giáo.....Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Trình tự, thủ tục giải thể cơ sở đào tạo tôn giáo theo quyết định của tổ chức
tôn giáo..................................................................................Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Trình tự, thủ tục giải thể cơ sở đào tạo tôn giáo trong các trường hợp khác
................................................................................................Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ CƠ SỞ ĐÀO
TẠO CỦA PHẬT GIÁO TỈNH KIÊN GIANG VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN
..............................................................................................Error! Bookmark not defined.
3.1 Thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về cơ sở đào tạo của Phật giáo trên địa bàn
tỉnh Kiên Giang..................................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Một số vấn đề về kinh tế, xã hội của tỉnh Kiên GiangError! Bookmark not
defined.
3.1.2. Thực tiễn về các tổ chức tôn giáo của đạo Phật trên địa bàn tỉnh Kiên Giang
................................................................................................Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Thực tiễn tổ chức và hoạt động của cơ sở đào tạo của Phật giáo tỉnh Kiên Giang
................................................................................................Error! Bookmark not defined.
3.2. Kiến nghị hoàn thiện các quy định của pháp luật liên quan đến cơ sở đào tạo của
Phật giáo tỉnh Kiên Giang ................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật liên quan đến cơ sở phật giáo ở tỉnh Kiên Giang
................................................................................................Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về cơ sở đào tạo phật giáo tại
Kiên Giang............................................................................Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ........................................................................Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................Error! Bookmark not defined.
6. LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong quá trình phát triển của loài người thì các tôn giáo, tín ngưỡng là hiện tượng xã hội
nhạy cảm và có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá- xã hội của
nhiều quốc gia, dân tộc. Hình thái sơ khai đầu tiên của tôn giáo xuất hiện từ cách đây hàng
vạn năm. Đã có ý kiến cho rằng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật hiện đại thì tôn giáo
sẽ không còn chỗ đứng trong xã hội loài người. Nhưng tôn giáo, tín ngưỡng vẫn hiện hữu,
tồn tại không chỉ với tư cách là một hình thái ý thức xã hội mà còn là một tổ chức xã hội.
Việt Nam là quốc gia đa dân tộc, có lịch sử hàng nghìn năm văn hiến. Tôn giáo, tín ngưỡng
đã trở thành một bộ phận của văn hoá truyền thống. Ở Việt Nam, bên cạnh sự tồn tại của
các tín ngưỡng bản địa, còn có sự hiện diện của các tôn giáo thế giới. Tuy nhiên có thể
nhận thấy rằng ở nước ta, các tôn giáo có sự hòa hợp lẫn nhau. Trong quá trình lịch sử, có
lúc giữa các tôn giáo có sự cạnh tranh phức tạp nhưng chưa bao giờ xảy ra chiến tranh tôn
giáo. Vấn đề tôn giáo ở Việt Nam không chỉ là “việc đạo” mà còn là “việc đời” những
người theo đạo còn mong muốn có cuộc sống “tốt đời, đẹp đạo” theo tư tưởng nhập thế của
đạo Phật. Mục đích quản lý nhà nước đối với hoạt động tôn giáo nhằm bảo đảm cho hoạt
động tôn giáo diễn ra bình thường, đúng pháp luật và văn hóa nơi hành vi tôn giáo đó diễn
ra, vì lợi ích dân tộc và cộng đồng, trong đó có lợi ích của tổ chức tôn giáo. Quản lý nhà
nước đối với hoạt động tôn giáo là một nhiệm vụ quan trọng quyết định sự thành bại của
công tác tôn giáo trong tình hình mới. Các văn bản của Đảng về công tác tôn giáo đều nhấn
mạnh đến vai trò của công tác này. Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 12 tháng 3 năm 2003
của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX xác định, một trong các giải pháp chủ yếu
của công tác tôn giáo là “tăng cường quản lý nhà nước về tôn giáo”. Trên thực tế, tình hình
đời sống tôn giáo luôn có những vấn đề nhạy cảm. Chiều hướng gia tăng của tôn giáo trong
giai đoạn hiện nay gắn với những biến đổi trong tâm lí xã hội. Các thế lực thù địch còn
luôn mưu toan sử dụng tôn giáo làm công cụ thực hiện chiến lược “diễn biến hoà bình”
chống phá công cuộc xây dựng đất nước ta. Chính vì vậy mà từ trước đến nay, Đảng và
Nhà nước ta đã luôn quan tâm đến vấn đề tôn giáo.
Ở nước ta, tỉnh Kiên Giang có 10 tôn giáo sinh hoạt ở 21 tổ chức giáo hội đã được nhà
7. nước công nhận, có 02 tôn giáo và một số hệ phái Tin lành chưa được công nhận về tổ
chức; có số lượng tín đồ các tôn giáo chiếm khoảng 30% dân số của tỉnh. Các tôn giáo ở
đây trong quá trình phát triển luôn có mối quan hệ đoàn kết, đóng góp cho sự nghiệp cách
mạng của dân tộc. Riêng Phật giáo, có hệ phái: Bắc tông, Nam tông (Kinh, Khmer) và Khất
sỹ. Trong hoạt động, từ tháng 11 năm 1981 (thời điểm thành lập Giáo hội Phật giáo Việt
Nam) đến nay luôn thể hiện tinh thần đoàn kết gắn bó nội bộ, góp phần làm ổn định xã hội
tại địa phương. Phật giáo Việt Nam ở tỉnh Kiên Giang, trong mọi hoạt động luôn đi đầu so
với các tôn giáo khác trên địa bàn Tỉnh, thực hiện tốt chính sách, pháp luật của Nhà nước
và qui định của Giáo hội. Trong quá trình xây dựng và phát triển thì hoạt động đào tạo tôn
giáo trên địa bàn tỉnh đã có nhiều bước tiến đáng kể. Điều này góp phần quan trọng khi
đào tạo ra một hệ thống về tăng ni có có kiến thức đáp ứng với quá trình phát triển Phật
giáo tại địa phương và khắp cả nước. Đồng thời, góp phần quan trọng tạo điều kiện phát
triển công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo nói chung, đối với Phật giáo nói riêng. Vì vậy,
tác giả lựa chọn đề tài: “Quy định pháp luật về cơ sở đào tạo tôn giáo. Thực tiễn với cơ
sở đào tạo phật giáo tại tỉnh Kiên Giang” làm đề tài nghiên cứu nhằm tăng cường công
tác QLNN về tôn giáo cũng như đáp ứng với yêu cầu phát triểncác cơ sở đào tạo phật giáo
ở nước ta hiện nay.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu: nhằm làm rõ thực trạng, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra trong
đối với các quy định pháp luật về cơ sở đào tạo tôn giáo; từ đó đưa ra những đề xuất, kiến
nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động đối với cơ sở đào tạo phật giáo tại tỉnh Kiên Giang.
3. Phương pháp nghiên cứu
Để phù hợp với nội dung, yêu cầu, mục đích của đề tài, phương pháp nghiên cứu định tính
được sử dụng trong quá trình nghiên cứu đề tài. Các phương pháp được sử dụng bao gồm
phương pháp thu thập – tổng hợp tài liệu, điều tra – khảo sát, thống kê, so sánh, dự báo.
- Thu thập, tổng hợp tài liệu: Tìm kiếm và tổng hợp các tài liệu liên quan đến quy định
pháp luật về các cơ sở đào tạo tôn giáo tại Việt Nam; hệ thống và khái quát hóa lý thuyết
từ các công trình, bài báo đã được đăng tải trên sách báo, tạp chí.
- Điều tra, khảo sát: Khảo sát về quy định pháp luật về các cơ sở đào tạo tôn giáo và thực
8. tiễn áp dụng tại cơ sở đào tạo Phật giáo trên địa bàn tỉnh Kiên Giang.
- Thống kê: Thống kê số liệutừ các báo cáo của cơ sở đào tạo Phật giáo tại tỉnh Kiên Giang
qua các hoạt động nhằm thu thập được và phản ánh và đánh giá khách quan, trung thực.
- So sánh: Phân tích số liệu để đưa ra các đánh giá về tình hình thực tế và tìm hiểu nguyên
nhân cụ thể, những kết quả đạt được cũng như những khó khăn, tồn tại ảnh hưởng đếnhiệu
quả hoạt động các cơ sở đào tạo tôn giáo.
- Dự báo: Trên cơ sở số liệu thống kê, hoạt động phân tích và định hướng phát triển các cơ
sở đào tạo tôn giáo đã nghiên cứu, phương pháp dự báo được sử dụng để đưa ra các giải
pháp, chiến lược nâng cao năng lực phát triển các cơ sở đào tạo tôn giáo một cách hiệu quả
nhất.
Ngoài ra đề tào sẽ tham khảo các quy định, văn bản của Nhà nước có liên quan và các giáo
trình, tài liệu, tạp chí từ các cơ quan, ban ngành, các đề tài nghiên cứu liên quan để phục
vụ thêm cho nội dung nghiên cứu. Đồng thời sử dụng các bảng, biểu và sơ đồ minh họa
nhằm tăng tính thuyết phục cho nội dung nhận xét và đánh giá cho quá trình hoàn thiện
luận văn.
4. Phạm vi đề tài
- Khái quát những vấn đề lý luận cơ bản về các cơ sở đào tạo tôn giáo; phân tích tính tất
yếu của vấn đề pháp luật về các cơ sở đào tạo tôn giáo; làm rõ về mặt chủ thể, nội dung,
hình thức, phương pháp và yêu cầu của có liên quan trong hoạt động về các cơ sở này theo
pháp luật Việt Nam hiện nay.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng các cơ sở đào tạo Phật Giáo tại tỉnh Kiên Giang rút ra
những ưu, nhược điểm cũng như tìm ra nguyên nhân dẫn đến hạn chế của thực trạng đó.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn trong công tác hoạt động của các cơ sở
đào tạo tôn giáo ở nước ta hiện nay.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo thì phần nội dung gồm 03 chương, cụ
thể:
- Chương 1: Khái quát chung về cơ sở đào tạo tôn giáo
- Chương 2: Quy định pháp luật về cơ sở đào tạo tôn giáo
9. - Chương 3: Thực tiễn áp dụng quy định pháp luật về cơ sở đào tạo Phật giáo tỉnh Kiên
Giang và kiến nghị hoàn thiện.
Trong quá trình nghiên cứu làm luận văn, tôi thiết nghĩ mặc dù rất cố gắng, nhưng sẽ không
tránh khỏi những phần thiếu sót, hạn chế và nhiều kiến thức chưa được cập nhật kịp thời.
Kính mong quý vị học giả cao minh góp ý xây dựng thêm để đề tài được hoàn mỹ hơn. Xin
chân thành lắng nghe đóng góp từ các vị học giả và xin trân thành tri ân.