Educational Material

1. Αξιολόγηση πέλματος
Πελματογράφημα στα Παιδιά
Σταυρακίδου Μαρία
Φυσικοθεραπεύτρια, Ασκληπιείο εργαστήριο φυσικοθεραπείας,
Εξωτερική Συνεργάτης ΠΑΡΚΑ Α΄ Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ
(Παιδιατρικό Ανοσολογικό και Ρευματολογικό Κέντρο Αναφοράς)
Μέλος AHP PReS

2. Διαταραχές πελμάτων
Πλατυποδία (ολοκλήρωση
σχηματισμού στην ηλικία των 4 –
4,5 ετών)
Βλαισότητα
Βλαισοπλατυποδία
Ιπποποδία
Ραιβοποδία
Ραιβοιπποποδία

3. Προτάσεις γονιών όταν περιγράφουν το παιδί τους
• <όταν περπατά ακούγεται…..>
• <περπατά χτυπώντας τις φτέρνες>
• <όταν κατεβαίνει τις σκάλες τρομάζουν όλοι>
• <θέλει να είναι ξυπόλυτο και όλο τρέχει>
• <δεν θέλει να περπατάμε αργά και κουράζεται γρήγορα>
• <περπατά σαν ρομπότ - μονοκόμματα>
• <δεν βρίσκουμε παπούτσια γιατί έχει φαρδιά
γκουτεπιέ>
• <Όλο πέφτει>
• <Παραπονιέται ότι πονά στα καλάμια (ή στις πατούσες>

4. Ιστορική ανασκόπηση
Μαθηματική προσέγγιση
Αρχιμήδης (250 π.χ)
Αριστοτέλης (350 π.χ)
Ιπποκράτης (460 π.χ)
Borelli (1679) ανέπτυξε την μελέτη της βάδισης
Marey (1873) εργασία ανάλυσης βάδισης με την μέθοδο πολλαπλών
φωτογραφιών με διαφορετικό χρονισμό
Amar (1916) πλατφόρμα καταγραφής πελματιαίων πιέσεων
Du Vries δημοσίευση των πρώτων συμπερασμάτων <η εμβιομηχανική
του άκρου ποδός πρέπει μόνο να μελετάται σε σχέση με την
εμβιομηχανική όλου του σώματος και ιδιαίτερα με αυτήν του κάτω
άκρου >

5. Πελματογράφημα
Είναι ψηφιακή πλατφόρμα με αισθητήρες που καταγράφουν τις πιέσεις
των πελμάτων, τόσο στη στάση όσο και στη βάδιση, συνδεδεμένη με
συγκεκριμένο λογισμικό που αναλύει τα δεδομένα.
Χωρίζεται σε δυο φάσεις: το στατικό(στάση) και το δυναμικό(βάδιση)
• Δυνατότητα αναπαραγωγής κύκλου βάδισης (ηλεκτρονικά)
Είναι επιβεβαίωση και όχι διάγνωση και απαιτεί την αξιολόγηση των
αποτελεσμάτων από ειδικό.
Συνοδεύει και δεν συνοδεύεται από την αξιολόγηση του παιδιού και
την λήψη ιστορικού, αποτελώντας συχνά τμήμα αυτής

6. Πότε?
• Ανενεργός Περιορισμός κίνησης στις αρθρώσεις των κάτω άκρων
ή στον κορμό (? Άνω άκρα)
• Μυϊκή ατροφία
• Μειωμένη ελαστικότητα μυών
• Πόνος (που περιγράφεται – υπάρχει και επηρεάζει την κίνηση)
• Διαταραχή κινητικής συμμετρίας (παραμορφώσεις)
• Διαταραχή μυϊκής συνέργιας
• Παθολογικό πρότυπο κίνησης – λειτουργικότητας
Διαταραχή ισορροπίας (έλεγχος κορμού και λεκάνης)
Διαταραχή βάδισης
• Πρόληψη όλων των παραπάνω

7. Πού?
Διαταραχές ανάπτυξης πελμάτων - γονάτων
Δυσμορφίες ΣΣ
Κακώσεις – αθλητικές κακώσεις
Σύνδρομα υπέρχρησης
Σύνδρομο υπερεκτατικότητας
Ρευματικά νοσήματα
Αιμορροφιλία
Ανισοσκελία
Αναφερόμενοι πόνοι
Διαταραχή ισορροπίας
Διαταραχή βάδισης

8. Πελματογράφος
Επεξεργάζεται:
το σχήμα και μέγεθος των πελμάτων
Στατικό
• Την κατανομή του βάρους
• Την εντόπιση των φορτίων
• Τον μέσο όρο της μηχανικής πίεσης που
κατανέμεται στα κάτω άκρα
Δυναμικό
• Τις φάσεις βηματισμού
• Το γράφημα της φόρτισης
• Τη μέγιστη πίεση
• Το χρόνο επαφής

9. Στατικό(στάση)
Επεξεργάζεται:
Την κατανομή
Την εντόπιση
Τον μέσο όρο
της μηχανικής πίεσης
Μετράει:
Τις αποστάσεις
Τις γωνίες
Την επιφάνεια στήριξης
Την κατανομή βάρους
σε κάθε αισθητήρα
Το μέγεθος της καμάρας

10. Δυναμικό
Αναλύει:
Τις φάσεις βηματισμού
Το γράφημα της φόρτισης
Τη μέγιστη πίεση
Το χρόνο επαφής
Την τελική ώθηση
Μετράει:
Πίεση / τετραγωνικό
εκατοστό των πελμάτων
Τις αποστάσεις
Τις γωνίες
Την επιφάνεια στήριξης
Δυνατότητα αναπαραγωγής
της βάδισης

11. Διόρθωση ανισοσκελίας και ανατομικών διαταραχών
πελμάτων σε παιδιά με Ν.Ι.Α

12. Διαταραχές ανάπτυξης πελμάτων
• Πλατυποδία
(εύκαμπτη -
δύσκαμπτη)
• Βλαισότητα πτερνών
• Βλαισοπλατυποδία
Τεστ Βλαισότητας θετικό
Πλατυποδία χωρίς
βλαισότητα
Τεστ Πλατυποδίας (εύκαμπτη )
Μειωμένη λόγο Βλαισότητας
Βλαισοπλατυποδία
Κόκκινη γραμμή : πορεία δράσης αχιλλείου

13. Πελματογράφημα
Στατικό
παιδί με πλατυποδία

14. Δυναμικό

15. Βελτίωση εικόνας

16. Ραιβοιπποποδία και Ραιβότητα γονάτων
Σε αγόρι 14 ετών, υπέρβαρο, χωρίς
αθλητική δραστηριότητα.
Βλαισότητα πτερνών και προσαρμογή της
ΟΜ/ΣΣ σε λόρδωση.
Βλαισά Μεγάλα Δάκτυλα
σε κορίτσι 7 ετών (κληρονομική προδιάθεση).
Διαταραχές ανάπτυξης πελμάτων
Βλαισά Μ. Δάκτυλα

17. Δυσμορφίες Σπονδυλική Στήλης
• Σκολίωση
• Κύφωση ΘΜ/ΣΣ
• Λόρδωση ΟΜ/ΣΣ
• Κυφωτική θέση ωμικής ζώνης
άμφω
• Μειωμένη Ευλυγισία ΣΣ
(κάμψη – έκταση - στροφές)
• Θεραπευτική άσκηση
(έκταση)
• Επανεκπαίδευση στάσης
• Εργονομία
• Συμβουλευτική
• Άθληση

18. Αγόρι 8 ετών με ενοχλήσεις σε
πέλματα κυρίως όταν κάνει
προπόνηση (ποδόσφαιρο)
Στατικό Δυναμικό

19. Βλαισότητα, μειωμένη ποδική καμάρα και μικρή
ανισοσκελία
Μικρή ανισοσκελία
Λόρδωση

20. ΠορείαΤοποθετήθηκαν πάτοι
Δόθηκε ασκησιολόγιο με
διατάσεις ΣΣ και κάτω
άκρων, ασκήσεις δύναμης
και έκτασης κορμού και
εκπαίδευση στάσης
Οδηγίες – συμβουλευτική
εργονομία και άθληση
Πελματογράφημα
2 χρόνια μετά

21. Κορίτσι 14 ετών
Διάγνωση σκολίωσης στα 9 έτη. Δεν φορά κηδεμόνα και κάνει συστηματικά
κολύμπι και γυμναστήριο με step και διάδρομο για απώλεια κιλών.
Φορά 1,5 εκ Αρ(τοποθέτηση χωρίς ακριβής μέτρηση)
• Σκολίωση 36ο με 2 cm
ανισοσκελία.
• Χονδροπάθεια Αρ
γόνατος

22. Ακριβής μέτρηση
ανισοσκελίας και
Φυσικοθεραπείες για την
χονδροπάθεια του Αρ
γόνατος
Παραπομπή σε
διατροφολόγο
Συστάσεις για διακοπή
γυμναστηρίου και
εκπαίδευση σε
ασκησιολόγιο με
διατάσεις, ασκήσεις
επανεκπαίδευσης στάσης
και αύξησης
ελαστικότητας μυών ΣΣ
και κάτω άκρων
Συμβουλευτική
εργονομίας και
παπουτσιών
Στατικό
Δυναμικό

23. Σύνδρομα Υπέρχρησης
Σύνδρομο υπερεκτατικότητας
• Οστεοχονδρίτιδα πτέρνας (sever disease) (αποφόρτιση
– αξιολόγηση , επανεκπαίδευση ελαστικότητας,
επανένταξη
• Αποφυσίτιδα κνημιαίου κυρτώματος (Osgood-
Schlatter ) (αποκατάσταση δύναμης και ελαστικότητας
μυών, επανεκπαίδευση βάδισης, στάσης, επανένταξη)
• Οστεοχονδρίτιδα ισχίου (perhes disease)
• Χονδρομαλάκυνση επιγονατίδας (αξιολόγηση –
τενοντίτιδα υπερεπιγονατιδικού, επανεκπαίδευση
δράσης τετρακεφάλου, επανεκπαίδευση χρήσης στην
καθημερινότητα και άσκηση - συμβουλευτική)
Σύνδρομο υπερεκτατικότητας (θεραπευτική άσκηση,
άθληση, συμβουλευτική διαχείρισης )

24. Σύνδρομα υπέρχρησης
-Αποφυσίτιδα κνημιαίου κυρτώματος
Αγόρι 12 ετών Ιστορικό
• Αυξημένο βάρος - Περιστασιακή
άσκηση
• Ενόχληση μετά από καταπόνηση στα
γόνατα και στον Α αχίλλειο
Αξιολόγηση
• Βλαισότητα Α>Δ και μειωμένη ποδική
καμάρα
• Κρατά κεκαμένα τα γόνατα στην
όρθια θέση – αυξημένη τάση
ισχιοκνημιαίων
• Εκτίμηση γονάτων με διαπίστωση
Αποφυσίτιδας κνημιαίου κυρτώματος
άμφω γονάτων Δ>Α (επώδυνη
ψηλάφηση και χαρακτηριστική εικόνα
εξογκώματος) και sever Α πτέρνα

25. • Παραπομπή σε
Παιδοορθοπεδικό (α/α)
και Διατροφολόγο
• Τοποθέτηση πάτων για
έλεγχο βλαισότητας
• Απόχη από δραστηριότητες
• Ασκησιολόγιο με διατάσεις
μυών κάτω άκρων και ΣΣ
• Επανεκπαίδευση στάσης
και βάδισης
• 6 μήνες μετά συστηματική
άθληση

26. Βελτίωση εικόνας πελμάτων

27. Πελματογράφημα αρχικά και 14 μήνες μετά

28. Σύνδρομα υπέρχρησης
Οστεοχονδρίτιδα (sever)άμφω
σε αγόρι 11,5 ετών που περιγράφει πόνους στους
αχίλλειους, στις κνήμες και στα πέλματα Δε>Αρ, μετά
την προπόνηση (ποδόσφαιρο)αρχικά και κατόπιν μετά
σχεδόν όλη την ημέρα.
Πατέρας με Ν.Ι.Α – αποκλεισμός Ρευματοπάθειας

29. Πελματογράφημα και αντιμετώπιση
• Αξιολόγηση (και πελματογράφημα)με
μετατόπιση βάρους προς τα Αριστερά
λόγο πόνου, βλαισότητα, δυσκαμψία
ΣΣ και κάτω άκρων
• Πελματογράφημα
Βλαισότητα άμφω πελμάτων,
Ασκησιολόγιο αύξησης ελαστικότητας,
συμβουλευτική εργονομίας και ποδήλατο
για διατήρηση αερόβιας ικανότητας.

30. Σύνδρομο υπερεκτατικότητας
•Διάγνωση με 4 από τα 5 κριτήρια
•Υπερέκταση λόγο μεγάλης
συνδεσμικής ελαστικότητας
•Ανάγκη δυνατού μυϊκού συστήματος
μέσα από αθλήματα με ελεγχόμενη
κάθετη καταπόνηση (κολύμπι) και
εδραίωση ικανής ισορροπίας
•Εκπαίδευση διαχείρισης (κατανόηση
και από το παιδί του κινδύνου και της
σημασίας να μην επαναλαμβάνει ως
επίδειξη τις ικανότητές του)
•Αυξημένος κίνδυνος εξαρθρήματος ή
ρωγμώδους κατάγματος με τον
μηχανισμό του διαστρέμματος

31. πελματογράφημα

32. Αιμορροφιλία
• Αίμαρθρο με περιορισμό
εύρους κίνησης (άρθρωση) ή
μηχανική θλάση (σε μυ)
• Μυϊκή ατροφία και έκπτωση
μυϊκής δύναμης
• Διαταραχή λειτουργικών
κινητικών προτύπων
• Διαταραχή βάδισης
• Διαταραχή ισορροπίας
• Αρθρίτιδα
• Τεχνικές θεραπείας
• Αποκατάσταση εύρους
κίνησης και μυϊκής ατροφία
• Θεραπευτική άσκηση
• Επανεκπαίδευση βάδισης
• Επανεκπαίδευση
ισορροπίας
• Πρόληψη
(συμβουλευτική διαχείρισης)

33. Αρθροπάθεια Α ΠΔΚ με
υπόλοιπο έκτασης και
ισορροπίας (συχνές
πτώσεις και διαστρέμματα
– είναι με μόνιμη επίδεση)
Προοδευτικά αφαίρεση
της επίδεσης και
εκπαίδευση σε
ασκησιολόγιο
κινητοποίησης,
επανεκπαίδευσης
ισορροπίας και βάδισης,
συμβουλευτική
υποδημάτων και
σχολείου.
Στατικό
Δυναμικό

34. Ανισοσκελία
• Αίτιο: η κατά μήκος
υπεραύξηση των χόνδρων σε
αρθρίτιδα του γόνατος,
σκολίωση, άλλη πάθηση ή
νόσημα
• Μέτρηση: σε ύπτια και όρθια
θέση – αξιολόγηση και
πελματογράφημα
(μετατόπιση φόρτισης – θέση
λεκάνης)
Σύνδρομο klippel -Trenaynay -
weber
υπερτροφία Α πλευράς

38. Ανισοσκελία (Κορίτσι με Ν.Ι.Α Ψωριασική μορφή από
3 ετών – υποτροπές Δε γόνατος)

41. Αγόρι με Ν.Ι.Α Ολιγοαρθρική μορφή σε ύφεση υπό αγωγή(προσβολή
Αρ γόνατος, μειωμένη ποδική καμάρα και αντιρροπιστικά βλαισότητα
Αρ ΠΔΚ- στην πορεία ενθεσίτιδα Δ Αχιλλείου)

42. πελματογράφημα
Στατικό και Δυναμικό Στατικό και Δυναμικό

43. Αγόρι 11 ετών με ενοχλήσεις στην οσφύ (άρση
βαρών)

44. Στατικό
Δυναμικό

45. Συμπερασματικά
Ο Πελματογράφος αποτελεί:
Σημαντικό Εργαλείο αξιολόγησης
Μας δίνει σημαντικές
πληροφορίες που όμως η
ερμηνεία τους και η χρήση τους
απαιτεί εμπειρία στην εξέταση
(ειδικός) και στο περιστατικό
(εξειδίκευση)
Δυνατότητα σύγκρισης των
δεδομένων στην πορεία της
αποκατάστασης ή παρέμβασης
Συνοδεύει και δεν συνοδεύεται
από την αξιολόγηση
Η τοποθέτηση πάτων δεν
αποτελεί αυτοσκοπός της
εφαρμογής του
πελματογραφήματος και
χρησιμοποιείται με ή χωρίς
στόχο την τοποθέτηση τους
Το μέγιστο αποτέλεσμα
εφαρμογής των πάτων
εξασφαλίζεται από την συνολική
φυσικοθεραπευτική μας
παρέμβαση ή την διευκολύνει
Τα όρια του φυσιολογικού και
παθολογικού στα παιδιά δεν
είναι πάντα ξεκάθαρα –
συνεκτίμηση πολλών
παραγόντων που συμβαίνουν ή
μπορεί να συμβούν (πρόγνωση
πάθησης , πρόληψη)
Τέλος το πέλμα είναι ο
αποδέκτης και ο εκφραστής της
εμβριομηχανικής όλου του
σώματος και έτσι θα πρέπει μόνο
να αξιολογείται

46. Γιατί στα παιδιά δεν συμβαίνει πάντα το προφανές
Σας ευχαριστώ

47. 10 Ετών Αγόρι
2 περιστατικά μυοσίτιδας ως μεταλοιμώδη λόγο πυρετού (3
ετών και 9). Πριν από 1,5 μήνα κάκωση στο κολύμπι Αρ ωμική
ζώνη και λίγες μέρες μετά πόνος στο Αρ γόνατο με πλήρης
κίνηση αλλά χωλότητα για περίπου 1 μήνα
α/α απουσία ευρημάτων και αποκλεισμός Ρευματοπάθειας
Αξιολόγηση
Βλαισότητα που προκαλεί μείωση στην ποδική καμάρα
Μειωμένη ελαστικότητα σε μύες ΣΣ , ΠΧΚ, κάτω άκρα
Αντιρροπιστική θέση κορμού και μετατόπιση βάρους προς
τα Δε, λόγο τρόπου βάδισης, χωρίς ευρήματα σκολίωσης
Ερεθισμός (ενθεσίτιδα) επιγονατιδομηριαίου Αρ με
επώδυνη ψηλάφηση επιγονατίδας και εικόνα πιο έντονη
κνημιαίου κυρτώματος Αρ
Αυξημένη τάση Αρ τετρακέφαλου , άμφω ισχιοκνημιαίων
και Δε απιοειδούς.

48. Βάδιση

49. Παρέμβαση - Αποκατάσταση
• Σύσταση για αποφυγή καταπόνησης
(σκάλες, περπάτημα και άθληση)
• Διατάσεις μυών ΣΣ και κάτω άκρων
• Ασκήσεις σε μπάλα για κινητοποίηση ΣΣ
• Επανεκπαίδευση ισορροπίας
• Επανεκπαίδευση όρθιας στάσης,
βάδισης
• Πάγο και ασκησιολόγιο για το σπίτι
• Τοποθέτηση πάτων για έλεγχο
βλαισότητας
• Προοδευτικά Επανένταξη σε όλες τις
δραστηριότητες (κολύμβηση)

50. Στατικό αρχικά
Πελματογράφημα 1 μήνα μετά

51. Ιστορικό
• Κορίτσι 9 ετών
• Δε ισχίο US εκτίμηση: υγρό και πάχυνση αρθρικού
θυλάκου
• α/α εύρημα άσηπτη νέκρωση κεφαλής Αρ
ισχίου(δεν πόνεσε ποτέ)
• Αιματολογικός και ανοσολογικός έλεγχος: κ.φ
• Αξιολόγηση: περιορισμός όλων των κινήσεων με
πόνο και χωλότητα στη βάδιση Δε ισχίου και
μικρός περιορισμός απαγωγής και στροφών Αρ
ισχίου.

52. Παιδοορθοπεδικός: Οστεοχονδρίτιδα άμφω ισχίων(perhes)
Πορεία ακτινολογικής εικόνας

53. Πορεία αποκατάστασης

54. Στατικό και Δυναμικό
(επανάληψη του δυναμικού
μετά προβολή της βάδισης
στο παιδί και αφού πήρε
οδηγίες σχετικά με τη θέση
της λεκάνης- κορμού και τον
χρόνο στήριξης του Δε κάτω
άκρου - ανατροφοδότηση)