Η έννοια του mol
•Download as PPTX, PDF•
1 like•1,443 views
Παρουσιάζεται με απλό τρόπο η έννοια του mol η οποία είναι απαραίτητη για την υλοποίηση στοιχειομετρικών υπολογισμών στη Χημεία στα πλαίσια του μαθήματος της Χημείας Α' Λυκείου
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Η έννοια του mol
- 1. H έννοια του mol Χημεία Α΄ Λυκείου Επιμέλεια: Παπαδοπούλου Δέσποινα, ΠΕ 04,02
- 2. H Χημεία είναι μία επιστήμη που ασχολείται με ποιοτικούς αλλά κυρίως ποσοτικούς υπολογισμούς επομένως είναι απαραίτητη η ύπαρξη μίας «μονάδας μέτρησης» ατόμων. Γιατί χρειαζόμαστε το mol;
- 3. Γιατί χρειαζόμαστε το mol; Όταν σε ένα πρόβλημα της καθημερινότητας μας ενδιαφέρει περισσότερο το πλήθος παρά η αυτό λύνεται εύκολα με ένα απλό μέτρημα.
- 4. Γιατί χρειαζόμαστε το mol; Μπορούμε για παράδειγμα να μετρήσουμε ανθρώπους, μήλα και γενικά οτιδήποτε είναι εύκολα ορατό και ευάριθμο.
- 5. Ας σκεφτούμε…. Πως μετράμε την ποσότητα ενός «πράγματος» στην καθημερινή μας ζωή; Με αριθμό μονάδων π.χ. 1 μολύβι Με τον όγκο π.χ. 1 λίτρο κρασί Με τη μάζα π.χ. 1 κιλό κρέας
- 6. Ας σκεφτούμε…. Λέμε συχνά… Μία ντουζίνα αυγά (12) Ένα ζευγάρι κάλτσες(2) Ένα κουαρτέτο μουσικών οργάνων (4)
- 7. Τι γίνεται όμως …. Αν είχαμε να μετρήσουμε όμως κόκκους ρυζιού, ζάχαρης ή αλατιού Μια συνταγή θα ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, αν απαιτούσε «ακρίβεια κόκκου» για το αλάτι ή τη ζάχαρη
- 8. Εκτός όμως αν…. 1.γνωρίζαμε τη μάζα ενός κόκκου αλατιού 2.όλοι οι κόκκοι ήταν απόλυτα όμοιοι 3.πολλαπλασιάζαμε το πλήθος των κόκκων με τη μάζα του κάθε κόκκου ώστε να υπολογίσουμε την συνολική μάζα Μια καλή ζυγαριά θα μας έλυνε στη συνέχεια το πρόβλημα τότε
- 9. Το γραμμομόριο ή mole (σύμβολο: mol) είναι η μονάδα μέτρησης με την οποία προσδιορίζουμε την ποσότητα ύλης ενός σώματος στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (S.I.) και αποτελεί μία από τις επτά θεμελιώδεις μονάδες του. Τί είναι το mol λοιπόν;
- 10. Γιατί είναι χρήσιμο το mol; Το mol μας βοηθά να μετράμε άτομα με ένα πιο εύκολα διαχειρήσιμο τρόπο κυρίως γιατί τα άτομα είναι τόσο μικρά! https://www.youtube.com/watch?v=TEl4jeETVmgΔείτε το βίντεο:
- 11. Πόσο είναι ένα mole; Mole είναι η ποσότητα ουσίας που περιέχει σωματίδια ισάριθμα με τα άτομα που περιέχονται σε 12 γραμμάρια 12C
- 12. Ο αριθμός των ατόμων που περιέχονται σε 12 g του 12C ονομάζεται αριθμός Avogadro και συμβολίζεται NA Τι είναι ο αριθμός Avogadro; Ο αριθμός ΝΑ έχει υπολογιστεί πειραματικά: NA= 6,02∙1023
- 13. Τι είναι ο αριθμός Avogadro;
- 14. Γιατί όμως επιλέξαμε τα «12 γραμμάρια του άνθρακα»; Η χρήση του 12C καθιερώθηκε από το 1950 και έπειτα. Νωρίτερα είχαν προταθεί τα άτομα του υδρογόνου και οξυγόνου. Ο άνθρακας είναι άφθονος στη φύση και σχηματίζει τεράστια ποικιλία ενώσεων. Δύο λόγοι είναι:
- 15. Πώς σχετίζεται ο αριθμός του Avogadro με το 1 mol; 1 mol είναι η ποσότητα μιας ουσίας που περιέχει NA οντότητες Οι οντότητες μπορεί να είναι: Ιόντα Άτομα Μόρια
- 16. 1 mol ατόμων ενός οποιουδήποτε στοιχείου ζυγίζει όσο το Αr του στοιχείου αυτού Πως συνδέονται η μάζα με το mol; 1 mol μορίων ενός οποιουδήποτε μορίου ζυγίζει όσο το Μr του μορίου αυτού
- 17. 1 mol Περιέχει 6.02 x 1023 άτομα Ποσότητα ενός mol αργύρου περιέχει 6.02 x 1023 άτομα αργύρου αλλά μπορεί να χωρέσει σε ένα μικρό ποτήρι! Φανταστείτε!! Χωράει σε ένα ποτήρι
- 18. θείο νερό υδράργυρος Χλωριούχο νάτριο χαλκός μόλυβδος ζάχαρη Παραδείγματα 1 mol Διχρωμικό κάλιο
- 19. Δικτυογραφία 1. http://users.sch.gr/kassetas/0%20000%200%20MOLE.htm 2. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CF%81%CE%B1%CE%BC% CE%BC%CE%BF%CE%BC%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%BF 3. http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL111/769/5028, 22983/
Editor's Notes
- Η διδασκαλία της ενότητας αυτής αφορά το 4ο Κεφάλαιο (Στοιχειομετρία) και την παράγραφο 4.1 Βασικές έννοιες για τους χημικούς υπολογισμούς. Έχει παρατηρηθεί ότι οι μαθητές αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στο να αντιληφθούν την έννοια του mol. Αυτό επιφέρει σημαντικές δυσκολίες στους Χημικούς υπολογισμούς που ακολουθούν.
- Θέτουμε αρχικά το ερώτημα της χρησιμότητας του mol. Προκαλούμε συζήτηση (κίνηση στο ερωτηματικό) για το τι είναι οι ποιοτικοί και τι οι ποσοτικοί υπολογισμοί. Εμφανίζουμε το κείμενο και τονίζουμε την ανάγκη ύπαρξης μίας «μονάδα μέτρησης». Η αναφορά στη Φυσική και στα βασικά μεγέθη του διεθνούς συστήματος μονάδων (SI) βοηθά στο να αντιληφθούν το «κενό» που υπάρχει σε ότι αφορά την ποσότητα ουσίας στο μικρόκοσμο. Η εμφάνιση της εικόνας με το μικροϋπολογιστή και τα μολύβι βοηθά στο να εμπεδωθεί η έννοια των ποσοτικών χημικών υπολογισμών που θα ακολουθήσουν στο ίδιο κεφάλαιο.
- Αναφέρουμε ένα πρόβλημα της καθημερινότητας όπου μας ενδιαφέρει το πλήθος (π.χ. πόσοι μαθητές παρακολουθούν το μάθημα των αγγλικών) και τονίζουμε με την εικόνα που πάλλεται ότι αυτό λύνεται με ένα απλό μέτρημα.
- Συνεχίζουμε την ίδιο προβληματισμό όπως και στην προηγούμενη διαφάνεια με την εμφάνιση μία άλλης απλής εικόνας από την καθημερινότητα. Η κίνηση στην εικόνα τονίζει τι ορατό και ευάριθμο αντικείμενο.
- Θέτουμε την ερώτηση της διαφάνειας στους μαθητές. Η εμφάνιση της εικόνας τονίζει το στοιχείο του προβληματισμού. Αναφέρουμε από ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου χρησιμοποιούμε τη μάζα, τον όγκο ή τον αριθμό των μονάδων. Η σταδιακή εμφάνιση των εικόνων τονίζει νοηματικά τις έννοιες που διαπραγματευόμαστε. Ζητάμε από τους μαθητές να αναφέρουν ανάλογα παραδείγματα με αυτά των εικόνων.
- Αναφέρουμε ορισμένους όρους όπως το ζευγάρι, η ντουζίνα, το κουαρτέτο και εμφανίζουμε σταδιακά τις εικόνες για να τονίζουμε τις έννοιες αυτές . Υπενθυμίζουμε τη διασύνδεση μεταξύ των όρων αυτών και του αριθμού στον οποίο παραπέμπουν καταλήγοντας ότι πρόκειται για μία κωδικοποίηση που βοηθά την επικοινωνία.
- Σε αυτή τη διαφάνεια προσπαθούμε να κάνουμε τη σταδιακή μετάβαση στο μικρόκοσμο θέτοντας τον προβληματισμό του μετρήματος κόκκων ρυζιού, ζάχαρης ή αλατιού. Η εμφάνιση των εικόνων τονίζει αυτή τη μετάβαση προς το μικρόκοσμο δημιουργώντας μία νοητική αντιπαραβολή με τις εικόνες των προηγούμενων διαφανειών. Αναφέρουμε το παράδειγμα μίας μαγειρικής συνταγής που δεν θα μπορούσε να εκτελεστεί να απαιτούνταν «ακρίβεια κόκκου».
- Σε αυτή τη διαφάνεια προτείνουμε μία λύση που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε σχέση με το πρόβλημα της «ακρίβειας κόκκου» που τέθηκε νωρίτερα. Η κίνηση σε αυτή την διαφάνεια και η εμφάνιση της εικόνας στοχεύσουν στο να οδηγήσουν νοηματικά τους μαθητές προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
- Σε αυτή τη διαφάνεια δίνουμε τον επίσημο ορισμό του mol, δείχνουμε τον πίνακα μονάδων S.I. και με τον κινούμενο κόκκινο κύκλο εντοπίζουμε το κύριο σημεία ενδιαφέροντος μας.
- Υπενθυμίζουμε στους μαθητές το πολύ μικρό μέγεθος των ατόμων και τονίζουμε τη χρησιμότητα ύπαρξης ενός τρόπου μέτρηση οντοτήτων που δεν είναι ορατά. Παροτρύνουμε τους μαθητές να παρακολουθήσουν το βίντεο της υπερσύνδεσης με στόχο την καλύτερη εμπέδωση της νέας έννοιας.
- Δίνουμε στους μαθητές τον επίσημο ορισμό του mol και με την κινούμενη εικόνα και το κείμενο που εμφανίζεται συνοψίζουμε τον ορισμό σε μία πιο απλή φράση.
- Σε συνέχεια της προηγούμενης διαφάνειας λέμε στους μαθητές τι είναι ο αριθμός Avogadro, τι τιμή έχει και πως συμβολίζεται. Η χρησιμοποιούμενη εικόνα και η κίνηση τονίζουν το συμβολισμό του αριθμού και την τιμή του καθώς η χρήση του θα είναι συχνή στο υπόλοιπο κεφάλαιο.
- Η διαφάνεια αυτή συνοψίζει και οπτικοποιεί τον αριθμό Avogadro.
- Θέτουμε ένα ακόμη προβληματισμό στους μαθητές σχετικά με την επιλογή του άνθρακα κατά τον ορισμό του αριθμού ΝΑ. Τονίζουμε με το κινούμενο βέλος και το κείμενο τα δύο πλεονεκτήματα που παρουσιάζει το στοιχείο αυτό.
- Σε αυτή τη διαφάνεια συσχετίζουμε τον αριθμό Avogadro με την έννοια του mol. Υπενθυμίζουμε ποιες μπορεί να είναι οι οντότητες που πρέπει να μετρηθούν στη χημεία.
- Σε αυτή τη διαφάνεια θέλουμε να κάνουμε μία τελική σύνδεση μεταξύ ενός μακροσκοπικού μεγέθους (μάζα) με τον μικρόκοσμο των σωματιδίων. Συνδέουμε το mol με τη σχετική ατομική μάζα και τη σχετική μοριακή μάζα. Μετά την εμφάνιση του πρώτου πλαισίου μπορούμε να ζητήσουμε να υποθέσουν τι θα ισχύει για τα μόρια και στη συνέχεια να εμφανίζουμε το δεύτερο πλαίσιο.
- Με την εμφάνιση ενός παραδείγματος προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους μαθητές να αντιληφθούν τον τεράστιο αριθμό των οντοτήτων που περιέχονται σε 1 mol αλλά ταυτόχρονα το πολύ μικρό μέγεθος των ατόμων. Η κίνηση σε αυτή τη διαφάνεια τονίζει τα δύο αυτά σημεία.
- Δείχνουμε στους μαθητές μία εικόνα με διαφορετικές ουσίες σε ποσότητα 1 mol η κάθε μία. Μπορούμε να ρωτήσουμε τους μαθητές να τις κατονομάσουν πριν επιλέξουμε την κίνηση. Τονίζουμε το γεγονός ότι ενώ πρόκειται για διαφορετικές ουσίες όλες περιέχουν τον ίδιο αριθμό οντοτήτων αλλά παρόλαυτά δεν έχουν την ίδια μάζα καθώς αυτή σχετίζεται με την σχετική ατομική και μοριακή μάζα.
- Η κίνηση σε αυτή τη διαφάνεια εξυπηρετεί μόνο να προσθέσει μία χιουμοριστική νότα στη διδασκαλία καθώς ολοκληρώθηκε η τρέχουσα διδακτική ενότητα.