1. Q“~°= ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞
„á⁄IIJ_»Ñ¨ ã¨`«º<å~åÜ«∞} h˜Ö’ =ÚxyáÈ`«∞#fl
QÆ_ç¤áÈK« z=iã¨fiѨflO
<å HõÅ`« x„^ŒÖ’ qëê^ŒOQÍ qxÊ™ÈÎOk
pHõ’¡ Pk"åã≤ ÉÏÅ∞_»∞
ÉèíÜ«∞O`À `«KåÛ_»∞`«∞<åfl_»∞
QÆ∂_≥O #∞Oz áêiáÈ~Ú
"≥^Œ∞~°∞ =<åÅ JOK«∞# P_»∞‰õΩO@∞<åfl_»∞
#=Ùfi`«∞#fl ÉÏźO
pHõ˜ „ѨѨOK«OÖ’ H˘@∞ìHõáÈ`ÀOk
"å_ç ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’
PiáÈ`«∞#fl ѨÙ~å㨇 $`«w`åÅ∞
Jã¨Îq∞Oz# #Hõ∆„`«O
™êQÆ~°O =∞^茺֒ ~åeáÈ~ÚOk
^Õ=^•~°∞ á⁄^ŒÖ’¡
`«# a_»¤efl TѨÙ`«∞#fl Ñ≤@ì
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ =ÚO^Õ â◊="≥∞ÿOk
K≥OѨŠg∞k Hõhfl˜ÉÁ@∞¡
=}∞‰õΩ`«∞#fl QÆ∞O_≥`À
=∞OK≥g∞k „Ñ≤Ü«Ú_ç HÀã¨O "≥uHÍ~Ú
"≥Å∞QÆ∞`«∞#fl ~å„uÖ’
J`«_»∞ =ÚxyáÈ`«∞<åfl_»∞
`≥Å¡x <≥Å=OHõ =∞ã¨HõÉÏiOk
ã¨∂~°∞º_»∞ `«# náêxfl K«ÖÏ¡~åÛ_»∞
D áêѨO <åk HÍ^Œx
QÀ^•=i „Ѩtflã¨∞ÎOk.
=∞i 'áÈÅ=~°O—!?
~°K«#Å∞, K«O^•Å∞, q~åàÏÅ∞ ѨOѨ=eû# z~°∞<å=∂
¿ãflǨÏÅ`« ZO.,
WO.<≥O.1–1–305, ÉÏÖÏr HÍÅh,
"≥∂ǨÏ<£#QÆ~ü, H˘`«Î¿Ñò
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£–500 035
#_»∞ã¨∞Î#fl`≥ÅOQÍ}Pi÷Hõ, ~å[H©Ü«∞, ™êÇ≤Ï`«º =∂㨠Ѩ„uHõ
#∂~°∞ ѨÓÅ∞ qHõã≤OK«h, "Õ~Ú PÖ’K«#Å∞ ã¨OѶ¨∞i¬OK«h J#fl@∞¡ „Ѩ*Ï#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# aè#fl PÖ’K«#ʼnõΩ
=∂ Ѩ„uHõÖ’ KÀ@∞O@∞Ok. Hõ#∞Hõ D Ѩ„uHõÖ’ =Ú„kOz# Jaè„áêÜ«∂Å∞ ~°K«~Ú`«Å"Õ. ã¨Oáê^ŒHõ
=~åæxH˜ UH©ÉèÏ=O LO_»#=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
W."≥∞~ÚÖò:–nadusthunnatelangana@gmail.com
=∂iÛ 2014
ã¨OѨ٘: 4
ã¨OzHõ: 3
ã¨ÅǨ =∞O_»e
JÅ¡O <å~åÜ«∞}
Z_ç@~ü–#=∞¿ãÎ `≥ÅOQÍ}
z‰õΩ¯_»∞ „ѨÉèÏHõ~ü
J_»fiˆHò–<åºÜ«∞ ã¨ÅǨ^•~°∞
ã¨Oáê^ŒHõ =~°æO
_®IIZ.ã≤Öχ<åÜ«∞H±
„HÍOu
"Õ∞<Õ[~ü
ZO. ÉÏÅ∞<åÜ«∞H±
á¶È<£ <≥O.: 8008918475, 9290745490
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞
_®IIã≤.HÍjO
Jã≤ÃãìOò „á⁄ÃѶã¨~ü
[~°fleã¨∞ì
ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Oáê^Œ‰õΩ~åÅ∞
¿ãflǨÏÅ`« ZO.
#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ} JH“Oò <≥O|~ü: 62254225854
ZãπaÃÇÏKü, ~åOHÀiî„ÉÏOKü(20350), ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£
=∂iÛ 2, 2014
1#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
ã¨Oáê^Œ‰õΩ_ç L`«Î~°O

2. `≥ÅOQÍ}`˘=fi
1. ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
|~°ƒs‰õΩxfl =∞m¡ |eKåÛ~°∞ 3
2. ÔQãπì Z_ç’iÜ«∞Öò
„Ѩ*Ï L^Œº=∞O Ѷ¨e`«OQÍ<Õ `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ìO U~°Ê_çOk -#Å=∂ã¨Hõ$+¨‚ 4-8
3. `≥ÅOQÍ#O
x[OQÍ<Õ....? '`≥ÅOQÍ}O— - =~°=~°~å=Ù 9-11
4. =~°Î=∂#O
„ѨѨOK« Pi÷Hõ "ÕkHõ - 44= ã¨=∂"Õâ◊O -Z.#iûOǨÔ~_ç¤ 12-16
5. „áêѨOzHõO
=# ^Õ=`«Å∞-=∞# ^Õ=`«Å∞ -_®IIl.ÅK«ÛÜ«∞º 17-19
6. `≥ÅOQÍ}©Hõ'~°}O—
=∂Ü«∞ŠѶ¨H©~°∞ KÕuÖ’ =∞O„`«^ŒO_»O P"£∞ Pn‡ áêsì?! -_®IIU~°∞H˘O_»#~°ã≤OǨï_»∞20-24
7. ѨÙ~ÀQÆ=∞#O
ѨÙ#ifl~å‡}O : „Ѩ[Å^Õ ÉÏ^茺`« - J~°}º 25-26
8. J^ŒÌOÖ’ JHõ∆~åÅ∞
HõÅHÍÅO rqOKÕ HÍà’r Hõq`«fiO -_®II<åàıâ◊fi~°Oâ◊OHõ~°O 27-28
9. ã≤OQƈ~}˜ ã¨OQÆ`«∞Å∞
D Kå=ÙʼnõΩ =ÚyOѨ٠ÖË^•? - "≥<≥flÅ 29-30
10. á¶ÈHõãπ
J_»q a_»¤Å P„QÆǨÏO -H˘O_»∂i~°"Õ∞+πÉÏ|∞ 31-34
PO„^èŒH˜ áÈÅ(=~°O) Pk"åã≤ ã¨=∂*ÏxH˜ âßѨO - P#O^£‰õΩ=∂~ü ^˘~° 35
~å=Ú_çÃÑ· „¿Ñ=∞ HÍ^Œ∞... Pk"åã¨∞Å#∞ =ÚOK≥ ‰õΩ„@ -J~°∞}ÏOH±ZÅ∞Hõ@∂i 36-37
11. #_»∞ã¨∞Î#fl HÍÅO
Ǩ˙º=∞xã¨∞ì ã¨∂„`åÅÖ’ „ÉÏǨχ}˜ã¨∞ì zǨflÅ∞ -a.Ãã·^Œ∞Å∞ 38-42
q*Ï˝# qǨ~° Ü«∂„`«ÖÏ! Pã≤ÎHõ`«fiO "≥·Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞ÖÏ -ã≤,H˜~°}ü‰õΩ=∂~ü 43-44
12. „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ HÍ~°º„Hõ=∞O
''`≥ÅOQÍ}Ö’ „áê^äŒq∞Hõ q^Œº-K«~°Û(3)—— -„á⁄IIHõ#Hõ^Œ∞~°æ^ŒO@∞ 45-48
13. ™êÇ≤Ï`«ºO
L`«Î~°O -Ñ≤.K«O^£ 49-51
'Hõ>ˇìѨů—ÃÑ· Hõq`åHõ∆~åÅ∞ -K≥·`«#º„ѨHÍâò 52-56
2#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}

3. |~°ƒs‰õΩxfl =∞m¡ |eKåÛ~°∞
‰õΩ~°∞ˆH∆„`«Ü«Ú^ŒúO „áê~°OÉèíO HÍ=ÏxH˜ =ÚO^Õ =∞Ǩ|Åâße J~Ú# Pk"åã≤ g~°∞_»∞ |~°ƒs‰õΩxfl NHõ$+¨µ‚x ã¨ÅǨ "Õ∞~°‰õΩ
|e™êÎ~°∞. J`«_»∞ |uH˜ LO>Ë ~å*ϺkèHÍ~åxH˜ ~åÉ’ÜÕ∞ áêO_»=ÙʼnõΩ áÈ© J=Ù`å_»x D ‰õΩ„@ KÕ™ê~°∞. H“~°=ÙʼnõΩ-
áêO_»=ÙʼnõΩ =∞^茺 ‰õΩ~°∞ˆH∆„`« Ü«Ú^ŒúO [iyOk. áêO_»=ÙÅ∞ ÔQeKå~°∞. ^èŒ~°‡~åA ~å[Ü«∂º_»∞. Hõ∆„fÜ«ÚÅ =∞^茺 Ü«Ú^ŒúO
[iyOk. XHõ Hõ∆„fÜ«ÚÅ∞ F_çáÈ~Ú, =∞~À Hõ∆„fÜ«ÚÅ∞ ÔQÅ∞á⁄O^•~°∞. HÍx =∞^茺֒ |Å~ÚºOk =∂„`«O Pk"åã≤ |~°ƒs‰õΩ_»∞.
WÏ¡ QÆ`« K«i„`«O`å Pk"åã¨∞Å ~°HõÎO`À `«_çã≤Ok. ~å=Ú_»∞ "åex, `å@H˜x, ~å=}Ïã¨∞~°∞xfl K«Oáê_»∞. „^À}ÏKå~°∞º_»∞
UHõÅ=Ùºxfl ÉÁ@# "ÕÅ∞#∞ #iˆH™ê_»∞. "å=∞#∞_»∞ `«# z~°∞áê^•Å`À |e K«„Hõ=iÎx áê`åàÏxH˜ `˘ˆH¯™ê_»∞. ÃÑ·QÍ Pk"åã≤
g~°∞ÅO^ŒiÃÑ· ~åH∆Íã¨∞Å∞QÍ =Ú„^Œ"Õã≤ ѨÙ~å}, WuǨ™êÅ#∞ ~å™ê~°∞. J_»qÃÑ·, J_»qÖ’x ã¨OѨ^ŒÃÑ· ^•_ç KÕã≤# Hõ∆„fÜ«ÚÅ#∞
„ѨuѶ¨∞˜Oz# g~°∞Å∞, QÆ}~å[º <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Pk"åã¨∞Å∞. JѨC_≥·<å, WѨC_≥·<å "≥∞ÿ^•# „áêO`« „Ѩ[Å „ѨÜ≥∂[#O HÀã¨O
Pk"åã¨∞ŠǨÏ##O H˘#™êQÆ∞`«∞Ok.
=~°Î=∂#OÖ’ QÆ`« J~°"≥· ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ PO„^èŒ áêʼnõΩʼnõΩ, `≥ÅOQÍ} „Ѩ[ʼnõΩ =∞^茺 áÈ~å@O [iyOk. PO„^èŒ áêʼnõΩÅ
"≥·Ñ¨Ù J<åºÜ«∞=ÚOk. `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å "≥·Ñ¨Ù <åºÜ«∞=ÚO^Œ<Õ q+¨Ü«∞O xifiq"å^•Oâ◊O. WѨÙ_»∞ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å <åºÜ«∞O
áêH˜∆HõOQÍ<≥·# Ѷ¨eOzOk. HÍx qëê^èŒ"Õ∞q∞@O>Ë "≥∞ÿ^•# „áêO`« „Ѩ[Å „ѨÜ≥∂[#O HÀã¨O áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì H˜O^Œ Pk"åã¨∞Å#∞
|ezÛ `≥ÅOQÍ} =zÛOk. =∞m¡ |~°ƒs‰õΩx "å~°ã¨∞Å∞ |eѨâ◊√=ÙÅÜ«∂º~°∞. K«i„`« WÏ¡ ѨÙ#~å=$`«ÎO HÍ=@O „ѨQÆujÅ
â◊‰õΩÎʼnõΩ =∞Ozk HÍ^Œ∞. D ^Õâ◊ ã¨OѨ^Œ#∞ `«=∞ HÍà◊¡ H˜O^Œ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ HÍáê_»∞`«∞#fl Pk"åã¨∞Å∞ x~å„â◊Ü«ÚÅ∞
HÍ=@O „Ѩ*Ï™êfi=∞º ã¨=∂*ÏʼnõΩ „âıÜ«∞™ê¯~°O HÍ^Œ∞. x*ÏxH˜ "åà◊√¡ =∞# =¸Å"åã¨∞Å∞. "åà◊√¡ JO`«iOK«@=∞O>Ë =∞#
r=Hõ}ÏÅ∞ JO`«iOK«@"Õ∞. Pk=∞ ã¨O㨯 $ux HÍáê_»∞`«∞#fl =∞#∞+¨µÅ∞ "åà◊√¡. Jaè=$kú "≥Å∞QÆ∞ h_»Ö’¡ "åà◊¡ rq`«=∞O`å
pHõ˜ P=iOzOk. "≥Å∞QÆ∞Å∞ =∂„`«O "≥∞ÿ^•# „áêO`«OÖ’x H˘O^ŒiH˜ „Ѩã¨iOKå~Ú. =∞#HÀã¨O =¸QÆQÍ ~Àkã¨∞Î#fl =∞#∞+¨µÅ
QÆ∞iOz =∞ø#OQÍ LO_»@=∞O>Ë <Õ~°K«i„`«Ö’ ÉèÏQÆO HÍ=@"Õ∞.
H˘`«Î „áê*ˇ‰õΩìÅ x~å‡}O [iy#ѨC_»ÖÏ¡ r=# q^èŒfiOã¨O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∞x+≤H˜ ѨÙ#~å"åã¨O HõeÊOK«=K«∞Û, HÍx *Ï˝Ñ¨HÍʼnõΩ
ѨÙ#~å"åã¨O HõeÊOK«QÆÅ~å!? K«xáÈ~Ú# `«e¡^ŒO„_ç *Ï˝Ñ¨HõO ã¨=∂^èŒ∞ÅÖ’ xH˜∆ѨÎ"≥∞ÿ LO@∞Ok. nx ã¨OQÆ`Õq∞˜? ÉÏźOÖ’
K≥@∞ì, ѨÙ@ì <ÕÅ`À P_»∞H˘x, áê_»∞H˘x U~°Ê~°∞K«∞‰õΩ#fl J#∞|O^èŒO ZÖÏ `≥zÛ=fiQÆÅ~°∞? Ѩ‰õ∆ΩÅ`À, [O`«∞=ÙÅ`À ÃÑ#"Õã¨∞‰õΩ#fl
„¿Ñ=∞#∞, PáêºÜ«∞`«#∞ ZÖÏ Ñ¨˜ì=fiQÆÅ~°∞? K≥=∞@, Hõhflà◊¡#∞, <≥`«∞Î~°∞#∞ `åÑ≤ ™êQÆ∞KÕã≤# Éèí∂q∞x, ѨO@#∞ =^Œ∞Å∞‰õΩ<Õ^≥ÖÏ?
WO˜ =ÚO^Œ∞ ÃÑiy# zO`«K≥@∞ì, "ÕѨK≥@∞ì h˜Ö’ =ÚxyáÈ=eûO^Õ<å? ''g∞~°∞ HõxÊOKÕ =ã¨∞Î=ÙÅ QÆ∞iOz =∂Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.
"Õ∞O HõxÑ≤OK«x *Ï˝Ñ¨HÍÅ QÆ∞iOz =∂Ï¡_»∞`«∞<åflO. "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ áêʼnõΩÅ∞ =∂i#ѨC_»ÖÏ¡ =∂ rq`«O =∞˜ìáêÅ∞,
h˜ áêÅ∞ HÍ=eûO^Õ<å?—— Jx Pk"åã¨∞Å∞ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞.
Z=i HÀã¨O WO`« =∞Okx =∂#ã≤HõOQÍ K«OáêÅ#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. LÉèíÜ«∞QÀ^•=i lÖϡʼnõΩ =¸_À ѨO@ HÀã¨"Õ∞QÍ!
''u#_®xH˜ uO_çÖËHõ "Õ∞=Ú áÈ+¨HÍǨ~° ֒ѨO`À =∞~°}˜ã¨∞ÎO>Ë, g∞‰õΩ =¸_À ѨO@HÍ=eûO^Õ! qâßYѨ@flO #∞Oz <≥Å∂¡~°∞
=~°‰õΩ xi‡ã¨∞Î#fl HÀã¨ìÖò HÍi_®~ü‰õΩ, |Ǩïà◊*Ïu HõOÃÑhʼnõΩ =∞Ozh~°∞ JOkOK«ÏxˆH Hõ^•, áÈÅ=~°O ‰õΩ„@. =∂‰õΩ `åQÆ∞hà◊√¡
ÖËHõ =∞ÖËiÜ«∂ ÉèÏi#Ѩ_»∞`«∞O>Ë g∞‰õΩ HõOÃÑhʼnõΩ =∞Ozhà◊¡ HÀã¨"Õ∞QÍ? ZQÆ∞=# `≥ÅOQÍ}ÏO`«@ hà◊√¡ ÖËHõ ѨO@Å∞ ZO_»∞`«∞O>Ë
~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ QÀ^•=i hà◊¡#∞ `«~°eOK«ÏxH˜ áÈÅ=~°=∂!?—— D „Ѩâ◊fl‰õΩ =∞#=^ŒÌ ["å|∞ L#fl^•?
H˘O^Œi „ѨÜ≥∂[#O HÀã¨O =¸_»∞=O^ŒÅ „QÍ=∂Å#∞, ÅHõ∆ W~°"≥· "ÕÅ ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x, Ѩk"ÕÅ ZHõ~åÅ J_»qx,
„ѨѨOK«OÖ’<Õ J~°∞^≥·# áêÑ≤H˘O_»Å#∞ áÈÅ=~°OÖ’ =ÚOK«ÏxH˜ áêʼnõΩÅ∞ ѨÓ#∞‰õΩ<åfl~°∞. r"ÀZO x"ÕkHõÖ’ K≥Ñ≤Ê# „ѨHÍ~°"Õ∞
=ÚÃÑÂÊ "ÕÅ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ x~åfiã≤`«∞Å=Ù`«∞<åfl~Ú. JO>Ë Ô~O_»∞ #∞Oz =¸_»∞ ÅHõ∆Å =∞Ok „Ѩ[Å∞. D „Ѩ[ÅÖ’ J`«ºkèHõO
`≥ÅOQÍ}Ö’ LO_»@O =∞~À qâı+¨O. ÅHõ∆Å ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x, J_»qx, „ѨHõ$u ™œO^Œ~åºxfl, Ѩâ◊√ѨH∆ͺ^Œ∞Å#∞, =∞#∞+¨µÅ#∞
=ÚOz"Õã≤ D h˜x `«~°eOK«∞‰õΩáÈ~Ú PO„^èŒÖ’ U_»∞ ÅHõ∆Å, W~°"≥· "ÕÅ ZHõ~åʼnõΩ hà◊√¡ JOkOKåÅ<Õ ‰õΩ„@ [~°∞QÆ∞`ÀOk.
x*ÏxH˜ WO`« ÃÑ^ŒÌ _®ºO xi‡Oz, WO`«QÍ #+¨ìO KÕ¿ãHõO>Ë z#fl ÉϺˆ~rÅ∞ xi‡Oz `«‰õΩ¯= #+¨ìO`À Jxfl „áêO`åʼnõΩ h~°∞
JOkOK«=K«∞Û. „ѨÉèí∞`«fiO `å#∞ KÕã≤# 1/70, ÃÑ™ê ÖÏO˜ K«ÏìÅ#∞ `«∞OQÆÖ’ `˘H˜¯ áÈÅ=~°O x~å‡}ÏxH˜ HõOHõ}O Hõ@∞ì‰õΩOk.
WO`« [~°∞QÆ∞`«∞O>Ë _èçb¡ #_çg^èŒ∞Ö’¡ <≥Å ~ÀAʼnõΩÃÑ·QÍ ZH˜¯# QÆ_»Ñ¨ ZHõ¯‰õΩO_® JO^Œih XÑ≤ÊOz `≥ÅOQÍ} `≥KåÛ=∞x
K≥|∞`«∞#fl `≥ÅOQÍ} ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞Hõ`«fiO áÈÅ=~°O x~å‡}ÏxH˜ QÍx, Pk"åã¨∞Å∞ =ÚOѨÙ#‰õΩ QÆ∞i HÍ=@O QÆ∞iOz QÍx
XHõ¯ JÉèíºO`«~°O =ºHõÎO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. =∞àÁ¡Hõ™êi `«=∞ k"åàÏHÀ~°∞ ÉÏx㨠=∞#ã¨Î`åfixfl 'kyfi[Ü«∞O—QÍ Kå@∞‰õΩ<åfl~°∞.
WHõ „Ѩ[ʼnõΩ q∞yeOk áÈ~å@O XHõ¯>Ë, `≥ÅOQÍ} =zÛO^Œ<Õ ã¨O`À+¨O ÖˉõΩO_® J<ÕHõ +¨~°`«∞Å∞ Ãјì# ˆHO„^•xH˜
=ºuˆ~HõOQÍ =∞# ǨωõΩ¯Å ~°Hõ∆} HÀã¨O ~å*ϺOQÆO Qͺ~°O© Ѩ_ç# J=HÍâßÅ HÀã¨O L^Œºq∞OK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. áÈ~å_ç`Õ<Õ
„a©+π"å_»∞ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. PO„^èŒ ^ÀÑ≤_ç^•~°∞_»∞ `ÀHõ =Ú_çKå_»∞. áÈÅ=~°O ‰õÄ_® Py `≥ÅOQÍ}ÃÑ· qkèOz# +¨~°`«∞Åxfl ~°^Œ∞Ì
HÍ"åÅO>Ë áÈ~å@"≥ÚHõ¯>Ë q∞yeOk.
=∂iÛ 2, 2014 T
ã¨Oáê^ŒH©Ü«∞O
HÍjO
3 =∂iÛ,2014

4. 4#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
60 ã¨O=`«û~åÅ `≥ÅOQÍ} ~åR PHÍOHõ∆ +¨~°`«∞Å`À
<≥~°"ÕiOk. HÍ~˘Êˆ~ò HõOÃÑhÅ∞, |_® ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å∞ Zxfl
„Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕã≤<å z=iH˜ „Ѩ*Ïâ◊H˜Î ÔQezOk. „Ѩ[Å∞
J*ËÜ«ÚÅ∞. „Ѩ[ÖË K«i„`« x~å‡`«Å<Õ Kåi„`«Hõ "åã¨Î=O
=∞~À™êi x~°∂Ñ≤`«"≥∞ÿ#k. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’<Õ áêʼnõΩÅ „^ÀǨÏO
‰õÄ_® HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
ã≤_»|∞¡ºã≤ „ѨHõ@# =zÛ# 5 <≥ÅÅ #∞O_ç [iy#
Ѩi}Ï=∂Å∞ áê~°¡"≥∞O@∞H˜ aÅ∞¡ KÕˆ~<å˜H˜ Ѩ~åHÍ+¨ìH˜
KÕ~°∞‰õΩ<åfl~Ú. D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ áê~°¡"≥∞O@s ~å[H©Ü«∞
=º=ã¨÷Ö’x _˘Å¡`«#O ã¨Ê+¨ìOQÍ |Ü«∞@Ѩ_çOk. ~å[H©Ü«∞
áêsìÅ „Ѩ*Ï =ºuˆ~Hõ, J=HÍâ◊"å^Œ q^è•<åÅ∞ =∞~À™êi
„Ѩã¨∞Êù "≥∞ÿ<å~Ú. ™êfi~°÷ ~å[H©Ü«∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨O "å~°∞
ZÖÏ kQÆ*Ï~°QÆÅ~À „Ѩ[ÅO`å QÆ=∞xOKå~°∞. PO„^è• Ñ¨„uHõÅ∞,
g∞_çÜ«∂ ^Œ∞~å‡~°æOQÍ kQÆ*Ïi <Õ˜H© `≥ÅOQÍ} „Ѩ*ÏHÍOHõ∆ÃÑ·
q+¨O QƉõΩ¯`«∂<Õ „ѨKå~°O ™êyã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨=∞<åºÜ«∞O ¿Ñ~°∞`À
ÉÏkè`«∞xfl ^À+≤x KÕã≤#@∞¡ `≥ÅOQÍ} „áêO`«O ÉÏi #∞O_ç
PO„^蕉õΩ <åºÜ«∞O HÍ"åÅx Jiz, Jip „ѨѨOKåxfl
#q∞‡OKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕâß~°∞. z=iH˜ `≥ÅOQÍ} ~åRO Wã¨∂Î<Õ
+¨~°`«∞Å∞ qkèOz<å~°∞. +¨~°`«∞Å∞ J„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ"≥∞ÿ#q. ˆ~ѨÙ
`≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å Jaè=$kúH˜ f„= P@OHõOQÍ =∂~°#∞<åfl~Ú.
Hõhã¨O Éè∫QÀoHõOQÍ<≥·<å 㨈~ 28 ~å„ëêìÅ=ÖË `≥ÅOQÍ}
~åRO U~°Ê_»∞`«∞O^Œx PtOz#"åiH˜ x~åâı q∞yeOk. D
Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ ˆHO„^ŒO x~°O‰õΩâ◊ "≥·YiH˜ x~°ã¨#QÍ aÅ∞¡Ö’x
J„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ JOâßÅÃÑ· =∞~À áÈ~å@O ™êyOK«=Åã≤#
Ѩiã≤÷u ^•Ñ¨ÙiOzOk.
QÆ`« <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ <≥ÅÅ∞QÍ ™êQÆ∞`«∞#fl ~å[H©Ü«∞
ã¨g∞Hõ~°}ÏÅ∞, Ѩi}Ï=∂Å#∞ Ö’`«∞QÍ QÆ=∞x¿ãÎ `«Ñ¨Ê UO
[iyO^À J~°÷O HÍ^Œ∞. `≥ÅOQÍ}ÃÑ· POHõ∆Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ
qkèOKå~°∞? nxÔH=~°∞ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞? ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ áê„`«
ZO`«? +¨~°`«∞Å „ѨÉèÏ"åÅ #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞Hõ<Õ =∂~°æO
Uq∞@<Õk Jxfl =~åæÅ#∞ "Õkèã¨∞Î#fl „Ѩâ◊flÅ∞.
60 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ `≥ÅOQÍ} „áêO`«O
^ÀÑ≤_ôH˜, q=Hõ∆‰õΩ QÆ∞Ô~·Ok Hõ#∞Hõ<≥ ~å„ëêìxfl U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»O
J=ã¨~°=∞x ^•^•Ñ¨Ù Jxfl áêsìÅ∞ J<åfl~Ú. "åi "åi
ZxflHõÅ "Õ∞xÃѶ™ÈìÖ’ KÕ~åÛ~Ú. ã≤Ñ≤Z"£∞ ÖÏO˜ áêsìÅ∞ Ãã·`«O
=∂ Éèí∞*ÏÅÃÑ· `«∞áê‰õΩÅ∞ Ãјì HÍÅÛHõO_»x J<åfl~°∞. qã¨Î $`«
„Ѩ[Å ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO`À WO`« ã¨∞n~°… HÍÅOQÍ ~åRO HÀã¨O
[iy# áÈ~å@OQÍ `≥ÅOQÍ} K«i„`«Ö’ xÅzáÈ`«∞Ok.
WO^Œi =∞^ŒÌ`«∞#fl `≥ÅOQÍ}#∞ z=iQÍ aÅ∞¡ ^ŒQÆæiH˜ =KÕÛã¨iH˜
Jq˜kQÍ =∂iÛ"Õâß~°∞. J<åºÜ«∞O [iyO^Œx
XѨC‰õΩO@∂<Õ =∞~À ~°∂ѨOÖ’ J<åºÜ«∞"≥∞ÿ# Ѩiëê¯~°O
K«∂áê~°∞. J„Ѩ*Ï ™êfiq∞Hõ"≥∞ÿ# x|O^èŒ#Å∞ qkèOKå~°∞.
~å*ϺOQÆ =ºuˆ~HõOQÍ =º=ǨÏiOKå~°∞. HÍh D q+¨Ü«∂ÅÃÑ·
K«~°Û [~°QƉõΩO_® g∞_çÜ«∂ ѨHõ_»ƒOnèQÍ Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk.
`≥ÅOQÍ}‰õΩ Q˘Ñ¨Ê q[Ü«∞O ÅaèOzO^Œx, áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì
x~å‡}O, =ÚOѨ٠=∞O_»ÖÏÅ#∞ PO„^è•Ö’ qb#O KÕÜ«∞_»O,
L=∞‡_ç ~å[^è•x, QÆ=~°fl~ü‰õΩ „Ѩ`ÕºHõ JkèHÍ~åÅ∞, L=∞‡_ç
ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì, L=∞‡_ç Ѩa¡H± ã¨sfiãπ Hõg∞+¨<£, Hõ$ëê‚, QÀ^•=i
#^Œ∞Å x~°fiǨÏ}‰õΩ „Ѩ`ÕºHõ =∞O_»e ˆHÏ~ÚOK«_»O, Pã¨∞ÎÅ∞,
JѨCÅ∞ [<åÉèÏ „áêuѨkHõÃÑ· ѨOK«∞HÀ=_»O, PO„^è•
L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ `≥ÅOQÍ}"å~°∞ ÃÑ#¬<£û W=fi=Åã≤~å=_»O, L#fl`«
q^ŒºÖ’ 10 ã¨O=`«û~åÅáê@∞ L=∞‡_ç ZO„@<£û ÃÑ@ì_»O,
ZÑ≤ Éèí=<£#∞ PO„^蕉õΩ ˆHÏ~ÚOK«_»O.. "≥Ú^ŒÖˇ·# +¨~°`«∞Åhfl
ѨÓiÎQÍ J„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ"≥∞ÿ#q.
`≥ÅOQÍ}ÃÑ· Wxfl +¨~°`«∞Å∞ qkèã¨∞ÎO>ˇ `≥ÅOQÍ} „áêO`«O
#∞O_ç Z#∞flHÀ|_»¤ „Ѩ*Ï „Ѩux^èŒ∞Å∞, U XHõ¯~°∂ <À~°∞
qѨÊÖË^Œ∞. AÖˇ· 30, 2013 <å_»∞ HÍO„ÔQãπ `≥ÅOQÍ}
U~åÊ@∞ÃÑ· JkèHÍiHõOQÍ x~°‚Ü«∞O „ѨHõ˜OzOk. ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£
L=∞‡_ç ~å[^è•x, áÈÅ=~°O‰õΩ, `≥ÅOQÍ}‰õΩ =Ú_ç
ÃÑ@ì_»"≥∞O^Œ∞Hõx ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞, ˜P~üZãπ ‰õÄ_®
=∂Ï¡_»ÖË^Œ∞. EÖˇ· 30 #∞O_ç ã¨iQÍæ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ∞
QÆ_çKÕã¨iˆH POHõ∆Å∞ 12 JOâßÅ ~°∂ѨOQÍ =∞m§ „Ѩ[Å
=ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ<å~Ú. aÅ∞¡ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ JÃãOc¡Ö’
~°H˜ÎHõ˜ìOKÕ <å@HõO`À P`«‡=OK«# KÕã¨∞‰õΩ#fl `≥ÅOQÍ}
Z"£∞ZÖòZ, Z"£∞ZÖòã≤Å∞ z=iH˜ KÕ`«∞Öˇ`ÕÎâß~°∞. JÃãOc¡Ö’
=¸A"å}˜ F˜OQ∑ Ѩ^Œúu ^•fi~å "≥∞*Ïi©`À<˘ ã¨"≥∞ÿHͺO„^èŒ
L^Œº=∞O q[Ü«∞O ™êkèã¨∞ÎO^Œ<Õ H˜~°}ü JOHõO ѨÓ~°Î~ÚOk.
Hõ^äŒ _èçb¡H˜ KÕ~°_»O`˘ KÕ`«∞ʼnõΩ =∞˜ì JO@‰õΩO_® ѨO@Å∞
ѨO_çOKåÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ =ӺǨ`«‡Hõ =∞ø#=Úx
âßOu „Ѩ=K«<åÅ∞ ѨeH˜<å~°∞. ~å[H©Ü«∞ *ÏH±, ^•x`À QÆÅ
~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ POHõ∆ÅÃÑ· =∂Ï¡_˘^ŒÌ<Õ x~°‚Ü«∂xH˘KåÛ~°∞.
áÈÅ=~°O ã¨Ç¨ L=∞‡_ç ~å[^è•x, QÆ=~°fl~ü áêÅ# "≥Ú^ŒÖˇ·#
+¨~°`«∞ÅÃÑ· L^Œº=∞O KÕ¿ãÎ =KÕÛ `≥ÅOQÍ} PyáÈ`«∞Ok.
`≥ÅOQÍ} U~°Ê_®¤Hõ POHõ∆Å ã¨OQÆu K«∂ã¨∞HÀ=K«Û<Õk "åi
„Ѩ*Ï L^Œº=∞O Ѷ¨e`«OQÍ<Õ `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ìO U~°Ê_çOk
ÔQãπì Z_ç’iÜ«∞Öò
#Å=∂㨠Hõ$+¨‚

5. 5 =∂iÛ,2014
"å^Œ#Ö’x ™ê~åOâ◊O. D `«Ñ¨C_»∞ J=QÍǨÏ# ZO`« #ëêìxfl
HõÅ∞QÆ*Ëã≤O^À +¨~°`«∞Å#∞ K«∂¿ãÎ J~°÷O J=Ù`«∞Ok.
WѨʘԈH P~°∞ ^ŒâßÉÏúÅ PO„^è• PkèѨ`«ºOÖ’ `≥ÅOQÍ}
HÀÅ∞HÀ‰õΩO_® #+¨ìáÈ~ÚOk. WOHÍ "åi PkèѨ`åºxfl Wxfl
~°HÍÅ∞QÍ ã¨Ç≤ÏOK«=Åã≤~å=_»O ^Ò~åƒùQƺO HÍ^•? HÍ„ÔQãπ
áêsì <åÜ«∞Hõ`«fiO `≥ÅOQÍ}‰õΩ U^À "Õ∞Å∞ KÕã≤#@∞¡ #q∞‡ã¨∂Î
=∞~°} âßã¨<åxfl ~åã≤O^Œ<Õk "åã¨Î=O. JO`«~å˚fÜ«∞
ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å „ѨÜ≥∂[<åÅ ~°Hõ∆} HÀã¨"Õ∞ L=∞‡_ç ~å[^è•x
áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì‰õΩ *ÏfÜ«∞ Ǩϟ^• HõeÊOKå~°<Õk "åã¨Î=O.
nxÃÑ·# P<å˜ #∞O_Õ ˜Ñ≤ZѶπ =∞iÜ«Ú W`«~° L^Œº=∞
ã¨Oã¨÷Å∞, „Ѩ*Ï ã¨OѶ¨∂Å∞ ã¨ÊOkOKå~Ú. `«=∞ â◊H˜Î=OK«#
ÖˉõΩO_® D ‰õΩ„@#∞ |Ü«∞@Ãјì L^Œºq∞OKå~Ú. D „Hõ=∞OÖ’
U XHõ¯ +¨~°`«∞ÃÑ·<å L^Œº=∞O KÕÜ«∞_®xH˜ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞
ã≤^ŒúO HÍHõáÈQÍ, "å˜ J#∞|O^èŒOQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl *ÏH±Å#∞,
qq^èŒ ã¨Oã¨÷Å#∞ ‰õÄ_® „Ѩ*Ï =ºuˆ~Hõ +¨~°`«∞ÅÃÑ·
=∂Ï¡_»x=fiÖË^Œ∞. ^Õâ◊ K«i„`«Ö’ ZѨC_»∂ ÖËx q^èŒOQÍ ~åRO
U~°Ê_»‰õ =ÚO^Õ U~°Ê_»É’ÜÕ∞ `≥ÅOQÍ} ~åRO J#∞=∞u
áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì‰õΩ L#fl@∞¡ K«@ìO KÕâß~°∞. WO`«Hõ<åfl Ѷ¨∞’~°O
=∞~˘Hõ˜ LO@∞O^•?
áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì‰õΩ *ÏfÜ«∞ Ǩϟ^• HõeÊOK«_»O,
^•xHÀã¨O 7 =∞O_»ÖÏÅ#∞ PO„^è•Ö’ qb#O KÕÜ«∞_»O
[iyOk. 7 =∞O_»ÖÏÖ’¡x Pk"åã‘, Pk"å¿ã`«~° „Ѩ[Å
ã¨=∂^èŒ∞Å g∞^Õ x~å‡}O HÍ#∞#fl „áê*ˇ‰õΩì, ™ê„=∂[º"å^Œ∞Å
ÖÏÉèÏÅ HÀã¨O, qâßY Ѩ@ì}O #∞O_ç HÍH˜<å_»‰õΩ ÃÑ„’
ÔHq∞HõÖòû, áêi„âßq∞Hõ HÍi_®~ü HÀã¨O h~°OkOKÕ
„ѨÜ≥∂[<åÅ HÀã¨"Õ∞. ^•x HÀã¨O `≥ÅOQÍ} Pk"åã¨∞Å#∞
|eÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. WѨʘˆH ã¨∞„Ñ‘O HÀ~°∞ìÖ’ Xi™êû ~å„ëêìÅ∞
JÉèíºO`«~°O K≥ѨÙ`«∞<åfl~Ú. ~å*ϺOQÍxH˜ q~°∞^ŒúOQÍ ÃÑ™ê,
1/70 ÖÏO˜ yi[# K«ÏìʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ x~å‡}=∞=Ù`«∞#fl
„áê*ˇ‰õΩì Wk. =∂#"åox, =∂#=`åfixfl ã¨=∂kè KÕã¨∞Î#fl D
„áê*ˇ‰õΩì ~°^Œ∞Ì HÀã¨O XHõ¯ áêsì ‰õÄ_® =∂Ï¡_»ÖË^Œ∞. `≥ÅOQÍ}
QÆ=~°fl~ü‰õΩ „Ѩ`ÕºHõ JkèHÍ~åÖˇO^Œ∞‰õΩ? 29= ~åROQÍ U~°Ê_Õ
`≥ÅOQÍ}‰õΩ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ U ~å„ëêìxH˜ Öˡx „Ѩ`ÕºHõ ã≤÷u
Uq∞˜? 1948 <å˜ #∞O_ç WO_çÜ«∞<£ Ü«¸xÜ«∞<£ `≥ÅOQÍ}
„áêO`«O Ѩ@¡ =º=ǨÏiã¨∞Î#fl f~°∞‰õΩ D x~°‚Ü«∞O ™êHõ∆ ºO.
ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ ~å*Ϻxfl P<å_»∞ P„Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl ÉèÏ~°`« Ãã·<åºÅ∞
[#~°Öò *ˇ.Z<£. KÒ^Œi <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ Ãã·xHõ áêÅ# qkèOKå~°∞.
`«~åfi`« QÆ=~°fl~ü "≥ÖÁ¡_ç áêÅ# Ãјì<å~°∞. WѨC_»∞ áÈbã¨∞
JkèHÍix `≥zÛ `≥ÅOQÍ}#∞ áêeã¨∞Î<åfl~°∞. ˆ~Ѩ٠Éèíq+¨º`üÖ’
áÈbã¨∞ áêÅ##∞ K«@ì|^ŒúO KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ QÆ=~°fl~ü áêÅ##∞
H˘#™êy™êÎ=∞x JO@∞<åfl~°∞. W^Õ<å ÉèÏ~°`«ã¨=∂Yº ã¨∂ÊùiÎ?
~å*ϺOQÆ q~°∞^ŒúOQÍ QÆ=~°fl~ü‰õΩ Hõ@ìɡ>Ëì ѨiáêÅ<å JkèHÍ~åÅ∞
ˆ~Ѩ٠`≥ÅOQÍ}Ö’ ~åÉ’ÜÕ∞ „ѨÉèí∞`åfixfl, ^•x JkèHÍ~åÅ#∞
‰õÄ_® xÜ«∞O„uOKÕ ™ê÷~ÚÖ’ LOÏ~Ú. „Ѩ*Ï™êfi=∞ºO,
K«@ì|^Œú áêÅ#, „Ѩ*Ï „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ J<Õ =∂@ʼnõΩ J~°úO
Uq∞’ QÆ=~°fl~ü‰õΩ JkèHÍ~åÅ∞ Wã¨∞Î#fl"å~°∞, ^•xfl
P"≥∂kã¨∞Î#fl"å~°∞ „Ѩ[ʼnõΩ K≥áêÊe. W^Õ<å „Ñ¨*Ï™êfi=∞º=∞x
J_»QÍeû# =∞# ZOÑ≤, ZOZÖòZÅ∞ ^Œ^ŒÌ=∞‡ÖÏ¡ x„^ŒáÈ`«∂
Jkè<åÜ«∞Hõ`åfiÅ áê^Œ¿ã=Ö’ Ѩi`«Ñ≤OzáÈ`«∞<åfl~°∞. HÍh
QÆ#~°fl~ü áêÅ#ÃÑ· ˆHO„^ŒO áêÅ#, PÜ«∞# P^èŒfi~°ºOÖ’ LO_Õk
ˆHO„^Œáêe`« „áêO`«"Õ∞. JO>Ë ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ J„ѨHõ˜`«
ˆHO„^Œáêe`« „áêO`«=∞#fl =∂@. L=∞‡_ç ~å[^è•x J<Õ
J=ã¨~°"Õ∞ ^Õâ◊OÖ’ ZHõ¯_® ÖË^Œ∞. Kè«O_ôѶ¨∞_£ Éè∫QÀoHõ ã≤÷u
aè#fl"≥∞ÿOk. nxH˜ ~å*ϺOQÆO ‰õÄ_® J#∞=∞uOK«^Œ∞.
ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ #QÆ~åxH˜ L`«Î~åO„^èŒÖ’x H˘xfl „áêO`åÅ∞
ã¨∞=∂~°∞ 900 H˜.g∞. ^Œ∂~°OQÍ L<åfl~Ú. ™ê=∂#º „Ѩ[Å∞
`«=∞ Ѩ#∞Å HÀã¨O ~å[^è•xH˜ ~å"åÅO>Ë ~å„ëêìxfl ^•@∞‰õΩx
~å=_»O "≥∂Ü«∞ÖËx ÉèÏ~°O J=Ù`«∞Ok. W~°∞ „áêO`åÅ „Ѩ[ÅÃÑ·
|Å=O`«OQÍ L=∞‡_ç ~å[^è•xx ~°∞^ŒÌ_»O ^Œ∞~å‡~°æ"≥∞ÿ# K«~°º
J~Ú<å W^Õ^À Q˘Ñ¨Ê Ѩx KÕâß=∞x "Õ∞=∞O>Ë "Õ∞"Õ∞ nxfl
„ѨuáêkOKå=∞x PO„^è• <åÜ«∞‰õΩÅ∞ LѨ<庙êeã¨∞Î<åfl~°∞.
W~°∞ „áêO`åÅ ™ê=∂#º „Ѩ[ʼnõΩ JÉèíºO`«~°Hõ~°"≥∞ÿ#
x~°‚Ü«∂xfl fã¨∞‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ D áêsìÅ∞ H˘O`≥·<å
ã≤QÆ∞æѨ_»HõáÈ=_»O "≥Ú^Œ∞ÌÉÏi# ã≤÷uH˜ x^Œ~°≈#O. JO^Œ∞ˆH
"≥Ú`«ÎO áê~°¡"≥∞O@s ~å[H©Ü«∞ =º=ã¨÷ – QÆ=~°fl~ü áêÅ#‰õΩ
L=∞‡_ç ~å[^è•x‰õΩ#fl ã¨O|O^èŒO QÆ∞iOz ‰õÄ_® Ñ¨Öˇ¡`«∞Î =∂@
=∂Ï¡_»_»OÖË^Œ∞.
JѨCÅ∞–Pã¨∞ΊѨOÑ≤}© [<åÉèÏ „ѨHÍ~°O [~°QÍÅ<Õk
K«∂_»_®xH˜ „Ѩ*Ï™êfiq∞HõOQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍh K«i„`«O`å
J<åºÜ«∞O, q=Hõ∆, J„Ѩ*Ï™êfiq∞HõOQÍ =º=ǨÏiOz JѨCÅ
=^ŒÌ‰õΩ =KÕÛã¨iH˜ W^ŒÌ~°O XHõ¯>Ë#O>Ë |ÅÇ‘Ï#∞efl =∞iO`«
=ÚOK«_»OHÍHõ =∞ˆ~q∞˜? ‰õΩO^ÕÅ∞, l`«∞ÎÅ=∂i #Hõ¯ Hõeã≤
=º=™êÜ«∞O KÕã≤# ™ê"≥∞`«#∞ x[ ~°∂ѨOÖ’ ~°∞A=Ù KÕã≤Ok.
Wk KåÖÏ ^Œ∞~å‡~°æO. Y~°∞Û U „áêO`«OÖ’ [iyO^Œ<Õ^•xfl
|˜ì JѨCÅ |^ŒÖÏ~ÚOѨ٠[~°QÍÅx _ç=∂O_£ KÕã≤<å ˆHO„^ŒO
Ѩ˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞.
L^ÀºQÍÅ∞–ÃÑ#¬#∞¡ JOâßÅÃÑ· f~°x J<åºÜ«∞O [iyOk.
K«@ì =ºuˆ~HõOQÍ, ^˘OQÆ^•i# L^ÀºQÍÅ∞ ã¨OáêkOz#
"åix uiy "åi „áêO`åxH˜ ѨOѨÙ`å=∞x *ˇ· ÉèÏ~°`ü Ô~_ç¤
Hõq∞©, y~üQÍ¡h Hõq∞©Å∞ "Õã≤# áêʼnõΩÅ∞ z=iH˜ "åiH˜
`≥ÅOQÍ} U~°Ê_®¤Hõ ‰õÄ_» g∞ˆ~ ÃÑ#¬<£û W=fiO_»x
JO@∞<åfl~°∞. J„Hõ=∞OQÍ K˘~°|_»¤"åix „Hõ=∞|nÌHõi™êÎ
=∞O@∞<åfl~°∞. W^Õq∞ <åºÜ«∞O?

6. 6#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
hà◊√§–x^èŒ∞Å∞, xÜ«∂=∞HÍÖË `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’
H©ÅHõ"≥∞ÿ# JOâßÅ∞QÍ L<åfl~Ú. =∂ a_»¤Å á⁄@ìQ˘˜ì
L^ÀºQÍÅ∞ P„Hõq∞¿ãÎ ZÖÏQÆx `≥ÅOQÍ} L^Œº=∞O
„ѨtflOzOk. =∞i J@∞=O˜ J„Hõ=∂Å#∞ K«@ì|^ŒúO KÕÜ«∞_»O
ZO`« ^•~°∞}"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞"≥∂ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. WÖÏO˜
J„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ x~°‚Ü«∂ÖË Éèíq+¨º`üÖ’ Ô~O_»∞ „áêO`åÅ „Ѩ[Å
=∞^茺 Éè∫uHõ Ѷ¨∞~°¬}ʼnõΩ ^•ifã≤<å Pâ◊Û~°ºO ÖË^Œ∞.
=∞~À =ÚYº"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺– #n [ÖÏÅk. HÀ™êÎO„^èŒ
„áêO`«OÖ’ ~å"åeû# "åωõΩ q∞Oz Hõ$ëê‚ #n [ÖÏÅÅ#∞
"å_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. #n [ÖÏÅ ^ÀÑ≤_ô ZO`« ^•~°∞}OQÍ
[iyO^À, „áê*ˇ‰õΩì =∞o§OѨ٠`≥ÅOQÍ}‰õΩ ZÖÏ âßѨO
J~ÚO^À WѨʘˆH „ѨѨOKåxH˜ `≥Å∞ã¨∞. Ô~O_»∞ #^Œ∞Å [Å
q"å^•Å Ѩiëê¯~åxH˜ JÃÑH±û H“xûÖò#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
Wk ˆHO„^ŒO Jnè#OÖ’ LO@∞Ok. Ô~O_»∞ „áêO`åÅ =ÚYº
=∞O„`«∞Å∞ nxÖ’ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ LOÏ~°∞. QÀ^•=i #kÃÑ·#
^Œ∞=Ú‡QÆ∂_≥O „áê*ˇ‰õΩì HõÏìÅO>Ë PO„^èŒ =ÚYº=∞O„u
J#∞=∞u HÍ"åeû LO@∞Ok. PO„^èŒ „áêO`«OÖ’ áÈÅ=~°O
`«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ „áê*ˇ‰õΩì Hõ>Ëì J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞. áÈÅ=~°O „áê*ˇ‰õΩì‰õΩ
ˆHO„^ŒO ÉÏ^茺`« fã¨∞‰õΩOk. `≥ÅOQÍ} „áêO`«OÖ’ xi‡OKÕ
„áê*ˇ‰õΩìʼnõΩ ‰õÄ_® PO„^è• =ÚYº=∞O„u, ˆHO„^Œ J#∞=∞ux
`«Ñ¨Êxã¨i KÕÜ«∞_»"Õ∞ ÃÑ^ŒÌ‰õΩ„@. WѨC_»∞ J„Hõ=∞OQÍ
á⁄O^Œ∞`«∞#fl h˜ "åÏ#∞ áÈÅ=~°O ^•fi~å
á⁄O^•Å#∞‰õΩ<Õ^•xfl „ѨtflOK«‰õΩO_® LOKåÅ<Õ ‰õΩ„@ Wk.
L#fl`« q^Œº, ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£ Éèí∂=ÚÅÃÑ· ã¨g∞Hõ∆ JkèHÍ~°O,
ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì qÉèí[#‰õΩ xiú+¨ì HÍÅ =º=kè x~°‚~ÚOK«HõáÈ=_»O,
Ѩa¡H± ã¨sfiãπ Hõg∞+¨<£#∞ qÉèí[# KÕÜ«∞HõáÈ=_»O KåÖÏ
J<åºÜ«∞O. Wxfl J<åºÜ«∂Åx KÕã≤ z=iH˜ `≥ÅOQÍ}
„Ѩ[ʼnõΩ `≥ÅOQÍ} W=fi_»O Q˘Ñ¨Ê <åºÜ«∞O ZÖÏ J=Ù`«∞Ok?
L`«Î~åO„^èŒ, ~åÜ«∞Åã‘=∞ „áêO`åÅ∞ ‰õΩ_® `≥ÅOQÍ} =ÖË
"≥#∞Hõ|_ç L#fl =∂@ "åã¨Î=O. P „áêO`åʼnõΩ Pi÷Hõ á꺈Hr
„ѨHõ˜Oz#ѨC_»∞ áêÅ=¸~°∞ =Åã¨Å‰õΩ, PkÖÏÉÏ^£
"≥#∞HõÉÏ@∞‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ á꺈Hrx ˆHÏ~ÚOK«ÖË^Œ∞. Wk q=Hõ∆
HÍ^•? ã‘=∂O„^èŒÖ’ ˆHO„^ŒO ÉèÏsQÍ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ_»∞`«∞O^Œx
Ǩg∞ WKåÛ~°∞. SS˜, SSZO, Z~Ú"£∞û, ǨsìHõÅÛ~ü, yi[#
Ü«¸x=iû©, L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~°O, iÃѶ·#s, áêi„âßq∞Hõ
HÍi_®~üû, „Ѩ`ÕºHõ Pi÷Hõ =∞O_»Å∞¡ (Ãã*ò) "≥Ú^ŒÖˇ·# "å˜x
xi‡OK«É’`«∞<åfl~°∞. "å˜Ö’ ™ê„=∂[º"å^Œ J#∞‰õÄÅ
Ѩi„â◊=∞ÖË H˘xfl L#flѨʘH© ˆHO„^ŒO PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜ ZÖÏ
LO^Œ#flk =ÚYºO Hõ_»Ñ¨Ö’ L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~°O x~å‡}OÃÑ·
x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ |Ü«∂º~°O–QÆ∂_»∂~°∞ „áêO`«OÖ’
L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~°O ÃÑ· x~°‚Ü«∞O ZO^Œ∞‰õΩ fã¨∞HÀÖË^Œ∞. `≥<åe,
QÆ∞O@∂~ü "≥∞„’ Ô~·Öò „áê*ˇ‰õΩìÃÑ· x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩfl "å~°∞
`≥ÅOQÍ}Ö’x Ô~·Å∞ ™œHõ~°ºO ÖËx „áêO`åÅ QÆ∞iOz ZO^Œ∞‰õΩ
ã¨ÊOkOK«ÖË^Œ∞? PO„^è• J=ã¨~åʼnõΩ x~°‚Ü«∂Å∞ J=Ù`å~Ú.
`≥ÅOQÍ} J=ã¨~åÅ∞ ѨijÅ#Ö’ LOÏ~Ú. W^Õ<å
ã¨=∞<åºÜ«∞O? 57 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ Jxfl ~°OQÍÖ’¡ zH˜¯
â◊ź"≥∞ÿ# Z=ÚHõÅ QÆ∂_»∞QÍ =∂i# `≥ÅOQÍ}#∞ ˆHO„^ŒO
P^Œ∞HÀ=Åã≤# ÉÏ^茺`« L#flk. JO^Œ∞ˆH 10 ÅHõ∆Å HÀ@¡
á꺈Hrx ^Œâ◊Å "åsQÍ ˆHÏ~ÚOKåÅx L^Œº=∞ ã¨Oã¨÷Å∞
_ç=∂O_£ KÕã¨∞Î<åfl~Ú. PO’x Hõq∞© Jaè„áêÜ«∞ ¿ãHõ~°}
KÕã¨∞Î#fl <å˜ #∞O_ç "≥Ú^ŒÅ∞H˘x aÅ∞¡ JÃãOc¡H˜ =KÕÛ <å˜H˜
q`«O_» "å^Œ#Å∞ TѨO^Œ∞‰õΩ<åfl~Ú. H˘`«ÎQÍ U~°Ê_ç# ~å„ëêìxfl
ã¨fiÜ«∞O áÈ+¨HõOQÍ ZkyOK«_®xH˜ ˆHO„^ŒO Jxflq^è•Å
ã¨Ç¨Ü«∞, ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ JOkOKåe. Wk QÆ`«O #∞O_ç =ã¨∞Î#fl
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞"Õ∞. HÍh |ÅÇ‘Ï#∞_ç g∞^Œ ™êfis KÕã¨∞Î#fl
|Å=O`«∞x ѨHõ∆O xÅz# ÉèÏ~°`« áê~°¡"≥∞Oò – Wk
„Ѩ*Ï™êfi=∞ºO HÍ^Œ∞, |Å™êfi=∞ºO, ^èŒ#™êfi=∞ºO Jx
~°∞A=ÙKÕã¨∞‰õΩOk.
2009 _çÃãO|~ü 9# `≥ÅOQÍ} „Ѩ„H˜Ü«∞#∞
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_»∞`«∞#fl@∞¡ ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fiO „ѨHõ˜OzOk. H˘kÌ
~ÀAʼnõΩ ‰õΩ„@ ~å[H©Ü«∂Å`À L^Œº=∂xfl ^≥|ƒfâß~°∞. „jHõ$+¨‚
Hõq∞©x xÜ«∞q∞Oz pHõ˜ J^茺ܫ∞#O J=∞Å∞
„áê~°OaèOKå~°∞. EÖˇ· 30# Ô~O_»∞ +¨~°`«∞Å∞ qkèOz
áê~°¡"≥∞O@∞‰õΩ =KÕÛã¨iH˜ 38QÍ KÕâß~°∞. ˆ~Ѩ٠K«@ì ~°∂ѨOÖÁ
~åRѨu P"≥∂^ŒO á⁄Ok# aÅ∞¡ K«∂¿ãÎQÍx WOÔHxfl ^Œ∞~å‡~åæÅ∞
Wq∞_ç L<åflÜ≥∂ |Ü«∞@Ѩ_»^Œ∞. `≥ÅOQÍ}‰õΩ H˘`«Î ~å„ëêìxH˜
KÕÜ«∂eû# ã¨Ç¨Ü«∞O ã¨=∞<åºÜ«∞O J@∞Oz ^ÀK«∞‰õΩ<ÀflxH˜
^ÀzÃÑ>Ëì P@qHõ <åºÜ«∂xH˜ áêʼnõΩÅ∞ X_çQÆÏì~°∞.
ã‘=∂O„^茉õΩ S^Õà◊√§ „Ѩ`ÕºHõ ˆH@ys HõeÊOKå~°∞.WOHÍ
~å*ϺOQÆ ã¨=~°} KÕÃã·<å 㨈~ [=Ú‡–HÍj‡~ü `«~°Ç¨Ö’ ã¨fiÜ«∞O
„ѨuѨuÎx HõeÊOKåÅx _ç=∂O_£û =ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. XHõ"Õà◊
ã¨fiÜ«∞O „ѨuѨuÎ HõeÊOKåeû# J=ã¨~°O LO^ŒO>Ë Jk
`≥ÅOQÍ}‰õΩ LO^Œx QÆ=∞xOKåe. P J=ã¨~°O ZO`«
=ÚYº"≥∞ÿ#^À PO„^茄Ѩ^Õâò ѨÙ#~ü=º=ã‘ÎHõ~°} aÅ∞¡ 2014
~°∞A=Ù KÕã≤Ok. J}z"ÕÜ«∞|_»¤ „áêO`åxfl =∞iO`«
J}z"ÕÜ«∞_®xH˜ JO`«~°æ`« Éèí„^Œ`«, âßOu Éèí„^Œ`«Å∞, Pã¨∞ÎÅ
~°Hõ∆} ÉÏ^茺`«Å∞ QÆ=~°fl~ü‰õΩ JѨÊyOKå~°∞. PO„^蕈H"≥∂ „Ѩ`ÕºHõ
ˆH@yi, Ѩ#∞fl ~å~ÚfÅ∞, `≥ÅOQÍ}‰õΩ <≥uÎ# QÆ#~°fl~ü ‰õΩOѨ˜
– W^Õ<å `≥ÅOQÍ} „Ѩ[ʼnõΩ WKÕÛ |Ǩï=∂#O?
60 ã¨O=`«û~åÅ∞QÍ ÉèÏ~°`ü Ü«¸xÜ«∞<£Ö’ HõÅã≤ L<åfl
㨈~ ÉèÏ~°`« ^ŒàÏs áêʼnõΩÅ∞ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å#∞ HÍj‡s
„Ѩ[Å#∞ K«∂ã≤#>Ëì q=Hõ∆ѨÓi`«OQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. Kåi„`«Hõ

7. 7 =∂iÛ,2014
HÍ~°}ÏÅ =Å¡ PiìHõÖòÖ’ 370(_ç) H˜O^Œ HÍj‡~ü‰õΩ ã¨fiÜ«∞O
„ѨuѨuÎx ~å*ϺOQÆO HõeÊOzOk. Kåi„`«Hõ HÍ~°}ÏÅs`åº
K«∂¿ãÎ XHõ<å_»∞ „Ѩ`ÕºHõ ^Õâ◊OQÍ L#fl `≥ÅOQÍ}‰õΩ ã¨fiÜ«∞O
„ѨuѨuÎ HõeÊOKåe. Hõhã¨O P ã≤÷u HÍ^Œ∞Hõ^• 28 ~å„ëêìÅ=ÖË
‰õÄ_® `≥ÅOQÍ}#∞ K«∂_» x~åHõiã¨∞Î<åfl~°∞ ÉèÏ~°`« áêʼnõΩÅ∞.
PO„^蕉õΩ HõeÊOz# Ѩ#∞flÅ ~å~Úf "≥ã¨∞Å∞ÉÏ@∞ ^•fi~å
áêi„âßq∞Hõ ~°OQÆOÖ’ L`«ÊuÎ =ºÜ«∞OÖ’ =º`åºã¨O =ã¨∞ÎOk.
ã¨∂÷ÅOQÍ `≥ÅOQÍ}ˆH =∞~À™êi f„="≥∞ÿ# J<åºÜ«∞O
[iyOk. „Ѩ[Å∞ áÈ~å_ç, áÈ~å_ç `åºQÍÅ ^•fi~å q[Ü«∞
f~åʼnõΩ KÕiÛ<å~°∞. HÍh D „áêO`« <åÜ«∞Hõ`«fiO Ü≥ÚHõ¯
^ŒàÏs`«#O=Å¡, „^ÀǨÏO =Å¡ ÃÑ^ŒÌ #+¨ìO q∞yeOk. +¨~°`«∞Å∞
W+¨ìO ÖˉõΩ<åfl U^À XHõ `≥ÅOQÍ} ~åx=fiO_»<Õ QÆ`«ºO`«~°O
ÖËx ã¨OH˜¡+¨ì Ѩiã≤÷uH˜ „Ѩ[Å∞ <≥@ì|_ç<å~°∞.
=∂Ï¡_»=Åã≤#"å~°∞ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ Z=~°∂ =∂Ï¡_»ÖË^Œ∞.
l"˘ZO Ѩx „áê~°OÉèíO J~Ú#Ѩʘ #∞O_ô HÍÅO
QÆ_»∞ã¨∞Î#fl H˘nÌ „Ѩ[Å#∞ =∞iO`«QÍ „¿ÑHõ∆‰õΩÅ#∞ KÕ¿ã
„Ѩܫ∞`åflxfl g∞_çÜ«∂ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ L^ÕÌâ◊ѨÓ~°fiHõOQÍ
KÕâß~Ú. `≥ÅOQÍ} „Ѩ*Ï „Ѷ¨Oò, W`«~° L^Œº=∞ ã¨Oã¨÷Å∞
POHõ∆ÅÃÑ· J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ LO_®Åx „Ѩ[ʼnõΩ Ñ≤Å∞ѨÙxã¨∂Î
x~°O`«~°O ˆH∆„`« ™ê÷~ÚÖ’ „ѨKå~°O KÕâß~Ú. _çÃãO|~ü 16,
2013# K«Ö’ ÃÇ·Ï„^•ÉÏ^£‰õΩ ˜Ñ≤ZѶπ Ñ≤Å∞Ѩ٠xzÛOk. ã¨fi`«O„`«
*ÏH±Å∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl"åÔ~=~°∂ =∞^ŒÌ`«∞ x=fiÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ
`≥ÅOQÍ} =zÛ#OHÍ +¨~°`«∞Å ã¨OQÆu K«∂ã¨∞HÀ=K«Ûx
„Ѩ[Å#∞ =∞ÉèíºÃÑ>Ëì ÉÏ^茺`« fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. 2014 Ѷ≤„|=i
11 `Õn# POHõ∆Å∞ ÖËx `≥ÅOQÍ}ÔH· „Ѩ*Ï „Ѷ¨Oò ~åR |O^£‰õΩ
Ñ≤Å∞ѨÙxzÛOk. nxH˜ Ü«∂=`ü `≥ÅOQÍ} J#∂ǨϺOQÍ
ã¨ÊOkOzOk. nxfl QÆ=∞xOz# ~å[H©Ü«∞ *ÏH± âßOu
„Ѩ=K«<åÅ∞ ѨÅ∞‰õΩ`«∂ JO`å ã¨=ºOQÍ ™êyáÈ`«∞O^Œx
„Ѩ[ʼnõΩ Éèí~À™ê WKåÛ~°∞. HÍh POHõ∆ÅÃÑ· WzÛ# áÈ~å@
HÍ~°º„Hõ=∞O ÖË^Œ∞. HÍ~°º„Hõ=∞O =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩáÈ=_®xH˜
ã≤^ŒúѨ_»¤ ˜Ñ≤ZѶπ ÖÏO˜ ã¨Oã¨÷ʼnõΩ =∞^ŒÌ`«∞x=fi~°∞. ˜Ñ≤ZѶπ
~å[H©Ü«∞ *ÏH±H˜ J<ÕHõ ™ê~°∞¡ L^Œº=∞OÖ’ =∞^ŒÌ`«∞xzÛOk.
HÍh *ÏH±H˜ L^Œº=∞ „ѨÜ≥∂[#"Õ∞ ˆHO„^Œ"≥∞ÿ`Õ Hõhã¨O <≥·uHõ
=∞^ŒÌ`«∞ ZO^Œ∞H˜=fiÖˇ^Œ∞? W=fi_®xH˜ x~å‡}Ѩ~°"≥∞ÿ#
ã¨=∞㨺Å∞OÏ Ü«∞#∞‰õΩO>ˡ *ÏH±Ö’x ã¨Oã¨÷Å ã¨fi`«O„`«`«
Z@∞áÈ~ÚOk? ˜Ñ≤ZѶπ‰õΩ *ÏH± =∞^ŒÌ`«∞ ZO^Œ∞‰õΩ W=fiÖË^Œ<Õk
J„Ѩã¨∞Î`«O. HÍh HÍ~°}ÏÅ∞ U"≥∞ÿ#ѨʘH© POHõ∆ÅÃÑ· L^Œº=∞O
KÕÜ«∞_»OÖ’ *ÏH± f„="≥∞ÿ# #+¨ìO KÕã≤O^Œx K≥ѨÊHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
<Õ˜H© WOHÍ „Ѩ[ʼnõΩ [iy# q+¨Ü«∂Å∞ K≥ѨʉõΩO_® „Éèí=∞Ö’¡
LOKåÅx *ÏH± K«∂_»_»O QÆ=∞<å~°›O.
WHõ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ Tã¨~°"≥Å∞¡ÅHõ<åfl q∞H˜¯eQÍ
~°OQÆ∞Å∞ =∂~åÛ~Ú. "≥Ú`«ÎO JOHõOÖ’ „Ѩ[Å#∞ P@
ÉÁ=∞‡Å∞QÍ KÕâß~°∞. WO`« J=HÍâ◊"å^ŒO`À Ô~O_»∞ „áêO`åÖ’¡
XˆH áêsì <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ Ѩ~°ã¨Ê~° =ºuˆ~Hõ L^Œº=∂Å∞
x~°fiÇ≤ÏOK«_»O |Ǩïâß ÉèÏ~°`« ^Õâ◊ K«i„`«Ö’<Õ HÍ^Œ∞ „ѨѨOK«
K«i„`«Ö’ ‰õÄ_® ZHõ¯_® [iy LO_»^Œ∞.
Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`À<å‡^Œ ÉèÏ~°fÜ«∞ [#`å áêsì `≥ÅOQÍ}‰õΩ
<Õ<Õ P^Œ∞º~åe#x K≥ѨC‰õΩO@∞#flk. "≥OHõÜ«∞º <åÜ«Ú_»∞
áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ `≥ÅOQÍ} =ºuˆ~Hõ"≥∞ÿ# "å˜ÃÑ· Ѩ@∞ì|Ïì_»∞.
z=iH˜ aÅ∞¡ P"≥∂^ŒO á⁄O^ŒQÍ<Õ Wk K«i„`«Ö’ pHõ˜
k#=∞x „ѨHõ˜OKå_»∞. a*ˇÑ≤ JkèHÍ~°OÖ’H˜ ~åQÍ<Õ PO„^蕉õΩ
=∞ixfl ~å~ÚfÅ∞ W™êÎ=∞O@∞<åfl_»∞. ã¨=∞<åºÜ«∞O JO@∂
`≥ÅOQÍ}ÃÑ· q+¨O z=Ú‡`«∞<åfl_»∞. J^Õ áêsì ~åR J^茺‰õ∆Ω_»∞
H˜+¨<£Ô~_ç¤ `≥ÅOQÍ} HÀã¨O x~°ã¨# nHõ∆ KÕ™êÎ_»∞. P áêsì
<åÜ«∞Hõ`«fiO ã¨∞ëê‡ã¨fi~å*ò, J~°∞}ü*ˇ·©¡ "Õ∞O `≥ÅOQÍ}‰õΩ
Hõ@∞ì|_ç L<åfl=∞x JOÏ~°∞. Ç≤Ï=∂K«Öò „Ѩ^Õâò #∞O_ç
#ˆ~O„^Œ"≥∂_ô XˆH `«b¡ a_»¤Å#∞ q_»nÜ≥Ú^ŒÌx „ѨHõ˜™êÎ_»∞.
D ZÑ≤™È_£Ö’ „Ѩ^è•# =Ú^•Ì~Ú HÍO„ÔQã¨∞, 2009
_çÃãO|~ü9 „ѨHõ@# "≥#‰õΩ¯ áÈ=_»O=Å¡ [iy# 1300 „áê}
`åºQÍÅ`À áê@∞ [iy# #ëêìxH˜ HÍO„ÔQãπ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOKåe.
PO„^è•Ö’ H˜~°}ü‰õΩ=∂~ü Ô~_ç¤H˜ ¿ãfiK«ÛùxzÛ,`≥ÅOQÍ}Ö’
*Ï<åÔ~_ç¤, *ˇ·áêÖòÔ~_ç¤ |$O^ŒO KÕ`« ™ÈxÜ«∂‰õΩ QÆ∞_»∞Å∞
Hõ˜ìOKå~°∞. `≥ÅOQÍ} WzÛ# „ÔH_ç|∞e©, PO„^蕉õΩ <åºÜ«∞O
KÕã≤# H©iÎ Ô~O_»∂ `«# MÏ`åÖ’ˆH =KÕÛ q^èŒOQÍ HÍO„ˆQãπ
„ã≤¯Ñπì `«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok. XHõ"Õà◊ HÀ™êÎ PO„^è•Ö’ Jk
ɡ_çã≤H˘˜ì<å 㨈~ „Ѩ`åº=∂flÜ«∞ ÔQÅ∞Ѩ٠QÆ∞„~åÅ∞ `«=∞ =ÅÖ’<Õ
L<åflÜ«∞<Õ Éèí~À™ê`À KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨CʼnõΩ HÍ„ÔQãπ HÍ~°}O
J~ÚOk. WO`« QÆO^Œ~°QÀà◊O, Jã¨÷=ºã¨Î`« U~°Ê_»_®xH˜
HÍO„ÔQãπ P_ç# P>Ë HÍ~°}O. ~å[H©Ü«∞ J=ã¨~°O HÀã¨O
„Ѩ[Å∞ ÉÏkè`«∞Å∞QÍ =∂~å~°∞.
`≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì K«O„^ŒÉÏ|∞ ~°OQÆ∞ =∞~À™êi
|Ü«∞@Ѩ_çOk. ^Õâ◊=∞O`å uiy P_»∞¤HÀ K«∂âß_»∞.
ã¨=∞<åºÜ«∞O ¿Ñ~°∞`À `≥ÅOQÍ}‰õΩ J<åºÜ«∞O KÕÜ«∞K«∂âß_»∞.
Wk ã¨Ê+¨ìO J~ÚºOk. `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Ö’¡ ѨÓiÎQÍ ˜_çÑ≤ <≥·uHõ
|ÅO HÀÖ’Ê~ÚOk. "≥·ZãπP~üã≤Ñ≤ ã¨Ê+¨ìOQÍ PO„^蕈H Ѩiq∞`«O
HÍ=_»O=Å¡ WHõ¯_» `«∞_çzÃÑ@∞ì‰õΩáÈ~ÚOk. áêÅHõ =~åæʼnõΩ
`«=∞ =O`«∞QÍ ZÅÊѨC_»∂ áê^Œ¿ã= KÕã¨∂Î `å=¸ áêÅHõ
=~°æO HÍ"åÅx HõÅÅ∞QÆ<Õ ã≤Ñ≤ZO áêsì "≥·ZãπP~üã≤Ñ≤`À
KÕã¨∞‰õΩ#fl XѨÊO^ŒO =Å¡ =∞^茺ã¨÷ ã≤÷u #∞O_ç `≥ÅOQÍ}#∞
J_»∞¤‰õΩ<Õ "≥·Yi fã¨∞‰õΩOk.

8. 8#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
WÖÏ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ∞ U=∂„`«O `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å
PHÍOHõ∆Å#∞ ѨiQÆ}# Ö’H˜ fã¨∞HÀ‰õΩO_® =º=ǨÏiOKå~Ú.
"å˜ ~å[H©Ü«∞ „ѨÜ≥∂[<åÖË Ñ¨~°=∂=kèQÍ |i`≥yOz
JÃãOc¡Ö’ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ g~°OQÆO KÕâß~Ú. ÃÑѨÊ~ü „¿ãÊ`Àx
ÅQÆ_»áê˜ ~å[QÀáêÖò ǨÏÖòK«Öò KÕâß_»∞. ã≤.ZO. ~°"Õ∞+π
áê~°¡"≥∞OòÖ’ HÍ~°º^Œi≈ÃÑ· K≥~Úº KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍ=Ùi,
ÅQÆ_»áê˜, "Õ∞Hõáê˜, ~åÜ«∞áê˜, <å=∂, ã≤ZO.~°"Õ∞+π,
ã¨∞[<å KÒ^Œi...WÖÏ Zxfl ¿ÑÔ~·¡<å K≥ѨÊ=K«∞Û. D
Ѩ~å#fl|∞‰õΩ¯Å∞ `≥ÅOQÍ} „Ѩ[Å Hõëêìi˚`«O J„Hõ=∞OQÍ
^ÀK«∞‰õΩx J_»∞¤ =∂~°æOÖ’ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’H˜ =zÛ `≥QÆ|eã≤#
HÍ~˘Êˆ~ò =∂Ѷ≤Ü«∂ QÆ∞OѨ٠Wk.
D QÆ∞OѨ٠J@∞ PO„^è• „Ѩ[Å#∞, W@∞ `≥ÅOQÍ}
„Ѩ[Å#∞ âßâ◊fi`«OQÍ ^ÀK«∞HÀ"åÅx, `≥ÅOQÍ}#∞ `«=∞
ÃÑ~°_»∞QÍ#∂, HÍÅhQÍ#∂ LOK«∞HÀ"åÅx K«∂™ÈÎOk.
JO^Œ∞ˆH g~å"Õâ◊O`À "≥∞ÿ‰õΩÅ∞ q~°Q˘æ@∞ì`«∂ zO^Œ∞Å∞ "Õâß~°∞.
"≥Ú`«ÎO 150 ~ÀAÖ’¡ ã‘=∂O„^èŒ Ñ¨„uHõÅ∞ g∞_çÜ«∂ q∞ug∞i#
™ê÷~ÚÖ’ ^Œ∞~å‡~°æ"≥∞ÿ# áê„`« áÈ+≤OKå~Ú. ã‘=∂O„^èŒ ã¨"≥∞‡Å#∞,
PO^Àà◊#Å#∞ ^Õâ◊ÉèíH˜Î Ü«¸`ü áÈ~å@OQÍ#∂, *Ïu ã¨"≥∞ÿHõº`«
HÀã¨O [iˆQ =∞Ǩ ã¨O„QÍ=∞OQÍ#∂ =i‚OKå~Ú. `≥ÅOQÍ}
áÈ~åÏxfl ~å[H©Ü«∞ x~°∞^ÀºQÆOQÍ ã¨O‰õΩz`« „áêOfÜ«∞
`«`«fiOQÍ kQÆ*ÏiÛ q+¨O „QÆHͯ~Ú. L^ŒÜ«∞O #∞O_ç ~å„u
=~°‰õÄ XˆH q+¨ „ѨKå~°O Ѩ^Õ Ñ¨^Õ KÕã≤ KÕã‘ PO„^è• „Ѩ[Å#∞
ÉèíÜ«∂O^Àà◊#ʼnõΩ QÆ∞iKÕâß~°∞. JáÈǨÏÅ#∞, J"åã¨Î"åÅ#∞
`å˜HÍÜ«∞O`« ~å`«Å∞ ÃãÊ+¨Öò |∞Öˇ>ˇ<£û`À Q˘ÉˇÖòû#∞ q∞Oz#
„ѨKå~°O ™êyOKå~Ú. D<å˜H© J^Õ f~°∞ H˘#™êQÆ∞`«∞Ok.
=∂Ѷ≤Ü«∂, ~å[H©Ü«∞O, ÃÑ@∞ì|_ç Hõe¿ãΠѨ٘ì# „Ѩ™ê~°
=∂^茺=∂Å∞ #∞O_ç P „ѨKå~°O [~°QÆ_»O
TǨÏHõO^Œx^Õg∞HÍ^Œ∞. HÍh P „Ѩ=∂^•xfl Ѩã≤QÆ@ì_»O,
^•x=Å¡ [iy# #ëêìxfl JOK«<å "ÕÜ«∞_»O J=ã¨~°O.
ÅQÆ_»áê˜x ÉèíQÆ`üã≤OQ∑`À áÈeÛ# g∞_çÜ«∂‰õΩ#fl hu
xÜ«∞=∂Å∞, qÅ∞=Å∞ UO˜q? F "≥·Ñ¨Ù# ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ L#fl
áêsìÅ#∞ Hõeã≤ qÉèí[##∞ J_»∞¤‰õΩ<Õ z=i „Ѩܫ∞`åflxfl
ã‘iÜ«∞ãπQÍ HÍ~˘Êˆ~ò QÆ∞OѨ٠KÕã≤Ok. D „Ѩܫ∞`«flO =Å¡
Hõhã¨O qÉèí[# PѨHõáÈ~Ú<å HÍO„ÏHõì~°¡, ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞Å
„ѨÜ≥∂[<åʼnõΩ Ǩg∞ ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œx ÉèÏqOKå~°∞. JO^Œ∞ÔˆH
=ÚO^Œ∞QÍ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ#fl Ѩ^äŒHÍxfl J=∞Å∞ KÕâß~°∞.
ã‘=∂O„^èŒ ^ŒàÏs ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ʼnõΩ Éèí∂™êfi=ÚʼnõΩ
J#∞‰õÄÅOQÍ ~å~ÚfÅ∞ á⁄O^Œ_»OÖÁ, `≥ÅOQÍ}‰õΩ +¨~°`«∞Å∞
qkèOz, `«=∞ QÆ∞Ñ≤Ê’¡ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flOÖ’ "å~°∞
J#∞‰õΩ#flk ™êkèOKå~°∞, JO`«Hõ<åfl Z‰õΩ¯=<Õ
™êkèOK«∞HÀQÆeQÍ~°x K≥ѨÊ=K«∞Û.
1300 =∞Ok P`«‡|e^•<åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. "ÕÅ=∞Ok
*ˇ·à◊§Ö’ =∞QÍæ~°∞. ˆHã¨∞Å∞ ÉèíiOKå~°∞. ÖÏsîÅ∞, `«∂ÏÅ∞ u<åfl~°∞.
`≥ÅOQÍ} „áêO`« <åÜ«∞‰õΩÅ∞ JÃãOc¡QÍh, =ÚYºOQÍ
áê~°¡"≥∞O@∞Ö’QÍh UO KÕâß~°∞? D "≥<≥fl=ÚHõ ÖËx ZOÑ≤Å∞,
ÔHã≤P~ü ã¨Ç¨ U XHõ¯~°∂ – q^•º~°∞÷Å∞, L^Œº=∞HÍ~°∞ÅÃÑ·
Ãјì# ˆHã¨∞Å∞ ZuÎ"Õ`« QÆ∞iOz ‰õÄ_® Hõh㨠Ǩg∞
fã¨∞HÀÖËHõáÈÜ«∂~°∞. Jn 2009, _çÃãO|~ü 9# z^ŒO|~°O
WzÛ# Ǩg∞ ‰õÄ_® .... PÜ«∂ áêsìÅ∞ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ UO
=∂Ï¡_ç<å~Ú? PO„^è• „áêO`åxH˜ HÍ"åeû# ã¨=~°}Å#∞
PO„^è• „áêO`« ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞, "åi J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ#
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ áê~°¡"≥∞O@∞Ö’ K«~°Û ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ „ѨuáêkOKå~°∞.
XHõ¯ Jã¨^Œ∞nÌ<£ F"≥·ã‘ q∞#Ǩ~ÚOz U XHõ¯~°∂ ‰õÄ_® Hõhã¨O
`≥ÅOQÍ}‰õΩ HÍ=Åã≤#q aÅ∞¡Ö’ á⁄O^Œ∞Ѩ~°Û=Åã≤#q
ZO^Œ∞‰õΩ „ѨuáêkOK«ÖË^À „Ѩ[ʼnõΩ "å~°∞ ["å|∞ W"åfie.
J#∞‰õÄÅ JOâßÅ#∞ „ѨuáêkOKÕ ã¨OQÆu J@∞Oz `≥ÅOQÍ}
=ºuˆ~Hõ JOâßÅ∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ ‰õÄ_® K«~°ÛHÀã¨O
Ѩ@∞ìѨ@ìÖË^Œ∞. PÜ«∂ áêsìÅ Jkè<åÜ«∞`«fiO HÍà◊√§ `«Ñ¨Ê
`«ÅÅ#∞ K«∂¿ãO`«˜ ã¨fiÜ«∞O Q“~°"åxfl ‰õÄ_® HÀÖ’Ê~Ú#
^ŒàÏs „Ѩux^èŒ∞Å∞ KÕã≤# „^ÀǨÏO „Ѩ[ʼnõΩ f~°x #+¨ìOQÍ
Ѩi}q∞OzOk.
WÏ¡O˜ áê~°¡"≥∞O@s ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞Hõ`«fiO L#flKÀ>
`≥ÅOQÍ}ÃÑ· qkèOK«|_»¤ +¨~°`«∞ÅÃÑ·# ~årÖËx áÈ~å@O
™êyOK«_»O ^•fi~å<Õ „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ `≥ÅOQÍ} ™êkèOK«∞HÀ
QÆÅ∞QÆ∞`å=Ú.KÕã≤# L^Œº=∂ʼnõΩ, `åºQÍʼnõΩ „ѨuѶ¨ÅO
^ŒHͯÅO>Ë `≥ÅOQÍ} ^ŒàÏs ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞Hõ`«fiO Ѩ@¡
J„Ѩ=∞`«ÎOQÍ LO_»_»O J=ã¨~°O. "åi x["≥∞ÿ# =~°æ
ã¨fiÉèÏ"åxfl Ziy áÈ~å@O xi‡OKåeû# P=â◊ºHõ`« LOk.
XHõ Kåi„`å`«‡Hõ ^Œâ◊ =Úyã≤áÈ~ÚOk. „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ `≥ÅOQÍ}
x~å‡} ^Œâ◊ „áê~°OÉèíO J~ÚOk. ^ÀÑ≤_ô, Ñ‘_»#, ‰õΩÅ, =~°æ
J}z"Õ`«ÖËx #∂`«# ã¨=∂*Ïxfl xi‡OK«∞HÀ=_»O ^•fi~å<Õ
"ÕÖÏk =∞Ok J=∞~°∞Å Pâ◊Ü«∞O ã≤kúOz#@∞¡. áÈÅ=~°O
ÖÏO˜ +¨~°`«∞ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ ã‘=∂O„^èŒ, `≥ÅOQÍ}Ö’x
ã¨=∞ã¨Î „Ѩ[Å∞ SHõºOQÍ L^Œºq∞OKåe. ^ŒàÏs, Éèí∂™êfi=∞º
ÃÑ@∞ì|_ç^•s â◊‰õΩÎÅ ^ÀÑ≤_ôx ZkiOKåe. „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ
`≥ÅOQÍ}, „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ PO„^è•, „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ~åÜ«∞Åã‘=∞
x~å‡}ÏÅHÀã¨O ^ÀÑ≤_ô =º=ã¨÷‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ „Ѩ[Å∞ SHõºOQÍ
áÈ~å_®e.
~°K«~Ú`« : „Ѩ^è•# HÍ~°º^Œi≈, ˜Ñ≤ZѶπ

9. 9 =∂iÛ,2014
x[OQÍ<Õ....? '`≥ÅOQÍ}O—
`≥ÅOQÍ#O
=~°=~°~å=Ù
Z@ìˆHʼnõΩ `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ìO U~°Ê_»∞`«∞#fl>Ëì. #>Ëì
ZO^Œ∞‰õΩ? ~å¢+¨ìѨu ã¨O`«HõO HÍ=Åã≤ L#flO^Œ∞‰õΩ. J~Ú`Õ
PÜ«∞# #@∞ì HÍ^Œ∞. ~å*ϺOQÆÜ«∞O„`«OÖ’ #@∞ìHÍ^Œ∞. ^•xH˜
JÅOHÍ~° „áêÜ«∞"≥∞ÿ# ~°|ƒ~°∞™êìOѨÙ. =Ú„^Œ "ÕÜ«∞_»O ã¨∞ÅÉèí"Õ∞.
P Ѩx PÜ«∞# Ѩ#∞Å∞ K«∂¿ã Z=~°~Ú<å KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. HÍx
PÜ«∞# ã¨O`«HõO ‰õÄ_® ÃÑÏìe. JѨC_»∞ áê~°¡"≥∞O@∞
LÉèíÜ«∞ã¨ÉèíÅ∞ P"≥∂kOz# aÅ∞¡ K«@ì=∞=Ù`«∞Ok. PÜ«∞#
âßã¨#ã¨Éèí‰õΩ J@∞ #∞Oz áê~°¡"≥∞O@∞‰õΩ ѨOÑ≤OKå_»∞ QÆ#∞Hõ
ã¨O`«HõO ÃÑ@ìHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. ã¨O`«HõO ÃÑ@ì_»OÖ’ „Ѩ}Éò=ÚYs˚H˜
ã¨=∞㨺Å∞O_»=K«∞Û. „Ѩ}Éò =ÚYs˚ Hõq∞© ÉÏ^èŒ∞º_»∞QÍ
J@∞=O˜ ã¨=∞㨺Åhfl ã¨$+≤ìOz L#fl"å_»∞. ɡOQÍÖò HÍO„ÔQãπ
<åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ QÆ∂~åöÖϺO_£ ã¨=∞㨺
Q˘O`«∞ kQÆ_»O Hõ+¨ì"Õ∞. WѨÙ_»k JO`« ã¨∞qâßÅ"≥∞ÿ# ~å¢+¨ìѨu
Éèí=<£Ö’ ^Õâ◊OÖ’x „Ѩ^äŒ=∞ áœ~°∞}˜fl 'Ѷ¨∞’+πì—(Éèí∂`«O HÍ^Œ∞
ÃÑ#∞ Éèíq+¨º`ü „Ѩ=∂^ŒO(QÍ) "≥OÏ_»∞`«∂ LO_»=K«∞Û.
J~Ú<å `«Ñ¨Ê^Œ∞. P `«~åfi`« QÆ∂~åöÖϺO_£ L^Œº=∞O |ÅѨ_»HÍ
`«Ñ¨Ê^Œ∞. Jk `≥ÅOQÍ} Hõ<åfl <åºÜ«∞"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺 QÆ#∞Hõ
QÆ∂~åöÖϺO_£ U~°Ê_»HÍ `«Ñ¨Ê^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Jk `≥Å∞QÆ∞ *Ïu
Ô~O_»∞ HÍ=_»O =O˜ ã¨=∞㨺 HÍ^Œ∞. Jk Ô~O_»∞ *Ï`«∞Å∞
q_çáÈ=_»O. Wk Jã¨=∂#`«. =Å™êkèѨ`«ºO, J}z"Õ`«,
^ÀÑ≤_ô #∞Oz P`«‡Q“~°= ã¨=∞㨺QÍ Éèí∂q∞, =#~°∞¡, H˘Å∞=ÙÅ∞,
K«^Œ∞=ÙÅ∞, ã¨fiÜ«∞OáêÅ# HÀã¨O L`«Ê#fl"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺.
<åºÜ«∞"≥∞ÿ#, „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ"≥∞ÿ# _ç=∂O_£. #ÅÉèˇ· S^Õà◊¡
áÈ~åÏÅ, `åºQÍÅ, |e^•<åŠѶ¨ÅO.
Jxfl J=~À^è•Å∞ JkèQÆq∞ã¨∂Î `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ìO
U~åÊ@∞#∞ P"≥∂kã¨∂Î, ~å[ºã¨Éèí ѨÙ#ifiÉèí[# aÅ∞¡#∞
P"≥∂kOK«QÍ<Õ =∞#ã¨∞Ö’ J=∞~°∞_»∞ Éèí∂=∞Ü«∞º "≥∞kÖÏ_»∞.
_çÃãO|~ü 24 ~å„u `˘q∞‡k #ÅÉèˇ· J~Ú^Œ∞ x=ÚëêʼnõΩ
J_»¤QÆ∞@ì ^•iÖ’ ~À_»∞¤ÃÑ· J_»¤OQÍ „áê}Ï=t+¨µì_≥· Éèí∂i =$Hõ∆O
=Öˇ ‰õÄeáÈ~Ú# P‰õΩÅ Éèí∂=∞Ü«∞º. JѨʘH˜ ˆHO„^Œ =∞O„u
=~°æO ‰õÄ_® ~å¢+¨ì qÉèí[##∞ P"≥∂kOzOk. `≥ÅOQÍ}
JO`«Ï `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì U~åÊ@∞ K«~°Û HÍ^Œ∞. JѨÙ_»kOHÍ
K«~°ÛhÜ«∂Oâ◊"Õ∞ HÍ^Œ∞. K«~°ÛO`å `≥ÅOQÍ} ѨÙ#ifl~å‡}O
QÆ∞iOz. K«~°ÛO`å „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ „Ѩ`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} Kåi„`«Hõ
Ѩ„`åÅ <ÕѨ^䌺OÖ’ '`≥ÅOQÍ}À_»∞— UO =∂Ï¡_»∞`å_À q#_»"Õ∞.
`≥ÅOQÍ} K≥Ü≥∞ºuÎ`Õ HõxÊOKÕ HÍ~°˚O U QÆ∞O_≥ Ö’`«∞eflOz
`«~°z# ã¨`åºÅ#∞ "≥Å¡_çã¨∞ÎO^À q#_»"Õ∞. #ÅÉèˇ· J~Ú^Õà◊√¡
P „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ `≥ÅOQÍ} ã¨fi~åxfl qxÑ≤Oz#"å_»∞
Éèí∂=∞Ü«∞º. HÍx ˆ~Ѩ˜ `≥ÅOQÍ} ‰õÄ_® PHõã≤‡Hõ,
J#∞=∂<åã¨Ê^Œ Ü«∂H˜û_≥OòÃÑ· ^•^Œ∂, Ѷ≤~åº^Œ∞ ^Œ~åºÑ¨ÙÎÖËx
`≥ÅOQÍ}QÍ<Õ LO@∞O^• Jx PÜ«∞# ##∞fl J_»∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡
JxÑ≤OzOk. PÜ«∞<˘Hõ¯_Õ HÍ^Œ∞ `≥ÅOQÍ} HÀã¨O PHÍOHõ∆Å∞,
`≥ÅOQÍ}‰õΩ J_»∞¤Ñ¨_»∞`«∞#fl "åà◊¡ÃÑ· Ѷ≤~åº^Œ∞Å∞, Ô~O_»∞ <åůÅ
Ô~O_»∞ Hõà◊¡ ^èÀ~°}∞ÅÃÑ· pè`å¯~åÅ∞, PÅ™êºxH˜ PO^Àà◊#Å∞,
P"Õ^Œ#Å∞, P~åÏÅ`À =∞~°} "åOQÆ∂‡ÖÏÅ∞ ~åã≤ qq^èŒ
~°∂áêÅÖ’ ã‘fiÜ«∞ǨÏ##O KÕã¨∞‰õΩ#fl "Õ~Ú =∞Ok Ü«Ú=`«,
WOHÍ Z‰õΩ¯"Õ<Õ"≥∂ q^•ºi÷Ü«Ú=`«~°O JO^Œ~°∂, JO^Œi
HõO^Œ~°∂ |_»∞QÆ∞=~åæÅ "åà◊√¡-W=hfl ~å[ºÇ≤ÏOã¨Ö’ ÉèÏQÆO
HÍ^• Jx J_»∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡ JxÑ≤OzOk. =∂ HõÅŠѶ¨ÅO,
=∂ |e^•<åŠѶ¨ÅO `≥ÅOQÍ}Ö’ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞, Jã¨Ç¨Ï[
=∞~°}ÏÅ∞ ÖËx rq`«O Ǩg∞ W=fi|_»∞`«∞O^• Jx "åà◊√¡
=∞# K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂ f~°x PHÍOHõ∆Å`À f~°x HÀÔ~¯Å`À
J_»∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡QÍ JxÑ≤ã¨∞Î#flk. "åà◊√¡ ÖË~°∞. HÍh "åà◊¡#∞
áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl QÆ~°ƒùâ’HÍÅ∞<åfl~Ú. `À|∞@∞ì=ÙÅ∞<åfl~°∞.
ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞<åfl~°∞. Jxfl˜Hõ<åfl q∞Oz "åà◊¡#∞ `«# X_çÖ’,
`«# QÆ~°ƒù"Õ∞ z`åÉèí㨇O KÕã≤ ^•K«∞‰õΩ#fl `≥ÅOQÍ} `«e¡ L#flk.
x#fl˜^•HÍ P Hõ#fl`«e¡-ã¨fiÜ«∞OáêÅ# J_çy# `«e¡, ˆ~ѨÙ
P"≥∞ÜÕ∞<å JkèHÍ~åxH˜ =KÕÛk. P"≥∞‰õΩ `«# H˘_»∞‰õΩÅ ~°∞}O
f~°∞Û‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O =ã¨∞ÎO^•? QÆ~°ƒùâ’HõO K«ÖÏ¡~°∞Û‰õΩ<Õ
J=HÍâ◊O =ã¨∞ÎO^•?
ɡe¡Åe`« YO_ç`« ^ÕǨÏO J`«∞H˘¯x `≥ÅOQÍ} PHÍâ◊=∞O`å
P=iOz `≥ÅOQÍ} HÀH˜Å QÍ„`«"≥∞ÿ =∞m¡ =∞##∞
P=Ç≤Ïã¨∞ÎO^•? SÅ#flÅ QÆ∞O_≥ [|∞ƒ Ѩ^•‡Hõ∆=∞‡ QÆ∞@ìÖ’
'Z<£H“O@~ü— H͉õΩO_® QÆ∞O_≥ Q˘O`«∞HõÖ’# =∞m¡ `≥ÅOQÍ}
HõàÏ ã¨fi~°"≥∞ÿ „Ѩu^èŒfixã¨∞ÎO^•? Hõ#HÍKåi HõO~îåxfl #iH˜#
Q˘_»¤e WOHõ `≥ÅOQÍ} ѨÙ#ifl~å‡}OÖ’ |O[~°¡#∞ #~°Hõ_®xH˜
`«Ñ¨Ê „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ PHÍOHõ∆Å#∞ #~°Hõ_®xH˜ =∂Ѷ≤Ü«∂ KÕ`«∞Ö’¡
=∂~°}Ï¢ã¨ÎO HÍ#x „Ѩu[˝ KÕã¨∞ÎO^•? `≥ÅOQÍ}Ö’ #ÖÏ¡

10. 10#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
=ã¨O`ü, ã¨∞^Œ~°≈<£ =O˜ „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ qâßfi™êÅ∞ HõÅ"å~°∞
J*Ï˝`«OÖ’ L#fl qѨ¡=HÍ~°∞Å`À<Õ HÍ^Œ∞, `å=Ú ZOK«∞‰õΩ#fl
Z=i`À<≥·<å K«~°ÛÅ∞ [i¿Ñ-Tà’¡, J_»qÖ’, "å_»Ö’,
¿ã^ŒºOÖ’, ã¨z"åÅÜ«∞OÖ’ ZHõ¯_≥·<å 㨈~ K«~°ÛÅ∞ [i¿Ñ
¿ãfiKåÛùÜ«Ú`« "å`å=~°}O <≥ÅH˘O@∞O^•?
Jhfl `≥ÅOQÍ}Ö’<Õ Hõ^• Wk=~°‰õΩ [iy#q.
Jã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ#, J=∂#gÜ«∞"≥∞ÿ#, J<åºÜ«∞"≥∞ÿ# ^Œ∞~å‡~åæÅ∞.
~å[ºÇ≤ÏOã¨, NH͉õΩà◊OÖ’ [~°∞QÆÖË^Œx HÍ^Œ∞, #Å¡=∞ÅÖ’
[~°∞QÆÖË^Œx HÍ^Œ∞. HÍx J^ŒO`å `≥ÅOQÍ} ™êÜ«Ú^èŒ Ô~·`åOQÆ
áÈ~å@OÖ’ qHõã≤Oz# K≥·`«#ºO =∞m¡ #HõûŃs #∞Oz
NH͉õΩà◊O g∞^Œ∞QÍ `≥ÅOQÍ}Ö’ „Ѩ"ÕtOz, ã¨~°fi"åºÑ≤`«"≥∞ÿ#
„Hõ=∞OÖ’<Õ [iyOk. Z^Œ∞~°∞Ѩ_Õ =∞#∞+¨µÅ‰õΩ 'Z<£H“O@~ü—
J<Õ =∂@ ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi#∞ `«∞_çKÕ¿ã ã≤÷u =zÛOk.
D `«~åxH˜ WHõ =ÚO^Œ∞ Z<£H“O@~ü JO>Ë =∞#∞+¨µÅ∞
Z^Œ∞~°∞Ѩ_»_»=∞<Õ ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# J~å÷xfl `≥ÅOQÍ} ѨÙ#ifl~å‡}O
ѨÙ#~°∞^Œúiã¨∞ÎO^•?
2009 _çÃãO|~ü 9# „ѨHõ˜Oz# `≥ÅOQÍ} _çÃãO|~ü
23 #∞Op J^Œ$â◊º"≥∞ÿ#@∞¡ =∞#∞+¨µÅ∞ J^Œ$â◊º=∞ÜÕ∞º ZhìP~ü
áêÅ#Å∞ =∞m¡ Z^Œ∞~°∞Ѩ_»x `≥ÅOQÍ} U~°Ê_»∞`«∞O^•? XHõ
„Ѩ`åº=∂flÜ«∞ „Ѩ[Å Jaè=$kú #=¸<å#∞ HÀ=~°∞ìÅ`À
K«OÑ≤OKÕ K«O„^ŒÉÏ|∞Å∞, K«~°ÛÅ âßOux ǨÏ`«ºÅ â◊‡âß#OQÍ
=∂ˆ~Û "≥·ZãπP~üÅ áêÅ# ÖËx `≥ÅOQÍ}Õ<å x[OQÍ =∞#O
™êkèOK«∞‰õΩ#flk. `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O áêsì J<ÕHÍ^Œ∞, ÔHã≤P~ü P áêsì
#∞Oz =zÛ#"å_Õ Hõ^•. „|Ǩ‡#O^ŒÔ~_ç¤, "≥OQÆà◊~å=Ù,
K≥<åflÔ~_ç¤, Ñ≤q#~°ã≤OǨ~å=ÙÅ áêÅ# J<ÕHÍ^Œ∞-HÍO„ÔQãπ
ã¨O㨯 $u Jx HÍ^Œ∞. D ^Õâ◊OÖ’ áêʼnõΩÅ ã¨O㨯 $u J~Ú`Õ
HÍO„ÔQãπ, H͉õΩO>Ë a*ˇÑ≤ `«Ñ¨Ê =∞iOˆH=∞=Ù`«∞Ok. Hõ#∞Hõ
HÍO„ÔQãπ a*ˇÑ≤Å =∂ºKüѶ≤H˜ûOQ∑Å∞ UK«∂i ã‘`å~å"£∞‰õΩ
`≥ÅOQÍ} aÅ∞¡ P"≥∂^ŒO á⁄O^Œ_»OÖ’ HõxÑ≤OK«=K«∞Û HÍh
<å‰õΩ ÅQÆ_»áê˜, "≥OHõÜ«∞º<åÜ«Ú_»∞Å∞ J_»∞¤Ñ¨_»_»OÖ’
HõxÑ≤OzOk. LO_»=e¡ "≥Ú^ŒÖˇ·#"åi |Ç≤Ï+¨¯~°}Ö’, ã‘`å~åO
UK«∂i "åH±J=ÙòÖ’ HõxÑ≤OzOk. |Ü«∞@ K«O„^ŒÉÏ|∞-
Ö’# ã≤ZO ~°"Õ∞âò, ã¨∞[<å KÒ^ŒiÅ „Ѩ=~°Î#‰õΩ ~å[ºã¨ÉèíÖ’
™⁄=∞‡ã≤e¡# ÔHqÑ≤ =∞ø# P"≥∂^ŒOÖ’ HõxÑ≤OzOk. W@∞=O˜
^ŒàÏs áêʼnõΩÅ∞, ^ŒQÍHÀ~°∞¡, Å∞OÃÑ<£ ã¨OѨ#∞flÅ∞ JkèHÍ~åxH˜
~å*ÏÅx `≥ÅOQÍ}#∞ ѨÙ#ifli‡OK«∞‰õΩO^•=∂?
`≥ÅOQÍ} Ô~·`åOQÆ ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å@O, =Úb¯ áÈ~å@O,
1968-69 „Ѩ`ÕºHõ `≥ÅOQÍ} áÈ~å@O, JѨʘ #∞OKÕ
P~°OÉèí"≥∞ÿ# qѨ¡"À^Œº=∞O, Jk [y`åºÅ #∞Oz ^Õâ◊=∞O`å
XHõ xѨC~°=fi ^•"å#Å"≥∞ÿ ~°ye#@∞¡, =Ú˜ìOz#@∞¡
„Ѩ=Ç≤ÏOz#, „Ѩã¨iOz#, "åºÑ≤Oz# XHõ áÈ~å@ ^•~°≈xHõ`«,
96 #∞Oz H˘#™êy W"åfià◊ XHõ H˘eH˜¯ =zÛ =∞e „Ѩ`ÕºHõ
`≥ÅOQÍ} L^Œº=∞OÖ’x qâßÅ „Ѩ*Ï~åâ◊√Å SHõº ã¨OѶ¨∞@#,
„Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ ã¨∂ÊùiÎ-D ^•i á⁄_»∞QÆ∞<å QÆ∞O_≥ <≥`«∞Î~°∞Å∞
zOkã¨∂Î J##º `åºQÍÅ∞ KÕã≤# „Ѩ[Å∞, áÈ~å@ Ü≥∂^èŒ∞Å∞.
J=∞~°∞Å∞-JÅã¨@ ÖËx =∞# áÈ~å@ K≥·`«<åºxH˜, â◊H˜ÎH˜ J"Õ
Éèí~À™ê.
HÍHõáÈ`Õ x*ÏO HÍÖËl „Q“O_£ûÖ’ HÍO„ÔQãπ |Ç≤Ï~°OQÆ
ã¨Éèí<À, PO„^茄Ѩ^Õâò‰õΩ kyfi[Üü∞ã≤OQ∑ HÍO„ÔQãπ =º=Ǩ~åÅ
ÉÏ^èŒ∞º_»∞ HÍ=_»O`À<À uiy „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# „Ѩ„H˜Ü«∞-2009
#=O|~ü 29-_çÃãO|~ü9 „ѨѨOKåxfl TÑ≤# Ѩk~ÀAÅ
áÈ~åÏxH˜, ã¨HõÅ [#∞Å ã¨"≥∞‡‰õΩ, q∞eÜ«∞<£ =∂~üÛ‰õΩ,
™êQÆ~°Ç¨~åxH˜, „QÍ=∞„QÍ=∂# *ˇZã≤ʼnõΩ, ã¨|ƒO_» ‰õΩÖÏÅ,
=$`«∞ÎÅ, q^•º~°∞÷Å, L^ÀºQÆ∞Å, <åºÜ«∞"å^Œ∞Å, _®Hõì~°¡-
XHõˆ~q∞˜ `≥ÅOQÍ} Ü«∂=`«∞Î „Ѩ*ÏhHõO ã¨ÊO^Œ#Å q~å=∞O
`«~åfi`« "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. ã¨iQÍæ AÖˇ· 4# ^˘_ç¤ H˘=Ú~°Ü«∞º#∞,
`≥ÅOQÍ}#∞ ã¨O㨇iOK«∞‰õΩ<Õ ~ÀA „Ѩ*Ï™êfiq∞Hõ „Ѩ`ÕºHõ
`≥ÅOQÍ} HÀã¨O 1973Ö’ q~°ã¨OÖ’ KÕi# <å˜ #∞Oz
áÈ~å_»∞`«∞#fl QÆO˜ „Ѩ™ê^ŒO ǨÏ`«º#∞ ZÏ¡ TÇ≤ÏOK«∞HÀ"åe?
`≥ÅOQÍ} "å_»∞ HÍ_»∞ QÆ#∞Hõ, <≥Å∂¡~°∞Ö’ QÆ#∞Hõ K«Oáê~°<åfl~°∞.
`≥ÅOQÍ}Ö’ WHõ J@∞=O˜ =∞Ѷ‘ìŠǨÏ`«ºÅ∞O_»"å?
_èçb¡ #∞Oz uiy=zÛ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’ âßã¨#ã¨ÉèíÖ’
`≥ÅOQÍ} U~åÊ@∞ „ѨHõ@# KÕ™êÎ_»#fl =ÚYº=∞O„u ~Àâ◊Ü«∞º
P Ѩx KÕÜ«∞ÖË^Œ∞ QÍh <åQÆѨÓ~ü #∞Oz P*Ï^£#∞, ¿ÇÏ=∞K«O„^Œ
áêO_Õ J<Õ [~°fleãπì`À áê@∞ Ѩ@∞ìH˘zÛ PkÖÏÉÏ^Œ∞ J_»=ÙÖ’¡
K«Oáê_»∞.
=∞i ѨÙ=fiiÎ Z<£H“O@~ü ã¨OQÆ`Õq∞˜? #ˆ~âò Z<£H“O@~ü
Uq∞˜? Wq H˜~°}ü‰õΩ=∂~üÔ~_ç¤ Ñ¨iáêÅ# ˆHO„^•xH˜zÛ#
HÍ#∞HõÅ∞. `«##∞ =ÚYº=∞O„ux KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ-ã¨"≥∞ÿHͺO„^èŒ
x<å^ŒO`À JkèHÍ~°OÖ’ LO@∂, ˆHO„^ŒOÖ’ `«# áêsì áêÅ#ˆH
„ѨuѨHõ∆ <Õ`«QÍ =º=ǨÏiOKÕ qz„`« ^Œ∞~å‡~°æ"≥∞ÿ# J=HÍâ◊O
WzÛ#O^Œ∞‰õΩ.
„ѨÉèí∞`«fiO LOk áêÅ<Õ ÖË^Œ#∞‰õΩO@∞<åflO QÆ^•. „ѨÉèí∞`«fiO
LO_»_»O JO>Ë 1972 *ˇ· PO„^è•-*ˇ· `≥ÅOQÍ} L^Œº=∂Å

11. 11 =∂iÛ,2014
T
HÍÅOÖ’ ~åqâߢã≤Î K≥áêÊ_»∞. U „ѨÉèí∞`«fi âßMÏ Ñ¨x
KÕÜ«∞HõáÈ=K«∞Û-^ŒO_»∞‰õΩ<Õ âßYÅ∞-^ŒO_çOKÕ âßYÅ∞ =∂„`«O
ѨxKÕ™êÎ~Ú. ã¨iQÍæ `≥ÅOQÍ} aÅ∞¡ áêã¨∞HÍ=_®xH˜ Ô~O_»∞
"å~åÅ =ÚO^Œ∞ Ѷ≤„|=i 7# =~°OQÆÖò lÖÏ¡ ǨÏã¨<£Ñ¨iÎ
=∞O_»ÅO =ÚxÑ¨Öˇ¡‰õΩ K≥Ok# ¿Ñ^Œ ^Œo`« Ü«Ú=‰õΩ}˜fl
=∂"À~Úã¨∞ì áêsì `≥ÅOQÍ} ~å¢+¨ì <åÜ«∞Hõ`«fiO ǨÏiÉèí∂+¨}ü,
^•"≥∂^Œ~ü, „ѨÉèÏHõ~ü `«k`«~°∞ʼnõΩ q+¨O HõeÑ≤# ѨO_»∞QÆ Å_»∞¤Å∞
WzÛ K«OѨ=∞x ѨÙ~°=∂~ÚOz# J=∂#∞+¨"≥∞ÿ# ZãπSa ÖËx
`≥ÅOQÍ}#∞ ѨÙ#ifl~å‡}O KÕã¨∞HÀQÆÅ=∂? |∂_ç^Œ ~°OQÆ∞
`À_Õà◊√¡ ÖËx `≥ÅOQÍ}#∞. uÜ«∞º˜ Å_»∞¤Ö’ q+¨O HõeÑ≤,
#q∞‡# ã¨Ç¨ÏK«~°∞ʼnõΩ „^ÀǨÏO KÕã≤ r=Kè«Ûù=OÖÏ, „^ÀÇ≤ÏQÍ
|`«Hõ_»O Hõ#fl ѨÙ~°∞QÆ∞ =∞O^Œ∞ `åy Kå=_»O "Õ∞Å#∞‰õΩ<Õ
q+¨=∞ã≤÷u |_»∞QÆ∞ Ñ‘_ç`« =~åæÅ Ü«Ú=‰õΩʼnõΩ ~åx `≥ÅOQÍ}#∞
xi‡OK«∞‰õΩO^•=∂-JO^Œ~°=¸ K≥ѨÙÎ#fl^Õ áêÅ∞¯iH˜ ™È=∞#-
ã¨=∞‡Hõ¯, ™ê~°Å=∞‡, áÈ`«#, ã¨~åfi~ÚáêѨ#fl, áêʼnõΩiÎ SÅ=∞‡,
^˘_ç¤ H˘=Ú~°Ü«∞º, H˘=Ú~°Ocè=ÚÅ "å~°ã¨`åfixfl H˘#™êyOKÕ
`≥ÅOQÍ}-J=hfl `åºQÍÅ∞ J#∞‰õΩO>Ë, J=hfl g~Àz`«
F@=ÚÅ#∞‰õΩO>Ë, J=hfl t+¨ì Éèí∂™êfi=∞º „ÉÏǨχ}©Ü«∞, =Åã¨,
<≥·*ÏO Ѷ¨Óº_»Öò ~åK«iHõ áêÅ#‰õΩ =º=ã¨÷, ~å[ºÇ≤ÏO㨉õΩ
|eÜ≥ÿ∞# áÈ~åÏÅ∞ J#∞‰õΩO>Ë, WѨÙ_˘Hõ¯>Ë XHõ "≥∞@∞ì
J~Ú<å, XHõ ^Œâ◊ J~Ú<å ÔQezO^Œ#∞‰õΩO>Ë-`≥ÅOQÍ}
z„`«Ñ¨Ïxfl Pq+¨¯iOK«∞HÀ QÆeQÍ=∞#∞‰õΩO>Ë D z„`«Ñ¨@O
ã¨r="≥∞ÿ ã¨OK«Å#"≥∞ÿ ã¨fiѨiáêÅ#-^ÀÑ≤_ô, Ñ‘_»#ÖËx
ã¨fiѨiáêÅ# ™êkèOK«∞ ‰õΩOÏ=∂? =∞# Éèí∂=ÚÅ∞, =∞#
hà◊√¡, =∞# =#~°∞¡, =∞# H˘Å∞=ÙÅ∞, =∞# K«^Œ∞=ÙÅ∞ =∞#‰õΩ
^ŒHõ¯_»"Õ∞ HÍ^Œ∞, rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯, ÉèÏ=„ѨHõ@<å ¿ãfiK«Ûù, ã¨OѶ¨∞O
ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯-JxflO˜Hõ<åfl q∞Oz Z=i qâßfi™êÅ∞ "å~°∞
~å[H©Ü«∞ "≥∞ÿ#"≥·<å 㨈~ x¿+^è•xH˜ QÆ∞iH͉õΩO_® LO_Õ ¿ãfiK«Ûù
`≥ÅOQÍ} ѨÙ#ifl~å‡}OÖ’ á⁄O^ŒQÆÅ=∞<Õ ã¨fiѨflO
™êHÍ~°=∞=Ù`«∞O^•?
pHõ˜ ~ÀAÅ∞ `˘Åy WOHõ pHõ˜ QÆ∞iOz H͉õΩO_®
"≥Å∞QÆ∞ qHÍã¨O QÆ∞iOz áê_»∞‰õΩ<Õ `≥ÅOQÍ#O QÍeÖ’
ã¨∞ã¨fi~åÅ∞ qxÑ≤ã¨∞ÎO^•?
.... x[OQÍ<Õ-x[OQÍ<Õ
xYÅÖ’HõO ǨÏã≤ã¨∞ÎO^•?!
Z„~°*ˇO_® h_»ÖÁiy<å =∂ Éèí∂=∞<åfl
HõxHõiOz Hõà◊√¡ `≥~°∞=<åfl =∂ Éèí∂=∞<åfl
^ŒO_»∞ ^ŒO_»∞QÍ =zÛ<å=Ú
Z„~°^ŒO_»Å∞ `≥zÛ<å=Ú
ã¨e J#fl=Ú =¸@QƘì
ã¨k̉õÄ_»∞ `≥zÛ<å=Ú
ã¨kÌ=^ŒÌx JeyѨO˜"å =∂ Éèí∂=∞<åfl
™ê=ÙÖË^Œx ™ê˜áÈu"å =∂ Éèí∂=∞<åfl
IIZ„~°*ˇO_®II
HõsO#QÆ~°∞ lÖÏ¡Ö’#
Ñ¨Öˇ¡Öˇ<Àfl uiy uiy
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ KÕi<å=Ù
L^Œº=∂Å∞ #_çÑ≤<å=Ù
~°}â◊OYO Tk<å=<åfl =∂ Éèí∂=∞<åfl
Ü«Ú^ŒúÉèËÔ~· "≥∂y<å=<åfl =∂ Éèí∂=∞<åfl
IIZ„~°*ˇO_®II
^ŒO_çg~å h ¿Ñ~°∞
JeH˜_çO>Ë<Õ
QÆ∂O_®Å‰õΩ QÆ∞O_≥ÅkÔ~
Éèí∂™êfi=ÚʼnõΩ QÆ∞|∞Å∞ѨÙ>ˇì
ÃÑ^ŒÌѨe¡ `åÅ∂HÍÖ’ =∂ Éèí∂=∞<åfl
#∞=Ù ÃÑ^ŒÌѨÙe=<åfl =∂ Éèí∂=∞<åfl
IIZ„~°*ˇO_®II
Z„~°^ŒO_»Å∞ `≥zÛ<å=Ú
áê@
P‰õΩÅ #iûOǨÔ~_ç¤
T

12. 12#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
„ѨѨOK«Pi÷Hõ"ÕkHõ-44=ã¨=∂"Õâ◊O
=~°Î=∂#O
Z.#iûOǨÔ~_ç¤
„ѨѨOK« Pi÷Hõ "ÕkHõ (_»|∞¡ºWZѶπ) 44= "åi¬Hõ
ã¨=∂"ÕâßÅ∞ ã≤fi@˚~å¡O_£Ö’ Ѩ~åº@‰õΩÅ ã¨fi~°æ^è•=∞OQÍ
¿Ñ~°∞á⁄Ok# ^•"Àãπ #QÆ~°OÖ’ 2014 [#=i 21 #∞Oz
25= `Õn =~°‰õΩ [iQÍ~Ú. ^•"ÀãπÖ’ D ã¨^Œã¨∞û#∞
x~°fiÇ≤Ïã¨∞ÎO_»_»O Wk 43= ™êi HÍ=_»O qâı+¨O.''„ѨѨOK«
ѨÙ#ifl~å‡}O – ã¨=∂[O, ~å[H©Ü«∞O, "åºáê~°O—— Wu
=$`«ÎO`À D ã¨=∂"Õâ◊O [iyOk. „ѨѨOK«O Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl
ã¨=∞㨺֒¡ =ÚYºOQÍ x~°∞^ÀºQÆO, ¿Ñ^ŒiHõ=Ú, P~ÀQƺO,
Ѩ~åº=~°}ÏxH˜ ã¨O|OkèOz# JOâßÅÃÑ· K«iÛOKÕO^Œ∞‰õΩ
*ˇh"å ˆHO„^ŒOQÍ „ѨѨOK« Pi÷Hõ "ÕkHõ U~åÊ>ˇÿOk. "åºáê~°
kQÆæ*ÏÅ∞, JO`«~å˚fÜ«∞ ~å[H©Ü«∞ <Õ`«Å∞, ZOÑ≤Hõ KÕã≤#
"Õ∞^è•=ÙÅ∞, Pi÷Hõ xѨÙ}∞Å∞, áê„uˆHÜ«ÚÅ∞ D "ÕkHõ
x~°fiÇ≤ÏOKÕ j`åHÍÅ ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ áêÖÁæx `«=∞
Jaè„áêÜ«∂Å#∞ „Ѩu ÜÕ∞Ï =ºHõÎѨ~°∞™êÎ~°∞. UÏ ÖϘ<£
J"≥∞iHÍ, `«∂~°∞Ê Pã≤Ü«∂ ^ÕâßÖ’¡ P~°∞ #∞Oz Zxq∞k
„áêOfÜ«∞ ã¨=∂"ÕâßÅ∞.. K≥·<å, Ü«Ú<≥·>ˇ_£ J~°Éò Zq∞ˆ~òû
(Ü«¸UD)Ö’ Ô~O_»∞ "åi¬Hõ ã¨=∂"ÕâßÅ#∞ D "ÕkHõ
x~°fiÇ≤Ïã¨∞ÎOk.
QÆ`« ã¨O=`«û~°OÖ’ [iy# Ѩi}Ï=∂Å#∞ ã¨g∞H˜∆Oz..
H˘`«Î ã¨O=`«û~°OÖ’ ^Œ$+≤ì ™êiOKåeû# „ѨѨOK« ã¨=∞㨺Å∞
QÆ∞iÎOz .. "å˜ÃÑ· K«iÛOz Ѩiëê¯~åÅÃÑ· XHõ x~°‚Ü«∂xH˜
~å=_»O ÅHõ∆ ºOQÍ D ã¨=∂"ÕâßÅ#∞ UÏ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞.
Pu^䌺 ã≤fi@˚~å¡O_£`Àáê@∞ J"≥∞iHÍ, „a@<£, W@b, =∂i+¨ãπ,
H˘iÜ«∂, ÉèÏ~°`ü `«k`«~° ^ÕâßÅ∞ WO^Œ∞Ö’ „Ѩ^è•#OQÍ
L<åfl~Ú. P„¿ãìeÜ«∂ „Ѩ^è•x ’h JÉÏò, [áê<£ „Ѩ^è•x
+≤O*’ Jɡ, „a@<£ „Ѩ^è•x _Õq_£ HÍ"≥∞~å<£ ã¨Ç¨ ѨÅ∞=Ù~°∞
l–20 ‰õÄ@q∞ ^Õâßkè<Õ`«Å∞ D ã¨^Œã¨∞ûÖ’ áêÖÁæx
„Ѩã¨OyOKå~°∞. WOHÍ =O^ŒÅ H˘Ån J`«∞º#fl`« HõOÃÑhÅ
ã≤WFÅ∞, WOHÍ JѨ~°‰õΩÉË~°∞Å∞QÍ ¿Ñ~°∞á⁄Ok# "å~°∞ ‰õÄ_®
D ã¨^Œã¨∞û‰õΩ Ǩ[~°Ü«∂º~°∞. "≥Ú`«Îg∞‡^Œ D ã¨^Œã¨∞û‰õΩ „ѨѨOK«
"åºÑ¨ÎOQÍ 2500 =∞Ok Ǩ[~°Ü«∂º~°∞. giÖ’ 1500 =∞Ok
"åºáê~° „Ѩux^èŒ∞Å∞ HÍ=_»O qâı+¨O. ã¨^Œã¨∞û‰õΩ Ǩ[Ô~·#
"åiÖ’ JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨Oã¨÷Å =ÚY∞ºÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.
SHõº~å[º ã¨q∞u „Ѩ^è•# HÍ~°º^Œi≈ ÉÏ<£ H˜ =¸<£, „ѨѨOK«
ÉϺOH± J^茺‰õ∆Ω_»∞ l"£∞ Ü«∂OQ∑ H˜"£∞, JO`«~å˚fÜ«∞ „^Œ=ºxkè
ã¨Oã¨÷ pѶπ „H˜ã‘ì<£ ÅQÍ~ü¤, „ѨѨOK« "å}˜[º ã¨Oã¨÷ (_»|∞º¡˜"À)
_≥·Ô~Hõì~ü [#~°Öò ~À|~Àì J*ˇ"≥_À WO^Œ∞Ö’ L<åfl~°∞. ÉèÏ~°`ü
#∞Oz D ã¨=∂"ÕâßʼnõΩ Pi÷Hõ =∞O„u Ñ≤. z^ŒO|~°O
<Õ`«$`«fiOÖ’ 125 =∞Ok ã¨Éèí∞ºÅ`À ‰õÄ_ç# „Ѩuxkè |$O^ŒO
Ǩ[Ô~·Ok. WO^Œ∞Ö’ ѨÅ∞=Ù~°∞ ˆHO„^Œ =∞O„`«∞Å∞, J<ÕHõ
HõOÃÑhÅ Jkè<Õ`«Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.
ã¨OѨ#fl ^ÕâßÅ Jkè<Õ`«Å∞, Pi÷Hõ kQÆæ*ÏÅ∞ Ñ≤KåÛáê˜
K«~°ÛÅ`À, q<À^ŒÜ«∂„`«QÍ QÆ_ç¿Ñ ''„ѨѨOK« Pi÷Hõ á¶È~°O——
ã¨=∂"Õâ◊=Ú [~°QÆ_®xH˜ XHõ ~ÀA =ÚO^Œ∞QÍ, „ѨѨOK«"åºÑ¨Î
Jaè=$kú ã¨Oã¨÷ – PH±ûá¶ê"£∞ Hõà◊√¡K≥kˆ~ H˘xfl "åã¨Î"åÅ∞
„ѨHõ˜OzOk. Jaè=$kú K≥Ok#, K≥O^Œ∞`«∞#fl ^ÕâßÅ<Õ
=º`åºã¨O ÖˉõΩO_® „ѨѨOK«^ÕâßÖ’¡ H˘kÌ=∞Ok KÕuÖ’ ã¨OѨ^Œ
ZÖÏ áÈQÆ∞Ѩ_»∞`«∞#fl^À, Jk ZÖÏ ™ê^茺Ѩ_»∞`«∞O^À, Jaè=$kú
QÆ∂iÛ ÃÑ@∞ì|_ç^•s Pi÷Hõ ѨO_ç`«∞Å∞ Kտ㠄ѨKå~°O ZO`«
^ŒQÍ`À ‰õÄ_çO^À ‰õΩO_»|^ŒÌÅ∞ H˘˜ìOk. ™ê„=∂[º"å^Œ
„ѨѨOpHõ~°} Pi÷Hõ q^è•<åÅ =Å¡ ã¨OѨ^Œ j„Ѷ¨∞QÆu# =$kú
J=Ù`ÀO^Œx, ^•x Ѷ¨e`åÅ∞ HÍã¨Î "≥#HÍ=ÚO^Œ∞QÍ ÉÁ@∞¡
ÉÁ@∞¡QÍ („˜H˜Öò_Ò<£) ™ê=∂#º „Ѩ[ʼnõΩ KÕ~°`åÜ«∞x "å~°∞
Kտ㠄ѨKå~°OÖ’x _˘Å¡`«<åflxfl ZO_»QƘìOk. D q^è•<åÅ
=Å¡ ^ÕâßÅ =∞^茺, ^Õâ◊OÖ’x „áêO`åÅ =∞^茺, XHõ „áêO`«OÖ’x
„Ѩ[Å =∞^茺 JO`«~åÅ∞ ÃÑiQÍÜ«∞x J<ÕHõ J^茺ܫ∞<åÅ∞
DáꘈH "≥Å¡_çOKå~Ú. HÍQÍ H˘kÌ=∞Ok KÕuÖ’ ã¨OѨ^Œ
áÈQÆ∞Ѩ_»ÏxH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞’ ‰õÄ_® PH±ûá¶ê"£∞ "≥Å¡_çOzOk.
„ѨѨOK« [<åÉèÏÖ’x kQÆ∞= 50âß`«O =∞Ok KÕuÖ’ ZO`«
ã¨OѨ^Œ=ÙO^À, ''ÅH©∆ ‡^Õq——x K≥~°Ñ¨˜ì# ˆH=ÅO 85 =∞Ok
KÕuÖ’ JO`« ã¨OѨ^Œ ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿO^Œx Jk |Ç≤Ï~°æ`«O
KÕã≤Ok. ''QÆ`« 25 Uà◊¡Ö’ ã¨OѨ^Œ =∞iO`«QÍ H˘kÌ=∞Ok KÕuÖ’
ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿOk. „ѨѨOK«OÖ’x 1âß`«O ‰õΩ@∞OÉÏÅ KÕuÖ’
„ѨѨOK« ã¨OѨ^ŒÖ’ ^•^•Ñ¨Ù ã¨QÆÉèÏQÆO (46 âß`«O)
ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿOk—— Jx P x"ÕkHõ ¿Ñ~˘¯#flk.
''H˘kÌ=∞Ok H˘~°‰õΩ ѨxKÕÜ«∞@O—— J<Õ ji¬Hõ`À PH±ûá¶ê"£∞
„ѨK«∞iOz# x"ÕkHõ, W^≥ÖÏ ™ê^茺=∞=Ù`«∞#fl^À ‰õÄ_®
`Õ@`≥Å¡O KÕã≤Ok.„â◊=∞ r=ÙÅ#∞ `«yæOKÕ ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝<åxfl
qxÜ≥∂yOK«_»O =Å# HÍi‡‰õΩx L`åÊ^ŒHõ`« ÃÑiy<å Jaè=$kú
K≥Ok# ^ÕâßÅÖ’ "Õ`«<åÅ∞ Ѩ_çáÈ`å~Ú, =~°ú=∂# ^ÕâßÅÖ’

13. 13 =∂iÛ,2014
"Õ`«<åÅ∞ ÃÑ~°∞QƉõΩO_®<Õ L`åÊ^ŒHõ`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ Jaè=$kú
K≥Ok# ^ÕâßÅ ™ê÷~ÚH˜ KÕˆ~ kâ◊Ö’ LO@∞Ok. D Ѩi}Ï=∞O
=Å# "≥Ú`«ÎO „ѨѨOK« L`«ÊuÎÖ’ „âßq∞‰õΩÅ "Õ`«# ÉèÏQÆO
`«yæáÈ`«∞#flk. JO>Ë L`åÊ^ŒHõ`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok HÍx "Õ`«<åÅ∞
ÃÑ~°∞QÆ=Ù. HÍ~˘Êˆ~@¡‰õΩ =∂„`«O ÖÏÉèÏÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
Pi÷Hõ =$kúˆ~@∞ ÃÑiy<å Láêkè J=HÍâßÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ@O ÖË^Œ∞.
JO^Œ∞=Å¡<Õ Wk 'Láêkè~°Ç≤Ï`« q^èŒfiOã¨Hõ~°"≥∞ÿ# Jaè=$kú— Jx
QÆ=∞xOKåe. =∞~À"≥·Ñ¨Ù Jaè=$kú „áê*ˇ‰õΩìÅ ¿Ñi@ Ô~·`«∞Å,
„Ѩ[Å r=<å^è•~åÅ#∞ H˘Å¡Q˘_»∞`«∞<åfl~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ „Ѩ[Å
H˘#∞QÀÅ∞ â◊H˜Î `«yæ L`«Ê`«∞ÊÅ q„HõÜ«∞O [~°∞QÆ#O^Œ∞#
áêi„âßq∞Hõ Jaè=$kú =∞O^Œyã¨∞Î#flk. ''=∞Ǩ ã¨OѨ#∞flÅ∞
~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O`À ‰õΩ=∞‡ÔH·¯ Pi÷Hõ „H©_» x|O^èŒ#Å#∞
`«=∞ Wëêì#∞™ê~°O =∞Å∞K«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞, „Ѩ*Ï™êfi=∂ºxfl
^≥|ƒfã¨∞Î<åfl~°∞... ^•O`Àáê@∞, ã¨=∂Kå~°O ÅÉèíº"≥∞ÿ# 30Ö’
29 ^ÕâßÖ’¡, 1970 ^Œâ◊HõO z=i #∞O_ç Ѩ#∞flÅ∞ `«yæOKå~°∞.
JO>Ë J<ÕHõ ^ÕâßÖ’¡ ã¨OѨ#∞flÅ∞ Z‰õΩ¯= _»|∞ƒ ã¨Oáêkã¨∂Î
`«‰õΩ¯= Ѩ#∞flÅ∞ K≥e¡ã¨∞Î<åfl~°∞...‰õΩÉË~°∞Öˇ·# =º‰õΩÎÅ∞, HõOÃÑhÅ∞
Ѩ#∞fl JkèHÍ~°∞Å Hõà◊√¡ QÆÑ≤Ê, 'Ѩ#∞flÅ∞ ÖËx ã¨fi~åæÅ∞—QÍ
Ñ≤Å=|_»∞`«∞#fl ^ÕâßʼnõΩ „˜eÜ«∞<£Å H˘nÌ _®Å~°∞¡
`«~°eã¨∞Î<åfl~°∞. D #Å¡^èŒ#O 21 „˜eÜ«∞<£ _®Å~°∞¡O@∞O^Œx
JOK«<å——.
ã¨=∂"ÕâßÖ’¡ K«iÛOz# „Ѩ^è•<åOâßÅ∞:
– „Ѩã¨∞Î`« ã¨=∂"ÕâßÖ’¡ „Ѩ^è•#OQÍ „ѨѨOK«
"åºÑ¨ÎOQÍ.. ^èŒxHõ, ¿Ñ^Œ „Ѩ[Å =∞^茺 <≥ÅH˘#fl P^•Ü«∞
Jã¨=∂#`«ÅÃÑ· K«iÛOKå~°∞. „Ѩ`ÕºH˜Oz ^ŒH˜∆}τѶ≤HÍ,
„ɡlÖò, zbÅÖ’ qѨs`«OQÍ ÃÑiyáÈ~Ú# P^•Ü«∞
Jã¨=∂#`«Å∞ „Ѩ™êÎ=#‰õΩ =KåÛ~Ú.
– ѨÅ∞ ^ÕâßÖ’¡ l_çÑ≤ =$kúˆ~@∞ Ѩ_çáÈ=_»O „Ѩ™êÎ=#‰õΩ
=zÛOk. „Ѩ`ÕºH˜Oz K≥·<å, ÉèÏ~°`ü, [~°‡hÖ’¡ K≥ѨÙÊHÀ^Œy#
™ê÷~ÚÖ’¡ l_çÑ≤ =$kúˆ~@∞ Ѩ_çáÈ=_»O K«~°ÛH˘zÛOk.
– x~°∞^ÀºQÆ ã¨=∞㨺 f„=`«~°=∞=_»OÃÑ· ã¨^Œã¨∞ûÖ’
PO^Àà◊# =ºHõÎ"≥∞ÿOk. =ÚYºOQÍ ^ŒH˜∆} P„Ѷ≤HÍ, ÃãÊ~Ú<£,
„wãπÅÖ’ D ã¨=∞㨺 f„=`«~°O HÍ=_»O „Ѩ™êÎ=#‰õΩ
=zÛOk. nxÃÑ· fã¨∞HÀ"åeû# K«~°ºÅÃÑ· <Õ`«Å =∞^茺
ã¨∞n~°… K«~°Û [iyOk.
– qq^èŒ „ѨÉèí∞`åfiÅ ~°∞}ÏÅ∞ ÃÑiyáÈ=_»O..
=ÚYºOQÍ l_çÑ≤ âß`åÅ`À áÈÅ∞Û‰õΩO>Ë g˜ ™ê÷~Ú
Z‰õΩ¯=QÍ LO_»_»OÃÑ· K«iÛOKå~°∞. f„="≥∞ÿ# ~°∞}ÏÅ
TaÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ áÈ~Ú# „wãπ, W@b =O˜ ^ÕâßÅ Pi÷Hõ
Ѩiã≤÷uÃÑ·<å K«~°Û [iyOk.
– "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ JOâ◊OÃÑ·<å „Ñ¨^è•#OQÍ K«~°Û
[iyOk. "å`å=~°}OÖ’ HÍ~°ƒ<£ _»Ü«∂ÔH·û_£ "åÜ«Ú=Ù.
™ê÷~ÚÅ∞ ÃÑiyáÈ`«∞O_»_»OÃÑ· PO^Àà◊# =ºHõÎ"≥∞ÿOk.
2014 „ѨѨOK« ã¨=∞㨺ŠÃÑ· x"ÕkHõ..
_»|∞¡ºWZѶπ ã¨=∂"ÕâßÅ <ÕѨ^䌺OÖ’ `«# „ѨѨOK«
ã¨=∞㨺Šx"ÕkHõ (QÀ¡|Öò iãπ¯ 2014 iáÈ~üì)#∞ q_»∞^ŒÅ
KÕã≤Ok. QÆ`« ^Œâß|Ì HÍÅOÖ’x Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ QÆ=∞#OÖ’H˜
fã¨∞‰õΩx „ѨѨOK«"åºÑ¨ÎOQÍ „ѨÉèÏ=O K«∂Ñ≤ã¨∞Î#fl 31 „Ѩ^è•#
ã¨=∞㨺Å#∞ QÆ∞iÎOz#@∞¡ `≥eÑ≤Ok. g˜x S^Œ∞
`«~°QÆ`«∞Å∞QÍ =sæHõiOzOk. Jq.. Pi÷Hõ, Ѩ~åº=~°},
Éè∫QÀoHõ ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ, ™êOˆHuHõѨ~°"≥∞ÿ#q. "≥Ú`«ÎO
g∞^Œ 2014Ö’ J`«ºO`« „ѨÉèÏ=O K«∂ѨÙ`«∞#fl „ѨѨOK«
ã¨=∞㨺Å∞QÍ QÆ∞iÎOz# "å˜Ö’ H˘xfl...
– D U_®k QÀ¡|Öò iã¨∞¯Å x"ÕkHõÖ’ Pi÷Hõ
ã¨OH∆ÀÉèÏxH˜ J„QÆ`åO|∂ÅO ^ŒH˜¯Ok. Pi÷Hõ ã¨OH∆ÀÉèíO
HÍ~°}OQÍ J„QÆ~å*ϺÅ∞ Ãã·`«O „Ѩ=∂^ŒOÖ’ Ѩ_ç#
q+¨Ü«∂xfl x"ÕkHõ "≥Å¡_çOzOk. W©=e ã¨O=`«û~åÖ’¡
=~°ú=∂# =∂Ô~¯@∞¡ Ãã·`«O f„="≥∞ÿ# „^Œ=º ã¨OH∆ÀÉèíOÖ’
z‰õΩ¯‰õΩ<åflÜ«∞x `≥eÑ≤Ok.
– x~°∞^ÀºQÆ ã¨=∞㨺 J`«ºO`« f„=OQÍ LO^Œx x"ÕkHõ
QÆ∞iÎOzOk. J@∞ ^èŒxHõ ^ÕâßÅ∞, W@∞ =~°ú=∂#, Jaè=$kú
K≥O^Œ∞`«∞#fl ^ÕâßÖ’¡ Ãã·`«O L^ÀºQÍÅ HõÅÊ# ÃÑ#∞
ã¨=∞㨺QÍ =∂iOk. H˘xfl ^ÕâßÖ’¡ x~°∞^ÀºQÆ ã¨=∞㨺 50
âß`«O ÃÑ·<Õ LOk. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „ѨuÉèí‰õΩ JO>Ë
`«=∞ J~°›`«‰õΩ `«y# L^ÀºQÍÅ∞ ÅaèOK«x Ѩiã≤÷u.. ‰õÄ_®
Ü«Ú=`«#∞ f„= x~åâ◊‰õΩ QÆ∞i KÕ™ÈÎOk. D Ѩiã≤÷u
„Ѩ`ÕºH˜Oz.. =~°ú=∂#, Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl Pi÷Hõ
=º=ã¨÷Ö’¡ JkèHõOQÍ LOk.
– Ѩ~åº=~°} ã¨=∞㨺ŠJOâ◊O ‰õÄ_® D U_®k
*Ïa`åÖ’ „Ѩ^è•#OQÍ KÕiOk. „ѨѨOK« "åºÑ¨ÎOQÍ h˜
ã¨=∞㨺 f„=OQÍ LOk. h˜x 㨄Hõ=∞OQÍ
qxÜ≥∂yOK«HõáÈ=_»O, ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ«∞_»O, h˜
=#~°∞Å HÀã¨O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl áÈ© ã¨=∞㨺 f„=`«#∞
Kå@∞`ÀOk.
– f„="≥∞ÿ# P^•Ü«∞ Jã¨=∂#`«Å∞ ‰õÄ_® „ѨѨOK«

14. 14#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
^ÕâßÅ∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl ã¨=∞㨺֒¡ XHõ˜. ^èŒxHõ, ¿Ñ^ŒÅ
=∞^茺 `å~°`«=∞ºO <å<å˜H© =∂~°∞`ÀOk. Jaè=$kú
K≥O^Œ∞`«∞#fl ^ÕâßÖ’¡ Wk =∞iO`«QÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk. XHõ"≥·Ñ¨Ù
„ѨѨOpHõ~°} HÍ~°}OQÍ =~°ú=∂#, Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl
^ÕâßÖ’¡ P^•Ü«∂Ö’¡ UHÀ#∞‡Y`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flѨʘH©..
=∞~À"≥·Ñ¨Ù Jã¨=∂#`«Å∞ `«QÆæHõáÈ=_»O PO^Àà◊#
Hõey™ÈÎOk.
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å∞..
Jaè=$kú K≥Ok# ^ÕâßÅÖ’ =ÚYºOQÍ J"≥∞iHÍ, Ü«Ú<≥·>ˇ_£
H˜OQ∑_»"£∞Ö’ Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Wq PÜ«∂
Pi÷Hõ =º=ã¨÷ÅÖ’ ™ê=∂lHõ~°OQÆ Jaè=$kú`À áê@∞ Pi÷Hõ
ã¨∞ã≤÷~°`«‰õΩ J=~À^è•xfl HõeÊOK«QÆÅ=Ù. Jã¨=∂#`«Å∞
ã¨=∂[OÖ’ x~åâß xã¨Ê$ǨÏÅ#∞ ÃÑOK«_»O ^•fi~å Pi÷Hõ=$kú
H©∆}`«‰õΩ QÆ∞iKÕ™êÎ~Ú. Ü«Ú=`« `«=∞‰õΩ Éèíq+¨º`ü ÖË^Œx
ÉèÏqOz#ѨÙ_»∞ PÜ«∂ ^ÕâßÅÖ’ JâßOu ÃÑiy ^Õâ◊ ã¨=∞„QÆ`«‰õΩ
=ÚѨC "å˜Å¡QÆÅ^Œ∞. „ѨѨOK« Pi÷Hõ "ÕkHõ „Ѩ^è•# Pi÷Hõ
"Õ`«Î *ˇxflѶ¨~ü ÉÏ¡OˆH W^Õ Jaè„áêÜ«∂xfl =ºHõÎѨiKå~°∞.
"ÕQÆ=O`«OQÍ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl =∂Ô~¯¡Ö’ =∞^茺 `«~°QÆu
„Ѩ[Å P^•Ü«∞O ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ`À áê@∞ ^èŒxHõ, ¿Ñ^ŒÅ =∞^茺
Pi÷Hõ =º`庙êÅ∞ "ÕQÆOQÍ ÃÑiQÍ~Ú. Jaè=$kú K≥Ok#,
"ÕQÆOQÍ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl Pi÷Hõ =º=ã¨÷ÅÖ’ ™êOѶ≤∞Hõ
JÉèí„^Œ`å ÉèÏ=O ÃÑiyOk. nxH˜ HÍ~°}O Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«ÖË.
QÆ`« 20 ã¨O=`«û~åÅÖ’ D Jã¨=∂#`«Å∞ =∞iO`«QÍ
ÃÑiQÍ~Ú. D Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«ÅÃÑ· J=QÍǨÏ# ÃÑ~°QÆ_»O,
Ѩ~°Ñ¨u =∂Ô~¯@¡ =Å¡ H˘xfl =~åæÅ „Ѩ[Å∞ ÅaÌá⁄O^Œ_»O,
JkèHõ =ºÜ«∞O`À ‰õÄ_ç# q^Œº, "≥·^ŒºO J<ÕHõ ^ÕâßÖ’¡ ™êOѶ≤∞Hõ
JÉèí„^Œ`å ÉèÏ=O ÃÑ~°QÆ_®xH˜ HÍ~°}ÏÅ∞QÍ K≥á⁄ÊK«∞Û. Pi÷Hõ
Jã¨=∂#`«Å HÍ~°}OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl ¿Ñ^ŒiHõ f„=`«#∞ "ÕkHõ
QÆ∞iÎOzOk. HÍx Ѩiëê¯~°O K«∂ѨÖË^Œ∞.
J`«ºO`« ã¨OѨ#∞flÅ KÕuÖ’<Õ ã¨OѨ^Œ JO`å ^•y LOk.
WHõ =O^ŒÅ HÀ@¡ =∞Ok x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞ PHõe`À
JÅ=∞˜ã¨∞Î<åfl~°∞. HÀÏ#∞HÀ@¡=∞OkH˜ u<ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨Ô~·# uO_ç
ÖË^Œx, WHõ `åQÆ∞h~°∞, LO_ÕO^Œ∞‰õΩ QÆ∂_»∞ J<Õq
PÖ’zOK«_®xH˜ gÖË¡xqQÍ =∂~å~Ú. „ѨѨOK«"åºÑ¨ÎOQÍ
ˆH=ÅO 85 =∞Ok JѨ~° ‰õΩÉË~°∞Å KÕuÖ’<Õ Jáê~° ã¨OѨ^Œ
Wq∞_ç LOk. x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞ 300 HÀ@¡‰õΩ ÃÑ·QÍ L<åfl~°∞. ¿Ñ^Œ,
^èŒxHõ JO`«~åÅ∞ <å<å˜H© ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. „ѨÉèí∞`åfiÅ∞
`«=∞ „áê^è•#º`« „Hõ=∞OQÍ ZOK«∞‰õΩ#fl Jaè=$kú Ѩ^äŒHÍÅÖ’
x~°∞¿Ñ^ŒÅ JOâßÅ∞ KÀ@∞ KÕã¨∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞. ^Õâßxfl
ã¨OѨ^ŒfiO`«O KÕÜ«∞_»"Õ∞ „ѨÉèí∞`«fi Hõ~°Î=ºOQÍ áêʼnõΩÅ∞
ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨OѨ^Œ ѨOÑ≤}© J<Õk =∂„`«O q㨇iOK«_»O
[~°∞QÆ∞`ÀOk. Ѷ¨e`«OQÍ 'ã¨OѨ^Œ ˆHO„nHõ~°}, ^•i„^ŒºO
qˆHO„nHõ~°}— [~°∞QÆ∞`ÀOk. WѨC_»∞ =∞#O 1930 ^Œâ◊HõOÖ’
ã¨OÉèíqOz# ã¨OH∆ÀÉèÏxfl q∞Oz# ã¨OH∆ÀÉèíOÖ’ L<åflO. Wk
XHõ¯ Pi÷Hõ ã¨OH∆ÀÉèí"Õ∞ HÍ^Œ∞. Jk ~å[H©Ü«∞, ™ê=∂lHõ
~°OQÍÅ#∞ ‰õÄ_» P=Ç≤ÏOzOk.
„ѨѨOK« ÉϺO‰õΩ _ÕÏ P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x, 'k HÍ#ÊùÔ~<£û
É’~ü¤ PѶπ ÔH#_®— „ѨѨOK« P^•Ü«∞ Jã¨=∂#`«Å#∞ JOK«<å
"Õã≤Ok. „ѨѨOK« P^•Ü«∞OÖ’ 42 âß`«O „ѨѨOK« [<åÉèÏÖ’
^èŒx‰õΩÖˇ·# 10 âß`«O =∞Ok KÕ`«∞Ö’¡ ˆHO„nHõ$`«=∞=Ù`«∞#flk.
„ѨѨOK« [<åÉèÏÖ’ 10 âß`«O ¿Ñ^Œ „Ѩ[Å "åÏ „ѨѨOK«
P^•Ü«∞OÖ’ XHõ âß`«O =∂„`«"Õ∞. 80= ^Œâ◊HõO, 90= ^Œâ◊HõO
=∞^茺 ÉèÏQÆOÖ’ J<ÕHõ ^ÕâßÖ’¡ P^•Ü«∞ Jã¨=∂#`«Å∞
ÃÑiQÍ~Ú. ^ŒH˜∆} J"≥∞iHÍ, ^ŒH˜∆}τѶ≤HÍ ^ÕâßÅÖ’ P^•Ü«∞
Jã¨=∂#`«Å∞ Z‰õΩ¯= LO_»QÍ, J"≥∞iHÍ, ÔH#_®ÅÖ’ P^•Ü«∞
Jã¨=∂#`«Å∞ =∞^茺ã¨÷OQÍ L<åfl~Ú. 2011Ö’ ^•"ÀãπÖ’
[iy# „ѨѨOK« Pi÷Hõ "ÕkHõ ã¨=∂"Õâ◊OÖ’#∂ P^•Ü«∞
Jã¨=∂#`«Å∞, Jqhux „ѨѨOK« ã¨"åà◊√¡QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
„ѨѨOpHõ~°}, ÃÑ@∞ì|_ç^•s =∂Ô~¯ò =º=ã¨÷Å HÍ~°}OQÍ
„ѨѨOK« "åºÑ¨ÎOQÍ Jã¨=∂#`«Å∞ `«QÆæ#ѨʘH© J<ÕHõ ^ÕâßÖ’¡
qq^èŒ =~åæÅ „Ѩ[Å =∞^茺 Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å∞ =∞iO`«QÍ
ÃÑiy#@∞¡ Ǩ~°fi~ü¤ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ Pi÷Hõ âß„ã¨Î „á⁄ÃѶã¨~ü iK«~ü¤
„Ѷ‘=∞<£ 2011 ^•"Àãπ ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
á¶È~üƒû "Õ∞QÆr<£ 2011Ö’ „ѨѨOK«OÖ’ 1210 =∞Ok
aeÜ«∞h~°¡ L=∞‡_ç ã¨OѨ^Œ#∞ 4.5 „˜eÜ«∞<£ _®Å~°∞¡QÍ
JOK«<å "Õã≤Ok. 2012`À áÈeÛ#ѨC_»∞ 2013Ö’ ^èŒx‰õΩÖˇ·#
400 =∞Ok J"≥∞iHõ#¡ ã¨OѨ^ŒÖ’ 19 âß`«O ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ
#"≥∂^≥·#@∞¡ 'á¶È~üƒû— `≥ÅÑ≤Ok. 2012Ö’ gi L=∞‡_ç ã¨OѨ^Œ
1.7 „˜eÜ«∞<£ _®Å~°∞¡ HÍQÍ, 2013Ö’ 2.02 „˜eÜ«∞<£
_®Å~°¡‰õΩ ÃÑiyOk. 2012Ö’ gi ã¨QÆ@∞ xHõ~° ã¨OѨ^Œ 4.2
aeÜ«∞<£ _®Å~°∞¡ HÍQÍ 2013Ö’ 5 aeÜ«∞<£ _®Å~°¡‰õΩ
ÃÑiyOk. „ѨѨOK«OÖ’ ѨÙ~°∞+¨µÅ P^•Ü«∞O =∞Ç≤Ïà◊Å P^•Ü«∞O
HõO>Ë Ô~O_»∞ Ô~@∞¡ q∞Oz LOk. =∞Ç≤Ïà◊Å∞, ѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺
P^•Ü«∞ Jã¨=∂#`«Å∞ ^ŒH˜∆}Ïã≤Ü«∂Ö’ JkèHõO. D „áêO`«OÖ’
ѨÙ~°∞+¨µÅ ã¨Oáê^Œ# =∞Ç≤Ïà◊Å ã¨Oáê^Œ# HõO>Ë ^•^•Ñ¨Ù
J~Ú^Œ∞ Ô~@∞¡ Z‰õΩ¯=. J"≥∞iHÍ, Ü«¸~ÀÑ≤Ü«∞<£ ^ÕâßÅÖ’

15. 15 =∂iÛ,2014
ѨÙ~°∞+¨µÅ ã¨Oáê^Œ#, =∞Ç≤Ïà◊Å HõO>Ë Ô~˜ìOѨ٠LO@∞Ok.
„ѨѨOK« "åºÑ¨ÎOQÍ =∞Ç≤Ïà◊Å P^•Ü«∞OÖ’ J"≥∞iHÍ "≥Ú^Œ˜
™ê÷#OÖ’ xÅ=QÍ, K≥·<å Ô~O_À ™ê÷#OÖ’ LOk. [<åÉèÏÖ’
JkèHõ "åi¬Hõ P^•Ü«∞O =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ ã¨O|OkèOz <åˆ~fi,
_≥<å‡~ü¯ÅÖ’ Z‰õΩ¯=.
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl ¿Ñ^ŒiHõO
=ºÜ«∂xfl `«yæOz Ö’@∞#∞ ѨÓ_»∞ÛHÀ=eûOkQÍ =~°ú=∂#
^ÕâßʼnõΩ K≥|∞`«∞#fl 'SZOZÑ¶π— ‰õÄÅ∞`«∞#fl HÍ~˘Êˆ~ò Pi÷Hõ
=º=ã¨÷Å#∞ xÅɡ>ˇìO^Œ∞‰õΩ QÍ#∞ „áÈ`åûǨÏHÍÅ∞
„ѨHõ˜OK«=Åã≤OkQÍ ^èŒxHõ ^ÕâßʼnõΩ K≥|∞`«∞Ok. „ÃÑ·"Õò
ÃÑ@∞ì|_»∞ʼnõΩ ~°Hõ∆} HõeÊOK«_»O HÀã¨O „ѨÉèí∞`«fi x^èŒ∞Å#∞
H˘Å¡Q˘@ì_»O J<Õk WѨC_»∞ [~°∞QÆ∞`«∞#fl ™ê÷~ÚÖ’
=ÚO^≥#fl_»∂ [~°QÆÖË^Œ∞. Pi÷Hõ =º=ã¨÷ <Õ_»∞ L`åÊ^ŒHõ ~°OQÆOÖ’
ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ@ì_»O ^•fi~å ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_çOKÕ Ñ¨^Œúux q_»<å_ç
ÃãʉõĺÖË+¨<£ "åºáê~°O ^•fi~å ÖÏÉèÏ~°˚# KÕ¿ã ''„^ŒgºHõ~°}——
ÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_»@O [~°∞QÆ∞`ÀOk. 90= ^Œâ◊HõO `˘e ÉèÏQÆOÖ’
=∞^茺, `«∂~°∞Ê S~Àáê, =∞^茺 Pã≤Ü«∂Ö’ P^•Ü«∞™ê÷~ÚÖ’
`«QÆ∞æ^ŒÅ HõxÑ≤OzOk. ™ÈqÜ«∞ò Ѩ`«#O HÍ~°}OQÍ `«Åã¨i
ã¨∂÷Å ^ÕjÜ≥∂`«ÊuÎÖ’ H©∆}`« U~°Ê_çOk. Ѷ¨e`«OQÍ ¿Ñ^ŒiHõ
f„=`« ÃÑiyOk. 2008Ö’ 1.29 aeÜ«∞<£ „Ѩ[Å∞ x~°¿ÑHõ∆
¿Ñ^ŒiHõOÖ’ L#fl@∞¡ „ѨѨOK« ÉϺO‰õΩ JOK«<å "Õã≤Ok. giÖ’
400 q∞eÜ«∞#¡ „Ѩ[Å∞ ÉèÏ~°`üÖ’#∂, 173 q∞eÜ«∞<£ „Ѩ[Å∞
K≥·<åÖ’ ^•i„^Œº ˆ~Y‰õΩ kQÆ∞=# x=ã≤ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ ¿Ñ~˘¯Ok.
ã¨Éò ã¨Ç¨~°<£ P„Ѷ≤HÍÖ’ 2008Ö’ 47 âß`«O „Ѩ[Å∞
^•i„^Œºˆ~Y‰õΩ kQÆ∞=# L#fl@∞¡ JOK«<å. „Ѩã¨∞Î`«O f„=
¿Ñ^ŒiHõO „ѨѨOK« ã¨"åÖòQÍ xezOk. Ja=$kú K≥Ok#
^ÕâßÅ`À áê@∞ „ѨѨOK« "åºÑ¨ÎOQÍ J<ÕHõ „áêO`åÅÖ’ f„=
¿Ñ^ŒiHÍxfl QÆ=∞xOK«=K«∞Û.
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl x~°∞^ÀºQÆO – `«~°∞QÆ∞`«∞#fl "Õ`«<åÅ∞
Ü«Ú=`«Ö’ x~°∞^ÀºQÆO ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O_»_»O W©=e HÍÅOÖ’
JO^Àà◊# HõeyOKÕ XHõ Ѩi}Ï=∞O. L^ÀºQÍ=HÍâßÅ∞ J~°∞^≥·
áÈÜ«∂~Ú. ÉèÏ~°`ü, K≥·<å, ™œk Jˆ~aÜ«∂ =O˜ ^ÕâßÖ’¡
=∞iÜ«Ú l – 20 Ö’x ^ÕâßÖ’¡ Láêkè J=HÍâßÅ∞
ã¨#flyÖÏ¡~Ú. 15 ^ÕâßÖ’¡ n~°…HÍeHõ x~°∞^ÀºQÆO ÃÑiyOk.
ã¨fiÅÊHÍÅ x~°∞^ÀºQÆO `å~å™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩOk. n~°…HÍÅ
x~°∞^ÀºQÆO ÔH#_®, ÃãÊ~Ú<£, „a@<£, J"≥∞iHÍ, ÉèÏ~°`üÖ’
ÉÏQÍ ÃÑiyOk. Jk J"≥∞iHÍÖ’ 33 âß`«O, ^ŒH˜∆}τѶ≤HÍÖ’
68.3 âß`«O, W@bÖ’ 50 âß`«O, [~°‡hÖ’ 47.3 âß`«OQÍ
LOk. „á¶ê<£û, ÃãÊ~Ú<£, [áê<£ ^ÕâßÖ’¡ 40 âß`«O ÃÑ·<Õ LOk.
l–20Ö’, =~°ú=∂# ^ÕâßÅÖ’ Jã¨OѶ¨∞˜`«~°OQÆ HÍi‡‰õΩÅ
ã¨OYº ~ÀA ~ÀA‰õΩ ÃÑiyáÈ`ÀOk. giH˜ `«y# "Õ`«#O,
P~ÀQƺ c=∂, L^ÀºQÆ Éèí„^Œ`«ÖË^Œ∞. ÉèÏ~°`üÖ’ ‰õÄ_»
x~°∞^ÀºQÆ∞ʼnõΩ `«y# ™ê÷~ÚÖ’ x~°∞^ÀºQÆ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞. c=∂,
W`«~° HÍi‡Hõ ~°Hõ∆} q^è•<åÅ∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_»@OÖË^Œ∞.
HÍO„ωõΩì HÍi‡‰õΩÅ ã¨OYº QÆ}hÜ«∞OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flk.
Jã¨OѶ¨∞˜`« ~°OQÆOÖ’x HÍi‡‰õΩÅ`À áÈe¿ãÎ ã¨OѶ¨∞˜`« ~°OQÆ
HÍi‡‰õΩÅ "Õ`«<åÅ∞ ZO`À "≥∞~°∞QÍæ L<åfl~Ú. giÖ’ Ѩkâß`«O
=∞Ok "Õ`«<åÅ∞ J#∂ǨϺOQÍ ÃÑiQÍ~Ú.
_≥ÖÏ~Úò 㨈~fi – 2014
~åÉ’ÜÕ∞ ^Œâß|ÌOÖ’ „ѨѨOK« „âßq∞Hõ â◊H˜ÎÖ’ JkèHõ "åÏ#∞
HõeyÜ«ÚO_Õ Ü«Ú=`«.. x~°∞^ÀºQÆO, Pi÷Hõ Jã¨=∂#`«Å‰õΩ
ã¨O|OkèOz# ã¨"åà◊¡#∞ Z^Œ∞~À¯=_»OÖ’ „ѨÉèí∞`«fi ™ê=∞~°÷ºOÃÑ·
#=∞‡HõO HÀÖ’Ê~Ú#@∞¡ _≥ÖÏ~Úò 㨈~fi Jaè„áêÜ«∞Ѩ_çOk.
28 ^ÕâßʼnõΩ K≥Ok# 18–35 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞#fl 8 "ÕÅ =∞Ok
Jaè„áêÜ«∂Å#∞ 㨈~fi HÀã¨O „HÀ_ôHõiOKå~°∞. J<ÕHõ ^ÕâßÖ’¡
=Ü≥∂[#∞Å`À áÈe¿ãÎ Ü«Ú= „âßq∞Hõâ◊H˜ÎÖ’ x~°∞^ÀºQÆO Ô~O_»∞
#∞Oz <åÅ∞QÆ∞ Ô~@∞¡ JkèHõOQÍ LO@∞O^Œx 㨈~fi ¿Ñ~˘¯Ok.
2025 <å˜H˜ „ѨѨOK« „âßq∞Hõâ◊H˜ÎÖ’ Ü«Ú= „âßq∞Hõâ◊H˜Î "åÏ
75 âß`«OQÍ LO_»QÆÅ^Œ∞. Láêkè, ã¨OѨ^Œ#∞ ÃÑOá⁄OkOK«_»O
^•fi~å ã¨=∂[OÃÑ· "åºáê~°O ™ê#∞‰õÄÅ „ѨÉèÏ=O K«∂ѨQÆÅ^Œx
㨈~fiÖ’ áêÖÁæ#fl "åiÖ’ 74 âß`«O =∞Ok Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞.
ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl Jã¨=∂#`«Å∞
ÉèÏ~°`üÖ’ aeÜ«∞h~°¡ ¿Ñ~°¡#∞ PH±ûá¶ê"£∞ "≥Å¡_çOK«ÖË^Œ∞.
J~Ú`Õ á¶È~üƒû „ѨK«∞iOz# „ѨѨOK«OÖ’x 100 =∞Ok
J„QÆ„âı}˜ aeÜ«∞h~°¡Ö’ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ =ÚQÆ∞æ~°∞<åfl~°∞. "å~°∞
– =ÚMË+π JOÉÏh, ÅH©∆ ‡q∞@ìÖò, JrO„¿Ñ"£∞r. 120 HÀ@¡
[<åÉèÏ=Ù#fl =∞# ^Õâ◊OÖ’ ã¨∞=∂~°∞ 250 aeÜ«∞<£ _®Å~°¡
ã¨OѨ^Œ F _»[#∞ =∞Ok KÕuÖ’ áÈQÆ∞Ѩ_çOk. ^Õâ◊ ã¨OѨ^ŒÖ’
gi"åÏ 2003Ö’ 1.8 âß`«O =ÙO_»QÍ, Jk 2008Ö’ 26
âß`åxH˜,2013 <å˜H˜ 30 âß`åxH˜ ÃÑiyOk. =∞# ^Õâ◊OÖ’
7000 =∞Ok =^ŒÌ ^Õâ◊ ã¨OѨ^ŒÖ’ ã¨QÍxH˜ ÃÑ·QÍ LOk.
„ѨÉèí∞`«fiO 'ã¨q∞‡o`« Jaè=$kú— JO@∂ Zxfl Hõ|∞~°∞¡ K≥Ñ≤Ê<å
PK«~°}Ö’ ‰õΩÉË~°∞Å∞ =∞Ǩ ‰õΩÉË~°∞Å∞QÍ Z^ŒQÆÏxH˜
`À_»Ê_çOk. QÆ`« ^Œâß|ÌOÖ’ aeÜ«∞h~°¡ ã¨OYº 10 Ô~@∞¡,
JO>Ë 6 QÆ∞i #∞O_ç 61 H˜ ÃÑiyO^Œx PH±ûá¶ê"£∞ `≥eÑ≤Ok.
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨OѨ#∞flÅ ã¨OѨ^Œ QÆŠѨk¿ÇÏ<Õà◊¡Ö’ 12 Ô~@∞¡

16. 16#_»∞ã¨∞Î#fl `≥ÅOQÍ}
ÃÑiyO^Œx JO`«~å˚fÜ«∞ „^Œ=ºxkè ã¨Oã¨÷ W©=Å<Õ `≥eÑ≤Ok.
áêi„âßq∞Hõ, "å}˜[º, „^Œ=º ã¨~°mHõ~°} q^è•<åÅ =Å#
*ÏfÜ«∞, ѨHõ$u =#~°∞Å#∞ HÍ~˘Êˆ~ò â◊‰õΩÎʼnõΩ HÍ~°∞KÒHõQÍ
Hõ@ìɡ@ì_»O, Ѩ#∞flˆ~@∞ `«‰õΩ¯=QÍ LO_»_»O =Å# ã¨OѨ#∞flÅ
P^•Ü«∞O, #Å¡^èŒ#O, Jqhu qHõ$`«OQÍ ÃÑiQÍ~Ú. 2l
ÃãÊ„Hõì"£∞, ÉÁQÆ∞æ ‰õΩOÉèíHÀ}ÏÅ∞ D q^è•<åŠѨ~°º=™ê#"Õ∞.
„ѨÉèí∞`«fi J#∞=∞u`À =∂„`«"Õ∞ ÅÉèíº=∞ÜÕ∞º J~°∞^≥·# =#~°∞Å#∞
^ŒH˜¯OK«∞HÀ=@O WO^Œ∞H˘Hõ =ÚYºHÍ~°}O HÍQÍ P^•Ü«∞O
^ŒO_çQÍ =ÙO_Õ iÜ«∞Öò Z¿ãìò, x~å‡}O, "≥∞ÿxOQ∑,
>ˇbHõ=¸ºxˆH+¨<£ûÖ’H˜ HÍ~˘Êˆ~ò~°OQÆO qiqQÍ „Ѩ"ÕtOzOk.
z=~°‰õΩ i>ˇÿÖò =~°ÎHõ ~°OQÍxfl ‰õÄ_® =keÃÑ@ìÖË^Œ∞.
=∞# ^Õâ◊OÖ’ UÏ Hõhã¨O HÀ˜ =∞Ok „QÍg∞} „Ѩ[Å∞
|`«∞‰õΩ `≥~°∞=Ù ÖËHõ Ѩ@ì}ÏʼnõΩ, #QÆ~åʼnõΩ =Å# áÈ`«∞<åfl~°∞.
„QÍg∞} „áêO`«O =ÚYº"≥∞ÿ# =º=™êÜ«∞O ‰õΩ<åiÅ∞¡`ÀOk.
ã¨Ç¨Ï[ =#~°∞Å#∞ H˘Å¡Q˘@ì_»O, Ѩ~åº=~°} q^èŒfiOã¨O
ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk. WHõ#∞OK≥·<å „Ñ¨Éèí∞`«fiO ã¨Ô~·# „Ѩ`åº=∂flÜ«∞
J=ã¨~åÅ#∞ Hõ#∞Q˘x „Ѩ}ÏoHõ „ѨHÍ~°O =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍe.
^Õâ◊ Pi÷Hõ =º=ã¨÷‰õΩ ѨÙ<åkQÍ xÅ∞ã¨∞Î#fl =º=™êÜ«∞ ~°OQÍxfl
|Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨÷ʼnõΩ JѨÊ*ˇÑ≤Ê, HÍ~˘Êˆ~ò =º=™êÜ«∂xfl
„áÈ`«ûÇ≤ÏOKÕ q^è•<åʼnõΩ ã¨fiã≤Î K≥áêÊe. =∞# Ѩ~åº=~°}ÏxH˜,
„QÍg∞} [<åÉèÏ r=<åxH˜ Ǩx HõeyOK«x ã¨∞ã≤÷~°
=º=™êÜ«∂xfl „áÈ`«ûÇ≤ÏOKÕ q^è•<åʼnõΩ ã¨fiã≤Î K≥áêÊe. =∞#
Ѩ~åº=~°}ÏxH˜, „QÍg∞} [<åÉèÏ r=<åxH˜ Ǩx HõeyOK«x
ã¨∞ã≤÷~° =º=™êÜ«∞ Ѩ^Œú`«∞Å#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O ^•fi~å „Ñ¨[Å
H˘#∞QÀÅ∞ â◊H˜Î ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Jk áêi„âßq∞Hõ ~°OQÍxH˜
T`«q∞zÛ. ^Õâ◊ Pi÷Hõ ѨÙ~ÀQÆ=∞<åxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã¨∞ÎOk.
=ÚyOѨÙ
„ѨѨOK« ^ÕâßÅ∞ Ô~O_»∞#fl~° ^ŒâßÉÏÌÅ „H˜`«O ™ê„=∂[º"å^Œ
„ѨѨOpHõ~°} Pi÷Hõ q^è•<åÅ∞ KÕѨ˜ì# HÍ~°}OQÍ Ô~O_»∞
ã¨=∞㨺Å∞ #∂`«#OQÍ `«Öˇ`åÎ~Ú. XHõ˜, L`«ÊuÎ, "å}˜[ºOÖ’
HÍ~˘Êˆ~ò QÆ∞`åÎkèѨ`«ºO ÃÑiyOk. ZQÆ∞=∞u, kQÆ∞=∞`«∞Å
HõO„’à◊¡ ZuÎ"Õ`« HÍ~˘Êˆ~@¡ qѨs`«"≥∞ÿ# ÖÏÉèÏʼnõΩ
^•ifã≤Ok. „ѨÉèí∞`«fi~°OQÆ ã¨Oã¨÷Å áê„`« ‰õΩkOѨÙ, ã¨OˆH∆=∞
Ѩ`«HÍʼnõΩ x^èŒ∞Å∞ `«yæOѨÙ, =º=™êÜ«∞ ã¨aû_ôÅ LѨã¨OǨÏ~°}
=O˜=hfl =ºÜ«∂hfl, ^èŒ~°Å#∞ ÃÑOKå~Ú. Ô~O_»∂, "å}˜*Ϻxfl,
„^Œ=º K«ÖÏ=∞}˜h ã¨~°mHõ$`«O KÕÜ«∞_»O, ’H± – zÅ¡~°
"åºáê~åÖ’¡ HÍ~˘Êˆ~ò ã¨Oã¨÷Å „Ѩ"Õâ◊O, J<ÕHõ ã¨~°‰õΩÅ
=ÚYºOQÍ PǨ~° ^è•<åºÅ "åºáê~°OÖ’ ѨӺK«~üû "åºáê~°
^èÀ~°}∞Å∞ „Ѩ"ÕtOK«_»O`À ã¨Ïì "åºáê~°O `«# =O`«∞ áê„`«
`å#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#flk. „^Œ"ÀºÅƒ}O, ^èŒ~°Å∞ ÃÑ~°QÆ_®xH˜,
ã¨~°‰õΩÅ L`«Ê`«∞ÎÅÖ’ ã¨OH∆ÀÉèíO `«ÅÜ≥∞`«ÎÏxH˜ D Ô~O_»∞
HÍ~°}ÏÅ∞ ^•ifâß~Ú. Ѷ¨e`«OQÍ ^èŒ~°Å∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
Láêkè J=HÍâßÅ∞ ã¨#flyÅ∞¡`«∞<åfl~Ú. ™ê=∂#º „Ѩ[Å
r=#O ^Œ∞~°ƒù~°OQÍ =∂~°∞`ÀOk.
=∞#^Õâ◊OÖ’QÍx, W`«~° ^ÕâßÖ’¡QÍx HÍ~˘Êˆ~ò~°OQÆO,
~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O ‰õΩ=∞‡‰õΩ¯HÍ=@O D ѨzÛ^ÀÑ≤_ôH˜
„Ѩ^è•#HÍ~°}O. áêi„âßq∞Hõ"Õ`«ÎÅ∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ ~å[H©Ü«∂Ö’¡
áêÖÁæ<Õ Ñ¨tÛ=∞^ÕâßÅ ã¨O㨯 $u =∞#‰õÄ kQÆ∞=∞u J~ÚOk.
Jaè=$kÌ K≥Ok# ^ÕâßÖ’¡ Pi÷Hõ=∂O^•ºxfl Z^Œ∞~À¯=ÏxH˜
J#∞ã¨iOz# q^è•#"Õ∞ – HÍ~˘Êˆ~ò ~°OQÍxH˜ Pi÷Hõ
á꺈HrÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞, HÍi‡‰õΩÅ∞, W`«~° ™ê=∂#º „Ѩ[Å
"Õ`«<åÅ∞, ã¨OˆH∆=∞ Ѩ^äŒHÍÖ’¡ HÀ`« – ÃÑ@∞ì|_ç ^•s =º=ã¨÷
<≥·*Ïxfl Hõà◊¡‰õΩ Hõ_»∞`«∞#flk. ™ê„=∂[º"å^Œ „ѨѨOpHõ~°} Pi÷Hõ
q^è•<åÅ∞ =º=ã¨÷ ™ê=∞~å÷ºxfl ÃÑOK«_®xH˜ L^ÕÌtOz#q HÍ=Ù.
Jq ™ê=∂lHõ J~åK«HÍxH˜ ^•if¿ã ÃÑ@∞ì|_ç ã¨OK«Ü«∞<åxH˜
gÅ∞ HõeÊOKÕq =∂„`«"Õ∞. D ѨÓ~°fi~°OQÆOÖ’ ^•"ÀãπÖ’
Uq∞KÕ™êÎ~°∞? Pi÷Hõ ã¨OH∆ÀÉèÏxfl `«fi~°QÍ JkèQÆq∞OK«@O ZÖÏ
Jx K«iÛ™êÎ~°∞. JO`ÕQÍx D =∂O^ŒºOÖ’ ™ê=∂#º „Ѩ[Å#∞
ZÖÏ P^Œ∞HÀ"åÅ#fl T¿ã =ÙO_»^Œ∞. ™ê„=∂[º"å^Œ ^ÕâßÅ
Pi÷Hõ =º=ã¨÷ H©∆}`«#∞ ѨiQÆ}Ö’H˜ fã¨∞‰õΩx, *Ïu ~å*ϺÅ
™ê~°fiÉè∫=∂kèHÍ~åxfl ‰õΩkOz, HÍ~˘Êˆ~ò ÃÑ@∞ì|_ç „áêѨOzHõ
ÃÑ@∞ì|_ç „áê|ÖϺxfl ÃÑOK«_»O ^•fi~å ^•x „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞ÔHà◊¡@O „ѨѨOK« Pi÷Hõ "ÕkHõ ã¨=∂"Õâ◊O
„Ѩ`ÕºHõ`« `«Ñ¨Ê =∞~À˜HÍ^Œ∞.D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç^•s
=º=ã¨÷ – ã¨OH∆ÀÉèÏÅ =º=ã¨÷ JO@∂ HÍ~°Öò =∂~ü¯û KÕã≤#
qâı¡+¨} Ü«∞^•~°÷=∞x =∞~À™êi ~°∞A"≥·Ok. „Ѩ`åº=∂flÜ«∂Å
HÀã¨O „Ѩ[Ö’¡ J<Õfi+¨} JO`«HõO`«‰õÄ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flk. W"åfià◊
„Ѩ*Ï L^Œº=∂Å∞ |Ö’¿Ñ`«O HÍ=_®xH˜ HÍ=Åã≤#
J=HÍâßÅ#∞ Éè∫uHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ JO^Œ*Ëã¨∞Î<åfl~Ú.
WO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ =~°æáÈ~åÏʼnõΩ Ѩ^Œ∞#∞ ÃÑ@ì_»O, „Ѩ*Ï
qѨ¡"À^Œº=∂xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ Q˘xáÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ ã≤^•úO`«,
~å[H©Ü«∞ Hõ$+≤x |∞kúr=ÙÅ∞ f„=`«~°O KÕÜ«∂eû# J=ã¨~°O
ZO`≥·<å LOk.
T