Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ
Similar to การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ (20)
More from Pitchayakarn Nitisahakul
More from Pitchayakarn Nitisahakul (7)
การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ
- 2. • เพื่อให้เด็กสามารถช่วยเหลือตนเองได้ในชีวิตประจาวัน • ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้ใกล้เคียงกับคนปกติมากที่สุด • เน้นการดูแลแบบองค์รวม (Holistic Approach)
- 3. 1. การฟื้นฟูสมรรถภาพทางการศึกษา • เพิ่มทักษะพื้นฐานด้านสังคม การสื่อสาร และทักษะทางความคิด • เกิดผลดีในระยะยาว • เน้นการเตรียมความพร้อมเพื่อให้เด็กสามารถใช้ในชีวิตประจาวันจริงๆแทนการฝึก แต่เพียงทักษะทางวิชาการ • แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program; IEP) • โรงเรียนการศึกษาพิเศษเฉพาะทาง โรงเรียนเรียนร่วม ห้องเรียนคู่ขนาน
- 4. 2.การฟื้นฟูสมรรถภาพทางสังคม • การฝึกฝนทักษะในชีวิตประจาวัน (Activity of Daily Living Training) • การฝึกฝนทักษะสังคม (Social Skill Training) • การสอนเรื่องราวทางสังคม (Social Story)
- 5. 3. การบาบัดทางเลือก • การสื่อความหมายทดแทน (AAC) • ศิลปกรรมบาบัด (Art Therapy) • ดนตรีบาบัด (Music Therapy) • การฝังเข็ม (Acupuncture) • การบาบัดด้วยสัตว์ (Animal Therapy)
- 7. • การรับรู้ผ่านการมอง (Visual Strategies) • โปรแกรมแลกเปลี่ยนภาพเพื่อการสื่อสาร (Picture Exchange Communication System; PECS) • เครื่องโอภา (Communication Devices) • โปรแกรมปราศรัย
- 10. บทบาทของครู • ตาแหน่งการนั่งของเด็กไม่ควรให้นั่งติดหน้าต่างหรือประตู • ให้เด็กนั่งแถวหน้าสุดใกล้โต๊ะครู • จัดให้เด็กนั่งติดกับนักเรียนที่ไม่ค่อยเล่น ไม่ค่อยคุยในระหว่างเรียน • ให้เด็กมีกิจกรรม เปลี่ยนอิริยาบถบ้าง
- 12. 1. ทักษะทางสังคม • เด็กพิเศษที่ขาดทักษะทางสังคม ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการพ่อแม่ • การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดีไม่ได้เป็นเครื่องรับประกันว่าเด็กจะมี พัฒนาการต่างๆอย่างมีความสุข
- 13. กิจกรรมการเล่น • การเล่นเป็นสิ่งสาคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ทักษะทางสังคม • เด็กจะสนใจกันเองโดยอาศัยการเล่นเป็นสื่อ • ในช่วงแรกๆ เด็กจะไม่มองเด็กคนอื่นเป็นเพื่อน แต่เป็นอะไรบางอย่างที่ น่าสารวจ สัมผัส ผลัก ดึง
- 14. ยุทธศาสตร์การสอน • เด็กพิเศษหลายๆคนไม่รู้วิธีเล่น ไม่รู้ว่าจะเล่นอย่างไร • ครูเริ่มต้นจากการสังเกตเด็กแต่ละคนอย่างเป็นระบบ • จะบอกได้ว่าเด็กมีทักษะการเล่นแบบใดบ้าง • ครูจดบันทึก • ทาแผน IEP
- 15. การกระตุ้นการเลียนแบบและการเอาอย่าง • วางแผนกิจกรรมการเล่นไว้หลายๆอย่าง • คานึงถึงเด็กทุกๆคน • ให้เด็กเล่นเป็นกลุ่มเล็กๆ 2-4 คน • เด็กปกติทาหน้าที่เหมือน “ครู” ให้เด็กพิเศษ
- 16. ครูปฏิบัติอย่างไรขณะเด็กเล่น • อยู่ใกล้ๆ และเฝ้ามองอย่างสนใจ • ยิ้มและพยักหน้าให้ ถ้าเด็กหันมาหาครู • ไม่ชมเชยหรือสนใจเด็กมากเกินไป • เอาวัสดุอุปกรณ์มาเพิ่ม เพื่อยืดเวลาการเล่น • ให้ความคิดเห็นที่เป็นแรงเสริม
- 17. การให้แรงเสริมทางสังคมในบริบทที่เด็กเล่น • ครูพูดชักชวนให้เด็กร่วมเล่นกับเพื่อน • ทาโดย “การพูดนาของครู”
- 18. ช่วยเด็กทุกคนให้รู้กฎเกณฑ์ • ไม่ง่ายสาหรับเด็กพิเศษ • การให้โอกาสเด็ก • เด็กพิเศษต้องเรียนรู้สิทธิต่างๆเหมือนเพื่อนในห้อง • ครูต้องไม่ใช้ความบกพร่องของเด็กพิเศษเป็นเครื่องต่อรอง
- 19. 2. ทักษะภาษา
- 20. การวัดความสามารถทางภาษา • เข้าใจสิ่งที่ผู้อื่นพูดไหม • ตอบสนองเมื่อมีคนพูดด้วยไหม • ถามหาสิ่งต่างๆไหม • บอกเล่าเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นไหม • ใช้คาศัพท์ของตัวเองกับเด็กคนอื่นไหม
- 21. การออกเสียงผิด / พูดไม่ชัด • การพูดตกหล่น • การใช้เสียงหนึ่งแทนอีกเสียง • ติดอ่าง
- 22. การปฏิบัติของครูและผู้ใหญ่ • ไม่สนใจการพูดซ้าหรือการออกเสียงไม่ชัด • ห้ามบอกเด็กว่า “พูดช้าๆ” “ตามสบาย” “คิดก่อนพูด” • อย่าขัดจังหวะขณะเด็กพูด • อย่าเปลี่ยนการใช้มือข้างที่ถนัดของเด็ก • ไม่เปรียบเทียบการพูดของเด็กกับเด็กคนอื่น • เด็กที่พูดไม่ชัดอาจเกี่ยวข้องกับการได้ยิน
- 23. ทักษะพื้นฐานทางภาษา • ทักษะการรับรู้ภาษา • การแสดงออกทางภาษา • การสื่อความหมายโดยไม่ใช้คาพูด
- 24. พฤติกรรมตอบสนองการแสดงออกทางภาษา เด็กตอบสนองต่อสิ่งเหล่านี้หรือไม่ ใช่ ไม่ บางครั้ง - เสียงของครูโดยการหันมามอง - ต่อคาถาม “จะเอาอะไร” ด้วยการชี้ - ต่อประโยค “ช่วยเอาให้ที” - “หา…ให้หน่อย” เมื่อครูไม่มีท่าประกอบ - “จะเอานี่ใช่ไหม” โดยการพยักหน้า - กับคาพูด - “หนูอยากได้อะไร” ด้วยการพูด - “เล่าให้ครูฟังซิ” โดยพูดเป็นประโยค - “ใช้ทาอะไร” โดยตอบเป็นวลี หรือประโยค
- 25. พฤติกรรมเริ่มการแสดงออกของเด็ก เด็กเริ่มทาโดย ใช่ ไม่ บางครั้ง - ทาเสียงต่างๆผสมปนเปกัน - ทาเสียงคล้ายพูดเพื่อเรียกร้องความสนใจ - ใช้เสียงสูงต่าเหมือนจะถามคาถาม - ชี้ไปยังสิ่งที่ต้องการจะเอา - ขอสิ่งต่างๆโดยการบอกชื่อ - พูดเป็นวลีที่มีเสียงคล้ายคา
- 26. พฤติกรรมเริ่มการแสดงออกของเด็ก (ต่อ) เด็กเริ่มทาโดย ใช่ ไม่ บางครั้ง - เล่าเรื่องที่เห็นโดยใช้วลีที่มี 2-3 คา - เล่าได้ว่าเกิดอะไรขึ้น - บอกได้ว่าอะไรอยู่ที่ไหน - บอกเล่าโดยใช้คาคุณศัพท์ - ตั้งคาถาม “ทาไม” - เล่าเรื่องโดยใช้ประโยคที่มีคาเชื่อมกัน - ตั้งคาถาม “อย่างไร”
- 27. ความรับผิดชอบของครูปฐมวัย • การรับรู้ภาษามาก่อนการแสดงออกทางภาษา • ภาษาที่ไม่ใช่คาพูดมาก่อนภาษาพูด • ให้เวลาเด็กได้พูด • คอยให้เด็กตอบ (ชี้แนะหากจาเป็น) • เป็นผู้ฟังที่ดีและโตต้อบอย่างฉับไว (ครูไม่พูดมากเกินไป) • เด็กไม่ได้เรียนรู้ภาษาจากการฟังเพียงอย่างเดียว
- 28. ความรับผิดชอบของครูปฐมวัย (ต่อ) • ให้เด็กทากิจกรรมกลุ่ม เด็กพิเศษได้มีแบบอย่างจากเพื่อน • กระตุ้นให้เด็กบอกความต้องการของตนเอง (ครูไม่คาดการณ์ล่วงหน้า) • เน้นวิธีการสื่อความหมายมากกว่าการพูด • ใช้คาถามปลายเปิด • เด็กพิเศษรับรู้มากเท่าไหร่ ยิ่งพูดได้มากเท่านั้น • ร่วมกิจกรรมกับเด็ก
- 32. การสร้างความอิสระ • เด็กอยากช่วยเหลือตนเอง • อยากทางานตามความสามารถ • เด็กเลียนแบบการช่วยเหลือ ตนเองจากเพื่อน เด็กที่โตกว่า และผู้ใหญ่
- 33. ความสาเร็จเป็นสิ่งสาคัญ • การได้ทาด้วยตนเอง • เชื่อมั่นในตนเอง • เรียนรู้ความรู้สึกที่ดี
- 34. หัดให้เด็กทาเอง • ไม่ช่วยเหลือเกินความจาเป็น (ใจแข็ง) • ผู้ใหญ่มักทาสิ่งต่างๆให้เด็กมากเกินไป • ทาให้แม้กระทั่งสิ่งที่เด็กสามารถทาได้เองหากให้เวลาเขาทา • “ หนูทาช้า ” “ หนูยังทาไม่ได้ ”
- 35. จะช่วยเมื่อไหร่ • เด็กก็มีบางวันที่ไม่อยากทาอะไร , หงุดหงิด , เบื่อ , ไม่ค่อยสบาย • หลายครั้งเด็กจะขอความช่วยเหลือในสิ่งที่ได้เรียนรู้ไปแล้ว • เด็กรู้สึกว่ายังมีผู้ใหญ่ที่พึ่งได้ แต่ต้องได้รับความช่วยเหลือเฉพาะสิ่งที่ เด็กต้องการ • มักช่วยเด็กในช่วงกิจกรรม
- 36. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง (อายุ 2-3 ปี) การแต่งตัว การกินอาหาร การอาบน้าและ การเข้าห้องน้า ทั่วไป - ถอดเสื้อออกได้ - เปลี่ยนเสื้อได้ - อาจเลิกทาได้ ง่ายๆ - ต้องการคน ช่วยเหลือแต่ก็ ร่วมมือดี - ใช้ช้อนส้อมได้ - แต่ชอบใช้มือและ ช้อนมากกว่า - ป้อนอาหารที่ชอบ ได้เอง - ดื่มน้าจากแก้วได้ - บอกว่าจะเข้า ห้องน้าได้โดยไม่ทา เลอะก่อน - กลั้นปัสสาวะ อุจจาระได้ -เปิดประตูเลื่อน หรือลูกบิดได้ - ขึ้นลงบันไดโดย เกาะราวได้ - เลื่อนเก้าอี้มารอง เพื่อปีนหยิบของ
- 37. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง (อายุ 3-4 ปี) การแต่งตัว การกินอาหาร การอาบน้าและ การเข้าห้องน้า ทั่วไป - ถอดเสื้อได้ เรียบร้อย รวดเร็ว - ใส่เสื้อ ,ถอด กระดุม ,ซิปได้ คล่อง - เก็บเสื้อแขวนใส่ ตู้ได้ - ใช้ช้อนส้อมได้ คล่อง - รินน้าจากเหยือก ใส่แก้วได้ - กินอาหารรวมกับ คนอื่นในครอบครัว ได้ แต่อาจอืดอาด - ชอบอาบน้าเอง - เล่นน้าในอ่างจะ ไม่ค่อยเลิก - อาบไม่สะอาด - ตื่นนอนตอน กลางวันและขอให้ พาไปห้องน้า - บอกอายุ เพศ ชื่อ นามสกุล ตนเองได้ - ทาตามคาสั่ง 2-3 อย่างได้ - แยกจากพ่อแม่ ไปโรงเรียนได้
- 38. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง (อายุ 4-5 ปี) การแต่งตัว การกินอาหาร การอาบน้าและ การเข้าห้องน้า ทั่วไป - ร้อยเชือกรองเท้า ได้ (บางคนผูกได้) - ถอดและใส่ เสื้อผ้าได้โดยมีคน ช่วยเล็กน้อย (หรือไม่มี) ตาม ชนิดเสื้อผ้า - บอกหน้าหลังเสื้อ ได้ แต่อาจยังใส่ผิด - ใช้มีด ช้อน ส้อม - กินอาหารได้เอง โดยไม่ต้องป้อน - ผู้ใหญ่อาจคลุก หรือฉีกเนื้อให้ก่อน - อาบน้า เช็ดตัวเอง - เข้าห้องน้า ล้าง มือล้างก้นได้ (อาจ ไม่เรียบร้อยนัก) - เล่นกับเพื่อนบ้าน เมื่อเรียกก็จะกลับ - ทิ้งของเล่น ต้อง เตือนให้เก็บ - ช่วยงานบ้าน เช่น จัดโต๊ะ เทขยะ ให้ อาหารสัตว์ (อาจ ลืมบางครั้ง)
- 39. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง (อายุ 5-6 ปี) การแต่งตัว การกินอาหาร การอาบน้าและ การเข้าห้องน้า ทั่วไป - ผูกเชือกรองเท้า ได้ - แต่งตัวเองได้ เกือบทุกขั้น - ช่วยน้องแต่งตัว ได้ - กินอาหารโดยใช้ ช้อนส้อมได้ แต่มัก ไม่เรียบร้อย (รีบไป เล่น) - รู้จักมารยาทใน การรับประทาน อาหาร แต่มักลืม - อาบน้า เช็ดตัวเอง - ไม่ค่อยสระผม - เข้าห้องน้าขับถ่าย ได้เอง - ไปโรงเรียน - นาเงินไปใช้ได้ เล็กน้อย - จัดเตียงตนเอง - เอาเสื้อใช้แล้วใส่ ตะกร้า
- 40. ลาดับขั้นในการช่วยเหลือตนเอง • แบ่งทักษะการช่วยเหลือตนเองออกเป็นขั้นย่อยๆ • เรียงลาดับตามขั้นตอน
- 41. การเข้าส้วม • เข้าไปในห้องส้วม • ดึงกางเกงลงมา • ก้าวขึ้นไปนั่งบนส้วม • ปัสสาวะหรืออุจจาระ • ใช้กระดาษชาระเช็ดก้น • ทิ้งกระดาษชาระในตะกร้า • กดชักโครกหรือตักน้าราด • ดึงกางเกงขึ้น • ล้างมือ • เช็ดมือ • เดินออกจากห้องส้วม
- 42. เด็กเข้าห้องส้วมเองได้ไหม ถ้าได้ ถ้าไม่ได้ วางแผนทีละขั้น เด็กดึงกางเกงลงเองได้ไหม ถ้าได้ ถ้าไม่ได้ เด็กขึ้นไปนั่งส้วมเองได้ไหม ถ้าไม่ได้ จัดโปรแกรม วางแผนทีละขั้น
- 43. สรุป • ครูต้องพยายามให้เด็กทาสิ่งต่างๆด้วยตนเอง • ย่อยงานแต่ละอย่างเป็นขั้นๆ • ความสาเร็จขั้นเล็กๆนาไปสู่ความสาเร็จทั้งมวล • ช่วยให้เด็กมีความมั่นใจในตนเอง • เด็กพึ่งตนเองได้ รู้สึกเป็นอิสระ
- 45. เป้าหมาย • การช่วยให้เด็กแต่ละคนเรียนรู้ได้ • มีความรู้สึกดีต่อตนเอง • เด็กรู้สึกว่า “ฉันทาได้” • พัฒนาความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น • อยากสารวจ อยากทดลอง
- 47. การเลียนแบบ
- 48. การทาตามคาสั่ง คาแนะนา • เด็กได้ยินสิ่งที่ครูพูดชัดหรือไม่ • เด็กเข้าใจคาศัพท์ที่ครูใช้หรือไม่ • คาสั่งยุ่งยากซับซ้อนไปหรือไม่
- 49. การรับรู้ การเคลื่อนไหว • ได้ยิน เห็น สัมผัส ลิ้มรส กลิ่น • ตอบสนองอย่างเหมาะสม
- 50. การควบคุมกล้ามเนื้อเล็ก • การกรอกน้า ตวงน้า • ต่อบล็อก • ศิลปะ • มุมบ้าน • ช่วยเหลือตนเอง
- 52. ความจา • จากการสนทนา • เมื่อเช้าหนูทานอะไร • แกงจืดที่เรากินใส่อะไรบ้าง • จาตัวละครในนิทาน • จาชื่อครู เพื่อน • เล่นเกมทายของที่หายไป
- 53. การวางแผนการเตรียมพื้นฐานทางวิชาการ • จัดกลุ่มเด็ก • เริ่มต้นเรียนรู้โดยใช้ช่วงเวลาสั้นๆ • ให้งานเด็กแต่ละคนอย่างชัดเจนว่าต้องทาที่ไหน • ติดชื่อเด็กตามที่นั่ง • ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย • ใช้อุปกรณ์ที่เด็กคุ้นเคย • บันทึกว่าเด็กชอบอะไรที่สุด
- 54. การวางแผนการเตรียมพื้นฐานทางวิชาการ (ต่อ) • รู้ว่าเมื่อไหร่จะเปลี่ยนงาน • มีอุปกรณ์ไว้สับเปลี่ยนใกล้มือ • เตรียมทุกอย่างให้พร้อมก่อนเด็กมาถึง • พูดในทางที่ดี • จัดกิจกรรมให้เด็กได้เคลื่อนไหว • ทาบทเรียนให้สนุก