2. Y U N I T 1 - I N T R O D U K S Y O N S A PA G S U L AT
LAYUNIN
1. natatalakay ang konsepto, kahalagahan,
layunin mga hakbang, karanasan at wika ng
malikhaing pagsulat
4. • HALIKA NA AT MAGBASA
• KUWENTO NG BUHAY AT PAG-ASA
• BANGHAY NA NAPAKAGANDA
• KASAMA NA ANG TAUHAN, TAGPUAN AT TEMA
Sagot:
1
5. • BINUBUO AKO NG SUKAT AT TUGMA
• MAYAMANG IMAHINASYON AKING PINAPAKSA
• MATIPID NA SALITA, TAYUTAY ANG MAY GAWA
• HATID AY KARIKTAN SA BUMABASANG MADLA.
2
6. • ARTISTA ANG KAWANGIS KO
• DAHIL MAKIKITA MO KUWENTO NG BUHAY KO
• LAYUNING ITANGHAL SA ENTABLADO
• NA HINATI SA MGA YUGTO AT TAGPO.
3
7. • MAHABANG PAHINA ANG AKING TAGLAY
• MARAMING TAUHAN, TAGPUAN AT BANGHAY
• MGA KUWENTONG AKING IBINIBIGAY
• SIYANG NAGBIBIGAY BUHAY
4
8. • SALAYSAY NG ISANG SANAY KUNG AKO AY TAWAGIN
• LAYUNIN KONG MAGPABATID NG AKING SALOOBIN
• ISANG NAPAPANAHONG ISYU O PAKSAIN
• ANG SA AKIN AY IYONG AALAMIN
5
9. M G A S A G O T
1. Maikling Kuwento
2. Tula
3. Dula
4. Nobela
5. Sanaysay
10. P A N I M U L A N G P A G T A T A Y A
P A N U T O : I S U L A T A N G T K U N G W A S T O A N G P A H A Y A G A T M
K U N G M A L I
1. Sa pagsulat ng malikhaing pagsulat, kailangang gumamit ng mayamang imahinasyon.
2. Masining na salita ang ginagamit sa isang malikhaing pagsulat.
3. Layunin ng isang malikhaing pagsulat ang magbigay ng impormasyon.
4. Nakabatay sa mayamang karanasan ng manunulat ang mga ideyang nakapaloob sa malikhaing
pagsulat.
5. Gumagamit ng opinyon ng may akda sa pagsulat ang malikhaing pagsulat.
6. Pinupukaw ng malikhaing pagsulat ang natutulog na damdamin ng mga mambabasa.
7. Pormal at malaya ang paggamit ng mga salita sa isang malikhaing pagsulat
11. PA G TATAYA
8. Dapat taglayin ng malikhaing pagsulat ang kaakit-akit na simula at wakas.
9. Ang tula sy isang halimbawa ng malikhaing pagsulat.
10. Gumagamit ng mga tayutay at idyoma sa pagsulat ng malikhaing pagsulat.
11. Maaaring magbigay ng prediksyon sa huling bahagi ng malikhaing pagsulat.
12. Nararapat na magkaroon ng kaaya-ayang panimula para mahikayat ang mambabasa na
basahin ang akda.
13. Ang pagsulat ay isang pisikal na gawain at hindi na nangangailangan ng kung ano pa
mang salik sa pagbuo ng pahayag.
14. Ang pagdanas ng mambabasa sa karanasan ng manunulat ay isang mabisang katangian
ng malikhaing pagsulat.
15. Kabilang sa malikhaing pagsulat ang proposal at konseptong papel.
13. A N O A N G PA G S U L AT ?
• Isang paraan ng pakikipag-ugnayan ng manunulat sa mambabasa
• Pagsasalin sa papel o sa anumang kasangkapang maaaring magamit na
mapagsasalinan ng mga nabuong salita, simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao
sa layuning maipahayag ang nasa kanyang kaisipan (Sauco, et al., 1998).
• Ayon kay Bernales et.al (2002), ang pagsulat ay kapwa pisikal at mental na aktibiti na
ginagawa para sa iba’t ibang layunin
• Ayon naman kina Peck at Buckingham nasa Bernales (2009), ang pagsulat ay
ekstensyon ng wika at karanasan na natamo ng isang tao mula sa kaniyang pakikinig,
pagsasalita, pagbabasa, (panonood)
14. A N O A N G PA G S U L AT ?
• Lundayan ng lahat ng iniisip, nadarama, nilalayon at pinapangarap ng tao (Villafuerte,
et. al, 2005).
• Pagsasalin sa papel o sa anumang kasangkapang maaaring magamit na
mapagsasalinan ng mga nabuong salita, simbulo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao
sa layuning maipahayag ang kanyang/kanilang kaisapan (Bernales, et al., 2001)
• Isang komprehensib na kakayang naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan,
pagbubuo ng kaisipan, retorika at iba pang elemento (Xing at Jin, 1989)
• Ang mabisang pagsulat ay mailap para sa nakararami (Badayos, 2000).
• Isang biyaya, isang panganagilangan at isang kaligayahan ng nagsasagawa nito
(Keller, 1985).
15. K A H A L A G A H A N N G P A G S U L A T
A R R O G A N T E ( 2 0 0 0 )
a. Kahalagahang Panterapyutika
Ang taong may kahinaan sa pagsasalita ay mahilig sumulat para mailabas lamang ang
nasa kalooban may babasa man o wala. Gumagaan ang kanilang pakiramdam pagkatapos
makapagsulat. Para bang naibsan sila ng isang mabigat na dalahin.
b. Kahalagahang Pansosyal
Sumusulat ang mga tao dahil may namamagitang katahimikan o mga bagay na siyang
nagpapalayo sa isang relasyon ngunit likas ng tao ang magkarelasyon. Kung nasasaktan ka at
hindi mo masasabi nang tuwiran ang iyong nadarama, isulat mo lang iyon. Madali ang ugnayan sa
pamamagitan ng pagsulat. Ang isang mamamayang sosyal ay sandatang panulat ang ginagamit
para maipadama ang kanyang saloobin tungkol sa mga pangyayari sa kanyang kapaligiran.
16. c. Kahalagahang Pang-ekonomiya
Ang tao’y sumusulat dahil kailangan para siya’y mabuhay, sa madaling salita ito’y nagiging
kanyang hanapbuhay. Pang-araw-araw na gawain niya ang pagsusulat at ang paghahanap ng
mga dapat isulat, lalo na kapag may hinahabol na deadline.
d. Kahalagahang Pangkasaysayan
Ang panulat ay mahalaga sa pagreserba ng ating kasaysayang pambansa at ang mga
naisasatitik ay nagsisilbing dokumento para sa mga sumusunod na henerasyon.
K A H A L A G A H A N N G P A G S U L A T
A R R O G A N T E ( 2 0 0 0 )
17. L A Y U N I N S A P A G S U L A T ( B E R N A L E S , 2 0 0 1 )
1. Impormatib na pagsulat (Expository writing)
Report ng obserbasyon, istatistiks, balita at teknikal o business
report
2. Mapanghikayat (Persuasive writing)
Proposal at konseptong papel, editoryal, sanaysay, talumpati
3. Malikhaing Pagsulat (Creative Writing)
Maikling kuwento, nobela, tula, dula
18. H A K B A N G S A P A G S U L A T
• A. PRE-WRITING
• Nagaganap ang paghahanda sa pagsulat
• Pagpili ng paksang isusulat
• Pangangalap ng datos
• Pagpili ng tono at perspektib na gagamitin
•Mga gawain:
Journal, brainstorming, questioning, interbyu, sarbey, obserbasyon,
imersyon at eksperimentasyon, pagbabasa at pananaliksik
19. H A K B A N G S A P A G S U L A T
• B. ACTUAL WRITING
• Pagsulat ng burador o draft
• Pagtatalata (Simula, katawan at wakas)
• Patula (Taludturan at saknong)
• C. REWRITING
• Pag-eedit at pagrerebisa ng draft batay sa wastong grammar at pagkakasunud-
sunod ng mga ideya at lohika
20. A N O A N G M A L I K H A I N G PA G S U L AT ?
• Malayang pagpapahayag ng mga naiisip at nararamdaman kaugnay ng mga
paksang nakita, narinig, nabasa o di kaya naman ay naranasan.
• Malayang paggamit ng imahinasyon at kakaiba kaysa karaniwan
• Ayon kay Arrogante (2000), ito ay isang pagtuklas sa kakayahang pagsulat ng
sarili tungo sa pakikipag-ugnayang sosyal Sa pamamagitan ng pagiging
mayaman ng imahinasyon ng isang manunulat na mayroon siyang kakayahang
mapagalaw ang isip at damdamin ng mambabasa. Ang tuon ng nasabing layunin
ng pagsulat ay ang mismong ang manunulat.
21. K A T A N G I A N G D A P A T T A G L A Y I N N G
M A L I K H A I N G P A G S U L A T
Kakikitaan ng mayamang imahinasyon, damdamin o emosyon.
May kakayahang maiparanas ng manunulat sa kaniyang mga
mambabasa ang kaniyang naiisip, nararanasan, nararamdaman at
namamalas.
Nagtataglay ng mahusay na diwa at paksa.
Nangangailangan din ito ng kakayahang mag-isip, magdanas, magmasid
at matuto.
Malaya at pormal ang paraan ng pagpapahayag.
Gumagamit ng idyoma at tayutay sa pagpapahayag.
22. K A H A L A G A H A N N G M A L I K H A I N G P A G S U L A T
1. Nakahuhugot ng mga ideya mula sa mga karanasan.
2. Nagagamit ang wika upang mag-udyok ng mga emosyonal
at intelektuwal na tugon mula sa mambabasa.
3. Naipapahiwatig ang mga aral na nakuha mula sa mga
karanasan sa buhay.
23. B A H A G I N G M A L I K H A I N G P A G S U L A T
Panimula
• mga tanong retorikal
• makatawag-pansing pangungusap
• pambungad na salaysay
• paglalahad ng suliranin
• paggamit ng salawikain
• paglalarawan ng tao o pook
Katawan
• kronolohikal
• pataas o pababa
• paghahambing
• pag-iisa at paglalahad ng pantulong na kaisipan
Wakas
• hamon sa mambabasa
• konklusyon, prediksyon
• angkop na sipi o kasabihan
24. P A G T A T A Y A
P A N U T O : I S U L A T A N G T K U N G W A S T O A N G P A H A Y A G A T M
K U N G M A L I
1. Sa pagsulat ng malikhaing pagsulat, kailangang gumamit ng mayamang imahinasyon.
2. Masining na salita ang ginagamit sa isang malikhaing pagsulat.
3. Layunin ng isang malikhaing pagsulat ang magbigay ng impormasyon.
4. Nakabatay sa mayamang karanasan ng manunulat ang mga ideyang nakapaloob sa malikhaing
pagsulat.
5. Gumagamit ng opinyon ng may akda sa pagsulat ang malikhaing pagsulat.
6. Pinupukaw ng malikhaing pagsulat ang natutulog na damdamin ng mga mambabasa.
7. Pormal at malaya ang paggamit ng mga salita sa isang malikhaing pagsulat
25. P A N G W A K A S N A P A G T A T A Y A
8. Dapat taglayin ng malikhaing pagsulat ang kaakit-akit na simula at wakas.
9. Ang tula sy isang halimbawa ng malikhaing pagsulat.
10. Gumagamit ng mga tayutay at idyoma sa pagsulat ng malikhaing pagsulat.
11. Maaaring magbigay ng prediksyon sa huling bahagi ng malikhaing pagsulat.
12. Nararapat na magkaroon ng kaaya-ayang panimula para mahikayat ang mambabasa na
basahin ang akda.
13. Ang pagsulat ay isang pisikal na gawain at hindi na nangangailangan ng kung ano pa
mang salik sa pagbuo ng pahayag.
14. Ang pagdanas ng mambabasa sa karanasan ng manunulat ay isang mabisang katangian ng
malikhaing pagsulat.
15. Kabilang sa malikhaing pagsulat ang proposal at konseptong papel.