Keith L Moore ve Arthur F. Dalley'nin "Kliniğe yönelik anatomi" kitabından sadeleştirilerek hazırlanmıştır.

1. Dr mustafa arık

2.  Kesintisiz,parlak,seröz, saydam bir
zardır.
 Abdominal kavite, abdominal
organlar ve pelvis’i sarar.
 Kesintisiz iki yaprağı vardır.
 Peritoneum parietale (karın
duvarının iç yüzünü örter
 Peritoneum viscerale (mide barsak
gibi organları sarar)
 İki yaprağı da tek katlı skuamöz
epitel hücrelerinin oluşturduğu
mesothelium’dan meydana gelir.

3.  Viseral periton sardığı organ ile
ayı inervasyona ve beslenmeye
sahiptir.
 İntraperitoneal organların büyük
kısmı viseral periton ile
örtülüdür.(aslında değildir? Balon
yumruk ilişkisi)-mide
 Ekstraperitoneal organların
sadece bir yüzeyi peritonla temas
halindedir. Böbrek.

4.  Cavitas peritonealis peritonun her
iki yaprağı arasındaki kaygan sıvı ile
sıvanan, sindirim hareketlerini
sağlayan kapiller düzeyde bir
boşluktur.
 İçinde organ yoktur.
 Periton sıvısı diyaframın alt
yüzeyindeki lenflere drene olur.
 Periton boşluğu erkekte tamamen
kapalıdır.
 Kadınlarda tuba uterina aracılığıyla
dışları açılır.

5.  İntraembriyonik çölom (coelom)
primordiyal periton olan mesoderm ile
örtülüdür.
 Embriyonik katlanma sonrası lateral
plak mezorderminin üst yaprağı parietal
peritonu, alt yaprağı viseral peritonu
oluşturur.
 Viseral mezoderm içindeki endoderm
primitif bağırsak tüpünü oluşturur.
 Endoremi saran viseral mezoderm
bağlantısına mezenter denir

8.  Periton kesesinin lümeni cavitas
peritonealistir.
 Organlar geliştikçe periton kesesi
içine invajine olarak viseral periton
ile kaplanırlar.
 Böbrek kısmen invagine olur böylece
primer olarak retroperitonealdir
 Mide-dalak-karaciğer tamamen
invajine olur bu yüzden
intraperitonealdirler.(viseral periton
ile tamamen örtülür)
 İntraperitoneal organlar mesenter
ile karın arka duvarına tutunurlar
ve mezenter ile beslenirler.
 İnce bağırsak gibi Mezenteri olan
organlar bir nebze hareketlidir.
 İç organlar viseral periton içine
invajine olurken damar,sinir ve
lenfatiklerini beraberinde taşırlar ve
bu yapılar iki mezenter yaprağı
arasında uzanır.

9.  Başlangıçta tüm primitif bağırsak
cavitas peritonealis’in merkezine
gövde arka duvarının tutunan dorsal
mezenter ile asılıdır.
 Organlar büyüdükçe parietal periton
ile viseral periton arasındaki boşluk
iyice daralır. (ama asla kapanmaz!)

10.  Mide, karaciğer ,dalak
 Duodenum’un 1. kısmı
 Jejenum,ileum
 Çekum,appendix
 Transverse kolon
 Sigmoid kolon
 Safra kesesi
 Pankreas’ın kuyruğu
 Böbrekler,üreterler,Abdominal aorta
 İnferior vena cava
 Duodenum’un 2.3.4. kısımları
 Çıkan ve inen kolon
 Rektum
 Pankreasın baş,boyun, gövde
kısımları
 Adrenal(böbreküstü) bezler

11.  Mesenterium: organları karın arka
duvarına asar. iki yapraklı olup
viseral ve parietal peritonlar
arasındaki devamlılığı sağlar,
organların nörovasküler bağlantı
aracıdır. Kalın barsağın mezenterine
mezokolon denir.
 Omentum: mide ve duodenum’un
proksimalinden aşağı sarkan çift
tabakalı periton katlantısıdır.

12.  Omentum minus: midenin küçük
kavisini ve (curvatura ventriculi
minori) karaciğer proksimaline
bağlar.
 Omentum majus: midenin büyük
kavisini ve duodenum’un
proksimalinden aşağı doğru önlük
şeklinde asılı periton katlantısıdır.
 Aşağı indikten sonra geri arkaya ve
yukarı katlanarak transvers kolona
tutunur.

13.  Çift tabakalı olurlar ve bir organı
karın duvarına veya başka bir
organa bağlarlar.
 Lig.falciforme hepatis: karın ön
duvarına
 lig. Gastrohepaticum: karaciğeri
mideye (omentum minus’un
membranöz kısmı)
 lig. Hepatoduodenale: karaciğeri
duodenuma
 Lig.gastrophrenicum: mide
üzerinden diyafragma alt yüzeyine
 Lig. Gastrosplenicum ile dalağa
 Lig. Gastrocolicum (omentum majus)
ile transvers kolon’a.
 Peritoneal recessus(veya fossa): bir
periton katlantısının oluşturduğu
çıkmaz veya cep

14.  Büyük periton boşluğu, asıl en büyük
boşluktur.
 Bursa omentalis (küçük periton)
midenin arkasındadır.
 Mesocolon transversum: transverse
kolon’un mezenteri büyük periton
boşluğunu ikiye ayırır :
 Suprakolik kompartman: mide-
karaciğer-dalak
 İnfrakolik kompartman: incebarsak,
inen ve çıkan kolonlar

15.  Mide ile komşu yapıların ve omentum
minus’un arkasında yayılan geniş
kese şeklinde bir boşluktur.
 Yukarıda diyafragma ve karaciğerin
lig.coronarium arka yaprakları ile
sınırlanmış bir recessus superius,
 Omentum majus’un tabakalarının üst
bölümü arasında recessus inferior’u
vardır.
 Ön ve arka duvarlarının birbirleri
üzerinde serbestçe kayması nedeniyle
midenin hareketliliğini sağlar.

16.  Bursa omentalis omentum minus’un
serbest kenarının arkasındaki delik
foramen omentale (foramen
epiploica veya winslow deliği) ile
büyük periton boşluğuna açılır.
 Önde: lig.hepatoduodenale
 Arkada: vena cava inf. ve diyafram
crus dextrum
 Üstte: karaciğer lobus dextrum
 Altta: duodenum 1. kısım, vena porta
hepatis, a.hepatica propria ve ductus
choledicus