Keith L Moore ve Arthur F. Dalley'nin "Kliniğe yönelik anatomi" kitabından sadeleştirilerek hazırlanmıştır.

1. ABDOMEN Dr mustafa arık

2. Abdomenin
thorax-pelvis
arasındaki gövde
bölümü arka duvar
hariç (lomber
verterbralar)
muskulotendinoz
bir duvarı vardır.
Bu duvar; mide,
barsak,karaciğer,
kan damarları,
lenfatikler periton
boşluğunu
çevreler.

3. CAVITAS ABDOMINIS
Cavitas abdominopelvicanın üst bölümü karın
boşluğudur.
Üstte diyafram altta pelvik açıklık arasında kalır
(tabanı yok).
4. interkostal aralığıa kadar uzanır. Böylece dalak,
karaciğer, böbrekler ve mide göğüs kafesi tarafından
korunur.
Büyük pelvis de alt abdominal organları, ileum’ın bir
kısmı,caecum ve sigmoid colon’u korumuş olur.
Abdominal organlar büyük oranda Periton ile
sarılıdır.
İntraperitoneal organlar: mide, barsak, karaciğer,

4. DÜZLEMLER
Planum subcostale :10 kosta
çiftinin altından geçen hat
Planum intertuberculare: tuber
iliacum’lar üzerinden geçen
düzlem
Planum transumblicale:
Planum medioclaviulare:
Planum medianum

5. KADRANLA
R !!!

6. SAĞ ÜST KADRAN SOL ÜST KADRAN
Kacağier sağ lob
Vesica biliaris (safra kesesi)
Gaster- pilorus
Duodenum 1-3. bölümleri
Pankreas başı (caput)
Sağ böbrek ve b.üstü bezi
Flexura coli dextra
Ascenden kolon sonu
Transvers kolon’un sağ yarısı
Karaciğer sol lob
Dalak-Lien
Gaster-Mide
Jejenum ve proksimal ileum
Pankreas: corpus ve cauda
Sol böbrek ve b.üstü bezi
Flexura sinistra koli
Desenden kolon başlangıcı
Transvers kolonun sol yarısı
SAĞ ALT KADRAN SOL ALT KADRAN
Caecum
Appendix
İliumun büyük kısmı
Asenden kolonun başlangıcı
Sağ ovaryum (kadınlarda)
Sağ tuba uterina
Sağ üreter-abdominal kısım
Sağ funiculus spermaticus -abdominal kısım)
Sigmoid colon
Desenden kolon bitiş kısmı
Sol ovaryum
Sol tuba uterina
Sol üreter-abdominal kısım
Sol funiculus spermaticus- abdominal kısım

7. KARIN DUVARI
Karın duvarı bir bütün olsa
da ön duvar, lateral
duvarlar ve arka duvar
olarak 4 bölüme ayrılmıştır.
(arka duvar sırt’ın konusu)
Derialtı dokusu yağ
(yüzeyel-camper fasyası) ve
membranöz tabakadan
(derin-scarpa fasyası)
oluşur.
AL karın duvarında 5 çift
kas bulunur-3 yassı,2
dikey
M.obliquus externus
M.obliquus internus
M.transversus abdominis
M.rectus abdominis
M.pyramidalis

8. Fascia transversalis
karın duvarının iç
kısmını sarar.
Transvers fasya
periton üzerindeki
yağ tabaka ile
peritondan ayrılır.
Üç yassı kas önde
aponevroza
dönüşerek sonlanır.
Karşı tarafın
aponevrozu ile
Linea alba’da
birleşmeden önce
m.rectus
abdominis’in
tendoninöz kılıfını
oluştururlar.
M.rectus abdominis
ve m.pyramidalis
rectus kılıfı
içindedir.
A.V. Epigasticae

9. M.obliquus externus 3 kastan en dışta ve en
yüzeyde olanıdır.
Lifleri inferomediale uzanır.
Kasın aponeurosis’i crista pubica’ya tutunur.
Aponeuroz’un alt kenarı içe dorğu katlanarak
spina iliaca anterior ve tuberculum pubicum
arasındaki Ligamentum inguinale’yi oluşturur.

10. M. Obliquus internus abdominis lifleri
superomedile uzanır.
M.obliquus externus gibi midklaviküler
hatta aponevroza dönüşür, rektus
kılıfına katılır.
Aponevrotik lifleri funiculus
spermaticus üzerine uzanır, sonra
anulus inguinalis superfiicialis’in
arkasından geçerek crista pubica ve
pecten (tarak-tırmık) ossis pubis’e
tutunur.
Teendonu orta hatta ve en altta
m.transversus abdominis kasının
tendonu ile birleşerek birleşik-conjoint
tendonu oluşturur.

11. En içteki karın kasıdır. Lifleri yataydır.
Lifleri medialde rektus kılıfına katılır.
Aynı toraksta olduğu gibi m. Obliquus
internus ve m. transversus arasında damar
sinir ağı mevcuttur.
T7-T11 intercostal sinirlerin anterior
ramus’larının cutaneus anterior abdominis
dalları
T12 nervus subcostalis
N.iliohipogastricus- n.ilioinguinalis
L1sinirinin ramus anteriorları
Arteria intercostales, a.lumbales,
a.subcostales
A.iliaca externa’nın dalı a.circumflexia ilium

12. M. Rectus abdominis karın ön duvarının başlıca
vertikal-dikey kasıdır.
Çift olan bu kas line alba ile ayrılmıştır.
Rektus kılıfı içindedir.rektus kılıfının ön yaprağına
intersectio tendinea’lar ile tutunur.
Linea arcuata arkada aponevrotik laminanın fasya
transversalise dönüştüğü hattır.

13. Linea alba’nın ortasında umbilicus’un altında anulus umblicalis
bulunur. İçinden fetal damarlar geçer.
Karın kasları göveyi hareket ettirmek dışında intraabdominal basıncı
oluşturur, diyagragmaya antagonisttirler, ekspirasyonu sağlarlar.
Diyafragma kasıldığında karın kasları gevşer, karaciğer gibi hareketli
organlara yer açılır. Defakasyon,miksiyon ve doğum sırasında basınç
oluştururlar.
M.Rectus abdominis lomber bölgenin kuvvetli bir fleksörüdür. Arcus
costalis’i pubis’e yaklaştırır.

14. KARIN DUVARININ
SINIRLERI
Nn.intercostales T7-T11
N.subcostales T12
Umbilicus üstü T7-9
Umbilicus T10
N.hypogastericus ve
N.ilioinguinalis> L1

15. KARIN
DUVARININ
DAMARLARI
Arteria epigastrica superior
a.thoracica interna’nın devamı
olarak rektus kılıfına girer,
a.epigastrica inf. ile
anastamoz yapar.
A.epigastica inferior
ligamentum inguinale’nin
hemen üzerinde a.iliaca
externa’dan çıkar. Fascia
transversalis içerisinde
yukarıya doğru linea
arcuata’dan rektus kılıfına
girer.
Umbilicus’un yukarısı aksiller

16. KARIN DUVARININ IÇ YÜZEYI
Peritoneum parietale ile
örtülüdür.
Umblicius’un iç yüzeyinden
aşağıya 2 çift yanda 1 ortada
olmak üzere 5 adet umblical
plica(katlantı) vardır.
Plica umblicalis mediana; vesica
urinaria’nın apexinden
umblicus’a uzanır, aynı dalı
legiamenti sarar.
Plica umblicalis medialisler (2
adet) fetal umblical arter’in
artığı’dır
Plica umblicalis lateralisler (2

17. Fossa supravesicales
supravezikal fıtık
Fossa inguinales mediales
(trigonum inguinale) medial ve
lateral umblical katlantıların
arasındadır ve direk inguinal
herni burdan gelişir.
Fossa inguinales laterales lateral
umblical katlantının dış
yanındadır, anulus inguinalis
profundus buradadır.
En sık karın fıtığı tipi olan
indirekt inguinal herni buradan

18. Karın duvarının iç yüzeyinden
umblicus’tan yukarı doğru
ligamentum falciforme hepatis
uzanır, serbest kısımları lig.teres
hepatis olarak adandırılır.
Fetal hayatta umblicus’tan
karaciğere uzanan vena
umblialis’in fibröz artığıdır.

19. REGIO INGUINALIS
İnguinal fıtıkların yerleşim
yeridir.
Canalis inguinalis ligamantum
inguinalenin medial yarısının
hemen üstünde 4 cmlik bir
kanaldır. İçinden n.ilioinguinalis,
erkekte spermatik kord, kadında
ligamentum teres uteri geçer.
Her iki ucundaki açıklıklara
anulus denir.
İçerideki giriş anulus inguinalis
profundus (fascia transversalis
dışa cepleşir), yüzeyel olan çıkışa
anulus inguinalis superficialis

20. Anulus inguinalis superficialis ‘in
medial ve lateral katlantılarına
crus mediale ve crus laterale
denir.
Crus mediale crista pubica’ya,
crus laterale tuberculum
pubica’ya tutunur.

21. Ön duvar:
m.obq.abd.externus
aponevrozu
Arka duvar: fascia
transversalis ve conjoint
tendon (m.obq.abd.internus +
m.transversus abd.
Tavan: m.obq.abd.internus
+transversus abd.
Taban: ligamentum inguinale

22. CANALIS
INGUINALIS’IN
GELIŞIMI
Testis ve overler karın arka
duvarının üst lumbal bölgesinde
ekstraperitoneal olarak gelişirler.
Gubernaculum testis primordiyal
testisleri anulus inguinalis
profundusun gelişeceği yere
bağlayan fibröz bir banttır.
Processus vaginalis primordial
scrotuma girmek için canalis
inguinalisten geçerken karın
duvarını da beraberinde sürükler.

23. Ovariumlar pelvisin lateral
duvarına göç ederler.
Peritonun processus vaginalis’i
erkekteki gibi canalis inguinalisi
oluşturur ve gelişmekte olan
labia majus’a doğru çıkıntı yapar.
Overiumlarla primordial uterus’u
labium majus’a bağlayan
gubernaculum ovari erişkinde
Ligamentum ovari propium (over
ve uterus arasında)
Ligamentum teres uteri- round
ligament (uterus ile labia majoris
arasında)’ye dönüşür

25. Lig. Ovari propium’ları uterusa tutunmaları sebebiyle overler inguinal bölgeye inmez.
Ama lig.teres uteri (round ilgament) inguinal kanala girip labia majoris subkutan dokuya
tutunur.

26. Funiculus spermaticus testisleri
scrotum içine asar ve testisten
çıkan ve testise giden yapıları
içerir.
Anulus inguinalis profundus’ta
başlar.
Canalis inguinalisten geçer
Anulus inguinalis superficialisten
çıkar
Testisin arkasında scrotum içinde
sonlanır.
Funiculus spermaticus’un
tabakaları
Fascia spermatica interna >fascia
transversalisten
Fascia cremasterica> m.obliquus
internus’un fasyalarından
Fascia spermatica externa
>m.obliquus externus
abdominis’in aponevrozundan
köken alır.

28. Fascia cremasterica, m.obliquus
internus’tan başlayan m.cremaster’e ait
lifler içerir. Özellikle soğukta cremaster
kası testisi yukarı çekerek gövdeye
yaklaştırır.
Sıcakta cremaster kası gevşer.
Neden ?
M.cremaster plexus lumbalis’ten gelen
n.genitofemoralis’in ramus genitalis’i
inreve eder. (L1-2)
Funiculus spermaticus içinde;
Ductus deferens (45 cm
uzunluğunda spermleri
epididimden ductus
ejaculatorius’a taşır)
A. Testicularis (aortadan çıkar-
testis ile epididimi besler)
A.ductus deferentis (a.vesicalis
inf’dan)
A.cremasterica (a.epigastrica
inferior’dan)
Plexus pampiniformis (sağ ve sol
v.testicularis’e dökülen 12
venden oluşan bir plexus)
Arterler üzerinde sempatik lifler
Ductus deferens üzerinde PS ve S
lifler
Ngenitofemoralis’in ramus
genitalisi (m.cremaster’i inerve

29. Scrotum iki tabakadan oluşan deri bir kesedir.
1-yoğun pigmentli bir deri
2-buruşuk görünüme sebep olan düz kas liflerinin oluşturduğu tunica
dartos.
Dartos kası da soğuk havada buruşarak ısı kaybını engeller.

30. Scrotum içeriden septum scroti,dışarıdan raphe scroti ile sağ ve sol iki
kompartmana ayrılır.
Raphe scroti embriyonik labioscrotal şişliklerin birleşme izidir.
N.genitofemoralis (L1-L2) ‘in ramus genitalisi scrotumun anterolateralini
N.ilioinguinalisin dalları (L1) nn scrotales anteriores scrotum ön yüzünü
N.pudendus (S2-3-4)’un nn.perineales’inin nn.scrotales posteriores’i scrotumun
arka yüzünü
N.cutaneus femoris posterior’un (S2-3) rami perinealies’i scrotumun alt yüzeyini
innerve eder.

31. Epididimis testisin arka yüzünde
bulunur.
Caput,corpus ve cauda
ksımlarından oluşur)
çok küçük ductus kıvrımlarından
oluşur.
Tunica vaginalis ile örtülüdür.
Caput’tan caudaya kadar giderek
küçülür
Ductuli efferentes testis
spermleri rete testis’ten
epididimis’e taşır,
ductus deferentes spermleri
epididimisten ductus

32. Testis lat. (yunanca:orchis)
Scrotum içinde funiculus
spermaticus’a asılıdır.
Tunica albuginea denilen sert bir
kılıfla örtülüdür.
Spermatozoa ve Testesteron hormonu
üretirler.
Her bir testis epididim ve funiculus
hariç tunica vaginalis’in (processus
vaginalis’in artığı) lamina visceralis’i
ile örtülüdür.
Tunica vaginalis’in her iki yaprağı
(parietal-visceral) arasındaki az
miktardaki sıvı testis’in scrotum
içerisinde hareket etmesini sağlar.

33. Aa. Testiculares abdominal aort’un
anterolateral yüzeyinden, a.renalis’in
hemen altından çıkar
Retroperitoneal bölgeye geçerek
üreter ve aa.iliaca externa’nın alt
bölümünü çaprazlayarak anulus
inguinalis profundus’a girer.
Anulus inguinalis superficialisten
spermatik kord (funiculus) ile testise.

34. Plexus pampiniformis (asma filizi) testiküler
arterin etrafını sarar ve ısı düzenlemesi
yapar.(termoregülasyon)
Pampiniform plexus sağ ve sol vena
testicularis’e dönüşür.
Sol v.testicularis sol vena renalis’e,
Sağ vena testicularis Vena cava inferior’a
dökülür.

35. Testis’in lenf drenajı lumbal ve preaortik LN’a
Otonom sinir sistemi T7 segmenti vagal parasempatik ve
sempatik lifler a.testicularis etrafında plexus testicularis’i
oluşturur.

36. BITTI.