Mga Rehister ng Wika

1. KOMUNIKASYON
ATPANANALIKSIK SA WIKA
ATKULTURANGPILIPINO

3. Mga wika/salitang
partikular ang gamit sa
isang tiyak na disiplina.
Register ng Wika

4. Activity page 42

5. Bakit mahalagang
matutuhang
tanggapin at igalang
ng isang tao ang
iba’t-ibang barayti ng
wikang ginagamit ng
iba’t-ibang tao sa
paligid?

6. Mga salitang Filipino na
patay na:
• Alimpuyok
• Anluwage
• Awangan
• Hidhid
• Hudhod
• Napangilakan
• Salakat

7. Homogenous ang wika
kung pare-parehong
magsalita ang lahat ng
gumagamit ng isang wika
(Paz, et al., 2003).
Homogenous

8. Heterogenous ang wika
kung hindi pare-parehong
magsalita ang gumagamit
ng isang wika dulot ng
mga salik panlipunan.
Heterogenous

9. Ito ay pagkakaiba ng mga
wikang sumusulpot at
nagiging bahagi ng
pamumuhay ng mga tao
sa iba’t ibang larangan o
panig sa bansa.
Barayti ng Wika

11.  ang barayting ito ay inuuri
ayon sa lugar, panahon at
katayuan sa buhay ng mga
taong nagsasalita at kabilang
sa isang heyograpikal na
komunidad.
 Tinatawag din itong
panrehiyunal o wikain.
1.Dayalek/Dayalekto

12. Halimbawa:

13.  ang uring ito ay tangi sa isa o pangkat
ng mga tao na may komon na wika.
May mga taong kilometriko at
mabulaklak kung magpahayag. May
mga ilan ding nakagawiang magsalita
nang malakas o di kaya ay mahina.
 Mayroon ding mga tao na may isang
salitang nakasanayan nang banggitin
nang paulit-ulit sa bawat linya ng
kanilang pangungusap.
2. Idyolek

14. Idyolek
 kahit iisang dayalek ang
sinasalita ng pangkat ng
mga tao ay mayroon pa
ring pansariling paraan ng
pagsasalita ang bawat isa.
 Lumulutang ang katangian
at kakanyahang natatangi
ng taong nagsasalita.

15. Halimbawa:
“Magandang Gabi, bayan!”-Noli De Castro
“Hindi namin kayo tatantanan!”-Mike Enriquez

16.  Ito ang barayti ng wikang nakabatay
sa katayuan o antas panlipunan o
dimensyong sosyal ng mga taong
gumagamit ng wika.
 Ay isang mahusay na palatandaan ng
istratipikasyon ng isang lipunan, na
siyang nagsasaad sa pagkakaiba ng
paggamit ng wika ng mga tao na
napakaloob ditto batay sa kanilang
katayuan sa lipunan at sa mga
grupong kanilang kinabibilangan
(Rubrico, 2009).
3. Sosyolek

17. Sosyolek
 sinasabi naman itong
pansamantalang barayti. Tinatawag
itong pansamantala dahil nadedevelop
ito sa pamamagitan ng malayang
interaksyon at sosyalisasyon natin sa
isang partikular na grupo ng mga tao.
 “wika ng mga beki” o gay lingo
Halimbawa:
Indiana Jones= nang-indyan
Bigalou=malaki
Givenchy=pahingi
Juli Andrews= mahuli

18.  Nabibilang din sa barayting
sosyolek ang wika ng mga
“coṅo” na tinatawag ding
conotic o conyospeak isang
baryant ng Taglish.
 “coṅo”-sosyal
Halimbawa:
Let’s make kain na.
Wait lang. I’m calling Anna pa.
I know, right. Sige, go ahead.
Sosyolek

19.  Isang sosyolek na para naman
sa mga labataang jologs, ang
“jejemon” o “jejespeak”.
 Jejemon- ay nagmula sa
pinaghalong jejeje na isang
paraan ng pagbaybay ng
hehehe at ng salitang mula sa
Hapon na pokemon.
 Madalas na ginagamit ang
mga titik H at Z
Sosyolek

20. Halimbawa:
1. 3ow ph0w,musztAh nA phow kaOw?
Hello po, kumusta na po kayo?
2. aQcKuHh iT2h = “Ako to”.
3. iMiszqcKyuH = “I miss you”.
4. MuztaH = Kumusta?

21.  Jargon- pangkat ng isang
propesyon, particular na
trabaho, o gawain ng tao.
 Natatanging bokabularyo ng
partikular na pangkat
Halimbawa:
Ang mga abogado ay makikilala
sa mga jargon na tulad ng
exhibit, appeal, complainant, at
iba pa.
Sosyolek

22.  Barayti ito ng wika na
nadedevelop mula sa mga
salita ng mga
etnolinggwistikong grupo.
 Nagmula sa pinagsamang
etniko at dialek.
4. Etnolek

23. Halimbawa:
Vakkul-gamit sa Ivatan na
pantakip sa ulo sa init man
o sa ulan
Bulanon=full moon
Kalipay=tuwa o ligaya
Palangga= mahal
Ang paggamit ng mga Ibaloy ng SH sa
simula, gitna, at dulo ng salita tulad ng
shuwa(dalawa),
sadshak(kaligayahan),
peshen(hawak)

24.  Ito ang barayti ng wika kung saan
naiaangkop ng isang nagsasalita ang
uri ng wikang ginagamit niya sa
sitwasyon at sa kausap.
 Gumagamit ng pormal at di pormal na
wika/pananalita depende sa kausap
nito.
Halimbawa:
“Hindi ako makakasama, wala akong
datung”.-kapag kaibigan ang kausap
“Hindi ako makakasama dahil wala po
akong pera.”-kapag guro ang kausap
4.Register

25. Ang pidgin ay umusbong na
bagong wika o tinatawag na
bagong wika o tinatawag sa
Ingles na “nobody’s native
language” o katutubong
wikang di pag-aari
ninuman.
Pinaghalong dalawang wika.
5.Pidgin at Creole

26. Pidgin
-ito ay tumutukoy sa
wikang walang pormal
na estruktura.
 Nadedevelop ito dahil na rin
sa pangangailangan na
makabuo ng isang pahayag.
Kadalasan, napaghahalu-halo
ng nagsasalita ang kanyang
unang wika sa wikang
sinasalita ng isang komunidad
na bagong kinabibilangan
niya.

27. Creole- ito ay produkto ng
pidgin na wika, kung
saan, nadedevelop naman
ang pormal na estruktura
ng wika sa puntong ito.
Halimbawa:
Chavacano ng Zamboanga, Chamoro
ng Guam

28. Halimbawa ng Iba’t-ibang Barayti ng Wika
Pangkat 1 Pangkat 2
Tatlong(3) gay
lingo o salitang
beki na alam mo
at ang kahulugan
ng bawat isa.
Isang salitang
maituturing na
etnolek.
Dalawang
pangungusap na
nakasulat sa
paraang jejemon.
Limang (5) jargon
ng trabahong
ninanais mong
makuha o
magampanan
balang araw.
Pangkat 3 Pangkat 4
Pangalan ng
taong
local(pwedeng
taga Hinunangan)
may kilalang
idyolek.Sumulat
ng pahayag na
madalas marinig
mula sa kanya.
Isang salitang
gamit sa
lalawigan o
rehiyon na may
ibang kahulugan
sa Tagalog ng
Maynila.
Dalawang
pangungusap na
sinasabi ng cono
o sosyal.
Isulat mong muli
ang pangungusap
sa ibaba. Isipin
mong ang kausap
mo ay ang
bestfriend mo.
 Pinayagan ako ng
aking ina at ama na
dumalo sa
pagdiriwang ng
iyong kaarawan.

29. PANUTO: Saliksikin ang Tonight with Arnold Clavio:
Aga Muhlach Parating Game sa Walwalan sa YouTube
(Link:
https://www.youtube.com/watch?v=Sf4r4fNk_R8) at
kasama ang iyong pamilya/kasama sa bahay,
panoorin. Pagkatapos, sagutin at isulat sa kwaderno
ang sagot sa sumusunod na mga tanong sa ibaba:
1.Ano ang paksang pinag-usapan sa
video?
2.Ano-ano ang mga karanasang
binanggit ng nag-uusap sa video?
3. Suriin ang wikang ginamit ng nag-
uusap, ano ang napuna mo?
TAKDANG ARALIN: