2. HOMOGENEOUS na wika
Tinatawag na PORMAL na
mga salita, ito ay tumutukoy sa
pagkakatulad ng mga salita, na
dahil sa paraan ng pagbabaybay,
intonasyon at aksent sa
pagbigkas ay nagkaroon ng
ibang kahulugan. Bagaman iba-
iba ang baybay, sa
pangkalahatan ay iisa lamang
ang tinutumbok na kahulugan.
3. HOMOGENEOUS na wika
Halimbawa:
Ang tawag sa ang salitang
“GAMOT” sa Hiligaynon ay
“BULONG”, “AGAS” naman sa
Ilokano, at “TAMBAL” naman para
sa mga Cebuano.
4. HETEROGENOUS
Ito ay galing sa salitang ‘’heteros’’ na
nangangahulugang magkaiba at ang ‘’geneos’’
na man ay lahi o uri. Ito ay ipinaliliwanag ng
teoryang sosyolinggwistik bilang batayan ng
heterogenous na wika. Mayroon itong
tinatawag na dalawang dimensyon ito ay ang
sosyal at heograpikal
Ang dimensyong heograpiko ay isang
dayalek na tinatawag na wikain ng ibang aklat.
Ginagamit ang mga wikang ito sa isang
partikular na rehiyon, lalawigan o pook, malaki
man o maliit.
Sosyolek naman ang tawag sa
barayting nabubuo batay sa dimensyong sosyal.
Tinatawag na pamantayan sa barayti ng wika
dahil nakabatay ito sa mga pangkat
panlipunan.
6. Idyolek
Ito ay ang personal na
paggamit ng salita ng isang
indibidwal. Bawat indibidwal ay
may istilo sa pamamahayag at
pananalita.
Halimbawa:
• “Magandang Gabi Bayan” –
Noli de Castro
• “Hoy Gising” – Ted Failon
7. Dayalek
Ito ay nalilikha dahil sa
heograpikonog kinaroroonan.
Ang barayti na ito ay ginagamit
ng mga tao ayon sa partikular na
rehiyon o lalawigan na
tinitirahan.
Halimbawa:
• Tagalog – “Mahal kita”
• Hiligaynon – “Langga ta gd
ka”
8. Sosyolek
Pansamantalang wika
na nalikha dahil sa
sosyalisasyon na kadalasang
nagbabago-bago ng anyo sa
paglipas ng panahon.
Halimbawa:
Pagdiriwang – parti, tipar,
gimmick
9. Etnolek
Nabuo ang wikang ito
sa mga etnolinggwistikong
pangkat.
Halimbawa:
Wika ng mga Tausug
Wika ng mga Ifugao
10. Ekolek
Ito ay karaniwang
sinasalita sa loob ng
kabahayan. Taglay nito ang
pagiging impormal na
paggamit ng wika ngunit
nauunawaan naman ng mga
taong gumagamit nito.
Halimbawa:
Pappy – Ama
Mumsy – Ina
11. Pidgin
Ang pidgin ay isang bagong wika o
lingguwahe na nabubuo kapag ang dalawang
taong may magkaiba ang wika na walang
karaniwang wika o medyum na magagamit.
Ang dalawa ay nagsisikap mag-usap upang
magkaroon ng pansamantalang komunikasyon.
Dahil hindi sila magkaintindihan, nagreresulta
ito sa tinatawag na makeshift language.
Halimbawa:
• sa Wikang Filipino-Chinese: "Ako benta iyo
damit ganda".
• sa Wikang English-Nigerian: “I no sabi” (sa
Filipino, "Hindi ko maintindihan". Sa Ingles, I
don’t understand.)
12. Creole
Ito ay nagmula sa pagiging
Pidgin, pinaghalo-halong salita ng
indibidwal, mula sa magkaibang
lugar hanggang sa naging personal
na wika.
Halimbawa:
• Chavacano (pinaghalong Tagalog
at Espanyol)
• Palenquero (pinaghalong African
at Espanyol)
• Annobonese (pinaghalong
Portuguese at Espanyol)
