Addıe modeli, Dick ve Carey Tasarım modeli, Öğretim hedefleri, Kemp,Morrison ve Ross Modeli, Assure Tasarım modeli, Keller'in güdüleyici tasarım modeli, Arcs Modeli,
3. Dick ve Carey’nin (1990) aşama aşama tasarım
modeli, tasarımcının öğrenme hedeflerini ve bu
hedeflere ulaşılmasını sağlayacak öğretim
stratejilerini belirlediği bir dizi olay ve olguları
içermektedir.
Dick ve Carey tasarım modeline örnek olarak tek
yönlü öğretimsel televizyon veya video-kaset
kullanımı verilebilir.
Birbiriyle ilgili olan ve birlikte çalışan parçalar, hedefi
gerçekleştirmek amaçlı çalışır.
• Sistem hedefe ulaşmışsa değerlendirme yapılır,
ulaşmamışsa modife edilir
• Öğretimsel hedefler üzerine dikkat toplanır.
• Her bir adım birbiriyle bağlantılıdır.
• Farklı seviye ve statüdeki öğrencilere uygulanabilir.
4. Öğretim analizi
Giriş davranışları ve öğrenen özellikleri
Performans hedefleri
Kriter
Öğretim stratejisi
Öğretim malzemeleri
Biçimlendirici değerlendirme
Son değerlendirme
5.
6. Bu modelde, her geliştirme aşamasının
gelişim süresince sürekli olarak
değerlendirilmesi üzerinde durulmaktadır.
Bu model, doğrusal değil dairesel bir
modeldir ve modeldeki 9 basamak
birbirinden bağımsızdır, sıralı bir şekilde
ele alınmaları gerekmez.
8. Morrison, Ross ve Kemp Geliştirme
Modeli, genel olarak üç ana başlık
altında toplanmaktadır. Burada
yapılması gereken ilk etkinlik, öğrenci
ihtiyaçlarının ve hazır bulunuşluk
düzeylerinin belirlenmesini kapsayan
genel bir değerlendirmenin yapılmasıdır.
9. Ġkinci basamakta, yoğun bir öğretim etkinliği söz konusudur.
Öncelikle, öğrenme sorunları ortaya çıkarılır. Öğrenme
sorunlarının öğrenci özellikleri ile ilgili olan kısmı belirlenir. Daha
sonra, görev değerlendirilmesi yapılır. Değerlendirme sonuçlarına
göre kazandırılacak davranışlar ortaya çıkarılır ve bu davranışlar
ile ilgili konu kapsamları saptanarak öğretim yöntemleri belirlenir.
Belirlenen öğretim yönteminin nasıl uygulanacağı
açıklanır. Öğrenme etkinliği gerçekleştirilirken, uygun olan
eğitim teknolojileri ortaya çıkarılır ve bunlara uygun bilgi
kaynakları açıklanır. En son aşamada ise, yapılan eğitim-öğretim
etkinlikleri değerlendirilir. Eğer eksiklikler ya da hatalar ortaya
çıkarsa, ikinci bölümden itibaren süreç tekrarlanır.
10. Bir dersin geliştirilmesinde kullanılan adım-adım
işlemler bütünüdür.
Bilindiği gibi Ġngilizce’ de ASSURE sözcüğü
garanti etmek, temin etmek anlamına da
gelmektedir. - Bu sözcük aynı zamanda,
modelin öngördüğü aşamaların Ġngilizce
yazılışlarının baş harflerinden oluşturulmuş bir
kısaltmadır.
Etkili ve verimli bir şekilde materyal ve teknoloji
kullanılmak isteniyorsa, sistemli bir planlama
yapılmalıdır. Assure modeli böylesine bir plan
yapmak için en uygun yöntemdir.
11. Assure modeli ile öğrencilerimizin karakteristik
özellikleri ve ulaşılmak istenen öğretim hedefleri
değerlendirilerek öğretim programını hazırlanabilir. Bu
değerlendirmeler sonucunda en uygun materyali
kullanılabilir ve öğrenenlerden en verimli geri
bildirimler alınabilir.
Öğrenenler, öğretim esnasında araç-gereç ve
materyalleri çok sık kullandıkları için, çok dikkatli bir
seçilmesi gerekir. Öğretim programı esnasında
kullanılacak olan araç-gereç ve materyaller hangi
amaçlarla kullanılacak sorusu çok iyi yanıtlanmalıdır.
Assure modeli, öğrenenlerin öğrenme etkinliklerine
katılmalarına büyük önem vermektedir.
12. 1. ÖĞRENEN ANALĠZĠ
- Öğretimin merkezinde, odağında öğrenci vardır.
- Öğretsel mesajın ve materyallerin etkin
kullanabilmesi, öğrenci özellikleri ve öğretim
yöntemleri, mesaj ve materyalleri arasındaki
uygunluğa bağlıdır.
13. 2. HEDEF VE KAZANIMLARIN BELĠRLENMESĠ
- Hedef ve kazanım yol göstericidir.
- Öğretimin sonucunda öğrenciden ne tür bilgi ve
beceriler kazanacağı belirlenir.
- Öğrenciye dönük, öğrencinin yapacaklarına ve
kazanacaklarına açık olarak ifade etmelidir.
14. 3. YÖNTEM, MEDYA VE MATERYAL SEÇĠMĠ
- Yapılması gereken işlemler için uygun metodun
seçilmesi.
- Metodun uygulanması için en uygun medyanın
seçilmesi.
- Bu medyaya uygun materyallerin seçilmesi
güncellenmesi ve tasarlanması.
15. ARCS Motivasyon Modeli, öğretimde motivasyon faktörünün
dikkate alındığı hatta öğretimin merkezine konularak sunulduğu
bir modeldir. Bu model, eğitimcilere öğrencilerin derse karşı
meraklarının uyandırılması ve sürdürülmesi için imkanlar sağlar.
Bu modelin üç özeliği bulunmaktadır. Birincisi, modelin kuramsal
bir yapısının olmasıdır. Çünkü Keller modeli, gerçek anlamda
belirgin bir güdülenme kuramına dayanmaktadır. Güdülenmeye
ilişkin değişkenlerin belirlenmesine bilimsel bir dayanak
oluşturması açısından bu özellik çok önemlidir. Ġkincisi, model,
güdülenme ve öğretim tasarımı kuramlarının birleştirilmesi sonucu
oluşmuştur. Bu nedenle, tasarım çalışmalarında rahatça
kullanılabilmektedir. Üçüncüsü, söz konusu model, güdülenmeye
ilişkin sorunların belirlenmesinde ve çözümünde yardımcı
olabilecek stratejiler içermektedir. Bu yönüyle de, eğitim
süreçlerini iyileştirebilmektedir.
16.
17. ARCS Motivasyon Modeli, dört alt kategoriden oluşur. ARSC
modelinin dört ana kategorisinin altında üç alt kategori
mevcuttur. Keller tarafından ilk sunulmasından bu yana
motivasyonel model bazı ufak tefek değişikliklere uğramıştır.
Dayandığı dört kategoriden ikisinin ismi “ilgi”den “dikkat”e ve
“beklentiden” “güvene” değiştirilmiştir. Her kategorinin
Ġngilizce isminin baş harfi alınınca modele ARSC modeli
denmiştir.
18. Dikkat (Attention)
Motivasyonun ilk basamağıdır. ARCS güdüleme modelinin
en önemli ve ilk unsuru, öğrencinin dikkatini çekmek ve
eğitim boyunca devamını sağlamaktır.
Algısal Uyarılma (Perceptual Arousal): Belirsizlik, sürpriz,
yenilik v.s. gibi değişik, belirsiz ve ilgi çekici ortamlar
oluşturularak öğrencinin dikkatinin çekilmesi.
Araştırmaya Yönelik Uyarılma (Inquiry
Arousal): Öğrencilerin problem çözmeleri ve soru sormaları
için teşvik edilmesi.
Değişkenlik (Variability): Çeşitli öğretim öğeleri ile
öğrencinin derse karşı ilgisini sürdürmesini sağlama.
19. Uygunluk (Relevance)
Bu aşamada öğrencilerin ihtiyaçlarıyla bağlantılar
kurulur. Dış dünyada be dersle ilgili nelerle
karşılaşabileceği hakkında bilgiler verilmeye çelışılır.
Yakınlık-Aşinalık (Familiarity): Derste sunulan örnek,
kavram ve ilkelerin somutlaştırılarak öğrencilerin
birikimleri ve ilgileriyle ilişkilendirilerek sunulması.
Hedefe Yöneltme (Goal Orientation): Öğretimin (ders)
amaçlarını gösteren ifadelerin kullanılması veya
bunun öğrenciler tarafından belirtilmesi.
Güdü Uygunluğu (Motive Matching): Öğrencilerin
motivasyon profillerine uygun öğretim stratejilerinin
kullanılması.
20. Güven (Confıdence)
Bu strateji, öğrencilerin başarı için olumlu düşünceler geliştirmesine
yardımcı olur. Öğrencilerin başarı beklentileri, kişisel özellikleri, denetim
odağı (öğretmen, okul idaresi, aile vs.) ve geçmiş tecrübelerinden
etkilenmektedir. Ayrıca, soruların zorluğu da başarı beklentisini etkileyen
faktörlerden birisidir. Çünkü, risk ve zorluk derecesi yüksek olan bir soru ile
karşılaşan kişiler daha fazla çaba göstermeye niyetlidirler. Eğer öğrenci
eğitim programının hedeflerine ulaşamayacağını düşünürse veya
programı başarı ile tamamlamanın çok fazla çaba ve zaman gerektirdiği
hissine kapılırsa güdülenmesi düşecektir.
-Başarı Beklentisi (Expentancy for Success): Öğrencilerin, başarı elde
etmelerinin bilincinde olmaları ve bunu nasıl elde edebileceklerinin
farkına varmaları durumu.
-Güç Deneme Durumu (Challenge Setting): Öğrencilere, başarılı
olabilmeleri için uygun fırsat ve olanakların sağlanması.
-Destekleme Durumu (Attribution Molding): Başarı elde etmek için çaba
gösteren öğrencilere, çaba ve yeteneklerini destekleyici dönüt verilmesi.
21. Doyum (Satisfaction)
ARCS güdüleme modelindeki son madde tatmindir.
Öğrenciler, beklentileri ile bu beklentilerini elde etmek için
gösterdikleri çabaların sonuçları arasında bir tutarlılık ve
uygunluk bulamamaları durumunda, motivasyon kaybına
uğrayabilirler. Bu nedenle bu strateji, öğrencilerin çaba ve
gayretlerini sürdürmeleri için içsel ve dışsal motive
edilmeleri gerektiğini savunur.
-Doğal Sonuçlar (Natural Consequences): Yeni kazanılan
bilgi ve yeteneklerin gerçek ya da benzetişim ortamlarında
kullanılması için imkânlar sağlanması.
-Olumlu Sonuçlar (Positive Consequences): Ġstenilen
davranışın sürdürülmesi için pekiçtireç ve dönüt verilmesi.
-Eşitlik (Equity): Başarı elde etmek için ortaya konan
hedefler ile sonuçların uygunluğunun sağlanması.
22. ARCS Motivasyon Modeli, Keller
tarafından öğretim tasarımlarında,
motivasyon faktörünü belirleyici kılmak
ve öğretim ortamının etkiliğini arttırmak
için geliştirilen bir öğretim modelidir.
ARCS Motivasyon Modeli, adını 4 temel
stratejisinin baş harflerinden almıştır ve bu
modelin bileşenlerinin gösterimi
aşağıdadır:
23.
24. Dikkat (Attention)
Motivasyonun ilk basamağıdır. ARCS güdüleme
modelinin en önemli ve ilk unsuru, öğrencinin dikkatini
çekmek ve eğitim boyunca devamını sağlamaktır.
Dikkat kavramı, merakın uyarımı, sürdürülmesi ve
dikkati sağlama olarak ele alınmıştır. Keller’a göre
güdülemenin ilk adımı dikkati oluşturmak ve bunun
devamını sağlamaktır. Bilgisayar ortamında öğrenme
uygulamaları öğrencinin dikkatini ayakta tutmada
büyük avantajlar sağlamaktadır. Çünkü bu öğrenme
içeriklerinde bilgi sunma yöntemlerinin tamamı
kullanılır. Bu yöntemler, yazılı anlatım, görsel anlatım,
sesli anlatım ve animasyondur.
25. Uygunluk (Relevance)
Bu strateji, öğrencinin ilgi, beklenti ve ihtiyaçlarıyla b
ağlantılar kurup, onların öğrenme sonucunun önemi
hakkında bilgilendirilmesini içerir.
-Yakınlık-Aşinalık (Familiarity): Derste sunulan örnek,
kavram ve ilkelerin somutlaştırılarak öğrencilerin
birikimleri ve ilgileriyle ilişkilendirilerek sunulması.
-Hedefe Yöneltme (Goal Orientation): Öğretimin
(ders) amaçlarını gösteren ifadelerin kullanılması veya
bunun öğrenciler tarafından belirtilmesi.
-Güdü Uygunluğu (Motive Matching): Öğrencilerin
motivasyon profillerine uygun öğretim stratejilerinin
kullanılması.
26. Güven (Confıdence)
Bu strateji, öğrencilerin başarı için olumlu düşünceler
geliştirmesine yardımcı olur. Öğrencilerin başarı beklentileri,
kişisel özellikleri, denetim odağı (öğretmen, okul idaresi,
aile vs.) ve geçmiş tecrübelerinden etkilenmektedir.
-Başarı Beklentisi (Expentancy for Success): Öğrencilerin,
başarı elde etmelerinin bilincinde olmaları ve bunu nasıl
elde edebileceklerinin farkına varmaları durumu.
-Güç Deneme Durumu (Challenge Setting): Öğrencilere,
başarılı olabilmeleri için uygun fırsat ve olanakların
sağlanması.
-Destekleme Durumu (Attribution Molding): Başarı elde
etmek için çaba gösteren öğrencilere, çaba ve
yeteneklerini destekleyici dönüt verilmesi.
27. Öğrencilerin çaba ve gayretlerini sürdürmeleri için
içsel ve dışsal motive edilmeleri gerektiğini savunur.
Öğretim tasarımcıları, öğrencilerin bir derse yönelik
içsel motivasyonlarının sürdürülmesi ve geliştirilmesi
için dışsal pekiştireçlerin dikkatli bir şekilde
kullanılmasını önermektedirler
-Doğal Sonuçlar (Natural Consequences): Yeni
kazanılan bilgi ve yeteneklerin gerçek ya da
benzetişim ortamlarında kullanılması için imkânlar
sağlanması.
-Olumlu Sonuçlar (Positive Consequences): Ġstenilen
davranışın sürdürülmesi için pekiçtireç ve dönüt
verilmesi.
-Eşitlik (Equity): Başarı elde etmek için ortaya konan
hedefler ile sonuçların uygunluğunun sağlanması