Disa lloje te leurave

1. E punuan:
ERHAN LUMA

2.  Ujtoksoret paraqesin grupin me primitiv tek
rruazoret.
 Lekura e ujetoksoreve perbehet nga epiderma
shumshtresore dhe nga derma e cila permban
gjendrra jargore seroze si dhe pigmente.
 Amfibet si kurrizor te par toksor,por edhe
shtazet tjera te mjedisit toksor ballafaqohen me
tri probleme :rreziku nga tharja, efektet
demtuese te rrezeve ultravjollce dhe lendimet
fizike.

3.  Gjat evolucionit te amfibeve lekura e tyre eshte
modifikuar, duke rritur prodhimin e keratines ne
shtresen e jashtme te qelizave.Keratina eshte nje
protein e fort jo e leshueshme, e pershtatur mir per te
mbrojtur lekuren nga demtimi fizik ne mjedisin e that
toksor.
 Jarga ose mukusi I prodhuar nga gjendrrat jargore
pengon tharjen dhe lehtson kembimin e gazrave..

5.  Reptilet (zvarranikët) janë kafshë embrioni i të cilëve
është i mbështjellur me membranë amnionike.
 Te zvarraniket shtresa e jashtme e epidermes eshte
shum e trash dhe e modifikuar me lefore ose pllaka te
keratinizuara dhe struktura te tjera.Kjo shtres e
keratinizuar e epidermes funksionon per te rezistuar
demtimin fizik, humbjen e ujit dhe vepron si mburoj
mbrojtese.
 Gjat zhveshjes se lekures te shum zvarranik shtresa e
jashtme e vjeter ndahet prej shtreses se epidermes
rishtas te formuar.Kjo ndarje behet permes difuzionit te
lengjeve ndermjet shtresave te epidermes.

7.  Shpendet janë kurrizorë që kanë aftësi për të fluturuar.
Trupin e kanë të mbuluar me pupla, gjymtyrët e
përparme të tyre janë krahët, krahët janë shndërruar në
gjymtyrë për fluturim.
 Lekura e shpendeve tregon disa veqori te lekures se
zvarranikeve me perjashtim te gjendrres epidermale te
quajtur gjendrra kerbishtore.Pjesa me e madhe e
epidermes se trupit te shpendeve rendom esht e holl.
 Derma e shpendeve sipas struktures eshte e ngjashme
me ate te zvarranikeve .Ne te jan te pranishme enet e
gjakut dhe enet limfatike, nervat dhe organet ndijore
qe vijn prej epidermes

8.  Qeskat ajrore qe jan pjes e sistemit respirator te
shpendeve depertojn edhe ne derm.
 Me puplat dhe funksionimi normal te tyre esht I
lidhur kompleksi jashtzakonisht i nderlikuar i
fibrileve te muskujve te lemuar te dermes.Keto
fibrile muskulore kontrollojn poziten e puplave qe
ka rendsi ne rregullimin e temperatures trupore,
ne fluturim dhe sjellje te shpendeve.
 Shpendet ujor mund te ken gjithashtu depo te
yndyres qe sherben per te ruajtur energjin dhe
ndihmon izolimin e trupit.

10.  Gjitaret janë një grup i kurrizorëve me organizim më
të lartë, ku në këtë grup bënë pjesë edhe njeriu si nivel
më i lartë i evolucionit të botës së gjallë.
Dy jan pjesetkryesore te lekures se gjitareve: epiderma
dhe derma.
 Epiderma-Epiderma e lekures se gjitareve eshte nje
epitel shumshtresor I perber prej tipave te ndryshem te
qelizave.
 Ndarja e shpejt qelizore ne shtresat e thella te
epidermes I cyt qelizat drejt siperfaqes se lekures.
Pasiqe qelizat arrijn ne siperfaqe te lekures ,ato vdesin
dhe keratinizohen dhe keshtu ndertojn shtresen e
jashtme te quajtur stratum corneum ose shtresa e
birezuar.

11.  Derma-Pjesa me e trash e lekures te gjitaret
perbehet nga derma. Ne derm jan te pranishme
enet e gjakut ,enet limfatike ,mbaresat nervore
,folikulet e qimeve ,muskujt e vegjel dhe gjendrrat.
 Hipoderma-Shtrihet nen derm dhe ndryshon nga
hipoderma e kurrizoreve te tjer ,sepse eshte e
perber nga indi lidhor ,indi dhjamor-adipoz dhe
muskujt skeletor.Indi dhjamor sherben per te
deponuar energji ne form te yndyrave dhe siguron
izolimin e trupit gjat te ftohtit .Muskujt skeletor
mundesojn levizjen e lekures pavarsisht nga
shtresat nen te.
 Te njeriu dhe te disa gjitar te tjer lekura eshte nje
rregullator efikas I temperatures se trupit.

12.  Lekura e njeriut dhe e gjitareve te tjer permban
disa tipa gjendrrash.Keto gjendrra sekretojn djers
dhe keshtu rregullojn temperaturen trupore dhe
ruajne hemeostazen e organizimit permes efektit te
ftohjes me procesin e avullimit .
 Te disa gjitar gjendrra te caktuara prodhojn
feromone. Feromoni eshte nje lend kimike e
sekretuar nga shtaza permes se ciles ajo
komunikon me antaret e njejt te llojit te vet, per te
realizuar format e ndryshme te sjelljes se shtazes.
 Gjendrrat dhjamore-jan gjendrra te thjeshta me
lidhje te drejtperdrejt me folikulin e qimes I cili
ndodhet ne derm.Funksioni kryesor I ketyre
gjendrrave eshte lubrifikimi dhe mbrojtja qe
realizohet permes sekretimit te yndyres

13.  Lekura e gjitareve ka ngjyr e cila rrjedh nga
pigmentet ose strukturat anatomike te cilat
absorboj ose reflektojn driten.Pigmentet ne lekuren
e njeriut ndodhen ne qelizat e shtreses se
epidermes, ne flok ose ne qeliza te specializuara te
quajtura kromatofore.si derivate te lekures jan
qimet ,thonjt etj.
 Qimet-Jan ndertuar nga qelizat e keratinizuar.
Pjesa e qimes ne lekur eshte rrenja e qimes.Muskuli
ngrites I qimes eshte I lidhur me indin lidhor per
folikulin e qimes.Kur muskuli tkurret ,ai e shtyn
folikulin dhe qimja merr pozit te drejt,te njerzit kjo
I referohet rrenqethjes.

14.  Thonjt-Sikurse qimet ,ashtu edhe thonjt ,jan
formacione te modifikuara te epidermes.
 Thonjt jan te perber prej pllakzave te rrafshta te
birezuara qe te primatet gjenden ne siperfaqen
shpinore te segmenteve te fundit te gishtave. TE
gjitaret kthetrat hasen me rral se sa thonjt .
 Derivate te tjera te keratinizuara te lekures te
gjitaret jan ;briret, pllaka e brirezuar te balena pa
dhembe etj.
 Te njerzit thonjt gjenden te kembet dhe te duart.
Thonjt e duarve rriten me shpejt se te kembeve.