3. SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
Sandaang Damit ni Fanny Garcia
May isang batang mahirap na tahimik lang palagi sa kanyang
klase. Ang kanyang damit ay luma na at tinapay lamang ang
kanyang baon palagi. At ang mga bagay na ito ang dahilan kung
bagit siya inaasar ng kanyang mga kaklase. At naiintindihan niya
ang sitwasyon ng kanilang pamilya. At isang araw biglang
nagkatinig ang bata, nagmamalaking sinabi na mayroon siyang
isandaang damit. Ikinuwento niya sa kanila ang bawat detalye ng
kanyang damit. At simula noon ay naging malapit na siya sa
kanyang mga kaklase.
4. Ngunit nang magsimulang lumiban sa klase ang bata,
nagtaka ang kanyang mga guro at ka-eskwela kaya
napagdesisyunan nilang puntahan ang bata sa kanilang
tahanan. At nakita nila ang sira-sirang bahay ng bata,
ngunit hindi siya ang kaagad nilang hinanap kundi ang
sandaang damit ng bata, at nakita nila itong nakadikit sa
dinding, isandaang damit na pawing mga drowing lamang.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
5. Gabay na Katanungan
1. Sino ang pangunahing tauhan sa kuwento?
Ilarawan mo siya bilang isang mag-aaral?
2. Bakit siya tinutukso at inaapi ng kanyang
kamag-aaral?
3. Paano napaglabanan ng batang babae ang
panunukso at pang-aapi ng kanyang kamag-
aral?
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
6. Pagsulat ng Mabisang Talata
Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Mabisang Talata:
1. Pumili ng paksang alam na upang madaling mapalutang
at masuri ang mga katangian ng paksang ilalarawan.
2. Pagtuonan ng pagmamasid ang mga tiyak na detalye sa
halip na ang kabuoang impresyon dahil maaaring maging
malabo at walang katiyakan ang masaklaw na
paglalarawan.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
7. 3. Iwasang gumamit ng mga pananalitang gasgas na o
masyadong palasak, dahil hindi ito makakatawag ng
pansin sa mga mambabasa. Gumamit ng makabagong
pagpapakahulugan at pananaw sa mga karaniwang
paglalarawan ng mga detalye.
4. Pumili ng mga angkop na salita upang maging mabisa
ang talatang naglalarawan.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
8. Tandaan ang mga hakbang na ito.
a. Isulat ang unang burador ng talatang
naglalarawan.
b. Ipabasa sa katabing kamag-aral ang talatang
isinulat upang mabigyan ng reaksiyon
c. Isulat ang pinal na burador at basahin sa harap ng
klase
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
10. Ang pilandok o “Philippine Mouse- Deer” ay isang maliit na
hayop. Halos isang piye (1 foot) lamang ang taas nito kung nakatayo.
Bagama’t tinatawag itong mouse-deer at medyo nahahawig sa usa ay
hindi ito kapamilya ng mga usa (cervidae family).Bagama’t karaniwan
itong matatagpuan sa mga bayan sa timog-kanlurang Palawan, higit
na nakilala ang Pilandok mula sa mga pabulang Meranao kung saan
inilarawan itong mapanlinlang, maparaan at tuso na laging
nanlilinlang sa mga nakasasalamuha niya tulad ng buwaya, unggoy,
baboy-ramo at maging ng sultan. Kung ang mga Tagalog ay may Juan
Tamad, ang mga Meranao naman ay may Pilandok.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
11. Buod ng Pabula
Kilalang mapanlinlang ang hayop na si Pilandok. Bagaman hindi
siya ang pinakamakapangyarihan at pinakamalakas na hayop sa
gubat, lagi naman niyang naiisahan ang mga mababangis na hayop
doon.
Isa sa mga naloko niya ay ang Baboy Ramo. Kakainin sana ng
Baboy Ramo si Pilandok ngunit sinabi nitong may alam siya na mas
makabubusog sa baboy. Iyon pala, dinala niya sa mangangaso ang
baboy at nahuli ito. Nakatakas at nakauwi naman nang ligtas si
Pilandok.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
12. Naloko niya rin ang mabangis na si Buwaya. Akmang
kakainin siya ni Buwaya na nasa lawa ngunit nalinlang siya
ni Pilandok. Isa palang patpat at hindi si Pilandok ang
nalunok ni Buwaya.
Ngunit ang tusong si Pilandok ay minsan ding naisahan. Sa
kagustuhan ni Suso na matigil ang panloloko ni Pilandok,
kinausap niya ang mga kapatid niya na linlangin naman
ngayon si Pilandok.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
13. Kumasa sa isang karera si Suso kalaban si Pilandok. Hindi
inakala ni Pilandok na nakarating agad si Suso sa
katapusan ng karera. Takang-taka siya dahil kilalang
mabagal maglakad si Suso.
Ang hindi niya alam, nakaabang na ang kapatid ni Suso sa
dulo ng karera. Hindi napansin ni Pilandok na ibang hayop
pala ang nasa dulo dahil magkahawig talaga sila ni Suso.
Simula noon ay nawala na ang kayabangan ni Pilandok at
hindi na nanloloko ng ibang hayop sa gubat.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
14. 1. Ano ang pinakaangkop na paglalarawan para kay
Pilandok, matalino nga
ba o mapaglinlang?
2. Sa paanong paraan nakilala ni Pilandok ang baboy-
ramo? Sa iyong palagay,nararapat nga kaya ang ginawa
niyang panlilinlang sa baboy- ramo?
3. Bakit kaya galit na galit ang buwaya kay Pilandok? At
bakit nman galit din si Pilandok sa buwaya? Sa anong
paraan muling naisahan ni Pilandok ang buwaya?
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
Subukin Natin!
15. Kaligirang Pangkasaysayan ng Pabula
Ang pabula ay nagmula sa salitang Griyegong muzos na ang
ibig sabihin ay myth o “mito”. Nagsimula ito sa tradisyong pasalita
at napasalin-salin sa iba’t ibang henerasyon hanggang sa
kolektahin ng mga pantas at sa huli ay binigyan ng ilang
pagbabago ng mga tagapagkuwento nang naaayon sa kultura o
kapaligirang kanilang ginagalawan. Ang ilan sa mga naunang
kilalang koleksiyon o kalipunan ng pabula ay nagmula sa mga
kaugalian ng mga bansa sa Silangan.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
16. Si Aesop na sinasabing isinilang na kuba ay lumaking
isang alipin subalit pinagkalooban ng kalayaan ng kanyang
amo at hinayaang maglakbay at makilahok sa mga
kilusang pambayan at makisalamuha sa mga tao (Sa mga
panahong iyon,ang mga alipin ay walang karapatang
lumabas at makisalamuha sa iba maliban na lang kung
may pahintulot ang kanilang amo) Dito lumabas at
nakilala ang kanyang taglay na talino at galing sa pagsulat
at pagkukuwento. Tinatayang siya ay nakasulat ng mahigit
200 pabula sa kanyang buong buhay.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
17. Marami pang ibang manunulat ang sumunod na sumulat
ng pabula at nakilala rin dahil sa kanilang mga likha. Kabilang
sa mga ito sino Babrius, isang manunulat ng koleksiyon ng
mga pabulang nasusulat sa wikang Griyego; Phaedrus na
kinikilalang kauna-unahang nagsalin sa Latin ng mga pabulang
hango sa mga pabula ni Aesop; gayundin sino Romulus,
Socrates, Phalacrus, at Planudes. Kabilang din sa mga
nagpalaganap ng pabula sakani-kanilang kapanahunan sina
Odon ng Cheriton noong 1200, Maria de France noong 1300,
Jean La Fontnoong 1600, GE Lessing noong 1700, at Ambrose
Bierce noong 1800.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)
18. Taliwas sa iniisip ng marami, ang pabula ay
hindi maituturing na “pambata lamang”sapagkat
ang mga ito’y nangangailangan ng pag-unawa sa
mga katangian ng mga tauhang hayop at pag-
uugnay ng mga ito sa kahawig na katangian ng tao.
SINING NG KOMUNIKASYON (PANITIKANG REHIYUNAL)