MONETARİZM Parasal genişleme ve fiyat istikrarı

1. MONETARİZM
Parasal genişleme ve fiyat istikrarı
Bu sunum aşağıdaki kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır.
Coşkun Can Aktan, Politik İktisat, İzmir: Aklıselim Matbaası, 2000.
Sunum Hazırlayan: Saliha Çınar
Prof. Dr. Coşkun Can Aktan

2. 1976 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Amerikalı
iktisatçı Milton Friedman tarafından geliştirilmiş
bir teoridir.
Monetarizmin temel ilkelerini
ortaya koymuştur.
Paranın
Miktar
Teorisi
Üzerine
Çalışmalar

3. ’Monetarizm’’, kavram olarak ilk,İsviçreli iktisatçılardan K. Brunnner tarafından
kullanılmıştır.
Enflasyonun temel nedeni :
para arzının hükümetlerce
gereksiz yere ve aşırı ölçüde
artırılmasıdır.
Monetarizm, çağdaş iktisadi sorunlardan biri olan enflasyon konusu üzerinde
durmuştur.

4. 1. Para arzındaki büyüme oranı ile
nominal gelirin büyüme oranı
arasında kesin olmamakla birlikte
bir ilişki bulunmaktadır.
2. Bu ilişki çok kesin değildir. Çünkü
para arzındaki artışların geliri
etkilemesi zaman alır. Ayrıca, bunun
ne kadar süreceği belli değildir.
Para arzı büyüme
oranı Nominal gelirin
büyüme oranı

5. 3. Ortalama para arzındaki artış,
nominal gelirleri yaklaşık 6 ve 9 ay
arasında geçecek bir süre
sonunda etkiler.
FİYATLAR
4. Nominal gelirin büyüme
oranındaki artış etkisi ilk olarak
üretim üzerinde görülür. Bu daha
sonra fiyatlara yansır.

6. 5.Fiyat etkisi yaklaşık olarak 6 ve 9 ay arasında değişen
zaman boyutunda ortaya çıkar. Para arzındaki artış ile
enflasyon arasındaki toplam gecikme ortalama 12-18 ay
arasındadır.
PARA
ARZINDAKİ
ARTIŞ
ENFLASYON
TOPLAM
GECİKME
12-18 AY

7. 6. Para arzındaki artış ile bunun
nominal gelirlere ve daha sonra
fiyatlara yansıma ilişkisi ‘çok kesin ve
belirli’ değildir. Bu ilişkide bir kayma
söz konusudur.

8. 7. Kısa dönemde (5 veya 10 ay kadar bir sürede) para arzındaki
değişmeler öncelikle üretimi etkiler. 10 ayı aşan bir sürede para
arzının büyümesi fiyatları etkiler.
PARA
ARZI
FİYATLAR

9. MILTON
FRIEDMAN
CHİCAGO İKTİSAT OKULU TEMSİLCİLERİ
“Enflasyon her
zaman ve her
yerde parasal bir
olgudur.’’
HENRY
SIMONS
FRANK
KNIGHT

10. Fiyat istikrarı için para arzındaki artış önceden belirlenmelidir.
Milton Friedman’a göre para miktarında ılımlı büyüme öngören bir para
politikasının benimsenmesiyle parasal otorite, enflasyon ya da deflasyondan
kaçınmış olacaktır.

11. Monetarizm,
paranın miktarındaki değişmelerin,
İktisadi Faaliyetlerinde
Fiyatlar Genel Seviyesinde
ETKİLİDİR
Monetaristlere göre ekonomideki istikrarsızlığın nedeni : parasal kökenlidir.

12. MONETARİZMİN TEMSİLCİLERİ
ANNA SCHWARTZ PHILIP CAGAN RICHARD SELDEN JACOB VINER
ROBERT LUCAS THOMAS SARGENT ROBERT BARRO LLOYD MINTS

13. Milton Friedman’a göre;
Enflasyonun en önemli nedeni para arzındaki
artışlardır, çözüm olarak da para arzının bir
kurala bağlı olarak her yıl sabit oranda
artırılmalıdır.
Parasal istikrar için ihtiyari para politikalarına
son verilmeli ve sabit bir kural ile siyasi
otoritenin parasal otorite üzerindeki
müdahaleleri ortadan kaldırılmalıdır.

14. Para arzının kontrolü için en uygun parasal büyüklük M2’dir.(M.Friedman)
M2 HALKIN
ELİNDEKİ
NAKİT PARA
VADELİ
MEVDUAT
VADESİZ
MEVDUAT
 M2’nin gelir düzeyi ve temel ekonomik büyüklüklerinin
açıklayıcılık gücü diğer parasal büyüklüklere göre daha
yüksektir.
 Kısa dönemde M2’de ortaya çıkan dalgalanmalar diğer
parasal büyüklüklerde ortaya çıkan dalgalanmalardan
daha küçüktür.

15. Açık piyasa
işlemlerinin yönetimi
parasal büyüme
kuralına uygun olarak
yürütülmelidir.
Merkez bankası, ticari bankaların
kendi kasasında bulunan
mevduatlarına piyasa faiz oranları
kadar faiz ödemelidir.
Merkez bankasının
zorunlu rezerv
oranlarını değiştirme
imkanı ortadan
kaldırılmaldır.

16. “Paranın miktarı ile milli gelir ve fiyatlar arasında
yakın ve düzenli bir ilişki mevcuttur. İstikrarlı bir fiyat
düzeyi için paranın miktarı, ekonomide toplam
üretimdeki büyüme oranına paralel bir şekilde
artırılmalıdır. (M.Friedman)

17. Prof.Dr. Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi &
Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
http://www.sobiad.org
Professor Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and Management &
Social Sciences Research Society
http://www.sobiad.org
CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi
CAN AKTAN: Social Science Library
http://www.canaktan.org
CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı
CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel
http://www.canaktan.net