HERESTETİK: POLİTİK MANİPÜLASYON SANATI

1. Bu sunum şu kaynaktan hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan, Kamu Tercihi İktisadı ve Anayasal
Politik İktisat: Ankara: Seçkin Yayınları, 2019.
HERESTETİK:
POLİTİK
MANİPÜLASYON
SANATI
Sunumu Hazırlayan: Ecem Şenkul
Prof.Dr.Coşkun Can Aktan

2. “Herestetik bilim değil, bir sanattır.
Başarılı stratejiler üretme amacına
az ya da çok hizmet edecek bu
stratejilere az ya da çok
uygulanabilecek bilimsel kurallar
yoktur. Gerçekte henüz yolun
başında olan bir siyasi manipüle
edici, istediği kararların alınması
için neyi, nasıl manipüle etmesi
gerektiğini uygulamayla
öğrenmelidir. Bununla birlikte
özellikle yeterince uygulama imkanı
bulmadan önce siyasi bir lider
olması için başarılı olması gereken
kimse, genellikle böyle bir fırsat
bulamaz ve pratiğin yerini kısmen
de olsa alabilecek tek şey
eğitimdir.”
William Riker

3. Politik Manipülasyon Sanatı adı kitabın yazarı William
Riker’e göre herestetik bir bilim değil, sanattır. Başarılı
stratejiler oluşturmayı sağlayacak bilimsel yasalar yoktur.
Bunun yerine acemi bir politikacı iktidarı kazanmak
uğruna alacağı kararlar için izlemesi gereken
manipülasyon ve manevraları ancak pratikte öğrenebilir.

4. Acemi politikacı siyaseti iyice
öğrenip iktidarı ele geçirip
zaferini ilan ettikten sonra
artık “iyiliksever despot”
olmuş demektir. İyiliksever
despotun bu aşamada
yapacağı tek şey daha önce
öğrendiği ve benimsediği
Machiavelli tavsiyelerini
unutmamaktır.
Niccolò Machiavelli
1469-1527

5. İktidarı elden kaçırmamak için bunları yeri ve zamanı
geldiğinde “her ne pahasına olursa olsun” tatbik
etmektir. İyiliksever despot Makyavelizm felsefesini
herestetik sanatı ile buluşturduğunda acemilikten
kurtulmuş ve artık usta bir siyasetçi olmuş demektir.

6. POLİTİK
MANİPÜLASYON
TÜRLERİ
GÜNDEM
KONTROLÜ
POLİTİK
AJANDA
OLUŞTURMA
STRATEJİK
OYLAMA
SEÇİM BÖLGESİ
KAYIRMACILIĞI
HİZMET KAYIRMACILIĞI
RETORİK
YALAN-
KANDIRMA
AŞIRI
VAATTE
BULUNMA
LOGROLLİNG
OY TİCARETİ
İTTİFAK
OY SATIN ALMA
SİYASİ
SİMSARLIK

7. Yalan-Kandırma
Aşırı Vaatte
Bulunma
Politikacıların oy kazanmak için sıklıkla
başvurdukları ya da devlet yanlısı sivil
toplum kuruluşlarının resmi verileri,
manipüle ederek millete yanlış bilgiler
sunmasıdır.
Hizmet
Kayırmacılığı
Hizmet kayırmacılığı (pork barreling) iktidar
partisinin oylarını maksimize etmek için
daha fazla kaynak aktararak daha fazla
hizmet götürme çabalarını ifade etmektedir.

8. Hileli seçim bölgesi taksimatı(Gerrymandering)
bir siyasi partinin seçimi kazanması için
birbirine yakın seçim bölgelerinin sınırlarında
değişiklikler yaparak seçimi kazanma
stratejisidir.
Birbirinden tamamen farklı ideolojilere sahip
olan siyasal partiler menfaatleri olduğunda
ittifak yaparlar. Bu gizli ve kirli ilişkiler siyasette
yaygındır.
Logrolling
Oy Ticareti
İttifak
Seçim Bölgesi
Kayırmacılığı

10. Gündem
Kontrolü
Politik Ajanda
Oluşturma
Oy Satın Alma
Siyasi Simsarlık
Seçim dönemlerinde mevcut iktisadi ve sosyal
sorunların unutulması için resmi medya
organlarının <<yapay gündem>> oluşturarak
seçmen aklını bu alanlara yönlendirmeleridir.
Oy satın alımı (vote buying) seçimden sonra
bir milletvekilinin veya bir grup milletvekilinin
kendi partisinden ayrılarak diğer bir partiye
geçmesi durumunu ifade etmektedir.

11. Herestetik sanatında iktidarı kazanmanın yollarından ilki
“iyiliksever despot”un milletle bütünleşmesidir. Seçim
dönemlerinde yapılan konuşmalarda “edebî sanatlar”
önemlidir. Örneğin, konuşmalarında sıklıkla özlü sözleri
kullanırlar. Retorik stratejisi herestetik sanatının çok
önemli bir unsurudur.

12. Negatif log-rolling; siyasal
partiler arasında “oy ticareti”,
siyasal aktörler arasındaki
menfaate dayalı işbirliğidir.Aşırı
iktidar hırsı peşinde koşan
“iyiliksever despot” muhtelif
siyasi partiler ile negatif oy
ticareti yapabilir “ittifak”lara
girişebilir, oy satın alma çabası
içinde olabilir.

13. Gerrymandering, seçim
bölgelerinin dağılımını siyasi
avantaj sağlamak ve oylarını
maksimize etmektir.
Gerrymandering bir siyasi partinin
oylarını arttırmak için seçim
çevresini hileli bir şekilde yeniden
dizayn etme girişimidir. Burada
bir siyasal parti ya da adayın
lehine seçim bölgesi sınırlarının
manipüle edilmesi söz konusudur.

14. Hizmet
kayırmacılığı (pork-
barreling);siyasi
iktidarın önceki
seçimlerde yüksek
oy aldığı seçim
bölgelerine
bütçeden fazla
kaynak aktarması
uygulamasıdır.
İktidar partisi
özellikle genel ya da
yerel seçimler
öncesinde söz
konusu bölgelere
harcamalarını
ve/veya vaatlerini
artırarak seçmenin
oyunu maksimize
etmeye çalışır.

15. “Stratejik oylama”
(strategic voting); bir
takım durumları, şartları
ileri sürerek
seçmenlerde algı
oluşturarak iktidar lehine
oy kullanılmasının teşvik
edilmesidir. Stratejik
oylama özellikle kararsız
seçmenlerin iradelerinin
yönlendirilmesidir.

16. Kararsız seçmenlere ve
aynı zamanda diğer tüm
seçmenlere ‘’oylarınız
boşa gitmesin‘’ vs.
mesajlar yoğun ve etkili
biçimde sunularak iktidar
partisine oy verilmesi
istenir. Seçmenlerin
muhtelif nedenlerle en çok
tercih ettikleri parti yerine
başka bir adaya oy
vermeleri “stratejik” oy
verme davranışı olarak
adlandırılır.

17. Agenda control; seçim dönemlerinde seçmenlerin yaşadıkları
sıkıntıları(enflasyon, işsizlik, yoksulluk vs.) bir süreliğine unutturmak
için siyasal iktidar “suni gündemler’’ yaratmaya çalışır. Bu konu
“ajanda oluşturma teorisi” dir.
Halkın
Gündemi
Medya
Gündemi
Politik
Gündem
Ajanda Oluşturma

18. “Gündem sonucu belirler. Bir
gündem oluşturmak tercihleri
etkiler. Bugün bu gerçeğin pekala
farkındayız ama bu konuda çok az
bilgiye sahibiz…Yirminci Yüzyılda
devlet (harcamaları) büyümüş ve
devlet daha kompleks bir yapıya
bürünmüştür. Karar ve tercih
konusunda gündem oluşturmanın
önemi parlamentodan bir yasa
çıkarmak kadar önemli bir mesele
olmuştur.”
William Riker, Agenda Formation

19. MAKYAVELİST
TAVSİYELER
İYİLİKSEVER
DESPOT
HERESTETİK
Özetle politik manipülasyonların birçok türü bulunur.
İyiliksever despotun herestetik adı verilen “kazanma
sanatı”nı başarıyla uygulayabilmesi için birinci derecede
Makyavel felsefesini iyi öğrenmesi ve Machiavelli’nin
tavsiyelerini bire bir takip etmelidir.