BÜROKRASİ TEORİSİNE GİRİŞ

1. BÜROKRASİ
TEORİSİNE GİRİŞ
Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır: Coşkun Can Aktan, Kamu Tercihi İktisadı
ve Anayasal Politik İktisat: Ankara: Seçkin Yayınları, 2019
Sunumu Hazırlayan: Oğuzhan Ok
PROF. DR. COŞKUN CAN AKTAN

2. BÜROKRASİNİN TANIMI VE GELİŞİMİ
O Kamu sektöründeki organizasyonları ifade eden
kamu bürokrasisi, kamu sektörünün kültürel,
toplumsal, ekonomik ve siyasal yönlerini ve kamu
çalışanlarının davranış biçimlerini açıklayan terime
denir.
O 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra kamu bürokrasinin
önemi artmıştır.

4. Bürolar kar amacı
gütmeyen birimlerdir ve
genellikle merkezi idare
tarafından verilen
ödeneklerle finanse
edilmektedirler.
Dolayısıyla
finansmanları devlet
tarafından karşılanmış
olur.

5. BÜROLARIN
ÖZELLİKLERİ
Bürolar tarafından üretilecek
mal ve hizmetler siyasal
süreç içerisinde belirlenir

6. Bürolar tarafından arz edilen
mal ve hizmetlerin çoğu
yüksek sabit maliyete
sahiptir

7. Bürolar devletin
ekonomik ve toplumsal
yapıdaki rolünün
artışına bağlı bir
şekilde sürekli genişler

9. GELENEKSEL BÜROKRASİ TEORİSİ
Bürokrasinin yapısını ilk ortaya atan kişiler Henri Fayol
ve Max Weber’dir. Fayol bürokrasi modelinin belirli
özelliklerini saymıştır. Bunlar Fayolizm İlkeleri olarak
bilinmektedir.
Fayol özel veya kamusal organizasyonlarının idari
fonksiyonları diğer fonksiyonlarından ayırmıştır
HENRI FAYOL

10. FAYOLİZM İLKELERİ
Büyük ölçekli
organizasyonlar
için önerilmiştir
İşbölümü ve
uzmanlaşmaya
dayalı
organizasyon ve
yönetim yapısı
vardır
Yönetim,
otoriteye ve
sorumluluğa
sahiptir
Çalışanların
denetimini ve
disiplini kurallar
ile sağlanır
Çalışanlar bir
kişiden emir
alırlar ve bu
emire göre iş
yaparlar
Çalışanların
teşebbüs gücü
ve yaratıcılığına
önem verilir

11. Organizasyonda
birimlerin tek bir amaç
ve planı vardır
Organizasyonun çıkarları
üstündür
Adil bir ücret politikası
vardır
Kararlar merkezden
alınır
Çalışanlara adalet ve
eşitlik ilkeleri
çerçevesinde davranılır
Personelin istihdamında
ve yönetiminde istikrar
vardır
FAYOLİZM İLKELERİ

12. GELENEKSEL BÜROKRASİ TEORİSİ
Max Weber ise
hiyerarşi, liyakat,
tarafsızlık,
kuralcılık vb.
ilkelerin egemen
olduğu bir kurum
tipini bürokrasi
olarak
tanımlamıştır
Weber’e göre
bürokrasi son
derece etkin ve
akılcı bir yönetim
modelidir

13. GELENEKSEL BÜROKRASİ TEORİSİ
Weberyen
bürokraside
genellikle kurallar
ilkesi geçerlidir
Bürokraside
hiyerarşik bir
yönetim yapısı
hakimdir. Buna
bağlı olarak da
hiyerarşik yetkiler
ilkesi geçerlidir
Weber
bürokrasinin 5
özelliği olduğunu
savunmuştur

14. Weber’e göre bürokrasinin temel özellikleri
İleri düzeyde
işbölümü
mevcuttur
Otoritenin
merkezileşmesi
söz konusudur
Rasyonel bir
personel
yönetimi
programı vardır
Bürokratik kurallar
geçerlidir
Yazılı kayıtlar
ve ayrıntılı
dosyalama
sistemi
geçerlidir

15. GELENEKSEL BÜROKRASİ TEORİSİ
Bürokratik kuruluşlar, ellerindeki bu bilgiyle güçlerini daha çok
arttırmak isterler
Weber’e göre bürokratik yönetimin üstünlüğünün temel kaynağı,
teknik bilginin malların üretiminde çağdaş teknoloji ve işletme
yöntemlerinin gelişimiyle vazgeçilmez bir nitelik kazanmış
olmasındadır

16. GELENEKSEL BÜROKRASİ TEORİSİ
Weber, bürokrasinin
kaçınılmaz şekilde
gelişmesi karşısında
demokrasinin zarar
göreceğini söyler
Parlamento
üyelerinin yeterli
bilgiye sahip
olmayışı, zamanın
darlığı gibi sebepler,
bürokrasinin daha
da güçlenmesine
neden olmaktadır

17. SONUÇ
Kamu kesiminin
gelişimi ile
bürokrasi
genişlemiş ve
önemi artmıştır
Bu nedenle Henri
Fayol ve Max
Weber
bürokrasinin
tanımını yapıp,
özelliklerini
saymıştır
Ayrıca bu iki bilim
insanı bürokrasinin
büyümesinden
dolayı endişelerini
paylaşmışlardır