SlideShare a Scribd company logo
1 of 29
Goofatho Bila Oda
ELGo: 2062
Gererssa, Saba, Parggulssinne Zelelssa
Dummatethaanne Mallata
Giigisiday: D.P. Samu7ela Berekete
Barkketho oysha:
1.Gererssasinne sabas
dummatethay ay aazii?
2.Pargulssasinne zelelssa
dummatethayshe?
Gelo:
Goofa heeran dumma dumma wogati de7eyssi
erettiyaabaa. He wogati qassi dumma
dummabatan qonccettosona. Mallas dumma
dumma buquratan, oosotan, qaaxotan (dances),
yethatan, guussatan (sayings), kaassataninne
h.h.melatan aadhdhanaw dandda7oosona
1: Gererssi
Aybatethaa:
Gererssi Goofa dere bila odatape issuwa. Gererssi
ceeqetethi, nashetethi gidishin issi gita ooso oothida
uraa(daro wode olan wodhida) nashshidi goobethidi
sissiya ceeqo.
…kaal…
Olan wodhdhidi wodha ekkida wodhathay pa goobatethaa,
qaratethaa, minotethaa denthidi lo77o mino saban pana
nashshees.
Bitaney hayqqiyabaa gidikko qassi hara saban gooba uray
baliya sinthan toora gonddalle oykkidi tooraa luuxxishe,
gonddalliya qakkishe- maahe gaammo cala ma77idi guche
wothidi calay dhayikko landdo ma77idi garmmamishe gereerees.
Malla:
Kambba maasire dankkenaa buushane dallinaa,
Daannaa giddo maallinaa ,
Kambba kalla bataa otoronaa guushe guddeesanaa Untte guttee,
Shenddera barssa kushee,
Kooran shooshay waassin hayssi masho gashe mari shukkiyaa ,
Dalcco Boroddaa Goobanaa Altto biyinaa untta konkee….
Boori Goyishe:
Booroo-Boori bolla liiqoo,
Booraa maddera maahera hashe minoo,
Gaashshora gannora gazza wanccoo,
Othiya kessiya adde zambboo,
Oli baynna gaden waassa bazhoo,
Kawo caya kaloo
Naaqo cuuloo,
Shaachaa wachaa qatha wooqoo….
2: Saba
Saba gishin issi asi pana gidin paw
de7iyaabaa, pa laggebaa, pa diccida
heeraabaa, aqo peeshshaaba, ma7o
danccora gahettidabaas, asa mala calara
gathidi, gidin muussa ushsharanne
h.h.melatan ginxxon eedoy de7iyaa hanotan
geetettiya dere shalo.
…kaal…
Awdee?
Sabi asi issipe yexxishe, issipe miicci kaa7ishe, mishe
uyishenne h.h.melatan oothishin sabettees/geetettees.
Sabas/ginxxos denddoy woy xaphoy issipetetha
duussi gideyssa taarike eranchati markkattoosona.
Bini asay wolqqamma ooso hashetidi ootishe wolqqa
demmanawunne hase xaalisanaw sabbidi yexxoosona
…kaal…
Taarikey markkattiya mela saba denthishin qassi hankko
bila odatape daro dummatoosona.
Sabi:-
 Ginxxo
 Qanthara shiiqees.
 Sabas eedoy de7ees.
 Sabbishin si7anaw lo77ees;
 Haythas giigees;
 Gaanawkka mal77ees.
 Sabi medhon qaammi ekkees.
…kaal…
Hayssa gisho Sabi:-
Polos giigees.
 Sabas mixey de7ees.
Hanida gisho qinxxi gees.
Sabi yeddi besiya zodda gidonna shin, qaammi
ekkiya ziran aadhdhees.
Hanida gisho gaanaw miikkotees.
Malla:
Bini wode de7iya naaquwa odanaw: Oothin wuronna wodalla metoo
Ciggin wuronna Amaara acoo.
Booza Sabbishe:
Iissiko ite qirqqishee,
Loythiko loome teerettee,
Googonaa goollo hamuusan,
Loome imma gin poqo shallamee,
Giya giddon toncha hamuthee.
Zaala sabbishe:
Haathe imma gin maathi immiya Kawkona Halo Zaalaa,
Aykay yelettiyaa biitta Amaadona Pino Bannaa,
Gaashiya gattada cakkiyaa Kayxenaa Sigo Zanggaa,
Makina marada haariyaa Imbilenaa Baalle Meellaa,
Miizay heedza menttiyaa Goobena Gaaga Shaara,
Baddallay ballan zaa7iya Kanchaamonaa Baalla Baythaa,
Yalloy yooshay doliyaa wonthonaa Xoona Galxxa,
Miizay mentte yelettiyaa Odanaa Duutha Gaylaa….!
Akeekiso:
ubba sabay qommon qonccidayssata ubbaa
kunthonna agganaw dandda7ees
3: Pargulssi
Yeeho karen hayqqida uraaba/aseeba denthidi iya keehatetha
woy lo7otetha, asara de7iyaa dabbotethaa, gitatethaa gidin
oothida dumma dumma oosota denthidi seta gallasa heeran
karen baley galchishin yeehuwa harasoppe yida asay
guussaykka dabbo gidin mata laggey eedoy de7iya hanotan
ginxxon polettiyaa hanotay parggulssi geetettees.
…kaal…
Parggulssi dondzas gidin na7atethas, aawas gidin aayis,
maccas gidin addes dumma dumma hanotan parggulettees.
 Dumma dumma asay parggulssi pantta xeeluwadan
xeelloosona. Daro baggay parggulssi yeeho karen xalla
polettees gishe odiyaa gidishin, harati qassi akkay yeeho
karen xalla gidonnashin keetha keexxishin, tuussa
essishininne h.h.melatan parggulletanaw dandda77ees gishe
haasayosona.
…kaal…
Parggulssi kesssiyaa heedzu asati de7oosona. He asati
dummatiyaa eri de7iyaa asata. Enttikka koyroyssi kessiyaa
uraa nam7anthoy soriya uraa gidishin heedzanthoy qassi
ekkiyaa uraa geetettoosona.
…kaal…
Asay parggullishin hankko asay hirxxe
wodhdhoosona. Ha hirxxe wodhethan deeray
gaxara yuuyi eqidaashin, allagay geli geli
wodhdhees; hesaate dabbotappe/ deera giddoppe
yiidi he uraa denthidi ekki biidi ikka hirxxe
wodhdhees. Hessa guussay kushe zaaro guussi.
…kaal…
Parggulssi yeeho karen dumma dumma bessatappe
yeehuwa yidayssatan baley galchishin polettees
gida. Aawas, na7as (maccanne adde)s dondzas
(addenne macca)s geetettiyaa parggulssay dummi
dummi de7ees.
Malla: Adde dondzas parggulishe
Mittida gaammoo,
Mittin cooshshida gaammoo,
Gaammuwaa gidennee,
Bazzo menthaa gidennee….
Malla 2: Na7atetha Adde na7as:
Ha parggulssaan:
Toylle geyssi na7ay buroo dicceyssi/dicci simonayssa guussaykka buroo
toyli-toyla guussi. Haray qassi he na7ay aawaa tooranne mashshaa
tookkanayssa ( hessikka aawaa bessa laattanayssa gideyssa hachchi
dhayida giya shere gidishin ha7i giddoppe qanxxettis (tonnu gis) guussi)
Yalqqee geyssi na7ay buroo tiya gideyssa besos go7ettoosona. Hayssi hiza
na7atethaa loythi qonccisanaw koyishe ha qalaa dooridosona
Sonne geyssi qassi daro shugo asatethi( minnonna) bolli de7eyssa
odanaas gidi he qaala go7ettees.
Malla 3: Na7atetha macca na7as:
4: zelelssi
Zelelssi gishin issi asi hayqqikko, dabbotas
keezettin yiyaa dabboti yeehuwaa yishe ogen
gidin zoozera yishe hayqqida uraa sabbishe eedoy
de7iyaa hanotan zeleloosona. Zelelssi yeehon
zeleelettiyaabaa gidishin, son de7eyssi gidin
kareppe yeyssi giyaabaa.
Mallas 1:
Malla 2:
Githeenaa doorinaa waashe biyinaa,
Heede yi7oshin dichidaaree yeehe,
Wolqaa moonna bidaaree,
Wombbaara michee yeeheeeee…
Kumethan:
Hayssappe qommon be7ida oyddu kaarati (gererssi, saba,
parggulssinne zelelssi) Goofa wogan eretteyssatappe uugata.
Entti banttaw geetettiyaa bessatan, wodetan gidin geetettiyaa
asatan dummatoosona. Entta qassi go7etethaadan heerappe
heeran dummatanaw dandda7oosona.
Markka Maxaafetanne Asata
 Fleming. (1973). “Recent Research in Omotic Speaking Areas” Proceedings Of The Frist USA
Conference On Ethiopian Studies. Michigan: Michigan State University.
 J. Aldon Mason. (1921). Journal Of American Folklore. Washington Dc.: Government
Printing Office.
 Dn. Kalo D. Zaala Worada Yilo Qabale Goshancha. Silkken Haasayan Markkanddo Immis, Galundda 19/2013 M.L.
 Dn. Daneela. Zaala Worada Selo Bola Kumetha 1ntho Detha Timirtte Keethan Doona Asttamaare. Ayfen/sinthan
Gehetethan Markkanddo Immis. 20/12/2013 M.L.
 Baako Bazzaabbe. Gezze Goofa Worada Ankko Zuuza Qabale. Sinthan Gahetethan Markkanddo Immis. Goshshancha.
22/13/2013 M.L.
 Kace Durxxa. Malo Xiila Qabale Goshshanchanne Woga Dhale Giigisiya Erancha. Tobban Markkaddo Immis, 16/2013
M.L.
Galatays!

More Related Content

What's hot

آئین نامه حفاظتی صنایع چوب
آئین نامه حفاظتی صنایع چوبآئین نامه حفاظتی صنایع چوب
آئین نامه حفاظتی صنایع چوبrouzbeh asadi khansari
 
چند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایچند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایFarid Kamali
 
Αίσωπος
Αίσωπος Αίσωπος
Αίσωπος ioblunt
 
Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)
Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)
Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)PuworkUtara OnSlideshare
 
حفاظ شاخ گوزنی
حفاظ شاخ گوزنیحفاظ شاخ گوزنی
حفاظ شاخ گوزنیmohammaddoge
 
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
افسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
افسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیافسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
افسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
اولین و آخرین رهایی کریشنا مورتی
اولین و آخرین رهایی  کریشنا مورتی اولین و آخرین رهایی  کریشنا مورتی
اولین و آخرین رهایی کریشنا مورتی Farid Kamali
 
Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)
Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)
Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)SeyedYaghoub Hosseini
 

What's hot (20)

آئین نامه حفاظتی صنایع چوب
آئین نامه حفاظتی صنایع چوبآئین نامه حفاظتی صنایع چوب
آئین نامه حفاظتی صنایع چوب
 
خواص فیزیکی چوب2
خواص فیزیکی چوب2خواص فیزیکی چوب2
خواص فیزیکی چوب2
 
Dusun bible
Dusun bibleDusun bible
Dusun bible
 
Dusun bible
Dusun bibleDusun bible
Dusun bible
 
Kadazan bible
Kadazan bibleKadazan bible
Kadazan bible
 
Kadazan bible
Kadazan bibleKadazan bible
Kadazan bible
 
Linguistics qafar af
Linguistics qafar afLinguistics qafar af
Linguistics qafar af
 
Boros Kadazan Dusun Tahun 5
Boros Kadazan Dusun Tahun 5Boros Kadazan Dusun Tahun 5
Boros Kadazan Dusun Tahun 5
 
هرم نیاز مازلو
هرم نیاز مازلوهرم نیاز مازلو
هرم نیاز مازلو
 
چند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایچند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چای
 
Qadar wag
Qadar wagQadar wag
Qadar wag
 
همه چیز درباره ی اسکیمرها
همه چیز درباره ی اسکیمرهاهمه چیز درباره ی اسکیمرها
همه چیز درباره ی اسکیمرها
 
Αίσωπος
Αίσωπος Αίσωπος
Αίσωπος
 
Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)
Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)
Bahasa KadazanDusun Tahun 6 - Ujian Akhir Tahun (PuworkUtara)
 
Oral literature
Oral literatureOral literature
Oral literature
 
حفاظ شاخ گوزنی
حفاظ شاخ گوزنیحفاظ شاخ گوزنی
حفاظ شاخ گوزنی
 
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
افسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
افسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیافسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
افسانه پسامدرنیزم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
اولین و آخرین رهایی کریشنا مورتی
اولین و آخرین رهایی  کریشنا مورتی اولین و آخرین رهایی  کریشنا مورتی
اولین و آخرین رهایی کریشنا مورتی
 
Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)
Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)
Book review Q Method (نقدی بر کتاب روش شناسی کیو دکتر حسینی و همکاران)
 

More from 𝑩𝒆𝒓𝒆𝒌𝒆𝒕 𝑺𝒂𝒎𝒖𝒆𝒍 (6)

Goofatho Adarsso Xaafo bolla oosettida pilggethi-research
Goofatho Adarsso Xaafo bolla oosettida pilggethi-researchGoofatho Adarsso Xaafo bolla oosettida pilggethi-research
Goofatho Adarsso Xaafo bolla oosettida pilggethi-research
 
Goofatho Masqqala -research
Goofatho Masqqala -researchGoofatho Masqqala -research
Goofatho Masqqala -research
 
Eyob Gondallo Goofatho Research on "Woga"
Eyob Gondallo Goofatho Research on "Woga"Eyob Gondallo Goofatho Research on "Woga"
Eyob Gondallo Goofatho Research on "Woga"
 
"F" vs "P" and "B" vs "V" duussanne dhayuwa pilggethaa- pilgganchay Axxa Si...
"F" vs "P" and  "B" vs "V"  duussanne dhayuwa pilggethaa- pilgganchay Axxa Si..."F" vs "P" and  "B" vs "V"  duussanne dhayuwa pilggethaa- pilgganchay Axxa Si...
"F" vs "P" and "B" vs "V" duussanne dhayuwa pilggethaa- pilgganchay Axxa Si...
 
Gofatho- Morphology And Syntax
Gofatho- Morphology And SyntaxGofatho- Morphology And Syntax
Gofatho- Morphology And Syntax
 
Kaha Dom77e Bertte Qofa /Cognitive Dissonance Theory/
Kaha Dom77e Bertte Qofa /Cognitive Dissonance Theory/Kaha Dom77e Bertte Qofa /Cognitive Dissonance Theory/
Kaha Dom77e Bertte Qofa /Cognitive Dissonance Theory/
 

Recently uploaded

FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaranFAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaransekolah233
 
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...Nguyen Thanh Tu Collection
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضمختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضأنور غني الموسوي
 
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 

Recently uploaded (9)

FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaranFAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
 
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
Energy drink .
Energy drink                           .Energy drink                           .
Energy drink .
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
 
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضمختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
 
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA                 .LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA                 .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
 

Gofatho- Gererssinne saba, pargulssinne zelelssi/ sayings of Gofatho

  • 1. Goofatho Bila Oda ELGo: 2062 Gererssa, Saba, Parggulssinne Zelelssa Dummatethaanne Mallata Giigisiday: D.P. Samu7ela Berekete
  • 2. Barkketho oysha: 1.Gererssasinne sabas dummatethay ay aazii? 2.Pargulssasinne zelelssa dummatethayshe?
  • 3. Gelo: Goofa heeran dumma dumma wogati de7eyssi erettiyaabaa. He wogati qassi dumma dummabatan qonccettosona. Mallas dumma dumma buquratan, oosotan, qaaxotan (dances), yethatan, guussatan (sayings), kaassataninne h.h.melatan aadhdhanaw dandda7oosona
  • 4. 1: Gererssi Aybatethaa: Gererssi Goofa dere bila odatape issuwa. Gererssi ceeqetethi, nashetethi gidishin issi gita ooso oothida uraa(daro wode olan wodhida) nashshidi goobethidi sissiya ceeqo.
  • 5. …kaal… Olan wodhdhidi wodha ekkida wodhathay pa goobatethaa, qaratethaa, minotethaa denthidi lo77o mino saban pana nashshees. Bitaney hayqqiyabaa gidikko qassi hara saban gooba uray baliya sinthan toora gonddalle oykkidi tooraa luuxxishe, gonddalliya qakkishe- maahe gaammo cala ma77idi guche wothidi calay dhayikko landdo ma77idi garmmamishe gereerees.
  • 6. Malla: Kambba maasire dankkenaa buushane dallinaa, Daannaa giddo maallinaa , Kambba kalla bataa otoronaa guushe guddeesanaa Untte guttee, Shenddera barssa kushee, Kooran shooshay waassin hayssi masho gashe mari shukkiyaa , Dalcco Boroddaa Goobanaa Altto biyinaa untta konkee….
  • 7. Boori Goyishe: Booroo-Boori bolla liiqoo, Booraa maddera maahera hashe minoo, Gaashshora gannora gazza wanccoo, Othiya kessiya adde zambboo, Oli baynna gaden waassa bazhoo, Kawo caya kaloo Naaqo cuuloo, Shaachaa wachaa qatha wooqoo….
  • 8. 2: Saba Saba gishin issi asi pana gidin paw de7iyaabaa, pa laggebaa, pa diccida heeraabaa, aqo peeshshaaba, ma7o danccora gahettidabaas, asa mala calara gathidi, gidin muussa ushsharanne h.h.melatan ginxxon eedoy de7iyaa hanotan geetettiya dere shalo.
  • 9. …kaal… Awdee? Sabi asi issipe yexxishe, issipe miicci kaa7ishe, mishe uyishenne h.h.melatan oothishin sabettees/geetettees. Sabas/ginxxos denddoy woy xaphoy issipetetha duussi gideyssa taarike eranchati markkattoosona. Bini asay wolqqamma ooso hashetidi ootishe wolqqa demmanawunne hase xaalisanaw sabbidi yexxoosona
  • 10. …kaal… Taarikey markkattiya mela saba denthishin qassi hankko bila odatape daro dummatoosona. Sabi:-  Ginxxo  Qanthara shiiqees.  Sabas eedoy de7ees.  Sabbishin si7anaw lo77ees;  Haythas giigees;  Gaanawkka mal77ees.  Sabi medhon qaammi ekkees.
  • 11. …kaal… Hayssa gisho Sabi:- Polos giigees.  Sabas mixey de7ees. Hanida gisho qinxxi gees. Sabi yeddi besiya zodda gidonna shin, qaammi ekkiya ziran aadhdhees. Hanida gisho gaanaw miikkotees.
  • 12. Malla: Bini wode de7iya naaquwa odanaw: Oothin wuronna wodalla metoo Ciggin wuronna Amaara acoo. Booza Sabbishe: Iissiko ite qirqqishee, Loythiko loome teerettee, Googonaa goollo hamuusan, Loome imma gin poqo shallamee, Giya giddon toncha hamuthee.
  • 13. Zaala sabbishe: Haathe imma gin maathi immiya Kawkona Halo Zaalaa, Aykay yelettiyaa biitta Amaadona Pino Bannaa, Gaashiya gattada cakkiyaa Kayxenaa Sigo Zanggaa, Makina marada haariyaa Imbilenaa Baalle Meellaa, Miizay heedza menttiyaa Goobena Gaaga Shaara, Baddallay ballan zaa7iya Kanchaamonaa Baalla Baythaa, Yalloy yooshay doliyaa wonthonaa Xoona Galxxa, Miizay mentte yelettiyaa Odanaa Duutha Gaylaa….!
  • 14. Akeekiso: ubba sabay qommon qonccidayssata ubbaa kunthonna agganaw dandda7ees
  • 15. 3: Pargulssi Yeeho karen hayqqida uraaba/aseeba denthidi iya keehatetha woy lo7otetha, asara de7iyaa dabbotethaa, gitatethaa gidin oothida dumma dumma oosota denthidi seta gallasa heeran karen baley galchishin yeehuwa harasoppe yida asay guussaykka dabbo gidin mata laggey eedoy de7iya hanotan ginxxon polettiyaa hanotay parggulssi geetettees.
  • 16. …kaal… Parggulssi dondzas gidin na7atethas, aawas gidin aayis, maccas gidin addes dumma dumma hanotan parggulettees.  Dumma dumma asay parggulssi pantta xeeluwadan xeelloosona. Daro baggay parggulssi yeeho karen xalla polettees gishe odiyaa gidishin, harati qassi akkay yeeho karen xalla gidonnashin keetha keexxishin, tuussa essishininne h.h.melatan parggulletanaw dandda77ees gishe haasayosona.
  • 17. …kaal… Parggulssi kesssiyaa heedzu asati de7oosona. He asati dummatiyaa eri de7iyaa asata. Enttikka koyroyssi kessiyaa uraa nam7anthoy soriya uraa gidishin heedzanthoy qassi ekkiyaa uraa geetettoosona.
  • 18. …kaal… Asay parggullishin hankko asay hirxxe wodhdhoosona. Ha hirxxe wodhethan deeray gaxara yuuyi eqidaashin, allagay geli geli wodhdhees; hesaate dabbotappe/ deera giddoppe yiidi he uraa denthidi ekki biidi ikka hirxxe wodhdhees. Hessa guussay kushe zaaro guussi.
  • 19. …kaal… Parggulssi yeeho karen dumma dumma bessatappe yeehuwa yidayssatan baley galchishin polettees gida. Aawas, na7as (maccanne adde)s dondzas (addenne macca)s geetettiyaa parggulssay dummi dummi de7ees.
  • 20. Malla: Adde dondzas parggulishe Mittida gaammoo, Mittin cooshshida gaammoo, Gaammuwaa gidennee, Bazzo menthaa gidennee….
  • 21. Malla 2: Na7atetha Adde na7as:
  • 22. Ha parggulssaan: Toylle geyssi na7ay buroo dicceyssi/dicci simonayssa guussaykka buroo toyli-toyla guussi. Haray qassi he na7ay aawaa tooranne mashshaa tookkanayssa ( hessikka aawaa bessa laattanayssa gideyssa hachchi dhayida giya shere gidishin ha7i giddoppe qanxxettis (tonnu gis) guussi) Yalqqee geyssi na7ay buroo tiya gideyssa besos go7ettoosona. Hayssi hiza na7atethaa loythi qonccisanaw koyishe ha qalaa dooridosona Sonne geyssi qassi daro shugo asatethi( minnonna) bolli de7eyssa odanaas gidi he qaala go7ettees.
  • 23. Malla 3: Na7atetha macca na7as:
  • 24. 4: zelelssi Zelelssi gishin issi asi hayqqikko, dabbotas keezettin yiyaa dabboti yeehuwaa yishe ogen gidin zoozera yishe hayqqida uraa sabbishe eedoy de7iyaa hanotan zeleloosona. Zelelssi yeehon zeleelettiyaabaa gidishin, son de7eyssi gidin kareppe yeyssi giyaabaa.
  • 26. Malla 2: Githeenaa doorinaa waashe biyinaa, Heede yi7oshin dichidaaree yeehe, Wolqaa moonna bidaaree, Wombbaara michee yeeheeeee…
  • 27. Kumethan: Hayssappe qommon be7ida oyddu kaarati (gererssi, saba, parggulssinne zelelssi) Goofa wogan eretteyssatappe uugata. Entti banttaw geetettiyaa bessatan, wodetan gidin geetettiyaa asatan dummatoosona. Entta qassi go7etethaadan heerappe heeran dummatanaw dandda7oosona.
  • 28. Markka Maxaafetanne Asata  Fleming. (1973). “Recent Research in Omotic Speaking Areas” Proceedings Of The Frist USA Conference On Ethiopian Studies. Michigan: Michigan State University.  J. Aldon Mason. (1921). Journal Of American Folklore. Washington Dc.: Government Printing Office.  Dn. Kalo D. Zaala Worada Yilo Qabale Goshancha. Silkken Haasayan Markkanddo Immis, Galundda 19/2013 M.L.  Dn. Daneela. Zaala Worada Selo Bola Kumetha 1ntho Detha Timirtte Keethan Doona Asttamaare. Ayfen/sinthan Gehetethan Markkanddo Immis. 20/12/2013 M.L.  Baako Bazzaabbe. Gezze Goofa Worada Ankko Zuuza Qabale. Sinthan Gahetethan Markkanddo Immis. Goshshancha. 22/13/2013 M.L.  Kace Durxxa. Malo Xiila Qabale Goshshanchanne Woga Dhale Giigisiya Erancha. Tobban Markkaddo Immis, 16/2013 M.L.