Recommended
More Related Content
More from BecharRangapara
More from BecharRangapara (20)
ગ્રામવિકાસની સંકલ્પનાઓ
- 2. ગ્રામવિકાસની સંકલ્પનાઓ ગાંધીજીની કલ્પનાનો ગ્રામવિકાસ :- વિશ્વમાં અને િધુ જરૂરિયાત હોય તો તે ગાંધીવિચાિની અત્યાિે ગાંધીજીના વિચાિો નું વનષ્કદન નીકળી ગયું છે. ગાંધીિાદી લોકો જે િીતે જીિે છે.લોકો તેને ગાંધી વિચાિ તિીકે ઓળખે પણ આપણે આપણી િીતે વિચાિીને અપનાિિો જોઈએ.
- 3. ગ્રામ સ્િાિલંબન :- દિેક ગ્રામ સ્િાિલંબન બને છે.જો દિેક ગામ સ્િાિલંબન બને તો તેની જ કિોડિજ્જુ સમાન છે. ગાંધીજી વિકેન્દ્રીકિણ કિિાનું કહે છે. ગામડાની જરૂિીયાત પોતાની િીતે સંતોષી શકે તેટલું સ્િાિલંબન હોવું જોઈએ.આના ધ્િિા ગામ ની આિક ગામ માં િહે છે. અને તેના ધ્િિા ગામ વિકાસ શક્ય છે. દા.ત, ગામનાં મોચીને છોડી તમે બીજા પાસે કામ કિાિો તો ગામનો જે મોચી છે તેને પોતાની આજીવિકા કહે છે. આ મોચીની આજીવિકા પુિી પાડિાનું કામ ગામ લોકોનું છે.
- 4. Conti., ન્દ્યાય પંચ :- ગામનો ઝઘડો ગામનાં જ િહે જો તે અદાલત કોટટ કે ઝઘડાનું સમાપન કિિા માટે જાય તો રૂવપયા અને સમય બધાનો વ્યય થાય છે. છતાં ન્દ્યાય મળતો નથી. જયાિે ગ્રામ પંચાયત મધ્યમ િસ્તો કાઢીને બન્ને પક્ષ ને સમજાિટ ધ્િિા ન્દ્યાય આપે છે. ગ્રામ સ્િિાજ :- ગામડું પોતે સ્િિાજનું એકમ બને વિકાસમાં દિેકનો રહસ્સો હોય ગામ પંચાયત ને જ મુખ્ય ગણિામાં આિે .આજે સિકાિ ઉપિથી નીચે સુધી ખોખલી બની ગઈ છે.આથી ગામ સ્િિાજ જરૂિી છે.
- 5. Conti., અસ્પૃસ્યતા વનિાિણ :- જ્ઞાવતિાદના ભેદભાિ દુિ કિિા જોઈએ.આ પિીબળ રાિા ગામ નો વિકાસ અટકે છે.અને નાના લોકો ગિીબ થી િધુ ગિીબ અને ધનિાન લોકો િધુ ધનિાન બનતા જાય છે. લોકો લાભ છીનિી લેિામાં આવ્યા છે. ભેદભાિ દુિ થિા જોઈએ. ખાદી:- દિેક ગામ વ્યક્તતની પ્રાથવમક જરૂરિયાત િોટી,કપડાં,અને મકાન છે. આથી ગાંધી એ િસ્રોમાં ખાદી ઉપિ બહાિ મુકિામાં આવ્યો હતો . કાિણકે માણસની એ જરૂરિયાત છે. ખાદી ધ્િિા ગામડાના ગૃહ ઉધોગોને િેગ મળે છે.પણ દિેક વ્યક્તતને તેના વિશેની સમજ જરૂિી છે.
- 6. Conti…. ગાંધીજી એ સ્િિાજનું સેિેલું ગામ સ્િિાજ ગ્રામ સમૂહ નું બનેલું હોય એિી તેમની કલ્પના હતી.િાજ્યમાં વિવિધ ગ્રામ સમૂહો અને ગામડાઓનું સુખદ અને એક સુત્રોસિ અક્સ્તત્િ હોય એમ તેઓં માનતા હતા.અને શોષણ અટકાિિાના િાજ્યના પ્રયત્નોથી વ્યક્તતની સામે જોખમ ઉભું થિાનો સંભિ છે.જો આમ થાય તો સાચા અથટમાં પ્રગતી ન થાય માનિીનો વિકાસ કેન્દ્ર સ્થાને છે.તેથી ગાંધીજી સિટના અવધકતમ કલ્યાણ માટે વિકેન્દ્ન્દ્રત વ્યિસ્થાપનની તિાહકતાટ હતા.
- 7. ભૂદાન ચળિળ અને ગ્રામ વિકાસના ખ્યાલ:- ભૂદાનની પ્રેિણા વિનોબાજીએ અને ૧૯૫૧ માં જયાિે તેઓં હેદિાબાદના તેલંગણ જીલ્લામાં પ્રયાસ કિતાહતા.જ્યાિથી આ વિભાગમાં તે િખતે સામ્યિાદીઓની ચળિળને લીધે કેટલાક જમીનદાિોઓં તેમની જજિંદગી અને જમીન પણ ખોઈ હતી. અને આના પરિણામરૂપે વિનોભાજીએ આ ભૂદાન પશુનું મૂળ ધ્યેય સામાન્દ્ય જીિનની દિેક બાબતમાં સુધાિણા કિિાનું હતું.એમની વિચાિસિણી પ્રમાણે સમાજમાં અત્યાિે માણસોકે પોતાને માટે વિચાિ કિે છે.તે રિયાને ઉલટાિીને બીજાનો પણ સાથે વિચાિ કિે છે અને એ િીતે સામાજજક િાંવત થાય અને દેશનું નેવતક ધોિણ પુન:જીવિત થાય તે ખ્યાલ હતો.આ પ્રવૃવિ એ સને ૧૯૫૨ થી ૧૯૫૪ સુધીમાં ગણી સાિી પ્રગતી કિી.
- 8. પંચિષીય યોજનામાં ગ્રામ વિકાસ ના પ્રયત્નો આઝાદી પછી ગ્રામવિકાસના તબક્કાિાિ પ્રયત્નો આઝાદી પછી અન્ન સમસ્યા આિી ૧૯૪૩માં બંગાળના દુષ્કાળ િખતે અનાજ ઉગાડિાની યોજના શરૂ કિિામાં આિી તેને આઝાદી પછી પ્રોત્સાહન આપિામાં આવ્યું. grow more food (િધાિે અનાજ િાિો )ની યોજના શરૂ કિી. પંચિષીય યોજનામાં ઘડતિ શરૂ થયુ કૃવષક્ષેત્ર ઉપિ ભાિ આપિામાં આવ્યો ૧૯૫૧ના એવપ્રલ માસમાં આંધ્રપ્રદેશ ના તેલગણા જીલ્લામાં પંચમ પલ્લી ગામમાંથી ભૂદાન પ્રવુવતની શરૂઆત થઈ.
- 9. Conti… ૧૯૪૮માં સૌ પ્રથમિાિ લઘુતમ િેતન ધાિો પસાિ કયો.જેમાં કાયદાની રુએ ત્રણ િષટમાં ખેતમજૂિોને પણ સાંકળી લેિાની સુચના િાજ્ય સિકાિો ને અપાઈ. ૨ ઓતટોબિ ૧૯૫૨ સામુદાવયક વિકાસ યોજના અમલમાં આિી.આ બબનકૃવષ ક્ષેત્રેનો વિકાસ ન થયો હોય અને િસ્તી ખુબ િધુ હોય તેિા ક્ષેત્રેમાં આિી શરૂઆતમાં ૨૭૩૮૮ ગામડામાં શરૂ કિિામાં આિી. સામુદાવયક વિકાસ કાયટિમને સફળ બનાિિા જાન્દ્યુઆિી ૧૯૫૭ માં બળિંત િાય મહેતા કવમટી વનમાઈ ૧૯૫૯માં પહેલા િાજસ્થાન અને આંધ્રપ્રદેશમાં પંચાયતીિાજ ની સ્થાપના કિિામાં આિી.