2. 14/09/2017
હેમંતભાઈ શાહ 2
પ્રસ્તાવના :-
૬ થી ૧૦ હાજાર પૂર્વના પશુપાલન પછી માનર્સંર્ર્વન દ્ધારા ર્ધુ ઉત્પાદન લઇ વર્કાાસ કા્યો.
માનર્વર્કાાસના ત્રણ તબક્કા છે.
આર્કા
૧) કૃષિ , પશુપાલન - ૧૨% ૨૦૧૭ ના આંકાડા મુજબ સ્થથવત.
૨) સેર્ા ક્ષેત્રે - ૨૪%
૩) ઉદ્યોગીકાીકાારણ - ૬૪%
દુર્ ઉત્પાદન વ્્ર્સા્
3. 14/09/2017 3
સને ૨૦૦૪-૦૫ ના આંકાડા પ્રમાણે ગુજરાત રાજ્્નું ૧૨ સંઘો, ખાનગી ડેરી અને
ઘરર્પરાશ મળીને દરોજનું દૂર્ ઉત્પાદન ૧૭૫ લાખ લીટર છે. ગુજરાત માં ૧૧.૫૧૨ દુર્ મંડળીઓ
અને ૨૪.૧૦ લાખ સભાસદો છે જે ગુજરાતની ર્થતીના ૪.૯ છે.
ભારતમાં દુર્ ઉદ્યોગ ક્ષેત્રે ગુજરાત રાજ્્નો ૫ મો નંબર આર્ે છે. અને દેશના ૩.૩૩%
પશુઓ છે. મુખ્્ વ્્ર્સા્ ખેતીના થથાને ગોણ ઉદ્યોગ પશુપાલન આર્ી ગ્ો છે. તેમાં ડેરી ઉદ્યોગની
અનેકાવર્ર્ ર્ૈજ્ઞાવનકા સામાજજકા સેર્ાઓ છે. આ સેર્ાઓમાં ઇન્ફોમેશન ટેક્નોલોજી ઘણી મોટી અસર કારે
છે.
Conti
…
4. 14/09/2017 4
ઢોર ઉછેરના ઉદ્યોગમાંથી પોષણની દ્રષ્ટીએ અમૂલ્્ એર્ો સંપૂણ આહાર
દુર્ પેદા થા્ છે.દુર્ અને દુર્ની બનાર્ટો આપણા આહારમાં પ્રાણીજન્્ પ્રોટીન પૂરું પડે છે. આમ,
માનર્ માટે અને એમાં પણ ખાસ કારીને શાકાાહારીઓ માટે એ અગત્્નો ખોરાકા છે. આપણા દેશમાં
ગા્ દીઠ ૧૫૭ લીટર જેટલા ર્ાવષિકા સરેરાશ ઉત્પાદનની સરખામણીમાં અમેરરકાામાં ગા્ દીઠ ૫,૨૦૦
લીટર ઉત્પાદન છે. ગા્નો ર્ેજ્ઞાવનકા ઢબે ઉછેર,માર્જત અને સંર્ર્વન કારીએ તો જ આ તફાર્તને
વનર્ારી શકાા્.
૧૯૭૯-૮૦ ના ર્ષવ મા આપણા દેશમાં કુલ ૩,૦૦ કારોડ ટન દુર્ ઉત્પાદન થતું
હતું. આપણા દેશમાં ગા્ દીઠ ૧૫૭ લીટર જેટલા ર્ાવષિકા સરેરાશ ઉત્પાદનની સરખામણીમાં
અમેરરકાામાં ગા્ દીઠ ૫,૨૦૦ લીટર ઉત્પાદન છે.
Conti
…
5. 14/09/2017 5
1) ગા્ ભેંસના ઉત્પાદનની સરખામણી :-
2) ભારત અને વર્દેશોમાં દુર્ ઉત્પાદન :-
3) ગુજરાતમાં ઢોરની ઊંચી ઉત્પાદકાતાના કાારણો :-
4) દેશમાં દૂર્નું નીચું ઉત્પાદન :-
Conti…
6. 14/09/2017 6
આપણા દુધ ઉત્પાદકો
આપણા દેશનાદૂર્ ઉત્પાદકાોને મુખ્્ત્ર્ે નીચેના પ્રકાારોમા ર્હેંચી શકાા્.
1) માલર્ારી,
2) મોટા અને મધ્્મ ખેડૂતો,
3) સીમાંત ખેડૂતો અને ખેતમજુરો,
4) શહેરી દૂર્ ઉત્પાદકાો.
15. સંદભવ ગ્રંથ :-
૧. પશુપાલન (ડૉ.અરુણભાઈ દર્ે)
૨. શ્વેત ક્ાંવત (મુકુંદરા્ શંકારલાલ વત્રર્ેદી)
૪. પશુપાલન અને ડેરી વર્જ્ઞાન ર્ો. ૮ અને ૯
૩. ઈન્ટરનેટ
14/09/2017 15
