Արսեն Խաչատրյան

2.  Ձկներ (լատ.՝ Pisces), ջրային կենսակեպ
վարող քորդավորներ են։ Ապրում
են ծովերում,օվկիանոսներում,գետերում և
լճերում։ Մարմինը պատված է թեփուկներով,
քորդան փոխարինվել է ողնաշարով։
 Շնչում են խռիկներով, զարգացումն ընթանում է
ջրում։ Ձկների վերնադասը բաժանված է երկու
դասերի՝ կռճիկային և ոսկրային։ Կռճիկային
ձկների դասին են պատկանում շնաձկների և
կատվաձկների կարգերը, իսկ ոսկրային ձկների
դասը բաժանվում են չորս ենթադասերի՝
ճառագայթալողակներ, վրձնալողակներ,
կռճիկաոսկրայիններ և երկշունչներ։

3.  Ձկների մարմնի կառուցվածքին
ծանոթանանք ոսկրային ձկների դասի,
ճառագայթալողակների ենթադասի
օրինակով։ Նրանց մարմինը կողքերից
սեղմված է և ունի շրջհոսելի ձև։ Ձկների
մարմինը կազմված է միմյանց անշարժ
միացած 3 բաժիններից՝ գլուխ, իրան և պոչ։
Ձկների մարմինը պատված է ոսկրային
թեփուկներով։ Գլխի սահմանը խռիկային
ճեղքերը կամ կափարիչներն են, իսկ իրանի
և պոչի սահմանը՝ հետանցքը։

4.  Ձկների առանցքային կմախքը՝ ողնաշարը,
կազմված է միմյանց կիպ հարող ոսկրային
ողերից։ Ողնաշարը կազմված է իրանի և
պոչի բաժիններից։ Իրանի ողերին ամրացած
են կողոսկրերը, որոնք մարմնի խոռոչը
սահմանազատում են վերևից և կողքերից։
Պոչի հատվածում կողեր չկան։
 Իրանի բաժնի ողերը կազմված են մարմնից
և ելուստներից՝ վերին և ստորին
աղեղներից։

5.  Ձկների մեծ մասը գիշատիչներ են, սնվում
են որդերով,միջատներով, միջատների
թրթուրներով, մանր խեցգետիններով, փոքր
ձկնիկներով և ջրային բույսերով։
 Ձկների մեծ մասի բերանի խոռոչում կան
բազմաթիվ մանր ատամներ, որոնք
կատարում են որսը բռնելու ֆունկցիա։
Սնունդը բերանի խոռոչից անցնում են կլան։
Բերանի խոռոչը կլանից սահմանազատված
չէ։

6.  Ձկների արյունատար համակարգը փակ է և, ի
տարբերություն նշտարիկի, ունի
երկխոռոչանի սիրտ՝ կազմված նախասրտից և
փորոքից։ Սրտից դուրս եկող անոթները
կոչվում են զարկերակներ, իսկ արյունը դեպի
սիրտ բերող անոթները՝ երակներ։ Ձկների
սիրտը լցված է երակային (ածխաթթու գազով
հարուստ) արյունով։ Սրտի մկանների կծկման
շնորհիվ փորոքից արյունը փորային աորտայով
շարժվում է դեպի խռիկներ։ Խռիկներում տեղի է
ունենում գազափոխանակություն՝ արյունն
ազատվում է ածխաթթու գազից և հագենում
թթվածնով, ապա հավաքվում մեջքային
աորտայի մեջ և շարժվում բոլոր օրգանները։

7.  Ձկների նյարդային համակարգը կազմված
էգլխուղեղից,ողնուղեղից և դրանցից դուրս եկող
նյարդերից։ Գլխուղեղը տեղավորված է գանգատուփում։
Նրանում տարբերում են հինգ բաժին՝ առջևի ուղեղ, որից
դուրս են գալիս հոտառական նյարդերը, միջակա ուղեղ,
որից դուրս են գալիս տեսողական նյարդերը, միջին
ուղեղ, որտեղից դուրս են գալիս աչքը շարժող մկանների
նյարդերը, երկարավուն ուղեղ, որում տեղակայված են
կենսական կարևոր կենտրոնները (շնչառության, արյան
շրջանառության, մարսողության), և ուղեղիկ, որը
հավասարակշռության և շարժումների կարգավորման
դեր է կատարում։

8.  Ձկները բաժանասեռ կենդանիներ են։
Բազմացման շրջանում տեղափոխվում են
սերնդի զարգացման համար բարենպաստ
պայմաններ։ Մեծ մասի բեղմնավորումն
արտաքին է։ Էգերը ջրում դնում
են ձվաբջիջներ (ձկնկիթ), իսկ արուները
նրանց վրա թափում են սերմնաբջիջներ
պարունակող սերմնահեղուկը։
Բեղմնավորված ձվաբջիջներից զարգանում
են փոքրիկ ձկնիկները (թրթուրներ), որոնք
զարգացման սկզբնական շրջանում սնվում
են ձկնկիթում պաշարած դեղնուցով։