3. Jose Rizal
Kumita ng unang liwanag sa Calamba, Laguna
noong Hunyo 19, 1861 ang ating pambansang bayaning si
Dr. Jose P. Rizal. Siya’y isang manggagamot, siyentipiko,
makata, nobelista,, pintor, eskultor, dalubwika, pilosopo,
mananaliksik at mananalaysay. Sa kabuuan, siya’y isang
henyo.
Sa kabataan pa lamang ay kinamalasan na si
Rizal ng katalinuhan. Ang kanyang ina ang kanyang unang
guro. Sa gulang na tatlong taon ay natutunan na niya ang
alpabeto at sa gulang na limang taon ay marunong nang
magsalita ng Kastila. Nag-aral sa Binyang, Laguna sa
ilalim ng pagtuturo ni Maestro Justiniano Aquino Cruz.
Pagkaraan nito’y ipinagpatuloy niya ang pag-aaral sa
Ateneo Municipal (Ateneo de Manila).
4. Sa Unibersidad na Santo Tomas siya nagsimulang
mag-aral ng medisina ngunit tinapos niya ito sa
Unibersidad Sentral ng Madrid. Nag-aral siya ng
“post graduate” sa mga pamantasan ng
Leipzig, Berlin at Heidelberg. Nakapagsasalita siya ng
dalawampu’t dalawang wika. Gumamit siya ng mga
sagisag na Laong laan at Dimasalang.
Ang kanyang malaking pagmamahal sa inang bayan
ang nagbigay wakas sa kanyang buhay. Binaril siya sa
Bagumbayan (Luneta) noong Disyembre 30, 1896 sa
paratang na paghihimagsik laban sa mga kastila. Si
Rizal ay namatay upang mabuhay sa puso’t diwa ng
mga Pilipino.
5. Mga sangkap ng Maikling Kwento
A. Tauhan:
Pagong – mahina, maparaan
Matsing – malakas, mapag-imbot
B. Tagpuan:
Pampang, sa may ilog
6. C. Banghay
Simula
Nagsimula ang kwento ng minsa’y may nakitang katawan ng
saging sina Pagong at Matsing sa may pampang ng ilog.
Napagpasiyahan nilang dalawa na paghatian ito.
Saglit na Kasiglahan
Makalipas ang ilang araw, muling nagkita sina pagong at
matsing. Kinumusta nila ang mga itinanim na saging.
7. D. Tunggalian
Tao laban sa tao
• Paghahati nila pagong at matsing sa katawan ng saging
• Pagsasamantala ni matsing sa kahinaan ni pagong
Kasukdulan
Nang akyatin na ni Matsing ang puno ng saging at ni isang
saging hindi niya binigyan si Pagong. Inubos lahat ni Matsing ang
saging at walang itinira kay pagong na siyang nagtanim nito.
8. Kakalasan
Naisip ni pagong na maghiganti kung kaya’t nilagyan niya ng
kung ano ang ang paligid ng saging ng sa gayon ay masaktan si
matsing. Pagkababa ni matsing ay labis na lamang ang kanyang
galit ng masugatan ito. Hinanap nya ang pagong hanggang sa
nakita niya ito . Nang mahuli niya ito ay pinapili nito si pagong
kung sa anong paraan nito gusto mamatay. Ang bayuhin at
durugin sa lusong o itapon sa ilog. Pinili naman ni pagong ang
bayuhin at durugin sa lusong. Inakala ni matsing na takot sa ilog
si pagong kung kaya’t inihagis ni matsing si pagong ng buong
lakas sa ilog.
Wakas
Datapuwa’t lumitaw agad ang pagong na nanunudyo pa sa
nadaya at napamulagat na matsing.
9. Suliranin
Nagtiwala agad si pagong kay matsing.
Tema/Paksang Diwa
Huwag maging makasarili at samantalahin ang kahinaan ng
kapwa dahil lamang sa pansariling interes.
10. Pagsusuri
Pagdulog na ginamit:
Pagdulog Realismo
A. Pagiging makasarili
Patunay:
“Ni balat ay hindi kita bibigyan” tugon ng
matsing na nagkakalilintog na ang dalawang
pisngi.”
11. B. Pagsasamantala sa kahinaan ng iba para
lamang sa pansariling kapakanan
Patunay:
“Pinutol nila ang punong saging sa kalagitnaan, at
kinuha agad ng matsing, dahil sa kanyang
kalakasan, ang dakong dulo o itaas ng katawan sa
pag-asang yao’y lalaong madaling tutubo pagka’t
mayroon nang mga dahon. Ang pagong, dahil sa
kahinaan, ay nagkasya na lamang sa pinakapuno o
dakong ibaba na para nang patay bagama’t may
sakwang tinutubuan ng mga ugat.”
12. C. Pagtitiwala agad
Patunay:
“Huwag kayong mabahala, sa gayon” ang pakli
ng mapag-imbot na matsing; “ako ang aakyat;
titibain ko para sa inyo.
“Ipinagpapauna ko ang pasasalamat, ginoong
matsing” sambot ng pagong na kumilala ng
utang na loob.