1. Είναι γεγονόσ ότι το 15-24 % του γενικοφ πλθκυςμοφ ζχουν τουλάχιςτον ζνα
επειςόδιο κνίδωςθσ ι/ και αγγειοοιδιματοσ. Στο 50% εξ’ αυτϊν ςυνυπάρχουν κνίδωςθ και
αγγειοοίδθμα, ενϊ ςτο 10 % υπάρχει μόνο αγγειοοίδθμα.
Η κνίδωςθ διακρίνεται ςε α) Οξεία με διάρκεια < 6-8 εβδομάδεσ, εμφανίηεται
κυρίωσ ςε παιδιά και νεαροφσ ενιλικεσ και είναι θ πιο ςυχνι μορφι τθσ και ςε b)
Χρόνια με διάρκεια > 6-8 εβδομάδεσ, εμφανίηεται κυρίωσ ςε μεςιλικεσ γυναίκεσ ( 2/1
γυναίκεσ /άνδρεσ). Αφορά το 0,1% του πλθκυςμοφ. Συνικωσ είναι ιδιοπακισ με το αίτιο
να γίνεται γνωςτό μόνο ςτο 20% των περιςτατικϊν. Στο 50% των περιςτατικϊν θ διάρκεια
είναι > 1 χρόνο, ενϊ ςε 1 ςτουσ 5 αςκενείσ θ διάρκεια είναι >10 χρόνια.
Τι είναι όμωσ θ κνίδωςθ και τι το αγγειοοίδθμα;
Κνίδωςη ονομάηουμε τουσ κνθςμώδεισ, περιγεγραμμζνουσ, κόκκινουσ πομφοφσ,
ποικίλθσ διαμζτρου από λίγα χιλιοςτά ζωσ αρκετά εκατοςτά που εξαφανίηονται με τθν
άςκθςθ πίεςθσ, παροδικοί, ποικίλθσ διάρκειασ (ςυνικωσ 24-48 ώρεσ). Ενώ ςφνθκεσ είναι
να εμφανίηονται καινοφργιεσ βλάβεσ κακώσ οι παλιζσ υποχωροφν. Όταν βακφτεροι ιςτοί
με μεγαλφτερθ δυνατότθτα για οίδθμα διογκώνονται, ςυμβαίνει το αγγειοοίδημα.
Κοινόσ μθχανιςμόσ είναι θ αποκοκκίωςθ των μαςτοκυττάρων ςε απάντθςθ ςε ποικίλα
ερεκίςματα.
Η ιςταμίνη ζχει κεντρικό ρόλο ςτθν κνίδωςθ ςτο αγγειοοίδθμα και ςτθν
αναφυλαξία. Συμβάλει ςτθν a)διαςτολι των αρτθριολίων ςτο αίςκθμα τθσ κεφαλαλγίασ και
ςτθν υπόταςθ b)ςτθν ςφςπαςθ των λείων μυϊκϊν ινϊν c)ςτο οίδθμα από διαφυγι υγρϊν
από τα αγγεία d)ςτθν ρφκμιςθ τθσ ανοςολογικισ απάντθςθσ μζςω Η2 υποδοχζων e)ςτθ
διζγερςθ αιςκθτικϊν νεφρων και ςτθν εμφάνιςθ ερυκιματοσ και κνθςμοφ f)ςτθν εμφάνιςθ
του βρογχόςπαςμου.
Η τρυπτάςη υπάρχει αποκλειςτικά ςτα εκκριτικά κοκκία των μαςτοκυττάρων και θ
ανίχνευςι τθσ υποδθλϊνει αποκοκκίωςθ μαςτοκυττάρων. Η ςυγκζντρωςι τθσ ςτο πλάςμα
ςυςχετίηεται με τθν κλινικι ςοβαρότθτα τθσ αναφυλαξίασ, ενϊ θ ανίχνευςθ τθσ ςτο
πλάςμα μζχρι και 15 ϊρεσ μετά από το κάνατο μπορεί να βάλει τθ διάγνωςθ τθσ
αναφυλαξίασ ςαν αιτία ξαφνικοφ ανεξιγθτου κανάτου.
Τα αίτια τθσ οξείασ κνίδωςθσ/αγγειοοιδιματοσ είναι:
a) Τα φάρμακα με 1) ανοςολογικό μθχανιςμό (κυρίωσ IgE) όπωσ οι κεφαλοςπορίνεσ, θ
πενικιλίνθ, οι θμιςυνκετικζσ πενικιλίνεσ, οι ορμόνεσ, οι ετερόλογεσ πρωτεΐνεσ, 2) Μθ
ανοςολογικό μθχανιςμό {(άμεςθ δράςθ ςτθν επιφάνεια του μαςτοκυττάρου) όπωσ θ
βανκομυκίνθ, οι ακτινοςκιερζσ ουςίεσ, τα μυοχαλαρωτικά, τα οπιοειδι, τα διουρθτικά} -
{(με αναςτολι τθσ κυκλοοξυγενάςθσ, εκτροπι προσ 5-λιποξυγενάςθ, παραγωγι
λευκοτριενίων) όπωσ θ αςπιρίνθ και τα μθ ςτεροειδι αντιφλεγμονϊδθ}.
b) Οι τροφζσ (ςυχνότερα ςτα παιδιά και ατοπικά άτομα) 1) Με ανοςολογικό μθχανιςμό
(IgE), όπωσ τα γαλακτοκομικά, το αυγό, τα καλαςςινά, τα φροφτα, οι ξθροί καρποί. 2) Με
μθ ανοςολογικό μθχανιςμό (άμεςθ δράςθ ςτθν επιφάνεια του μαςτοκυττάρου) όπωσ θ
ντομάτα, θ φράουλα , τα οςτρακοειδι, τα ςυντθρθτικά.
2. c) Oι λοιμϊξεισ: Κοινζσ ιογενείσ λοιμϊξεισ αναπνευςτικοφ, λοιμϊδθσ μονοπυρινωςθ,
ιογενισ θπατίτιδα (Α, Β, C), λοιμϊξεισ από Echo, Coxackie, CMV, παραςιτικζσ λοιμϊξεισ
(αςκαρίδεσ, λάμβλιεσ, τριχινζλλα, αγκυλόςτομα, βακτθριακζσ λοιμϊξεισ (ουρολοίμωξθ,
ιγμορίτιδα), μυκθτιαςικζσ λοιμϊξεισ.
d) Ειςπνεόμενα ι εξ επαφισ αντιγόνα.
e) Διγματα εντόμων.
f) Μετάγγιςθ (κυτταροτοξικι αντίδραςθ)
g) φυςικά αίτια (20 % των περιςτατικϊν τθσ χρόνιασ κνίδωςθσ/αγγειοοιδιματοσ) όπωσ ο
δερμογραφιςμόσ, θ κνίδωςθ από ψφχοσ, θ κνίδωςθ από κερμότθτα, θ θλιακι κνίδωςθ, θ
υδατογενισ κνίδωςθ, θ χολινεργικι κνίδωςθ, θ αναφυλαξία από άςκθςθ, θ κακυςτερθμζνθ
κνίδωςθ από πίεςθ, το αγγειοοίδθμα από δόνθςθ.
Γνωςτά αίτια τθσ χρόνιασ κνίδωςθσ είναι υποκείμενα ςυςτθματικά νοςιματα
όπωσ: Νοςιματα ςυνδετικοφ ιςτοφ (ρευματοειδισ αρκρίτιδα, ςυςτθματικόσ
ερυκθματϊδθσ λφκοσ, ςφνδρομο Sjogren, αγγειίτιδεσ), κακοικθ νοςιματα (λεμφικοφ,
καρκίνωμα πνεφμονα, καρκίνοσ ορκοφ), νοςιματα κυρεοειδοφσ (υπερκυρεοειδιςμόσ,
υποκυρεοειδιςμόσ, αυτοάνοςα νοςιματα κυρεοειδοφσ), γενικευμζνθ μαςτοκυττάρωςθ.
Στθ διαφορική διάγνωςη τθσ κνίδωςθσ /αγγειοοιδιματοσ πρζπει να λάβουμε υπ’
όψιν μασ το πολφμορφο ερφκθμα, τθν ορονοςία, τθν αγγειίτιδα από υπερευαιςκθςία, το
ςυγγενζσ αγγειοοίδθμα ( ανεπάρκεια αναςτολζα C1-εςτεράςθσ), τθν παραςιτικι κνιφθ (
βλατιδϊδθσ κνίδωςθ), τθν ψϊρα ,το οίδθμα καρδιακισ, νεφρικισ θπατικισ νόςου, το
Σφνδρομο Muckle - Wells.
Για τθ διάγνωςθ είναι απαραίτθτο το λεπτομερζσ ιςτορικό, θ λεπτομερισ κλινικι
εξζταςθ, και εξατομικευμζνεσ εργαςτθριακζσ εξετάςεισ ανάλογα με τα ευριματα ιςτορικοφ
και τθσ κλινικισ εξζταςθσ. Prick test, Rast, δοκιμαςίεσ πρόκλθςθσ, βιοψία δζρματοσ,
ζλεγχοσ ςυμπλθρϊματοσ, ζλεγχοσ για αυτοαντιςϊματα, παραςιτολογικζσ κοπράνων,
ειδικζσ δοκιμαςίεσ για τισ φυςικζσ κνιδϊςεισ. Ημερολόγιο διατροφισ και ςυμπτωμάτων ςε
επαναλαμβανόμενα επειςόδια κνίδωςθσ, ενϊ ςε ζνα απλό επειςόδιο κνίδωςθσ που δεν
επαναλαμβάνεται χωρίσ ευριματα από ιςτορικό και κλινικι εξζταςθ δεν κάνουμε ζλεγχο.
