2. Öğretimin amacı, öğrencilere yapılandırılmış
bir dizi öğrenme yaşantıları sunmaktır. Bu
yaşantı bir ilköğretim sınıfında olabileceği gibi,
bir orta öğretim sınıfında da olabilir ya da
herhangi bir hizmet içi eğitim programında da
gerçekleşebilir.
ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
3. Öğretim programı, bir eğitim programında
yer alan konu alanı ve bu konu alanında
kazandırılması gereken bilgi, beceri ve
tutumların bütününü oluşturur.
Bir okulun öğretim programı olabileceği gibi,
bir kurum ya da şirketin öğretim programı da
olabilir.
ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
4. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Bir öğretim programını belirlerken aşağıdaki sorulara yanıt
aranır:
• Öğrencinin/bireyin davranışlarında ne yönde değişiklikler
yapmak istiyorum ve bunun için gerçekleştirmem gereken
zihinsel değişiklikler nelerdir?
• Bu değişimi gerçekleştirebilmem için hangi bilgilere,
yollara, araçlara ve materyallere ihtiyacım var?
• Bu süreci etkili olarak nasıl organize edebilirim?
• Değişimin gerçekleşip gerçekleşmediğini nasıl kontrol
edebilirim?
5. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Bu sorulara yanıt ararken;
• öğrenenin özellikleri, öğrenenin içinde
• yaşadığı/yaşayacağı toplumun özellikleri,
• gereksinim ve beklentileri,
• konu alanının özelliklerini incelemek gerekir.
Bütün bunların yanısıra, öğretim programları farklı
özellikteki öğrencilerin gereksinimlerini karşılamalı
6. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
• Öğrenenlerin öğrenme motivasyonlarını yükseltmeli,
• Bireysel farklılıkları göz önüne almalı gereksinimlere
göre çeşitli öğrenme yöntem ve teknikleri kullanmalı,
• Öğrencilere üst düzey beceriler (problem çözme,
kritik düşünme gibi) kazanmasına olanak sağlayacak
ortamlar sağlamalı,
• Yeni teknolojileri ortama getirmeli,
• Öğrenenlerin yaşam boyu öğrenenler haline
gelmelerini sağlamalıdır.
7. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Öğretim tasarımı, öğretimi planlama, düzenleme,
değerlendirme süreci, bu işi yapan öğretim
tasarımcısıdır.
Bu süreç, öğrenme kuramlarını, bilgi teknolojilerini,
sistem analizini ve genel olarak yönetim süreçlerini
bilmemizi gerektirir.
Öğretim tasarımında duruma öğrenen açısından
bakmak gerekir.
8. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Bu süreçte öğreneni etkileyen bir çok faktör
bulunmaktadır:
Öğrenenler arasındaki temel bireysel ayrılıklar nelerdir?
Hedeflere ve öğrenenin özelliklerine hangi öğretim yöntem
ve teknikleri daha uygundur?
Başarılı bir öğretim ortamı tasarlayabilmek ve sürecin
etkililiğini arttırmak için öğretmen ve varolan kaynaklar
dışında dışarıdan ne tür desteğe gereksinim
bulunmaktadır?
9. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Hedeflerin kazanılıp kazanılmadığı nasıl belirlenecektir?
Eğer program beklentileri karşılamazsa ne tür değişiklikler
gerektirecektir?
Yukarıda sözü edilen faktörlerin hepsi öğrenmeyi
etkilemektedir. Bundan dolayı, öğretim tasarımı sürecini
de etkileyen önemli faktörlerdir.
10. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Çoklu ortam, “çoklu (multi)” kelimesi birden fazla forma
sahip olma, “ortam (media)” kelimesi ise, bilginin aktarıldığı
ortamı ifade etmektedir (Marmara Üniversitesi, 2003).
Basit bir anlatım ile göze, kulağa, dokunma duyusuna hitap
eden çevreler çoklu ortam olarak ifade edilmektedir.
11. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
• Çoklu ortam literatürde farklı şekillerde tanımlanmıştır:
• Vaughan’a (1994) göre, metin, grafik, ses, animasyon ve
videonun herhangi bir birleşenidir,
• Rada’ya (1995) göre senkronize şekilde akan medyalara
verilen isimdir (Green, Brown, 2002).
• Heath’e (1999) göre ise verilerin iki ya da daha fazla
formda kullanılması ya da sunulmasına çoklu ortam denir.
• Mayer (2001) de benzer şekilde çoklu ortamı, bir
materyalin grafik ve metinle desteklenerek, diğer bir
deyişle birden çok biçimde sunulması olarak tanımlamıştır.
12. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
• Smith (2002) çoklu ortamı; metin, ses ve grafiğin, öğrenme
ortamları gibi, bir dijital ortamda kaynaştırılmasıyla oluşan
enformasyon ortamı olarak açıklamaktadır (Yılmaz, 2005).
• Heinich, Molenda, Russell ve Smaldino’ya (2002) göre çoklu
ortam çeşitli araçların eş zamanlı olarak sunulması ya da bir
programda kullanılmasıdır.
• Robyler (2003) çoklu ortamı, “çoklu araç” veya “araçların
kombinasyonu” şeklinde ifade etmiştir.
• Graham ve Hussain (2006) ise çoklu ortam için, ‘metin, ses,
her türlü grafik ve bir öğrenme ortamıın tek bir dijital
enformasyon ortamında uyumlu bir şekilde
bütünleştirilmesidir’ demiştir.
13. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
• Heinich (2002) de çoklu ortamı, öğrencilere uygulama
yaptıran ve dönüt verilen çoklu ortam olarak tanımlamıştır.
Bass’a (1994) göre, çoklu ortam, metin, grafik, ses, video
ve animasyonun; kullanıcıların içinde gezebilecekleri,
kendilerine göre kullanabilecekleri, birden fazla seçim
şanslarının olacağı şekilde birbirine entegre edilmiş,
öğrenen merkezli kombinasyonları olarak tanımlamaktadır.
14. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Çoklu ortam tanımlarını inceleyerek, farklılık
ve benzerliklerine göre sınıflayınız.
15. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Elin (2001)’le birlikte çoklu ortamın etkileşim yönü dile
getirilmiştir.
İletişim birden çok boyut kazandığında etkileşim öğesi
devreye girmektedir.
Eğitim ortamlarına bu boyutu ile bakıldığında, etkileşimli
öğrenme ortamlarından söz edilebilmektedir. Etkileşimli
ortamlar kullanıcıya tasarlanan ortamın akışını ve biçimini
değiştirecek kontroller sunmaktadır.
16. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Eğitimde kullanılan etkileşimli çoklu öğrenme ortamları da
öğrenenlere, bilgileri görüp işitebilecekleri bir şekilde
sunmanın yanı sıra sunumun akışını etkileyebilecek kontrol
olanaklarını da sağlamaktadır.
Öğrenci merkezli yaklaşımların gereği, gerekse öğrenenlerin
isteği göz önünde bulundurularak, kontrolü kullanıcıların
eline vermek uygun gözükmektedir. Çoklu ortamla bu
kontrolü kullanıcılara vererek, kullanıcıları birer izleyiciden,
katılımcıya çevirmek mümkündür. Kullanıcıların aktif hale
geçmeleri motivasyonlarını arttırmakta, hedefe ulaşmalarını
kolaylaştırmaktadır (Elin, 2001).
17. ÖÖğğretim Tasarretim Tasarıımmıı veve ÇÇoklu Ortam Tasaroklu Ortam Tasarıımmıı ileile İİlgililgili
Temel KavramlarTemel Kavramlar
Etkileşimli çoklu ortamlarda kullanıcıların aktif katılımları
sayesinde motivasyonlarının artmasının yanı sıra, bireysel
farklılıklarının da göz önüne alınma imkanı vardır. Çünkü
aktif olarak sürece katılan kullanıcılar tepki verirler ve
verdikleri tepkiler ilerleme hızı ile sırasını etkiler (Heinich,
2002).
18. YararlanYararlanıılan Kaynaklarlan Kaynaklar
Bass, R., 1994, A Brief Guide to Interactive Multimedia and The Study of
The United States, http://www9.georgetown.edu/faculty/bassr/multimedia.html
Baxter, H. H., Preece, P. F. W., 1999, Interactive multimedia and concrete three
dimensional modelling, Journal of Computer Assisted Learning 15, 323–331
Çilenti, K., 1991, Eğitim Teknolojisi ve Öğretim, Kadıoğlu Matbaası, Ankara
Elin, L., 2001, Degisning and developing multimedia A practical guide for the
producer, director, and writer, Allyn & Bacon.
Green, T. D., Brown, A, 2002, Multimedia Projects in the classroom. A guide to
development and evaluation, Corwin Press, Inc..
Heath, S., 2000, Multimedia and Communications Technology, Focal Press
Heinich R., Molenda M., Russell JD., Smaldino, S. E., 2002, Instructional media
And technologies for learning, Merrill Prentice hall
Hoban, C.F., Hoban, C.F. Jr., Zisman, S.B., 1937, Why visual aids in teaching? In
Visualizing the Curriculum, New York: The Cordon Company
19. YararlanYararlanıılan Kaynaklarlan Kaynaklar
Marmara Üniversitesi, 2003, Bilgisayar destekli medya uygulamaları ders
programı, http://iletisim.marmara.edu.tr/bilisim/BilDesMedUyg.htm
Mayer, R.E.,2001, Multimedia Learning, Cambridge University Press.
McCauley, G., 2000, The Interactive Multimedia Software Project, A Planning and
Development Guide,http://home.earthlink.net/~gmmccauley/the_im_project.pdf
Roblyer, M. D., 2003, Integrating Educational Technology into Teaching, Merrill
Prentice Hall, Library of Congress Cataloging in Publication Data
Rowland, G. (1993). Designing and instructional design. Educational Technology
Research and Development, 41 (1), 79-91.
Yılmaz, M., 2005, Farklı Öğrenme Ortamlarının Kalıcılığa Etkisi, Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
