isu pentaksiran matematik di sekolah menengah

1. SME3023
TRENDS AND ISSUES IN EDUCATION FOR
MATHEMATICAL SCIENCES
TUGASAN 2
PENULISAN ISU :
PENTAKSIRAN MATEMATIK YANG DILAKSANAKAN DI SEKOLAH
NAMA : NUR ILHAM BINTI HARON
NO. MATRIK : D20111048008
KUMPULAN : A
PROGRAM : ISMP MATEMATIK (AT14)
SEMESTER : 8
SESI : 2014/2015
PENSYARAH : DR. MAZLINI ADNAN

2. Pengenalan
Pentaksiran memainkan peranan yang penting dalam pendidikan. Pentaksiran
dilakukan dalam semua aspek pendidikan bagi mengenal pasti status semasa dan seterusnya
bagi tujuan perancangan program penambahbaikan pendidikan. Dalam pengajaran dan
pembelajaran (PdP) di dalam kelas, pentaksiran dilakukan bagi memastikan bahawa guru
mengajar dan pelajar belajar (Shakir bin Mohamed Johar).
Melalui pentaksiran PdP, para guru, pelajar dan ibu bapa, pentadbir dan perancangan
pendidikan mempunyai asas yang kukuh bagi meningkatkan keberkesanan pengajaran guru
dan keberkesanan pembelajaran pelajar. Malah, aktiviti pentaksiran menjadi sebati dengan
proses PdP di kelas. Tanpa pentaksiran, kita tidak dapat menentukan sama ada PdP berkesan
atau tidak. Tanpa pentaksiran, bidang pendidikan tidak mungkin berkembang sebagaimana
perkembangannya pada hari ini.
Justeru, pentaksiran perlu dilakukan dengan sempurna dan berkesan. Bukti-bukti
emperik, iaitu bukti-bukti sahih tentang sesuatu PdP yang diperoleh menggunakan pengukuran
perlu dianalisis. Memandangkan pengukuran di kelas sering menggunakan ujian, pengujian
merupakan salah satu aspek utama dalam bidang PdP di kelas.
Pentaksiran
Menurut Dunn (dalam Noraini Idris, 2005), pentaksiran adalah satu proses
pengumpulan maklumat oleh guru tentang pelajarnya dan oleh pelajar sendiri tentang kemajuan
mereka. Dodge et. Al (dalam Anastassia Titus, 2015) menyatakan bahawa pentaksiran
merupakan satu proses pengumpulan maklumat tentang kanak-kanak dalam aspek
pengetahuan, kemahiran dan perkembangan mereka yang dinilai melalui pemerhatian,
dokumentasi dan tugasan yang dilakukan kanak-kanak. Lembaga Peperiksann Malaysia (2000)
menghuraikan pentaksiran sebagai sebahagian daripada proses pembelajaran yang
merangkumi aktiviti menghurai, mengumpul, merekod, memberikan skor (markah) dan
menterjemahkan maklumat tentang pembelajaran seseorang murid bagi sesuatu tujuan tertentu
(Anastassia Titus, 2015). Menurut Noraini Idris (2005) lagi, pentaksiran dirancang dan

3. dikendalikan oleh guru dan menjadi sebahagian daripada proses pengajaran yang diharapkan
dapat memperbaiki proses pembelajaran pelajar. Pentaksiran dilaksanakan secara berterusan
yang bersifat formatif melibatkan guru sepenuhnya dan memberi peluang kepada pelajar untuk
menunjukkan penguasaan mereka dalam kemahiran yang dipelajari, yang tidak boleh ditaksir
melalui ujian bertulis.
Hilezan, Parimalarani, & Tan, 2014 memdefinisikan pentaksiran sebagai satu proses
mendapatkan maklumat tentang pengetahuan matematik pelajar, kebolehan pelajar
menggunakan matematik dan disposisi terhadap matematik dan seterusnya membuat
penghakiman daripada bukti-bukti yang diperoleh untuk pelbagai tujuan. Disposisi terhadap
matematik merujuk kepada minat dan kebolehan menghargai matematik. Ini merangkumi
keyakinan, perasaan ingin tahu, ketekalan, daya reka cipta dan kebolehan mereflek dalam
membuat matematik. Secara amnya, pentaksiran adalah proses untuk mengetahui apa yang
pelajar tahu, boleh buat dan amalkan (Hilezan, Parimalarani, & Tan, 2014). Pentaksiran
melibatkan tiga proses utama iaitu pengujian, pengukuran dan penilaian.
Pengujian ialah cara lazim untuk mendapatkan maklumat bagi penilaian. Abd. Rashid
Johar dan Siti Rahayah Ariffin (2001) menyatakan bahawa pengujian ialah satu cara yang
sistematik untuk mengukur sebahagian perubahan tingkah laku seseorang individu berhubung
dengan aspek pendidikan dan psikologi. Ujian merupakan alat pengukuran untuk mentaksir
dan merekod pembelajaran pelajar (Hart, 1994). Pengujian digunakan untuk mengukur dan
merekod perubahan tingkah laku yang berkaitan dengan aktiviti pembelajaran pelajar. Gagne
(1970) menjelaskan bahawa ujian merupakan cara yang bersistematik untuk mengukur tingkah
laku seseorang individu kerana pembelajaran telah dikaitkan dengan perubahan tingkah laku.
Menurut Cronbach (1970), ujian adalah satu prosedur yang sistematik untuk memerhati
perlakuan atau tingkah laku seseorang individu dan menghuraikan dengan bantuan dengan
skala bernombor, atau satu sistem yang berkategori. Milagros (dalam Raminah Haji Sabran,
1991) menegaskan bahawa ujian adalah suatu cara untuk mendapatkan contohan perlakuan
yang diperlihatkan oleh pelanggan di dalam keadaan yang dikawal atau ditentukan. Maklumat
yang diperolehi daripadanya akan dijadikan dasar untuk membuat penilaian atau pengadilan.
Pengukuran adalah penghuraian kuantitatif tentang tingkah laku, pengetahuan dan
kebolehan kognitif pelajar (NCTM, 1995). Menurut Siti Rahayah (2003), pengukuran
merupakan suatu proses mendapatkan penjelasan secara numerik atau melalui angka tentang
sebanyak mana individu atau murid mempunyai sesuatu ciri yang diukur dengan menggunakan

4. instrumen. Oleh itu, pengukuran adalah proses menghasilkan nilai kuantitatif kepada pelajar
berdasarkan peraturan tertentu seperti gred dan peratus untuk mengukur peringkat pencapaian
bagi menentukan kedudukan prestasi pelajar (Hilezan, Parimalarani, & Tan, 2014). Ini
merupakan proses menghasilkan data untuk analisis supaya keputusan dapat diambil.
Penilaian merupakan proses pengumpulan maklumat berkenaan perkembangan dan
kemajuan pelajar dengan menggunakan pelbagai kaedah. Gronlund (1993) memberikan
pendapat bahawa penilaian adalah satu proses sistematik untuk menentukan sejauh mana
objektif pengajaran telah dicapai oleh pelajar. Stufflebeam (1971) menyatakan penilaian
sebagai proses mengenal pasti, memperoleh dan menyediakan maklumat berguna bagi
keputusan mempertimbangkan pilihan-pilihan yang ada pada kita (Shakir bin Mohamad Johar).
Ini disokong Terry D. Tenbrink (1974) yang berpendapat penilaian sebagai suatu proses
mendapatkan maklumat yang akan digunakan untuk membuat pertimbangan yang seterusnya
digunakan dalam membuat keputusan. Penilaian adalah proses menentukan nilai atau memberi
sesuatu nilai kepada sesuatu berdasarkan pemerhatian dan penghakiman yang teliti (NCTM,
1995). Dengan perkataan lain, penilaian ialah proses membuat keputusan mengenai
pembelajaran pelajar dengan tujuan mengambil tindakan yang sewajarnya seperti merancang
aktiviiti PdP selanjutnya dengan cara yang berkesan.
Kesimpulannya, pengujian adalah cara atau prosedur yang digunakan untuk membuat
penilaian. Pengukuran pula sebagai alat untuk mengukur keupayaan pelajar mengikut prinsip-
prinsip yang tertentu. Penilaian pula boleh disimpulkan sebagai maklumat yang diambil
daripada hasil pengujian yang telah dilaksanakan.
Berdasarkan kepada NCTM (dalam Hilezan, Parimalarani, & Tan, 2014), tujuan
pentaksiran adalah seperti berikut :
 Memantau kemajuan pelajar untuk menggalakkan tumbesaran
 Membuat keputusan pengajaran bertujuan menambah baik pengajaran
 Menilai pencapaian pelajar untuk memberi pengiktirafan kejayaan
 Menilai program bertujuan mengubah suai program
 Menentukan sama ada pembelajaran telah berlaku
 Menilai kesediaan pelajar mempelajari topik baharu
 Memberi maklum balas kepada pelajar tentang kemajuan mereka
 Membantu guru membuat tindakan susulan
 Memberi gred berdasarkan pencapaian pelajar

5.  Menentukan penempatan pelajar ikut kebolehan
 Memberi guru maklum balas tentang keberkesanan pengajarannya
 Menentukan tindakan susulan yang boleh diambil oleh guru dan pelajar dalam proses
PdP
Mengikut KPM (dalam Hilezan, Parimalarani & Tam, 2014), tujuan utama pentaksiran
bagi mata pelajaran Matematik adalah untuk menambah baik pengajaran dan pembelajaran
Matematik.
Isu Pentaksiran : Bias dalam Penilaian
Terdapat beberapa perspektif yang menjeaskan tentang definisi bias dalam penilaian.
Menurut Hambleton, Ronald dan Janne (1995), bias adalah kewujudan kriteria-kriteria tertentu
dalam memberi kesan yang berbeza terhadap pencapaian individu dengan kebolehan yang
sama dari kumpulan, etnik, jantina, budaya dan agama yang berbeza. Jika sesuatu item itu
berfungsi berbeza kepada sesuatu kumpulan dengan yang lain, ia secara terangan adalah bias
(Dorans dan Holland, 1993). Definisi bias menurut The American Heritage Dictionary pula
adalah sebagai kecenderungan atau kecondongan yang menghalang penilaian yang adil.
Berdasarkan ketiga-tiga perspektif tersebut, dapatlah disimpulkan bahawa bias dalam penilaian
adalah ketidakadilan yang wujud ketika proses penilaian dilakukan.
Terdapat empat aspek yang menjelaskan kewujudan bias dalam penilaian iaitu item
soalan ujian, penilaian melalui pemerhatian, penilaian secara lisan dan penilaian melalui
penulisan. Aspek yang pertama ialah bias dalam item soalan ujian. Menurut Zaubedah (2007)
dalam kajiannya yang berjudul mengesan dif dalam item peperiksaan mata pelajaran
Perdagangan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) sukatan pelajaran tingkatan empat menyatakan
bahawa sesuatu item itu bias apabila seseorang individu yang sama tahap kebolehan, daripada
kumpulan yang berbeza tidak mempunyai kebarangkalian yang sama untuk menjawab item
tersebut dengan betul. Terdapat beberapa kajian yang telah dijalankan bagi mengesan item-
item ujian yang bias atau tidak memihak kepada responden mengikut jantina, lokasi sekolah,
agama, bangsa, dan linguistik. Jantina merupakan faktor yang sering dikaitkan dengan
kewujudan bias dalam item soalan.

6. Item soalan akan menjadi bias mengikut jantina apabila item soalan yang dibina
cenderung kepada satu jantina sahaja. Menurut Black (1998), pengujian yang menggunakan
soalan yang berkaitan dengan permainan mekanikal lebih cenderung kepada pelajar lelaki
manakala set yang menggunakan contoh dan situasi daripada anak patung atau kerja-kerja
dapur lebih cenderung kepada pelajar perempuan. Beliau juga menyatakan bahawa pelajar
perempua secara umumnya tidak begitu ppandai dalam soalan objektif berbanding soalan esei
keranan mereka tidak suka menek apabila tidak boleh menjawab seperti yang dilakukan oleh
pelajar lelaki. Kajian TIMSS-R (1998) pula menyatakan bahawa item-item matematik yang
berbentuk ayat panjang dan memerlukan calon membaca dan memahami maksud lebih
memihak kepada pelajar perempuan manakala item-item yang memerlukan keupayaan visual
lebih memihak kepada pelajar lelaki.
Pelajar lelaki dan perempuan mempunyai kekuatan dan kelemahan masing-masing
dalam sesuatu mata pelajaran. Oleh itu, guru haruslah mengambil beberapa tindakan bagi
mengelakkan bias berlaku dalam pembinaan item soalan ujian. Antaranya ialah guru haruslah
mengimbangi bilangan topik dalam kertas soalan, seimbangkan bentuk soalan iaitu terdapat
soalan objektif dan soalan subjektif dan seimbangkan corak soalan iaitu mengambil kira
tentang sterotaip jantina pelajar.
Aspek yang kedua ialah bias dalam penilaian melalui pemerhatian. Penilaian melalui
pemerhatian adalah satu proses untuk menentukan apa yang pelajar tahu, bagaimana hendak
melakukan sesuatu tugasan atau operasi dalam kelas. Tujuan penilaian ini adalah untuk
membekalkan data yang bersifat objektif tentang kualiti pencapaian pelajar, termasuk proses
dan prosedur dalam menyiapkan tugasan dan cabaran yang dihadapi sepanjang proses PdP
berlaku. Ianya merupakan satu alat pentaksiran yang sesuai untuk aspek afektif dan psikomotor
pelajar. Perkara yang dinilai melalui pemerhatian adalah hasil kerja, tingkah laku, komunikasi
dan interaksi pelajar. Bias berlaku semasa penilaian melalui pemerhatian disebabkan oleh
persepsi guru terhadap pelajar dan guru hanya menilai secara mata kasar. Persepsi guru akan
mempengaruhi cara penilaian atau pemarkahan dan mata kasar daripada seorang guru hanyalah
pandangan luaran yang tidak dapat membuktikan atau menyatakan perihal sebenar seseorang
pelajar. Melalui pemerhatian juga, guru sukar untuk membezakan pelajar yang berpura-pura
faham dengan pelajar yang benar-benar faham tentang perkara yang disampaikan oleh guru
(Farhan Nashrah et. Al, 2012).

7. Aspek yang seterusnya adalah bias dalam penilaian secara lisan dan penulisan.
Penilaian secara lisan adalah satu proses untuk mengumpul maklumat secara interaksi antara
pelajar dengan guru dan pelajar dengan pelajar. Penilaian melalui penulisan pula adalah satu
proses yang melibatkan aktiviti menyemak dan memeriksa tugasan dan hasil penulisan.
Penilaian ini dianggap sebagai satu medium yang boleh dipercayai dalam menilai pelajar
kerana boleh dijadikan bukti yang dapat dilihat oleh guru. Bias dalam penilaian secara lisan
dan penulisan berlaku dipengaruhi oleh kesukaran pelajar berbahasa, ketakutan pelajar
terhadap guru dan cara pemarkahan guru.
Abd. Rashid Johar & Siti Rahayah Ariffin (2001) menjelaskan bahawa ujian piawai
dikatakan berat sebelah kepada sebahagian pelajar dan ia dikatakan berat sebelah kepada
golongan etnik atau bangsa yang minoriti, mengikut jantina, golongan pelajar yang mempunyai
kemahiran membaca yang kurang dan golongan pelajar yang menguasai Bahasa lain dan tidak
dapat menguasai Bahasa Inggeris. Kesukaran pelajar berbahasa akan menyebabkan guru
memberikan tanggapan bahawa pelajar tersebut tidak mencapai tahap pemahaman yang baik
dalam sesuatu topik pembelajaran. Terdapat sesetengan pelajar yang sukar untuk menyatakan
secara lisan disebabkan oleh kelemahan dalam berbahasa. Namun, kelemahan mereka
berbahasa tidak membawa maksud bahawa mereka langsung tidak memahami apa yang telah
diajar oleh guru. Selain itu, ketakutan pelajar terhadap guru juga akan menimbulkan perasaan
risau, gemuruh dan bimbang dalam diri pelajar dan ini menjadi salah satu penghalang kepada
pelajar untuk memberi pendapat atau jawapan mereka terhadap pertanyaan guru. Persepsi guru
terhadap pelajar akan menyebabkan penilaian secara penulisan menjadi bias kerana cara
pemarkahan guru dipengaruhi oleh pandangan guru terhadap pelajar. Selain itu, pelajar
mempunyai tahap kefahaman yang berbeza antara satu sama lain dan skema jawapan antara
guru-guru juga tidak setara.
Bias dalam penilaian merupakan penyebab kepada sesuatu penilaian yang dilakukan
kurang baik atau kurang berkualiti terhadap pelajar. Apabila tahap bias itu terlalu tinggi dalam
diri seseorang guru, ia akan menyumbang kepada ketidakadilan dalam penilaian yang sekaligus
menjejaskan prestasi pembelajaran pelajar. Bagi mengurangkan masalah ini, guru haruslah
mengambil beberapa inisiatif atau langkah untuk mengurangkan bias dalam penilaian. Antara
langkah-langkah yang boleh dilakukan oleh guru ialah guru perlu bijak dan teliti dalam
memilih item soalan untuk pengujian. Selain itu, guru juga boleh melakukan penilaian secara
berulang-ulang agar bias dalam penilaian dapat dikurangkan. Seterusnya, guru seharusnya
bersikap adil kepada semua pelajar dan elakkan sikap ketidakadilan muncul dalam diri.

8. RUJUKAN
Hilezan Bt Zainal, Parimalarani Sivasubramaniam, & Tan Kim Lan (2014). Amalan
pentaksiran dalam matematik. Kuala Lumpur : Freemind Horizons Sdn. Bhd.
Shakir bin Mohamed Johar. Mengaitkan pentaksiran dengan pengajaran matematik.
Diperolehi daripada http://www.geocities.ws/gardner02_6/sinopsis_shakir.htm
Dyg Khairunnisa (2012). Penulisan ilmiah SME3023. Diperoleh pada Mac 31, 2015 daripada
http://www.slideshare.net/lalalalallalalalalaallaal/penulisan-ilmiah-sme3023-12998383
Farhan Nasharah Bt Fudzil et. Al (2012). Isu kontemporari dalam pendidikan matematik :
penilaian. Diperoleh pada Mac 31 2015 daripada
http://daripenacikguku.blogspot.com/2012/04/pentaksiran-matematik.html
Anastassia Titus (2015). Definisi pentaksiran dan penilaian. Diperoleh pada 31 Mac 2015
daripada http://www.academia.edu/5622834/Definisi_Pentaksiran_dan_Penilaian
Zaubedah (2007). Mengesan dif dalam item peperiksaan mata pelajaran perdagangan sijil
pelajaran Malaysia (SPM) sukatan pelajaran tingkatan empat. Tesis Sarjana, Universiti
Sains Malaysia.
Abd. Rashid Johar & Siti Rahayah Ariffin (2001). Isu pengukuran dan penilaian pendidikan.
Bangi : Penerbitan Fakulti Pendidikan.