An update on the effect of primary healthcare on obesity, as well as clues to optimizing primary healthcare concerning for people with excess weight. Presentation in greek.

1. Η σημασία της πρώτης επαφής
με τον παχύσαρκο ασθενή στο Ιατρείο
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Dr.med. Βασίλειος Μπαμπαλής
Γενικός / Οικογενειακός Ιατρός
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilian Μονάχου Γερμανίας
Αριστούχος υπότροφος και Κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Ειδίκευσης στο
Σακχαρώδη Διαβήτη και την Παχυσαρκία Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ιδιώτης, Χαλκίδα
4η Μετεκπαιδευτική Επιστημονική Συνάντηση Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας
Παχυσαρκίας
Πόρος, 6-8 Σεπτεμβρίου 2019

2. Ενότητες
Α. Η επίδραση της ύπαρξης ΠΦΥ στην
παχυσαρκία.
Β. Η σημασία του τρόπου προσέγγισης στη
διαχείριση των ασθενών με πλεονάζων βάρος
στην ΠΦΥ.
Η σημασία της πρώτης επαφής
με τον παχύσαρκο ασθενή
στο Ιατρείο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

3. Eurostat 2014: Επιπολασμός
παχυσαρκίας

4. OECD 2017: Συχνότητα παχυσαρκίας
και η προβολή της στο μέλλον

5. Παιδική παχυσαρκία στην ηπειρωτική
Ελλάδα 2010-2011
0
5
10
15
20
25
30
35
Αγόρια 7
ετών
Κορίτσια 7
ετών
Αγόρια 9
ετών
Κορίτσια 9
ετών
25.5 24.7
30.6 28.5
14
17.6
15.1 14.6
Ποσοστό%
Υπέρβαρα
Παχύσαρκα
1. Hassapidou M. et al, Prevalence and geographic variation of abdominal obesity in 7- and 9-year-old children in Greece; World
Health Organization Childhood Obesity Surveillance Initiative 2010, BMC Public HealthBMC series – open, inclusive and trusted
2017 17:126.

6. Παχυσαρκία και συννοσηρότητες

7. Σημαντική αύξηση σε χρήση υπηρεσιών υγείας, σε
φάρμακα, σε ημέρες ασθένειας και σε πρόωρη
συνταξιοδότηση
(Γερμανία – μέση ηλικία ~ 58 έτη)
1. Yates et al, The Economic Burden of Obesity in Germany: Results from the Population Based KORA Studies. Obes Facts
2016;9:397–409.

8. Τεράστιο άμεσο και έμμεσο κόστος υγείας
(Γερμανία – μέση ηλικία ~ 58 έτη)
1. Yates et al, The Economic Burden of Obesity in Germany: Results from the Population Based KORA Studies. Obes Facts
2016;9:397–409.

9. Παχύσαρκοι ασθενείς με φυσιολογική αρτηριακή πίεση ή φυσιολογική
χοληστερόλη είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να προσπαθήσουν να
μειώσουν το βάρος τους εάν είχαν έναν τακτικό ιατρό.
Analysis of a population-based telephone survey (n=1735)
1. Mainous et al, Having a regular physician and attempted weight loss after screening for hypertension or
hypercholesterolemia. International Journal of Obesity (2005) 29, 223–227

10. Study in 4501 US
women MDs*
*
* p<0.001 vs Other
1. Frank et al, Correlates of Physicians' Prevention-
Related Practices. Findings From the Women
Physicians' Health Study. Arch Fam Med.
2000;9:359-367 .
Οι ιατροί ΠΦΥ και οι γυναικολόγοι
είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να
συμβουλεύουν τους ασθενείς
τους όσον αφορά τη δίαιτα, την
άσκηση και το βάρος σε σχέση με
άλλους ειδικούς.

11. Η επίδραση της ύπαρξης δομών ΠΦΥ στο
πρόβλημα της παχυσαρκίας (in US counties)
Adjusted multivariate
logistic regression model
controlled for individual
characteristics including
age, sex, race, education,
ethnicity, income,
insurance coverage,
smoking status, marital
status, and parental status.
We also controlled for
county-level variables
including rurality,
percentage of black
residents, and percentage
living in poverty339-
1232
1233 -
1430
1431-
1657
1658-
2126
>2126People/P.C.
Physician
Obesity
rates
25.8 27.1 26.8 28.2 30.8
1. Gaglioti et al, Access to Primary Care in US Counties Is Associated with Lower Obesity Rates, JABFM March–April
2016 Vol. 29 No. 2 , 182-190
OR 1.187 (95% CI 1.136–1.241)

12. GP supply and obesity
(Morris and Gravelle)
Ανάλυση δεδομένων της Health Survey for England (HSE) 2000
σχετικά με τη συσχέτιση BMI και αριθμού GP
Σταθμισμένη ανάλυση για δημογραφικά χαρακτηριστικά, κοινωνικοοικονομικές
μεταβλητές και μεταβλητές τοπικού επιπέδου.
10% αύξηση σε
GP
Μείωση του BMI κατά
1 kg/m2
1. Morris and Gravelle, GP supply and Obesity. J Health Econ 2008;27:1357–67.

13. Εκτίμηση οφέλους από προληπτικές
ιατρικές υπηρεσίας παχυσαρκίας στις
ΗΠΑ (2017)
In a cohort of 4 million
1. Maciosek et al, Updated Priorities Among Effective Clinical Preventive Services, Ann Fam Med 2017;15:14-22
National Commission on Prevention Priorities (NCPP)

14. Παρόλαυτα
Η ΠΦΥ φαίνεται να μην ασχολείται εκτενώς με την
παχυσαρκία.
Στην Αυστραλία:
- Μέτρηση BMI στο 22,2% των ενηλίκων
- Μέτρηση περίμετρου μέσης στο 4,3%
- Από το 2004 έως το 2013 το μερίδιο επισκέψεων για
παχυσαρκία σε ιατρούς ΠΦΥ έμεινε σταθερό στο 0,7 ανά
100 επισκέψεις.
Στις ΗΠΑ:
-Κάτω από το 20% των ασθενών με παχυσαρκία έχει επίσημη
διάγνωση.

15. Πώς προσεγγίζουμε πιο
αποτελεσματικά έναν ασθενή με
παχυσαρκία στην ΠΦΥ;

16. Ειδικές κατευθυντήριες οδηγίες
για τη διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ
Βάσει ανασκόπησης:
1. (Europe) Durrer Schutz et al. European Practical and
Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management
in Primary Care. Obes Facts 2019;12:40-66.
2. (CAN) Canadian Task Force on Preventive Health Care.
Recommendations for prevention of weight gain and use
of behavioural and pharmacologic interventions to
manage overweight and obesity in adults in primary care.
CMAJ, February 17, 2015, 187(3)

17. Ανασκοπήσεις ευρείας οπτικής γωνίας, που στοχεύουν να
καθοδηγήσουν τη διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ
σε ΗΠΑ και Αυστραλία
Βάσει ανασκόπησης:
1. (USA) Fitzpatrick et al. An Evidence-based Guide for Obesity
Treatment in Primary Care. The American Journal of Medicine
(2016) 129, 115.e1-115.e7.
2. (USA) Kuschner et al. Answers to Clinical Questions in the
Primary Care Management of People with Obesity. Supplement to
The Journal of Family Practice | JULY 2016 | Vol 65, No 7.
3. (AUS) Forgione et al. Managing Obesity in Primary Care: Breaking
Down the Barriers. Adv Ther (2018) 35:191–198.
4. (AUS) Grima et al. Recommendations for management in general
practice and beyond. AusTRAliAn FAmily PhysiciAn Vol. 42, no. 8,
August 2013 (532-541).

18. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Avoid
Stigmatization ● ● ●
Improve
communication and
motivation
● ● ● ●
Measure body
weight/BMI ● ● ● ● ● ●
Measure waist
circumference ● ● ● ● ● ●
Clinical staging /
Edmonton scale ● ● ● ●
Treat comorbidities
first ● ● ● ●
Assess barriers to
weight loss ● ● ● ● ●
Cooperative goal
setting
● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

19. Αποφυγή του στιγματισμού
Πιθανές επιπλοκές του στιγματισμού σε ασθενείς
με παχυσαρκία:
- Αυξημένος κίνδυνος κατάθλιψης
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Πτωχή εικόνα σώματος
- Αυξημένη πιθανότητα διατροφικών διαταραχών
και βουλιμίας
- Αποφυγή σωματικής άσκησης
- Περαιτέρω αύξηση βάρους
- Αποφυγή ιατρικών εκτιμήσεων
- Αυτοκτονία
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in
Primary Care. Obes Facts 2019;12:40-66.

20. Αντίδραση στο στιγματισμό από τον ιατρό με τη
χρήση ερωτηματολόγιου.
1. Puhl et al. Motivating or stigmatizing? Public perceptions of weight-related language used by health providers.
International Journal of Obesity (2013) 37, 612–619.

21. Διαχείριση του ασθενούς
1. Καλωσόρισμα του ασθενούς στο ιατρείο με
ενσυναίσθηση και χωρίς αρνητικές κρίσεις ή
προκαταλήψεις.
2. Κατανόηση ότι ένας ασθενής με
παχυσαρκία έχει εκτεθεί χρόνια σε
αρνητικές εμπειρίες με επαγγελματίες
υγείας σχετικά με το πλεονάζων βάρος του.
3. Αναγνώριση ότι η παχυσαρκία έχει σύνθετη
αιτιολογία και ότι η κατάσταση αυτή δεν
είναι πλήρως κάτω από ακούσιο έλεγχο.
4. Αποφυγή χρήσης ακατάλληλου ή δηκτικού
λεξιλογίου ώστε να διατηρηθεί μια θετική,
δημιουργική και βοηθητική σχέση με τον
ασθενή.
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts
2019;12:40-66.

22. Kuschner et al. Answers to Clinical Questions in the Primary Care Management of People with Obesity. Supplement to The Journal
of Family Practice | JULY 2016 | Vol 65, No 7.
Βάρος
Δείκτης μάζα σώματος
Μη υγιές βάρος
Μη υγιής ΔΜΣ
Παραπάνω βάρος
Πρόβλημα βάρους
Παχυσαρκία
Παχύσαρκος
Μεγάλο μέγεθος
Επιπλέον λίπος
Πάχος
Νοσογόνος παχυσαρκία

23. Διαχείριση του ασθενούς
1. Καλωσόρισμα του ασθενούς στο ιατρείο με
ενσυναίσθηση και χωρίς αρνητικές κρίσεις ή
προκαταλήψεις.
2. Κατανόηση ότι ένας ασθενής με
παχυσαρκία έχει εκτεθεί χρόνια σε
αρνητικές εμπειρίες με επαγγελματίες
υγείας σχετικά με το πλεονάζων βάρος του.
3. Αναγνώριση ότι η παχυσαρκία έχει σύνθετη
αιτιολογία και ότι η κατάσταση αυτή δεν
είναι πλήρως κάτω από ακούσιο έλεγχο.
4. Αποφυγή χρήσης ακατάλληλου ή δηκτικού
λεξιλογίου ώστε να διατηρηθεί μια θετική,
δημιουργική και βοηθητική σχέση με τον
ασθενή.
5. Ζητώντας την άδεια του ασθενή σχετικά με
το αν θέλει να μιλήσει για το σωματικό του
πριν ξεκινήσουμε το διάλογο για την
παχυσαρκία, ειδικά αν ο ασθενής έχει έρθει
για άλλο λόγο στο ιατρείο.
6. Σημασιολογικά, είναι σημαντικό να μιλάμε
για ένα ασθενή με παχυσαρκία, αντί για
έναν παχύσαρκο ασθενή. Αυτό θεωρείται
μικρότερο στίγμα από τον ασθενή.
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts
2019;12:40-66.

24. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Avoid Stigmatization
● ● ●
Improve
communication and
motivation
● ● ● ●
Measure body
weight/BMI ● ● ● ● ● ●
Measure waist
circumference ● ● ● ● ● ●
Clinical staging /
Edmonton scale ● ● ● ●
Treat comorbidities
first ● ● ● ●
Assess barriers to
weight loss ● ● ● ● ●
Cooperative goal
setting
● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

25. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Use a
multidisciplinary
team
● ● ● ● ● ●
Assess weight loss
● ● ● ● ●
Consider lifestyle
behaviour
change
● ● ● ● ● ●
Increase physical
activity ● ● ● ● ● ●
Complementary
pharmacotherapy ● ● ● ● ●
Bariatric surgery
discussion ● ● ● ●
Avoid weight cycling
/ maintain weight ● ● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

26. Μεταανάλυση της σχέσης κινητοποιητικής
συνέντευξης (motivational interviewing) και μείωσης
του σωματικού βάρους.
1. Armstrong et al. Motivational interviewing to improve weight loss in overweight and/or obese patients: a systematic review and meta-analysis
of randomized controlled trials. obesity reviews (2011) 12, 709–723
Est. Weight change =
-1.47 kg
[95% CI -2.05, -0.88]

27. Μεταανάλυση της σχέσης κινητοποιητικής
συνέντευξης (motivational interviewing) και ΔΜΣ.
1. Armstrong et al. Motivational interviewing to improve weight loss in overweight and/or obese patients: a systematic review and meta-analysis
of randomized controlled trials. obesity reviews (2011) 12, 709–723
Est. ΒΜΙ change =
-0.25 kg/m2
(95% CI -0.50, 0.01)

28. Μεταανάλυση της σχέσης παρεμβάσεων συμπεριφορικής
αλλαγής ως προς τη σωματική άσκηση ή τη δίαιτα σε ασθενείς
με BMI >25.
1. Samdal et al . Effective behaviour change techniques for physical activity and healthy eating in overweight and obese adults; Systematic
review and meta-regression analyses . Physical Activity (2017) 14:42

29. Μεταανάλυση της σχέσης παρεμβάσεων συμπεριφορικής
αλλαγής ως προς τη σωματική άσκηση ή τη δίαιτα σε ασθενείς
με BMI >25.
1. Samdal et al . Effective behaviour change techniques for physical activity and healthy eating in overweight and obese adults; Systematic
review and meta-regression analyses . Physical Activity (2017) 14:42
• Οι παρεμβάσεις που βασίζονται στη θεωρία του
αυτοπροσδιορισμού (Selfdetermination Theory –
SDT), όπως η κινητοποιητική συνέντευξη, είχαν
καλύτερο μακροχρόνιο αποτέλεσμα σε σχέση με
άλλες τεχνικές.
• Η συμπεριφορά θέσπισης στόχων συσχετίστηκε
σθεναρά με θετικά μακροχρόνια αποτελέσματα.
• Η συμπεριφορά αυτοελέγχου συσχετίστηκε οριακά
με θετικά μακροχρόνια αποτελέσματα.

30. Τι είναι η κινητοποιητική συνέντευξη;
(1265 RCTs in Pubmed as of 21-8-2019)
• Motivational Interviewing is an empathic, person-centered counseling approach
that prepares people for change by helping them resolve ambivalence, enhance
intrinsic motivation, and build confidence to change. (Kraybill and Morrison, 2007)
• Η Κινητοποιητική Συνέντευξη είναι μια ενσυναισθητική προσωποκεντρική
συμβουλευτική που προετοιμάζει τους ανθρώπους για αλλαγή, βοηθώντας τους
να λύσουν την αμφιθυμία, να βελτιώσουν τα εσωτερικά τους κίνητρα και να
χτίσουν την αυτοπεποίθηση τους για αλλαγή.

31. Οι βασικές αρχές της κινητοποιητικής συνέντευξης (1)
• Έκφραση Ενσυναίσθησης: Δημιουργία ενός θεραπευτικού κλίματος
υποστηρικτικού και ασφαλούς για τον ασθενή. Ο θεραπευτής πρέπει να
είναι ζεστός, σαφής, κατανοητός και με θετική στάση απέναντι στον
ασθενή, χωρίς κριτική, δυσμενή σχόλια, μομφή, κατηγορία, ή απόδοση
ευθυνών. Η αποδοχή διευκολύνει την αλλαγή ενώ η πίεση και η
αντιπαράθεση την μπλοκάρουν. Ακούμε με σεβασμό και επιθυμία να
κατανοήσουμε τις απόψεις του. Η αμφιθυμία θεωρείται φυσιολογική. Η
στάση αυτή της αποδοχής και του σεβασμού οικοδομεί μια θεραπευτική
συμμαχία και στηρίζει την αυτό-εκτίμηση του θεραπευομένου, γεγονός
που προάγει περαιτέρω την αλλαγή.
• Ανάπτυξη Απόκλισης Δημιουργία και ενίσχυση, από την οπτική γωνία του
θεραπευόμενου, της απόκλισης, διαφοράς, διάστασης, αντίφασης ή
ασυμβατότητας μεταξύ της παρούσας, προβληματικής συμπεριφοράς και
των ευρύτερων στόχων, αρχών και συστήματος αξιών του τα οποία
διακυβεύονται από αυτήν την συμπεριφορά.
1. Miller and Rollnick 2002

32. Οι βασικές αρχές της κινητοποιητικής συνέντευξης (2)
•Συμπόρευση με την Αντίσταση, (Αποφυγή Επιχειρηματολογίας, Διαφωνίας)
Όχι κατ’ ευθείαν αντίθεση προς την αντίσταση. Εισήγηση καινούργιων
απόψεων, όχι όμως επιβολή τους. Ο θεραπευόμενος αποτελεί την κύρια
πηγή άντλησης απαντήσεων και λύσεων. Η αντίσταση είναι απλά ένα
σήμα για διαφορετική ανταπόκριση.
• Στήριξη Αυτοαποτελεσματικότητας Ο ρόλος του θεραπευτή είναι να
προσφέρει εναλλακτικές επιλογές, να υποστηρίζει και να ενθαρρύνει την
πίστη του θεραπευόμενου στον εαυτό του. Το μήνυμα που μεταδίδει δεν
είναι το, «θα σε αλλάξω», είναι το, «εάν θέλεις να αλλάξεις, βοήθησε με
να σε βοηθήσω να αλλάξεις».
1. Miller and Rollnick 2002

33. Τεχνική Κινητοποιητικής Συνέντευξης
OARS
Open questions Ανοικτές ερωτήσεις
Affirmation Επιβεβαίωση
Reflective listening Στοχαστική ανακλαστική ακρόαση
Summarising Συνοπτική παρουσίαση
Selective Reinforcement Επιλεκτική ενίσχυση
1. Kuschner et al. Answers to Clinical Questions in the Primary Care Management of People with Obesity.
Supplement to The Journal of Family Practice | JULY 2016 | Vol 65, No 7.

34. Θέσπιση στόχων

35. Θέσπιση στόχων

36. Θέσπιση στόχων
1. Fitzpatrick et al. An Evidence-based Guide for Obesity Treatment in Primary Care. The American Journal
of Medicine (2016) 129, 115.e1-115.e7.
2. Image: orangescrum.com

37. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Avoid Stigmatization
● ● ●
Improve
communication and
motivation
● ● ● ●
Measure body
weight/BMI ● ● ● ● ● ●
Measure waist
circumference ● ● ● ● ● ●
Clinical staging /
Edmonton scale ● ● ● ●
Treat comorbidities
first ● ● ● ●
Assess barriers to
weight loss ● ● ● ● ●
Cooperative goal
setting
● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

38. Γιατί μετράμε το BMI;
• Οι ενήλικες τείνουν να υπερεκτιμούν το ύψος και
να υποεκτιμούν το βάρος τους.
• Όλοι οι επαγγελματίες υγείας τείνουν να
υποεκτιμούν το σωματικό βάρος και το BMI.
1. Connor Gorber S, Tremblay M, Moher D, et al. A comparison of direct vs. self-report measures for
assessing height, weight and body mass index: a systematic review. Obes Rev 2007;8:307-26 .
2. Ahern T, Doherty K, Kapeluto D, et al. Body mass index estimation and measurement by healthcare
professionals. Open JPrev Med 2012;2:265-71

39. Γιατί μετράμε την περίμετρο μέσης;
1. Balkau et al. International Day for the Evaluation of Abdominal Obesity (IDEA). A Study of Waist
Circumference, Cardiovascular Disease, and Diabetes Mellitus in 168 000 Primary Care Patients in 63
Countries. Circulation. 2007;116:1942-1951.
N=168,000 primary care patients from 63 countries, IDEA study
Για κάθε κατηγορία ΔΜΣ η αυξημένη περίμετρος μέσης σχετιζόταν σε στατιστικά
σημαντικό βαθμό με την ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου ή σακχαρώδη διαβήτη.

40. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Avoid Stigmatization
● ● ●
Improve
communication and
motivation
● ● ● ●
Measure body
weight/BMI ● ● ● ● ● ●
Measure waist
circumference ● ● ● ● ● ●
Clinical staging /
Edmonton scale ● ● ● ●
Treat comorbidities
first ● ● ● ●
Assess barriers to
weight loss ● ● ● ● ●
Cooperative goal
setting
● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

41. Κλινική εκτίμηση
• Αναμνηστικό
– Ιστορικό βάρους και προσπαθειών απώλειας βάρους
– Διερεύνηση αιτιολογίας παχυσαρκίας και
διατροφικών διαταραχών
– Διερεύνηση συνηθειών διατροφής και σωματικής
άσκησης
– Οικογενειακό ιστορικό παχυσαρκίας και επιπλοκών
της
– Ερώτηση για συννοσηρότητες
• Φυσική Εξέταση και Αρτηριακή Πίεση
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts
2019;12:40-66.

42. Εργαστηριακή διερεύνηση
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts
2019;12:40-66.

43. Στόχοι βασισμένοι στην ιατρική διαχείριση των
συννοσηρότητων
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts
2019;12:40-66.

44. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Use a
multidisciplinary
team
● ● ● ● ● ●
Assess weight loss
● ● ● ● ●
Consider lifestyle
behaviour
change
● ● ● ● ● ●
Increase physical
activity ● ● ● ● ● ●
Complementary
pharmacotherapy ● ● ● ● ●
Bariatric surgery
discussion ● ● ● ●
Avoid weight cycling
/ maintain weight ● ● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

45. Διατομεακή ομάδα
Ιδανικά αποτελείται από
• Ιατρό ΠΦΥ
• Ειδικό σε θέματα παχυσαρκίας
• Διαιτολόγο ή διατροφολόγο
• Ψυχίατρο ή ψυχολόγο
• Ειδικό σε θέματα σωματικής άσκησης
• Νοσηλευτή
1. Durrer Schutz et al. European Practical and Patient Centred Guidelines for Adult Obesity Management in Primary Care. Obes Facts
2019;12:40-66.

46. Προσθήκη διαιτολόγου
σε ιατρό ΠΦΥ+ορλιστάτη
Group A: Family Physician
+ Dietitian + Orlistat
Group B: Family Physician
+ Orlistat
Group C: Dietitian
Feigenbaum et al, Influence of intense multidisciplinary follow-up and orlistat on weight reduction in a primary
care setting. BMC Family Practice 2005, 6:5 .

47. Συστηματική ανασκόπηση
Wadden et al. Behavioral Treatment of Obesity in Patients Encountered in Primary Care
Settings: A Systematic Review. JAMA. 2014 November 5; 312(17): 1779–1791.

48. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Use a
multidisciplinary
team
● ● ● ● ● ●
Assess weight loss
● ● ● ● ●
Consider lifestyle
behaviour
change
● ● ● ● ● ●
Increase physical
activity ● ● ● ● ● ●
Complementary
pharmacotherapy ● ● ● ● ●
Bariatric surgery
discussion ● ● ● ●
Avoid weight cycling
/ maintain weight ● ● ● ● ●
Βασικά σημεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

49. Μετα-ανάλυση διατήρησης της
απώλειας σωματικού βάρους (2014)
Johansson et al. Effects of anti-obesity drugs, diet, and exercise on weight-loss maintenance
after a very-low-calorie diet or low-calorie diet: a systematic review and meta-analysis of
randomized controlled trials. Am J Clin Nutr 2014;99:14–23.

50. Συγκριτική ανάλυση αποτελεσματικότητας
φαρμάκων για διατήρηση της απώλειας
σωματικού βάρους (2017)
Dong et al. Comparative efficacy of five long-term weight loss drugs: quantitative information
for medication guidelines. Obesity Reviews 18, 1377–1385, December 2017.

51. The impact of extended care on the long-term maintenance of weight loss: a
systematic review and meta-analysis.
Ross Middleton et al, obesity reviews (2012) 13, 509–517
Διατήρηση
επιπλέον απώλειας
βάρους 3,2 kg
σε μέσο διάστημα
17,2 μηνών
p<0,0001
The current study is a systematic review and meta-analysis of the literature on the effect of
extended care on maintenance of weight loss. ….. To be eligible for inclusion, studies must have
included a randomized extended care component that focused on maintenance of weight loss.
Extended care was defined as at least two sessions, delivered either in-person or via telephone
by a trained interventionist, which focused on providing continuing support for behaviours
associated with weight management (e.g. decreasing caloric intake and increasing physical
activity)

52. Durrer Schutz
2019
CTFPHC 2016 Fitzpatrick 2016 Kuschner 2016 Forgione 2018 Grima 2013
Use a
multidisciplinary
team
● ● ● ● ● ●
Assess weight loss
● ● ● ● ●
Consider lifestyle
behaviour
change
● ● ● ● ● ●
Increase physical
activity ● ● ● ● ● ●
Complementary
pharmacotherapy ● ● ● ● ●
Bariatric surgery
discussion ● ● ● ●
Avoid weight cycling
/ maintain weight ● ● ● ● ●
Βασικά στοιχεία των επιλεγμένων κατευθυντήριων οδηγιών και άρθρων για τη
διαχείριση της Παχυσαρκίας στην ΠΦΥ

53. 5As Model
Welzel et al. Five A’s counseling in weight management of obese patients in primary care: a
cluster randomized controlled trial (INTERACT) . BMC Family Practice (2018) 19:97

54. Fitzpatrick et al. An Evidence-based Guide for Obesity Treatment in Primary Care. The American
Journal of Medicine (2016) 129, 115.e1-115.e7.
Modified 5 As Model

55. Εκπαίδευση των παρόχων ΠΦΥ στη
μέθοδο των 5 As (n=51)
Rueda-Clausen et al. Effect of implementing the 5As of Obesity Management framework on
provider–patient interactions in primary care. (2013) clinical obesity 4, 39–44.

56. Ενσωμάτωση των υπαρχόντων επιστημονικών γνώσεων
διαχείρισης της παχυσαρκίας στην ΠΦΥ στο μοντέλο 5 Αs
Ask
Αποφυγή στιγματισμού. Εκτίμηση ετοιμότητας για αλλαγή. Έναρξη
θεραπευτικής συμμαχίας.
Assess
ΔΜΣ, περίμετρο μέσης. Ιατρικό ιστορικό και κλινική αξιολόγηση.
Εκτίμηση εμποδίων για την απώλεια βάρους. Αντιμετώπιση
συννοσηροτήτων.
Advise
Ενημέρωση για επιπλοκές από το πλεονάζων βάρος, οφέλη της
απώλειας βάρους, τις επιλογές θεραπείας και την ανάγκη για
μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Agree
Συμφωνία για ρεαλιστικούς και μετρήσιμους στόχους (εργαλείο
SMART). Συμφωνία για τη θεραπεία.
Assist
Συμπεριφορική συμβουλευτική από τον ιατρό, εποπτεία με σκοπό την
υποστήριξη και τη λογοδοσία / φαρμακευτική υποστήριξη/ παραπομπή
σε άλλους ειδικούς ή σε πρόγραμμα εντατικής απώλειας βάρους.
Arrange
Συντονισμός διατομεακής ομάδας: εμπορικά προγράμματα απώλειας
βάρους, διατροφολόγος, πάροχος συμπεριφορικής θεραπείας,
οργάνωση συμβουλευτικής για βαριατρική. Οργάνωση μακροχρόνιας
φροντίδας.

57. Συμπεράσματα
• Η παχυσαρκία έχει αυξανόμενο νοσολογικό φορτίο και
οικονομικό κόστος στην Ελλάδα.
• Αυξημένος αριθμός ιατρών ΠΦΥ σχετίζεται με
μειωμένο ΔΜΣ του πληθυσμού.
• Η ύπαρξη ενός προσωπικού ιατρού ΠΦΥ δημιουργεί
αυξημένες πιθανότητες για αλλαγή τρόπου ζωής σε
έναν ασθενή.
• Η χρήση κινητοποιητικής συνέντευξης και η θέσπιση
στόχων σχετίζονται με θετικά μακροχρόνια
αποτελέσματα στην απώλεια βάρους.
• Συστήνεται από πολλούς συγγραφείς να
ενσωματωθούν τα επιμέρους στοιχεία που έχουν
αποδειχθεί αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της
παχυσαρκίας στο μοντέλο 5 As.

58. Η σημασία της πρώτης επαφής με τον παχύσαρκο ασθενή
στο Ιατρείο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Dr.med. Βασίλειος Μπαμπαλής
Γενικός / Οικογενειακός Ιατρός
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilian Μονάχου Γερμανίας
Αριστούχος υπότροφος και Κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Ειδίκευσης στο Σακχαρώδη Διαβήτη
και την Παχυσαρκία Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ιδιώτης, Χαλκίδα
4η Μετεκπαιδευτική Επιστημονική Συνάντηση Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας
Παχυσαρκίας
Πόρος, 6-8 Σεπτεμβρίου 2019